T: Rola producenta w gospodarce rynkowej

1. Rola przedsiębiorstwa w gospodarce rynkowej :

• występuje jako nabywca na rynku wytwórczym

• występuje jako sprzedawca dóbr i usług

1. Cele działalności przedsiębiorstwa - są to założone rezultaty dążeń.

• punkt dojścia ,do którego przedsiębiorstwo zmierza.

• Pewien pożądany stan rzeczy , do którego przedsiębiorstwo chce dojść.

Cel przedsiębiorstwa :

1. cele efektywnościowe o wielkość zysku :

• rentowność obrotu

• stopa zysku ( procentowa stopa zysku)

Zysk jako cel działalności :

• w małym przedsiębiorstwie zysk zależy od warunków rynkowych , maksymalizacja zysku w danych warunkach rynkowych.

• Duże przedsiębiorstwa , dominująca pozycja na rynku umożliwia im kształtowanie cen ( stabilne zyski w długim okresie czasu).

2. Cele związane z rynkiem :

• wielkość udziału w rynku

• dynamika obrotów ( wielkość sprzedaży)

• wejście na nowy rynek i jego opanowanie.

3. Cele finansowania (ekonomiczne , wewnątrz przedsiębiorstwa).

• zdolność kredytowa

• przypływy pieniężne

• płynność płatnicza

Cele zewnętrzne ( społeczne)

1. cele socjalne

• zadowolenie pracowników z warunków pracy i płacy , stabilność zatrudnienia

• integracja pracowników z celami firmy

• zapewnienie każdemu pracownikowi możliwości rozwoju osobistego

2. cele prestiżowe związane ze środowiskiem , w którym funkcjonuje przedsiębiorstwo:

• misje przedsiębiorstwa - zaspakajanie potrzeby ludzi.

• Sponsoring - rozwój kultury , sportu

• Prestiż firmy - zaufanie klientów do firmy , dobra jakość produktów

• Rozwój społeczności lokalnych - rozwój infrastruktury lokalnej , tworzy miejsca pracy

• Ochrona środowiska naturalnego - wymuszony przez przepisy

Obecnie przedsiębiorstwo realizuje określoną wiązkę celów , jednak w gospodarce rynkowej podstawą wyborów producenta , a zarazem celem działania jest zysk i przez zysk ma możliwość realizowania następnych celów .

Zysk określa :

• możliwości inwestycyjne firmy

• możliwość samofinansowania przedsięwzięć produkcyjnych

• wielkość zatrudnienia

• możliwość rozwoju i ekspansji firmy

Kategorie zysku przedsiębiorstwa

Przychody ze sprzedaży

• 
  koszt produkcji

• = zysk brutto

zysk brutto

• podatek

= zysk netto

Zysk netto

• rezerwy obowiązkowe i dobrowolne

= zysk dla właściciela

2. Analiza procesu produkcji w przedsiębiorstwie.

Nakłady oraz wyniki procesu produkcji :

Sfery cyrkulacji kapitału

I sfera - zakup czynników produkcji . Kapitał w formie pieniężnej przekształca się w kapitał rzeczowy w formie czynników produkcji (produkcyjny)

II sfera - produkcja dóbr . Kapitał rzeczowy w formie czynników produkcji ( produkcyjny) , przekształca się w kapitał w postaci dóbr końcowych ( kapitał towarowy)

III sfera - sprzedaż wytworzonych dóbr . Kapitał z formy towarowej przekształca się ponownie w kapitał pieniężny.

Produkcja - polega na przetwarzaniu zasobów w celu przetworzenia dóbr i usług.

Technologia produkcji - wskazuje jakie zasoby muszą być ze sobą połączone w celu wytworzenia konkretnego dobra.

Współczynniki technologiczne - określają ilość danego zasobu , który należy użyć do wyprodukowania jednostki wyrobu. Zmieniają się wraz z upływem czasu ( nowsze technologie ).

Kryteria oceny zastosowanej technologii produkcji :

1. efektywność techniczna - oznacza , że producent maksymalizując efekt produkcji nie będzie wkładał do produkcji więcej czynników produkcji ( nakładów ) niż jest to konieczne do osiągnięcia danej wielkości produkcji.

