32. Skala progresywna, jej rodzaje oraz uzasadnienie jej stosowania w teorii podatku;
I. Skala progresywna:
- wraz ze wzrostem podstawy opodatkowania rośnie wysokość stawek podatkowych, co powoduje szybszy wzrost należności podatkowej, niż podstawy opodatkowania.
II. Rodzaje skali progresywnej:
a) Progresja globalna :
• charakteryzuje się tym, że dla obliczenia wysokości świadczenia podatkowego daną coraz większą stawkę
podatkową stosuje się do całości podstawy opodatkowania, od zera do miejsca w którym znajduje się
podstawa opodatkowania danego przedmiotu
• Wada: nawet niewielka zmiana podstawy opodatkowania (wzrost) powodująca przekroczenie wartości
progowej przedziału skali podatkowej powoduje znaczny wzrost wielkości świadczenia podatkowego,
oddziałuje silnie antyrozwojowo.
PODSTAWA OPODATKOWANIA |
Stawka podatkowa |
|
od |
do |
|
0 |
100 |
10,00% |
101 |
500 |
20,00% |
501 |
2000 |
30,00% |
2001 |
3000 |
40,00% |
3001 |
5000 |
50,00% |
Podatek dla podstawy 4000 wynosi: 4000 x 50%= 2000 jednostek; |
b) Progresja szczeblowa (odcinkowa):
• polega na tym, że dla ustalenia wysokości świadczenia podatkowego podstawę opodatkowania
dzieli się na części odpowiadające przedziałom skali podatkowej
• od każdej takiej części oblicza się odrębnie część świadczenia podatkowego w oparciu o rosnącą
stawkę procentową właściwą dla danego przedziału skali, a suma tych części jest kwotą
należnego podatku
• jej istotą jest to, że kolejne stawki podatku odnoszą się nie do całej podstawy opodatkowania, lecz tylko do samego szczebla skali podatkowej
Obecnie w polskich rozwiązaniach prawnych stosuje się tylko progresję szczeblową.
PODSTAWA OPODATKOWANIA |
Stawka podatkowa |
|
od |
do |
|
0 |
100 |
10,00% |
101 |
500 |
20,00% |
501 |
2000 |
30,00% |
2001 |
3000 |
40,00% |
3001 |
5000 |
50,00% |
Podatek dla 4000 wynosi:
- dla przedziału 0-100-> 100x 10%=10
- dla przedziału 101-500 -> 400x20%=80
- dla przedziału 501 -2000 -> 1500x30%=450
- dla przedziału 2001-3000 -> 1000x40%=400
- dla przedziału 30001-5000 ->1000x50%=500
Czyli w sumie 1440 jednostek
Aby uprościć te obliczenia stosuje się skale podatkowe, które mają stawki
<tego nie pisać>
PODSTAWA OPODATKOWANIA |
Stawka podatkowa |
|
od |
do |
|
0 |
100 |
10,00% podstawy |
101 |
500 |
10 +20,00% nadwyżki nad 100 |
501 |
2000 |
90 + 30,00% nadwyżki nad 500 |
2001 |
3000 |
540 + 40,00% nadwyżki nad 2000 |
3001 |
5000 |
940 + 50,00% nadwyżki nad 3000 |
Podatek dla podstawy 4000 wynosi: 940 + 1000 x 50%=1440 jednostek; |
III. Uzasadnienie jej stosowania w teorii podatku;
Progresja podatkowa jest powszechnie uważana za skale, która uwzględnia subiektywny ciężar podatku, ma to swoje uzasadnienie zarówno społeczne jako i ekonomiczno - gospodarcze tj:
a) społeczne → sprawiedliwość i równość:
Zasada sprawiedliwości podatkowej: → wg Orzecznictwa TK
- Sprawiedliwość pozioma polega na nakładaniu takiego samego obciążenia podatkowego na podmioty znajdujące się w takiej samej sytuacji;
- Sprawiedliwość pionowa polega na różnym traktowaniu pod względem podatkowym
podmiotów znajdujących się w różnych sytuacjach;
b) ekonomiczne / gospodarcze → oparte na piramidzie Hengla, która określa ważność określonych wydatków potencjalnego podatnika. Wynika z niej, że im większe dochody posiada podatnik tym wydatkuje je na tzw. luksusowe towary, natomiast gdy dochody są mniejsze podatnik zaspokaja swoje podstawowe potrzeby;
W RP:
Od 2009 roku podatkoweg skala podatkowa podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce kształtuje się następująco:
0 zł - 85 528 zł - opodatkowane stawką 18%
ponad 85.528 zł - 32% 14 839 zł + 32 % nadwyżki ponad 85 528 zł
Dodatkowo obowiązuje kwota zmniejszenia podatku (odliczana od podatku) w wysokości
556,02 zł