Ubezpieczenia gospodarcze


Pojęcie ryzyka i metody postępowania z ryzykiem

Pewność-polega na tym, że podmiot podejmujący decyzje znajduje się w sytuacji pewności czyli wtedy, kiedy jest w stanie przewidzieć wszystkie możliwe warianty działania, realizacji oraz skutki.

Niepewność- polega na tym, że podmiot podejmujący decyzje nie jest w stanie określić wszystkich konsekwencji swego działania, podejmuje decyzje w warunkach niepewności.

Ryzyko- jest związane z niepewnością. Tam, gdzie podejmowana jest decyzja w warunkach niepewności pojawia się ryzyko. Niepewność jest kategorią niemierzalną a ryzyko mierzalną.

Jest to możliwość niepowodzenia a w szczególności możliwość zdarzeń niezależnych od podmiotu działającego, których nie może on dokładnie przewidzieć i którym nie może w pełni zapobiec, a które przez zmniejszenie wyników użytecznych i/lub zwiększenie nakładów odbierają działaniu cechę skuteczności, korzystności i ekonomiczności..

PURE RISK- ryzyko straty ,konsekwencje mają charakter straty

SPECULATIVE RISK- ryzyko straty lub zysku (np. ryzyko kursowe)

Przyczyna ryzyka wynika stąd, że w momencie podejmowania decyzji nie możemy przewidzieć skutków albo lub w jakich warunkach decyzja będzie realizowana.

Wielkość ryzyka może być oceniana różnie, w zależności od podmiotu który podejmuje decyzję- ocena subiektywna.

Koszty związane z występowaniem ryzyka są to straty, które mogą powstać na skutek ryzykakoszty ryzyka

Metody postępowania z ryzykiem:

RISK MANAGEMENT:

  1. Identyfikacja ryzyka- oznacza konieczność określenia jakie ryzyko może wystąpić

  2. Szacowanie możliwych wielkości strat

3. Formułowanie alternatywnych sposobów postępowania np. zaniechanie przedsięwzięcia, ograniczenie wielkości strat, rozpraszanie ryzyka (ubezpieczenia)

4. Wprowadzenie w życie podjętych decyzji

  1. Śledzenie skutków wykonywanego działania

Kompensacyjne metody postępowania z ryzykiem

  1. Samoubezpieczenie- polega na tym, że sam podmiot zagrożony jest określonym ryzykiem gromadzi własne środki w postaci rezerw finansowych przeznaczonych na pokrycie strat

  2. Finansowanie szkód z budżetu państwa - w przypadku zdarzeń katastrofalnych, nadzwyczajnych, wymagają udziału państwa przy likwidacji szkód

  3. Ubezpieczenia- polegają one na przejmowaniu przez ubezpieczycieli części ryzyka za odpowiednią opłatą tzw. Składką ubezpieczeniową. Ubezpieczenia nie zmniejszają ryzyka, natomiast pozwalają skompensować straty. Ubezpieczenia nie mogą być źródłem zysków nadzwyczajnych, polegają tylko na wyrównaniu poniesionych strat.

Funkcje ubezpieczeń:

  1. Funkcja ochrony ubezpieczeniowej

  2. Funkcja prewencyjna

  3. Funkcja lokacyjna

  4. Funkcja wspierania przedsiębiorczości i rozwoju gospodarczego.

Struktura rynku ubezpieczeń

Ochrona ubezpieczenia

0x08 graphic
Podaż Popyt

0x08 graphic
Ubezpieczyciele Ubezpieczający

0x08 graphic
0x08 graphic
Składka

0x08 graphic
0x08 graphic
Pośrednicy

0x08 graphic
0x08 graphic
Agenci Brokerzy

Instytucja pomocnicze:

Agenci- strona podażowa, stała umowa agencyjna, reprezentuje interesy strony podażowej, czyli ubezpieczycieli. Reprezentanci ubezpieczycieli działają w imieniu i na rachunek ubezpieczyciela (likwidują szkodę), oferują ochronę ubezpieczeń.

Brokerzy- strona popytowa, podejmują swoje działania w konkretnej sytuacji, doraźna działalność, tylko na zlecenie; działają dla zleceniodawców, podmiotów poszukujących ochrony ubezpieczeniowe, zlecają to firmy lub podmioty brokerowi, który szuka ubezpieczyciela i ma zawierać umowę w naszym imieniu.

Ubezpieczyciel- jest to podmiot zobowiązujący się za opłaty do udzielenia ochrony ubezpieczeniowej innemu podmiotowi (osobie lub instytucji)

Formy organizacyjne ubezpieczycieli:

Ubezpieczający- na rzecz osoby trzeciej zawiera umowę ubezpieczeniową, czasem jest ubezpieczonym, gdy zawiera umowę w swoim imieniu.

Ubezpieczony- uprawniony do otrzymania odszkodowania

Formy rozpraszania ryzyka:

  1. samoubezpieczenie- gromadzenie własnych środków finansowych na pokrycie strat

  2. ubezpieczenia proste- tzw. Pierwotny podział ryzyka, przekazanie ryzyka na ubezpieczyciela pozwala przenieść część ryzyka, rozproszenie podmiotowe

ochrona ubezp.

