Właściwości wody:
- przezroczysta bez zapach i smaku
- ma temperaturę topnienia 0C i wrzenia 100C
- dobre przewodnictwo cieplne, wysokie ciepło parowania (zabezpieczająca
organizm przed przegrzaniem - termoregulacja
- wysokie napięcie powierzchniowe wywołane spójnością cząsteczek wody
- duża lepkość
- duża pojemność cieplna(ochrona organizmu przed skokami temperatury)
- wysokie ciepło właściwe(woda wolno się rozgrzewa i wolno stygnie)
- duża gęstość
- woda ma charakter dipolowy a wynika z niesaymetrycznego rozmieszczenia
ładunków organicznych
- woda dysocjuje na jony, ma odczyn obojętny
- jest dobrym rozpuszczalnikiem
Rola biologiczna wody:
- jest środowiskiem w którym zachodzą różne procesy
- środowisko życia dla różnych organizmów
- bierze udziałw procesach metabolicznych
- uczestniczy w reakcjach biologicznych fotosyntezy, oddychania, hydroliza
- jest środowiskiem transportu wewnątrz ustrojowego np.produkty przemia
ny materii, substancjii odżywczych, witamin.
- rozpuszczalnik substancjii jonów związków ustrojowych
- uczestniczy w regulacjii temperatury i pH
- jest środowiskiem do usuwania zbędnych procesów przemiany materii
- zapewnia komórkom odpowiednie wymiary i kształty, warunkuje jędrnośc
- stanowi substancje która jest uzupełnieniem pokarmu
Pierwiastki biogenne - pierwiastki tworzące większość związków organicz-
nych ( C,O,S,N,P,U) Dzielimy je na makroelementy, mikroelem., ultraelelm.
makroelementy - pierwiastki mające największy udział w budowie organ-
izmu i niższy niż 1% C,H,O,N,P,K,Mg,S,Cl.
ultraelementy - biorą udział w budowie organizmu, milonowych częściach
ich masy np. Ag,An,Rod
mikroelementy - udział w organiźmie jest nieznaczny, śladowy, ale nieod-
zowny: Fe,Br,Cu,Zn,Mn,Mo,J,F
C,H,O - podstawowe składniki wszystkich związków organicznych np. bia-
łek, węglowodanów, tłuszczy, kwasów nukleinowych
Azot N -składnik białek, kw. nukleinowych, witamin, barwników, hormo-
nów wzrostowych roślin
Fosfor P -składnik kw.nukleinowych, koenzymów, przenośnik energii ATP,
ADP, składnik płynów ustrojowych obecny w kościach i tk. nerwowej
Siarka S - składnik enzymów, aminokwasów, wpływa na właściwości
budujące białek
Potas K - bierze udział w polaryzacji i depolaryzacji błon komórkowych,
wpływa na stan uwodnienia cytoplazmy
Cynk Zn - niezbędny przy syntezie związków regulujących wzros i rozwój
roślin
Cukry - wzór ogólny CnH2nOn Cn(H2O)n - grupy funkcyjne występują w
cząsteczce cukru OH - gr.wodorotlenowa , -gr. aldechydowa
-gr,katonowa
Funkcje: materiał energetyczny, m. zapasowy, m.odżywczy, skł.kw. nu-
kleinowych, materiał budulcowy
Podział cukrów
monosacharydy -są dobrze rozpuszczlne w H2O, aktywne osmotycznie i
słodkie ,drobnocząsteczkowe, spełniają funkcje budulcowe (ryboza, dezo-
ksyryboza), są składnikiem płynów ustrojowych (krew,limfa) Dzielimy je
na: tiozy, tetrozy, pentozy, heksozy
dwucukry - są rozpuszczlne w H2O, słodkie, mimo dobrej rozpuszczaln
ości mogą służyć jako materiał zaposowy(sacharoza), są postacią transp-
ortową węglowodanów u roślin, pełnią funcje odżywcz.Dzielimy je na:
sacharoza lektoza maltoza
wielocukry - nie rozpuszczją się w H2O, są nie aktywne osmotycznie,
nie słodkie, stanowią materiał zapasowy roślin, wchodzą w skład ściany
komórkowej grzybów (chityna).Dzielimy je na: skrobia, glikogen, celulo-
za, chityna
Tłuszczowce (lipidy) - inaczej glicerydy to związki C,U,O i innych pierw-
iatków (P,N) nie rozpuszczalne w wodzie a rozpuszczalne w rozpuszczal-
nikach organicznych (alkochole, tłuszcze, eter), są to estry alkocholi z
kwasami tłuszczowymi (kw.nasycone wchodzące w skład tłuszczów
zwierzęcych, kw.nienasycone wchodzą w skład tłuszczów roślinnych).
