„Nauka gry na perkusji”

Podstawowe zasady nauki gry na perkusji.

Samodzielna nauka
Rozgrzewka
Ćwiczenie
Liczenie

Trzymanie pałek i ułożenie stopy

Prawidłowe trzymanie pałeczek to bardzo ważny element w grze na perkusji.  
Tak jak skrzypek musi prawidłowo trzymać smyczek, gitarzysta powinien dobrze trzymać kostkę tak Ty musisz dobrze trzymać swoje kijki:). Jeśli od początku zaczniesz źle chwytać pałki i źle uderzać, w momencie gdy będziesz chciał już zagrać naprawdę skomplikowane figury - pojawią się problemy. Głowa będzie chciała a ręce odmówią posłuszeństwa. Złe ustawienie rąk w niczym nie przeszkadza podczas grania prostych rytmów, jednak w miarę rozwoju gdy bedziesz  chciał zagrać już coś konkretnego i dobrze brzmiącego - to złe ustawienie będzie stanowić barierę, której nie da się przełamać bez przestawienia się. Zacznij się tego uczyć już na samym początku ponieważ im dalej tym trudniej się przestawić.

Uwaga!!! Absolutnie nie twierdzę, że przedstawiony poniżej chwyt jest jedynym słusznym sposobem. Oczywiście najlepiej znać i stosować wszystkie trzy popularne chwyty (francuski - lekkie granie, obydwie ręce ustawione blisko siebie, uderzenie z wychodzi z palców i częściowo z nadgarstka; niemiecki - mocne głosne granie, ręce szeroko rozstawione, uderzenie wychodzi z całej ręki; amerykański - wypośrodkowanie między obydwoma poprzednimi stylami.)
Pokazany tutaj chwyt (amerykański) to styl od którego możesz zacząć swe ćwiczenia posiadając mały jeszcze zasób wiedzy perkusyjnej. 

1. Przytrzymuj pałeczkę za pomocą kciuka i palca wskazującego, które ściskają ją na tyle mocno by ta nie wypadała. Pozostałe palce niech spoczywają na pałeczce swobodnie ew. przy szybszych uderzeniach podbijają ją. Takie trzymanie może być początkowo trudne i niewygodne. Jednak tylko w ten sposób można potem wygrać bardziej skomplikowane figury.

2. Kontroluj często możliwość swobodnego poruszania ręką w nadgarstku.  Uchwyt musi być dostatecznie mocny, jednak nie może powodować usztywnienia w nadgarstku. Gdy tylko nadgarstek, zaczyna być naprężony, rozluźnij mięśnie.

3. Pamiętaj, że każde uderzenie wychodzi z dolnej części ręki. Nie możesz grać całą ręką. W ten sposób co najwyżej możesz rąbać drewno siekierą :)).

Stopa podczas grania

Musisz pamiętać o jednej rzeczy: Stopa na hi-hacie może spoczywać luźno i całą płaszczyzną. Na bębnie taktowym jednak nie należy robić często popełnianego błędu. Chodzi o to, że nie powinno się grać stopą położoną całą płaszczyzną na pedale. Uderzenie wtedy jest słabsze, noga szybciej się męczy i nie ma odpowiedniej kontroli. Podczas uderzania, na pedale powinien spoczywać przód stopy, pięta znajduje się w powietrzu. Spójrz na zdjęcia poniżej.

 

Samodzielna nauka

Aby uzyskać dobre efekty nauki gry na instrumencie bez pomocy nauczyciela trzeba oprócz pewnych uzdolnień i chęci posiadać także znajomość odpowiedniej metody pracy. Do samodzielnej nauki potrzebne jest zdyscyplinowanie i wytrwałość w dążeniu do celu. Pamiętaj, że większości ćwiczeń nie da się wyćwiczyć w jeden dzień. Zazwyczaj są to długie godziny czasem nawet nudnego ćwiczenia. Wolne tempo, powoli przychodzące rezultaty, jednak opłaca się to. Po jakimś czasie systematycznego treningu zauważysz postępy. Niezbędna jest także zdolność do samokrytycznej oceny własnych osiągnięć, umiejętność koncentracji i co najważniejsze pracowitość. Chyba najlepszym i obiektywnym kontrolerem własnych osiągnięć byłoby tu oczywiście nagranie własnych poczynań na magnetofon czy dyktafon. Możliwość zarejestrowania własnej gry i obiektywne przesłuchanie jej jest wielką pomocą. 

Rozgrzewka

Jest to indywidualna sprawa każdego muzyka. Mogę dać jedynie rady dla tych niezdecydowanych. Pamiętaj aby już na początku grania nie przesilić rąk np. poprzez robienie pompek. Na początku owszem jest "odpał" w rękach, ale kondycyjnie nie wytrzymasz długo. Na pewno nie jest także dobrym sposobem rozgrzewka obciążonymi pałkami czy też z obciążeniem na rękach. Może do doprowadzić jedynie do zwyrodnień i nadwyrężeń. Inna sprawa jeśli chodzi o pałki cięższe ale wyważone - jednak samoróbka typu taśma klejąca i stal przytwierdzana do zwykłej pałki to szkoda dla rąk a nie poprawa techniki. 
Najlepszymi ćwiczeniami są jedynki i dwójki. Nawet najlepsi perkusiści nie zapomnieli i nigdy nie porzucili grania pojedynczych i podwójnych uderzeń:)). Można je stopniowo komplikować poprzez np. dokładanie przednutek, akcentowanie itp. Graj je od wolnego tempa do szybkiego. Parz tu. Dobrze jest także rozciągnąć zasiedziałe kości ponieważ do grania na perkusji powinniśmy podchodzić jak najbardziej rozluźnieni. Kilka znajdziesz ćwiczeń tutaj. 

