M.Ziemska: „ Postawy rodzicielskie”
Rodzinne tło kształtowania się osobowości dziecka.
Dwie drogi wpływu na dziecko:
1.świadoma praca wychowawcza
2. działania niezamierzone.
Ważne jest również jest szersze tło stosunków rodzinnych. Relacje ojciec-matka. Rodzice-dziadkowie.
Efektywność pełnienia roli rodzicielskiej wiąże się z osobistym stosunkiem do niej tj:
Przeświadczenie o ważności roli rodzicielskiej ( czy ważniejsza od innych ról społecznych)
Stopień identyfikacji z rolą ( czy ktoś może ich zastąpić)
Treść motywacji współżycia rodzinnego. ( czy realizują cele wspólne rodziny czy tylko swoje własne).
Rola rodziców w zaspokajaniu potrzeb psychicznych dziecka.
Są to potrzeby: doznawania uczuć i wymiany uczuć , przynależności i kontaktu z rodzicami ,samourzeczywistnienia i poszanowanie praw osobistych, które są zaspokajane przez postawy rodzicielskie.
Potrzeba życzliwości, miłości i ciepła, poczucie bezpieczeństwa sprzyja rozwojowi umysłowemu, sprawności fizycznej i nawiązywaniu kontaktów społecznych.
Dziecko potrzebuje nie tylko biernej obecności rodziców ale potrzebuje kontaktu, współdziałania, odpowiadania na sygnały dziecka ( np. na płacz).
Potrzeba samourzeczywistniania ( przestrzeń do rozwoju, stymulowanie go, docenianie, ale nie wyręczanie i ograniczanie).
Szacunek dla rozwijającej się jednostki ( jego tempa rozwoju, indywidualności, akceptacja).
Potrzeba wzoru osobowego ( naśladowanie czynności z bliskiego otoczenia).
Postawa rodzicielska: tendencja do zachowania się wobec dziecka w pewien określony sposób.
Każda postawa zawiera 3 składniki:
myślowy
uczuciowy
działania
np. jeśli matka ma nieprzychylną postawę wobec dziecka, to myśli o nim i ewentualnie wyraża pogląd, że dziecko jest niegrzeczne, odczuwa silne uczucia negatywne i unika kontaktu z dzieckiem.
Postawa rodzicielska nie jest więc tylko mniemaniem o dziecku, czy jest takie a nie inne. Zawiera ładunek uczuciowy, który wyznacza działanie w stosunku do dziecka.
MODEL TYPOLOGII POSTAW RODZICIELSKICH
Nieprawidłowy stosunek do dziecka:
Nadmierny dystans uczuciowy
Nadmierna koncentracja na nim
Postawy: unikająca, odtrącająca, zbyt wymagająca i nadmiernie chroniąca.
WŁAŚCIWE POSTAWY:
Akceptacja
Współdziałanie
Dawanie dziecku właściwej dla jego wieku rozumnej swobody.
Uznanie praw dziecka, jako równych bez przeceniania i niedoceniania jego roli.