Kocioł bałkański jest określeniem które możemy spotykać bardzo często w aspekcie i w porównaniu z innymi konfliktami na bliskim wschodzie. Jest to nazwa procesów jakie zachodzą na bliskim wschodzie, a dokładniej to cały pakiet konfliktów, które wyniknęło od razu po traktacie londyńskim gdzie wszelkie sprawy pokojowe nie zostały do końca dogadane. Niewątpliwie trzeba napisać że cła ta konferencja londyńska w 1913 roku na której podpisano właśnie owy traktat londyński, w efekcie i na zakończenie tylko zaogniła sytuację na bliskim wschodzie. Doszło do całkowitej wojny, każdego z każdym, a do tego najbardziej w tym konflikcie zbrojnym zaczęli cierpieć cywile, którzy to byli masowo mordowani w ramach zemsty za atak na dane terytorium. Dochodziło nie raz do ludobójstwa, do unicestwienia tysięcy a nawet setek tysięcy osób, przez co graj został strasznie wyniszczony, nie tylko pod względem gospodarczym jak to była podczas każdej wojny, ale także w samych jej następstwach, gdyż nawet po wojnie, mało kto mógł wrócić do pracy, właśnie dlatego że spora ilość społeczeństw została unicestwiona i zniszczona

Serbia grozi

Ostre różnice zdań dotyczyły m.in. Serbii, która domagała się przyznania sobie portu nad Adriatykiem, co wywołało skrajne niezadowolenie Austro-Węgier, które poparte przez Niemcy, przeprowadziły mobilizację i zaczęły koncentrować wojska, przeprowadziły moblizację i zaczęły koncentrować swe wojska na granicy z Serbią. Rosja aprobowała roszczenia terytorialne Serbii, ale zalecała rządowi serbskiemu unikanie otwartego starcia. Francja w owym czasie zaczęła skłaniać się do bardziej agresywnego kursu, spodziewając się. że w razie wielkiej wojny europejskiej można będzie wykorzystać armię bułgarską i serbską przeciw blokowi austriacko-niemieckiemu. Poincare zachęcał w tym celu rząd carski do bardziej energicznego popierania Serbii przeciw Austro-Węgrom, giełda zaś paryska udzieliła Rosji nowej pożyczki, przeznaczonej wyłącznie na potrzeby wojenne. Anglia ze swej strony rozniecała sprzeczności między mocarstwami, licząc na zapewnienie sobie roli arbitra. Niemniej jednak mocarstwa nie zdecydowały się rozpętać wielkiej wojny. Serbia zaś musiała zrezygnować ze swych planów terytorialnych nad Adriatykiem i zadowolić się udostępnieniem jej w celach handlowych wolnego portu w Albanii.

Kwestia albańska

Jedną z ważnych spraw w rokowaniach londyńskich była kwestia albańska. Już w 1908 r., po rewolucji młodotureckiej, wzmógł się w Albanii ruch narodowowyzwoleńczy, który na wiosnę 1910 r. przeobraził się w masowe powstanie zbrojne na północy kraju. W latach 1911 - 1912 powstanie ogarnęło całą Albanię. Kiedy zaczęła się wojna bałkańska, do spraw albańskich wmieszały się sprzymierzone państwa Półwyspu Bałkańskiego oraz wielkie mocarstwa. Zgodnie z pierwotnymi planami sprzymierzeńców bałkańskich Albania miała być podzielona między Czarnogórę, Serbię i Grecję. Austro-Węgry jako przeciwwagę wobec roszczeń Serbii, która domagała się dostępu do Adriatyku, proponowały utworzenia "niepodległej" Albanii, licząc na to, iż rozciągną nad nią swój protektorat. Monarchię austriacko-węgierską poparły Włochy i Niemcy. Według ich planów Albania miała stanowić zaporę dla rosnących wciąż wpływów rosyjskich na Bałkanach. Klęsa wojenna Turcji zrodziła w Albańczykach nowe nadzieje na niepodległość. Na zebraniu przedstawicieli rozmaitych albańskich organizacji emigracyjnych w Bukareszcie (listopad 1912) powzięto uchwałę o zwołaniu ogólnoalbańskiego kongresu i wybraniu tymczasowego rządu narodowego.