Ćwiczenie

W początkowym okresie nauki radzę odpowiednio sobie podzielić czas ćwiczeń pomiędzy zestawem a samym werblem. Na początek zalecam więcej pracy na samym werblu. Wyrobi to odpowiednią pracę rąk i technikę gry. Potem można przejść na zestaw odpowiednio rozkładając uderzenia na poszczególne bębny. Pamiętaj, że nic nie daje takich efektów jak dobra technika gry na werblu.
Ćwicz systematycznie i w miarę możliwości jak najczęściej. Czasem może być nawet krótko ale ważne by było to ćwiczenie owocne. Myśl nawet podczas najprostszych i najpowolniejszych form. Niestety nastały takie czasy, że często brakuje czasu na regularne ćwiczenia - stanowi to problem ale nie jest nie do rozwiązania. Patrz tu. 
Co jakiś czas należy powracać od trudniejszych ćwiczeń do tych podstawowych i prostych. 
Pamiętaj, że nie można grać danego ćwiczenia od razu w szybkim tempie. Należy zacząć od bardzo wolnego tempa, analizując każdy ruch i każdą nutkę. Zaczynanie od razu od szybkiego tempa doprowadza do utraty kontroli napięcia mięśni i może utrudnić kontrolę uderzeń.

Liczenie

Wszystkie ćwiczenia w nauce gry na perkusji powinno się przerabiać równocześnie licząc. 
Wiem, wiem - strasznie to niewygodne ale pomaga w uzyskaniu orientacji muzycznej - jednym słowem - zawsze będziesz wiedział kiedy jest raz i nigdy się nie zgubisz. Chodzi o to byś nie angażując myśli, zawsze podświadomie wiedział, w którym miejscu utworu jesteś. Oczywiście nie trzeba liczyć na głos, zresztą z czasem liczenie przejdzie do podświadomości, jednak często trzeba je kontrolować.

Jeśli potrzebujesz kogoś kto pomoże Ci w nauce zapraszam również na prywatnie udzielane lekcje szczegóły >>

Zapis nutowy - Czytanie nut

Poniżej zamieszczam zapis nutowy partii perkusji. Jest to najbardziej standardowa i najczęściej stosowana notacja. W niektórych ćwiczeniach zapis trochę odbiega od standardu dlatego notacja tam będzie podana oddzielnie.

Jeśli nie znasz rytmicznych wartości nutowych zajrzyj tu:

(kliknij)

Instrument	Oznaczenie na pięciolini
werbel (snare drum)
stopa (bass drum)
talerz - ride
talerz crash
hi - hat grany nogą
hi-hat (zamknięty)
hi-hat (otwarty)
tom-tom
floor tom (studnia)
oznaczenie rąk	P=prawa; L=lewa ewentualnie R=prawa; L=lewa
Przednutka grana z lewej ręki	F
Przednutka grana z prawej ręki

Inne oznaczenia muzyczne

akcent	>
crescendo (stopniowo coraz głośniej)
decrescendo lub diminuendo (stopniowe ściszanie)
Oznacza, że metrum wynosi 4/4
Ukośna linia łącząca dwie nutki mówi, że druga nuta z kolei nie jest grana. Traktujemy to miejsce jak pauzę.
Takie oznaczenie nad pięciolinią oznacza, że dany utwór grany jest (w tym  przypadku) w tempie 120 bpm (uderzeń na minutę).
Para kropkowanych, podwójnych kresek oznacza, że to co znajduje się między nimi należy powtórzyć.
Jeśli w takcie widzimy taki znak, powtarzamy jeszcze raz poprzedni takt.

Poniżej możesz zapoznać się z dźwiękami gamy C-dur w dwóch oktawach.

Jedynki
Dwójki

Prezentuje tu kilka podstawowych ćwiczeń. Są to ćwiczenia, które powinno się wykonywać zawsze. Jedynki i dwójki są ćwiczeniami dobrymi na rozgrzewkę, a także do wyrobienia kontroli prawidłowości ruchów.

Wszystkie ćwiczenia tej grupy należy grać zaczynając prawą i lewą ręką. Stosuj tę metodę do innych ćwiczeń także. Nie pozwól aby prawa ręka grała więcej od lewej i odwrotnie. Muszą być tak samo sprawne (w miarę możliwości oczywiście)

 

 

Jedynki

1.

Gdy już będziesz potrafił to ćwiczenie zagrać równo, graj je od wolnego tempa do szybkiego i z powrotem lub np. od piano (cichego) do forte (głośnego). Przy każdym z ćwiczeń postaraj się utrzymać jednakową dynamikę uderzenia dla obu rąk.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

Powyższy przykład to ćwiczenie z zastosowaniem pauz. W przypadku trudności z ich wyliczeniem spróbuj pauzy sobie uderzać np. w powietrze lub grać je w myślach.

 

Dwójki

1.

Gdy już będziesz potrafił to ćwiczenie zagrać równo, graj je od wolnego tempa do szybkiego i z powrotem lub np. od piano do forte. Tak samo jak jedynki. Postaraj się tak samo jak przy jedynkach wyrównać dynamikę obu rąk. Pamiętaj też aby pierwsze uderzenie dwójki było tak samo głośne jak drugie. Staraj się uzyskać uderzenia równe pod względem natężenia i barwy brzmienia.

2.
Poniższe ćwiczenia są zapisane w notacji zwykłej i skróconej. 

3.

4.

