Wszystko ma swoją cenę
Cena - wartość produktu wyrażona w pieniądzu
Każdy produkt i usługa są wycenione, choć w praktyce zamiast określenia „cena” stosuje się też:
opłata
czynsz
honorarium
prowizja
odsetki
czesne
składka itd.
Funkcje cen
Czyli co można osiągnąć dzięki dobrze ustalonej cenie:
maksymalny wzrost sprzedaży (udział w rynku)
osiągniećie pożądanego poziomu zysku
kwotowo
procent od wartości sprzedaży
zwrot poniesionych nakładów inwestycyjnych
pozyskanie nowych nabywców produktu
wyeliminowanie konkuretów z rynku lub przetrwanie samemu
budowanie wizerunku firmy
Co należy znać przed podjęciem decyzji o cenie?
wielkość popytu na produkt, w tym popyt potencjalny i efektywny
elastyczność cenową popyt na produkt
docelowe segmenty nabywców (grupy potencjalnych klientów)
jakie alternatywne strategie promocyjne można zastosować w promocji sprzedaży?
na jakim etapie cyklu życia na rynku znajduje się produkt?
Cena postulowana i cena tranzakcyjna
Cena postulowana - suma pieniędzy, za którą oferujący produkt gotów jest go sprzedać
ceny postulowane mają charakter nominalny (są publikowane w formie cennikóów)
jako ceny wyjściowe służa do określenia wykonalnych slternatyw wyboru strategii rynkowych
Cena tranzakcyjna - suma pieniędzy, za którą dokonano tranzakcji
ceny tranzakcyjne otrzymywane są po uwzględnieniu rabatów
odzwierciedlają preferencje oferującego co do poredników
pilność zaspokajania potrzeb wytwórczych przedsiębiorstwa
Kiedy cena jest ważnym narzędziem marketingu?
przy wysokiej elastyczności cenowej popytu
dla produktów homogenicznych podobnych do konkurencyjnych
przy nikłych walorach innych instrumentów marketingu (tzn. produktu reklamy itd.)
Trzy formuły ustalania cen
W jaki sposób ustala się cenę?
Na podstawie poziomu popytu (oczekiwań nabywców)
Na podstawie kosztów
Na podstawie cen produktów konkurencyjnych
Zapamiętaj!
Marketing preferuje popytową i konkurencyjną orientację w procesie kształtowania cen
Jak ustalać ceny w zależności od jakości produktu
Strategia premiująca
(wysoka, cena, wysoka jakość)
Skierowana do segmentów o wysokich dochodach
Strategia penetrująca
(umiarkowana cena, wysoka jakość)
Zakłada szybką akceptację produktu i rozwój popytu
Strategia korzystnego kupna
(niska cena, wysoka jakość)
Stosowana przez silne przedsiębiorstwa, pozwala na szybkie opanowanie rynku
Dlaczego cena jest elementem strategii przedsiębiorstwa?
Cena jest odzwierciedleniem koncepcji działania
przedsiębiorstwa
Cena odzwierciedla przeznaczenie rynkowe produktu
Cena jest uzależniona od sposobu promocji wyrobu
Cena powinna zapewniać osiągnięcie celów ,zaplanowanych przez przedsiębiorstwo (pokrycie kosztów działalności oraz wygospodarowanie zysku)
Kiedy cena ma mniejsze znaczenie jako narzędzie marketingu
Przy niskiej elastyczności cenowej popytu
Dla produktów wyróżniających się od konkurncyjnych, np. unikatowych
Jeśli rynek jest zmonopolizowany
Przy znacznych walorach innych instrumentów marketingu (tzn. produktu, reklamy, itd.)
Strategie cen oparte na kosztach
Strategia ceny z marżą
wielkość kosztów + marża zysku
punkt wyjścia: koszty stałe, koszty zmienne
Strategia cen docelowych
zmierza do uzyskania określonej stopy zysku od nakładów inwestycyjno-kapitałowych
stosowana zwykle przez wielkie korporacje
oparta na kosztach krańcowych
Uwaga!
Wadą strategii zorientowanych na koszty jest zbyt małe znaczenie, jakie przypisuje się popytowi rynkowemu i postawom nabywców.
W ujęciu marketingowym koszty powinny być dostosowane do pożądanego poziomu ceny ł która może być zaakceptowana przez potencjalnych nabywców.
Strategie oparte na cenach produktów konkurencyjnych (1)
Strategie te uzależnione są, od:
Form konkurencji
Stosowanych instrumentów promocji
Intensywności konkurencji
Strategie oparte na cenach produktów konkurencyjnych (2)
Warunki monopolu
Największa swoboda w dziedzinie ustalania i zmian cen,
Swoboda w zakresie różnicowania cen
Zainteresowanie zmianami popytu i kosztów
Zwykle wysoki i jednolity poziom cen
Warunki oligopolu
Duża intensywność konkurencji
Możliwość skutecznego konkurowania ceną i zwiększania udziału w rynku poprzez głębokie zmiany cen (niebezpieczeństwo "wojny cenowej")
Możliwość wywierania wpływu na konkurentów poprzez opóźnianie ich działań adaptacyjnych (pozycja lidera cenowego)
Przedsiębiorstwo może być zmuszone do zmian cen pod wpływem decyzji i postępowania konkurentów (postępowanie adaptacyjne)
Strategie oparte na cenach produktów konkurencyjnych (3)
Warunki polipolu
(duża liczba konkurentów o małym udziale w rynku)
Duża intensywność konkurencji lecz niewielka możliwość konkurowania ceną ze względu na płytkie zmiany cen, związane. z małym udziałem w rynku
Szybkie postępowanie adaptacyjne konkurentów
Konkurenci dostosowują się do ceny ukształtowanej przez rynek
Klasy cenowe na rynku samochodów osobowych
Klasa cenowa |
Marka |
Perfekcja |
Mercedes Benz |
Luksus |
Lexus Audi |
Specjalne wymagania |
Volvo, Porshe |
Środkowy segment |
Volkswagen, Opel |
Prostota i wygoda |
Fiat, Citroen |
To samo, ale tanie |
Hyundai, Daewoo |
Tylko cena |
Yugo, Maluch |
Strategie dyskryminacji.
