1. Wstęp.

W systemie obrony cywilnej istnieją dwa podstawowe sposoby ochrony ludności przed zagrożeniami czasu wojny i pokoju. Są to: ewakuacja oraz ukrycie ludności w budowlach ochronnych. W obecnych unormowaniach prawnych, zgodnie z Ustawą o powszechnym obowiązku obrony RP z dnia 21 listopada 1967 r z późniejszymi zmianami i aktami wykonawczymi do tej ustawy (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1993 r w sprawie obrony cywilnej, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 września 1993 r w sprawie powszechnej samoobrony ludności) obowiązek przygotowania miejsc w budowlach ochronnych spoczywa na wojewodach, prezydentach miast, starostach, burmistrzach i wójtach, którzy jako szefowie obrony cywilnej na swoim obszarze działania kierują przygotowaniem i realizacją przedsięwzięć dotyczących całokształtu problematyki obronności. Zagadnienia te, na skutek zaszłości oraz problemów finansowych nie prezentują się dobrze - występują znaczące braki ilości miejsc w budowlach ochronnych. Według stanu na 2001 r w województwie pomorskim w istniejących budowlach ochronnych jest 92800 miejsc ochronnych, co stanowi tylko 4,3 % potrzeb.

2. Budowle ochronne.

Ukrycie ludności w budowlach ochronnych stanowi obok ewakuacji podstawowy sposób ochrony ludności. Budowle ochronne mają za zadanie chronić ludność, pracowników zakładów oraz ruchome dobra kultury, szczególnie ważną dokumentację, cenną aparaturę, zapasy żywności i leków przed rażącym oddziaływaniem współczesnych środków bojowych i wtórnymi skutkami ich użycia (fala uderzeniowa, promieniowanie cieplne i przenikliwe, skażenie promieniotwórcze, chemiczne i biologiczne), a także przed oddziaływaniem niebezpiecznych materiałów chemicznych.

Ze względu na odporność konstrukcji obiektu na obciążenia wyjątkowe (dodatkowe) pochodzące od np. fali uderzeniowej czy gruzu walących się budynków - wyrażonej współczynnikiem P - oraz ze względu na stopień osłabienia promieniowania jonizującego przez materiał ścian danej budowli - wyrażonego współczynnikiem osłonowości K - budowle ochronne dzieli się na:

• schrony - budowle ochronne odporne na zagruzowanie, dla których współczynnik odporności konstrukcyjnej P jest nie mniejszy niż 0,2 bara (0,02 MPa), a współczynnik osłonowości K jest większy niż 100.

• ukrycia - budowle ochronne zapewniające jedynie osłonę przed oddziaływaniem promieniowania jonizującego, dla których wartość współczynnika osłonowości K jest większa niż 100.

Odporność na obciążenia dodatkowe uzyskuje się poprzez zastosowanie odpowiednich materiałów (żelbeton), grubości ścian i stropów w obiektach nowo budowanych lub poprzez wzmocnienia konstrukcyjne (przede wszystkim stropów) obiektów istniejących.

Osłabienie oddziaływania promieniowania jonizacyjnego osiąga się poprzez odpowiednią grubość ścian i stropów, pogrubienie stropów poprzez nałożenie warstwy ziemi, obsypanie ścian wystających ponad powierzchnię gruntu warstwą ziemi. Stopnie osłabiania promieniowania niektórych obiektów przedstawia tabela 1.

L.p.	Rodzaj budynku	Współczynnik osłonowości K
1.	budynek drewniany bez podpiwniczenia	3
2.	budynek murowany parterowy	10
3.	budynek murowany 2 piętrowy	20
4.	piwnica budynku parterowego	40
5.	piwnica budynku piętrowego	100
6.	piwnica budynku wielopiętrowego	400
7.	schron	1000

Tab. 1. Stopień osłabienia promieniowania jonizującego dla niektórych obiektów.