0x08 graphic
ubezpieczyciel ubezpieczający

0x08 graphic

składka

  1. koasekuracja- jedno ryzyko rozdzielone jest pomiędzy kilku ubezpieczycieli, osobna umowa z każdym ubezpieczycielem.

ubezpieczający

0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic
0x08 graphic

ubezpieczyciel ubezpieczyciel ubezpieczyciel

  1. reasekuracja- ubezpieczający zawiera 1 umowę, na jej skutek przyjmuje i przekazuje część ryzyka innemu ubezpieczycielowi ( reasekurantowi ), przyjmując część ryzyka może kolejną jego część przekazać innemu ubezpieczycielowi -retrotesja

ubezpieczający

0x08 graphic
0x08 graphic

ubezpieczyciel

(reasekuracja bierna-ten kto oddaje ryzyko)

0x08 graphic
0x08 graphic

reasekurator

(reasekuracja czynna- ten kto przyjmuje ryzyko)

reasekuracja- polega na udostępnieniu przez ubezpieczyciela (cedenta) części ryzyka oraz odpowiedniej części składki innemu ubezpieczycielowi (reasekurantowi), który zobowiązuje się do zapłaty cedentowi odpowiedniej części świadczeń wypłacanych ubezpieczonemu.

Formy reasekuracji:

  1. reasekuracja fakultatywna- umowa negocjacyjna

  2. reasekuracja umowna (obligatoryjna)

  1. kwotowa- ubezpieczyciel odstępuje reasekurantowi stały, uzgodniony udział % w każdym zawartym przez siebie ubezpieczeniu, z zastrzeżeniem maksymalnej sumy na 1 ryzyko

  2. ekscedentowa- ubezpieczyciel określa udział własny (zachowek) w danej sumie ubezpieczenia, zaś nadwyżki sumy ponad ten udział przejmowane są przez reasekuranta.

  3. Ekscendentowo- kwotowa- połączenie powyższych form

  1. reasekuracja fakultatywno- obligatoryjna- asekurator ma swobodę decyzji jakie ryzyka i w jakiej wysokości zamierzają cedować reasekurantowi, który jest zobowiązany przyjąć cedowane mu ryzyko na warunkach z góry ustalonych.

Funkcje reasekuracji:

RYNEK UBEZPIECZEŃ MORSKICH

Pierwotne formy ubezpieczeń:

  1. Awaria wspólna (Gennal Average)-

Awaria wspólna- polega na tym, że w celu uniknięcia niebezpieczeństwa grożącego morskiej wyprawie statku i ładunku, poświecono rozmyślnie część mienia zaangażowanego w tej wyprawie. Istota awarii wspólnej polega na tym, że wszyscy ci, którzy odnosili korzyść z wyprawy morskiej mieli proporcjonalnie uczestniczyć w poświęceniu poniesionym w obliczu niebezpieczeństwa. Oparta jest na poczuciu sprawiedliwości społecznej- solidarnie wszyscy uczestniczą w poniesionych kosztach, stratach.

  1. Pożyczka morska (Foenus Nauticum)

Elementy wspólne:

  1. Bodmeria (Bottomry)

Instytucje pomocnicze w ubezpieczeniach morskich:

Komisarze awaryjni- są przedstawicielami ubezpieczyciela, działają na zlecenie, w związku ze szkodami powstałymi podczas wypadku na morzu; mogą postępować regresowo.

Dyspaszerzy- grupa specyficzna dla ubezpieczeń morskich, zajmują się rozliczeniem awarii wspólnej oraz:

Stowarzyszenie Lloyd's- jest to stowarzyszenie osób fizycznych, z których każda na własny rachunek prowadzi działalność jako ubezpieczyciel i ponosi pełną odpowiedzialność za zawarte umowy.

Funkcje stowarzyszenie Lloyd's:

Siedziba Korporacji Lloyd's znajduje się w Londynie. Sama korporacja nie jest ubezpieczycielem, dlatego nie jest w grupie ubezpieczycieli.

Umowa ubezpieczeniowa jest umowa:

Umowa ubezpieczenia- przez umowę ubezpieczenia morskiego ubezpieczyciel zobowiązuje się w zamian za składkę ubezpieczeniową wypłacić odszkodowanie za szkody poniesione w skutek niebezpieczeństw, na jakie przedmiot ubezpieczenia jest narażony w związku z żeglugą morską.

Ubezpieczyciel może reasekurować zawarte przez siebie umowy.

Przedmiotem ubezpieczenia morskiego może być każdy interes majątkowy, związany z żeglugą morską i dający się ocenić w pieniądzach. W szczególności mogą to być: statek, opłata czarterowa, spodziewany zysk na ładunku, prowizja, wydatki awarii wspólnej, zobowiązanie z odpowiedzialności cywilnej oraz wierzytelność zabezpieczona na statku, ładunku lub frachcie.

Wartość ubezpieczenia ustala się według następujących zasad:

Wartością ubezpieczenia jest zwykła wartość przedmiotu ubezpieczenia.

Umowa ubezpieczenia powinna określać sumę, na którą ubezpieczono, przedmiot ubezpieczenia- nie powinna przekraczać wartości ubezpieczenia.

