STACJE I ROZDZIELNIE ELEKTROENERGETYCZNE

(mgr. inz. S. Nowinski)

Wykład 10 (15.01.2007)

Pierwotne wartości napięć i prądów mają wartości znamionowe, umożliwiające ich bezpieczny pomiar za pomocą przyrządów o niewielkich zakresach pomiarowych oraz zasilanie przekaźników automatyki sterowniczej i zabezpieczeniowej.

Rozróżnia się przekładniki napięciowe i prądowe do zasilania układów pomiarowych i układów zabezpieczeniowych. Przekładniki pomiarowe są niekiedy stosowane również w obwodach automatyki zabezpieczeniowej. Przekładniki prądowe są budowane na wszystkie wartości napięć znamionowych oraz znamionowe prądy pierwotne.

I_1n o znamionowych wartościach 5-10-15-20-...-n i ich dziesiętnych wielokrotnościach.

Prąd znamionowe wtórne wynoszą 5-10. Prądy znamionowe przekładników określone iloczynem kwadratu prądu znamionowego wtórnego wynoszą od 2,5 VA do 30 VA i powyżej przy klasach dokładności 0,1;0,2;0,5;1;3;5. Zwiększenie obciążenia ponad wartość znamionowej powoduje pogorszenie klasy dokładności.

Warunki pracy, w których prądy pierwotne zawierają się w granicach 0,05-1,2 Jn i w takich zakresach są normowane dopuszczalne błędy transformacji, przekładniki przeznaczone specjalnie dla celów zabezpieczeniowych mają uzwojenie wtórne których klasa dokładności jest oznaczona 5P, 10P. Ich dopuszczalne błędy całkowite przy prądzie pierwotnym granicznym wynoszą odpowiednio 5 i 10%. W przypadku zwarć i przepływu prądu o dużych wartościach istnieje prawdopodobieństwo zniszczenia przyrządów pomiarowych przyłączonych do uzwojeń wtórnych przekładnika. Powinna być zatem zachowana korelacja właściwości zasilanych przyrządów i przekładników określonych następującymi parametrami:

1. znamionowym prądem bezpiecznym przyrządu oznaczającym najmniejszą wartość prądu pierwotnego przy którym błąd całkowity przekładnika prądowego jest równy lub większy niż 10% przy obciążeniu znamionowym.

2. znamionowy współczynnik bezpieczeństwa przyrządu FS równy stosunkowi znamionowego prądu bezpiecznego przyrządów do znamionowego prądu pierwotnego przekładnika. Bezpieczeństwo przyrządów zasilanych przez przekładnik jest większe gdy wartość współczynnika bezpieczeństwa FS jest mniejsza.

Cieplna wytrzymałość zwarciowa przekładników jest charakteryzowana znamionowym krótkotrwałym prądem cieplnym I_th' odpowiadającym przyjmowanemu dotychczas powszechnie prądowi cieplnemu jednosekundowemu I_th'=Jc'

Dla przekładników krajowych w zależności od konstrukcji:

J_th' = (60*240) Jn

Wytrzymałość zwarciową dynamiczną określa prąd szczytowy równy często 2,5 krotnej wartości prądu cieplnego J_th'

Przekładniki prądowe są budowane jako jednofazowe - jedno lub wielordzeniowe, z dwoma lub trzema rdzeniami umieszczonymi we wspólnej obudowie. Poszczególne rdzenie o różnej mocy znamionowej w klasie dokładności są przeznaczone do zasilania różnych odbiorników (mierników prądu, mocy czynnej i biernej, liczników energii i przekaźników). Zastosowanie przekładników wielordzeniowych umożliwia usunięcie konieczności stosowania kilku przekładników połączonych szeregowo.

Przekładniki napięciowe są budowane na wszystkie znormalizowane napięcia pierwotne oraz na napięcia
razy mniejsze. Pierwsze z nich mają obydwa zaciski izolowane, są przeznaczone do włączania do napięcia międzyprzewodowego przy uziemionym uzwojeniu pierwotnym.

Napięcie wtórne wynosi przeważnie 100V a przy napięciu pierwotnym Um /
. Napięcie znamionowe uzwojenia dodatkowego wynosi 100/3. Znormalizowane wartości mocy znamionowych przy współczynniku pracy obwodu wtórnego 0,8 (indukcyjny) wynosi od 10 do 500VA.

Klasy dokładności wynoszą odpowiednio: 0,1;0,2;0,5;1;3 przy napięciu pierwotnym (0,8 - 1,2) Un i obciążeniu uzwojenia wtórnego od 25 do 100%.

Przekładniki napięciowe przeznaczone są do zasilania obwodów napięciowych, przekaźników zabezpieczeniowych; mają uzwojenia wtórne których klasę dokładności oznacza się 3P, 6P z możliwością wystąpienia błędu napięciowego odpowiednio 3% i 6%.

---