1. Celem naszego ćwiczenia było wyznaczenie charakterystyk prądowo- napięciowych wybranych liniowych i nieliniowych elementów rezystancyjnych.
Nasze ćwiczenie opierało się na prawie Ohma, które opisuje sytuację, najprostszego przypadku związku między napięciem przyłożonym do przewodnika (opornika), a natężeniem prądu przez ten przewodnik płynącego. Prawo Ohma brzmi:
„Natężenie prądu stałego I płynącego przez przewodnik jest wprost proporcjonalne do napięcia elektrycznego U występującego między końcami przewodnika i odwrotnie proporcjonalne do jego czynnego oporu elektrycznego (rezystancji)”
I=
2. Pomiar rezystorów metodą techniczną.
Wykonane przez nas ćwiczenie polegało na włączeniu rezystora do źródła napięcia stałego oraz na pomiarze prądu płynącego przez ten rezystor za pomocą amperomierza i pomiarze napięcia na zaciskach rezystora woltomierza.
Schemat układu pomiarowego:
1- zasilacz stabilizowany,
2- rezystor suwakowy,
3- zestaw rezystorów badanych,
4- woltomierz,
5- amperomierz
Wyniki pomiarów dla układu liniowego:
Lp. |
I [mA] |
U [V] |
Rx [Ω] |
Rx śr[Ω] |
1 |
0,09 |
3,5 |
38,89 |
37,91 |
2 |
0,11 |
4,1 |
37,27 |
|
3 |
0,12 |
4,5 |
37,50 |
|
4 |
0,14 |
5,2 |
37,14 |
|
5 |
0,16 |
6,1 |
38,13 |
|
6 |
0,19 |
7,1 |
37,37 |
|
7 |
0,21 |
8,2 |
39,05 |
|
Dla stałego opornika R= 40Ω
Wyniki pomiarów dla układu nieliniowego:
(badanie zachowania się żarówki)
Lp. |
I [mA] |
U [V] |
Rx [Ω] |
Rx śr [Ω] |
1 |
0,06 |
0,3 |
5,00 |
15,96 |
2 |
0,08 |
0,725 |
9,06 |
|
3 |
0,13 |
1,64 |
12,62 |
|
4 |
0,14 |
1,94 |
13,86 |
|
5 |
0,17 |
2,60 |
15,29 |
|
6 |
0,20 |
3,56 |
17,80 |
|
7 |
0,23 |
4,55 |
19,78 |
|
8 |
0,25 |
5,16 |
20,64 |
|
9 |
0,27 |
6,00 |
22,22 |
|
10 |
0,30 |
7,00 |
23,33 |
|
2- żarzy się; żarówka przechodzi w nieliniowość
Wyk. 1 Dla układu liniowego
Wyk. 2 Dla układu nieliniowego.
Dla żarówki o mocy P=2[W] oraz napięciu U=6,3[V] obliczyliśmy opór na podstawie wzoru, wynoszący R=19,85 [Ω]. Pomiarów dokonywaliśmy zwiększając napięcie do U=7[V] (wyniki podane w tabeli nr 2 i wykresie). Żarówka żarzy się przy napięciu U=0,725[V], wtedy też przechodzi w nieliniowość.
3. Rachunek błędu.
Napięcie stałe DCU±(0,05%rdg + 3dgt)
a) Dla oporu 40Ω:
Uśr=5,53V
Δ Uśr=±(0,0005*5,53+3*0,001)= ±0,005765
b) Dla oporu 40Ω oraz Rśr=37,91Ω
Δ U=(0,0005*37,91+3*0,001)= ±0,021955
c) Dla żarówki:
Uśr= 3,35V
Δ Uśr=±(0,0005*3,35+3*0,001)= ±0,004675
d) Dla żarówki, Rśr=15,96
Δ U=(0,0005*15,96+3*0,001)= ±0,010985
Natężenie stałe DCA±(0,5%rdg + 3dgt)
a) Dla oporu 40Ω:
Iśr=0,145714
Δ Iśr=±(0,005*0,145714+3*0,001)= ±0,003729
b) Dla oporu 40Ω oraz Rśr=37,91Ω
Δ Iśr=±(0,005*37,91+3*0,001)= ± 0,19255
c) Dla żarówki:
Iśr= 0,183
Δ Iśr=±(0,005*0,145714+3*0,001)= ±0,003915
d) Dla żarówki, R=15,96
Δ Iśr=±(0,005*15,96+3*0,001)= ±0,0828
4. Wnioski
a) Natężenie prądu wzrasta wprost proporcjonalnie do jego napięcia, na podst. Prawa Ohma (oraz wykreślonych wykresów)
b) Przekroczenie napięcia charakterystycznego dla żarówki powoduje: po pierwsze- żarzenie się, a po drugie (po przekroczenie wartości granicznych) może doprowadzić do spalenia się elementu.
1