Ochrona środowiska kulturowego
1.Proszę przedstawić zagrożenia dla zabytków, jakie pociąga za sobą brak miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego
3. Na czym polegają podstawowe różnice w doktrynach nieinterwencjonizmu konserwatorskiego i puryzmu konserwatorskiego? Proszę poprzeć to przykładami.
Violet le Duc był twórcą tzw. „puryzmu konserwatorskiego”. Kierunek dawał pierwszeństwo restauracji, jako metodzie konserwatorskiej; w jej efekcie doprowadzano zabytek do formy kompletnej (stanu integralności), która niekoniecznie istniała w określonym czasie. Usuwano późniejsze nawarstwienia starając się przywrócić jednolitość stylową. Doświadczenia francuskie odnosiły się głównie do średniowiecza. Dzieła Violet Le Duca to: katedry w Paryżu, Chartres, Amiens, Reims, zamki w Avignon, Pierrefonds, fortyfikacje Carcassonne.
Drugim nurtem był tzw. „nieinterwencjonizm konserwatorski” zwany również „formalizmem konserwatorskim”. Powstał na gruncie ostrej krytyki puryzmu. Za twórcę uważa się Johna Ruskina (1819-1900), który postulował zaniechanie restauracji, które niszczą autentyzm obiektów. Zalecał ograniczenie się do niezbędnych konserwacji i zabezpieczeń za pomocą prostych i wyraźnie odróżniających się środków, propagował „kult ruin”. Przykłady: Pałac Dioklecjana w Splicie.
4. Na czym polega zjawisko „disneylandyzacji” zabytków? Proszę poprzeć to przykładami.
Piotr Lorens w swojej książce przekrojowo przedstawia zagadnienie, definiując tematyzację przestrzeni jako świadome i intencjonalne nadawanie danej przestrzeni form architektonicznych nawiązujących do czasów minionych lub innych kręgów cywilizacyjnych, które może być powiązane z kreowaniem przeznaczonego dla masowego odbiorcy spektaklu miejskiego. Klasycznymi przykładami są tu między innymi Las Vegas czy Disneyland, gdzie tworzone są odrealnione, idylliczne symulacje odległych lub historycznych realiów (jak Paryż, Wenecja czy Starożytny Egipt). Jeszcze dalej idą twórcy miejsc symulujących zupełnie sztuczny, fantastyczny świat. Przykładem może być świat przyszłości w Disneylandzie, czy kompleks hotelowy Atlantis w Nassau - największy hotel Karaibów. Ogromne założenie udaje gruzy mitycznej Atlantydy - hotel, baseny, plaże utrzymane są w nowo wykreowanym “stylu atlantyckim”; skonstruowano sztuczne wykopaliska archeologiczne, zabytki. Wszystko tonie w zieleni, a w podziemiach hotelu znajduje się jedno z największych na świecie akwariów, prezentujących florę i faunę mórz całej planety. Jednak wbrew pozorom kompleks nie robi wrażenia disneyowskiego kiczu. Kamienne mury, miedziane detale, “autentyczne” freski, rzeźby i wykopaliska, na przykład strój nurka z Atlantydy czy łódź podwodna Atlantów, wykonane są nadzwyczaj starannie i przekonująco. Jak mówi jeden z szefów kompleksu, disneyowska zasada autentyczności stosowana przy w tego rodzaju realizacjach nie polega na tym, by rzeczywistość była prawdziwa, ale by była tak przekonująca, by ludzie zawiesili swoją niewiarę, i dali się porwać opowiadanej historii tak, jak podczas oglądania dobrego filmu.
Tak zwana disneylandyzacja przestrzeni wiąże się z zastąpieniem przestrzeni rzeczywistej przez jej odrealniony, bezpieczny odpowiednik, pozbawiony pewnych cech pierwowzoru i złożony z form w rzeczywistości nigdzie nie występujących. Przez wielu architektów i urbanistów efekt takiego działania krytykowany jest jako kiczowaty i sztuczny; odrealniony, zamazujący i fałszujący prawdziwą tożsamość miejsca. Ale z drugiej strony, tematyzacja umożliwia skuteczne i wydajne rozwijania konkurencyjności miejsc w różnych skalach: od placu czy centrum handlowego, po całe dzielnice. Na przykładach wielu miast i miasteczek amerykańskich doskonale widać, że narracje związane z daną przestrzenią są istotnym elementem lokalnej gospodarki i rozwoju. W miasteczku Salem w stanie Massachusetts), znanym z głośnych procesów czarownic w XVIII wieku, niemal cały przemysł turystyczny wykorzystuje motywy czarownic, wiedźm, okultyzmu i pochodnych zjawisk.
Wycinek z artykułu jakiegos o książce.
6. Jakie warunki Pana(i) zdaniem winny spełnić nowe obiekty sytuowane w sąsiedztwie
zabytków bądź w strefie ochrony konserwatorskiej.