Schrony i ukrycia lokalizowane są jako obiekty wolnostojące lub wykorzystuje się podpiwniczenia obiektów i budynków użyteczności publicznej nowo wznoszonych lub w miarę możliwości już istniejących, po ich odpowiednim przygotowaniu i przebudowaniu, a także w odpowiednio dostosowanych do tego celu obiektach podziemnych (komunikacyjnych, handlowych, usługowych, magazynowych i innych).

W okresie pokoju budowle ochronne, szczególnie będące częścią obiektów użyteczności publicznej i obiektów podziemnych mogą być wykorzystywane na potrzeby własne administrujących lub użytkujących je jednostek organizacyjnych, przy czym w nowo wznoszonych obiektach musi być to uwzględnione już w fazie projektowania.

3. Wymagania dla schronów.

Schrony są najlepszymi budowlami ochronnymi. Zapewniają one, w określonych parametrach, ochronę ludzi przed działaniem wszystkich czynników niebezpiecznych. Każdy schron posiada wydzielone pomieszczenie lub pomieszczenia dla rozmieszczenia ludzi - komory schronowe - oraz szereg pomieszczeń pomocniczych jak elementy komunikacyjne wejścia i wyjścia z przedsionkami, węzły sanitarne, pomieszczenia urządzeń zasilających w powietrze, wodę, energię elektryczną, czerpnie powietrza i inne pomieszczenia techniczne i technologiczne.

Okres samowystarczalności (autonomii) schronu to czas, w którym schron zapewnia warunki ciągłego przebywania w nim ludzi bez potrzeby korzystania z pomocy z zewnątrz (przede wszystkim w zakresie zaopatrzenia w wodę i żywność). Okres ten nie powinien być krótszy niż 3 dni.

W schronie należy zapewnić warunki do przetrwania przebywających w nim osób w różnym wieku niezależnie od sytuacji zewnętrznej. W związku z tym schron powinien zapewnić:

1. odpowiedni mikroklimat (tj. zawartość tlenu nie mniej niż 18%, zawartość dwutlenku węgla nie więcej niż 2%, wilgotność powietrza do 85%, temperatura powietrza do 30^oC) w warunkach:

1. nie skażonej atmosfery zewnętrznej - przez okres nie normowany,

2. skażenia atmosfery zewnętrznej - przez 3 min. doby,

2. niezbędną ilość wody do picia i do potrzeb gospodarczych oraz celów technicznych; niezależnie od źródeł zaopatrzenia należy przewidywać dodatkowo awaryjny zapas wody do picia,

3. warunki organizacji żywienia - przyjmując, że żywienie oparte będzie o przetworzone, skoncentrowane produkty spożywcze o dużej trwałości, pozwalające do minimum ograniczyć obróbkę cieplną,

4. miejsca do siedzenia oraz leżenia w proporcjach:

1. miejsc do siedzenia - dla 2/3 pojemności schronu,

2. miejsc do leżenia - 1/3 pojemności schronu,

5. warunki do udzielenia pomocy medycznej.

W przypadku schronu dla pracowników zakładów pracy w ruchu ciągłym oraz dla części schronu przeznaczonej do kierowania obroną cywilną schron powinien zapewniać dodatkowo warunki do pracy i odpoczynku poprzez:

1. wydzielenie pomieszczeń do kierowania obroną cywilną od pozostałej części schronu,

2. zapewnienie niezbędnych warunków mikroklimatu,

3. wydzielenie wieloosobowych pomieszczeń do pracy, wyposażonych w środki łączności dowiązane do istniejących systemów łączności oraz systemu ostrzegania i alarmowania,

4. wydzielenie pomieszczeń do odpoczynku (spania) dla 50 % ogólnego stanu osób pracujących,

5. wydzielenie punktu zabiegów sanitarnych przy wejściu do schronu.

Wymagania w zakresie wyposażenia technicznego i specjalistycznego.