Pamiętaj, że wszystkie powyższe ćwiczenia to podstawa dla każdego perkusisty. Wracaj do nich jak najczęściej.

Rytmika i Metrum

Metrum
Rytmika

Metrum

Metrum ( miara, podział ) są to akcenty powtarzające się wg określonej zasady w stałym przebiegu rytmicznym. Tak piszą o tym "mądre" książki..... a i tak nie można zrozumieć o co im chodzi.:)) Najłatwiej to wyjaśnic takim stwierdzeniem. Jeśli grając utwór możesz sobie policzyć 1, 2, 3, 4) to znaczy, że metrum (podział) jest jest na 4.

Podziały rytmiczne możemy podzielić na:

1. Dwódzielne - 2/4; 2/8; 2/16 itd.
2. Trójdzielne - 3/4; 3/8 itd.
3. Złożone (najczęściej stosowane) - 4/4; 6/8; nieparzyste 5/4; itp. itd.
Akcenty tworzące metrum nazywane są akcentami metrycznymi (taktowymi).

I tak np. w zapisie |
| przedstawiam podział 4/4.
Zauważ, że nutki w tym takcie to ćwierćnuty. Podział liczymy w ten sposób, że jeśli takt posiada np.4 ćwierćnuty to jest właśnie na 4/4 (Pierwsza liczba określa ilość nut w takcie/druga w tym przypadku 4 (ćwierćnuta) opisuje z jaką wartością rytmiczną mamy do czynienia ). Mam nadzieje, że się jeszcze nie pogubiłeś:)).
Jeśli w takcie występuje np. trzy ćwierćnutki |
| podział wynosi wtedy 3/4 (trzy uderzenia ćwierć nutowe).
Jeśli mamy sześć ćwierćnut |
| podział wynosi?.......no właśnie 6/4 (sześć uderzeń ćwierćnutowych). I analogicznie do powyższych przykładów, 2 ćwiercnuty w takcie = 2/4, 5 ćwierćnut = 5/4 itd.

No dobra, mamy ćwierćnuty a co z szesnastkami, ósemkami itd.? Nic - prawie tak samo. Z małą tylko różnicą.
Np. |
| to po prostu 2/8 (2 ósemki w takcie), a |
| to 6/8.....dlaczego?.....:))).

UWAGA. Taka kreska | to nic innego jak kreska odzielająca takty.

No dobrze, mamy to już pokrótce wyjasnione (mam nadzieje, że w miare zrozumiale). Ale co z sytuacją gdy w takcie (lub w kilku taktach) mamy kilka różnych wartości rytmicznych np.
jest to oczywiście podział 4/4. Jak to policzyć najlepiej zobrazuje poniższy wykres:

Widzimy tu pewną zasadę - rzadsze wartości np. cała nuta, mnożą się przez dwa na gęstsze wartości.
I tak:

• Cała nuta = Dwie półnuty

• Półnuta = Dwie ćwierćnuty

• Ćwierćnuta = Dwie ósemki

• Ósemka = Dwie szesnastki itd.

Mam nadzieje, że jest to zrozumiałe dla Ciebie. Jeśli nie.... już prościej chyba się nieda. Przynajmniej tak mnie uczono:)

 

Rytmika

Tu także przytoczę ksiązkową definicje.
Rytm - zestawienie dźwięków według czasu ich trwania. :)) Ładnie - prawda?
Rytmy ze wzgledu na charakter dzielimy na:

1. Proste - składające się z jednakowych wartości rytmicznych:
   
   

2. Złożone - zbudowane z różnych wartości:
   
   

Akcent

Akcent w muzyce to podkreślenie pewnego dźwięku lub szeregu dźwięków poprzez głośniejsze jego zagranie. Akcentowane uderzenia są bardzo istotne dla procesu nauki gry na perkusji. Uderzenie akcentowane jest prostym różnicowaniem siły ruchu i uderzenia. Ma duże znaczenie  w kształceniu kontroli naprężenia mięsni podczas gry. Wiem, że w początkowych fazach nauki akcenty mogą stwarzać sporo trudności. Powodują np. przyśpieszanie lub opóźnianie tempa i różne inne problemy. Akcenty należy ćwiczyć pamiętając o zwiększeniu kontroli ruchu. Nie naprężaj mięśni podczas akcentowania!!! Poniższe ćwiczenia złożone są grup ósemkowych. należy je ćwiczyć na różne sposoby. Zaczynając raz od prawej, raz od lewej ręki. Każde z ćwiczeń graj w kółko około 5-ciu minut. Stopniowo zwiększaj tempo.  Akcent w zapisie nutowym oznaczamy >. 

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

Synkopa

Poznaliśmy juz nutki (wartości rytmiczne), poznaliśmy akcenty czas na coś nowego i troche trudniejszego - Synkopę. Synkopa jest bardzo efektownym zjawiskiem rytmicznym i warto mieć ją dobrze opanowaną jak również wiedzieć czym jest. 
Jeżeli akcent rytmiczny nie pokrywa się z akcentem metrycznym powstaje synkopa, to tyle jeśli chodzi o teorię książkową. Synkopa to po prostu zaburzenie rytmiczne dające wrażenie przyśpieszania tempa (tylko wrażenie). Dzięki czemu napędzany jest cały rytm. 

Poniższe, najprostsze przykłady synkopy występują np. w "Krakowiaku"


lub

Synkopa powstaje również wtedy, gdy pewna grupa rytmiczna zapisana jest w niezmienionej postaci, lecz jest przesunięta (opóźniona) o połowę swojej wartości. Np. ćwierćnuta nie gran na "raz" tylko na "i". 

zamiast:

następuje opóźnienie o ósemkę:

Rozumiesz? Ten pierwszy znaczek w powyższym przykładzie to pauza ósemkowa. Łuczek łączący dwie nutki oznacza to, że druga nuta nie jest grana. Zresztą, sam posłuchaj. Dzwięk cowbel to metronom natomiast werbel to zagrane nutki. 

