CZY ISTNIEJĄ ORGANIZMY KORZYSTAJĄCE Z WOLNEGO AZOTU?

Bakterie wiążące azot, a występujące w brodawkach korzeniowych u roślin motylkowych.

• Ma duże znaczenie w rolnictwie. Zostawia się ugorem na rok pola intensywnie uprawiane przez ostatnie 2 - 3 lata. Podczas rocznego odpoczynku, rolę odgrywała aktywność bakterii, które wiążą azot z atmosfery, łącząc go z tlenem, a tak powstałe azotany są znakomitym nawozem. Bakterie wiążące azot produkują nawóz azotowy, dzięki któremu zbieramy plony z pól. Z drugiej jednak strony usuwają one pewne ilości azotu z atmosfery. Żyją one w cuchnącym błocie: w bagnach, na dnie zanieczyszczonych jezior. Żywią się bogatymi zasobami materii organicznej, która w różnych formach zbiera się tam w ogromnych ilościach. Błotniste dno pozbawione jest jednak tlenu, a komórka bez tlenu nie jest w stanie spalać materii organicznej, by normalnie funkcjonować. Bakterie te potrzebny im tlen czerpią z azotanów.

ŹRÓDŁA TLENU:

1. Rośliny zielone

2. Bakterie rozkładające azotany

3. Rozpad wody w górnych warstwach atmosfery

Roślinność stale dostarcza tlen do atmosfery, w ilościach znacznie przewyższających te, które zawdzięczamy bakteriom bagiennym.

• Wysoko ponad atmosferą, cząsteczki wody rozkładane są do tlenu i wodoru.

• Lekki wodór ucieka w przestrzeń, a pozostaje cięższy od niego tlen

Wiele modeli opracowanych na podstawie badań wskazuje na to, że w pierwotnej atmosferze ziemskiej nie było tlenu, a jego obecność zawdzięczamy dopiero pierwszym roślinom.

TEORIA ROLI I OBIEGU CO2

-CO2 jest gazem, którego stężenie w powietrzu regulowane jest w bardzo delikatny sposób.

-Stężenie CO2 utrzymywane jest na tym niewielkim poziomie przez szereg wzajemnie oddziałujących na siebie mechanizmów.

-Jest on obecny w atmosferze w bardzo niewielkich ilościach, a stanowi zaledwie 0,03% wszystkich gazów.

-Jest to koncentracja, którą trudno precyzyjnie zmierzyć, nie dysponując nowoczesnym sprzętem pomiarowym.

-Gaz ten jest łatwo rozpuszczalny w wodzie - woda morska jest nim w zasadzie nasycona.

-Gdyby powietrze pozbawione było CO2, woda morska natychmiast utraciłaby swój gaz;

-gdyby w atmosferze przybyło go zbyt wiele, woda pochłonęłaby nadwyżkę.

W wodzie morskiej węglany gromadzą się:

- nie tylko w wyniku absorbowania CO2 z powietrza,

- ale również dzięki dopływom z lądu, gdzie deszcze nieustannie wymywają go ze skał wapiennych.

Nadwyżki odkładane są w postaci osadów dennych: biały wapienny muł, który pewnego dnia wynurzy się z oceanu w postaci skał.

JAKIE ZNACZENIE MA SPALANIE PALIW KOPALNYCH?

Używamy obecnie jako opału nafty i węgla. Spalając je wzbogacamy atmosferę o nowe porcje tego gazu. Jest to ten sam CO2, który był już miliony lat temu w atmosferze ale w tym czasie ten ubytek gazu z atmosfery został wyrównany przez oceany. Rośliny, które syntetyzowały z niego cukry obumarły, a w miejscach w których nie zostały rozłożone, przechowały się w postaci węgla i ropy. Teraz, kiedy spalamy węgiel, dawny CO2 pojawia się jako śwież dopływ do atmosfery.

Zasoby węgla i nafty, które zużyjemy kilkakrotnie przewyższają jego stężenie w atmosferze, tak więc powiększy się koncentracja CO2 w powietrzu o kilka razy

Obserwujemy obecnie stały wzrost koncentracji CO2.Efektem tego jest: 1. Nasilenie efektu cieplarnianego.2. Zubożenie warstwy ozonowej.

CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA TEMPERATURE

1) ilość promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni Ziemi,

2) rozmieszczenie lądów i wód w danym rejonie,

3) skład atmosfery (efekt cieplarniany).

