1 omówić znaczenie białek dla organizmu

Białka - związki powstałe przez połączenie dwóch lub więcej aminokwasów ( najczęściej około 100) połączonych ze sobą wiązaniami peptydowymi -CONH, nąszą nazwe peptydów. Występują we wszystkich żywych organizmach oraz wirusach. Synteza białek odbywa się w specjalnych organellach komórkowych zwanych rybosomami, w formie łańcucha peptydowego (α - L - aminokwasów), liczba i kolejność jest uwarunkowana genetycznie.

Białka mają następujące funkcje:

1. kataliza enzymatyczna - od uwadniania dwutlenku węgla do replikacji chromosomów,

2. transport i magazynowanie - hemoglobina, transferyna, ferrytyna,

3. kontrola przenikalności błon - regulacja stężenia metabolitów w komórce,

4. ruch uporządkowany - np. skurcz mięśnia, aktyna i miozyna,

5. wytwarzanie i przekazywanie impulsów nerwowych,

6. bufory,

7. kontrola wzrostu i różnicowania,

8. immunologiczna,

9. budulcowa, strukturalna.

10. przyleganie komórek (np. kadheryny)

11. regulatorowa - reguluje przebieg procesów biochemicznych

Są aminokwasy egzogenne i aminokwasy endogenne

2 budowa i mechanizm działania enzymów

Enzymy są to specyficzne białka, składają się z części białkowej(apoenzymów) i części niebiałkowej (koenzym), wytwarzane przez żywe komórki organizmu, które umożliwiają przebieg tysięcy reakcji chemicznych, pełnią więc rolę katalizatorów reakcji, ponieważ obniżają energię aktywacji,

Budowa enzymów

Ze względu na budowę dzielimy je na:

-enzymy występujące jako białka proste, a więc zbudowane wyłącznie z łańcuchów poli­peptydowych np. pepsyna, amylazy,

-enzymy będące białkami złożonymi, a więc posiadające w swojej budowie część niebiał­kową - drobnocząsteczkowązwaną kofaktorem.

Mechanizm działania enzymów

W pierwszym etapie katalizy związek podlegający przemianom (substrat) łączy się z enzymem za pośrednictwem centrum aktywnego, tworząc przejściowy, nietrwały kompleks enzym - substrat. W dalszej części procesu katalizy następuje rozpad kompleksu enzym ­substrat, towarzyszy temu wytworzenie się produktów reakcji i zregenerowanie enzymu do jego pierwotnej postaci.

E + S. • [ES]. •[E P] • • E + p

enzym substrat kompleks enzym produkt

Ze względu na charakter białkowy, enzymy są bardzo podatne na wpływ niektórych czynników zewnętrznych, co wpływa na zmiany szybkości katalizowanych reakcji. Tak, więc, aktywność i szybkość zachodzących reakcji enzymatycznych uzależniona jest m.in. od:

-stężenia enzymu i substratu,

-temperatury,

-pH

-obecność aktywatorów i inhibitorów.

Enzymy :

1) amylolityczne enzymy trawiące węglowodany tj. amylaza, maltaza, laktaza, sacharaza.

2) proteolityczne enzymy trawiące białka: pepsyna, trypsyna, chymotrypsyna, peptydazy: aminopeptydazy, karboksypeptydazy i dwupeptydazy.

3) lipolityczne enzymy trawiące tłuszcze tj. lipazy, fosfolipazy

4) nukleolityczne enzymy trawiące kwasy nukleinowe - nukleazy.

3 wyjaśnić DPT oraz UDP glukozy

Urydynodifosforan, UDP,urydyno-5'-difosforan - organiczny związek chemiczny, nukleotyd złożony z rybozy, urydyny i dwóch grup fosforanowych

4 narysować wzór nukleozydu oraz dowolnego dwu cukru

tymidyna (DNA) nukleozyd pirymidynowy.

5 opisać cykl Kresa

Cykl Krebsa - szlak anfibioliczny, zysk główny dostarczenie CO2 który jest wykorzystywany w nukleotydach, zredukowanych enzymów które poprzez szereg przemian w cyklu oddechowym dostarczają potencjalną energii z ATP do organizmu

Cząsteczka	enzym	produkt
szczawiooctan + Acetylo - CoA	Synteza cytrynianowa	Co A SH + H^+
Cytrynian	Akonitaza	H2O
Cis - akonityn	Akonitaza przyłączenie
Izocytrynian	Dehydrogenaza izocytranianowa	NADH + H^+
Szczawiobursztynian	Dehydrogenaza izocytrynianowa	CO2
a - ketoglutaran	dehydrogenaza a - ketoglutaranowa	NADH + H^+ + CO2
Bursztynylo Co A	Tiokinaza bursztynianowa	GTP + Co A - SH
Bursztynian	Dehydrogenaza bursztynianowa	FADH2
Fumaran	Fumaraza
L - Jabłczan	Dehydrogenaza jabłczanowa	NADH + H
Szczawiooctan

6 opisać translacje albo transkrypcje

transkrypcje przepisywanie informacji zawartej z DNA (genu) na RNA.

Translacja polega na przetłumaczeniu informacji zawartej w sekwencji mRNA, zgodnie z zasadami kodu genetycznego na sekwencję aminokwasów w białku. Odbywa się w cytoplazmie z 4 zasad na 20 białek.

Replikacja DNA to proces, w którym podwójna nić DNA (podwójna helisa) ulega skopiowaniu, przekazania informacji z pokolenia na pokolenie.

