1. Gospodarka finansowa przedsiębiorstw.

Gospodarka finansowa - czynności polegające na racjonalnym uruchamianiu strumieni pieniężnych oraz ich posiadaniu czyli tworzeniu oszczędności z uwzględnieniem opłacalności związanej z nie uruchomieniem pewnego większego lub mniejszego zasobu pieniędzy. Gospodarka finansowa - mechanizm ciągłego odpowiednio zorganizowanego procesu gromadzenia przychodów i dochodów oraz realizacji wydatków.

Przykłady rozliczeń przy zastosowaniu kryterium przedmiotowego: a) pozyskiwanie kapitału własnego i obcego na podstawie prowadzonego na rachunku opłacalności i dostępności źródeł finansowych, b) wydatki przeznaczone na inwestycja o charakterze rzeczowym (zakup środków trwałych) i finansowym (zakup akcji i obligacji), c) zakup surowców, d) wypłaty wynagrodzeń pracowniczych, e) świadczenia podatkowe (dywidenda obligatoryjna).

Przykłady rozliczeń przy zastosowaniu kryterium podmiotowego: a) procesy rozliczeń z pracownikami, b) procesy rozliczeń z instytucjami ubezpieczeniowymi, c) procesy rozliczeń z bankami, e) procesy rozliczeń z budżetem, f) procesy rozliczeń z dostawcami i odbiorcami, g) procesy rozliczeń z giełdą papierów wartościowych. Reasumując gospodarka finansowa to prowadzenie nieustającej działalności w sferze operacji pieniężnych - działanie w ciągłym ruchu (w ujęciu dynamicznym). Gospodarka finansowa to także programowanie tych działań w krótkim i długim czasie oraz ich analiza i ocena w celu kształtowania na tej podstawie przyszłych decyzji.

2. Formy gospodarki finansowej: a) przygotowanie pewnych czynności poprzedzających ruch pieniądza - przygotowanie operacji pieniężnych obsługujących pożądanych przez przedsiębiorcę procesy, ich prognozowanie, planowanie oraz podejmowanie decyzji z uwzględnieniem czasu i ryzyka, b) realizacji - czynności związane z rzeczywistą realizacją operacji pieniężnych, c) ewidencji, analizy i wnioskowania - zapis operacji z przeszłości, analiza - obróbka.

3. Gospodarka finansowa a cele przedsiębiorstwa.

Cele przedsiębiorstwa: a) dążenie do uzyskania zwrotu efektywności rozumianej jako stosunek pożądanej kategorii nadwyżki do zaangażowanego kapitału (zysk bądź dochód czysty), b) zwiększenie wartości przedsiębiorstwa (np.: pozycja przedsiębiorstwa na rynku, możliwości pozyskiwania kapitałów, opinia w bankach i wśród naszych kontrahentów. Wartość rynkową przedsiębiorstwa wyraża się poprzez cenę jego akcji.

4. Kryteria oceny gospodarki finansowej.

Gospodarka finansowa powinna być prowadzona racjonalnie, którą można rozpatrywać na dwie płaszczyzny: zewnętrznej i wewnętrznej.

Kryteria płaszczyzny zewnętrznej: a) maksymalizacja nadwyżki finansowej w przedsiębiorstwie, b) pomnażanie wartości przedsiębiorstwa.

Kryteria płaszczyzny wewnętrznej: a) zachowanie płynności finansowej - zdolności do regulowania zobowiązań, b) obniżka kosztów finansowych - traktujemy to na zasadzie racjonalności tzn. obniżamy te koszty, które mają istotne znaczenie a nie powodują ujemnych skutków, np.: kredyt towarowy (sprzeczność obu kryteriów)

5. Gospodarka finansowa a system gospodarczy i finansowy.

Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa funkcjonuje w warunkach gospodarki rynkowej w której istnieją i działają różne instytucje właściwe dla tego sposobu gospodarowania np.: rynek pieniężny i kapitałowy. Obok ogólnych reguł funkcjonowania prowadzenie gospodarki finansowej jest określone przez system prawno-finansowy państwa. System finansowy - zespół norm prawnych i zasad organizacyjnych i szeroko rozumianych instytucji służących wykonywaniu funkcji finansów i regulowaniu przez władze państwowe i samorządowe zjawisk finansowych.

Normy prawne - przepisy prawne z zakresu prawa gospodarczego i finansowego.

Zasady organizacyjne stanowią o formach i trybie regulacji procesów finansowych. Instytucje zarówno podmiotowe jak i przedmiotowe, rozwiązania i konstrukcje służące regulacji zjawisk finansowych. Podmiotowe: urząd skarbowy, przedmiotowe: podatki, konstrukcje.

6. Wartość pieniądza w czasie i ryzyko w działalności gospodarczej.

Pieniądz ma określoną wartość. Wpływ na zmienną wartość pieniądza mają wszelkie procesy inflacyjne oraz procesy deflacyjne, aprecjacja zwiększenia siły nabywczej pieniądza. Zmiana wartości pieniądza krajowego wynika także wskutek zmian kursów walutowych (dewaluacja, rewaluacja). Wartość pieniądza w czasie zależy od tego kiedy od kiedy zostaje on postawiony do nowej dyspozycji. Pieniądz ma swoje wartości w czasie ze względu na koszt utraconych możliwości oraz preferencje inwestorów dotyczące rozkładów konsumpcji w czasie. Wartość przyszła - wartość zainwestowanego przez nas kapitału w przyszłości. Początkowy kapitał powiększony jest o należne odsetki w okresie realizacji inwestycji np.: lokata terminowa.

WP = WB  (1+ r ) ⁿ

WP - wartość przyszła, WB - wartość bieżąca, n - liczba rat lub podokresów, r - stopa procentowa rosnąca lub dla podokresu np.: kapitał 100 zł został wpłacony na 3-letnią lokatę. Oprocentowanie lokaty wynosi 20% rocznie. Jaką kwotę otrzymamy po 3 latach oszczędności. Kapitalizacja jest rosnąca.

WP = 100  (1 + 0,20) ³ = 172,80

7. Kapitalizacja odsetek oznacza dopisywanie odsetek do kapitału (złożona i prosta). Kapitalizacja złożona występuje wtedy, jeżeli jest na końcu każdego okresu naliczone odsetki proste powiększają kapitał tworząc nowy, który z kolei może generować nowe odsetki w trakcie nowego okresu.

WP = WB  (1 + ^r/_m) ^{n  m}

Częsta kapitalizacja odsetek powoduje wyższy wzrost przyszłej wartości kapitału. Kapitalizacja prosta - doliczanie odsetek następuje na koniec okresu inwestowania. W tej sytuacji odsetki nie podlegają więc oprocentowaniu.

WP = WB  (1 + n  r)

WP = 100  (1 + 3  0,20) = 160zł

8. Wartość bieżąca - określenie dzisiejszej wartości kapitału, który uzyskamy w przyszłości. Metoda polegająca na poszukiwaniu wartości bieżącej przy danej wartości przyszłej określa się jako dyskontowane (aktualizacja odwrotność kapitalizacji, może być prosta lub złożona).

WB = ^WP / _{1 + m  r} (prosta)

WB = WP  ¹ / _{(1 + r )} ⁿ (złożona)

9. Zadanie: oblicz ile należy dzisiaj wpłacić złotych na lokatę terminową aby po 3 latach otrzymać 1000zł. Stopa procentowa 20%, kapitalizacja odsetek rosnąca.

WB = ¹⁰⁰⁰ / _{1 + 3  0,20} = 625

WB = 1000  ¹ / _{(1 + 0,2 )} ³ = 578,70

10. Stopa minimalna - stopa procentowa przyjęta w okresie bazowym (1 rok) np.: oprocentowanie kredytu, oprocentowanie ROR.

11. Efektywna stopa procentowa - stosunek kwoty wyliczonej w formie skapitalizowanych odsetek w okresie bazowym np.: roku do kapitału.

ESP = (1 + ^ra / _m )^m - 1

ra - nominalna roczna stopa procentowa

m - częstotliwość kapitalizacji (ilość razy naliczania odsetek w czasie)

11. Zadanie: wpłacam na rachunek bankowy kasę. Oprocentowanie nominalne lokat 12 mies. w bankach w tabeli.

Bank	Oprocentowanie	Kapitalizacja odsetek
A	18,5%	Miesięczna
B	19%	Kwartalna
C	20%	Roczna

Która z powyższych ofert jest najkorzystniejsza?