Analogicznie do powyższych przykładów, gdy pewna grupa ulega wyprzedzeniu o połowę wartości - powstaje synkopa.

zamiast:

wystąpi:

lub w miejsce:

gramy:

Synkopy mają szczególne znaczenie w muzyce jazzowej. Są głównym źródłem swingu. Jest to zresztą motor napędzający każdy rytm. Synkopa ma ścisły związek z akcentami jak równiez i z triolami (o tym w następnej lekcji), dlatego też wielkie znaczenie ma znajomość akcentowania i swobodnego grania podziałów triolowych (szczególnie w muzyce jazzowej, latino i funky).

Paradidle

Paradidle (lub też paradille) to zestaw uderzeń, w którym łączą się uderzenia naprzemienne i dwójkowe.  Ćwiczenia z tej lekcji mają na calu wyrobienie w grze umiejętności gry pojedynczych i podwójnych uderzeńw różnych wariantach. Są to ćwiczenia dobre na osiągnięcie niezależności obydwu .   

Oto przykład najprostszej (podstawowej) paradidli: 
1.
 

PAMIĘTAJ, aby grając paradidle bez akcentów brzmienie wszystkich uderzeń było jednolite. Brzmienie pojedynczych uderzeń nie powinno się różnić od brzmienia uderzeń podwójnych.
2.

 

W poprzedniej lekcji poznałeś AKCENTY. Spróbuj połączyć wszystkie dotychczasowe nabyte umiejętności grając poniższe ćwiczenia. 
3.

4.

A teraz zagęszczamy wartości rytmiczne. Ósemki z powyższych przykładów zamieniamy na szesnastki. Zmieniamy również ilość uderzeń a co za tym idzie - metrum ( w tym przypadku na 6/8 )

5.

6.
 

Możesz również na podstawie powyższych ćwiczeń pokombinować z kolejnością uderzeń tworząc swoje paradidle. 

Przednutki

Przednutki(ozdobniki) to dodatkowe dźwięki nie należące do danej melodii (rytmu), a ozdabiające jej niekóre składniki. Dobre opanowanie przednutek przyczynia się w dużym stopniu do uzyskania łatwości operowania pałeczkami. W notacji muzycznej zapisujemy je jako małe nutki przed nutą główną. Nuty ozdobnika nie mają ściśle określonej wartości rytmicznej, tak więc jakkolwiek by nie była zapisana np. jako ósemka to jednak nie przedstawia wartości ósemki. Przednutki należy grać tuż przed nutą główną, jednak nie moze ona spowodować opóźnienia nuty głównej. Jeśli chodzi o dynamikę - nutka przednutki musi być zagrana nieco ciszej od nuty głównej.

Obok widzimy przednutkę pojedyńczą:

A tutaj przednutka podwójna:

Każde ćwiczenie radzę najpierw zagrać bez ozdobników, a potem z nimi, zachowując dokładnie tą samą "równość" wykonania. Zaczynamy od przednutek pojedynczych:

1. midi

2. midi

W poprzedniej lekcji poznałeś paradidle. Spróbuj teraz połączyć je z przednutkami.

4. midi

Spróbuj także zagrać wszystkie powyższe ćwiczenia z przednutkami podwójnymi:

5. midi

6. midi

7. midi

8. midi

I coś na 3/4:

9. midi

Wszystkie ćwiczenia z tego działu, tak samo zresztą jak i wszystkie inne, należy zaczynać ćwiczyć w wolnym tempie. Gdy juz "załapiesz" o co chodzi, zacznij stopniowo przyspieszać. Spróbuj doprowadzić ćwiczenia do jak najszybszego tempa niezapominając jednak o precyzji grania.

Triola

Triola to bardzo ważny składnik rytmu. Umiejętność grania nierególarnych podziałów i wartości, które są tego wynikiem jest można powiedzieć niezbędna. Triola to grupa nut, która powstaje przy podziale wartości dwójkowej na trzy części. Mówiąc prościej - jeśli masz takt na 2/4 to grając  równe ósemki - podział jest regularny, jeśli chcesz zagrać podział nierególarny spróbuj skrócić trochę ósemki i zmieścić w takcie 2/4  sześć ósemek - wtedy powstaną dwie gupy triol. Analogiczne w takcie 4/4 zamiast ośmiu ósemek aby wyszedł podział triolowy należy zagrać dwanaście ósemek.  Triola jest bardzo trudnym zjawiskiem rytmicznym do wytłumaczenia, najlepiej spójrz na poniższy schemat budowy trioli i posłuchaj.

midi

Rozumiesz? Na samej górze wykresu widzisz ćwierćnuty a na dole ósemki. Widzsz, że jedną ćwierćnutę lub dwie ósemki można podzielić na jedną triolę ósemkową (składającą się z ósemek). Jeśli przesłuchałeś plik midi to już wiesz jak brzmi triola. Oczywiście nutki trioli grane są przez werbel a cowbell to metronom grający ćwierćnuty podział 2/4. Triolę jak już zauważyłeś oznaczamy poprzez postawienie nad trzema nutkami cyferki 3. 

