UCZEŃ I MISTRZ

Biblia Nowy Testament

Jezus nie tylko wygłasza nauki, ale swym życiem ukazuje wzory postępowania. Niczym wędrowny nauczyciel i kaznodzieja, niesie Dobrą Nowinę ludziom różnych miast, ale przede wszystkim - apostołom, którzy będą kontynuatorami jego dzieła.

Legendy arturiańskie

Duchowym mistrzem młodego Artura jest Merlin czarnoksiężnik, mag i mędrzec, który przygotowuje go do objęcia władzy i jej sprawowania. W czasie panowania Artura niejednokrotnie pomaga królowi.

Molier "Świętoszek"

Mistrzem duchowym Orgona staje się Tartuffe: obłudnik, hipokryta, świętoszek, antyteza mistrza. Ślepo oddany mu Orgon staje się nietolerancyjnym bigotem, dbającym wyłącznie o swego "mistrza". To zapatrzenie w Tartuffe'a prowadzi do skłócenia Orgona z rodziną, a także do unieszczęśliwienia jego żony i dzieci.

A. Mickiewicz "Dziady IV"

Dyskusja Gustawa z Księdzem jest rozrachunkiem z zasadami wpajanymi uczniowi przez Księdza (mistrza). Gustaw oskarża swego nauczyciela, że ten nie nauczył go prawdziwego pojmowania świata, a także o to, że wskazał mu drogę do literatury, która stała się dlań zgubą (Ty mnie zabiłeś! - ty mnie nauczyłeś czytać! W pięknych księgach i pięknym przyrodzeniu czytać!). Jednocześnie Gustaw udowadnia, że poszedł własną drogą życia, świat odbiera uczuciowo, a nie wedle prawd wiary i zasad zdrowego rozsądku.

A. Mickiewicz "Konrad Wallenrod"

Porwany w dzieciństwie przez Krzyżaków, Walter Alf wychowuje się na dworze Wielkiego Mistrza, który traktuje go jak własnego syna i przyucza do rycerskiego rzemiosła. Jednak rzeczywistym mistrzem Waltera jest Halban, litewski wajdelota, który wpaja mu patriotyzm i nakłania go do walki z zakonem. Dzięki niemu bohater przeszedł drogę od Waltera Alfa do Konrada Wallenroda, Wielkiego Mistrza i sprawcy upadku Krzyżaków. Halban jest także obecny przy śmierci Konrada Wallenroda, któremu obiecuje, że pamięć po nim nie zaginie, a jego czyny będą sławne dzięki pieśniom wajdeloty.

B. Schulz "Sklepy cynamonowe"

Postać Jakuba, ojca głównego bohatera, stylizowana jest na biblijnych patriarchów i proroków. Sam bohater nazywa go natchnionym herezjarchą, który odkrył przed nim wiedzę ezoteryczną. I choć nie poszedł drogą wskazaną mu przez ojca, jego uznał za swego pierwszego mistrza.

U. Eco "Imię róży"

Wilhelm z Baskerivlle jest dla Adsa z Melku człowiekiem, który ukształtował jego osobowość, wprowadził go w świat tajemnicy, a nawet grozy. Wilhelm nie odsuwa Adsa od śledztwa prowadzonego w opactwie, traktuje go jak swego pomocnika, a niekiedy korzysta z jego rad (np. wyjście z bibliotecznego labiryntu). Jednocześnie stara się go nauczyć, iż człowiek powinien kierować się w życiu przede wszystkim rozumem i doświadczeniem. Wyznawana przez mistrza filozofia legła w gruzach wobec zaistniałej rzeczywistości, a jego uczeń napisze po latach: Stale modlę się, by Bóg przyjął jego duszę i wybaczył mu liczne akty pychy, które kazała mu popełnić duma z rozumu.

N.H. Kleinbaum "Stowarzyszenie umarłych poetów"

Dla uczniów konserwatywnej Akademii Weltona John Keating był pierwszym nauczycielem, który ofiarował im wiedzę żywą. Podstawową zasadą życiową wpajaną młodym ludziom było: Carpe diem! (chwytaj dzień), rozumiane tu jako wykorzystanie każdej chwili dla pogłębienia wiedzy o człowieku, świecie i kulturze. Niekonwencjonalne metody nauczania mistrza Keatinga, jak i samobójstwo jednego z uczniów doprowadziły do usunięcia nauczyciela ze szkoły.

Autor:

Marcin Okraszewski
http://www.vlo.ids.gda.pl/~okrasz/
[e-mail]

Spis treści

---