1 porównać DNA z RNA

Różnice	DNA Kwasy dezoksyrybonukleinowe	RNA Kwasy rybonukleinowe
Funkcja	DNA jest liniowym, nierozgałęzionym polimerem, dla którego monomerem są nukleotydy. Pełni rolę nośnika informacji genetycznej organizmów żywych., przenosi informacje genetyczną z pokolenia na pokolenie, odcinek sekwencji DNA nazywamy genem, struktura pierwszorzędowa białka jest zakodowanym zapisem, informacji o wszystkich białkach komórki, i wszystkich procesach zachodzących w komórkach,	Tworzenie fragmentów dwuniciowych przez parowanie różnych odcinków tej samej nici decyduje o strukturze całej cząsteczki. Ułożenie zasad azotowych w RNA nie jest dowolne. Ich kolejność jest lustrzanym odbiciem kolejności ułożenia zasad azotowych w jednej z nici DNA.Odpowiedzialny za biosyntezę białka. (mRNA) replikacja, przenosi informację z białka do cytoplazmy w DNA (tRNA) Transportujący aminokwasy do miejsca syntezy - rybosomu ( rRNA) Rybosomowy
Budowa	Dwuniciowy Cukier - β-D- deoksyrybofuranoza Zasdy - Adenina, Guanina, Cytozyna, Tynina	Jedna nici polinukletydowej w postaci furanozy Cukier - β-D- rybofuranoza Zasady Adenina, Guanina, Cytozyna, Uracyl
Lokalizacja Subkomórkowa	Główne jądro komórkowe i chroplastry oraz mitochondriach zwierzęce, Roślinne, chloroplasty.	w jądrze na matrycy DNA głównie cytoplazma komórki oraz różne fragmenty komórkowe 9 rybosomy)

2 wymienić klasy enzymów jedna opisać

Pierwsza cyfra dzieli enzymy, według mechanizmu reakcji przez nie katalizowanych, na sześć głównych klas

EC 1 oksydoreduktazy: katalizują reakcje utleniania i redukcji przenoszą elektrony z jednej cząsteczki (reduktor) na inną (utleniacz).

EC 2 transferazy: przenoszą grupy funkcyjne

EC 3 hydrolazy: katalizują hydrolizę różnych wiązań

EC 4 liazy: rozcinają różne wiązania bez udziału wody

EC 5 izomerazy: to enzymy zmieniające cząsteczkę w jej izomer, czyli zmieniające układ atomów w cząsteczce (nie dodają żadnych atomów, ani nie odcinają, jedynie zmieniają ich ułożenie). Przenoszą w obrębie cząsteczki pojedyncze atomy lub całe ich grupy.

EC 6 ligazy: łączą cząsteczki wiązaniami kowalencyjnymi, katalizują powstawanie wiązań chemicznych pomiędzy cząsteczkami, zużywając do tego energię pochodzącą z hydrolizy ATP.

3 wyjaśnić THP, NADP fosforan dinukleotydu nikotynamidoadeninowego, - organiczny związek chemiczny, nukleotyd pełniący istotną rolę w procesach oddychania komórkowego Pełnią też rolę koenzymów oksydoreduktaz, nie występuje w zasadzie w organizmach żywych w stanie wolnym, lecz występuje w postaci jonów (NAD+ i NADP+) koenzym uczestniczący w niektórych procesach metabolicznych organizmów, np. cyklu pentozowym rozkładu glukozy,.

4 wzory

Ketozy - cukry proste, w których cząsteczkach występuje grupa ketonowa. Są cukrami redukującymi, posiadają wiązanie C = O

Heksozy - węglowodany należące do cukrów prostych zawierające sześć atomów węgla w cząsteczce. Mogą do nich należeć zarówno aldozy jak i ketozy.

dowolnego fosfolipidu Fosfolipidy (inaczej fosfatydy lub fostotłuszczowce) to lipidy, w których skład wchodzą: glicerol, kwasy tłuszczowe, kwas fosforowy związany z zasadą azotową.

Fosfolipidy stanowią istotny składnik budowy błony komórkowej.

5 opisać β-oksydacja - proces enzymatycznego rozkładu cząsteczek kwasów tłuszczowych, które następnie wchodzą do cyklu kwasu cytrynowego. Przy rozkładzie uwalniane są elektrony i protony, które przechodzą do łańcucha oddechowego. Proces odbywa się we wnętrzu mitochondriów w tzw. macierzy mitochondrialnej, gdzie następuje rozkład enzymatyczny tłuszczów do acetylo-koenzymu A (acetylo-CoA), który następnie w cyklu Krebsa utlenia się do dwutlenku węgla i wody.

6 opisać glikogeneogeneze

……………….……………………………Glikogen ……………………..

………….…………………..Glikogennoliza ↓↑.glikogenogeneza …

…………..………………………………...Glukoza ……………………….

……………Cykl pentozowy ……….../……..↓↑……….\ Biosynteza wit. C ..

…………………………Pentozy NADH …...↓↑……..Witamina C …………

………………………………….…Glikoliza .↓↑.Glukoneogeneza …

……………glukozo 6 fosforan ……………...↓↑…………mleczan …………

……………..……↑…………….\............Pirogronian ….//……………………

………………Szczawiooctan …..//………………………\\ alanina …………

…………….………………………………….↓↑……………………………

3-hydroksy-3-metylo-3-glutyrylo-CoA ← acetylo CoA ↔kwasy tłuszczowe

……/………………………..\...........................↓……\………………………

cholesterol ………….ciała ketonowe ………..CO2 …\ Cykl Kresa

2

---