Schrony o pojemności wyższej niż 300 osób - niezależnie od zasilania z zewnętrznych sieci energetycznych i wodociągowych - należy zabezpieczyć we własne, chronione źródła energii elektrycznej (agregat prądotwórczy) oraz wody (studnia wiercona). Schrony o mniejszej pojemności należy wyposażyć w te źródła gdy nie ma możliwości zasilania ich ze źródeł zewnętrznych.

Zbiorniki paliwa dla agregatów prądotwórczych powinny mieć pojemność zapewniającą ich ciągłą pracę przez co najmniej 14 dób.

We wszystkich schronach, dla zapewnienia oświetlenia bezpieczeństwa i oświetlenia informacyjnego oraz zasilania urządzeń łączności należy przewidzieć akumulatornie wyposażone w baterie akumulatorów. Jako oświetlenie rezerwowe należy stosować przenośne źródła światła zasilane z baterii elektrycznych.

Ścieki ze schronu powinny być odprowadzane do kanalizacji zewnętrznej, zewnętrznych zbiorników lub hermetycznych pojemników przenośnych.

Niezależnie od instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej należy przewidzieć odpowiedni zapas wody do picia i potrzeb gospodarczych oraz odpowiednią ilość pojemników hermetycznych, jako rezerwę na wypadek awarii instalacji.

Zasadniczą cechą schronów umożliwiającą zabezpieczenie wnętrza schronu przed skażeniami jest szczelność. Dlatego ważne jest prawidłowe uszczelnienie otworów drzwiowych oraz wejść i wyjść przewodów instalacyjnych. W schronie powinno panować stałe nadciśnienie (przy pracy urządzeń filtro - wentylacyjnych) rzędu 15 -20 Pa co powinno wykluczyć przenikanie skażonego powietrza przez nieszczelne miejsca.

Układy wentylacyjne schronów wyposażone powinny być w urządzenia filtrowentylacyjne, pochłaniacze, filtry przeciwpyłowe przewody powietrzne i wentylatory napędzane energią elektryczną i mechaniczną. Czerpnie powietrza muszą być usytuowane w takiej odległości od budynku by nie uległy one zagruzowaniu (uzależnionej od wysokości najbliższego budynku).

Odległości czerpni od budynku w zależności od wysokości czerpni nad poziom terenu obrazuje tabela 2.

Rodzaj budynku	Odległość od budynku
		0,5 m	1,2 m
produkcyjne jednopiętrowe	0,5 H	0
produkcyjne wielopiętrowe	H	0,5 H
administracyjne i mieszkalne	H	0,5 H +3

gdzie H - wysokość budynku w m (od poziomu terenu do gzymsu wieńczącego)

Tab. 2. Odległości czerpni powietrza od budynków.

Schrony należy wyposażyć w sprzęt kwaterunkowy w wymaganych ilościach zależnych od pojemności schronu.

Schrony należy wyposażyć odpowiednio w sprzęt i urządzenia przeciwpożarowe oraz sprzęt dla potrzeb ratownictwa na wypadek awarii.

Przykładowe rozwiązanie schronu wolnostojącego oraz wykaz pomieszczeń schronu przedstawiono w załączniku nr 1 i 2 .

4. Ukrycia.

Ukrycia przeznaczone są do ochrony ludności oraz pracowników zakładów pracy, dla których nie przewidziano przygotowania schronów. Powinny one zapewnić ochronę przed toksycznymi środkami przemysłowymi, czynnikami rażenia broni konwencjonalnej oraz broni masowego rażenia (przede wszystkim przed promieniowaniem jonizującym).

