Nauka gry na gitarze.
Naukę najlepiej rozpocząć od zapoznania się z gryfem gitary. Jest to najważniejsza sprawa. Nie chodzi tu tylko o poznanie wizualne, ale trzeba jeszcze oswoić z nim palce, ale do tego przejdę za chwilę. Poniżej rozrysowany jest fragment gryfu gitary z opisanymi dźwiękami. Z lewej strony znajdują się nazwy strun E,H,G,D,A,E (od najcieńszej wiolinowej do najgrubszej basowej). Jest to pierwsze 6 progów gitary (nie ździwcie się gdy zamiast H będzie B, gdyż często stosuje się je przemiennie). Nazwy nut podaję tu tylko dla formalności, ponieważ w dalszej części kursu będę posługiwał się tabulaturami. Jeśli chodzi o nuty to każdemu progowi gitary przypisany jest jeden dźwięk.
Oto nazywnictwo kolejnych dźwięków:
C, Cis, D, Dis, E, F, Fis, G, Gis, A, Ais,H
(w sumie to moglibyście to zapamiętać - to coś jak alfabet muzyka:))
Drugą, bardzo ważną sprawą jest znajomość akordów. Akordy, są to specyficzne ułożenia palców na gryfie w taki sposób, aby w efekcie oddały one czysty dźwięk.
Na samych akordach można stworzyć wiele utworów, lecz do ich nauki najlepiej kupić
sobie małą książeczkę, w której są one spisane. Takie książeczki nie są drogie,
a zdają egzamin na większości ognisk z gitarą.
Jeśli ktoś nie ma ochoty kupować sobie takiej książeczki proponuje skorzystanie z
tabeli akordów zamieszczonej na mojej stronie.
Dla sprawdzenia znajomości podstawowych chwytów proponuje siedem polskich utworów.
(Nazwy akordów zwykle umieszczone są nad tekstem)
Tabulatura.
Najbardziej powszechnym zapisem utworów gitarowych jest tabulatura.
Tabulatura - jest to zapis dźwięków w postaci cyfr. Cyfra oznacza próg, na który należy położyć palec, a linia jest to struna z której mamy wydobyć dany dźwięk. Poniższy zapis nakazuje zagrać dźwięk na pierwszej strunie i trzecim progu, następnie 2 próg z drugiej struny, po czym cofamy palec na pierwszy próg, następnie drugi próg pierwszej struny i na koniec czwarty próg trzeciej struny.
(kolejność strun - od najcieńszej do najgrubszej)
E--3---------2-------
H-----2--1-----------
G---------------4----
D---------------------
A---------------------
E---------------------
Jak widzisz jest to dosyć proste i nie wymaga za dużo wysiłku.
Jak już nauczysz się trzymać gitarę, wydobywać pierwsze dźwięki i polubisz ten instrument,
czas przejść do konkretów - ćwiczenia !!!
Pierwsze ćw. jakie polecam, polega na kostkowaniu poszczególnych dźwięków jednokrotnie każdy.
E-1-2--3--4--2--3--4--5--3--4--5--6--4--5--6--7--5--6--7--8...itd.|
...potem dwukrotnie,
E-1-1--2--2--3--3--4--4--2--2--3--3--4--4--5--5--3--3--4--4...itd.|
...trzykrotnie
E-1-1-1-2--2--2--3--3--3--4--4--4--2--2--2--3--3--3--4--4--4...itd.|
...i na końcu czterokrotnie
E-1-1--1--1--2--2--2--2--3--3--3--3--4--4--4--4--2--2--2--2...itd.|
Tę figurkę możesz grać aż do końca gryfu i następnie zmienić strunę.
Przy kostkowaniu powinieneś starać się uderzać strunę raz od góry, raz od dołu.
