Ad1.Definicja stanów - ustalonego i nieustalonego
Stan liniowy obwodu elektrycznego, który charakteryzuje się przejściem od jednego do drugiego stanu ustalonego nazywa się stanem nieustalonym
Przez stan ustalony rozumiemy taki stan obwodu w którym charakter odpowiedzi na wymuszenie jest bądź stały bądź okresowy zależny od wymuszenia. Przejście od jednego stanu ustalonego do drugiego stanu następuje zazwyczaj przez skokową zmianę wymuszenia np. przez zamknięcie bądź otwarcie wyłącznika W.
Ad2. Metoda klasyczna określenia przebiegów nieustalonych
Metodą klasyczną rozwiązywania obwodów w stanie nieustalonym nazywamy wyznaczenie całki ogólnej równania różniczkowego niejednorodnego o stałych współczynnikach.
x- jest to odpowiedź
f(t) jest związane z wymuszeniami , którymi są prądy lub napięcia źródłowe. Przyjmuje się , że danych jest n warunków początkowych x(0) ; x΄(0) ; ...x(n-1)(0). Rozwiązanie równania składa się z dwóch członów X=Xwym+Xsw zwanych składowymi :wymuszoną (ustaloną) , która jest rozwiązaniem całki szczególnej równania niejednorodnego i składowej swobodnej (zaburzeniowej) zwanej inaczej przejściową Xp , która jest całką ogólną równania różniczkowego jednorodnego.
Z tego wynika, że metodą klasyczną rozwiązywania obwodów w stanie nieustalonym nazywamy wyznaczenie całki ogólnej równania różniczkowego niejednorodnego o stałych współczynnikach.
Ad3. Warunki początkowe.
Warunki istniejące w chwili komutacji nazywamy warunkami początkowymi. Warunki początkowe charakteryzują energię pola elektrycznego i magnetycznego nagromadzoną do chwili komutacji czyli napięcie i prąd odpowiednio o wartościach UC0 i IL0.
warunki początkowe |
W chwili komutacji |
Po komutacji |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Po komutacji cewki w obwodzie zastępuje się zwarciami a kondensatory rozwarciami obwodu.
Ad4. Prawo komutacji.
Przyjmując że komutacja zachodzi momentalnie ,tzn. ,że włączenie (wyłączenie) lub przełączenie nie wymaga czasu. Jednak przejście od jednego stanu ustalonego do drugiego wymaga pewnego czasu. Wynika to stąd , że energia pola magnetycznego cewki WL i pola elektrycznego kondensatora WC
mogą się zmieniać jedynie płynnie a nie skokowo , gdyż przy zmianie skokowej moc równa pochodnej energii względem czasu osiągnęłaby wartość nieskończoną co jest fizycznie niemożliwe. W związku z tym przy stałej indukcyjności prąd w cewce musi zmieniać się w sposób ciągły. Podobna uwaga dotyczy napięcia na kondensatorze.
iL(0-)=iL(0+) i uC(0-)=uC(0+) (1), gdy komutacja zachodzi dla t=0.
Podobnie strumień Ψ skojarzony z cewką oraz ładunek q kondensatora muszą się zmieniać w sposób ciągły , czyli
i
W przypadku skokowej zmiany strumienia Ψ (ładunku q) powstałoby na indukcyjności napięcie nieskończenie duże (przepływałby przez pojemność prąd nieskończony), a to jest pozbawione sensu fizycznego.
Ciągłość Ψ i q w chwili komutacji zapisujemy Ψ(0-)= Ψ(0+) i q(0-)=q(0+) (2)
Wzory (1) ,(2) noszą nazwę praw komutacji.
Ad5. Strzałkowanie
Ad6. Impuls Diraca (delta Diraca) skok jednostkowy
Funkcję impulsową pierwszego rzędu (f. Diraka) def. jako:
Funkcja impulsowa II rzędu
Wstawiliśmy na miejsce δ(t) wyrażenie 1(t) - 1(t - a) dzielone przez a i podobnie dla δ(t - a)
Rozpatrzmy całkę oznaczoną funkcji ciągłych f(t)
I =
Gdy <t1,t2> zawiera przedział <0;a> oraz gdy a jest bliskie zero mówimy że funkcja δ(t,a) wyfiltrowuje z całki I funkcje f(t) dla argumentu t = 0
Ad 7. Przekształcenie jednostronne (proste) i odwrotne Laplace`a.
Przekształcenie jednostronne jest określone zależnością
Jeżeli funkcja f(t) jest rozwiązaniem równania różniczkowego Laplace`a co zapisujemy
- przekształcenie odwrotne Laplace`a
Ad 8. Podstawowe właściwości przekształcenia Laplace`a
Liniowość
Transformata całki
Transformata pochodnej
4- Przesunięcie w dziedzinie zespolonej
5- Przesunięcie w dziedzinie rzeczywistej
Ad 9. Elementy R,L,C zawierające energię i ich odpowiedniki w dziedzinie operatorowej
Oryginał |
Postać operatorowa |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Ad 10 Metody wyznaczania oryginału funkcji F(s)
Jedną z metod wyznaczania oryginału jest metoda rozkładu na ułamki proste.
L,M - wielomiany o współczynnikach rzeczywistych
1 przypadek pojedynczych pierwiastków rzeczywistych
współczynniki Ki wyznaczamy z zależności
2 przypadek pojedynczych pierwiastków zespolonych
s1,2= α±jβ
jeśli pierwiastki s1,2 są sprzężone
3 przypadek pierwiastków wielokrotnych
ogólny wzór umożliwiający wyznaczenie K0...Kn-1
Ad 11 Prawa Kirchhoffa w postaci operatorowej
I prawo Kirchhoffa
II prawo Kirchhoffa
ek- gałęziowe siły elektromotoryczne, uk0, ik0 - warunki początkowe na elementach reaktancyjnych, Zk(s)- impedancja operatorowa
Cs
CU0
C
U0
C
Ls
L
Ls
LsJ0
Ls
L
R
R
iC
C
UC
C
iC
UC
iL
L
J0
UL
L
UR
iR
R
UR
iR
R
U0
C
U0
i
L
C
J0
L
R
R
R
f(t)
1/a2
0 a 2a t
Gdy t0 leży
wewnątrz odcinka <t1,t2>
dla t0 leżącego na zewnątrz odcinka <t1,t2>
f(t) 1/a
δ(t,a)
t1 0 t2 t
- 1/a2