Toczone są odwieczne dyskusje na temat metod odbudowy. W głoszonych wówczas teoriach zgodnych z zasadami Karty Weneckiej konserwacja jest działaniem pożądanym zaś rekonstrukcja bądź restauracja nie. Jednak wobec uznania wyższych racji z czasem przyjęto również pozostałe metody działania. Ludzie okresu pionierskiego :prof. Jan Zachwatowicz, prof. Stanisław Lorentz
Po wojnie - stosuje się je zresztą do tej pory - można wyróżnić kilka metod postępowań:
- odbudowa historyczna (np. Warszawa, Norymberga, Drezno)
-socrealizm: narodowy w formie, socjalistyczny w treści;
-nowoczesna kreacja architektoniczna
-Zasada kontrastu. Stajemy przed dylematem: czy projektować „pokrewnie”, czy w aktualnie obowiązującym stylu stosując filozofię „nawarstwień historycznych”, i „szczerości epoki”?
-Kontynuacja w formach historycznych- pytanie: czy są przekazy źródłowe (ikonografia, uzupełniana o pisane), Postmodernizm- nurt nawiązujący do form historycznych
- architektura kontekstu - katedra w Arnhem, sir Norman Foster w Nimes, Tate Modern - Herzog i De Meuron, Bydgoszcz - siedziba BreBanku
W zasadzie nie ma dobrych recept; jedyna - dobra architektura broni się sama (nie może być jednak wyabstrahowana z urbanistycznego kontekstu). Najwłaściwszym jest stosowanie zasady ciągłości lokalizacji i wielkości brył, operowanie materiałem i formą zgodnie z logiką użytkową. Modernistyczny funkcjonalizm odarty z dekoracji i operujący głównie formami prostopadłościennymi jest elementem dysharmonijnym w przestrzeni historycznej - w pewnym sensie tego typu budowanie w czasach komunizmu wynikało z konieczności. Do okresu przemian, powołując się na argumenty ekonomiczne, nie zezwalano na rozczłonkowywanie brył budynków, a już w żadnym wypadku na stosowanie detalu, czy spadzistych dachów krytych blachą miedzianą czy dachówką (względy technologiczne). Od zasady występowały sporadyczne wyjątki. Po roku 1989 w okresie dominacji postmodernizmu zaczęto stosować retrowersję - działanie w zdegradowanych obszarach miast polegające na stworzeniu konserwatorskiej kreacji (współczesnej fantazji na temat zabudowy historycznej) np. Elbląg, Szczecin, Kołobrzeg, Łowicz.
7. Proszę omówić zagrożenia i sposoby przeciwdziałania im związane z komunikacją w
historycznych centrach miast.
Zagrożenia:
Mankamenty komunikacji w historycznych centrach: turysta nie jest w stanie odbierać wszystkich wartości zespołu; ze względu na ograniczoną szerokość ulic ruch ulega spowolnieniu przez co emisja szkodliwych substancji jest większa (gorsza cyrkulacja powietrza), hałas; konieczność tolerowania ruchu dostawczego, który powinien odbywać się w okresie nie kolidującym z terminem otwarcia sklepów i zwiedzaniem miasta
Mankamentem komunikacji jest emisja spalin
Rozwiazania:
Eliminacja ruchu kołowego z centrów historycznych, całkowite usunięcie ruchu tranzytowego, ograniczenia przez wprowadzenie ruchu jednokierunkowego (wzrost bezpieczeństwa)
Pozytywny przykład rozwiązania komunikacyjnego w historycznym centrum: trasa WZ (minimalne kompromisy - rezygnacja z niektórych rekonstrukcji)
utrudnianie dostępu do centrum
Korzystnym jest układ styczny możliwy do wprowadzenia w centrach o kształtach okrągłych, owalnych lub wielobocznych.
8. Jakie zasady winny być stosowane przy rozpatrywaniu problematyki kolorystyki
obiektów i zespołów historycznych.
Kolor jest zagadnieniem w istocie nie mniej skomplikowanym od ukształtowania przestrzennego i architektonicznego. Jest ważnym czynnikiem oddziaływania na atmosferę zespołu.
W odniesieniu do budynków o wąskich elewacjach frontowych zastosowanie jaskrawych kolorystyk jest zabiegiem prawidłowym również z estetycznego punktu widzenia - inaczej niż w przypadku takich samych kolorów przyjętych w budynkach bliższych współczesności o szerokich frontach. Pewną rolę odgrywa tu również artykulacja elewacji.(?) Istniało przeświadczenie, że kamienice były dekorowane wielobarwnie. W związku z tym latach 50. pojawiły się stylizowane historyzujące dekoracje nie mające wiele wspólnego z autentyzmem. Trwalszym sposobem kolorowania elewacji jest zastosowanie tynków „barwionych w masie” lub dekoracji sgraffitowej.
Informacje o historycznej kolorystyce są z reguły wyrywkowe (przekazy Canaletta, Vogla, Gierymskiego, Pankiewicza, Gersona, Kostrzewskiego). Najuczciwsze podejście do ustalenia kolorystyki to wykonanie odkrywek i stworzenie projektu całych ciągów kamienic.
Czas zaciera krzykliwość i agresywność dawnych kolorów, patyna stała się w sobie wartością świadczącą o dawności obiektu. Stoimy przed dylematem zachować stan zastany, czy zmierzać do przywrócenia obrazu nadanego obiektowi przez jego twórcę, często stosujemy rozwiązania pośrednie.