ESPa = (1 + ^0,185 / ₁₂) ¹² - 1 = 20,15%

ESPb = (1 + ^0,19 / ₄) ⁴ - 1 = 20,4%

ESPc = (1 + ^0,20 / ₁) ¹ - 1 = 20%

Odp. Najkorzystniejsza jest B

Stopa realna - stopa nominalna oprocentowania dla danego okresu skorygowana o wskaźnik inflacji w tym okresie.

rr = ^{rn - ri} / _{1 + ri} lub rr = rn - ri

rr - stopa nominalna, ri - stopa realna

12. Zadanie: oblicz realną stopę oprocentowania wiedząc, że a) stopa nominalna wynosi 35%, stopa inflacji zaś 30%, b) stopa nominalna 10%, stopa inflacji 7%.

1. rr = ^{35% - 30%} / _{1 + 30%} = 3,85%

2. rr = 35% - 30% = 5%

3. rr = ^{10% - 7%} / _{1 + 7%} = 2,80%

rr = 10% - 7% = 3%

13. Ryzyko i niepewność w działalności przedsiębiorstwa.

Ryzykiem nazywamy statystyczne prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia losowego o charakterze negatywnym dla dotkniętego nim podmiotu. Ryzyko występuje wtedy, kiedy prawdopodobieństwo realizacji zamierzonego zadania dla spełnienia się określonych warunków zawiera się w granicach 0 < P(x) < 1 gdzie P(x) oznacza prawdopodobieństwo wystąpienia zmiennej losowej. Statystycznie pojęciem ryzyka określa się sytuację, w której co najmniej jeden z elementów składających się na nią nie jest znany ale znane jest prawdopodobieństwo jego wystąpienia.

Niepewność - występuje wtedy kiedy podejmujący decyzję wie iż wszystkie dopuszczalne zdarzenia i wyniki są możliwe ale nie jest możliwe określenie prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia losowego. Niepewność jest niepoliczalna, ponieważ brak jest statystycznych parametrów dla oszacowania możliwości powstania zdarzenia losowego.

Źródła ryzyka: a) czynniki makroekonomiczne - niezależne od przedsiębiorstwa (niekorzystna koniunktura w kraju, występowanie zjawisk inflacyjnych, zmiana sytuacji rynkowej, zmiana polityki fiskalnej i monetarnej, ograniczenie skłonności do inwestowania, zmiany w stosunkach z zagranicą, polityka przyjęta przez banki, wzrost kosztów obcych źródeł finansowania, niestabilny lub nieskuteczny system prawny), b) czynniki mikroekonomiczne - związane z sektorem, branżą w której działa przedsiębiorstwo (zmiany struktur organizacyjnych i własnościowych, nieodpowiednie proporcje w źródłach finansowania majątku, postępująca dekapitalizacja majątku i narastające zacofanie techniczne, wzrost konkurencji, niekorzystna struktura majątku przedsiębiorstwa, niewłaściwe decyzje dotyczące zarządzania przedsiębiorstwem. Ryzyko może być ograniczone przez: rzetelną analizę koniunktury, wykorzystywanie bieżących informacji dotyczących szeroko rozumianej polityki gospodarczej i społecznej, obserwację rozwoju stosunków z zagranicą, uwzględnienie opinii ekspertów, utworzenie w przedsiębiorstwie rezerwy na pokrycie skutków niepomyślnych decyzji, korzystanie z usług towarzystw ubezpieczeniowych.

Klasyfikacja ryzyk: a) ryzyko właściwe - funkcjonujące na zasadach prawa wielkich liczb (pożary), b) ryzyko subiektywne związane z niedoskonałością człowieka subiektywnie oceniającego prawdopodobieństwo wystąpienia określonych zjawisk. Z punktu widzenia kryterium przedmiotowego ryzyka wyróżniamy ryzyko: inwestycyjne, transakcyjne, kredytowe, papierów wartościowych, kursu walutowego, stopy procentowej, płynności. Kryterium rodzajowe: ryzyko gospodarcze, polityczne, rynkowe, bankowe. Kryterium zakresu oddziaływania ryzyka: ryzyko powszechne, dotyczące jakiegoś sektora lub gałęzi, przedsiębiorstwa. Ryzyko operacyjne związane jest ze zmianą w strukturze majątku oraz z możliwością aktywnego oddziaływania na sprzedaż, koszty, cen. Ryzyko finansowe zależy od struktury źródeł finansowania przedsiębiorstw. Jeżeli wzrasta udział kapitałów obcych w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa to zwiększa się również ryzyko finansowe w przedsiębiorstwie. Przedsiębiorstwo może utracić zdolność do regulowania swoich zobowiązań. Jednocześnie w niektórych przypadkach wzrost udziału kapitałów obcych w finansowaniu przedsiębiorstwa może spowodować wzrost rentowności jego kapitału własnego ponad rentowność kapitału ogółem w przedsiębiorstwie. Nazywane jest to efektem działania dźwigni finansowej. Każdy przedsiębiorca podejmuje decyzje: a) stara się uzyskać maksimum korzyści dla przedsiębiorstwa przy danym poziomie ryzyka, b) pragnie utrzymać dany poziom korzyści ponosząc jak najmniejsze ryzyka. Wybrane sposoby określania ryzyka papierów wartościowych.

14. Obliczamy poziom oczekiwanej stopy zwrotu:

R =  Ripi

R - oczekiwana stopa zwrotu, Ri - n-ta możliwość stopy wzrostu,

pi - prawdopodobieństwo osiągnięcia n-tej możliwości stopy wzrostu

Na oczekiwaną wartość stopy wzrostu składają się średnie wszystkich jego wariantów. Wagą dla każdej możliwości jest prawdopodobieństwo jej wystąpienia. Oprócz oczekiwanej stopy wzrostu istotną rolę w podejmowaniu przez inwestora decyzji ma również ryzyko związane z oczekiwaną stopą zwrotu (wykorzystanie wariancji odchylenia standardowego stopy wzrostu)

δ ² =  (Ri - R)²  pi

δ =  (Ri - R)²  pi

Wariancja i odchylenie standardowe przybierają wartości ujemne. Jeśli przyjmują wartość zero to mamy do czynienia z sytuacją, w której nie występuje ryzyko co do przyszłej stopy zwrotu. Odchylenie standardowe wyrażamy w %, wskazuje ono jakie jest przeciętne odchylenie możliwych stóp zwrotu od oczekiwanej stopy zwrotu. Współczynnik zmienności określa ile ryzyka mierzonego odchyleniem standardowym stopy zwrotu przypada na jednostkę stopy zwrotu papierów wartościowych.

V = ^b / _R

b - odchylenie standardowe, R - oczekiwana stopa zwrotu.

Inwestor powinien wybrać takie inwestycja, w których współczynnik zmienności jest najmniejszy. Poniżej przedstawiono przewidywane różne stopy zwrotu i związane z nimi prawdopodobieństwa dla akcji A i B.

Stan gospodarki	Prawdopodobieństwo	Stopa zwrotu akcji A	Stopa zwrotu akcji B
1	0,3	15%	5%
2	0,4	20%	25%
3	0,3	35%	45%

15. Zadanie: jeśli miałbyś zainwestować w jedną akcję to którą wybierzesz biorąc pod uwagę stopę zwrotu oraz ryzyko mierzone odchyleniem standardowym.

Obliczamy oczekiwany poziom stopy zwrotu z akcji A oraz akcji B.