Na ukrycia mogą być przeznaczone piwnice o ścianach i stropach z materiałów ogniotrwałych i w miarę możliwości całkowicie zagłębione w ziemi. Gdy część ścian piwnicy wystaje ponad powierzchnię ziemi należy je wzmocnić. Aby przygotować ukrycie należy zrealizować 3 zadania:

1. podwyższyć walory ochronne - należy zabudować wszystkie otwory okienne i nie używane otwory drzwiowe, na stropie ułożyć warstwę ziemi oraz zastosować konstrukcję wzmacniającą strop (płyty, podciągi i słupy), ściany zewnętrzne ukrycia wystające ponad powierzchnię obsypać warstwą ziemi.

2. zapewnić hermetyzację - należy uszczelnić wszystkie pęknięcia, spojenia i otwory w ścianach, sufitach, otworach okiennych i drzwiowych, przejścia przewodów elektrycznych, wodociągowych i kanalizacyjnych. Uszczelnienie powinno również obejmować pomieszczenia sąsiadujące z obszarem przeznaczonym na ukrycie - uniemożliwi to przenikanie skażeń do ukrycia oraz stworzy ewentualny zapas powietrza dla ukrycia.

3. zastosować wentylację - najprostszym sposobem jest zastosowanie przewietrzania samoczynnego poprzez zastosowanie otworów nawiewnych i wywiewnych. Przewody wentylacyjne powinny być wyposażone w zasuwy umożliwiające odcięcie ukrycia od atmosfery zewnętrznej. Na otworach nawiewnych powinny być założone filtry przeciwpyłowe.

W przypadku zagrożenia poważniejszymi skażeniami ukrycia powinny spełniać założenia hermetyzacji, wentylacji oraz zagadnienia wyposażenia zapewniającego zasilanie w energię elektryczną, wodę, odprowadzenia ścieków oraz zapas żywności jak dla schronów.

Dodatkowo należy zapewnić wyjście awaryjne w przypadku wystąpienia groźby zawalenia budynku.

Przykłady zabezpieczeń otworów okiennych przedstawiono na rys.1,2 i 3.

Rys.1 Okno ze studzienką zabezpieczone deskami i ziemią

Rys.2. Okno zabezpieczone deskami, od wewnątrz wypełnione, na zewnątrz przysypane ziemią

Rys.3. Okno zabezpieczone deskami, wypełnione ziemią i obłożone na zewnątrz workami z piaskiem

Przystosowanie piwnicy domu mieszkalnego na ukrycie przedstawiono na rys.4 i 5.

Rys. 4. Pomieszczenia piwniczne budynku mieszkalnego przed przystosowaniem na ukrycie.

Rys.5. Pomieszczenia piwniczne budynku mieszkalnego przystosowane na ukrycie dla 100 osób.

Przykład konstrukcji wzmacniającej strop piwnicy przedstawiono na rys. 6.

Rys. 6. Ogólny widok drewnianej konstrukcji wzmacniającej strop.

W przypadku, gdy nie ma możliwości przygotowania ukrycia w podpiwniczeniu budynku, można wykonać szczelinę przeciwlotniczą. Jest to rów o kształcie zygzaka, posiadający wzmocnione ściany i strop. Konstrukcję ścian i stropu można wykonać z następujących elementów:

• elementów żelbetowych kanałów zbiorczych (prostokątnych lub „jajowych”,

• żelbetowych elementów wielkopłytowych,

• żelbetowych elementów kanałowych elowych,

• żelbetowych elementów ścienno - dennych,

• żelbetowych płyt korytkowych,

• drewna kantowego i desek,

• drewna okrągłego i faszyny,

• blachy falistej i rur używanych do rusztowań.

Szczelina powinna być posadowiona w gruncie tak, aby górna powierzchnia jej przekrycia znajdowała się w płaszczyźnie powierzchni terenu, natomiast dno szczeliny nie mniej niż 20 cm nad poziomem wód gruntowych. W przypadku, gdy poziom wód gruntowych jest wysoki, górną powierzchnię przekrycia można wynieść ponad poziom terenu, jednak nie więcej niż 1 m. W takim przypadku nad szczeliną należy wykonać nasyp o grubości warstwy 50 cm i stokach skarpy 45^o a ściany obsypać tak, aby grubość obsypki w najcieńszym miejscu wynosiła min. 50 cm.