Podział: - proste dzielimy na :woski, trójglicerydy, sterydy
- złożone dzielimy na : fosfolipidy, glikolipidy
Wiązania estrowe - to wiązania w których tlen (będący z grupy funcy-
jnej alkocholu) łączy się z C (pochodzi z reszty kwasu tłuszczowego)
Znaczenie tłuszczowców:
- stanowią źródło energetyczne i zapasowe (trójglicerydy).
- pełnią fucje ochronne, zmniejszają wyparowywanie H2O
- budują błony komórkowe (fosfolipidy) - alkochol + reszta kwasowa
- składniki błony komórkowej (glikolipidy) - cukry + tłuszcze
- mogą występować jako barwniki występujące u roślin
Białka - zbudowane z aminokwasów w skład cząsteczki aminokwasów
wchodzi grupa aminowa (NH2), karboksylowa (COOH), poszczególne
aminokwasy łączą się w łańcuch polipeptydowy tworząc białka
Struktury białek:
I rzędowa -polega na utworzeniu kolejności aminokwasów poł.wiąz.pep
II rzędowa - zwinięcie lub pofałdowanie struktur I rzedowej stabilizow-
ane za pomocą wiązań wodorowych
III rzędowa - pofałdowanie struktury II rzędowej w przestrzeni, występują
wiązania dwusiarkowe między aminokwasami zawierającymi siarkę.W tej
strukturze białko jest aktywne biologicznie
Znaczenie białek: materiał budulcowy, buduje ściany komórkowe oraz
inne struktury komórkowe.Pełnią funkcje regulatorowe(enzymy), kierują
pracą różnych narządów, chronią organizm przed zimnem, zakażeniem,
mechanicznym uszkodzeniem, budują skórą i sierść
Kwasy nukleinowe- to związki o skomplikowanej budowie w skład któ
rych wchodzą cukier - 5 węglowy (pentozy -RNA, DNA), zasady azotowe
(puryny, pirymidyny, kw.fosforowy)
puryny - (adenina, guanina) mają potrójny pierścień azotowy.
pirymidyny - (cytoza, tymina, uracyl) pojedyńcz pierścień azotowy
nukleozyt - połączenie cukru z zasadami azotowymi
nulledyt - nukleozyt + kwas fosforowy - podstawowa jednostka budowy
kwasu nukleinowego
Kwasy nukleinowe- to związki o skomplikowanej budowie w skład któ
rych wchodzą cukier - 5 węglowy (pentozy -RNA, DNA), zasady azotowe
(puryny, pirymidyny, kw.fosforowy)
puryny - (adenina, guanina) mają potrójny pierścień azotowy.
pirymidyny - (cytoza, tymina, uracyl) pojedyńcz pierścień azotowy
nukleozyt - połączenie cukru z zasadami azotowymi
nulledyt - nukleozyt + kwas fosforowy - podstawowa jednostka budowy
kwasu nukleinowego
Kwasy nukleinowe- to związki o skomplikowanej budowie w skład któ
rych wchodzą cukier - 5 węglowy (pentozy -RNA, DNA), zasady azotowe
(puryny, pirymidyny, kw.fosforowy)
puryny - (adenina, guanina) mają potrójny pierścień azotowy.
pirymidyny - (cytoza, tymina, uracyl) pojedyńcz pierścień azotowy
nukleozyt - połączenie cukru z zasadami azotowymi
nulledyt - nukleozyt + kwas fosforowy - podstawowa jednostka budowy
kwasu nukleinowego