R_A = 0,3  15% + 0,4  20% + 0,3  35% = 23%

R_B = 0,3  5% + 0,5  25% + 0,3  45% = 25%

Obliczamy wariancję i odchylenie standardowe stopy zwrotu akcji A i B

δ ² = (15 - 23)²  0,3 + (20 - 23)²  0,4 + (35 - 23)²  0,3 = 66

δ = 66 = 8,12%

δ ² = (5 - 25)²  0,3 + (25 - 25)²  0,4 + (45 - 25)²  0,3 = 240

δ = 240 = 15,49%

Obliczamy współczynnik zmienności

V_A = ^8,12% / ₂₃ = 0,35

V_B = ^15,49 / ₂₅ = 0,62

Oczekiwany poziom stopy wzrostu

R = ( Rt)  ¹ / _n

Odchylenie standardowe

δ =  ^{(Rt - R) 2} / _{n - 1}

n - liczba okresów z których pochodzą informacje

16. Zadanie: stopy wzrostu z akcji A w ostatnich pięciu okresach kształtowały się następująco:

Okres	Stopa zwrotu akcji
1	10%
2	5%
3	0%
4	-5%
5	15%

Czy warto inwestować w te akcję?

Obliczamy oczekiwaną stopę zwrotu. R = 25  0,5 = 5%

Obliczmy odchylenie standardowe.

Okres	Rt(%)	Rt - R	(Rt - R)^2
1	10	5	25
2	5	0	0
3	0	-5	25
4	-5	-10	100
5	15	10	100
	25		250

δ = ²⁵⁰/ _5-1 = 7,91%

17.Sprawozdawczość finansowa

Grupy użytkowników sprawozdań: a) kierownictwo firmy (analizowanie, prognoza bilansów, kontrola działalności firmy), b) akcjonariusze czyli właściciele firm (występuje ryzyko finansowe), c) wierzyciele (banki - finansowanie działalności firmy), d) kontrahenci (odbiorcy i dostawcy) - ustalenie zdolności firmy do realizacji zamówień, e) pracownicy.

18. Bilans jest dokumentem zawierającym zestawienie na określony dzień w ujęciu wartościowym stanu majątku firmy oraz źródeł jego finansowania (na koniec roku). Powinien być także sporządzany w przypadku: a) likwidacji, b) łączenia, c) przekształcania formy własności.

19. Aktywa i majątek.

Aktywa wykazywane są w bilansie według rosnącego stopnia płynności. Najpierw: majątek trwały (aktywa trudno zbywalne) a następnie majątek obrotowy (aktywa, które mogą być upłynnione w czasie krótszym niż 1 rok). Pasywa uszeregowane są według terminów wymagalności czyli stopnia pilności ich zwrotu poczynając od kapitałów własnych, następnie zobowiązań długoterminowych i na końcu zobowiązań krótkoterminowych. Majątek dzieli się na: trwały, obrotowy, rozliczenia międzyokresowe. Majątek trwały - wykorzystywany w wielu cyklach produkcyjnych, użytkowany w dłuższym okresie. Dzieli się na: a) wartości materialne i prawne (obejmują wartość nabytych patentów, licencji, znaków towarowych, projektów, programów komputerowych, wartość firmy, b) rzeczowy majątek trwały (grunty własne, budynki o różnym przeznaczeniu - budynki mieszkalne, hale, magazyny, biurowe, wiaty, budowle (wodociągi, oświetlenie terenu, oczyszczalnie, gazociągi), urządzenia techniczne i maszyny, środki transportu, inwestycje rozpoczęte i zaliczki na poczet inwestycji), c) finansowy majątek trwały - udziały w obcych podmiotach gospodarczych, pożyczki długoterminowe udzielone innym firmom, długoterminowe papiery wartościowe (akcje, obligacje, bony, listy zastawne), należności długoterminowe (te należności, których termin wynagrodzeń jest większy od 1 roku). Majątek obrotowy - pozostałe składniki majątku niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej. Są to te składniki, które firma zamierza spieniężyć, sprzedać lub zużyć w ciągu jednego cyklu gospodarczego. Dzieli się na: a) zapasy (materiały konieczne do prowadzenia produkcji wyrobu gotowego (produkcja w toku), b) wyroby gotowe i towary), b) należności i rozliczenia (należności - powstają wówczas, gdy moment sprzedaży wyrobów, towarów nie pokrywa się z czasem otrzymania zapłaty (należności z tytułu dostaw i usług, podatków, składek ubezpieczenia społecznego lub należnej dotacji), c) papiery wartościowe przeznaczone do obrotu, są to takie papiery, które zostały zakupione w celu sprzedaży (nie dłuższe niż 1 rok). d) środki pieniężne (gotówka w kasie przedsiębiorstwa, w banku na rachunku bieżącym, w postaci lokaty, inne środki pieniężne (obce czeki, obce weksle). Towar - rzeczowy składnik majątku nabyty w celu sprzedaży. Wyrób gotowy - wytworzony we własnym zakresie.

20. Rozliczenia między okresowe czynne - obejmują one koszty rzeczywiście poniesione w okresie sprawozdawczym a rozliczane w okresach następnych (np.: ubezpieczenie płatne na początku roku, koszty remontów, koszty przygotowania nowej produkcji i jej wdrożenie, opłaty leasingowe.

21. pasywa, kapitał własny, kapitał obcy.

Pasywa dzielimy na: kapitał własny, kapitał obcy. Kapitał własny - elementy składowe: a) fundusze wniesione przez właścicieli mogą mieć postać: w przedsiębiorstwie państwowym - fundusz założycielski, w spółdzielni - fundusz udziałowy, w spółce akcyjnej - kapitał akcyjny, w spółce z o.o. - kapitał zakładowy, b) fundusz kapitału samofinansowania - wypracowany przez dany podmiot w ramach prowadzonej działalności jako część zysku: w przedsiębiorstwie państwowym - fundusz przedsiębiorstwa, w spółdzielni - fundusz zasobowy, w spółce z o.o. , w S.A. - kapitał zasobowy i rezerwowy, c) wynik finansowy roku obrotowego, d) niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych. Kapitały obce będące własnością innych podmiotów gospodarczych dzielimy na: a) zobowiązania długoterminowe (pożyczki i kredyty bankowe powyżej 1 roku, pożyczki obligacyjne, długi hipotetyczne), b) zobowiązania krótkoterminowe, fundusze specjalne (zobowiązania z tytułu dostaw materiałów i surowców, pożyczki i kredyty bankowe krótkoterminowe, zobowiązania wobec pracowników, zobowiązania wobec agend rządowych i samorządowych (podatki, cła, ubezpieczenia społeczne).

22.Rozliczenia międzyokresowe bierne - stanowią równowartość sum zaliczonych do kosztów produkcji danego okresu, które stanowią pokrycie w okresie następnym (tworzenie rezerw na pokrycie przyszłych okresów). Przychody przyszłych okresów - stanowią opłaty pobrane z góry z różnych tytułów np.: zaliczek na poczet przyszłych świadczeń.

23. Bilans jest sprawozdaniem statystycznym. Rachunek wyników (zysków i strat) prezentuje przychody oraz koszty ich uzyskania w kolejnych okresach obrachunkowych. Jest sprawozdaniem dynamicznym sporządzony w rachunku narastającym za okres sprawozdawczy.

Dwie wersje: kalkulacyjna, porównawcza. Schemat rachunku wyników (rodzajowy)

Przychody:

- koszty działalności operacyjnej

= zysk bądź strata ze sprzedaży

+ pozostałe przychody operacyjne

- pozostałe koszty operacyjnej

= zysk bądź strata na działalności operacyjnej

+ przychody finansowe

- koszty finansowe

= zysk bądź strata z działalności gospodarczej

+ zyski nadzwyczajne

- straty nadzwyczajne

= zysk bądź strata brutto

- obligatoryjne obciążenie wyniku finansowego (podatki bezpośrednie od osób fizycznych, podatki od osób prawnych

= zysk bądź strata netto.

Schemat kalkulacyjny

przychody ze sprzedaży towarów i produktów

- koszty sprzedanych towarów i produktów

= zysk bądź strata brutto na sprzedaży

- koszty sprzedaży

- koszty ogólnego zarządu

= zysk bądź strata na sprzedaży

+ pozostałe przychody operacyjne

- pozostałe koszty operacyjne

= zysk bądź strata na działalności operacyjnej

+przychody finansowe

- koszty finansowe

= zysk bądź strata na działalności gospodarczej

+ zyski nadzwyczajne

- straty nadzwyczajne

= itd. .............