Szczelina składa się z dwu przedsionków (na obu końcach szczeliny), z komór ochronnych, komory filtrowentylacyjnej, ustępu typu suchego itp. Drzwi powinny być gazoszczelne by zapewnić minimum hermetyzacji szczeliny. Szczelina powinna posiadać zapas wody zmagazynowany w pojemnikach.

Na wyposażeniu szczeliny powinny znajdować się:

• miejsca do siedzenia i leżenia, najczęściej wykonane z drewna,

• pojemniki na zapas wody i fekalia szczelnie zamykane,

• podręczny sprzęt ratowniczy,

• podręczny sprzęt oświetleniowy (latarki, akumulatory),

• apteczki pierwszej pomocy.

Przykładowe rozwiązanie szczeliny na 50 osób zbudowanej z wykorzystaniem drewna kantowego i desek przedstawiono w załączniku nr 3.

5. Urządzenia specjalne.

Jednym z zadań ochrony ludności jest przygotowanie oraz prowadzenie likwidacji skażeń i zakażeń. Umożliwiają to urządzenia specjalne - punkty, w których prowadzone są zabiegi umożliwiające unieszkodliwienie skażeń promieniotwórczych oraz skażeń chemicznych, przemysłowych bądź biologicznych. Występują następujące urządzenia specjalne:

• punkty zabiegów sanitarnych ludzi,

• punkty odkażania odzieży,

• punkty zabiegów specjalnych środków transportu,

• punkty zabiegów weterynaryjnych.

Punkty te mogą być urządzane jako stacjonarne lub też jako polowe. Dla punktów stacjonarnych wykorzystuje się obiekty stwarzające najdogodniejsze warunki do przeprowadzenia zabiegów. Są to np.:

• łaźnie, umywalnie z prysznicami - dla zabiegów sanitarnych ludzi,

• pralnie i farbiarnie - dla odkażania odzieży,

• myjnie lub obiekty zaplecza samochodowego baz transportowych, PPKS - dla zabiegów specjalnych środków transportu,

• zakłady weterynaryjne, lecznice zwierząt - dla zabiegów weterynaryjnych.

W punkcie zabiegów sanitarnych (PZSan) likwiduje się skażenia lub zakażenia jakim ulegli ludzie. Punkt ten zawsze podzielony jest na dwie odrębne części: brudną i czystą. Ruch osób poddających się zabiegom jest wyłącznie jednokierunkowy - od strony brudnej do czystej. W części brudnej zdejmuje się i zostawia odzież, poddaje się ludzi ogólnemu przeglądowi sanitarnemu, dokonuje się wstępnej selekcji osób skażonych. Tam też umiejscowione są prysznice, gdzie następuje bardzo dokładne zmywanie całego ciała wodą z mydłem lub innymi środkami. Następnie przechodzi się do części czystej, gdzie następuje kontrola skażenia sprawdzająca, czy skażenie zostało usunięte, dalej znajdują się magazyny odkażonej odzieży, bielizny.

Zabiegi sanitarne powinny być przeprowadzone w ciągu 8 godz. od chwili skażenia.

Obok punktów zabiegów sanitarnych sytuuje się punkt odkażania odzieży (POO). W punkcie tym odzież się odkaża, dezaktywuje lub dezynfekuje. Można do tego wykorzystać pralnie, gdy ich brak można do tego celu wykorzystać np. pralki mieszkańców tworząc polowy punkt odkażania odzieży. W punkcie odkażania odzieży również obowiązuje zasada odgraniczenia części brudnej (gdzie odzież poddaje się zabiegom odkażania, dezaktywacji lub dezynfekcji) od części czystej (gdzie przeprowadza się inne czynności, jakich wymaga odzież - naprawa, prasowanie). W punkcie prowadzi się również kontrolę stopnia skażenia odzieży, zarówno po stronie brudnej przed zabiegami, jak i po stronie czystej po zabiegach. Przy lokalizowaniu punktów odkażania odzieży pamiętać należy, że zabiegi specjalne na bieliźnie i odzieży trwają ok. 1,5 - 2 razy dłużej niż normalne pranie.

