5. EDUKACJA ZDROWOTNA - JEJ ISTOTA, PRZEDMIOT ZAINTERESOWAŃ, DOBÓR TREŚCI.

Z wykładów:

Dobór treści edukacji zdrowotnej

1. człowiek stary charakteryzuje się odmiennością biologiczną

2. człowiek stary jest wizerunkiem nieuchronnego końca życia

3. nie jesteśmy w stannie zatrzymać starzenia, ale możemy je opóźnić.

- Dobór treści przekazywanych w ramach edukacji zdrowotnej nie może być przypadkowy i nieprzemyślany. Należy się opierać na dydaktyce oraz historii wychowania a także na koncentrycznym układzie treści.

- wiedzę należy czerpać z pedagogiki, medycyny, wiedzy o żywieniu, higienie i ruchu. Wszelkie przekazywane treści kształcenia muszą być poparte badaniami naukowymi.

- wraz z reformą edukacji do szkół wprowadzono edukację prozdrowotną i to właśnie ten proces sprzyja ludzkiemu rozwojowi.

-Pomimo edukacji zdrowotnej w szkole w społ. nie widać pożądanych efektów.

-gdybyśmy chcieli zanegować edukację zdrowotną, to musielibyśmy zanegować całą instytucję szkolną.

- trzeba pamiętać, że człowiek dorosły ma już pewną wiedzę na temat zdrowego stylu życia, ale i utrwalone nawyki. Jego zasób wiedzy i umiejętności wynika w znacznej mierze z edukacji intencjonalnej.

INTENSYWNOŚĆ PROCESU EDUKACYJNEGO wg. M. Demel

NACZELNY CEL EDUKACJI ZDROWOTNEJ: (M. Demel) „życie pełne i szczęśliwe”/ przedłużanie życia ludzkiego.

WARUNEK: warunkiem osiągnięcia jest kondycja somato- psycho- społeczna człowieka.

ŚRODKI:

1. GR. Kondycja biologiczna człowieka, którą zapewnia aktywność ruchowa

2. GR. Odżywianie się i żywienie- właściwa dostosowana do wieku dieta

3. GR. Opieka socjalna i medyczna- profilaktyka i leczenie, rehabilitacja, samo profilaktyka, samo leczenie.

Jeśli rozpatrujemy temat edukacji zdrowotnej od strony geriatrii wyróżniamy:

→ PROFILAKTYKĘ

→ PREWENCJA- można to realizować po przez:

• Metody medyczne

• Metody pedagogiczne

3 SPOSOBY PROFILAKTYKI- PREWENCJI:

1. PREWENCJA ETIOLOGICZNA- (etiologia- nauka o chorobach)

2. PREW. OSŁONOWA- modyfikacja przyczyn danego zjawiska- skupia się na czynnikach modyfikujących starzenie człowieka. Jednym z przykładów jest: aktywność ruchowa, używki i leki, choroba i chorowanie, relacje społeczne.

3. PROFILAKTYKA KOREKCYJNA- maskowanie wskaźników starości, budowanie pozytywnego wizerunku siebie- np. po przez przeświadczenie i uczestniczenie w pracy (nie ważny rodzaj).

Dalsze opracowanie na podstawie: B. Woynarowska, Edukacja zdrowotna. Podręcznik akademicki

J.B. Karski, Promocja zdrowia

J.A. Induski, Z. Jethon, L.T. Dawydzik, Zdrowie publiczne. Wybrane zagadnienia

edukacja zdrowotna = edukacja prozdrowotna = edukacja do zdrowia

Edukacja <łac. educatio - wychowanie, pielęgnowanie> obejmuje ogół wielowymiarowych działań i procesów służących wychowaniu i kształceniu osób lub grup społecznych i może być traktowana jako proces permanentnego uczenia się człowieka przez całe życie.

Termin „edukacja zdrowotna” jest bardziej pojemny niż oświata czy wychowanie zdrowotne. Odnosi się do ludzi w całym okresie życia i obejmuje różne formy uczenia się i nauczania

Edukacja zdrowotna to:

• proces, w którym ludzie uczą się dbać o zdrowie własne i społeczności, w której żyją;

• proces oparty na naukowych zasadach, stwarzający sposobność planowego uczenia się i zmierzający do umożliwienia jednostkom podejmowania świadomych decyzji dotyczących zdrowia i postępowania zgodnie z nimi;

• każda kombinacja różnorodnych doświadczeń edukacyjnych, ukierunkowanych na podejmowanie przez ludzi dobrowolnych działań sprzyjających zdrowiu;

• całokształt działań zmierzających do kształtowania zachowań zdrowotnych ludzi, by mogli prowadzić zdrowy styl życia i przyczyniać się do umacniania zdrowia oraz rozwijać kompetencje skutecznego wpływania na zdrowie własne i społeczności, w której żyją;

• podejmowanie wysiłków na rzecz wzrostu kompetencji jednostek i grup w sferze samodzielnego działania nz rzecz zdrowia, na różnych poziomach życia społecznego;

• proces pedagogiczno-społeczny wykorzystujący metody i techniki stosowane w naukach społecznych w kierunku zmiany zachowań w charakterze prozdrowotnym osób i grup społecznych

• każda planowana działalność ukierunkowana na uczenie się o zdrowiu i chorobie.

Edukacja zdrowotna jest całożyciowym procesem uczenia się ludzi jak żyć, aby zachować i doskonalić zdrowie własne i innych, a w przypadku wystąpienia choroby lub niepełnosprawności aktywnie uczestniczyć w jej leczeniu, radzić sobie i zmniejszać jej negatywne skutki.

Cele edukacji zdrowotnej:

• nowe możliwości poznawcze - zdobycie nowej wiedzy, zrozumienie spraw związanych ze zdrowiem, poznanie siebie, identyfikowanie własnych problemów zdrowotnych;

• pożądane przekonania wobec różnych spraw związanych ze zdrowiem lub chorobą;

• właściwe postawy wobec zdrowia;

• poczucie odpowiedzialności za zdrowie własne i innych;

• klaryfikacja istniejącego systemu wartości, dostrzeżenie nowych wartości;

• umiejętności związane ze zdrowiem fizycznym (dbaniem o ciało) oraz umiejętności życiowe;

• zmiana zachowań zdrowotnych, ukierunkowana na prozdrowotny styl życia.

Edukacja zdrowotna jest elementem promocji zdrowia.

Podstawowym zadaniem nowoczesnej edukacji zdrowotnej jest przede wszystkim wspomaganie tworzenia warunków dla zmiany, wzrostu kompetencji jednostek i grup w sferze samodzielnego działania na rzecz zdrowia, na różnych poziomach organizacji życia społecznego.

Ostateczny cel edukacji zdrowotnej: przekazywane treści powinny prowadzić do realizowania przez ich adresatów takich zachowań i stylów życia, które będą służyć utrzymaniu, umocnieniu lub przywróceniu ich do zdrowia.

U podłoża edukacji zdrowotnej leżą 2 założenia:

1. zdrowie jednostek i w konsekwencji złożonych z nich zbiorowości jest w istotny sposób warunkowane przez zachowania osobnicze;

2. zachowania te można prozdrowotnie kształtować przez oddziaływanie edukacyjne.

Aktualnie edukacja zdrowotna jest uwzględniana praktycznie we wszystkich programach zdrowotnych realizowanych na różnych poziomach życia społecznego, a więc poczynając od rodziny, przez szkołę, zakłady pracy i miasta, a na regionach, społeczeństwach globalnych oraz zbiorowościach międzynarodowych kończąc.

1

---