Np. Efektywność techniczna technologii produkcji :

Technologia produkcji	Rozmiar produkcji	Nakład kapitałowy	Nakład pracy
T - A	100 szt.	4 maszyny	4 pracowników	Efektywna technicznie w stosunku do B i C
T - B	100 szt.	4 maszyny	6 pracowników	Nieefektywna technicznie do A i C
T - C	100 szt.	2 maszyny	6 pracowników	Efektywna technicznie w stosunku do B

Technologia jest efektywna pod względem technicznym , jeżeli do produkcji danego dobra wykorzystujemy jednego czynniku produkcji.

2. efektywność ekonomiczna - polega na takim wykorzystaniu nakładów czynników produkcji , aby koszt wytworzenia jednostki produktu był najmniejszy.

Technologia jest efektywna pod względem ekonomicznym , jeżeli pozwala na poniesienie niższych kosztów produkcji :

Np.:

Technologia	Nakład kapitału	Nakład pracy	Opłata za wynajemmaszyn	Stawka pracy	Koszty kapitału	Koszt pracy	Koszt całkowity
A	4	4	320	300	1280	1200	1480
B	2	6	320	300	640	1800	2440

Ekonomicznie efektywna jest technologia B.

Technologie wymagają zastosowania dużej ilości kapitału i małej ilości pracy , określamy mianem kapitałochłonnej - kraje bardziej rozwinięte

Technologia zużywa dużą ilość pracy i relatywnie mało kapitału , nazywamy technologią pracochłonną - kraje mniej rozwinięte

3. Przedsiębiorca , a menadżer w przedsiębiorstwie.

Przedsiębiorczość:

1. proces identyfikacji i wykorzystania szans niezależnie od aktualnie posiadanych zasobów

2. siła wytrącająca gospod. ze stanu równowagi (t „twórcze niszczenie”)

3. kombinacja umiejętności dostrzegania, doskonalenia pomysłów i gotowości podejmowania ryzyka.

Elementy przedsiębiorczości to:

1. przedsiębiorca

2. zespół współpracowników

3. szansę (możliwości)

4. niezbędne zasoby

Przedsiębiorca jest nowatorem

Funkcje przedsiębiorcy w gospodarce:

1. wprowadzenie nowych produktów na rynek

2. wprowadzenie nowych technologii produkcji

3. poszukiwanie nowych rynków zbytu lub zaopatrzeniowych

4. wprowadzenie nowej organizacji produkcji,

Menadżeryzm - to system sprawowania naczelnego kierownictwa w przedsiębiorstwie przez zawodowego kierownika - menadżera oraz towarzysząca temu systemowi teoria zarządzania.

Menadżer - to osoba zawodowo przygotowana do pełnienia funkcji kierowniczych w przedsiębiorstwie wykazująca się inicjatywą, pomysłowością i zaradnością, otwarciem na innowacje i umiejętnością korzystania z własnych i cudzych doświadczeń.

Cechy wspólne menadżera i przedsiębiorcy:

1. kreatywność, gotowość i skłonność do podejmowania ryzyka

2. umiejętności rozwiązywania problemów

3. umiejętności komunikacyjne

Różnice:

Przedsiębiorca:

• wewnętrzni

• pełna identyfikacja z celami przedsiębiorstwa

• pełne ryzyko finansowe

• pewność siebie, dążenie do kształtowania ważnych wizji

• niezależność, brak chęci podporządkowania się

• dążenie do wszechstronności

Menadżer:

• zewnętrzni

• częściowa identyfikacja z celami przedsiębiorstwa

• niepewne ryzyko finansowe

• negocjacyjność, umiejętność łagodzenia konfliktów

• umiejętność uwzględniania oczekiwań otoczenia i podporządkowanie się

• dążenie do specjalizacji w sprawach strategicznych

T: Finansowanie działalności przedsiębiorstwa

I Finansowanie - to proces pozyskiwania kapitału a także dyspozycje kapitałem oraz jego wydatkowanie (wykorzystanie kapitału)

Gospodarka finansowa - polega na zebraniu kapitałów niezbędnych dla prowadzenia przedsiębiorstwa oraz ich uzupełnienie w miarę rozwoju przedsiębiorstwa.

