Sk艂adanie ruch贸w, rzut poziomy, rzut uko艣ny.
Rzut poziomy
W rzucie poziomym mamy do czynienia z lotem cia艂a wyrzuconego na pewnej wysoko艣ci H0 nad poziomem zerowym. Cia艂u jest nadawana pozioma pr臋dko艣膰 pocz膮tkowa o warto艣ci V0. Dzi臋ki takiemu nadaniu pr臋dko艣ci przesuwa si臋 ono ca艂y czas w poziomie.
Jednocze艣nie jednak si艂a grawitacji zmienia pionowe po艂o偶enie cia艂a. W efekcie w pionie b臋dzie ono opada膰 ruchem jednostajnie przyspieszonym.
Dzi臋ki z艂o偶eniu tych dw贸ch ruch贸w
- poziomego: jednostajnego
- pionowego: jednostajnie przyspieszonego
W efekcie z艂o偶enia tych ruch贸w cia艂o porusza si臋 艂ukiem (po paraboli, je艣li nie uwzgl臋dniamy oporu powietrza), by po pewnym czasie opa艣膰 na ziemi臋.
Warunki pocz膮tkowe:
Wysoko艣膰 pocz膮tkowa: H0 Cia艂o rzucamy z pewnej wysoko艣ci
Pr臋dko艣膰 pocz膮tkowa: V0 pr臋dko艣膰 pocz膮tkowa jest skierowana poziomo. P贸藕niej pr臋dko艣膰 si臋 zakrzywia
Przyspieszenie ma warto艣膰 g: przyspieszenie w tym ruchu jest sta艂e i ca艂y czas jest skierowane pionowo w d贸艂.
W przypadku gdy nie musimy uwzgl臋dnia膰 oporu powietrza, torem ruchu cia艂a jest parabola, a ruch cia艂a rozk艂ada si臋 na dwa ruchy prostsze:
ruch w poziomie - odbywa si臋 ze sta艂膮 pr臋dko艣ci膮 o warto艣ci pr臋dko艣ci pocz膮tkowej v0
ruch w pionie - b臋d膮cy w istocie spadkiem swobodnym, jest ruchem jednostajnie przyspieszonym z przyspieszeniem r贸wnym g i z pr臋dko艣ci膮 pocz膮tkow膮 r贸wn膮 zero.
Wzory opisuj膮ce rzut poziomy
Wysoko艣膰 na jakiej znajduje si臋 cia艂o po czasie t:
Warto艣膰 pr臋dko艣ci poziomej:
Vpozioma = V0 = const
Warto艣膰 pr臋dko艣ci pionowej:
Vpionowa = - g * t
Warto艣膰 pr臋dko艣ci ca艂kowitej
Pr臋dko艣膰 w momencie uderzenia o ziemi臋:
Czas jaki up艂ywa do momentu upadku (uderzenia o ziemi臋):
Zasi臋g rzutu poziomego (odleg艂o艣膰 przebyta w poziomie do momentu upadku)
Rzut uko艣ny
W rzucie uko艣nym mamy do czynienia z lotem cia艂a wyrzuconego z poziomu zerowego (Y0 = 0). Cia艂u jest nadawana pr臋dko艣膰 o warto艣ci V0, skierowana pod k膮tem 伪 do poziomu. Cia艂o porusza si臋 艂ukiem, by po pewnym czasie opa艣膰 na ziemi臋. Wygodnie jest umie艣ci膰 rysunek rzutu uko艣nego w uk艂adzie wsp贸艂rz臋dnych, co u艂atwia orientacj臋 w nazwach zmiennych i pozwala na wyprowadzenie r贸wnania toru.
Odleg艂o艣膰 jak膮 przebywa cia艂o w poziomie do momentu upadku na poziom pocz膮tkowy nazwiemy zasi臋giem (Z) rzutu uko艣nego.
Pocz膮tkowe po艂o偶enie: x = 0,y = 0
K膮t, jaki pr臋dko艣膰 pocz膮tkowa tworzy z poziomem: 伪
Pr臋dko艣膰 pocz膮tkowa ma warto艣膰 V0 Pr臋dko艣膰 pocz. pozioma: V0x = V0 螄 cos 伪
Pr臋dko艣膰 pocz. pionowa: V0y = V0 螄 sin 伪
Przyspieszenie ma warto艣膰 g. Przyspieszenie w tym ruchu jest sta艂e i jest skierowane pionowo w d贸艂.