24. Przychody i koszty, rodzaje polityki cenowej, postacie obniżek,

Przychody i koszty są w trzech obszarach działalności: a) działalność operacyjna - umożliwia ustalenie wyniku operacyjnego, b) działalność finansowa pozwalająca ustalić wynik na działalności gospodarczej, c) działalność nadzwyczajna - losowa, nieprzewidziana - ustala wynik finansowy brutto.

Przychody i koszty: I. przychody ze sprzedaży, II pozostałe przychody operacyjne. III przychody finansowe.

Koszty: 1 rzeczowe, 2 osobowe, 3 finansowe, 4 pozostałe koszty.

Ad I przychody ze sprzedaży (produktów, towarów). Kwota przychodów zależy od: a) ilości sprzedanych produktów bądź towarów, b) cen po których zostały sprzedane. Rodzaje polityki cenowej: 1) dotyczy produktów masowych - ceny określane przez rynek, a) polityka dużego obrotu, małego zysku jednostkowego. Dąży do zwiększenia udziału sprzedaży danego produktu na rynku, b) [producentem bądź sprzedawcą towaru lub usługi będzie monopolista (decyduje o wielkości podaży, decyduje o cenie, maksymalizacja kwoty zysku). Postacie obniżek: upusty, rabaty, bonifikaty. Ad II pozostałe przychody operacyjne - nie związane z podstawową działalnością przedsiębiorstwa np.: a) przychody ze sprzedaży lub wpływy z likwidacji należących do przedsiębiorstwa środków trwałych, zbywalnych maszyn, urządzeń, środków transportu, gruntów lub prawa do wieczystego użytkowania, b) przychody powstające w przedsiębiorstwie w wyniku rozwiązania rezerw, c) umorzenie lub przedawnienie zobowiązań, d) aktualizacja czyli wzrost wartości posiadanych zapasów, e) otrzymane odszkodowanie, kary lub grzywny, f) otrzymane przez przedsiębiorstwo dotacje, subwencje lub dopłaty, g) otrzymane przez przedsiębiorstwo nieodpłatnie składników majątku lub innego rodzaju darowizn. Ad III przychody finansowe - obejmują kwoty należne przedsiębiorstwu z tytułu prowadzonych operacji finansowych np.: zakup akcji lub udziałów innych podmiotów gospodarczych, nabycie obligacji i bonów skarbowych, dokonanie lokat swoich środków pieniężnych na oprocentowanych rachunkach bankowych. Przykłady: a) należności z tytułu posiadanych przez przedsiębiorstwo udziałów w innych podmiotach gospodarczych np.: dywidendy, b) naliczenie procentów od powierzonych innym podmiotom gospodarczym środków pieniężnych np.: oprocentowanie lokat i rachunków bankowych, c) zyski ze sprzedaży posiadanych papierów wartościowych, d) dodatnie różnice kursowe. Gdy przedsiębiorstwo uzyskuje więcej złotych niż zostało to zaksięgowane w chwili wystawienia faktury to przychód jest wyższy o tzw. dodatnią różnicę kursową.

25.Rodzaje kosztów.

Koszty: I Rzeczowe 1) Koszty związane z zużyciem surowców, materiałów i energii potrzebnej do prawidłowego przebiegu procesu produkcyjnego w przedsiębiorstwie, 2) koszty związane z zużyciem rzeczowych składników majątku przedsiębiorstwa (amortyzacja). Funkcje amortyzacji: a) umorzeniowa - polega na korekcie wartości początkowej środka trwałego przy uwzględnieniu zużycia fizycznego i ekonomicznego, b) kosztowa polega na obciążeniu kosztów przedsiębiorstwa kwotą wyliczonej amortyzacji, c) finansowa polega na gromadzeniu funduszy pieniężnych przeznaczonych na reprodukcję środków trwałych. 3) zużycie usług obcych (usługi transportowe, remontowe, telekomunikacyjne, ochrona obiektów). II Osobowe (koszty pracy) związane z zatrudnieniem pracowników. 1) wynagrodzenie związane z bezpośrednio wykonywaną pracą, 2) wynagrodzenie za nieprzepracowany czas pracy (urlop, zwolnienia), 3) specjalne wypłaty np.: premie, gratyfikacja, nagrody, 4) świadczenia w naturze, 5) świadczenia ubezpieczenia społecznego, 6) koszty opieki społecznej i socjalnej oraz koszty działalności szkoleniowej. III Finansowe - ponoszą przedsiębiorstwa, które korzystają z kosztów finansowych: 1) płacone przez przedsiębiorstwo odsetki i prowizje od zaciągniętych kredytów i pożyczek, 2) dyskonto potrącone przez nabywcę przy zakupie weksli i czeków obcych, 3) straty na sprzedaży papierów wartościowych, 4) ujemne różnice kursowe, 5) rezerwy tworzone na pewne lub prawdopodobne straty dotyczące operacji finansowych. IV Pozostałe koszty przedsiębiorstwa 1) koszty ogólnego zarządu przedsiębiorstwa, 2) koszty delegacji służbowych, 3) podatki wliczone w ciężar kosztów (podatek).

26. Analiza przedsiębiorstwa, wskaźnik płynności

1. Wskaźniki płynności. 2. Wskaźnik obrotowości (sprawności działania, rotacji). 3. Wskaźnik zyskowności. 4. Wskaźnik wiarygodności kredytowej.

Ad 1.

Wskaźnik płynności bieżącej = ^{aktywa bieżące} / _{zobowiązania bieżące}

Wskaźnik płynności szybkiej = ^{płynny majątek obrotowy} / _{zobowiązania bieżące} = ^{majątek obrotowy - (zapasy + RMC)} / _{zobowiązania bieżące}

wskaźnik płynności super szybkiej = ^{krótkoterminowe. pap. wart. + środki pieniężne} / _{zobowiązania bieżące}

Wskaźnik płynności bieżącej - jest to zdolność do regulowania w terminie swoich bieżących zobowiązań tzn. tych, które są spłacone w ciągu 1 roku. Posiadania tej zdolności warunkuje możliwość dalszej bezpiecznej egzystencji przedsiębiorstwa. Wskaźnik ten informuje o możliwości spłaty zobowiązań bieżących poprzez zamianę na środki pieniężne całości aktywów obrotowych. Jednocześnie wskaźnik ten odpowiada na pytanie ile razy majątek obrotowy pokrywa bieżące zobowiązania. Wskaźnik ten powinien przybierać wartość z przedziału od 1,5 do 2 co oznacza zdolność przedsiębiorstwa do sfinansowania swoich bieżących płatności. Zbyt niska wielkość tego wskaźnika oznacza brak właściwego pokrycia zobowiązań bieżących przez aktywa obrotowe i wyraża trudności w zaspokojeniu wierzycieli. Z kolei wskaźnik przewyższający górny poziom przyjętego przedziału wskazuje na nieprawidłowości w działalności i gospodarce finansowej przedsiębiorstwa. Dysponuje ono bowiem wysokimi stanami zapasów wynikającymi z trudności w ich sprzedaży, nie potrafi skutecznie odzyskiwać swoich należności lub posiada wysoki stan środków pieniężnych w kasie bądź na rachunku bankowym. Wskaźnik płynności szybkiej (2-go stopnia) - ten informuje o możliwości spłaty zobowiązań bieżących płynnymi aktywami. Za poziom zadowalający przyjmuje się wielkość tego wskaźnika z przedziału 0,9 - 1,2. Niski poziom tego wskaźnika przy wysokim poziomie wskaźnika płynności bieżącej świadczy o znacznym zamrożeniu środków w zapasach. Wskaźnik super szybki - informuje o możliwości spłaty zobowiązań bieżących przez najbardziej płynne środki obrotowe, czyli środki pieniężne i krótko terminowe papiery wartościowe. Wskaźnik ten przedstawia natychmiastową zdolność płatniczą przedsiębiorstwa.

27. Wskaźniki rotacji.

1) wskaźnik obrotu zapasami = ^{sprzedaż netto} / _{średni stan zapasów} - informuje ile razy w ciągu roku następuje rotacja zapasów. Przedsiębiorstwo musi utrzymywać pewną część zapasów w celu zachowania rytmiczności produkcji i sprzedaży. Jednocześnie nie może zamrozić w zapasach zbyt dużej ilości kapitału obrotowego gdyż może to doprowadzić do płynności finansowej. Jeśli zwiększa się wartość tego składnika czyli zapasy wystarczają na coraz mniejszą liczbę dni sprzedaży wówczas taka sytuacja jest na ogół korzystna dla przedsiębiorstwa. Zmniejszają się wówczas koszty magazynowania zapasów i następuje uwolnienie kapitałów obrotowych zaangażowanych w finansowanie zapasów.