Jeżeli suma ubezpieczenia jest wyższa od wartości ubezpieczenia, umowa nie ma skutku prawnego co do nadwyżki sumy ponad wartość ubezpieczenia.

Jeżeli suma ubezpieczenia jest niższa od wartości ubezpieczenia, ubezpieczyciel odpowiada za szkody w stosunku, w jakim pozostaje suma do wartości ubezpieczenia.

Składka- jest to określona kwota płacona ubezpieczycielowi za ochronę ubezpieczeniową.

Stawka- jest to wskaźnik, służący do obliczania wielkości składki ubezpieczeniowej; wyraża stosunek wysokości składki do sumy ubezpieczenia.

Dokumenty ubezpieczeniowe:

  1. Oznaczenie ubezpieczyciela

  2. Oznaczenie przedmiotu ubezpieczenia

  3. Oznaczenie niebezpieczeństw objętych umową ubezpieczeniową

  4. Określenie czasu lub podróży, na które zawarto umowę

  5. Sumę ubezpieczenia

  6. Miejsce i datę wystawienia polisy

  7. Podpis ubezpieczyciela

Polisa może być wystawiona imiennie na określonego ubezpieczającego (polisa imienna), na zlecenie lub na okaziciela. Może być zawarta na rzecz osoby trzeciej (ubezpieczonego).

Polisa:

Rodzaje ubezpieczenia generalnego:

Certyfikat ubezpieczeniowy- jest to zaświadczenie o ubezpieczeniu dla każdego zgłoszonego przedmiotu ubezpieczenia w ramach ubezpieczenia generalnego.

Dokument ten:

Nota pokrycia- jest to tymczasowy dokument stwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia.

Dokument ten jest wystawiany, gdy:

Slip maklerski- jest to dokument sporządzony przez maklera, w którym określone są propozycje do przyszłej umowy ubezpieczenia.

Zawarcie umowy ubezpieczenia:

Zasada dobrej wiary

  1. Przy zawieraniu umowy ubezpieczenia morskiego ubezpieczający obowiązany jest podać do wiadomości ubezpieczyciela wszystkie okoliczności, które są lub powinny być mu znane, a mogą mieć wpływ na ocenę niebezpieczeństwa oraz na decyzję ubezpieczyciela o przyjęciu i warunkach ubezpieczenia.

  2. Obowiązek określony j. W. nie dotyczy okoliczności powszechnie znanych oraz okoliczności, które powinny być znane ubezpieczycielowi.

  3. W razie naruszenia obowiązku określonego w punkcie 1 i 2 ubezpieczyciel może odstąpić od umowy zachowując prawo do pełnej składki ubezpieczenia.

  4. Jeżeli niezawiadomienie lub niezgodne z rzeczywistością zawiadomienie ubezpieczyciela o okolicznościach wymienionych w punkcie 1 i 2 nastąpiły bez winy ubezpieczającego lub ubezpieczonego, ubezpieczyciel nie może od umowy odstąpić, lecz ma prawo do odpowiednio zwiększonej składki ubezpieczeniowej.

WYKONANIE UMOWY UBEZPIECZENIA MORSKIEGO

Obowiązki ubezpieczającego:

  1. Zapłacić składkę- składka ubezpieczeniowa powinna być zapłacona niezwłocznie po zawarciu, a jeżeli wystawiono polisę- równocześnie z wydaniem polisy.

  2. Zgłosić każdą istotną zmianę niebezpieczeństwa- ubezpieczony obowiązany jest niezwłocznie po powzięciu wiadomości zgłosić ubezpieczycielowi każdą istotną zmianę niebezpieczeństwa, na jakie narażony jest przedmiot ubezpieczenia.

Ubezpieczyciel może odstąpić od umowy ubezpieczenia, jeżeli ubezpieczający bez uzasadnionej przyczyny zwleka z zawiadomieniem go o zmianie niebezpieczeństwa.

Jeżeli zmiana niebezpieczeństwa została spowodowana przez ubezpieczającego, albo za jego zgodą wtedy ubezpieczający zobowiązany jest dopełnić umowy ubezpieczenia.

3. Zawiadomienie o każdym wypadku- ubezpieczający obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić ubezpieczyciela o każdym wypadku dotyczącym przedmiotu ubezpieczenia, jeżeli wypadek może stanowić podstawę do roszczenia odszkodowawczego z umowy ubezpieczenia.

W razie naruszenia przez ubezpieczającego obowiązku określonego w punkcie 1, ubezpieczyciel może potrącić z odszkodowania ubezpieczonego kwotę, o którą szkoda uległaby zmniejszeniu, gdyby ubezpieczyciel był o niej należycie zawiadomiony.

4. Zabezpieczyć przedmiot przed dalszymi stratami i zabezpieczyć roszczenia odszkodowawcze- w razie zajścia wypadku powodującego szkodę ubezpieczający obowiązany jest zastosować wszelkie dostępne mu rozsądne środki w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobiegania szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów, a także zabezpieczyć roszczenia odszkodowawcze od osób odpowiedzialnych za szkodę.

Ubezpieczający powinien przy stosowaniu tych środków kierować się wskaźnikami ubezpieczyciela, o ile je otrzymał.

