Ekologistyka 12 kwietnia 2012
Środki organizacyjno techniczne i menadżerskie
Polegają na działaniach zmniejszających negatywne skutki dla środowiska ze strony użytkowników środowiska lub im zapobiegające. Może to być instalowanie urządzeń ochronnych, unowocześnianie technik i technologii opracowywanie programów ochrony środowiska, planów gospodarki odpadami, tworzenie baz informacji o środowisku, wdrażanie systemów zarządzania środowiskowego, projektowanie ekologiczne produktów certyfikacja ekologiczna produktów i in.
Systemy zarządzania środowiskowego
Nowoczesne zarządzanie środowiskiem w organizacjach opiera się w coraz większym stopniu ba sformalizowanych systemach wzorowanych na systemach zarządzania jakością, Podstawą tych systemów jest ciągłe doskonalenie działań i efektów zgodnie z tkz Cyklem Deminga
Planuj(co, gdzie, jak, kiedy) - Wprowadź(przyjęty plan) - Sprawdź(efekty) - Popraw
W zarządzaniu środowiskiem funkcjonują obecnie dwa kompatybilne z sobą systemy ISO14000, który od początku był dostępny dla organizacji w całym świecie oraz EMAS, przeznaczony początkowo dla UE, a od 2010 także organizacji spoza UE(EMAS III). Ich celem jest ciągła poprawa efektów działalności środowiskowej organizacji.
Udział w systemie EMAS jest dobrowolny i otwarty dla wszystkich organizacji przedsiębiorstw i instytucjom zarówno komercyjnych jak i non profit, z sektora publicznego jak i prywatnego, które chcą w sposób systematyczny ograniczać wpływ swojej działalności na środowisko. Organizacje przystępujące do systemu EMAS nie musza posiadać certyfikatu ISO 14001, nie mniej jednak musza wdrożyć zasady systemu zarządzania środowiskowego wg ISO 14001 które stanowią część wymagań rozporządzenia EMAS,
Celem EMAS jest wspieranie ciągłej poprawy efektów działalności środowiskowej organizacji przez
-ustanowienie i wdrożenie przez organizacje systemów zarządzania środowiskowego
- systematyczna obiektywna i okresowa ocenę efektywności takich systemów
- dostarczenie informacji o efektach działalności środowiskowej
- prowadzenie otwartego dialogu ze społeczeństwem i innymi zainteresowanymi stronami
- aktywne zaangażowanie pracowników organizacji
- odpowiednie szkolenia
Rejestracja organizacji w EMAS
Organizacje zamierzające zarejestrować się po raz pierwszy
przeprowadzają wstępny przegląd środowiskowy wszystkich aspektów środowiskowych ( bezpośrednich, czyli związanych z działalnością, produktami i usługami organizacji nad którymi sprawuje ona bezpośrednią kontrolę zarządczą) oraz pośrednich ( wynikających z relacji ze stronami trzecimi na które organizacja może wpływać do pewnego stopnia)
b) w świetle wyników przeglądu środowiskowego opracowują i wdrążają system zarządzania środowiskowego, będący częścią ogólnego systemu zarządzania (wg. Procedury ISO 14001-2004 obejmujący strukturę organizacyjną, czynności planowania, praktyki, procedury operacyjne, zakres obowiązków i odpowiedzialności, procesy i środki służące wdrażaniu, utrzymaniu i osiąganiu celów polityki środowiskowej, a także skutecznemu zarządzaniu aspektami środowiskowymi, uwzględniający ponadto potrzeby szkoleniowe oraz sposoby monitoringu i komunikacji (wewnętrznej i zewnętrznej)
c) przeprowadzają audyt wewnętrzny (udokumentowaną) i obiektywną ocenę efektów działalności środowiskowej organizacji, systemu zarządzania i procesów służących ochronie środowiskowej organizacji, systemu zarządzania i procesów służących ochronie środowiskowej,
d) opracowują deklaracje środowiskową (wyczerpującą, publicznie dostępna informację dotyczącą struktury działalności organizacji, polityki środowiskowej i systemu zarządzania środowiskowego, aspektów celów i zadań środowiskowych, efektów działalności środowiskowej oraz zgodności z obowiązkami prawnymi dotyczącymi środowiska.
