Zastosowanie technologii

informatyczno - komunikacyjnej

w zarządzaniu

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Informacja jest podstawową kategorią wykorzystywaną zarówno w statycznym ujęciu rzeczywistości, jak również w dynamicznym przekazie treści czyli komunikowaniu się. Informacja jest więc podstawą procesu komunikowania się. Sprawny przekaz informacji stanowi w związku z tym warunek efektywnej komunikacji. Nie dziwi więc stałe dążenie do poprawy jakości przekazywanej informacji, a co za tym idzie uczynienia procesu komunikacji możliwie efektywnym. Wynikiem tak ukierunkowanych działań jest powstawanie wciąż nowych technologii informatycznych mających na celu przekazywanie coraz większej ilości informacji,
a zarazem poprawę ich jakości. Szczególnie interesującym zastosowaniem istniejących i wciąż, powstających technologii informatycznych wydaje się być zarządzanie w ogóle, a zarządzanie
w oświacie w szczególności. System edukacyjny opiera się bowiem na procesie przekazu informacji, a jego wydatne usprawnienie jest podstawą dla poprawy standardów edukacyjnych.

Niniejszy esej stanowi krótką prezentację wybranych możliwości zastosowań technologii informatyczno - komunikacyjnej w zarządzaniu, ze szczególnym uwzględnieniem zarządzania oświatą.

Na wstępie celowe wydaje się zaprezentowanie, przyjętego rozumienia, technologii informatyczno - komunikacyjnej^[1].

 

Technologie informatyczne (informatyczno - komunikacyjne) można określić jako zespół środków i sposobów wykorzystania systemów komputerowych (sprzęt
z oprogramowaniem) do zbierania, przechowywania, przetwarzania, udostępniania oraz przekazu informacji.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tab. 1 Technologie informatyczne: składniki, funkcje, zadania.

Technologie informatyczne
Składniki	Funkcje	Zadania
      sprzęt komputerowy z oprogramowaniem,       środki telekomunikacji,       know - how.	      rozwiązywanie zadań w zakresie przetwarzania informacji,       zwiększanie zakresu automatyzacji procesów przetwarzania informacji,       wyzwolenie aktywności człowieka i pełniejsze włączenie go w procesy społeczne, polityczne, kulturotwórcze, rozwój cywilizacyjny.	      zbieranie informacji,       przetwarzanie danych, informacji, wiedzy,       generowanie informacji,       przechowywanie i wyszukiwanie informacji       transmisja informacji

Źródło: na podstawie Stefanowicz B., Informacyjne Systemy zarządzania,(1997).

 

Wśród technologii informatycznych wyróżnić można:

•       technologię systemów informatycznych,

•       technologię baz danych,

•       technologię sieci komputerowych,

•       technologię środków multimedialnych,

•       sztuczną inteligencję,

•       przetwarzanie tekstów (raporty, dokumenty tekstowe, gazety, artykuły),

•       przetwarzanie informacji dźwiękowej,

•       przetwarzanie obrazów.

W dalszej części autorka dokona opisu zastosowań niektórych technologii informatycznych,
z podanego powyżej wyliczenia.

 

 

 

 

 

 

 

SYSTEMY INFORMATYCZNE

Tab. 2 Technologie informatyczne: składniki, funkcje, zadania.