W punktach zabiegów specjalnych środków transportu (PZSŚr.Tr.) odkaża się pojazdy. Punkty lokalizowane mogą być jako stałe przy bazach transportowych, firmach przewozowych, stacjach obsługi itp., natomiast polowe rozwija się z wykorzystaniem opryskiwaczy, motopomp strażackich. Punkty takie winny być sytuowane przy drogach dojazdowych do zakładów pracy, aglomeracji miejsko - przemysłowych, przy głównych drogach. Ważnym czynnikiem warunkującym sytuowanie punktu jest zaopatrzenie w wodę - z sieci wodociągowej lub z otwartego źródła. Tu również obowiązuje podział na część brudną (drogi, place i pomieszczenia gdzie kieruje się pojazdy wraz z obsługą, przeprowadza się zabiegi) oraz czystą (gdzie przeprowadza się ewentualne zabiegi medyczne dla ludzi oraz konserwuje się pojazdy). Również tutaj obowiązuje kontrola stopnia skażenia zarówno przed wejściem w strefę brudną jak i po zabiegach przed wejściem w strefę czystą.

W punktach zabiegów weterynaryjnych (PZWet) zwierzęta gospodarskie, które zostały skażone lub zakażone poddaje się zabiegom mającym na celu usuniecie z powierzchni ich skóry czynników niebezpiecznych. Podobnie jak w pozostałych punktach obszar punktu zabiegów weterynaryjnych dzieli się na część brudną i czystą.

Podstawowe elementy PZWet to:

• rejon przyjęć zwierząt,

• punkt kontroli skażenia i segregacji zwierząt w zależności od rodzaju i stopnia skażenia,

• boksy zabiegowe, w których dokonuje się odpowiednich zabiegów,

• punkt kontroli skażenia po zabiegach,

• okólnik dla zwierząt po zabiegach.

Punkty zabiegów weterynaryjnych powinny być lokalizowane w pobliżu ujęć wody, na gruntach przesiąkliwych (piaszczystych) w pobliżu dróg dojazdowych i obiektów inwentarskich.

6. Podsumowanie.

Na podsumowanie zacytuję fragment Raportu Najwyższej Izby Kontroli Nr 209/1998 - Informacja o wynikach kontroli organizacji i funkcjonowania obrony cywilnej z grudnia 1998 r.

„Budowle ochronne zapewniają schronienie jedynie dla 4 proc. ludności. W pełnej gotowości eksploatacyjnej znajdują się 9994 schrony na ok. 1 201 937 miejsc. W 1997 r. oddano do użytku 10 schronów na 1079 miejsc i 6 ukryć mogących pomieścić 546 osób. Na modernizację czeka 5115 obiektów na 591. 306 miejsc. W woj. lubelskim tylko ok. 3 proc. schronów oraz ukryć odpowiadało potrzebom ochrony ludności. W woj. warszawskim znajduje się 2170 budowli ochronnych dających schronienie 269 350 osobom; ok. 30 proc. obiektów wyposażonych jest m. in. w agregaty filtrowentylacyjne, klapy schronowe oraz zapasowe zbiorniki na wodę.”

Załączniki:

1. koncepcja schronu wolnostojącego,

2. wykaz pomieszczeń schronu.

3. schemat szczeliny dla 50 osób z drewna kantowego i desek.

