Podstawowe zasady prawa wspólnotowego:

-Zakaz dyskryminacji

-Subsydialności, pomocniczości - jeżeli pewne cele wspólnotowowe

-proporcjonalności - instrumenty, które są stosowane powinny być dostosowane do celu, który chce się osiągnąć, nie powinny być za bardzo restrykcyjne, żeby nie ograniczać

-solidarności - państwa członkowskie powinny wspierać w realizacji działań,

-wzmocnionej współpracy - w ramach procesów integracji europejskiej i EU mogą być podejmowane inicjatywy w celu pogłębieniu współpracy(np. UGiW)

Prawo krajowe - zespół norm prawnych obowiązujących na terytorium danego państwa, pochodzący od organów tego państwa, legitymowanych do stanowienia prawa;

Prawo międzynarodowe - zespół norm prawnych regulujących stosunki pomiędzy podmiotami prawa międzynarodowego, a w szczególności pomiędzy państwami;

Wydanie norm traktatowych prawa międzynarodowego poprzedzają negocjacje i szczegółowe uzgodnienia państw w nich uczestniczących, które przybierają postać traktatu, lub inaczej umowy, przyznającej jego stronom prawa i obowiązki.

Prawo międzynarodowe może się także wykształcić jako zwyczaj, poprzed długo trwałą praktykę

Normy prawa międzynarodowego są do zasady wiążące tylko dla państw(stron traktatu), natomiast nie wpływają bezpośrednio na prawa/obowiązki ich obywateli. Uzyskanie przez normę prawa międzynarodowego statusu normy prawa wewnętrznego wymaga jej wprowadzenia(transformacji) do krajowego porządku prawnego, co następuje zazwyczaj na podstawie ustawy.

Pojęcie źródła prawa - akt prawny zawierający przepisy prawne z których treści można wyinterpretować normy prawne, czyli przyjete przez prawodawcę wzorce postępowania

Prawo pierwotne/traktatowe - obejmuje umowne prawo międzynarodowe, które dało początek i podstawy ewolucji wspólnot, i obecnie stanowi podstawy funkcjonowania UE. Przede wszystkim traktaty założycielskie, oraz ich modyfikacje. Zostało ustanowione i pochodzi bezpośrednio przez państwa członkowskie.

-Traktat Paryski 18kwiecein 1951 - EWWiS

-Traktat Ustanawiający 25 marca 1957, obecnie traktat ustanawiający wspólnotę europejską

-Traktat ustanawiający Euratom 25 marca 1957

-Konwencja o niektórych wspólnych instytucjach dla EWG i Euratomu - 1 styczeń 1958r

-Traktat o fuzji instytucji - 1 kwiecień 1960

-Traktaty budżetowe - 70 i 75r

- Akt o wyborach bezpośrednich do parmlamentu europejskiego 1976r

-Jednolity Akt Europejski - 1986

-Traktat o UE(Maastricht) 7 luty 1992

-Traktat Amsterdamski parafowanie 17czerwiec 1997, podpisanie październik 1997

-Traktat Nicejski luty 2001, życie styczeń 2003

-Traktaty akcesyjne

Prawo wtórne/pochodne - pochodzi od instytucji wspólnotowych, w celu realizacji celów wspólnot wynikających z traktatów

Mają moc wiążącą:

-rozporządzenia - akt prawny o zasięgu ogólnym, obowiązującym w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich - odpowiednik ustawy krajowej. Wydawany przez organy wspólnotowe. Wyróżniamy rozporządzenia podstawowe i wykonawcze, odpowiednio przez radę UE i komisje europejską na podstawie upoważnienia rady UE. Czasami uprawnienia do rozporządzeń ma EBC. Wiąże w całości instytucję wspólnotową jak i państwo członkowskie, krajowe sądy, urzędy, osoby prawne, fizyczne i jednostki nieposiadające osobowości prawnej. Wszyscy mają obowiązek zachowywania się zgodnie z normami, równocześnie mają możliwość wyprowadzenia prawa do skargi. Cecha bezpośredniego obowiązywania/stosowania - wiążą od momentu ich wydania, od razu, nie jest konieczny akt inkorporacji do prawa krajowego. Obowiązują we wszystkich krajach członkowskich, wchodzą w życie po opublikowaniu w dzienniku urzędniczym, lub po czasie napisanym w dzienniku.