Technologie informatyczne
Rodzaje	Zastosowania
Systemy ewidencyjne	-         baza informacyjna w oświacie, -         obsługa najniższego (operacyjnego) szczebla zarządzania -         ewidencja bieżących faktów gospodarczych, -         realizacja prostych procedur przetwarzania danych - przygotowywanie raportów i sprawozdań z bieżącej działalności -         pośrednie wspomaganie podejmowanych decyzji
Systemy informowania kierownictwa	-         usprawnienia i racjonalizacja procesów informacyjno - decyzyjnych w sferze zarządzania np. w systemie szkolnictwa wyższego, -         łączenie informacji pobieranych z różnych dziedzin np. demografii, finansów, ekologii, -         dostarczanie bieżących danych na temat aktualnej działalności, -         dostarczanie danych pozwalających prowadzić analizę działalności ze względu na przyjęte plany, -         dostarczanie informacji potrzebnych do oceny kontrahentów, -         prowadzenie ewidencji poleceń służbowych i informacji o ich wykonaniu.
Systemy wspomagania decyzji	-         dostarczanie selektywnych danych zgodnie z treścią sformułowanego zapytania, -         udzielanie odpowiedzi wymagających prognozowania, modelowania, symulacji, -         rozwinięcie zadań o elementy wyjaśniające, analizę przyczynowo - skutkową, analizę współistnienia itp., -         analiza wariantów decyzji z wykorzystaniem modelowania i symulacji, -         wybór rozwiązania zgodnie z podanymi kryteriami.
Systemy eksperckie	-         porady w zakresie organizowania stosunków z podwładnymi, -         porady w zakresie układania stosunków z przełożonymi, -         ocena zdolności organizacyjnej danej osoby, -         analiza finansowa kredytobiorcy, -         ocena ogólnego stanu firmy.
Systemy biurotyczne	-         elektroniczne administrowanie dokumentami kreowanie “biura bez papieru”, -         prowadzenie baz danych ( m.in. o klientach, danych alertowych)

Źródło: na podstawie Stefanowicz B., Informacyjne Systemy zarządzania,(1997).

Obok wyróżnionych, można wymienić inne systemy informatyczne, wśród których na uwagę zasługują:

•        systemy logistyczne - stosowane m.in. do redukowania zapasów, zapewnienia ciągłości dostaw;

•        systemy elektronicznej wymiany danych - stosowane m.in. do przesyłania formularzy zamówień, potwierdzeń, zleceń wysyłkowych w handlu, transporcie, przemyśle, administracji;

•        rynki elektroniczne - stosowane m. in. do przyspieszenia obiegu informacji handlowych, skrócenie terminów zawierania transakcji rynkowych, poprawy obsługi klientów;

•        telematyka czyli (wideotekst, teleks, telefaks, telekonferencje, poczta elektroniczna) - wydaje się, iż ta technologia informatyczna ma najszersze operacyjne zastosowanie w zarządzaniu oświatą, i w oświacie w ogóle^[2].

 

SIECI KOMPUTEROWE

Sieci komputerowe zrewolucjonizowały możliwości wymiany informacji. Pozwalają one przede wszystkim na korzystanie ze wspólnych zasobów informacyjnych, zlokalizowanych
w różnych, często odległych geograficznie miejscach. Istnieją trzy rodzaje sieci:

• -         sieć lokalna (LAN - Local - Area Network),

• -         sieć rozległa (WAN - Wide Area Network),

• -         sieć miejska (MAN - Metropolitan Area Network.

Dla wzajemnej komunikacji wyjątkowe znaczenie posiada ogólnoświatowa sieć komputerowa Internet. Szczególnego rolę Internet odgrywa w oświacie, a liczne narzędzia, które wykreował stworzyły nową jakość standardów komunikacyjnych, tworząc liczne nowe zastosowania:

1. poczta elektroniczna (e - mail) - wymiana informacji naukowej między szkołami wyższymi,
a także nadanie większej dynamiki kontaktom między liceami, gimnazjami, (po części również szkołami podstawowymi).

2. system www (world wide web) m. in.:

• -         wyszukiwanie tekstów względnie całych dokumentów na podstawie słów kluczowych,

• -         kreowanie stron internetowych, zawierających treści związane m.in. z oświatą,

3. telekonferencja, wideokonferencja, wideotekst czyli rozwiązania tworzące możliwość: interaktywnej edukacji, prowadzenia nauczania na odległość, współpracy międzynarodowej między jednostkami oświatowymi, wymiany doświadczeń między kadrą nauczającą.