Jest to ćw. które wykonuje się praktycznie zawsze od początku nauki aż do końca. Na początku
graj powoli a dopiero nabierając wprawy staraj się lekko przyspieszać. Innym bardzo dobrym
ćwiczeniem jest kostkowanie po cztery dźwięki , przy czym po każdej czwórce zmieniamy strunę.
Tu także pamiętaj o kostkowaniu na przemian !!!
E--1--2--3--4----------------------------------------------------------------------
H----------------2--3--4--5--------------------------------------------------------
G------------------------------3--4--5--6------------------------------------------
D--------------------------------------------4--5--6--7----------------------------
A-----------------------------------------------------------5--6--7--8--------------
E--------------------------------------------------------------------------6--7--8--9
Wykonuj to ćwiczenie bardzo wolno uważając na każdy dźwięk.
Jak dojedziesz do 9 progu struny E6 to możesz się cofnąć do początku.
Kolejne ćwiczenie należy do trochę trudniejszych.
Najpierw gramy tylko I i II palcem lewej ręki.
E--2--1----------------------------------------------------------------1--2--
H--------2--1----------------------------------------------------1--2-------
G--------------2--1----------------------------------------1--2-------------
D--------------------2--1----------------------------1--2-------------------
A--------------------------2--1----------------1--2-------------------------
E--------------------------------2--1----1--2-------------------------------
Następnie II i III.
E--3--2----------------------------------------------------------------2--3--
H--------3--2----------------------------------------------------2--3-------
G--------------3--2----------------------------------------2--3-------------
D--------------------3--2----------------------------2--3-------------------
A--------------------------3--2----------------2--3-------------------------
E--------------------------------3--2----2--3-------------------------------
I na koniec III i IV
E--4--3----------------------------------------------------------------3--4--
H--------4--3----------------------------------------------------3--4-------
G--------------4--3----------------------------------------3--4-------------
D--------------------4--3----------------------------3--4-------------------
A--------------------------4--3----------------3--4-------------------------
E--------------------------------4--3----3--4-------------------------------
Ta figurka jest bardzo trudna do szybkiego zagrania dlatego rób to bardzo wolno,
kostkując przemiennie każdy dźwięk. Możesz grać ją także na dalszych progach.
Wszystkie wyżej pokazane ćw. wykonuj ok 15 min. dziennie, aż nie dojdziesz do wprawy.
A oto dwa ćwiczenia na rozluźnienie palcy.
E|------2---4---3---5---4---6---5---7---6---8---7---9----|
H|---1---3---2---4---3---5---4---6---5---7---6---8-------|
G|--------------------------------------------------------------|
D|--------------------------------------------------------------|
A|--------------------------------------------------------------|
E|--------------------------------------------------------------|
...oraz
E|--------------------------------------------------------------|
H|--------------------------------------------------------------|
G|--------------------------------------------------------------|
D|--------------------------------------------------------------|
A|-----3---4---1---2---4---5---2---3---5---6---3---4-----|
E|--1---2---3---4---2---3---4---5---3---4---5---6--------|
Teraz 2 ćwiczenia polecane przez Wojtka Hoffmanna (Turbo) dla gitarzystów
chcących grać szybko. Ćwiczenia na piórkowanie na przemian.
Ćwiczenie 1:
E-------------------------------------------------
H-----------6--5--4---3-------------------------
G---------5----------------4----------------------
D------4----------------------5-------------------
A---3-----------------------------6--5--4----3---
E----------------------------------------------------
Ćwiczenie2:
E---------------------------------------------------------
H--------------3---4---5----6----------------------------
G-----------4--------------------5-------------------------
D-------5-----------------------------4--------------------
A----6------------------------------------3---4----5---6--
E-------------------------------------------------------------
Kolejnym etapem nauki jest niewątpliwie gra gam.
Gamy są podstawą wszystkich solówek i utworów dlatego należy je znać !
Pierwsza i podstawowa to gama C-dur.