II Źródła finansowania działalności przedsiębiorstwa

1. wewnętrzne:

1. sprzedaż towarów (przychód lub utarg)

2. sprzedaż zbędnych składników majątkowych

3. samofinansowanie z zysku niepodzielnego

4. rezerwy cenowe

2. zewnętrzne:

1. kapitał własny (akcje - s a; udziały - sp. osobowe;)

2. kapitał obcy:

• obligacje

• kredyty

• dotacje

• leasing

Ad 1) Finansowanie wewnętrzne polega na tym, że przedsiębiorca uzyskuje lub zwiększa swoje środki w drodze przekształcenia dóbr rzeczowych w środki finansowe. Przedsiębiorca uzyskuje kapitał w drodze przekształcenia kapitału.

• Sprzedaż towarów - zasadnicze źródło finansowania. Trzeba zbadać w jakiej sytuacji finansowej znajduje się odbiorca

• Sprzedaż niezbędnych składników majątkowych

• niepotrzebne maszyny i urządzenia - nowa technologia

• zbędne są nadmiernie zgromadzone zapasy materiałów, surowców i półfabrykatów. Nie jest to stałe źródło finansowania, ma charakter czasowy.

• Samofinansowanie odbywa się z trzech źródeł:

• fundusz amortyzacyjny - przeznaczony na realizację inwestycji odtworzeniowych

• inwestycje rozwojowe - kupno nowych maszyn pozwalające zwiększyć zdolności produkcyjne

• rezerwy cenowe

Samofinansowanie firmy decyduje na co przeznaczyć pieniądze, nikt inny nie ma wpływu na decyzje firmy. Obniża też koszty działalności przedsiębiorstwa, bo obniża koszty alternatywne.

Wady samofinansowania - nie zawsze jest korzystne w szczególności dla firm nowo powstałych.

Ad. 2) Samofinansowanie zewnętrzne - charakteryzuje się tym, że przedsiębiorstwo otrzymuje kapitał z zewnątrz czyli otoczenia. Kapitał dopływa poprzez rynek pieniężny i kapitałowy. Rynek pieniężny - główne podmioty to banki i giełda.

1. Dotacje (subwencje) - to bezzwrotna pomoc przekazywania przez władze centralne lub terenowe przedsiębiorstwu.

Rodzaje dotacji:

• Przedmiotowe - firma uzyskuje dofinansowanie określonego produktu lub grupy produktów

• Podmiotowe - środki otrzymuje określone przedsiębiorstwo, które decyduje o ich wykorzystaniu

• Pośrednie - mają formę ulg podatkowych

• Bezpośrednie - państwo przekazuje określoną ilość pieniędzy

Leasing - typ umowy nienazwanej tzn. umowy nie przewidzianej w KC i nie uregulowanej jego przepisami. Jest zawierany dla osiągnięcia następujących celów:

1. Finansowania inwestycji w środki trwałe bez konieczności angażowania środków własnych

2. Pozyskiwania środka trwałego na stosunkowo krótki okres czasu bez potrzeby jego zakupu

Wg Międzynarodowego standardu Rachunkowości, umowa leasingowa to umowa na mocy której leasingodawca przekazuje leasingobiorcy prawo do użytkowania określonego dobra w określonym okresie w zamian za określone płatności.

Rodzaje leasingu:

1. Bezpośredni

2. Pośredni

3. Finansowy

4. Operacyjny

Podział leasingu na:

1. Finansowy -

2. Operacyjny -

Wady leasingu:

1. Po upływie terminu leasingu zwraca leasingobiorca przedmiot leasingu leasingodawcy

2. Leasingobiorca nie ma kontroli nad leasingowanym przedmiotem

Zalety finansowania działalności.

1. wydatki związane z leasingiem są rozłożone w czasie

2. leasingobiorca nie ponosi ryzyka związanego ze starzeniem się przedmiotu leasingu

7

Stanowią zabezpieczenia dla przedsiębiorstw w złych warunkach rynkowych

Nakłady:

surowce , półfabrykaty .

• maszyny , urządzenia

• praca

• przedsiębiorstwo , przedsiębiorczość

• ziemia

• kapitał finansowy

Proces produkcji:

• technologia

Wyniki :

• dobra pośrednie - dobra potrzebne w kolejnych cyklach produkcyjnych

• dobra finalne - dobra przeznaczone dla ostatecznego użytkownika:

• inwestycyjne (dla przedsiębiorstwa)

• konsumpcyjne( dla konsumentów)

• usługi

Koszt

produkcji

Przychody

Produkcja

Sfera

zaopatrzenia

Sfera produkcji -właściwości

Sfera zbytu

---