Ląd nagrzewa się szybko, ale też szybko oddaje ciepło dlatego wewnątrz lądu panują tzw. klimaty kontynentalne. Charakteryzują się znacznymi wahaniami dobowymi i sezonowymi temperatur

Wody nagrzewają się i ochładzają wolniej ponieważ:

- mają większą masę niż lądy i ok. 2 razy większą pojemność cieplną,

- stale lub okresowo mieszają się.

SKUTKI PROMIENIOWANIA SŁONECZNEGO

1. Promieniowanie o największej dł. fal - ponad 0,76 μm jest promieniowaniem cieplnym - podnosi ono temperaturę ciała, a organizmy odczuwają ją jako „ciepło”.

2. Promieniowanie o dł. fal 0,4 - 0,76 μm, to promieniowanie widzialne, odbijane przez ciała rejestrujemy jako „kolor” ciała. Jego energia rozrywa niektóre słabsze wiązania chemiczne - dlatego niektóre produkty chemiczne, farmaceutyczne lub spożywcze chronimy przed światłem.

3. Energia promieniowania UV jest wystarczająca do rozerwania nawet bardzo silnych wiązań chemicznych (np. struktury kwasów DNA, co może powodować nowotwory).

EFEKT CIEPLARNIANY (SZKLARNIOWY)

• Dzięki efektowi cieplarnianemu temperatura na Ziemi wynosi średnio 15°C.

• Bez efektu cieplarnianego byłoby około -18°C.

Dlatego należy mówić o nasileniu efektu cieplarnianego, które być może jest spowodowane działaniem człowieka.

1. Część badaczy uważa, że w ok. 95% o efekcie cieplarnianym decyduje para wodna zawarta w atmosferze. Pozostałe gazy (w tym CO2) mają niewielkie znaczenie.

2. Inna grupa naukowców czołową rolę w tym zjawisku przypisuje CO2, przy czym oceny procentowe są różne.

Najważniejsze gazy szklarniowe( cieplarniane) to:

para wodna,- CO2,- metan (CH4),- podtlenek azotu (N2O),-ozon,- chlorowe i fluorowe związki węgla (freony )

ODPADY

STARTEGIA GOSPODARKI ODPADAMI

Strategia zakładała:

- zapobieganie,

- recycling i powtórne wykorzystanie,

- optymalizacja ostatecznego usuwania,

- regulacja dotycząca transportu,

- działania naprawcze.

ZASADA 1. Zapobieganie

Odejście od filozofii końca rury

Ważniejsze od technik oczyszczalnia są czyste technologie

- czyste produkty

ZASADA 2. Recycling i powtórne wykorzystanie odpadów

reguła command and control

działania ue obejmują

-prace badawczo-rozwojowe prowadzonych w dziedzinie technologii powtórnego wykorzystania i recyclingu,

-optymalizacje systemów zbierania i segregowania

-zmniejszanie kosztów zewnętrznych powtórnego wykorzystania i recyclingu odpadów,

- tworzeniu rynków zbytu dla produktów wytwarzanych w procesie

powtórnego wykorzystania i recyclingu.

ZASADA 3. Optymalizacja ostatecznego usuwania

reguła command and control

Rygorystyczne normy dla składowisk

- wyboru lokalizacji,

- budowy obiektu,

- eksploatacji obiektu,

- wstępnej obróbki składowanych odpadów,

- rodzaju przyjmowanych odpadów,

- nadzoru po zamknięciu obiektu.

ZASADA 4. Regulacje dotyczące przewozów

Rozporządzenie z 1993 r. o nadzorze i kontroli przesyłania odpadów z- do- i wewnątrz Wspólnoty ,

konwencja bazylejska o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych,

ZASADA 5. Działania naprawcze Stosowanie zasady „zanieczyszczający płaci”

DEFINICJA ODPADU

„odpad oznacza każdą substancję lub obiekt należący do kategorii określonej w Aneksie I, którego posiadacz pozbywa się lub zamierza to uczynić, lub też jego pozbycie się jest wymagane”

ODPADY KOMUNALNE

„Odpady komunalne oznaczają pozostałości domowe, jak również

pozostałości handlowe lub usługowe albo inne odpady, które ze względu na ich cechy lub skład są podobne do pozostałości domowych

POZIOMY KONTROLI

- ZIELONA LISTA ODPADÓW - obrót handlowy

- ŻÓŁTA LISTA ODPADÓW - wymaga zgody instytucji ochr. środ.