Czyli zróżnicowanie cen produktu według kryterium:
Nabywcy - ceny zróżnicowane dla różnych segmentów rynku np.
kredyty dla firm i osób fizycznych,
zniżki dla studentów i osób starszych w muzeach
Form produktu - różne ceny w zależności np. od wielkości opakowania
np. ta sama ilość majonezu kosztuje mniej w jednym opakowaniu 5009 niż w dwóch mniejszych po 250g
Położenia geograficznego miejsca zakupu - różnicowanie cen między krajami czy regionami np.
Big Mac w restauracjach w różnych krajach
Czasu - różne ceny w zależności od sezonu, dnia lub godziny
np. usługi turystyczne i hotelarskie, bilety lotnicze, połączenia telefoniczne, ceny energii elektrycznej.
Podstawowe rodzaje popytu
Popyt elastyczny gdy względne zmiany popytu są większe niż względne zmiany cen-(IEI>1)
Popyt proporcjonalny gdy względne zmiany popytu oraz względne zmiany cen są jednakowe-(IEI=1)
Popyt nieelastyczny gdy względne zmiany popytu są mniejsze niż względne zmiany den-(IEI<1)
Wskaźnik, elastyczności cenowej popytu (E)
To iloraz tempa wzrostu popytu (P/P) i tempa 'wzrostu ceny danego produktu (C/C)
E= P/P : C/C
Wskaźnik, elastyczności cenowej popytu (E). Przykład
Popyt na dany produkt wynosi 1.000 jednostek przy cenie 90 zł za jednostkę produktu.
Nastąpił wzrost ceny jednostkowej produktu do 99 zł (wzrost O 10%), co spowodowało spadek popytu do 800 jednostek (spadek o 20%).
E=(800-1000)/1000 (99-90)/90= I(-2)I =2
Jak ustalić cenę na podstawie poziomu o tu?
Metoda ta odwołuje się do oceny zależności pomiędzy ceną a popytem.
Reakcję' popytu na zmianę cen opisuje wskaźnik elastyczności cenowej popytu (E)
Uwarunkowania wpływające na wielkość tego wskaźnika mogą być podstawą kształtowania polityki cen
Czynniki wpływające na elastyczność. cenową popytu
Czynniki związane z produktem
dobra trwałego użytku charakteryzują się wyższą elastycznością w porównaniu do dóbr o niższym stopniu trwałości;
dobra nie posiadające substytutów - popyt nieelastyczny, w miarę wzrostu substytucyjności dobra wskaźnik elastyczność rośnie
Stopień pilności potrzeb
im pilniejszą potrzebę zaspokaja dany produkt, tym mniej elastyczny cenowo jest popyt na niego
Struktura podmiotowa rynku
rynki zmonopolizowane - niższa elastyczność cenowa popytu,
elastyczność wzrasta wraz ze wzrostem konkurencyjności rynku
Stopień przejrzystości rynku
w warunkach zmniejszonej przejrzystości rynku występuje większa trudność wyboru produktów przez konsumenta; na decyzje zakupu mają większy wpływ czynniki poza cenowe - prowadzi to do zmniejszania elastyczności cenowej popytu
Jak kształtować ceny nowego produktu
Strategia selektywna
Strategia penetracyjna
Strategia selektywna wysoki poziom cen
Nazywana też strategią "zbierania śmietanki" (ang .skimming)
Przedsiębiorstwo koncentruje się na wybranym segmencie rynku, skupiającym nabywców o najwyższych dochodach celowo rezygnując z maksymalnego opanowania rynku;
Strategia ta daje możliwość obniżania cen w dłuższym lub krótszym okresie w kolejnych fazach cyklu życia produktu;
Jest skierowana na maksymalizowanie zysku w krótkim okresie, w długim okresie następuje zmniejszenie zysku
Kiedy stosować strategię selektywną?
Produkt o niskim poziomie elastyczności cenowej popytu
Produkt o rzadko spotykanych właściwościach, wysokiej jakości t wysokim stopniu nowości
Niski stopień konkurencyjności rynku
Produkt o krótkim cyklu życia (np. produkt modny)
Strategia penetracyjna niski poziom cen
Przedsiębiorstwo zakłada duży przyrost wielkości sprzedaży dzięki niskiej cenie i obniżenie
przeciętnych kosztów całkowitych;
Wejście z produktem o niskim poziomie ceny może przynosić straty w krótkim okresie, ale są one rekompensowane w długim okresie
Kiedy stosować strategię penetracyjną ?
Produkt o wysokim, poziomie elastyczności cenowej popytu
Możliwość dużego wzrostu produkcji i obniżenia kosztów jednostkowych
Wysoki stopień konkurencyjności rynku
Produkt o długim cyklu życia