Data wykon. ćwiczenia: 18.X.2002	Grupa: MD 103.6c		Prowadzący: Dr A. Zwoliński	Ocena:
Wykonali: Józef Senderek, Robert Węgliński, Michał Sienkiewicz
Numer ćwiczenia: 5		Temat: Pomiary maszyną długościową.

1.Dane metrologiczne przyrządu.

-wartości działek elementarnych

skala zgrubna 100mm

skala dokładna 0,1mm

czujnik MO 1/100 0,001mm

-długości działek elementarnych:

skala dokładna pozornie ≈7,5mm

czujnik MO 1/100 pozornie ≈1mm

-zakresy pomiarowe:

maszyna do długości 1m 0... 1000mm

czujnik MO 1/100 ±100μm

-nacisk pomiarowy ≈2N

-niedokładność:

max. (±0,5+7L/1000)

Tabela 1.

Lp.	Pomiar	Średnia [mm]	ΔL1 [mm]	ΔL2 [mm]	Wymiar rzeczywisty
1	300,05	300,052	0,012	0,009	300,052 ^+^0,012 ^+^0,009
2	300,051
3	300,052
4	300,053
5	300,056
6	300,049

Przykłady obliczeń:

ΔL-zmiana długości przedmiotu mierzonego z uwzględnieniem błędu temperaturowego

α-współczynnik liniowej rozszerzalności cieplnej materiału z którego wykonano mierzony przedmiot

t₀-temperatura odniesienia

α=(11,5±2)10^-6*1/°C

ΔL=L₀α(t - t₀)

ΔL₁=300,052(11,5+2) 10^-6*1/°C(23°C- 20°C)=0,012mm

ΔL₂=300,052(11,5-2) 10^-6*1/°C(23°C- 20°C)=0,008mm

Tabela 2.

Lp.	Pomiar	Średnia [mm]	ΔL1 [mm]	ΔL2 [mm]	Wymiar rzeczywisty
1	200,044	200,046	0,008	0,006	300,052 ^+^0,0^08 ^+^0,00^6
2	200,045
3	200,046
4	200,048
5	200,048
6	200,046

Tabela 3.

Lp.	Pomiar	Średnia [mm]	ΔL1 [mm]	ΔL2 [mm]	Wymiar rzeczywisty
1	500,071	500,071	0,020	0,014	300,052 ^+^0,0^2^0 ^+^0,0^14
2	500,075
3	500,076
4	500,072
5	500,069
6	500,064

2.Rozkład dla błędów przypadkowych.

S=[Σ(x-x)²/(n-1)]^1/2

S_x=S/n^1/2

x=x± t_α* S_x

Tabela 4.

x	Σ(x-x)^2 [mm]	S [mm]	Sx [mm]	x [mm]
300,052	0,000031	0,002	0,001	300,052±

S=0,000031/5^1/2=0,002

S_x=0,002/6^1/2=0,001

x=300,052± 0,001* =

Tabela 5.

x	Σ(x-x)^2 [mm]	S [mm]	Sx [mm]	x [mm]
200,046	0,000013	0,001	0,001	200,046±

Tabela 6.

x	Σ(x-x)^2 [mm]	S [mm]	Sx [mm]	x [mm]
500,071	0,000095	0,004	0,002	500,071±

3.Wnioski

W celu uzyskania poprawnych pomiarów należy prawidłowo wyzerować maszynę pomiarową. Duży wpływ na wyniki pomiarów ma temperatura mierzonego przedmiotu, więc z tego powodu należy poczynić wszelkie czynności by była ona bliska temperatury odniesienia, toteż nie trzeba długo trzymać w rękach tego przedmiotu. Wadą maszyny pomiarowej jest to że nie można odczytywać długości przedmiotów w całym zakresie pomiarowym (np: nie da się odczytać wartości 150, 250, ... ,950mm) przez to, że światło padające z kondensora może być podawane na pryzmat kierujący tylko w ściśle określonych miejscach.

3

---