2) wskaźnik rotacji zapasów w dniach - informuje, co ile dni przedsiębiorstwo odnawia swoje zapasy dla zrealizowania określonej sprzedaży. Im niższa wartość składnika tym korzystniejsza jest sytuacja przedsiębiorstwa.

3) rotacja należności - wskaźnik ten informuje ile razy w ciągu roku przedsiębiorstwo odtworzyło stan swoich należności. Przyjmuje się, że przedsiębiorstwo powinno odtwarzać należność od 7 do 10 razy. Wskaźnik mniejszy niż 7 informuje, że przedsiębiorstwo ma kłopoty ze ściąganiem należności od swoich klientów, zbyt długo udziela kredytu kupieckiego i w końcu samo może mieć kłopoty z płynnością finansową.

4) wskaźnik rotacji należności w dniach - informuje o ilości dni sprzedaży, za którą nie otrzymywani zapłaty oraz jak długo środki pieniężne są zamrożone w należnościach. Przyjmuje się, że im krótszy jest okres ściągania należności tym korzystniejsza jest sytuacja przedsiębiorstwa. Zwiększenie się sytuacji tego wskaźnika oznacza wydłużenie średniego czasu spływu należności oraz powstanie zatorów płatniczych. Zbyt niska wartość wskaźnika jest niejednokrotnie wynikiem rygorystycznej polityki finansowej, która w efekcie może doprowadzić do ograniczenia sprzedaży.

28 Zadanie.

W pierwszym kwartale danego roku stan należności przedsiębiorstwa X wynosił przeciętnie 2,7 zł zaś wartość sprzedaży w tym kwartale wynosiła 12 zł. Jaki był przeciętny okres ściągania należności, jeżeli 30% tej sprzedaży to sprzedaż realizowana za gotówkę. ^{2,7  90} / _{12  70%} =

Zadanie.

Jaki jest wskaźnik rotacji zapasów w przedsiębiorstwie X jeżeli sprzedaż wyrobów wynosi 300 jednostek, wskaźnik wysokiej płynności wynosi 2, aktywa bieżące wynoszą 500 jednostek, a bieżące zobowiązania 200 jednostek. 2 = ^{500 - x} / ₂₀₀

29. Wskaźniki wiarygodności kredytowej

I. wskaźniki informujące o zadłużeniu faktycznym, II wskaźniki informujące, czy przedsiębiorstwo jest zdolne do spłaty zadłużenia.

I 1. wskaźnik ogólnego zadłużenia przedstawia strukturę finansową majątku przedsiębiorstwa i pozwala odpowiedzieć na pytanie - jaki jest udział kapitałów obcych w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa a jaki kapitałów własnych. Z drugiej strony wskaźnik ten ukazuje ryzyko, które ponoszą kredytobiorcy w związku z finansowaniem danego przedsiębiorstwa. Gdy wskaźnik rośnie, wzrasta ryzyko finansowe związane z utratą zdolności do spłaty zadłużenia i może zajść do zachwiania równowagi pomiędzy kapitałem obcym i własnym. Zbyt niska wartość tego wskaźnika może świadczyć o niewykorzystaniu zewnętrznych źródeł finansowych dla zwiększenia korzyści finansowych. Przyjmuje się, że wskaźnik ten powinien przybierać wartość z przedziału od 57 do 67%. 2. Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego ukazuje stopień zabezpieczenia zobowiązań majątkiem przedsiębiorstwa finansowanym kapitałem własnym. Pozwala odpowiedzieć na pytanie, jaka jest relacja pomiędzy kapitałem obcym a kapitałem własnym w przedsiębiorstwie a także jaka jest możliwość pokrycia całkowitego długu kapitałem własnym przedsiębiorstwa. Wskaźnik ten powinien być większy do 1. II 1. Wskaźnik pokrycia odsetek zyskiem informuje ile razy osiągnięty zysk przed spłatą odsetek i przed opodatkowaniem przewyższa wartość płaconych odsetek. Zysk brutto wraz z odsetkami oznacza maksymalną kwotę jaką kredytobiorca mógłby zapłacić z tytułu odsetek nie ponosząc strat. Przyjmuje się, że stan zadowalający jest wtedy, gdy wielkość tego wskaźnika kształtuje się na poziomie od 4 do 5. 2. Wskaźnik pokrycia zobowiązań informuje o możliwości sfinansowania zadłużenia z nadwyżki finansowej. Odpowiada na pytanie ile lat potrzeba żeby można było spłacić w całości dług osiągniętym przez przedsiębiorstwo zyskiem netto i amortyzacją. 3. Wskaźnik pokrycia usługi kredytu wyraża zdolność przedsiębiorstwa do pokrycia obciążeń finansowych związanych z zaciągniętymi kredytami. Za wartość bezpieczną uznaje się około 1,5 krotne pokrycie spłat kredytu przez nadwyżkę finansową.

30. Przykład. przedsiębiorstwo osiąga zysk przed spłatą odsetek i opodatkowaniem w wysokości 1500zl. Zadłużenie tego przedsiębiorstwa wynosi 3200zł, a oprocentowanie długu 20%. Jak oceniasz ryzyko związane ze spłatą odsetek.

¹⁵⁰⁰ / _{20%  3200} = 2,3

31.Wskaźnik zyskowności (rentowności)

1. zyskowność sprzedaży netto wskaźnik ten informuje jaki % zysku przynosi jednostka przychodu ze sprzedaży, czyli jaki jest udział zysku netto w wartości sprzedaży. Im wyższa wartość tym korzystniejsza sytuacja przedsiębiorstwa 2. Zyskowność majątku Roya określa wielkość zysku jaką przynosi jednostka zaangażowanego w przedsiębiorstwie majątku. Mówi jaki jest udział zysku netto w wartości aktywów. Wyznacza zdolność aktywów przedsiębiorstwa do generowania zysku. Pokazuje, jak efektywnie firma zarządza swoim majątkiem. 3. Wskaźnik zyskowności kapitałów własnych (ROE) wskaźnik ten informuje o udziale zysku netto w wartości kapitału własnego. Określa on zdolność kapitałów własnych do generowania zysku.

32. Piramida Diponta

Piramida Diponta

Rentowność kapitału własnego

Rentowność majątku  umożnik kapitału własnego

Rentowność sprzedaży + wskaźnik obrotu majątkiem

Zysk netto : sprzedaż : majątek (aktywa)

Sprzedaż - koszty - podatki trwały obrotowy

Zwrot kapitału własnego zależy od: a) zyskowności sprzedaży i obrotu majątkiem, b) struktury finansowania (mnożnik kapitału własnego). Im większy jest mnożnik kapitału własnego tym mniejsza wartość kapitałów własnych. Piramida wskaźnika stwarza wiele udogodnień w analizie np.: a) wyjaśnia kierunki i możliwości dochodzenia do celu określonego przez odpowiedni wskaźnik syntetyczny, b) wskazuje miejsce poszczególnych wskaźników w układzie piramidy, a więc pośrednio także rzeczywistości gosp.

33. Zarządzanie należnościami.

Należności odnoszą się do towarów po cenie sprzedaży za które dostawca nie otrzymał jeszcze zapłaty. Powstają wtedy, gdy firma inkasuje zapłatę za sprzedane towary i świadczone usługi z pewnym opóźnieniem w stosunku do momentu wystawienia faktury. Na wysokość należności wpływa: dzienna sprzedaż kredytu, średnia długość okresu ściągania należności. Celem kredytowania odbiorcy jest: stworzenie dogodnych warunków współpracy, aktywizacja sprzedaży, zwiększenie wypracowanego zysku. Polityka zarządzania należnościami: polityka kredytowa, monitorowanie wierzytelności, ocena zmian polityki kredytowej. Polityka kredytowa przedsiębiorstwa musi określić: standardy kredytowe używane do oceny klientów, warunki kredytowe (limity kredytowe, okres kredytowania, w przypadku dyskonta - stopa dyskonta, okres dyskonta).