Jeżeli ubezpieczający rozmyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa nie zastosował środków określonych w punkcie 1 ubezpieczyciel jest wolny od odpowiedzialności za szkody powstałe z tego powodu.

SUBROGACJA- instrument prawny; nabycie praw zaspokojonego wierzyciela przez osobę, która zapłaciła dług

  1. Zabezpieczenie wszelkich dokumentów.

Obowiązki ubezpieczyciela:

  1. zasada przyczynowości bezpośredniej- ubezpieczyciel odpowiada za szkody będące bezpośrednim następstwem niebezpieczeństw objętych umową ubezpieczenia.

  2. Ubezpieczyciel odpowiada za szkody z każdego wypadku objętego ubezpieczeniem do wysokości sumy ubezpieczenia.

  3. Ubezpieczyciel zobowiązany jest zwrócić ubezpieczającemu wszelkie niezbędne i celowe wydatki poniesione w celu zachowania przedmiotu ubezpieczenia, zapobieżenia szkodzie lun zmniejszenia jej rozmiarów, ustalenia charakteru i rozmiarów szkody, sporządzenia dyspaszy, sprzedaży przedmiotu ubezpieczenia oraz inne wydatki poniesione zgodnie ze wskazówkami ubezpieczyciela.

Do zwrotu tych wydatków ubezpieczyciel zobowiązany jest, choćby kwoty wydatków łącznie z odszkodowaniem ubezpieczeniowym przekroczyły sumę ubezpieczenia.

  1. Ubezpieczyciel zobowiązany jest zwrócić ubezpieczającemu wydatki poniesione na przywrócenie do stanu poprzedniego (lub na naprawienie uszkodzonego przedmiotu ubezpieczenia, jak również zależne od niego wynagrodzenie za ratownictwo oraz uchwał w statutach awarii wspólnej).

Zasady ograniczające odpowiedzialność ubezpieczyciela:

  1. Ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody powstałe z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa ubezpieczającego, jednak ubezpieczyciel odpowiada za szkody spowodowane zaniedbaniem lub błędem nautycznym ubezpieczającego będącego kapitanem statku objętego ubezpieczeniem.

  2. Przy ubezpieczeniu statku ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody powstałe w skutek:

ABANDON

wg kryterium podmiotowego (kogo te szkody obciążają)

  1. awaria poszczególna- szkodę ponosi bezpośrednio podmiot posiadający interes majątkowy, np. właściciel statku w przypadku uszkodzenia statku, czy właściciel ładunku w przypadku uszkodzenia ładunku

  2. awaria wspólna- ekonomiczne następstwa awarii rozkładają się pomiędzy wszystkich uczestników wyprawy morskiej

wg kryterium ilościowego

  1. szkoda częściowa- polega na uszkodzeniu lub utracie części przedmiotu ubezpieczenia

  2. szkoda całkowita- polega na zniszczeniu lub całkowitej utracie przedmiotu ubezpieczenia.

Ma możliwość zastosowania ABANDON-u.

Abandon- jest instrumentem przyspieszającym likwidację szkody; na pisemny wniosek ubezpieczonego ubezpieczyciel wypłaca pełną kwotę ubezpieczenia i przejmuje prawa do przedmiotu ubezpieczenia, w szczególności, gdy statek zaginął bez wieści, uległ wypadkowi i nie nadaje się do remontu.

Warunkiem zastosowania Abandonu jest zaistnienie straty całkowitej konstrukcyjnej.

Franszyza- polega na zwolnieniu ubezpieczyciela od odpowiedzialności za straty lub szkody nie przekraczające pewnej uzgodnionej granicy ustalonej procentowo.

Rodzaje fanszyzy:

Powody wprowadzenia franszyzy:

WSPÓŁCZESNE ZASTOSOWANIE AWARII WSPÓLNEJ

Awaria wspólna- nadzwyczajne poświęcenia lub wydatki poniesione rozsądnie i rozmyślnie w celu ochrony przewożonego ładunku drogą morską a także ochrona statku (np. podczas pożaru gasimy statek, a poświęcamy ładunek).

W awarii wspólnej uczestniczą wszyscy ubezpieczeni jak i nieubezpieczeni.

Płaszczyzna wspólna- wydatki awarii wspólnej objęte są umową ubezpieczenia

Relacja między awarią wspólną a przewozem towarów:

Zasady stosowania i rozliczania awarii wspólnej:

  1. Reguły York- Antwerpia

Część Reguły Yorku- Antwerpii:

Reguła Interpretacyjna- określa wzajemny stosunek reguł literowanych i numerowanych. Stwierdza, że reguły numerowane mają pierwszeństwo przed literowanymi.

Reguła Nadrzędna- przewiduje, że do awarii wspólnej nie będą uznawane jakiekolwiek poświęcenia lub wydatki, jeżeli nie zostały one poczynione lub poniesione w sposób rozsądny.

Reguła A- akt awarii wspólnej, ma miejsce wtedy i tylko wtedy, kiedy dla wspólnego bezpieczeństwa uczyniono lub poniesiono rozmyślnie jakiekolwiek nadzwyczajne poświęcenia lub wydatki dla ratowania przed niebezpieczeństwem mienia zaangażowanego we wspólnej wyprawie morskiej.