(wstępny przegląd środowiskowy, system zarządzania środowiskowego, procedura audytu i jej wdrożenie poddawane SA weryfikacji przez skredytowanego weryfikatora środowiskowego, a deklaracja środowiskowa zostaje przez tego weryfikatora zatwierdzona)
e) po pozytywnej weryfikacji, organizacja przesyła wniosek o rejestrację w systemie EMAS do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Po uzgodnieniach administracyjnych organizacja zostaje wpisana do Rejestru Regionalnego, następnie do Rejestru Krajowego i Komisji Europejskiej. Zarejestrowana organizacja uzyskuje prawo do stosowania logo EMAS, które może być wykorzystywane do ogólnej prezentacji organizacji )nie na produktach i opakowaniach)
Zarejestrowana organizacja przynajmniej co trzy lata:
poddaje weryfikacji cały system zarządzania środowiskowego i program audytu oraz jego wdrożenie
przygotowuje deklaracje środowiskową, uzyskuje jej walidacje przez weryfikatora środowiskowego i przekazuje ja właściwemu organowi
Nie przestrzeganie zasad EMAS może skutkować zawieszeniem rejestracji lub usunięciem organizacji z rejestru.
Logo EMAS
Logo EMAS może być stosowane jedynie przez zarejestrowane organizacje i tylko w okresie ważności ich rejestracji.
Logo opatrzone jest zawsze numerem rejestracyjnym organizacji
Logo EMAS nie stosuje się na produktach lub ich opakowaniach. Logo EMAS może być stosowane w korespondencji, w materiałach promocyjnych i informacyjnych pod warunkiem że zawarte tam informacje dotyczące środowiska są dokładne, istotne i maja potwierdzenie w najnowszej deklaracji środowiskowej.
Logo EMAS jest efektywnym narzędziem promocyjnym na rynku, wobec instytucji publicznych i w społeczności lokalnej. Świadczy o sprawnym zrządzaniu organizacja, która traktuje aspekty środowiskowe na równi z innymi elementami swojej działalności w sposób ciągły i systematyczny, jest wiarygodna i przygotowana na wszelkie ryzyko środowiskowe.
Z punktu widzenia ekologistyki najważniejsze korzyści z wdrożenia w organizacjach SZś(który jest nastawiony na zmniejszanie zużycia surowców oraz wszelkich emisji, odpadów i innych uciążliwości) polegających m. in. Na
* lepszym rozpoznawaniu potrzeb logistyki zaopatrzenia i produkcji
* większej dbałości o gospodarkę opakowaniami, magazynowanie oraz bezpieczny i nisko emisyjny transport
* przykładanie większej wagi do gospodarki odpadami i wykorzystywania surowców wtórnych
Zwiększa to zapotrzebowanie przedsiębiorstw na wyspecjalizowane usługi logistyczne z preferencja dla firm świadczących z wysoką jakość usług i przestrzegających wszelkie wymogi prawne w tym środowiskowe. Obiektywnym dowodem dobrego przygotowania firmy logistycznej do takich wymagań jest również posiadanie przez nią certyfikatu wdrożenia SZś. Jest to szczególnie ważne na rynku międzynarodowym, Daje też preferencje w przetargach w ramach zamówień publicznych.
Korzyści z wdrożenia systemu zarządzania środowiskowego
- stała poprawa funkcjonowania przedsiębiorstwa w środowisku i utrzymanie zgodności z przepisami prawnymi w tej dziedzinie, a nawet ich wyprzedzanie, co może być źródłem przewagi konkurencyjnej wobec innych mniej nowoczesnych przedsiębiorstw
- zmniejszenie ryzyka środowiskowego, a przez to zwiększenie wiarygodności przedsiębiorstwa w oczach administracji, opinii publicznej, instytucji ubezpieczeniowych i finansowych
- zmniejszenie kosztów funkcjonowania przez zmniejszenie zużycia zasobów i kosztów emisji zanieczyszczeń instrumentów w ochronie środowiska
- łatwiejsze nawiązywanie kontaktów handlowych z kooperatorami lub odbiorcami, którzy maja pewność wysokiego poziomu zarządzania i jakości usług.
-większe zaangażowanie i odpowiedzialność lepiej wyszkolonej załogi w poprawie jakości produkcji i wizerunku przedsiębiorstwa
- zwiększenie bezpieczeństwa przy stanowiskach pracy,.
Dobrze przygotowany i wdrożony szs zapewnia płynne funkcjonowanie.