Utworzenie państwa albańskiego

Dnia 28 listopada 1912 r. we Vlorze, na zebraniu przedstawicieli różnych okręgów krajowych i zagranicznych ośrodków emigraji albańskiej ogłoszono niepodległość Albanii. Po upływie tygodnia utworzono rząd tymczasowy z Ismailem Kemalem na czele. Mocarstwa, biorąc pod uwagę niezłomną wolę narodu albańskiego, wyraziły zgodę na istnienie tego państwa. Jednakże, licząc się z roszczeniami Austro-Węgier, które usiłowały rozszerzyć swoje wpływy na bałkańskim wybrzeżu Adriatyku, z drugiej zaś strony z żądaniem Serbii, domagając się dostępu do tego morza, postanowiły utworzyć autonomiczną Albanię pod zwierzchnictwem sułtana i pod kontrolą mocartsw europejskich. Szkodrę przyznano Albanii. Czarnogóra, której wojska oblegały to miasto, odmówiła przekazania go Albanii. Za Czarnogórą opowiedziała się Rosja, przeciw nim wystąpiły Austro-Węgry, które z kolei uzyskały poparcie Niemiec, podczas gdy Anglia popierała Rosję. W ten sposób kwestia albańska, w szczególności sprawa Szkodry, przeobraziła się w wielki konflikt międzynarodowy i groziła poważnymi komplikacjami. Czarnogóra w końcu ustąpiła i wycofała swoje wojska spod Szkodry.

Trakt londyński

W następstwie walki narodu albańskiego z jarzmem tureckim i w następstwie wojny krajów bałkańskich z Turcją, Albania odzyskała własną państwowość. W rzeczywistości jednak nie zdobyła wówczas pełnej niezależności. Obce mocarstwa, osadziwszy na albańskim tronie księcia niemieckiego Wilhelma zu Wied, mieszały się dalej w jej sprawy. W toku rokowań pokojowych ujawniły się głębokie sprzeczności interesów również i w innych sprawach. Bułgaria zażądała znacznego rozszerzenia granic w kierunku Tracji wschodniej. Grecja, która już zajęła Saloniki domagała się przekazania jej Wysp Egejskich, pretendowała też do południowej części Albanii. Serbia przyłączyła do swych posiadłosci całą Macedonię, w tym także "strefę sporną" oraz część przeznaczoną przedtem dla Bułgarii, i nie zamierzała niczego odstępować. Bułgaria nie chciała pogodzić się ani z nabytakmi serbskimi, ani z przyłączeniem Salonik do Grecji. Sytuacja skomplikowała się w związku z zamachem stanu, którego dokonała w Turcji w styczniu 1913 r. wojowniczo nastawiona grupa młodoturków i który pociągnął za sobą wznowienie działań wojennych między Turcją, a Bułgarią.

Czy to na pewno koniec

Zastanawiamy się tutaj w tym artykule czy konflikt na Bałkanach został już zakończony. Wystarczy włączyć pierwszy lepszy program informacyjny, a dowiemy się, że tak nie jest. Codziennie słychać w wiadomościach o śmiertelnych ofiarach wojny w Afganistanie, w Iraku, w pobliskim Iranie czy w tych okolicach. Wojna w Iraku z założeniu jest już tylko misją pokojową, przywracającą pokój i odbudowująca struktury państwowe, jednakże jeśli naprawde przyjrzymy się temu co się tam dzieje, to niestety trochę zbyt często jest używana broń. Jednakże zupełnie inaczej ma się sytuacja w Afganistanie, tutaj nie ma mowy o żadnej akcji pokojowej czy też stabilizacyjnej, osoby które wróciły z misji w Afganistanie, mogą z czystym sumieniem powiedzieć, że panuje tam regularna wojna a ofiary często słaniają się po obu stronach, jednakże w większości po stronie bojówkarzy Afgańskich. Nie ma zatem tutaj żadnej mowy o tym czy na Bałkanach jest w dzisiejszych czasach spokojnie, z resztą komentatorzy wojenni czy też wielu innych ludzi zainteresowanych tym konfliktem, nie są nawet wstanie powiedzieć kiedy może on zostać zakończony, bądź kiedy sytuacja się polepszy.

Początek I wojny bałkańskiej

Dnia 9 października Czarnogóra rozpoczęła wojnę z Turcją, 17 października włączyły się do konfliktu Bułgaria i Serbia, następnego zaś dnia Grecja. Już pierwsze starcia wojenne wykazały przewagę sprzymierzeńców bałkańskich nad Turcją. W ciągu kilku tygodni osiągnęli oni wielkie sukcesy. Wojska serbskie zajęły dolinę górnego Wardaru, sandżak nowobazarski i północną część Albanii, greckie zaś - Saloniki. Bułgarzy posuwali się w kierunku Stambułu. W rękach tureckich pozostawały tylko dwie twierdze: Edirne (Adrianopol), Janina i Szkodra. Dnia 3 listopada 1912 r. rząd turecki zwrócił się do wielkich mocarstw z prośbą o mediację pokojowe. W początkach grudnia między Turcją, a Bułgarią nastąpiło zawieszenie broni. Każde z wielkich mocarstw europejskich usiłowało wykorzystać sytuację na Bałkanach do realizacji swych celów. Wkrótce rozpoczęły się w Londynie narady posłów wielkich mocarstw i jednocześnie rokowania między Turcją, a sojusznikami bałkańskimi w sprawie warunków traktatu pokojowego. Mocarstwa europejskie wywierały na te rokowania bezpośredni nacisk, by zabezpieczyć swe interesy. W szeregu spraw wyłoniły się ostre różnice zdań.

---