Reguła B- wspólne przedsięwzięcie morskie tworzą nie tylko statek i ładunek, ale także statki zaangażowane w operacje handlowania, z tym tylko zastrzeżeniem, że jest to działalność gospodarcza a nie operacja towarowa.

Reguła C- do awarii wspólnej zalicza się tylko te nakłady, które są bezpośrednim następstwem aktu awarii wspólnej (wyłącza się np. straty spowodowane przez zwłokę)

Nie uznaje się awarii wspólnej z tytułu strat, szkód albo wydatków poniesionych w związku ze szkodą dla środowiska, albo w następstwie wydostania się lub wypuszczenia substancji zanieczyszczających z mienia zaangażowanego we wspólnej wyprawie.

Reguła D- nakłada się obowiązek uczestniczenia w awarii wspólnej nawet wtedy, gdy zdarzenie, które spowodowało poświęcenie lub wydatki zostało spowodowane przez jedną ze stron morskiej wyprawy handlowej (jest to najczęściej armator). Jednocześnie każdy uczestnik awarii wspólnej ma prawo dochodzenia swoich roszczeń od strony, która poniosła winę za wypadek.

Reguła E- ciężar dowodu przekazania, że dana strata czy wydatek zalicza się do awarii wspólnej spoczywa na stronie występującej z takim roszczeniem.

Reguła F- każdy wydatek nadzwyczajny poniesiony w miejsce innego wydatku, który byłby uznany w ramach awarii wspólnej uznaje się za awarię wspólną tylko do wysokości wydatku zastąpionego.

Reguła G- zarówno straty jak i udziały mogą być obliczane na podstawie wartości w miejscu i czasie zakończenia podróży. Miejsce sporządzenia dyspaszy i osoba dyspaszera są każdorazowo przedmiotem specjalnych postanowień w umowie przewozu.

WARUNKI UBEZPIECZENIA MORSKIEGO W HANDLU MORSKIM:

Na warunkach angielskich- podstawą zawarcia umowy są polisy. Do polis dołączane były klauzule standardowe ( Institute Cargo Clauses). W 1779 r. została wprowadzona polisa LLOYD'S S. G. FORM POLISY. W 1982 r. został ogłoszony nowy formularz polisy oraz nowe zestawy klauzul instytutowych (zobowiązanie ubezpieczyciela do ochrony ubezpieczeniowej przedmiotu ubezpieczenia)

Treść Ceduły:

Rodzaje klauzul (różnią się zakresem pokrycia ryzyka):

Każdy zestaw składa się z 19 klauzul. Struktura każdego z 3 zestawów klauzul różnią się zakresem pokrycia ryzyka oraz wykluczeniami.

Podział klauzul:

1-3 ryzyka objęte ubezpieczeniem

4-7 wykluczenia

8-10 czas trwania ubezpieczenia

11-14 roszczenia

15 korzyści z ubezpieczenia

16,17 zmniejszanie strat

18 unikanie zwłoki

Zobowiązuje się ubezpieczonego, z chwilą gdy dowie się o wypadku objętym niniejszym ubezpieczeniem do bezzwłocznego zawiadomienia o nim ubezpieczycieli, przy czym prawo do odszkodowana zależy od wypełnienia tego obowiązku.

Wyłączone są ryzyka wojenne i strajkowe.

PODSTAWY PRAWNE FUNKCJONOWANIA RYNKU UBEZPIECZEŃ W POLSCE

Źródła prawa:

W 1990 roku przyjęto założenia:

Regulacje prawne ujednolicające rynek ubezpieczeń w Europie:

Pierwsza grupa dyrektyw- dotyczy swobody zakładania firmy z kontrolą kraju goszczącego (nie ma żadnych ograniczeń w wyborze miejsca zakładania firmy ubezpieczeniowej w każdym kraju UE)

Druga grupa dyrektyw- dotyczy swobody świadczenia usług (usługi ubezpieczeniowe mogą być świadczone poza granicami kraju siedziby firmy- brak konieczności tworzenia oddziału)

Trzecia grupa dyrektyw- dotyczy zakładania firm i świadczenia usług poza granicami kraju siedziby firmy bez konieczności uzyskiwania odrębnej licencji oraz liberalizacji regulacji nadzorczych ( ograniczenie do kontroli wypłacalności firmy)

Wyłączone są ryzyka wojenne i strajkowe.

Ryzyko

handlowe

Ryzyko niehandlowe

polityczne

katastrofalne

Przewlekłej zwłoki

Stwierdzona niewypłacalność oraz przewlekła zwłoka prywatnego kontrahenta zagranicznego

  • ogłoszenie powszechnego moratorium płatniczego przez rząd państwa dłużnika

  • wydanie lub zmiana aktów prawnych lub decyzji rządu lub innego organu państwa dłużnika

  • wprowadzenie zakazu transferu należności i wymiany walut

  • odmowa dokonania zapłaty gdy dłużnikiem jest państwo lub inny dłużnik publiczny

  • przepisy prawne lub decyzje rządu RP uniemożliwiające realizację kontraktu

  • wybuch działań wojennych, powstania, rewolucji, zamieszek, strajków

  • ogłaszanie aktów nacjonalizacji

  • trzęsienie ziemi

  • wybuch wulkanu

  • cyklon

  • tajfun

  • powódź

  • gwałtowny przypływ morski

  • pożary w rozmiarach katastrofy

Ryzyko przewlekłej zwłoki w wypełnieniu zobowiązań płatniczych przez zagranicznego dłużnika publicznego tj. taki podmiot, do którego nie mają zastosowania przepisy prawa upadłościowego obowiązujące w kraju dłużnika

Ubezpieczenia kontraktowe eksportu- umożliwiają zawiązanie transakcji handlowych w szczególności wówczas gdy eksport odbywa się do krajów o wysokiej niewypłacalności kontrahenta zagranicznego. Możliwość ubezpieczenia sprzyja rozwojowi eksportu.