W przypadku gdy nie musimy uwzgl臋dnia膰 oporu powietrza, torem ruchu cia艂a jest parabola. Ruch cia艂a rozk艂ada si臋 wtedy na dwa ruchy prostsze:
ruch w poziomie (wsp贸艂rz臋dna X-owa) - odbywa si臋 ze sta艂膮 pr臋dko艣ci膮 o warto艣ci sk艂adowej poziomej pr臋dko艣ci pocz膮tkowej V0x
ruch w pionie (wsp贸艂rz臋dna Y-owa) - jest w istocie rzutem pionowym, czyli ruchem jednostajnie zmiennym z pr臋dko艣ci膮 pocz膮tkow膮 r贸wn膮 sk艂adowej pionowej V0y.
Zasi臋g rzutu poziomego (odleg艂o艣膰 przebyta w poziomie do momentu upadku na poziom pocz膮tkowy):
Maksymalna osi膮gni臋ta wysoko艣膰:
Czas lotu do momentu upadku na poziom pocz膮tkowy:
Energia potencialna i kinetyczna
Energi臋 potencjaln膮 posiada ka偶de cia艂o, kt贸re znajduje si臋 na danej wysoko艣ci od cia艂a przyci膮gaj膮cego. W przypadku nas ludzi zamieszka艂ych na ziemi, mo偶emy powiedzie膰, 偶e energi臋 potencjaln膮 posiada ka偶de cia艂o znajduj膮ce si臋 na danej wysoko艣ci i niedotykaj膮ce swoimi fragmentami lub ca艂o艣ci膮 ziemi lub innego pod艂o偶a wzgl臋dem, kt贸rego mierzymy jego energi臋 potencjaln膮.
Wz贸r:
Ep = m 路 g 路 h
Ep - energia potencjalna [1J]
m - masa [1kg]
g - przy艣pieszenie ziemskie [10
]
Jednostka:
1J = kg 路
Energi臋 kinetyczn膮 posiada ka偶de cia艂o, kt贸re znajduj臋 si臋 w ruchu w danym czasie wzgl臋dem danego uk艂adu odniesienia. Jej nazwa pochodzi od greckiego terminu „kineo” (ruch), co s艂usznie sugeruje, 偶e jest ona zwi膮zana z ruchem cia艂a.
Warto艣膰 energii kinetycznej jest r贸wna pracy, jak膮 trzeba w艂o偶y膰, aby rozp臋dzi膰 cia艂o.
Energi臋 kinetyczn膮 obliczamy ze wzoru:
v - pr臋dko艣膰 cia艂a
m - masa cia艂a
Pami臋tajcie, 偶e ka偶de cia艂o ma tak zwan膮 energie ca艂kowit膮, kt贸r膮 daje suma Ep i Ek.
Prawo odbicia 艣wiat艂a
尾 = 伪
K膮t odbicia r贸wny jest k膮towi padania.
K膮ty - padania i odbicia le偶膮 w jednej p艂aszczy藕nie.
Typowe, najbardziej nam znane odbicie zachodzi wtedy, gdy drugi o艣rodek jest w og贸le nieprzepuszczalny dla 艣wiat艂a. Je偶eli dodatkowo w tym drugim o艣rodku 艣wiat艂o nie jest poch艂aniane, to ca艂a wi膮zka ulega odbiciu. W ten spos贸b otrzymujemy zwierciad艂o.
Prawo za艂amania 艣wiat艂a
To zjawisko fizyczne polegaj膮ce na zmianie kierunku rozchodzenia si臋 promieni 艣wietlnych przez dwa o艣rodki przezroczyste. Przyczyn膮 takiego zachowania si臋 艣wiat艂a jest to, 偶e 艣wiat艂o ma r贸偶ne pr臋dko艣ci w zale偶no艣ci od tego przez jaki o艣rodek przechodzi. Im wi臋ksza g臋sto艣膰 o艣rodka, tym 艣wiat艂u "trudniej jest si臋 przez niego przedrze膰" - czyli ma w nim mniejsz膮 pr臋dko艣膰, ni偶 w o艣rodkach o mniejszej g臋sto艣ci.
伪 - k膮t padania
尾 - k膮t za艂amania
V1 - pr臋dko艣膰 艣wiat艂a w o艣rodku 1
V2 - pr臋dko艣膰 艣wiat艂a w o艣rodku 2
S艂ownie prawo za艂amania (prawo Snelliusa) mo偶na sformu艂owa膰 nast臋puj膮co:
Stosunek sinusa k膮ta padania, do sinusa k膮ta za艂amania jest dla danych o艣rodk贸w sta艂y i r贸wny stosunkowi pr臋dko艣ci fali w o艣rodku pierwszym, do pr臋dko艣ci fali w o艣rodku drugim. K膮ty padania i za艂amania le偶膮 w tej samej p艂aszczy藕nie.