Poniżej zamieszczam przykłady ćwiczeń z przednutkami. Pamiętaj aby przy tych ćwiczeniach (tak samo jak i przy większości innych) zaczynać granie od wolnego tempa i analizować jednostajność brzmienia i równość odstępów między uderzeniami. Pozwól sobie na zwiększenie tempa dopiero gdy powolne granie jest bez zarzutu. 

1.

2.

Pamiętaj aby triole wykonywać z "feelingiem". Musisz mieć duże wyczucie aby granie wychodziło dobrze. Poniżej ćwiczenia z triolami w metrum 4/4. W ćwiczeniu 3 zwróć uwagę na kolejność rąk,  jest to połączenie triol z paradillami.

3. midi

4.
midi

5.
midi

6.
midi

7.
midi

8.
midi

Teraz ciekawostka. Słyszałes kiedyś "Bolero" Ravela? Jeśli nie to posłuchaj koniecznie, jeśli słyszałeś to już pewnie zdążyłeś się zorientować jak wygląda rytm do Bolero. No właśnie - nic innego tylko zwykła kombinacja trioli grana w metrum 3/4. Cała trudność perfekcyjnie zagranego Bolera polega na nieskazitelnej równości uderzeń i równie dobrej kontroli dynamiki. Od razu przepraszam za te koślawe nutki:)) ale taki juz mam charakter pisma.

Bolero: 

Teoria

Dynamika
Agogika

Dynamika

Dynamika utworu to wszystkie zjawiska związane z natężeniem siły dźwięku. O tym czy pewne partie utworu są zagrane z akcentowaniem, głośniej czy ciszej decyduje dynamika. Do jej określania używamy różnych znaków i opisów (po włosku). 

Dynamika zależna jest między innymi od takich czynników jak: charakter utworu, styl, osobowość wykonawcy itp. Rozróżniamy dwa rodzaje zmian dynamicznych - nagłe i stopniowe. Poniżej prezentuję kilka najważniejszych skrótów określających siłę uderzenia.

Zmiany nagłe dynamiki

..polegają na silnych i niespodziewanych kontrastach w głośności.
p (piano) - cicho
pp (pianissimo) - bardzo cicho
f (forte) - głośno
ff (fortissimo) - bardzo głośno
mf (mezzoforte) - średnia głośność - pomiędzy forte a piano
> - akcent

Zmiany stopniowe dynamiki

Stopniową zmianę dynamiki można uzyskać poprzez:
crescendo
- wzmacnianie
diminuendo lub decrescendo
- osłabienie (ściszanie)

Poniżej ćwiczenie z zastosowaniem zmian dynamicznych.

midi

 

Agogika

Agogika utworu to zjawiska, które dotyczą tempa utworu. Do okreslania ich używane są włoskie wyrazenia np:

adagio - Tempo powolne.
andante - umiarkowane, dość wolne
allegro - szybko (zazwyczaj około 120 - 140 bpm) 
presto - bardzo szybko
vivace - szybko i żywo.
accelerando - stopniowe przyspieszanie

Oczywiście wszystkie te wyrazy oznaczają tempo tylko w sposób względny i przybliżony. jeśli chodzi o wyznaczenie precyzyjne tempa utworu to tu posługujemy się takim oznaczeniem
. Oznacza to tyle, że (prościej mówiąc) ustawiamy metronom na bicie ćwierćnutowe w tempie 120, a bardziej szczegółowo, że w czasie jednej minuty mamy zagrać 120 uderzeń ćwierćnutowych.

Początek gry na zestawie:

Ćwiczenia na stopę

Powoli przechodzimy do nieco trudniejszego rozdziału w lekcjach. Do wszystkich podstawowych ćwiczeń i wiadomości zawartych w poprzednich lekcjach dodajemy stopkę. 
W tej lekcji przedstawiam kilka dobrych ćwiczeń, które pomogą Ci w graniu stopą.

Oznaczenia: S - uderzenie stopą
                 R - prawa ręka
                 L - lewa ręka

1
Wyrównuje głośność gry rękoma i stopą. Zagrana w bardzo szybkim tempie może stanowić świetny element przejść itp.

2
Podwójne młyny

3
Tak jak ćw 1 ale rozłożone na dwa tomy i stopę.

4
Świetne ćwiczenie. Zagrane w bardzo szybkim tempie brzmi efektownie. Świetne na przejścia. Kombinuj z rozkladaniem na tomy.

Ćwiczenia na dwie stopy

Zastosowanie gry dwoma stopami w muzyce to bardzo fajna sprawa. Mozna zagrać ciekawe rzeczy, podbić dynamikę utworu, zmniejszyc zmęczenie jednej nogi, ktora do tej pory grala sama. 
Do wyćwiczenia gry dwoma nogami wystarczą zwykłe ćwiczenia "werblowe". Oczywiście tylko niektóre:)

W tej lekcji przedstawię kilka ćwiczeń, które z powodzeniem można wykorzystać do treningu dwóch stóp.
Przy graniu dwoma nogami pamiętać należy jednak o kilku podstawowych zasadach:

1. Tak jak podczas grania rękami, nie przemęczaj nóg. Nie graj siłowo.

2. Bardzo ważne!!! Nie popełniaj błędu grając od razu w szybkim tempie. Często zdarza się, że perkusista zaczyna grę dwoma stopami od tempa szybkiego (nie mylić z bardzo szybkim) i potem okazuje się, że nie potrafi zagrać stopami wolno. Zaczynaj ćwiczenia od wolnego tempa i niech Cię nie ponosi.

3. Pamiętaj aby dynamika uderzeń obu stóp była jednakowa. Nie akcentuj i wyrównuj głośność uderzeń. Chyba, że charakter utworu wymaga budowania dynamiki.