Ubezpieczenie transakcji eksportowej- zapewnia kompensatę strat poniesionych w trakcie realizacji transakcji handlowej.

Ubezpieczenia finansowe obejmują (w węższym znaczeniu):

Ubezpieczenia finansowe obejmują (w szerszym znaczeniu):

Podział ryzyka według działów grup i rodzajów ubezpieczeń:

Dział I

Ubezpieczenia na życie:

Dział II

Pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe:

Ubezpieczenie kredytów:

Ubezpieczenie różnych ryzyk finansowych, w tym:

Gwarancje ubezpieczeniowe:

Gwarancja ubezpieczeniowa jest to zobowiązanie zakładu ubezpieczeń w zamian za składkę do uregulowania należności wobec beneficjenta, kiedy dłużnik (który jest zleceniodawcą w stosunku do ubezpieczyciela) odmówi wyrównania swoich zobowiązań

Rodzaje gwarancji:

  1. gwarancje kontraktowe- zabezpieczające wykonanie kontraktu, w tym zapłaty wadium, dobrego wykonania kontraktu, zwrotu zaliczki, usunięcia wad i usterek

  2. gwarancje zabezpieczające zapłatę cła i podatków

  3. gwarancje od sprzeniewierzenia- zabezpieczające pracodawcę przed stratami finansowymi spowodowanymi przez nieuczciwych pracowników

  4. gwarancje wymagane przy rozpoczynaniu bądź prowadzeniu działalności gospodarczej

  5. gwarancje płacenia czynszów dzierżawnych, wykonania umowy dostawy i innych tzw. financial bards

Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych- celem było wspieranie eksportu polskich przedsiębiorców, zaczęła działalność w 1991 r. W lipcu 1994 r. została uchwalona ustawa o gwarantowanych przez skarb państwa ubezpieczeniach kontraktów eksportowych. Ustawa ta stworzyła dobrą sytuację dla rozwoju działalności KUKE. Określiła zasady funkcjonowania KUKE, rodzaje ryzyk i zapewniła źródło finansowania korporacji.

Cele KUKE:

Działalność AGENCYJNA:

  1. zakład ubezpieczeń może korzystać z pośrednictwa ubezpieczeniowego polegającego na wykonywaniu czynności związanych z wykonywaniem czynności faktycznych lub prawnych związanych z zawarciem lub wykonaniem umów ubezpieczenia

  2. agentem ubezpieczeniowym jest osoba fizyczna, osoba prawna lub podmiot gospodarczy nie mający osobowości prawnej, upoważniony przez zakład ubezpieczeń do stałego zawierania umów ubezpieczenia w imieniu i na rzecz zakładu lub pośredniczenia przy zawieraniu tychże umów

  3. Działalność agencyjna może być wykonywana wyłącznie przy pomocy osób fizycznych posiadających uprawnienia nadane przez organ nadzoru

  4. Organ nadzoru na wniosek zakładu ubezpieczeń lub samego zainteresowanego wydaje zezwolenie na wykonywanie czynności agenta, jeżeli osoba fizyczna:

  1. zakład ubezpieczeń jest odpowiedzialny za czynności wykonywane przez uprawnionego agenta

Działalność BROKERSKA:

  1. Polega na zawieraniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia w imieniu ubezpieczającego lub na pośredniczeniu przy zawieraniu umów ubezpieczenia na rzecz ubezpieczonego

  2. Działalność brokerska może być prowadzona wyłącznie za zezwoleniem organu nadzoru

  3. Działalność brokerska może być prowadzona przez osoby fizyczne lub prawne

  4. Osoba fizyczna prowadząca działalność brokerską nie może pozostawać w stosunku pracy z zakładem ubezpieczeń, nie może być członkiem władz tego zakładu oraz nie może być stroną umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, których przedmiotem jest pośredniczenie w zawieraniu umów ubezpieczenia w imieniu zakładu ubezpieczeń

  5. Osoba prawna prowadząca działalność brokerską nie może jednocześnie prowadzić działalności agencyjnej

  1. Organ nadzoru wydaje zezwolenie na prowadzenie działalności brokerskiej na wniosek:

  1. osoby fizycznej, jeżeli osoba ta:

  1. osoby prawnej, jeżeli osoba ta:

Ubezpieczeniowy Samorząd Gospodarczy

  1. Zakłady ubezpieczeń prowadzące działalność w RP tworzą Ubezpieczeniowy Samorząd Gospodarczy

  2. Organizacja USG jest Polska Izba Ubezpieczeń

  3. Przynależność do Izby jest obowiązkowa i powstanie z chwilą podjęcia przez zakład ubezpieczeń działalności ubezpieczeniowej