- CZERWONA LISTA ODPADÓW - wymaga zgody władz państwowych

CZAS ROZKŁADU PRZYKŁADOWYCH PRODUKTÓW

- materiał bawełniany - 1-5 miesięcy,

- chusteczka papierowa - 3 miesiące,

- skórka owocu - 6 miesięcy,

- materiał wełniany - 1-5 lat,

- niedopałek papierosa - 1-10 lat,

- guma do żucia - 5 lat,

- odzież skórzana - 30-50 lat,

- puszka aluminiowa - 50-100 lat,

-woreczek z tworzywa sztucznego - 300 lat,

-woreczek z tworzywa biodegradowalnego - kilka tygodni - kilkanaście

miesięcy,

- butelka szklana - 4000 lat.

RECYKLING

- jedna z metod ochrony środowiska naturalnego, mająca na celu zmniejszenie wykorzystania surowców naturalnych oraz ilości odpadów poprzez ponowne wykorzystanie odpadów.

Recykling według ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 roku- taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym też recykling organiczny, z wyjątkiem odzysku energii."

Recykling materiałowy to proces powtórnego wykorzystania odpadów, które są zwracane jako surowce wtórne do ponownego przetworzenia na nowe produkty

Recykling termiczny to spalanie odpadów w specjalnie do tego wybudowanych zakładach, czyli spalarniach. Celem spalania jest zmniejszenie masy i objętości odpadów oraz odzyskanie zawartej w nich energii

CELE I ZADANIA RECYKLINGU

- ochrona zasobów naturalnych, poprzez zmniejszenie wydobywania surowców naturalnych, zastępowanych odzyskiwanymi,

- ochrona środowiska - poprzez zmniejszenie wydobycia surowców naturalnych,

- oszczędność energii - poprzez wykorzystanie tej zawartej w odpadach, a także przez zmniejszenie zużycia energii przy tworzeniu nowych produktów,

- zmniejszenie szkodliwości poprzez zmniejszenie ilości odpadów,

- spowolnienie zwiększania powierzchni wysypisk śmieci.

SEGREGACJA ODPADÓW

szkło bezbarwne - wrzucamy do pojemnika białego,

szkło kolorowe - do pojemnika zielonego.

Nie można wrzucać:

• szkła płaskiego (szyby okienne i samochodowe, szkła zbrojonego, luster - mają

inną temperaturę topnienia od szkła opakowaniowego i nie stopią się razem z butelkami i słoikami),

• szklanek, kieliszków, szkła kryształowego, naczyń żaroodpornych, ceramiki ,żarówek,

Papier - pojemnik niebieski

Wrzucamy

• gazety, książki i inny papier,

• tekturę, worki papierowe, ścinki drukarskie,

• opróżnione opakowania wielomateriałowe typu tetrapak

Nie można wrzucać:

• opakowań z jakąkolwiek zawartością,

• lakierowanego papieru,tapet, kalki,

Tworzywa sztuczne i metale - pojemnik żółty Wrzucamy

• puste butelki plastikowe po napojach

• puste butelki plastikowe po kosmetykach i środkach czystości

• plastikowe opakowania po żywności

• folie i torebki z tworzyw sztucznych,

• opakowania stalowe i aluminiowych (puszki, pudełka, folie itp).

Nie można wrzucać:

•opakowań po medykamentach,

•opakowań i butelek po olejach i smarach, puszek i pojemników po farbach i lakierach,

•opakowań po środkach chwasto- i owadobójczych

WADY I ZALETY PRODUKCJI ALUMINIUM

Wady

1. jest energochłonna

(produkcja 1 kg tego metalu wymaga ok. 20 kWh energii elektrycznej,

czyli 20 razy tyle, co wyprodukowanie 1 kg chleba)

2. prowadzi do skażenia gleby, wody i powietrza, głównie związkami fluoru

Zalety stosowania aluminium ?

• Aluminiowe puszki w całości nadają się do ponownego przetworzenia i nie muszą trafiać na wysypiska śmieci.

• Odzysk aluminium z puszek prowadzić można w nieskończoność, nie powodując utraty jakości metalu.