Ciekawą inicjatywą w zakresie wykorzystania internetu jest pomysł powstania Telewizyjnego Uniwersytetu Otwartego.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

BAZA DANYCH

Kolejną interesująca kategorią, wartą szerszego omówienia stanowią bazy danych.

Bazę danych można określić jako zorganizowany zbiór danych, który pozwala dowolnie wybrać informacje i łączyć je, bez uprzedniego sortowania, w różne pożądane struktury, potrzebne do przetwarzania lub bezpośredniego udzielenia informacji.

Wśród możliwych zastosowań bazy danych wyróżnić można: gromadzenie, przechowywanie oraz udostępnianie danych, udostępnianie informacji selektywnych, prowadzenie pogłębionych analiz ekonomicznych. Trudno nie docenić roli jaką odgrywają bazy danych w zarządzaniu. Stanowią one źródło do wielowymiarowych analiz i wyszukiwania zależności, które ciężko jest uchwycić w oparciu o standardowe narzędzia.

 

SZTUCZNA INTELIGENCJA

Największe nadzieje na przełomowe odkrycia w dziedzinie szeroko rozumianych technologii informatycznych wiąże się z osiągnięciami w dziedzinie sztucznej inteligencji. Jakkolwiek obszar ten nie jest jeszcze dostatecznie rozwinięty to rodzi nadzieje na stworzenie efektywnych narzędzi m.in. w oświacie. Spektrum zastosowań technologii opartych na sztucznej inteligencji jest szeroki, wśród najważniejszych można wymienić:

•       rozwiązywanie trudnych problemów przy niepełnej informacji,

•       budowa inteligentnych robotów,

•       automatyczne dowodzenie twierdzeń,

•       automatyczne programowanie komputerów,

•       rozwiązywanie zadań z zakresu wzrokowego odbioru sygnałów np. budowa czytników dokumentów,

•       budowa sieci neuronowych.

Jak to zostało przedstawione, technologia informatyczno - komunikacyjna znajduje szerokie zastosowania w zarządzaniu. Oświata jest jednym z podstawowych obszarów przeznaczenia owej technologii. Można założyć, iż przyszłość będzie oznaczała daleko idące rozszerzenie zaprezentowanych w eseju zastosowań, co może przyczynić się do znacznego przyspieszenia samego procesu edukacji.

^[1] Pojęcie technologia informatyczno - komunikacyjna i termin technologia informatyczna stosowane są zamiennie

^[2] Opis zastosowań telematyki jest omówiony przy okazji prezentacji możliwości sieci Internet.

Telewizyjny Uniwersytet Otwarty (TUO), ma umożliwić studiowanie tysiącom nowych słuchaczy oraz odciąży tradycyjne wyższe uczelnie. Powołanie TUO nie byłoby związane z tworzeniem nowej uczelni wyższej, gdyż dyplomy ukończenia nadawałyby uczelnie biorące udział w tym przedsięwzięciu, a kształcenie oparto by na programie i planie studiów dziennych tych uczelni. Ocenia się, iż tą formą kształcenia zainteresowanych jest ok. 7% Polaków, zaś szczególnie przydatna byłaby ona dla tych wszystkich, którzy z różnych powodów nie mogą korzystać z dotychczasowych form kształcenia na poziomie wyższym. Nowatorstwo organizacyjne polega na współpracy TVP, PAN i wybranych uczelni w przygotowywaniu programów i prowadzeniu wykładów. Uczelnie odpowiadałyby za konsultacje, ćwiczenia i egzaminy. Interakcję pomiędzy studentami a wykładowcami miałby zapewnić Internet. Wstępny program nauczania Telewizyjnego Uniwersytetu Otwartego przewiduje kierunki: zarządzanie, socjologię, nauki polityczne oraz fizykę i nauki ścisłe. W ciągu 3 lat będzie 700 godzin zajęć: w tym 400 godzin wykładów telewizyjnych, reszta to ćwiczenia i konsultacje na uczelniach.

 

---