1. Zwykłe jedynki. Zaczynaj od wolnego tempa i stopniowo przyspieszaj.

2. Czwórki. Trudne ćwiczenie do zagrania w tempie, ale dobrze wyrabia każdą ze stóp.

 

3. Dwójki. Bardzo rzadko stosowane w praktyce ale warto mieć je dobrze opanowane.

4. Triole. 

5. Paradidle. Bardzo dobrze  reguluje równość grania.

6. 

7. 

Każde ćwiczenie proponuję grać w dwóch wersjach. Najpierw zaczynając od prawej (lub lewej) stopy, a w drugiej wersji na odwrót.

Stopa + werbel

W tej lekcji spróbuj opanować łączenie gry stopą i rękoma.

Pamiętasz co oznacza łuk? Jeśli nie przeczytaj jeszcze raz dział "zapis nutowy"

Stopa + werbel + hi-hat

Lekcja ta jest kontynuacją lekcji poprzedniej. Dodajemy jednak do ćwiczeń hi-hat grany nogą - oznaczony x.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

Kombinacje ćwiczeń na werbel i stopę z zastosowaniem paradilli.

Dzisiejsza lekcja pomoże Ci w uzyskaniu koordynacji uderzeń stopy i rąk. Jeśli uda Ci sie doprowadzić ćwiczenia do szybkiego tempa i selektywnego brzmienia możesz je z powodzeniem wykorzystac jako przejścia w utworach.

Jeśli chodzi o kolejność rąk to spróbuj tu sam pokombinować jak będzie wygodniej rozłożyć uderzenia.

1. 

2. 

3. 

4. 

5. 

Podstawowe rytmy.

Nareszcie powoli przechodzimy od "nudnych" :) ćwiczeń podstawowych (ale jednak niezbędnych) do czegoś ciekawszego. Przedstawiam tu kilka przykładów podstawowych prostych rytmów od, których zazwyczaj wszystko się zaczyna (tzn. nauka bardziej skomplikowanych rytmów). Nutki na dole pięciolini to stopa i werbel, nutka z krzyżykiem to zamknięty hi-hat grany ręką.

1.

2

3

4

5

6

7

8

9

 

Młyny

Młyny to potoczna nazwa kombinacji następujących po sobie uderzeń rozłożonych na różne bębny. Możemy wyróżnić dwa podstawowe rodzaje młynów: triolowe i czwórkowe. W poniższych ćwiczeniach przedstawiam młyny triolowe. Moim zdaniem są to świetne ćwiczenia i dobrze zagrane mogą stanowić efektowne elementy rytmu, lub przejścia.

Dwa ostatnie ćwiczenia spróbuj "rozgryźć" bez pomocy słuchania midi.

Ćwiczenia na koordynacje ruchów.

Ćwiczenia z tej lekcji maja zapewnić Ci odpowiednią koordynację ruchów podczas gry. Bardzo ważną rzeczą przy wykonywaniu tych ćwiczeń jest to aby obie kończyny uderzały równo w tym samym czasie. Po prostu - uderzenia stopy i ręki bądź obydwu rąk muszą się "zlać" w jedno. 

1.

2.

3.

4.

5.

Zacznij od wolnego tempa. Potem graj szybciej. 

Poziom III

Proste i krótkie przejścia

W początkowych fazach nauki wielu młodych perkusistów popełnia podczas grania wszelkich wstawek i przejść ten sam błąd  -  gra je zbyt długie lub zbyt skomplikowane. Efekty tego są różne, po pierwsze takie skomplikowane i długie przejście wyrzuca nas z rytmu. Przyspieszamy lub zwalniamy po zagraniu przejścia. Rozprasza ono innych muzyków grających z Tobą. Jeśli nie potrafisz go zagrać dokładnie i selektywnie - brzmi okropnie. Proponuję na początek nauczyć się kilku bardzo prostych (aczkolwiek efektownych), krótkich przejść, które dopuki nie nauczysz się tych dłuższych będą odpowiednio wzbogacały Twoją grę.

1.
 

2.
 

3.
 

4.
 

5.
 

6.
 

7.
 

8.
 

9.
 

10.
 

11.
 

12.
 

Staraj się grać wszystkie przejścia równo, a po ich zagraniu nie przyspieszaj (lub nie zwalniaj).  

Podstawowe rytmy latino - amerykańskie

KLUCZ

Beguine

 

Bossanova

 

Cha-cha

 

Tango

SHUFFLE - Rytmy z zastosowaniem bicia triolowego.

Jeśli dobrze opanowałeś triole możesz sobie pozwolić na pogranie poniższych rytmów. Rytmy te jek widać opierają się na biciu triolowym. Wszystkie te rytmy mają swoje zastosowanie w blues'ie, jazz'ie i rock'u. Takie bicie nazywa się "shuffle". 
Bardzo ważną rzeczą przy graniu tych rytmów jest zwrócenie uwagi na odpowiednią koordynacją uderzeń. Jeśli w nutkach werbel z hi-hatem zapisane są razem to mają być zagrane razem!!!:)
Nutki w nawiasach można grac lub nie (wedle upodobania), można także grać je ciszej. 
Nie umieszczam tutaj plików midi - uważam bowiem, że jeśli doszedłeś do ćwiczeń z tego poziomu - musisz znac dobrze i czytać płynnie zapis nutowy. Jeśli masz z nim jeszcze problemy musisz się tego nauczyć. Pliki midi umieszczać będę tylko przy faktycznie skomplikowanych rytmach, których rozczytanie może sprawić problemy.

1.
 

2.
 

3.
 

4.
 

5.
 

6.
 

7.
 

8.
 

9.
 

