Chirurgia : 22.03.2011
Najbezpieczniejsze miejsce - dolna krawędź i górna oka - zatoka czołowa - do trepanacji chyba, że inne miejsce bardziej wskazane.
Chroniczność zapalenia zatok pogarsza rokowanie, w nowotworach i grzybicach rokowanie zależy od rozległości, ale raczej niepomyślne
Dominujący objaw nowotworu zatok - destrukcja kości
Chirurgiczne dostępy do zatok przynosowych - sprawdź!
Trepanacja - trepan, trepanopunkcja - sedacja, czasem ogólne, znieczulenie miejscowe - w otworze podoczodołowym.
Wada - mała ekspozycja, słaba wizualizacja chyba, konieczność dodatkowych otworów
Dobrze starać się ratować okostną - przed trepanacją naciąć okostną, nie ciąć jej trepanem - lepsze gojenie i nie będzie widoczne miejsce trepanacji
Inne metoda - nie trepanem - gwoździem wyznacza się dużo otworów wokół, a potem dłutem wyłuskać
Trepanopunkcja - nawiercanie normalnymi wiertłami czy gwoździami chirurgicznymi
Technika płata kostnego - pozostawienie płat kostnego - wyznaczenie linii nacięcia półkolistej - nacięcie skóry - nacięcie okostnej też półkoliście- osteotomia / nawiercanie - płat kostny odchylić - płukanie -zamknięcie płata (czasem szwy z drutu ortopedycznego - ale wymaga dodatkowych nawierceń w kości) - zapewnić sączek - zespolić skórę i tkanki - jej sposób zaszyć zależy od tego czy nie wymaga czasowego płukania
Technika bardzo popularna w chorobach chirurgicznych koni
Połączenie zatok z jamą nosową - gdy są uszkodzone
Identyfikacja miejsca perforacji - cewnik dla klaczy do przewodu nosowego grzbietowego
Przekłucie kleszczami
Przeprowadzenie setonu (sic)
Otwarcie zatoki szczękowej przedniej z jamą nosową młodych koni znajduje się grzbietowo od kanału podoczodłowego (bo zębów jeszcze korzenie są)
U koni starszych - brzusznie do kanału
Nie uszkodzić kanału - ale to raczej nie wykonalne - możemy nawet nie zobaczyć uszkodzenia bo łzy ściekające, chyba zasłonią?
Małżowiny łatwo uszkodzić
Seton lub dren zmieniać raz dziennie - zależy od sytuacji
(kanał podoczodołowy dzieli zatokę szczękową na dwie części - mniejszą małżowinową i większą boczną)
Atheroma (cysta, kaszak) (w torbieli w środku ziarnina - w cystach - nabłonek/tkanka wydzielnicza, stąd cysta miodowa niedokładna nazwa):
= cysta epidermalna
Lokalizacja - grzbietowo - boczna strona uchyłka nosa
Owalne jednostronne guzki 3-5cm
Konsystencja od zawartości wody w środku
Diagnoza łatwa po lokalizacji - widać z zewnątrz deformację nosa
Badaniem mikroskopowym metodą barwienia trójchromowego wykrywa skeratynizowane/nie komórki płaskie nabłonkowe
Rzadko powoduje obniżenie wydolności chorego zwierzęcia
Leczenie:
Drenaż - nakłucie i drenaż jest metodą zawodną - pojawi się znowu
Usunięcie chirurgiczne - lepsze - nacięcie od zewnątrz, dobrze jej nie otwierać, 2-3 szwy materacowe. Gdy dostanie się do nosa - założyć szew tak by tkanka pod błoną śluzową była wywinięta do środka
Worki powietrzne:
Aktualna nazwa - zachyłek trąbki słuchowej
Anatomia - dolno - boczne uwypuklenie ściany trąbki słuchowych
Pojemność 400ml
Tylko u koniowatych
Granice:
Przednia 4-5cm przed szyjnym brzegiem gałęzi żuchwy
Tylna wzdłuż linii łączącej koniec wyrostka przykłykciowego z kątem żuchwy na uniesionej głowie
Górna - zachyłek przylega do podstawy czaszki i stawu szczytowo potylicznego i mięśnia długiego głowy
Bocznie do przyusznicy (?)
