Nazwą pierwszy styl pompejański określamy dekorację ścian charakterystyczną dla budynków z tufu w opus incertum, wznoszonym w Pompejach - od początku II wieku do roku 80 p.n.e. Pompeje były miastem samickim ale silnie zhellenizowanym. Pierwszy styl panował w II wieku we wszystkich ośrodkach kultury hellenistycznej - Priene, Aleksandrii na Delos, w Attyce. A także w miastach Wielkiej Grecji.

Nazywa się go również inkrustacyjnym albo strukturalnym, polegał bowiem na imitowaniu barwnych wykładzin z marmurowych płyt(CRUSTAE) stosowanym w tym czasie w bogatych wnętrzach. - imitowanie struktury wnętrza.

Ścianę dzielono na 3 części - dolna imitowała cokół i ortostaty (poza Italia tylko ortostaty)

Środkowa - ścianę z wykładzinami zakończona gzymsem, górna zaś była zazwyczaj gładka lub zwieńczona dodatkowym gzymsem. Cokół pokrywano jasną żółtawą farba aby imitował drewniana boazerie , ortostaty miały kształt prostokątów ustawionych horyzontalnie lub wertykalnie. Prostokąty imitujące płyty marmurowe (właściwe custae) ułożone zawsze horyzontalnie miały rożne kolory przez co naśladowały barwne marmury. Ściana ponad gzymsem była biała podobnie jak gzyms i pilastry stojące w rogach wnętrza lub wzdłuż ścian wykonane reliefowo ze stiuku. Gzyms zdobiły zwykle ząbki pilastry z bogato zdobiona głowica wyrastała z podłogi przed płaszczyzna ściany a wiec również przed cokołem i sięgały sufitu, bez względu na biegnący na wysokości 2/3 gzymsu. Ortostaty i płyty były płasko lecz wyraźnie wymodelowane w stiuku, gzymsy i pilastry wykonano w bardziej wypukłym reliefie.

1 styl łączył efekty malarskie i plastyczne dając złudzenie bogatego niemal pałacowego wnętrza. Spotęgowane to było mozaikowa dekoracja posadzki z wielobarwnym obrazem mozaikowym(tzw emblema/emblemat) pośrodku.

Nieliczne zabytki: ściany pierwszego perystylu w Domu Fauna , atrium Domu Salustiusza, cubiculum Domu Centaura w Pompejach oraz dekoracje Domu Samnickiego w Herkulanum. Występują także w bazylice pompejańskiej.

---