  4. Statut Izby i jego zmiany podlegają zatwierdzeniu przez MF

  5. Do zadań Izby należą w szczególności:

Ochrona ubezpieczonych:

  1. Tworzy się Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny

  2. Do zadań Funduszu należy wypłacanie odszkodowań i świadczeń z tytułu:

  1. ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej:

  1. za szkodę na mieniu i osobie, gdy:

  1. w przypadku upadłości zakładu ubezpieczeń Fundusz wypłaca odszkodowania z tytułu:

Rzecznik ubezpieczonych:

  1. Interesy ubezpieczonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia reprezentuje Rzecznik Ubezpieczonych, którego powołuje MF

  2. Do zadań Rzecznika Ubezpieczonych należy w szczególności:

Struktura rynku ubezpieczeń strony podażowej polskiego rynku ubezpieczeń.

Klasyfikacja ubezpieczycieli:

  1. wg kryterium ustawowego:

  1. wg form organizacyjno- prawnych

  1. wg źródeł pochodzenia kapitału:

Instytucje pomocnicze (w stronie podażowej):

Zakłady Ubezpieczeń na Polskim Rynku (wg stanu na 01.01.2001)

Zezwolenie MF na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej w Polsce posiadały:

'89 r.- 3 zakłady

`98r. - 53 zakłady

Wysoka dynamika wzrostu liczby podmiotów

Struktura zakładów ubezpieczeń wg form organizacyjno- prawnych:

Zdecydowana większość podmiotów świadczących usługi są to spółki akcyjne

Struktura zakładów ubezpieczeń w dziale II:

W 1999 r. działalność reasekuracji czynnej prowadzona była przez 17 zakładów ubezpieczeń i jedno profesjonalne towarzystwo reasekuracji (PTR S.A.)

W strukturze składki przypisanej brutto sektora ubezpieczeń za rok 1999 37,60% stanowiła składkę w dziale ubezpieczeń na życie a 62,40- w dziale ubezpieczeń pozostałych osobowych i majątkowych.

Składka przypisowa- należna ubezpieczycielowi

Koncentracja rynku ubezpieczeń pod względem składki przypisanej brutto:

  1. PZU S.A.

  2. PZU Życie S.A.

  3. Tuir Warta S.A.

  4. CU Polska- Tu na Życie S.A.

  5. Amplico Life S.A.

Proces demonopolizacji polskiego rynku postępuje, lecz jest bardzo powolny.

Ubezpieczenia w dziale II:

  1. PZU S.A.

  2. Tuir Warta S.A.

  3. STU Hestia Ins. S.A.

  4. TU Compensa S.A.

  5. Daewoo TU S.A.

Struktura kapitału podstawowego zakładów ubezpieczeniowych w latach 1998-1999:

Kapitały należące do: '98 '99

Tendencja do ekspansji kapitału zagranicznego, połowa kapitału zakładowego stanowi kapitał zagraniczny.

Kapitał:

Na początek 2000 r. liczba zakładów z przeważającym kapitałem zagranicznym- 37 (w tym 8 zakładów ze 100% kapitałem zagranicznym).

Struktura portfela ubezpieczeń w dziale II w 1999 roku:

W strukturze składki przypisanej brutto w dziale II dominują tradycyjne formy ubezpieczeń tzn. ubezpieczenia komunikacyjne i majątkowe.

Do kategorii ubezpieczeń, których pozycja rośnie należą ubezpieczenia OC, wynika to z coraz większej liczby zawodów i działalności, których wykonywanie związane jest z obowiązkiem zawarcia umowy ubezpieczenia OC.

Polski rynek ubezpieczeń w dziale II pod względem ofert coraz bardziej zbliża się do poziomu krajów rozwiniętych, oferując poza tradycyjnymi ubezpieczeniami nowe np. ubezpieczenia finansowe.

Ubezpieczenia finansowe rozwijają się dynamicznie, jednak ich znaczenie jest wciąż niewielkie, jedną z przyczyn jest brak odpowiedniego doświadczenia w zarządzaniu produktami ubezpieczeń finansowych, a w szczególności trudna jest ocena ryzyka.

Należy się spodziewać wprowadzenia przez zakłady ubezpieczeń nowej oferty produktowej, zwiększającej udział w rynku innych poza tradycyjnymi rodzajów ubezpieczeń.

Pośrednicy na polskim rynku ubezpieczeń:

Do końca 1999 r. wydano 892 zezwolenia na prowadzenie działalności brokerskiej (w tym 690 dla osób fizycznych, 202 dla osób prawnych).

Listy podmiotów prowadzących działalność brokerską ogłaszane są w formie obwieszczenia MF w Dzienniku Urzędowym MF.

Na koniec 1999 r. wydano 200455 zezwoleń na prowadzenie działalności agencyjnej.

Kształtowanie produktu ubezpieczeniowego:

Produktem na rynku ubezpieczeniowym jest ochrona ubezpieczeniowa.

Kształtowanie produktu odbywa się w trybie ustalania tzw. Ogólnych warunków ubezpieczeń.