Część rylcowata kości gnykowej dzieli zachyłek na dwie części - boczna mniejsza i przyśrodkowa większa
Zapalenie kości gnykowych - dziś już leczone
Można dostać się do worka przez ? - punkcja kolateralnego worka przez przegrodę pośrodkową - przez jamę nosową- nigdy nie robił
Obustronna odma worków - rzadko
Dostępy
I Wg Czubara :- pod żyłą językowo - twarzową
Warstwy:
Skóra i tkanka podskórna
Powierzchnia boczna mięśnia skórnego twarzy
Górny brzeg mięśnia mostkowo gnykowego
Ścięgna mm mostkowo żuchwowego
Przyusznica
Gruczoł żuchwowy
Obok mięśni krtani, tętnica szyjna zewnętrzna, nerw językowo - gardłowy i strzałkowy - tu na tępo
Ściana worka powietrznego
II Hyovertebrotomia - między skrzydłem atlasu - a doogonowym brzegiem przyusznicy
III trójkąt Wiborga:
ścięgna mm mostkowo żuchwowego
Żyła językowo twarzowa (szczękowa zewnętrzna dawniej)
Tylna krawędź żuchwy
Unieść głowę konia by widzieć gdzie te mięśnie, rozgałęzienie żył jest bardzo ważne
Nerw 9,10,12 w środku widać
Choroby worków powietrznych:
Odma - nagromadzenie powietrza i płynu - zastawki są przy wejściach do worków - mogą blokować ujście powietrza
Występowanie - głównie do 1 roku życia
Objawy - zwykle jednostronnie
Poszerzenie w okolicy przyusznicy
Niebolesny obrzęk
Czasem zaburzenia połykania i oddychania
Czasem zachłystowe zapalenie płuc
Diagnoza:
Kliniczne
Endoskopia
RTG
Leczenie:
Kateter i upuścić + dren - ale całość tylko doraźnie
Do wyleczenia całkowitego potrzebna chirurgia
Ropniak (dotyczy naturalnych chyba zamkniętych jam ciała!):
Występowanie - głównie źrebięta
Spowodowane przez:
Infekcje Streptococcus
Przerwanie worka przez powiększone węzły
Przy złamaniu kości gnykowej
Wrodzone przewężenie ujścia
Objawy:
Ból
Wyciągnięta głowa
Trudne oddychanie i połykanie
Przerywany wypływ z nozdrzy
W rzadkich przypadkach porażenie gardła
Diagnoza:
Kliniczne
Endoskopia
Mikrobiologia
RTG
Leczenie:
Zachowawcze - gdy sondę się da wprowadzić i płukanie 7-10 dni środkami antyseptycznymi lub wodą utlenioną
W przypadkach zaburzenia oddychania i zapalenia tkanki - środki przeciwzapalne
Leczenie chirurgiczne - otwarcie bocznych worków powietrznych gdy łatwo widać, ale lepiej wcześniej tracheotomię zrobić
Grzybica worka:
Brak predyspozycji rasowych
Objawy:
Utworzenie błony dyfterycznej o różnej grubości z martwych tkanek, bakterii, grzybów (białawe) - powoduje uszkodzenie naczyń krwionośnych
Okresowe krwawienie z nosa - przy ruchu głową
Zaburzenie połykania - z uszkodzenia gałęzi nerwu błędnego i językowo gardłowego
Zachłystowe zapalenie płuc
Ból szyi, nienormalne ułożenie głowy
Czasem zespół Hornera , wrzody rogówki, ślepota, zaburzenia ruchowe porażenie nerwu twarzowego - najczęściej jednostronne
Trudne leczenie
Diagnoza:
Okresowe krwotoki
Endoskopia
Leczenie:
Zachowawcze - raczej nie działa
Chirurgia:
Oczyszczenie worków
Powiązanie krwawiących naczyń krwionośnych zmniejsza to śmiertelność o 50 %
Komplikacją - połowicze porażenie krtani i inne zaburzenia nerwowe - z przebiegających w okolicy nerwów
Kamienie worków powietrznych- chondroidy:
Przyczyna - zaleganie i zasuszenie wydzieliny
Patogeneza - ruchy głową - formuje okrągłe kamienie
Objawy:
Dźwięki mieszania kostek
Czasem wyczuwalne
Diagnoza:
Kliniczne
Endoskopia
Leczenie:
Chirurgiczne - podwiązanie naczyń krwionośnych - tętnicę, która do worka na górę chyba
Przerost limfoidalny gardła
Okresowe i trwałe przemieszczenie podniebienia miękkiego
Rozszczep podniebienia
Choroby krtani:
- Cysta nagłośniowa
- Uwięźnięcie nagłośni
- Ostre zapalenie nagłośni
- Porażenie krtani
- Chondroza chrząstek nalewkowatych
Choroby chirurgiczne gardła:
Gardło należy do górnych dróg oddechowych
Kształt prostopadłościanu
Od przegrody nosowej do wejścia do krtani
Na 10dziesiątej i 14nastej fałd - wejście do worków
Sklepienie
…..
Przerost limfoidalny gardła:
Do 2 lat konie głównie
Klasyfikacja - 4 stopnie
I - stan normalny - kilka niewielkich rozmiarów grudek