E--------------------------------------------------
H----------------------0--1--0--------------------
G--------------0--2 ------------2--0--------------
D-----0--2--3-------------------------3--2--0----
A---3---------------------------------------------3-
E-----------------------------------------------------
I jeszcze jedno drobne ćwiczonko. Dla niektórych może się wydać śmieszne,
a nawet żałosne, ale wbrew pozorą wpływa ono na możliwości prawej ręki.
Polega na kostkowaniu na przemian kolejnych pustych strun, zwiększając
prędkość po każdym przekostkowniu gryfu.
E--------------0----------------
H-----------0---0--------------
G---------0-------0------------
D-------0------------0---------
A-----0-----------------0------
E---0---------------------0----
Po opanowaniu takich podstaw możesz już zacząć próbować grać jakieś proste riffy,
czy nawet utwory. Proponowałbym zaczynać od muzyki której się słucha, gdyż sprawia
to dużo przyjemności.
Symbole i oznaczenia używane tabulaturach.
HAMMER-ON
Zaznacza się literką "h".
Należy zagrać pierwszy dźwięk, a drugi powstanie wtedy, gdy energicznie
przyłożymy kolejny palec lewej ręki na wyższy próg.
E|-----------------------|-
H|-----------------------|-
G|------5h7------------|-
D|-----------------------|-
A|-----------------------|-
E|-----------------------|-
PULL-OFF
Zaznacza się literką "p".
Aby dobrze wykonać taką zagrywkę należy mieć przygotowane palce na odpowiedzich
progach i energicznie szarpnąć strunę z progu IX na VII, puszczając palec lewej ręki.
E|------------------------|-
H|------------------------|-
G|------9p7-------------|-
D|------------------------|-
A|------------------------|-
E|------------------------|-
HAMMER-ON & PULL-OFF/PULL-OFF & HAMMER-ON
W obu przypadkach gramy tylko pierwszy dźwięk. Resztą zajmuje się lewa ręka.
E|--------------------------|-
H|--------------------------|-
G|----7h9p7---9p7h9---|-
D|--------------------------|-
A|--------------------------|-
E|--------------------------|-
BEND (podciągnięcie)
Mając strunę przyciśniętą do np. XI progu, trzeba płynnie podciągnąć ją o jeden lub
pół, ćwierć, półtora, dwa) ton do góry - podciąganie jest skierowane w kierunku strun basowych.
Bardzo ważne jest, żeby podciągnięcie kończyło się na odpowiednim tonie, bo w przeciwnym razie
można sie nieźle zbłaźnić fałszując. Można sobie pomóc (jeżeli mamy za mało siły w palcu)
drugim i pierwszym palcem, które powinny leżeć odpowienio na progach VIII i VII.
(Poniższy zapis nakazuje podciągnąć struną o cały ton.)
E|-------------------------|-
H|-------------------------|-
G|---------9b11---------|-
D|-------------------------|-
A|-------------------------|-
E|-------------------------|-
Jest to podciągnięcie struny połączone z opószczeniem jej do normalnej pozycji.
Full
/\
E|-------------/--\---------------|-
H|-----------/-----\--------------|-
G|-------9/----------------------|-
D|--------------------------------|-
A|--------------------------------|-
E|--------------------------------|-
Połączenie dwóch technik - bendingu i legata. Po zagraniu bendingu za progu IX,
opószczamy strunę do normalnej pozycji i lewą ręką gramy płynny pull-off.
Full
/\
E|----------/-\------------|-
H|---------/---\------------|-
G|------9/----(9)p7------|-
D|-------------------------|-
A|-------------------------|-
E|-------------------------|-
PRE-BEND (podciągnięcie przed zagraniem dźwieku)
Napierw podciągamy, a potem gramy dźwięk.
Full
|\
E|---------|-\---------|-
H|---------|--\--------|-
G|--------9-----------|-
D|---------------------|-
A|---------------------|-
E|---------------------|-
Poprawność techniki można w bardzo łatwy sopsób sprawdzić grająć
dźwięk o dwa progi wyżej niz podciągany.
