Sappurisa Sutta
Rozprawa o Prawdziwym Człowieku
(Sappurisasuttaü)
1 Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Savatthi w Gaju Jeta w Parku Anathapindiki. Tam odezwał się do mnichów tak: "Mnisi". "Czcigodny panie", odpowiedzieli. Zrealizowany rzekł to:
2 Mnisi, pouczę was o charakterze prawdziwego człowieka i charakterze nieprawdziwego człowieka. Słuchajcie i dobrze uważajcie na to co powiem. Zrealizowany rzekł to:
3 Mnisi, jaki jest charakter nieprawdziwego człowieka? Tu nieprawdziwy człowiek, który odszedł w bezdomność z arystokratycznej rodziny rozważa tak: "Odszedłem w bezdomność z arystokratycznej rodziny ale ci inni mnisi nie odeszli w bezdomność z arystokratycznych rodzin" i tak zachwala siebie i wyraża się ujemnie o innych. Taki jest charakter nieprawdziwego człowieka. Ale prawdziwy człowiek rozważa tak: "To nie z uwagi na arystokratyczne pochodzenie stany chciwości, nienawiści czy złudzenia są likwidowane. Nawet jeżeli ktoś nie odszedł w bezdomność z arystokratycznej rodziny, to jeżeli wkroczył na drogę zgodną z Dhammą, na właściwą drogę i prowadzi się zgodnie z Dhammą, powinien być za to honorowany, powinien być za to chwalony". I tak stawiając praktykę na pierwszym miejscu ani nie zachwala siebie ani nie wyraża się ujemnie o innych z powodu swego arystokratycznego pochodzenia. Taki jest charakter prawdziwego człowieka.
4-6 Nieprawdziwy człowiek, który odszedł w bezdomność z wielkiej rodziny… z bogatej rodziny… z uprzywilejowanej rodziny rozważa tak: "Odszedłem w bezdomność z uprzywilejowanej rodziny ale ci inni mnisi nie odeszli w bezdomność z uprzywilejowanych rodzin" i tak zachwala siebie i wyraża się ujemnie o innych z powodu swego pochodzenia. Taki jest charakter nieprawdziwego człowieka. Ale prawdziwy człowiek rozważa tak: "To nie z uwagi na pochodzenie z uprzywilejowanej rodziny, stany chciwości, nienawiści czy złudzenia są likwidowane. Nawet jeżeli ktoś nie odszedł w bezdomność z uprzywilejowanej rodziny, to jeżeli wkroczył na drogę zgodną z Dhammą, na właściwą drogę i prowadzi się zgodnie z Dhammą, powinien być za to honorowany, powinien być za to chwalony". I tak stawiając praktykę na pierwszym miejscu ani nie zachwala siebie ani nie wyraża się ujemnie o innych z powodu swego pochodzenia. Taki jest charakter prawdziwego człowieka.
7 Co więcej, nieprawdziwy człowiek, który jest znany i sławny rozważa tak: "Jestem znany i sławny ale ci inni mnisi są nieznani i bez znaczenia". I tak zachwala siebie i wyraża się ujemnie o innych z powodu swej sławy. To też leży w charakterze nieprawdziwego człowieka. Ale prawdziwy człowiek rozważa tak: "To nie z uwagi na sławę, stany chciwości, nienawiści czy złudzenia są likwidowane. Nawet jeżeli ktoś nie jest sławny to jeżeli wkroczył na drogę zgodną z Dhammą, na właściwą drogę i prowadzi się zgodnie z Dhammą, powinien być za to honorowany, powinien być za to chwalony". I tak stawiając praktykę na pierwszym miejscu ani nie zachwala siebie ani nie wyraża się ujemnie o innych z powodu swej sławy. To też leży w charakterze prawdziwego człowieka.
8 Co więcej, nieprawdziwy człowiek, uzyskujący szaty, jedzenie, miejsca spoczynku, lekarstwa rozważa tak: "uzyskuję szaty, jedzenie, miejsca spoczynku, lekarstwa, ale ci inni mnisi nie uzyskują tych rzeczy. I tak zachwala siebie i wyraża się ujemnie o innych z powodu uzyskiwania tych rzeczy. To też leży w charakterze nieprawdziwego człowieka. Ale prawdziwy człowiek rozważa tak: "To nie z uwagi na uzyskiwanie tych rekwizytów, stany chciwości, nienawiści czy złudzenia są likwidowane. Nawet jeżeli ktoś nie uzyskuje tych rekwizytów, to jeżeli wkroczył na drogę zgodną z Dhammą, na właściwą drogę i prowadzi się zgodnie z Dhammą, powinien być za to honorowany, powinien być za to chwalony". I tak stawiając praktykę na pierwszym miejscu ani nie zachwala siebie ani nie wyraża się ujemnie o innych z powodu uzyskiwania rekwizytów. To też leży w charakterze prawdziwego człowieka.