34. Standardy kredytowe - kryteria używane przez firmy do oceny wiarygodności kredytowej klientów. Pozwalają one określić wzorzec klienta, któremu firma może udzielić kredytu. Na podstawie analizy ekonomiczno-finansowej oraz danych niefinansowych ustala się czy klient ubiegający się o kredyt przewyższa standardy kredytu i tym samym kwalifikuje się do udzielenia mu kredytu. Kryteria oceny kredytu: charakter (moralna ocena potencjalnego kontrahenta, obejmuje jego rzetelność, wiarygodność), jego możliwości płatnicze (zdolność do spłacenia długu w momencie, gdy nadchodzi termin jego spłaty), kapitał klienta (odnosi się do tzw. wartości netto czyli różnica między globalnymi aktywami a globalnymi zobowiązaniami), zabezpieczenia spłaty kredytu, warunki gospodarcze (dotyczy analizy sytuacji bieżącej oraz trendów występujących w całej gospodarce oraz w branży gdzie działa potencjalny kontrahent. Algorytmy tradycyjnej analizy kredytowej obejmuje: charakter, wypłacalność. Są porównywalne z odpowiednim niemetrycznym lub subiektywnym standardem kredytowym i aplikacja przyszłego klienta jest oceniana jako zadowalająca lub niezadowalająca pod względem poszczególnych kryteriów. Źródła informacji: referencje handlowe, bankowe, innych instytucji finansowych, informacje od kontrahentów, zestawienia finansowe dostarczone przez przyszłego klienta, raporty kredytowe sporządzone przez agencje w tym specjalizujące się. Warunki kredytowania: a) okres kredytu - liczba dni od daty sprzedaży w ramach której dłużnik musi dokonać płatności gotówkowej, b) dyskonto gotówkowe - upusty cenowe za wcześniejszą zapłatę. Przy korzystaniu z tej formy ustalany jest okres w jakim powinna być uregulowana płatność oraz upust cenowy jaki zostanie zastosowany w przypadku kiedy płatność zostanie uregulowana w okresie krótszym niż tzw. okres obowiązywania upustu (musi uregulować płatność najpóźniej do 30 dni. Jeżeli ureguluje w ciągu 10 dni, to dostanie 2% upustu w stosunku do ceny widniejącej na fakturze. Jeśli zrezygnuje z wzięcia dyskonta to musi zapłacić całą sumę przed upływem 30 dni).

35. Zadanie.

W firmie X jednostkowy koszt produkcji wynosi 90 zł a cena sprzedaży 130zł. Jaki będzie koszt udzielenia 30-dniowego kredytu potencjalnemu nabywcy. Średni koszt kapitału dla firmy X wynosi 20%.

90  20%  ^{30 dni} / _{365 dni} = 1,48 zł

Zadanie.

Firma X rozważa zaoferowanie dyskonta gotówkowego na warunkach 2/10 net 30. Jaki będzie koszt udzielenia kredytu?

90  20%  ^{10 dni} / _{365 dni} = 0,49zł

drugi element kosztu to obniżka ceny o 2%, czyli 130  2% = 2,60zł. Sumujemy oba elementy 0,49 + 2,60 = 3,09zł

Pozycja	Sytuacja nr 1	Sytuacja nr 2
Sprzedaż	130	127,4
Koszt	90	90
Koszt udzielenia kredytu	1,48	0,49
zysk	18,52	16,91

Warunki 2/10 net 30⁰ od strony nabywcy oznaczają jeśli zdecydujemy się uregulować należności 30-go dnia od daty zakupu, to zapłacimy 2 zł za korzystanie 90zł przez 20 dni.

Koszt rezygnacji z dyskonta

^D / _{1 - D}  ³⁶⁵ / _{OK - OD}

D - stopa dyskonta, OK - okres kredytowania w dniach, OD - okres dyskonta w dniach.

Zadanie .

Ile wynosi dla nabywcy koszt rezygnacji z dyskonta gotówkowego w skali roku, jeżeli: a) należności wg faktury wynoszą 10000zł, b) warunki są nast. 2/10 net 30.

^0,02 / _{1 - 0,02}  ³⁶⁵ / _{30 - 10} 0,0204  18,25 = 37,23%

koszt efektywny 44,56%. Im wyższa jest stopa dyskonta tym większy jest koszt.

36. Monitorowanie wierzytelności, udział należności w majątku

a) obieg wierzytelności - wolniejszy obieg sygnalizuje narastanie powstających w wyniku sprzedaży kredytowej. b) średni okres ściągania należności - sygnalizuje, że klienci w sposób niekorzystny dla firmy zmienili swoje wzorce płatności.

Udział należności w majątku ogółem i majątku obrotowym

^Należności / _{majątek ogółem}  100

^Należności / _{majątek obrotowy}  100

Wskaźnik nieściągalności należności

^{Należności nie ściągalne} / _{przychody ze sprzedaży}  100

^{Należności nieściągalne} / _{należności ogółem}  100

Wskaźnik pozycji kredytowej

^{Należności od odbiorców} / _{zobowiązania wobec dostawców}

37. Zarządzanie zasobami pieniężnymi.

Celem zarządzania jest utrzymanie ich optymalnego poziomu. Im mniej środków pieniężnych tym lepsza sytuacja bieżącej działalności firmy, bez narażania jej na ryzyko utraty płynności i ograniczenia dynamiki działalności gospodarczej. Środki pieniężne są tym elementem aktywów, która nie przynosi dochodu lub wypracowuje dochód znacznie niższy niż inne rodzaje aktywów. Motywy utrzymania gotówki: a) transakcyjny - gotówka jest przeznaczona na finansowanie bieżących transakcji ponieważ trudno jest zsynkretyzować wpływy z wydatkami, b) oszczędnościowy - rezerwa bieżąca, c) spekulacyjny - gotówka jest utrzymywana ze względu na możliwość dokonania okazyjnych zakupów po atrakcyjnej cenie. Zarządzanie zasobami pieniężnymi zmierza do :minimalizacji udziału gotówki w ogólnych zasobach pieniężnych, maksymalizacja korzyści płynących z jej posiadania poprzez lokowanie przejściowych nadwyżek środków pieniężnych w sposób zapewniający odpowiednie korzyści, powinno zmierzać do optymalizacji procesu poboru należności i regulacji zobowiązań, poszukiwanie tanich źródeł finansowań przejściowych niedoborów gotówki.

38. Modele optymalizujące zasoby gotówki: model Baumar, model Ston`a, model Millera-Orra - jest on stosowany, gdy przewidywane przepływy gotówkowe są niepełne. Ustala się dolni i górny poziom gotówki. Gdy stan gotówki osiąga górny poziom wtedy nadwyżkę zamienia się na łatwo zbywalne papiery wartościowe. Gdy wielkość środków osiągnie dolny poziom wówczas następuje sprzedaż papierów wartościowych. Optymalny poziom gotówki

P = ( ^{3  a  V} / _{4  i}) ^1/3 + N

M = 3  (^{3  a  V} / _{4  i}) ^1/3 + N = 3  P - 2  N

a- koszt transakcji zakupu lub sprzedaży papierów wartościowych.

V - wariancja dziennego stanu środków pieniężnych

i- dzienna stopa procentowa krótkoterminowych papierów wartościowych

N - dolny limit środków pieniężnych ustalony wcześniej

Wady modelu: a) rygorystyczne założenie statystyczne (normalny rozkład strumieni gotówki oraz stała wariancja w czasie), b) przyjęcie założenia o całkowitej niepewności gotówki, c) model działa sprawnie, gdy gotówkę inwestuje się w jeden typ papierów wartościowych. Gdy istnieje kilka alternatyw inwestowania model nie jest skuteczny.