SLIDE (ślizg)
Przesuwamy palec wzdłuż gryfu, według zaznaczonych w tabulaturze progów.
E|------------------------|-
H|------------------------|-
G|-----7/9-----9\7------|-
D|------------------------|-
A|------------------------|-
E|------------------------|-
Przesówamy palec lewej ręki z początku gryfu od wskazanego progu i wtedy gramy
właściwy dźwięk. Często stosowany zabieg w grze solowej.
E|-----------------------|-
H|-----------------------|-
G|-------/9--------------|-
D|-----------------------|-
A|-----------------------|-
E|-----------------------|-
Po zagraniu dzwieku szybo przesówamy palec w dół gryfu.
E|-----------------------|-
H|-----------------------|-
G|--------9\------------|-
D|-----------------------|-
A|-----------------------|-
E|-----------------------|-
VIBRATO
Vibrato lewą ręką (szybkie podciąganie i opószczanie struny)
E|---------------------------|-
H|---------------------------|-
G|-------9~~~~~~~~----|-
D|---------------------------|-
A|---------------------------|-
E|---------------------------|-
Vibrato z waichą lub lewą ręką - dźwięki należy szybko podciągać o cały ton i opószczać.
E|--------------------|-
H|--------------------|-
G|-----9\/\/\/\/\/-----|-
D|--------------------|-
A|--------------------|-
E|--------------------|-
TRYL
Bardzo szybkie hammeringi i pullofy pomiędzy wskazanymi progami.
E|-----------------------|-
H|-----------------------|-
G|--------7(9)---------|-
D|-----------------------|-
A|-----------------------|-
E|-----------------------|-
TAPPING
Wyższy dzwięk grany jest trzecim palcem prawej ręki - mocne uderzenie w środek progu.
Dalej to już czysty pull-off.
T
E|-----------------------|-
H|-----------------------|-
G|---------15p12p9---|-
D|-----------------------|-
A|-----------------------|-
E|-----------------------|-
PALM MUTING
Struny są częściowo tłumione prawą ręką przez przyłożenie jej tuż przed mostkiem.
P.M.-------|
E|------------------------------|-
H|------------------------------|-
G|---------------------2-------|-
D|---------------------2-------|-
A|-------0--0--0--0--0-------|-
E|------------------------------|-
SWEEP PICKING
Trudna technika polegająca na płynnym przesunięciu kostki po strunach.
W tym samym czasie należy szybko zmieniać palce na strunach.
sweep------|
E|----------12-------------|-
H|-------13--13----------|-
G|----14------14---------|-
D|-------------------------|-
A|-------------------------|-
E|-------------------------|-
RAKE
Jednym, płynnym ruchem należy przeciągnąć kostką po stłumionch (niedociścniętych) strunach.
Fraza kończy się na wskazanym progu.
rake
E|---------7------------|-
H|--------X-------------|-
G|-------X--------------|-
D|-----------------------|-
A|-----------------------|-
E|-----------------------|-
MUFFLED STRINGS
Ten zapis symbolizuje technikę wydobywania perkusyjnych dźwięków z gitary.
Najzwyczajniej w świecie nie dociskamy strun do gryfu i gramy to kostką.
E|-----------------------|-
H|-----------------------|-
G|------XX--XX-------|-
D|------XX--XX-------|-
A|-----------------------|-
E|-----------------------|-
NATURAL HAMRONIC
Flażolety naturalne wydobywane są przez lekkie dotknięcie struny dokładnie nad progiem.
Trzeba pamiętać, że nie wszystkie progi wydadzą flażolety.
Najłatwiej jest je osiągnąć nad III, IV, V, VII, XII i XIX progiem.
H.