10.
 

11.
 

Wariacje na temat prostych rytmów

Należałoby na początek wyjaśnić czym jest warjacja w muzyce. 
Najprościej można powiedzieć tak: Do podstawowej lini melodycznej lub rytmu dodajemy różne ozdobniki, przednutki, akcenty, dodajemy jakieś dodatkowe nutki itp. Ważne jest aby tak to zrobić by podstawa pozostała słyszalna. 

Poniżej przedstawiony jest rytm bazowy - zagraj go:

 
  

Teraz spróbuj zagrac warjacje do tego rytmu - poniższe przykłady to tylko nieliczne możliwości urozmaicenia "nudnego" rytmu bazowego.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Spróbuj zagrać sobie jakis swój ulubiony (nie skomplikowany) rytm a potem zacznij kombinować. Dodaj akcenty, otwieraj lub zamykaj hi-hat, uderzaj w główke ride'a, dodaj przednutki. Wykaż inwencje. Pamiętaj jednak aby podstawa była słyszalna i graj równo.

Przednutki w triolach

Inaczej nazywane Trójki Armi Szwajcarskiej. Jak można się domyśleć dlatego, że są to motywy szeroko wykorzystywane przez szwajcarskie orkiestry wojskowe. Z pozoru proste ćwiczenia jednak cały "bajer" tych patentów polega na zagraniu ich w możliwie najszybszym tempie. Przy ćwiczeniu należy zwrócic uwagę na precyzję wybijania przednutek i równe odstępy między uderzeniami. Zacznij grać od wolnego tempa, stopniowo nabierając tempa pamietaj o rozluźnionych rękach.

Poniżej przedstawiony jest rytm bazowy - zagraj go:

 
  

Teraz spróbuj zagrać warjacje do podstawy - przesuwamy przednutki i zamieniamy kolejność rąk.

 

 

 

Teraz spróbuj dodać akcenty. Efekt wg. mnie jest świetny.

 

 

 

 

 

Ćwiczenia na koordynację

Poniższe ćwiczenia to rozpisane przeze mnie różne możliwości grania dwóch ćwiczeń Marco Minnemanna, które można znaleźż pod tym adresem: http://www.meinl.de/tips_tricks/tipstricks_extreme_warmups.html (cwiczenie 3 i 4).
W przypadku trudnosci z danym cwiczeniem proponuje zaczac najpierw od samych rak (przegrac kilka taktow) potem kilka taktow nogami i potem polaczyc to w calosc (tak sa rozpisane oryginalne cwiczenia Marco Minnemanna). 

Milej zabawy :)

Strojenie bębnów i dobór odpowiednich naciągów

Strojenie bębnów to dość trudna i czasochłonna czynność. Tym bardziej przy kiepskiej perkusji, której nie sposób naprawdę dobrze wystroić bo - a to obręcz krzywa, a to źle zeszlifowane drewno, kiepsko wyprofilowana obudowa itp. W efekcie naciąg nie trzyma stroju. W lepszych bębnach jest to troszkę łatwiejsze zadanie. 
Jeśli jesteś szczęśliwym posiadaczem nowego zestawu z firmowymi naciągami - pamiętaj - naciągi zakładane na większości nowych zestawów perkusyjnych są naciągami "ekonomicznymi", cienkimi i niskiej jakości. 

Wybór naciągów
Charakterystyka i właściwości naciągów
Strojenie
Tłumienie
Katalog naciągów firmy Evans 
Katalog naciągów firmy Remo
Prezentacja naciągów firmy Aquarian 
Jak powstają naciągi? (na przykładzie produktów firmy Evans)

WYBÓR NACIĄGÓW

Wybór odpowiednich naciągów jest bardzo ważny dla osiągnięcia odpowiedniego brzmienia. 
Wybierz naciągi odpowiednie dla Twojej osoby, tak samo jak wybierasz np. pałki. 
Twoj wybór powinien zależeć od typu muzyki jaką grasz, od sposóbu uderzania (mocne granie lub lekkie) itd. Zobacz zestawienie naciągów Evans i Remo oraz prezentacje naciągów Aquarian.

Istnieją naciągi o bardzo różnej wytrzymałości, dostosowane do konkretnego rodzaju gry i siły uderzenia. Mamy więc naciągi pojedyncze, podwojne. Wzmacniane dodatkową "łatką", wykonane z kewlaru (bardzo wytrzymały materiał). Naciągi te i ich poszczególne warstwy mają różne grubości. W takiej mnogości produktów napewno znajdziesz coś dla siebie.

^ do góry ^

Charakterystyka i właściwości naciągów:

Naciągi pojedyncze (jednowarstwowe)
Np.: Remo Ambassador, Evans G1 
Zdecydowane brzmienie, szybka odpowiedź (duża elastyczność pojedynczych naciągów powoduje, że powietrze wewnątrz bębna wzbudza sie szybciej niż w grubszych i bardziej "mięsistych" naciągach. 
Cieńsze membrany zazwyczaj sprawiają wrażenie głośniejszych. Pierwszy kontakt pałki z membraną jest bardziej słyszalny, wydziela się dużo wysokich tonów.
Membrany pojedyncze posiadają większy pogłos niż inne naciągi,  dzięki temu dźwięk bębna dłużej wygasa. Taki długi, otwarty dźwięk produkowany przez naciągi pojedyncze jest raczej rzadko wykorzystywany w muzyce pop czy rock, jednak jest często preferowany przez perkusistów z akustycznych składów jazzów i wogóle w muzyce akustycznej. 
Cieńsze naciągi są trudne do wystrojenia do bardzo niskich tonów, ponieważ gdy chcemy pozbyć się na powierzchni membrany wszystkich fałdek i zmarszczek naciąg już jest dość wysoko podciągniety.  
Oczywistym faktem jest, że takie naciągi nie nadaja sie raczej do bardzo mocnego grania. Często stosuje sie je po prostu na spód bebna. Dla perkusistów grających bardzo mocno poleca sie raczej naciągi podwójne.

