1. Słoma jako nawóz i odpad.
2. Węgiel brunatny - skład chemiczny, wpływ na właściwości gleb, stosowanie; nawozy produkowane na bazie węgla brunatnego.
3. Wskaźniki stabilności i dojrzałości kompostu.
4. Wymagania jakościowe dla kompostów.

WĘGIEL BRUNATNY

Właściwości decydujące o wartości nawozowej węgla brunatnego

-silnie rozwinięty układ kapilarny

-zawartość kwasów huminowych ich soli oraz bitumin

*zaw.kw.humin.18,3-64,7%

-skł.pierwiastowy

C do 80%

H 5-9%

N +O 14-32%

(zaw.N to najczęściej 08,-1,4%)

Wpływ węgla brunatnego na właściwości gleb

Węgiel brunatny zwiększa:

-pojemność sorpcyjną gleb

-poj. wodną

-aktywność mikrobiologiczną

-zaw. łatwo dostępnych form skł. pokarm.

-poprawia i stabilizuje odczyn gleb

-poj. cieplną gleb

-bardzo powoli ulega mineralizacji

-jest bezpieczny pod względem sanitarnym

Węgiel brunatny może być stosowany w postaci:

I. naturalnej

Stosuje się na gleby lekkie w celu poprawy ich struktury, na gleby ciężkie w celu poprawy ich właściwości powietrzno- wodnych.

Może stanowić podłoże w uprawie roślin pod osłonami, a także jako komponent mieszanek z nawozami mineralnymi.

II. chemicznie przetworzony

*humiany- płynne lub stałe produkty hydrolizy alkaicznej węgla. Wykazuje działanie wspomagające nawożenie mineralne.

*nitrohumiany- płynne lub stałe produkty hydrolizy kwaśnej o działaniu interwencyjnym

*huminowe preparaty mikroelementowe

III.jako popiół z węgla brunatnego

~NAWOZY PRODUKOWANE NA BAZIE WĘGLA BRUNATNEGO

1.eko-calcium-kreda jeziorna

uziarnienie do15mm, 20% węgla brunatnego,37%CaO, 13,5%MgO

2.eko lignite-mieszanka zaw.70% węgla brunatnego,30% kredy jeziornej,pH5,8

granulacja:drobna-10-20mm,gruba-20-40mm

Powolny rokład w glebie-mineralizacja do8lat

Ma zastosowanie w:

ogrodnictwie, sadownictwie, zagospodarowaniu terenów zielonych, rolnictwie, rekultywacji terenów zanieczyszczonych metalami ciężkimi

3.ekomin B-mieszanka zaw.60%węgla brunatnego, 30%kredy jeziornej i 10%popiołu z węgla brunatnego, subst.org.20.2%w s.m.

4. Plonofosja J, Plonofoska W

Pył węglowy + zawęglona kreda + nawozy mineralne mocznik lub siarczan amonu, superfosfat poj.sól potasowa

Plonofoska J:nawóz mineral.-org, odkwaszający, do stosowania jesienią pod oziminy,subst.or.45%w s.m.

5. komplet R, Rekulter

przeznaczone do agromelioracji gleb lekkich oraz do rekultywacji gleb zdegradowanych.Zaw.80%subst.org.-mieszanina węgla brunatnego i torfu 5:1

komplet R:

węgiel brunatny+torfwysoki+wapno+nawóz fosforowy

Rekulter:

węgiel brunatny+torf wysoki+wapno+nawozy mineral.

Stosowanie:

-gleby silnie zdegradowane, grunty bezglebowe, gleby b.lekkie

-mniejszy stopień degradacji gleb, niska zaw.subst.org.w glebach, wadliwy skł.granulometryczny

6. inne nawozy

humidol,humus,

Wskaźniki oceny stabilności i dojrzałości kompostu:

-chemiczne:iloraz C:N,formy azotu,pH, sorpcja wymienna kationów,subst.org., kwasy org. skrobia, wskaźnik humifikacji, węgiel radioaktywny

-fizyczne: temperatura, barwa, zapach, gęstość nasypowa, fluorescencja

-testy roślinne

-mikrobiologiczne:pobórtlenu, wydzielenie CO2,grzyby i prominiowce, aktywność enzymatyczna

przyczyny zakłóceń procesu kompostowania:

temp.odpadów w pryzmie nie rośnie, sprawdzić:

1. wilgotność: zbyt suchy -->nawodnić

-zbyt mokry zmieszać z suchym materiałem lub rozłożyć w cienkie warstwy

2. wartość ilorazu C:N

-zbyt niska zaw.N dodać materiał zasobny w N

-zawartość tlenu w powietrzu odlotowym

zwiększyć napowietrzenie

3. temperatura

a)największa efektywność kompostowania 45-55^oC

b)przy temperaturze <20^oC bakterie nie namnażają się i szybkość rozkładu maleje

budować większe pryzmy

dodać gotowy kompost lub preparat przyspieszający kompostowanie

c) temp.powyżej 65^oC-proces zbyt aktywny

*przyczyny:

-materiał zbyt suchy-nawilżyć

- zbyt wys.zaw.łatwo dostępnych form azotu-dodać materiału bogatego w węgiel

- wys.zaw.tlenu w powietrzu odlotowym-ograniczyć napowietrzenie lub napowietrzać powietrzem odlotowym

d) temp. otoczenia

*zbyt niska temp. --> budować większe pryzmy

*w niskich temp.surowiec może być ubogi w mikroorganizmy dodać gotowy kompost lub preparat przyspieszający kompostowanie

Wymaganie dotyczące jakości kompostu

Ogrodnictwo-szkółki, rolnictwo, architektura krajobrazu

-pH 6-7

-wielkość cząsteczek<15mm

-mały udział zanieczyszczeń

-wys.zaw.skł.pokarm. i subst.org

-niskie zasolenie

-brak nasion chwastów i organizmów patogennych

-ciemny kolor, odór słabo wyczuwalny