Literatura:

1. W.Polakowski, „Aspekty inżynieryjno-technicznego zabezpieczenia indywidualnej i zbiorowej ochrony ludności w czasie wojny” - Akademia Obrony Narodowej, Sztab Obrony Cywilnej Kraju, Warszawa 1995r.

2. Z.Wierzbowski, M.Grabowski „Sposoby przygotowania ukryć dla ludności w podpiwniczeniach budynków” - Gdański Informator Obrony Cywilnej Nr 3(27)/2001 - WZKOLiSO, Pomorski Urząd Wojewódzki, Gdańsk 2001r.

3. Z.Świątkowski „Urządzenia specjalne w obronie cywilnej” - Gdański Informator Obrony Cywilnej Nr 2(26)/2001 - WZKOLiSO, Pomorski Urząd Wojewódzki, Gdańsk 2001r.

4. „Tymczasowe szczegółowe zasady projektowania i wykonywania schronów obrony cywilnej” - MBGPi K, Departament Spraw Obronnych, Sygn. IOCK nr 139/86, Warszawa 1986r.

5. „Katalog przykładowych rozwiązań budowli ochronnych, studni oraz punktów odkażania i dezaktywacji” - MBiPMB, Warszawa 1981r.

6. materiały ze strony internetowej Najwyższej Izby Kontroli.

Zał. Nr 2. Wykaz pomieszczeń schronu.

Nr pom.	Przeznaczenie pomieszczeń		Ilość osób
		w funkcji w czasie pokoju		w funkcji schronu
1.	sala wykładowa	komora schronowa	125
2.	tunel wejścia	tunel wejścia	-
3.	magazynek	magazyn filtropochłaniaczy	-
4.	przedsionek	przedsionek	-
5.	przedsionek	przedsionek	-
6. 6a.		komora rozprężna oraz komora ssania powietrza	-
7.		przedfiltr - filtr mineralny	-
8.	magazynek	filtropochłaniacze	-
9.	wentylatoria	wentylatoria	2
10.	magazyn	magazyn sprężonego powietrza	-
11.	pomieszczenie administracyjne	pomieszczenie do pracy SKOC	3/5
12.	pomieszczenie administracyjne	pomieszczenie do pracy SKOC	2
13.	magazynek	pomieszczenie do pracy SKOC	4
14.	pomieszczenie administracyjne	pomieszczenie do pracy SKOC	2
15.		przedsionek	-
16.		akumulatornia	-
17.	korytarz	korytarz	-
18.	magazyn	pomieszczenie do odpoczynku	5
19.	magazyn	pomieszczenie do pracy i odpoczynku	1+1
20.	magazyn	kancelaria + centrala telefoniczna	2
21.	magazyn	pomieszczenie obserwacji chorych	2
22.	przedsionek	przedsionek	-
23.	magazyn	pomieszczenie lekarza	2
24.	magazyn	służba schronowa	9
25.	magazyn sprzętu	komora schronowa	35
26	korytarz	korytarz	-
27.	magazyn sprzętu	komora schronowa	125
28.	wejście	przedsionek śluza	-
29.	wejście	przedsionek śluza	-
30.	schody zewnętrzne	wejście - przelotnia	-
31.	magazyn	magazyn żywności	-
32.	magazynek	pomieszczenie na odpadki	-
33.	przedsionek	podgrzewanie posiłków	-
34.	przedsionek	przedsionek - umywalnia	-
35.	WC męski	WC męski	-
36.	przedsionek	przedsionek - umywalnia	-
37.	WC damski	WC damski	-
38.	hydrofornia	hydrofornia	-
39.	rozdzielnia elektryczna	rozdzielnia elektryczna	-
40.		maszynownia - zespół prądotwórczy	-
41.	przedsionek	przedsionek	-
42.	magazynek	zbiornik pośredni paliwa + pompa	-
43. 43a.		komora rozprężna oraz filtr mineralny	-
44.		komora rozprężna wyrzutu spalin	-

1

9

---