E|-----------------------|-
H|---------12-----------|-
G|-----------------------|-
D|-----------------------|-
A|-----------------------|-
E|-----------------------|-
ARTIFICIAL HARMONIC
Dźwięk wydobywany jest w tradycyjny sposób, a flażolet dodajemy przez przyłożenie
kciuka prawej ręki do struny w trakcie kostkowania.
A.H.
E|----------------------|-
H|----------------------|-
G|---------9-----------|-
D|----------------------|-
A|----------------------|-
E|----------------------|-
TREMOLO PICKING
Każdy dźwiek należy kostkować tak szybko, jak to jest możliwe.
E|-----------------------|-
H|-----------------------|-
G|----7----9---10-----|-
D|----/----/-----/-------|-
A|----/----/-----/-------|-
E|-----------------------|-
TREMOLO BAR
Szybkie ruchy wajchą - grając dźwięk należy obniżyć wajchę o podaną liczbę tonów i puścić ją
do normalnego położenia. Ta technika bardzo wyraźnie jest do uchwycenia na samym końcu
solówki do "Enter Sandman" oraz "Master Of Puppets".
w/trem. bar
1 1
\/ \/
E|-----------------------|-
H|-----------------------|-
G|---------7--9---------|-
D|-----------------------|-
A|-----------------------|-
E|-----------------------|-
Druga możliwość użycia wajchy - długie frazy: obniżanie, podciąganie strun, itp.
w/trem. bar---------------------------|
-4 0 +1
E|------------------------------------------|-
H|------------------------------------------|-
G|---------------0-----12-----------------|-
D|---------------0-----12-----------------|-
A|------------------------------------------|-
E|------------------------------------------|-
UWAGA!!!
W tabulaturach oznaczenia wszystkich powyższych funkcji mogą się różnić, gdyż
nie ma jednorodnego sposobu określania ich. Oznaczenia, które zostały użyte przeze mnie,
są jednymi z najczęściej spotykanych. Dlatego gdy symbole będą się różniły należy sprawdzić,
czy w pliku z tabulaturą nie ma legendy. W przypadku jej braku, oznaczenia należy kojarzyć
sobie z pełnymi nazwami funkcji.
Ważne jest także sprawdzenie, czy nasza gitara stroi tak, jak wymaga tego tab - jeśli nie
należy ją przestroić (np. gdy w tabulaturze strój jest następujący: Db,Ab,Db,Gb,Bb,Eb,
a nasza gitara stroi standardowo to strunę E6 należy obniżyć o 1,5 tonu, a pozostałe o 0,5 tonu).
Po opanowaniu tych podstaw, spróbuj zagrać ten prosty riff.
Zaczynaj bardzo powoli i w miarę postępów próbuj przyśpieszać.
E||---------------------------------|--------------------------------|-----------------------|-----------------------------||
H||---------------------------------|--------------------------------|-----------------------|-----------------------------||
G||------------4h5p4--4---------|--7---------4h5p4--4--------|------------------------|--5--5---------------------||
D||--2-----------------7--7-5-4-|--7-----------------7--7-5-4-|--3---------------------|--5--5---------------------||
A||--2-----------------------------|--5-5-5-5---------------------|--3---------------3-3-|--3--3--------3-----------||
E||--0-0-0-0---------------------|---------------------------------|--1-1-1-1--3/5------|--------3/5-----5--3--0--||
Musisz jeszcze pamiętać, że przed każdą grą należy się rozgrzać !!!
Dobrze jest dobierać odpowiednią zagrywkę do umiejętności.
Należy pamiętać, że jest to rozgrzewka, więc nie może być zbyt trudna
oraz powinna dobrze rozciągać palce. Poniżej zapisałem przykładową rozgrzewkę.