39. Zarządzanie zapasami

Cel zarządzania zapasami - dążenie do zminimalizowania kosztów związanych z utrzymaniem zapasów, musi być zachowana ciągłość produkcji i sprzedaży oraz zdolność płatniczą firmy. Koszty związane z utrzymaniem zapasów; a) koszty, które rosną wraz ze wzrostem poziomu zapasów (koszty kapitałowe, koszty magazynowania związane ze składowaniem i przechowywaniem zapasów, koszty przeładunków zawiązane z przemieszczaniem i dostarczaniem zapasów do odpowiednich komórek produkcyjnych bądź punktów sprzedaży, koszty ubezpieczenia zapasów, koszty zużycia i starzenia się zapasów związane ze spadkiem wartości zapasów wynikających z ich fizycznego lub ekonomicznego starzenia się, b) ) koszty, które maleją wraz ze wzrostem poziomu zapasów (koszty realizacji zamówień - stałe czynności urzędnicze i administracyjne, koszty wyczerpania zapasów związane z przerwami i stratami w produkcji oraz ze spadkiem sprzedaży bieżącej. Modele zapasów; a) model ekonomicznej wielkości zamówienia

EOQ =  ^{2  s  F} / _{C  P}

S - wolumen rocznej sprzedaży, F - stałe koszty założenia zamówienia, C - roczne koszty utrzymania zapasów, P - cena jednostkowa zapasów.

Bezpieczny poziom zapasów - urealniony punkt zamówieni. Jest utrzymywany dla uniknięcia niedoborów w następujących przypadkach: a) wzrost popytu - zwiększenie się sprzedaży poza planowy poziom, b) w przypadku opóźniania się w transporcie

Urealniony punkt zamówień = S  T + S  T₁

S - wielkość sprzedaży, T - czas na zrealizowanie dostawy, T ₁ - okres, na który powinien wystarczyć zapas bezpieczeństwa

Określenie zapasu polega na wyliczeniu odchylenia standardowego pomiędzy faktycznym okresem realizacji zamówienia a okresem umownym.

Wariancja = ²⁷ / _{10 - 1} = 3

Odchylenie standardowe =  3 = 1,73 dnia

Urealniony punkt zamówień = ²⁶⁰⁰⁰ / _{360 dni}  14 dni + ²⁶⁰⁰⁰ / ₃₆₀  1,73dnia=1136 sztuk

40. Ocena sprawności zarządzania zapasami.

Wskaźnik zapasów materiałowych = ^{średni stan zapasów materiału} / _{koszty zużycia materiału}  360

Wskaźnik ten informuje na ile dni potrzeb produkcyjnych zgromadzono zapasy materiałów. Wskaźnik zapasów półprodukcji i produktów w toku ^{= średni stan zapasów półproduktów i prod. w toku  360} / _{koszty wytworzenia produktów}. Wskaźnik ten informuje ile dni przeciętnie trwa cykl produkcyjny. Wskaźnik zapasów gotowych = ^{średni stan zapasów produktów} / _{koszty wytworzenia przed prod.}  360 - wskaźnik ten informuje na ile dni utrzymywane zapasy produktów gotowych zabezpiecz. sprzedaż.. Wskaźnik zapasów towarów = ^{średni stan zapasów towarów  360} / _{wartość sprzedanych towarów według cen nabycia} - wskaźnik informuje na ile dni zgromadzone zapasy towarów zabezpieczają sprzedaż na określonym poziomie.

41. Źródła finansowania majątku. Cechy kapitału własnego i obcego.

Kapitał własny (cechy): a) jest podstawą do zarządzania przedsiębiorstwem, b) jest podstawą do uzyskiwania korzyści, c) jest gwarancją materialną, d) jego zastosowanie ma charakter względnie stały, e) nie ma on określonego terminu zwrotu. Wyróżniamy kapitał własny; zwykły i uprzywilejowany. Uprzywilejowany dotyczy prawa głosu, dywidendy podziału majątku w razie likwidacji spółki. Prawa posiadaczy akcji: a) prawo do głosu na temat istotnych dla spółki decyzji podejmowanych na własnym zgromadzeniu akcjonariuszy, b) prawo do otrzymywania dywidendy, c) prawo poboru, czyli pierwszeństwo do objęcia akcji nowo emitowanych przez spółkę, d) w przypadku likwidacji spółki właściciele mają prawo do części majątku, który pozostał po spłaceniu wszystkich zobowiązań ciążących na firmie. Cechy kapitału obcego: a) jego zastosowanie jest odpłatne, b) nie daje on materialnych podstaw do zarządzania firmą, c) w przypadku ponoszenia strat bądź bankructwa firmy jest wycofywany w pierwszej kolejności, d) jest on kapitałem pulsującym, e) jest kapitałem zwrotnym. Tarcza podatkowa - obniżenie kosztu pozyskanego kapitału obcego, np.: koszt kredytu.

42. Koszty kapitału własnego i obcego.

Koszt kapitału własnego; a) uprzywilejowany - Ru = ^D / _{Va - Ke}. D - wielkość dywidendy wypłaconej na jedną akcję uprzywilejowaną, Va - cena rynkowa akcji, Ke - koszt emisji i sprzedaży akcji uprzywilejowanych przypadający na jedną akcję, b) zwykły ( Rz = ^D₁ / _{Va + g} , D₁ = Do (1 + g), g - stopa wzrostu dywidendy, D₁ - dywidenda jaką powinno się otrzymać po 1-szym roku).

43. Zadanie.

Cena akcji kształtuje się na poziomie 4 zł, średnia stopa wzrostu dywidendy jest szacowana na 15%, ostatnio wypłacona dywidenda wynosiła 50 gr. za akcję. Ile wynosi koszt kapitału własnego spółki?

D₁ = 0,50 (1 + 0,15) = 0,575 Rz = 575 : 4 + 0,15 = 29,4 %

44. Model wyceny aktywów kapitałowych, koszt kapitału obcego,

R = R + B (Rm - Rf)

Rf - stopa dochodu pap. wart. pozbawionego ryzyka, Rm - indeks giełdowy, B - współczynnik beta papierów wartościowych - określony jest jako stosunek zmian stopy dochodu papierów wartościowych danej firmy do zmian indeksu giełdowego. Wykazuje on ile % w przybliżeniu wzrośnie stopa dochodu papierów wartościowych, gdy stopa portfela rynkowego wzrośnie o 1%.

1) Współczynnik B = 0 - stopa dochodu papierów wartościowych nie reaguje na zmiany zachodzące na rynku, 2) współczynnik 0 < B < 1 - w małym stopniu reaguje na zmiany zachodzące na rynku, 3) współczynnik B = 1 - stopa dochodu papierów wartościowych zmienia się w takim samym stopniu jak stopa dochodu portfela rynkowego, 4) współczynnik B > 1 - w dużym stopniu reaguje na zmiany zachodzące na rynku. Koszt kapitału obcego - a)kapitał obcy pochodzi z kredytów i pożyczek bankowych. Rk = I (1 - Pd). I - bankowa stopa procentowa, Pd - stopa podatku dochodowego. Koszt zużycia kredytów bankowych jest określany przez bankową stopę procentową oraz stopę podatku dochodowego, b) koszt kapitału obcego pozyskany w drodze pożyczek obligatoryjnych.

Ro = ⁰ / _Vo  (1 - Pd) Vo = Po (1 - ^M / ₁₂  ^Io / ₁₀₀)

Vo - skorygowana wartość rynkowa obligacji, Po - rynkowa cena obligacji, Io - stopa oprocentowania obligacji, M - liczba miesięcy, które upłynęły od ostatniej wpłaty odsetek. Aktualna rena rynkowa obligacji wyraża nie tylko jej wartość lecz obejmuje również wartość oprocentowania należnego za czas jaki upłyną od ostatniej wypłaty odsetek. Wymaga to odpowiedniego skorygowania ceny rynkowej obligacji o należny %. Średni ważony koszt kapitału danej firmy oblicza się uwzględniając koszt każdego z jego składników ważonych i udziałem w całości kapitału.

Rs = Ru  Uu + Rz  Uz + Rk  Uk + Ro  Uo

U - udział składników kapitału w ogólnej jego wartości

45. Źródła finansowania: umowa pożyczki, umowa kredytu. Na mocy KC przez umowę pożyczki rozumiemy taką umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tą samą ilość pieniędzy.