Ogólne warunki ubezpieczeń obowiązkowych określa MF w trybie rozporządzenia. W szczególności rozporządzenie zawiera:

Ogólne warunki ubezpieczeń dobrowolnych określa ubezpieczyciel. Produkt kształtowany jest przez ustalenie:

Polityka kształtowania produktu musi uwzględniać fakt, że przedsiębiorstwo ubezpieczeniowe działa w określonych warunkach otoczenia, do którego należą:

KONCESJONOWANIE DZIAŁALNOŚCI UBEZPIECZENIOWEJ polega na wydawaniu zezwoleń na prowadzenie działalności w sferze, gdzie na mocy prawa obowiązują ograniczenia swobody podejmowania i wykonywania działalności.

  1. Działalność ubezpieczeniowa bezpośrednia i restrukcyjna może być prowadzona wyłącznie za zezwoleniem Ministra Finansów (zakłady ubezpieczeniowe)

  2. Minister Finansów po wyrażeniu opinii przez organ nadzoru wydaje na wniosek zainteresowanego zezwolenie na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej

  3. Wniosek o koncesję na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej powinien zawierać:

  1. Do wniosku o wydanie zezwolenia dołącza się:

  1. Zezwolenie na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej nie może być wydane, jeżeli zachodzi co najmniej jedna z okoliczności:

  1. Minister Finansów na wniosek organu nadzoru może cofnąć zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie jednej lub kilku grup ubezpieczeń albo jednego lub kilku rodzajów ubezpieczeń jeżeli:

  1. Cofnięcie zezwolenia powoduje, że zakład ubezpieczeń nie może zawierać nowych umów ubezpieczeniowych, umowy już zawarte nie mogą być przedłużane a suma ubezpieczenia nie może być podwyższona

Cofnięcie zezwolenia w zakresie całej działalności oznacza w przypadku towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych jego likwidację.

  1. Zasady prowadzenia działalności przez Zakłady Ubezpieczeń:

Nadzór Ubezpieczeniowy:

  1. Tworzy się Państwowy Urząd Nadzoru Ubezpieczeń jako centralny organ administracji państwowej

  2. PUNU kieruje Prezes, którego powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Ministra Finansów

  3. Zadaniem nadzoru jest ochrona interesów osób ubezpieczonych i zapobieganie sytuacji, w której zakład ubezpieczeń nie będzie w stanie wypłacać ubezpieczonemu należytego świadczenia

  4. Nadzór nad działalnością zakładów ubezpieczeń pośredników ubezpieczeniowych polega w szczególności na:

  1. Organ nadzoru współdziała z organami administracji rządowej i innymi instytucjami w zakresie kształtowania polityki gospodarczej państwa

Warunki zawierania umów ubezpieczenia:

  1. Ochronę ubezpieczeniową ustanawia się na podstawie umowy zawieranej pomiędzy zakładem ubezpieczeń a ubezpieczonym

  2. Wprowadza się ubezpieczenia obowiązkowe i dobrowolne

  3. Ubezpieczeniami obowiązkowymi są:

  1. zakład ubezpieczeń prowadzący działalność w zakresie ubezpieczenia obowiązkowego nie może odmówić zawarcia tego ubezpieczenia

  2. Minister Finansów, w drodze rozporządzenia, określa ogólne warunki ubezpieczeń obowiązkowych. W szczególności określa:

  1. Wysokość stawek ubezpieczeniowych ustala zakład ubezpieczeń

  2. Ogólne warunki ubezpieczeń, z wyjątkiem ubezpieczeń obowiązkowych oraz taryfy i wysokość stawek ubezpieczeniowych ustala zakład ubezpieczeń

Prawne ograniczenia swobody zawierania umów ubezpieczenia:

  1. Osoba krajowa- wg prawa dewizowego może zawrzeć umowę ubezpieczenia jedynie z zakładem ubezpieczeń działającym na podstawie zezwolenia wydanego zgodnie z ustawą

  2. Osoba zagraniczna podejmująca działalność gospodarczą na terytorium RP może ubezpieczyć tą działalność jedynie w zakładzie ubezpieczeń działającym na podstawie zezwolenia wydanego zgodnie z ustawą

  3. MF może określić, w drodze rozporządzenia, przypadek dopuszczalności zawierania umów ubezpieczenia z innym zakładem ubezpieczeń niż określony.

Są to następujące przypadki ubezpieczenia:

4. Osoba krajowa wg prawa dewizowego przebywająca za granica może zawrzeć umowę ubezpieczenia z zakładem nie posiadającym zezwolenia na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej w Polsce na okres pobytu za granicą, jeżeli ubezpieczone ryzyko związane jest z tym pobytem.

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ubezpieczenia gospodarcze
ubezpieczenia - Grupa, ubezpieczenia gospodarcze
Ubezpieczenia gospodarcze
Ubezpieczenia gospodarcze wyk?
Ubezpieczenia gospodarcze wyk?"
Ubezpieczenia gospodarcze wyklady(1), FINANSE I RACHUNKOWOŚĆ, System Ubezpieczeń
Ubezpieczenia gospodarcze, Ubezpieczenia gospodarcze

więcej podobnych podstron