-dyrektywy - służy harmonizacji ustawodawstwa krajowych, wiążą tylko kraje członkowskie, do których została skierowana, wiąże w zakresie celów, jakie mają być osiągnięte, ale równocześnie pozostawia ona władzom państwowym swobodę wyboru metod i form ich realizacji. Pośrednia legislacja prawa, odbywa się to dwustopniowo, 1. Obejmuje ustalenia na poziomie wspólnotowym - określenie celu, 2. Zawarty w dyrektywie cel jest poddawany transpozycji do krajowego porządku prawnego poprzez wydanie odpowiednich przepisów krajowych. Przyjmowane przez Radę UE, przy współudziale parlamentu, prawo ma także Komisja Europejska. Wchodzi w życie w terminie w jej wskazanym(z reguły 2 lata) w ciągu tego okresu państwa członkowskie mają obowiązek podjąć działania w celu wprowadzeniu jej postanowień do porządku wewnętrznego w taki sposób, aby osiągnąć skutek przewidziany w treści dyrektywy. Do momentu wprowadzenia dyrektywy obywatele i osoby prawne nie będą mogli korzystać z pełni praw, jakie przyznaje im dyrektywa. Gdy są skierowane do wszystkich członków są zapisywane w dzienniku urzędowym, gdy dla niewszystkich następuje notyfikacja.

-decyzje - akt indywidualny, skierowany do konkretnego adresata, którym może być państwo, osoba prawna, obywatel UE. Decyzja obowiązuje adresata w całości, niema obowiązku, aby adresat decyzji był konkretnie nazwany, ważne jest, aby określić krąg adresatów. Wydawane przez Radę UE, Komisję. Jeśli decyzje są uchwalane wspólnie to są zapisywane w dzienniku urzędowym, jeśli nie, to tylko notyfikacja. Tak samo wiążąca jak rozporządzenie, jeśli natomiast decyzja stanowi zobowiązanie pieniężne to jest także ….

Nie mają mocy prawnej: mogą wydawać różne podmioty(parlament UE, Rada UE, Komisja europejska)

-opinie - inspirowana jest działaniem innego organu i jest mniej stanowcza niż zalecenie, stanowi jedynie wyrażenie poglądu, ale z zaniechaniem wydania opinii związane są określone skutki prawne.

-zalecenia - dochodzi do skutku z inicjatywy własnej organu i sugeruje adresatowi dość autorytatywnie sposób zachowania.

-oraz niektóre umowy międzynarodowe:

-umowy międzynarodowe zawierane przez wspólnoty zawierane z innymi podmiotami międzynarodowymi:

-umowy zawierane przez wspólnoty działające samodzielnie z jednym, bądź kilkoma państwami trzecimi, gdy przedmiot umowy mieści się w całości w zakresie traktatowych kompetencji wspólnot

-umowy mieszane - zawierane przez wspólnoty, państwa członkowski a państwami trzecimi, zawierane jeśli ich przedmiot jest w cześci gestii państw członkowskich i części państw.

Umowy traktujemy jako źródło prawa wspólnotowego.

-umowy zawierane przez państwa członkowskie z innymi podmiotami prawa międzynarodowego. Np. państwa trzecie, organizacja międzynarodowa. Nie są uważane za źródło prawa wspólnotowego, ale w niektórych przypadkach mogą być tak traktowane. Zawierane tylko, gdy kompetencja nie jest wyłącznie we wspólnocie.

-umowy zawierane między państwami członkowskimi

Konkretne zasady prawa wspólnotowego: związane z obowiązywaniem i stosowaniem

-zasada bezpośredniego obowiązywania i stosowania prawa wspólnotowego, zgodnie z którą prawo wspólnotowe uzyskuje automatycznie status prawa pozytywnego w porządku wewnętrznym państwa i niema potrzeby inkorporowania tego do prawa krajowego. Wynika z traktatu jak i z orzecznictwa ETS.

-zasada bezpośredniego skutku prawa wspólnotowego, - norma prawa wspólnotowego tworzy sama ją do porządku wewnętrznego prawa i obowiązki dla podmiotów indywidualnych.

- nadrzędności prawa wspólnotowego - jeżeli przepis krajowy będzie sprzeczny z prawem wspólnotowym to ważniejszy jest przepis prawa wspólnotowego. Bez uchylania przepisu krajowego.

---