• Recykling puszek aluminiowych, w stosunku do produkcji aluminium z boksytu, powoduje zmniejszenie ilości zanieczyszczeń powietrza aż o 95 proc., a zanieczyszczeń wody o 97 proc. Wymaga też o 95 proc. mniej energii elektrycznej. Oszczędza się w ten sposób również naturalne złoża rud .Produkcja aluminium z puszek jest o 60 % tańsza od uzyskiwania go z rudy.

TWORZYWA SZTUCZNE

(POLIMERY)

• Ze względu na swą budowę chemiczną nie ulegają rozkładowi w warunkach naturalnych, dlatego należy unikać składowania tego materiału na wysypisku.

• Tworzywa sztuczne są wartościowym materiałem, który można odzyskać w różnych procesach recyklingu. Ze zużytych wyrobów z tworzyw sztucznych można więc odzyskać surowiec polimerowy (np. popularne bluzy polarowe wykonywane są z przerobionych butelek PET).

• Można odzyskać także energię, poprzez przerobienie odpadów na paliwo alternatywne, zwłaszcza że tworzywa sztuczne mają wartość energetyczną porównywalną z węglem kamiennym.

ELEKTROŚMIECI

to zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Są nimi nieużywane, przestarzałe lub zepsute pralki, lodówki, komputery, telefony, świetlówki i żarówki energooszcz., telewizory, sprzęt audio, żelazka, telefony, wiertarki i inne

JAKIE SUBSTANCJE ZAWIERAJĄ ELEKTROŚMIECI?

Rtęć zawarta jest w niektórych świetlówkach -powoduje zaburzenia wzroku, słuchu, mowy, koordynacji ruchów, żucia i połykania.

Związki bromu powodują u ludzi i zwierząt schorzenia układu rozrodczego oraz problemy neurologiczne.

Kadm zaburza czynności nerek, powoduje chorobę nadciśnieniową, wywołuje zmiany nowotworowe, zaburza metabolizm wapnia powodując deformację szkieletu i zaburza funkcje rozrodcze.

ODPADY STATYSTYKI

- 139 mln ton w 2000r

- Najwięcej: Dolnośląskie, Malopolskie, Śląskie

- Uzdrowiska- Inowrocław

- Składowiska 96,4%, kompostownie 2,9 %, spalarnie 0,7%

- odpady komunalne najwiecej: Mazowieckie, najmniej Świętokrzyskie

-Najw produkcja Azbestu:

Rosja, Kanada RPA,Zimbabwe, Chiny , Brazylia, Włochy USA

- Najwiecej azbestu w Polsce:

Mazowieckie, Lubelskie

AZBEST

jest minerałem posiadającym wyjątkowe właściwości zarówno chemiczne, jak i fizyczne.

Właściwości azbestu

- odporność na działanie wysokich temperatur (temperatura rozkładu i topnienia to około 1500°C) - cecha ta spowodowała, że znalazł szerokie zastosowanie jako surowiec niepalny w wielu wyrobach.

-właściwości termoizolacyjne i dźwiękochłonne,

-wytrzymałość na rozciąganie,

-elastyczność, a także odporność na działanie kwasów, alkaliów i wody morskiej.

Wpływ wyrobów azbestowych na

Zdrowie

Chorobotwórcze działanie azbestu jest wynikiem wdychania jego włókien zawieszonych w powietrzu.

Dopóki włókna nie są uwalniane do powietrza (i wdychane), wyroby

wykonane z azbestu nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi.

Na występowanie oraz typ patologii wpływa:

—rodzaj azbestu,

—wymiary tworzących go włókien,

—stężenie oraz,

—czas ekspozycji.

UTYLIZACJA AZBESTU

1) nawilżanie wodą wyrobów zawierających azbest przed ich usuwaniem lub demontażem i utrzymywanie w stanie wilgotnym przez cały czas pracy;

2) demontaż całych wyrobów (płyt, rur, kształtek) bez jakiegokolwiek

uszkodzenia, tam gdzie jest to technicznie możliwe;

3) odspajanie materiałów trwale związanych z podłożem przy stosowaniu wyłącznie narzędzi ręcznych lub wolnoobrotowych, wyposażonych w miejscowe instalacje odciągające powietrze.

DEFINICJA OCHRONY ŚRODOWISKA

USTAWA z dnia 27 kwietnia 2001 r.

Prawo ochrony środowiska

Ochrona środowiska to podjęcie lub zaniechanie działań, umożliwiające zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej;

Ochrona ta polega w szczególności na: a) racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu

zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,

b) przeciwdziałaniu zanieczyszcz.

c) przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego;

---