46. Umowa kredytowa - wg prawa bankowego przez umowę kredytową bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie określoną kwotę środków pieniężnych, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, czyli do zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w nowym terminie spłaty oraz do zapłaty prowizji od przyznanego kredytu. Różnice. a) w drodze umowy pożyczki pieniężnej następuje przeniesienie własności pieniędzy, natomiast w przypadku umowy kredytu bankowego bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy określoną ilość środków pieniężnych w postaci bezgotówkowego pieniądza bankowego b) umowa kredytu reguluje prawo bankowe, pożyczki cywilne, c) kredyt udzielany jest na określone cele, podane na wniosku kredytowym przez kredytobiorcę. przy pożyczce ten warunek nie jest wymagany, d) wykorzystanie kredytu następuje na warunkach i zasadach ustalonych w umowie kredytowej, ten warunek nie musi dotyczyć umowy pożyczki, e) umowę kredytową zawiera się zawsze na piśmie, nie ma takiego wymogu przy pożyczce, której wysokość nie przekracza 500zł.

47. Rodzaje kredytów: a) kryterium czasu (krótkoterminowe do 1 roku, średnioterminowe 1 - 4 lata, długoterminowe od 4 lat, b) kryterium formy (towarowy, pieniężny), c) kryterium przeznaczenia (obrotowe, inwestycyjne), d) kryterium sposobu zabezpieczenia (lombardowe, hipoteczne), e) kryterium metody kredytowania (w rachunku bieżącym, w rachunku kredytowym, akceptacyjne, specyficzne formy kredytowania, f) kryterium kredytodawcy ( bankowy, dostawcy, odbiorcy), g) kryterium waluty kredytu ( złotowe, dewizowe). Kredyty obrotowe są udzielane na finansowanie bieżących potrzeb firm. Związane jest to: z zapotrzebowaniem, z produkcją, ze sprzedażą. Inwestycyjne - udzielone na przedsięwzięcie mające na celu trwałe zwiększenie majątku firmy, mogą być przeznaczone na finansowanie projektów: a) inwestycje materialne (zakup maszyn specjalistycznych, środków transportu) b) inwestycje w wartości niemarketingowej (patenty, licencje) c) inwestycje w wartości finansowej (zakup akcji i udziałów).

48. Przedstaw pojęcie kredytu. Wymień podstawowe funkcje, omów dokładnie jedną z nich. Kredyt - w momencie udzielania tworzy nową siłę nabywczą, jest udzielany odpłatnie na określony cel i czas przez bank w formie gotówkowej (kredytobiorca reguluje płatności) lub bezgotówkowej (bank reguluje płatności). Zasady udzielania kredytu reguluje prawo bankowe, banki biorą odsetki od aktualnej kwoty zadłużenia. Funkcje kredytów: 1) emisyjna - stworzenie nowej siły nabywczej, 2) dochodowa - jeśli część wydatków w danym czasie nie ma pokrycia w przychodach a dokonano ją dzięki przychodom kredytowym a) prosta nie uzupełnia popytu na towary i usługi zmniejszone przez oszczędności pieniężne b) rozdzielcza - uzupełnia globalny popyt i przesunięcie towarów do ich ostatecznych konsumentów 3) kontrolna - uzyskuje informacje o prowadzeniu procesów gospodarczych w kredytowanych podmiotach

49. Podaj definicję świadczenia podatkowego. Scharakteryzuj ją dokładnie. Podatek - to najbardziej powszechna forma daniny publicznej. Jest to przymusowe świadczenie pieniężne o charakterze ogólnym bezzwrotnym nieodpłatnym, pobierane przez państwo lub inny związek publicznoprawny na podstawie obowiązujących norm prawnych. Przymusowość oznacza, że władza państwowa nakazuje, w sposób obligatoryjny płacić podatek w określonej wysokości i ustalonym terminie. W razie odmowy stosuje się egzekucję. Pieniężny charakter świadczenia oznacza, że może być on pobierany tylko w formie pieniężnej. Ogólność oznacza, że podatek jest nakładany na podatników wg ustalonych ogólnie zasad prawnych. Bezzwrotność oznacza, że podatek zapłacony nie podlega z reguły zwrotowi. Nieodpłatność oznacza, że podmiot wnoszący podatek nie otrzymuje z tego tytułu żadnego wzajemnego, ekwiwalentnego świadczenia ze strony państwa.

50. Funkcje kredytu, omów jeden przykład. 1) emisyjna - stworzenie nowej siły nabywczej, 2) dochodowa - jeśli część wydatków w danym czasie nie ma pokrycia w przychodach a dokonano ją dzięki przychodom kredytowym a) prosta- nie uzupełnia popytu na towary i usługi zmniejszone przez oszczędności pieniężne b) rozdzielcza- uzupełnia globalny popyt i przesunięcie towarów do ich ostatecznych konsumentów 3) kontrolna - uzyskuje informacje o przebiegu procesów gospodarczych w kredytowanych podmiotach.

51. Weksel i jego funkcje. Weksel - dokument zobowiązujący wystawcę lub wskazaną przez niego osobę do zapłacenia określonej sumy w danym terminie. Funkcje weksla: a) płatnicza - można wekslem zapłacić lub przyjąć zapłatę gdy nabywca reguluje należność korzystając z kredytu handlowego, b) kredytowa - odracza płatność. Rodzaje; a) trasowany - występują trzy osoby, bezwarunkowe polecenie wystawcy (trasanta) skierowane pod adresem innej osoby (trasata) do zapłacenia przez nią osobie wskazanej (remitent, beneficjant) określonej sumy w określonym czasie b) własny - występują dwie osoby, wystawiany do 3 miesięcy, dłużnikiem jest wystawca weksla, wystawia i płaci weksel ta sama osoba.

52. Co to jest faktoring. - to skup wierzytelności, polega na wykupie przez bank faktur wystawionych przez przedmiot z tytułu podpisanych umów handlowych. Faktorant sprzedaje swoją wierzytelność, a faktor ją nabywa. Sprzedający swoją wierzytelność na rzecz banku otrzymuje należną kwotę przed terminem wymagalności płatności faktury. Nie otrzymuje równowartości faktury, tylko kwotę z tytułu sprzedaży wierzytelności. Jest to forma kredytowania należności, gwarantuje zabezpieczenie przedsiębiorstwa przed ryzykiem, to inkasowanie należności przez bank. Rodzaje faktoringu: a) pełny - polega na skupie wierzytelności handl. w związku z którym bank w przypadku braku spłaty w terminie może dochodzić spłaty od dłużnika wierzytelności, jak również od podmiotu, który sprzedał bankowi tą wierzytelność. Bank żąda zabezpieczenia w postaci weksla inblanco z deklaracją wekslową b) niepełny - to skup wierzytelności handl. a wykup od faktoranta w związku z którym w przypadku braku spłaty wierzytelności w terminie bank może żądać zapłaty do dłużnika należności c) mieszany - skup wierzytelności łączący w sobie elementy faktoringu pełnego i niepełnego.

53. Podatek, elementy składowe, różnice między podatkiem a opłatą. Podatek - przymusowe świadczenie pieniężne ogólne bezzwrotne i nieodpłatne, pobierane przez państwo na podstawie przepisów prawa, które określają wymiar, termin i warunki płatności. Elementy podatku: a) podmiot i przedmiot podatku - podmiot podatku czynny (państwo), bierny (płatnik i podatnik). Płatni osoba fizyczna lub prawna która ponosi ciężar świadczenia podatkowego i doznaje uszczuplenia swego dochodu. Płatnik - osoba fizyczna i prawna, która na podstawie przepisów jest zobowiązana do odprowadzania świadczenia podatkowego na rachunek instytucji, która ma prawo do wyboru tych świadczeń. Przedmiot podatku - rzecz, nieruchomość lub zdarzenia z którymi wiąże się powstanie obowiązku podatkowego. b) podstawa opodatkowania - to wyrażone zwykle w pieniądzu wartość przedmiotu opodatkowania ustalona przez przepisy prawa podatkowego, c) stopa podatkowa i saldo stóp - wyrażona w % część podstawy opodatkowania która w postaci świadczenia podatkowego ma wejść do budżetu. Zastosowanie odpowiedniej stopy podatkowej do procentowej daje wymiar, czyli kwotę podatku, jaką trzeba wpłacić do budżetu, d) kwota podatku, e) zwolnienia i ulgi.

 

---