E|-5-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
H|----9-8-7-6-----------------------------------------------------------------------------------------------------6-7-8-9-----
G|--------------9-8-7-6----------------------------------------------------------------------------------6-7-8-9--------------
D|------------------------10-9-8-7-----------------------------------------------------------7-8-9-10------------------------
A|------------------------------------11-10-9-8--------------------------------8-9-10-11-----------------------------------
E|-------------------------------------------------12-11-10-9--9-10-11-12-------------------------------------------------
Gdy czytanie tabów nie będzie sprawiało Ci już problemów, będzie udawało Ci się grać dosyć
zaawansowane zagrywki, czas już nauczyć się skal. Skale są bardzo przydatne (czyt.niezbędne)
do pisania własnych solówek w stylu Steve Vai`a czy Joe Satriani`ego. Ukazują jakich progów należy używać gdy gitara rytmiczna używa poszczególnych akordów. Aby się tego nauczyć najlepiej jest zakupić książkę Wojciecha Seweryna pt."Gitara rockowa bez granic".
Wydana jest ona przez MIDI-MAX i wchodzi w skład serii "Guitar Workshop".
Uważam, że jest bardzo dobrym zakupem, gdyż oprócz książki w komplecie znajduje się także kaseta magnetofonowa, na której autor odgrywa poszczególne skale w różnych prędkościach.
Zachęcam do lektury.
Dla przykładu podam ćwiczenie do skali "Eolskiej"(a-moll).
E||------------------------------------------------------5--7--8-||
H||--------------------------------------------5--6--8-----------||
G||------------------------------------5--7-----------------------||
D||-------------------------5--7--9------------------------------||
A||--------------5--7--8-----------------------------------------||
E||---5--7--8----------------------------------------------------||
Jedyna rzeczą, która może zapewnić sukces jest sumienna praca. Nic tak nie wyćwiczy palcy,
jak ćwiczenia - a najlepszymi ćwiczeniami są coraz to trudniejsze kawałki czytane z tabulatur.
Należy jednak pamiętać o tym, iż liczy się prezyzja, a nie prędkość - i tak ją kiedyś osiągniecie.
Tak więc przy ćwiczeniach najlepiej używać metronomu lub przynajmniej czegoś co wydaje
dźwięki, w równych odstępach czasu - tak, aby wyrobić sobie poczucie rytmu.
Obecnie najlepszym (według mnie) programem do odczytu tabulatur,
zawierającym w sobie metronom jest Guitar Pro 3.0,
którego wersję demonstracyjną zamieściłem na tej stronie.
Program od czytuje pliki *.gtp, *.gp3 oraz midy. Rospisuje on tabulatury na wszystkie użyte
w tabie instrumenty oraz odgrywa je - bardzo przydatna funkcja dla początkujących gitarzystów.
Oczywiście tabulatury są dostępne także w plikach tekstowych (*.txt, *.doc, *.crd, *.tab),
które możne odczytywać ze zwykłego notatnika
Zapewne większość z was słyszała o różnych Video-szkołach gry na gitarze.
Jeśli ktoś z Was byłby w stanie obejrzeć coś takiego to polecam, można się z nich
dowiedzieć wielu rzeczy, które wydają się oczywiste, choć wiele osób nie ma pojęcia
o ich istnieniu. Sam posiadam trzy takie szkoły. Są to:
"Piotr Jełowicki - Video szkoła gry na gitarze"
"Krzysztof Misiak - Fusion Guitar cz.I"
"John Petrucci - Rock Discipline"
Polecam je tym, którzy dopiero zaczynają
oraz tym, którzy chcą sprawdzić swoją wiedzę.
To tyle w tym dziale.
Mam nadzieję, że trochę Wam pomogłem i rozwiałem część niepewności.
Ćwiczcie sumiennie, a na pewno odniesie to pozytywne skutki.
Pamiętajcie jeszcze o tym, aby podczas grania i ćwiczeń wasza gitara idealnie stroiła.
Jest to podstawą wyrabiania sobie słuchu muzycznego i częściowym lekarstwem
na fałszowanie:-)))
Życzę powodzenia w nauce opanowania gryfu,
dużo cierpliwości i przyjemności z grania.