Naciągi podwójne (dwuwarstwowe)
Np.: Remo Emperors, Remo Pinstripe, Evans G2
Dźwiek bardziej przytłumiony i spokojny, wolna odpowiedź. Są nieco sztywniejsze od naciągów pojedynczych, dlatego też powietrze w środku bebna po uderzeniu w naciąg wzbudza sie nieco wolniej.
Są troche cichsze od naciągów pojedynczych między innymi dlatego, że produkują mniej wysokich harmonicznych, które to podnoszą poziom głośności. Mimo to, większośc perkusistów rock'owych wybiera te właśnie naciągi ze względu na ich większą wytrzymałość i możliwość strojenia w niskich rejestrach.
Grubsze naciągi mają tendencje do niskiego wybrzmiewania i to niekoniecznie zależnie od wystrojenia ale dlatego, że produkują mniej wysokich tonów dzięki czemu nawet mała ilość tonów niskich jest bardziej słyszalna. 
Membrany podwójne brzmią krócej od pojedynczych. 
Łatwo je wystroić do niskich tonów,  ponieważ są mniej elastyczne dzięki czemu nie marszczą sie tak jak naciągi pojedyncze. 
Naciągi podwójne są często wybierane przez mocniej grających perkusistów. Są bardziej wytrzymałe i selektywne niż naciągi cienkie i pojedyncze. 
Polecane wszystkim, którzy grają Rock, Heavy, Pop, Funk i każdy inny rodzaj muzyki wymagającej niskiego strojenia bębnów, selektywności i wytrzymałości naciągu. 

Są oczywiście jeszcze inne rodzaje naciągów (opatentowane przez danego producenta). 
Są to naciągi często wykonane ze specjalnego materiału lub też z doklejanym dodatkowym tłumikiem (np. w postaci obręczy), wzmacniane "łatką", o zróżnicowanej grubości warstw itp. Posiadają one zazwyczaj swój specyficzny rodzaj brzmienia i właściwości. I też dla perkusistów o takich preferencjach są one przeznaczone.

^ do góry ^

STROJENIE

Jedynym sposobem by dobrze nastroić bębny jest....strojenie bębnów i słuchanie. Tylko praktyka i osłuchanie przynoszą dobre efekty. Tutaj nie ma mowy o żadnych sztuczkach.

Jest to dość długi proces i z czasem Twoje ucho będzie zmęczone - jest to całkiem naturalny objaw. Odpocznij i spróbuj ponownie. Z biegiem czasu nauczysz się tego i strojenie będzie przebiegać coraz sprawniej. 
Zanim zaczniesz kręcić śrubkami musisz znać podstawowe zasady. 
Stroimy bebny poprzez kręcenie śrubkami odpowiadającymi za napięcie membrany. Kolejność kręcenia śrubkami oraz kilka porad przedstawiam poniżej.

• Zanim założysz naciąg, sprawdź krawędź obudowy. Upewnij się, że nie ma na niej żadnych nierówności, wystających drzazg itp. Krawędź powinna byc gładka i równa. Jeśli jest inaczej zanieś bęben do stolarza lub (jeśli sam potrafisz) zeszlifuj krawędź.

• Połóż naciąg na obudowie, zamontuj obręcz i przekręć każdą śrubę kilka razy. Masz już bęben przygotowany do strojenia.

• Spójrz na rysunek (poniżej) i zgodnie z cyframi kręć śrubami.

• Uderzaj z mniej więcej taką samą siłą przy brzegu membrany przy każdej ze śrub i kręć do uzyskania odpowiedniego dźwięku. Pamiętaj o zachowaniu kolejności przy kręceniu. Dźwięki przy każdej ze śrub powinny być jak najbardziej identyczne.

• Jak wystroić bębny między sobą? Sprawa jak najbardziej indywidualna. Zależy od upodobań. Jednak niezdecydowanym polecam wystroić je w odległości tercji lub kwarty. Mamy wtedy najlepiej (moim zdaniem) zachowane proporcje.

^ do góry ^

TŁUMIENIE

Każdy ma na to swój sposób. Podzielę się z Tobą trzema najprostszymi metodami:

• Można pod spód naciągu dokleić kawałek materiału. Sposób doklejenia zostawiam Tobie. Nie przesadź z wielkością "tłumika" aby nie stłumić bębna całkowicie. Ze względów estetycznych nie zalecam doklejania na wierzchu naciągu.

• W sprzedaży są dostępne specjalne tłumiki do bębnów dokręcane z zewnątrz.

• Najlepszym wg. mnie sposobem jest tłumienie za pomocą tłumików w postaci obręczy wykonanej z plastyku. Jeśli nie możesz kupić takich tłumików wykonaj je sam ze starych naciągów. Ważne jest aby naciągi do tego użyte nie były zbyt grube. 

Nie polecam natomiast równie czesto używanych metod:

• Wypełnianie bębna papierem (np. toaletowym :))

• Oklejanie wnetrza bębna (z praktyki wiem, że nic to nie daje)

• Kładzenie np. nutek na naciągi :))

• Nie używaj wewnętrznych tłumików bębnów (jedyne co dają to brzęczenie podczas grania)

Fajne przejścia:

1

2

3

5

---