9-20 Co więcej, nieprawdziwy człowiek, który jest uczony…, który jest ekspertem w Dyscyplinie…, który jest wykładowcą Dhammy…, który jest jedzącym wyżebrane jedzenie…, mieszkającym pod drzewem…, mieszkającym na terenie cmentarnym…, mieszkającym na otwartej przestrzeni…, uprawiającym ciągłe siedzenie…, używającym jakiegokolwiek posłania…, jedzącym jeden posiłek dziennie, rozważa tak: "Jem jeden posiłek dziennie, ale ci inni mnisi tego nie robią. I tak zachwala siebie i wyraża się ujemnie o innych z powodu jedzenia jednego posiłku dziennie. To też leży w charakterze nieprawdziwego człowieka. Ale prawdziwy człowiek rozważa tak: "To nie z uwagi na jedzenie jednego posiłku dziennie, stany chciwości, nienawiści czy złudzenia są likwidowane. Nawet jeżeli ktoś je częściej, to jeżeli wkroczył na drogę zgodną z Dhammą, na właściwą drogę i prowadzi się zgodnie z Dhammą, powinien być za to honorowany, powinien być za to chwalony". I tak stawiając praktykę na pierwszym miejscu ani nie zachwala siebie ani nie wyraża się ujemnie o innych z powodu jedzenia jednego posiłku dziennie. To też leży w charakterze prawdziwego człowieka.
21 Co więcej, całkiem odłączony od zmysłowych pragnień, odłączony od niekorzystnych stanów, nieprawdziwy człowiek wkracza i trwa w pierwszej jhanie, której towarzyszy myślenie i rozważanie, ze szczęściem i przyjemnością zrodzonymi z odosobnienia. Rozważa on tak: "Doszedłem do osiągnięcia pierwszej jhany, ale ci inni mnisi nie osiągnęli pierwszej jhany. I tak zachwala siebie i wyraża się ujemnie o innych z powodu osiągnięcia pierwszej jhany. To też leży w charakterze nieprawdziwego człowieka. Ale prawdziwy człowiek rozważa tak: "Nie-identyfikacja nawet z osiągnięciem pierwszej jhany została zdeklarowana przez Zrealizowanego, gdyż w jakikolwiek sposób to wyobrażają, rzeczy są zawsze inne niż to". I tak stawiając nie-identyfikację na pierwszym miejscu ani nie zachwala siebie ani nie wyraża się ujemnie o innych z powodu osiągnięcia pierwszej jhany.
22-24 Co więcej, z uciszeniem myślenia i rozważania, nieprawdziwy człowiek wkracza i trwa w drugiej jhanie… Z zanikiem szczęścia… wkracza i trwa w trzeciej jhanie.. Z zanikiem przyjemności i bólu… wkracza i trwa w czwartej jhanie.
25 Co więcej, z całkowitym przekroczeniem percepcji form, z zanikiem oddziaływania zmysłowej percepcji, nie zważając na percepcję różnorodności, baczny tego, że "przestrzeń jest nieskończona" nieprawdziwy człowiek wkracza i trwa w bazie nieskończonej przestrzeni…
26 Co więcej, z całkowitym przekroczeniem bazy nieskończonej przestrzeni, baczny tego, że świadomość jest nieskończona" nieprawdziwy człowiek wkracza i trwa w bazie nieskończonej świadomości…
27 Co więcej, z całkowitym przekroczeniem bazy nieskończonej świadomości, baczny tego, że "tu nic nie ma" nieprawdziwy człowiek wkracza i trwa w bazie nicości…
28 Co więcej z całkowitym przekroczeniem bazy nicości, nieprawdziwy człowiek trwa w bazie ani-percepcji-ani- nie-percepcji. Rozważa on tak: Doszedłem do osiągnięcia bazy ani-percepcji-ani-nie-percepcji, ale ci inni mnisi nie osiągnęli bazy ani-percepcji-ani-nie-percepcji. I tak zachwala siebie i wyraża się ujemnie o innych z powodu osiągnięcia bazy ani-percepcji-ani-nie-percepcji. To też leży w charakterze nieprawdziwego człowieka. Ale prawdziwy człowiek rozważa tak: "Nie-identyfikacja nawet z osiągnięciem bazy ani-percepcji-ani-nie-percepcji została zdeklarowana przez Zrealizowanego, gdyż w jakikolwiek sposób to wyobrażają, rzeczy są zawsze inne niż to". I tak stawiając nie-identyfikację na pierwszym miejscu ani nie zachwala siebie ani nie wyraża się ujemnie o innych z powodu osiągnięcia bazy ani-percepcji-ani-nie-percepcji.
29 Co więcej, z całkowitym przekroczeniem bazy ani-percepcji-ani-nie-percepcji prawdziwy człowiek wkracza i trwa we wstrzymaniu percepcji i uczucia. I jego skazy zostają zniszczone przez widzenie z mądrością. Ten mnich nie wyobraża sobie niczego, nie wyobraża odnośnie do czegoś, nie wyobraża w jakikolwiek sposób.
To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. Mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami Zrealizowanego.