Pyt 4. Organizacja biblioteczki dziecięcej w przedszkolu. ???Nie jestem pewna

Książki małe, grube, mało tekstu.

Pokazujemy książkę w przedszkolu i dziecko mówi nam czy ma taką książkę w domu czy nie.

Dzieci 3-4 letnie utwory realistyczne.

Dzieci 5- 6 letnie utwory fantastyczne.

 

Pyt 5. Rozwój spostrzegawczości wzrokowej- oglądanie ilustracji.

Ilustracja pogłębia estetyczne przeżycia dzieci związane z tekstem utworu. Wzrokowy obraz pobudza wyobraźnię, choć nie zawsze. Czasem tekst pięknie wypowiedziany nie potrzebuje takich bodźców, bo pobudza wyobraźnię formą dźwiękową. Starsze dzieci  powinny umieć słuchać bez oglądania ilustracji. Obrazki można pokazać po opowiedzeniu utworu dla wzbogacenia przeżyć lub przed jego wysłuchaniem przez dzieci, aby zainteresować.

 

Pyt 6.Metody pracy.

1)Metody  słowno- oglądowe.

- opowiadania

-lektura

- recytacje tekstu przez nauczyciela

-audycje radiowe

- widowiska teatralne

2)Metody czynne.

-inscenizowanie utworu

- wygłaszanie wierszy przez dzieci

-śpiew dzieci

-taniec towarzyszący tekstowi literackiemu

-kierowanie działalnością dzieci w zabawie lub pracach związanych z tematyką literatury dziecięcej np. w zabawie tematycznej.

W praktyce obie te metody są ze sobą ściśle powiązane za pomocą żywego słowa.

Pyt.7 Praca z obrazkiem

• służy do sprawdzania stopnia, myślenia i mowy dziecka

• wartości wychowawcze:

• wyodrębnia przedmiot

• wpływa że dziecko zauważa czynności, sytuacje i wydarzenia

• uczy kojarzenia obrazek z nazwą

• rozwija pojęcia elementarne i ogólnienia

• rozwija procesy myśleniowe (dziecko porównuje, synteza, wnioskowanie)

• rozwija wyobraźnie

• uzupełnia treści przyczynowo-skutkowe

Historyjki obrazkowe dzieci starszych:

• stopniowanie trudności

• jakość treści

• środowisko z jakiego pochodzi

Utrudnianie pracy z obrazkiem cel:

• rozwój myślenia

• dokładanie obrazka

• dodawanie obrazków nieuporządkowanych

• nadawanie tytułu obrazka

• zmuszanie dzieci do zadawania pytań

Pyt.8 Zagadki rozwijanie myślenia

(Np. na rozwijanie myślenia wpływają : zagadki)

Zagadki rozwijają :

• myślenie ,

• koncentracje,

• wyobraźnie,

• spostrzeganie,

• uwagę,

• język

Pytania jakie zada nauczyciel w zagadkach zależą od:

• stopniowanie trudności

• jakość pytania zależy od odbioru

• w jakim stopniu dzieci były skupione

Formowanie pytań problemowych zależy od:

• grupy dzieci

• dzieci zadają pytania, bo jest ono : (ciekawe, rozumie, myśli )

Pyt.9 Rozwijani pojęć i rozwijanie żywego słowa(Okoń)

Aby rozwinąć pojęcia należy;

• nakierować,

• kształtować pojęcia elementarne,

• rozwój pojęć naukowych

Dziecko przychodzące do przedszkola posiada;

• pojęcia błędne,

• błędne rozumowanie,

• dosłowne rozumowanie

Żywe słowo (żywa mowa);

• dźwięki i głosy wiążą się w wyrazy ,które mają większe znaczenie niż tekst czytany.

• Wpływa na; przeżycia estetyczne, wzorce dla dziecka

Cechy żywego słowa;

• odziaływuje na słuch,

• mowe,

• gesty,

• mimike

Mowa ma forme dżwiękową;

• akcent,

• pauza,

• ton głosu,

• natężenie,

• tępo mówienia,

• dykcja,

• barwa głosu

Na co wpływa żywe słowo;

• emocje,

• wzmacnia obserwacje,

• budzi zainteresowanie dziecka

Pyt 10). Formy przekazu utworów literackich:

a)Opowiadanie nauczyciela

- W opowiadaniu dominują części mowy są to czasowniki

W opisie dominują rzeczowniki i przymiotniki

- To chronologiczne przedstawienie wydarzeń

- W opowiadaniu zmieniamy styl, język, podkreślamy stroje, stosujemy łatwiejsze środki obrazowania np.:

• Onomatopeja (dzwiękonaślad)

• Personifikacje (uosobienie)

• Dialog

• Monolog

• Przybliżamy akcję za pomocą tzw. czasu teraźniejszego (jest akcja żywsze w teraźniejszości)

• Stosujemy pytania retoryczne(nie wymagające odpow)

• Powtórzenia

• Niedomówienia

• Można upraszczać język

• Skracać dług opisy

• Unikać trudnych przenośni

• Opowiadanie jest formą ustna i pisemną.

b)Czytanie tekstów

Należy zapoznać się wcześniej, nie może mieć utkwionego wzroku w tekście, tekst wcześniej poznany.

c)Recytowanie z pamięci poezji

• Ma na celu kształtowanie uroki poezji

• Rymy zakłócają odbiór poezji dlatego wielokrotnie należy czytać wiersz

• Można mieć własne nagranie i odtworzyć dzieciom

Pyt 11) Kształcenie poprawności słownikowej i gramatycznej, zainteresowanie książką.

a) słownikowej

cel to rozwijanie słownictwa

prowadzimy za pomocą:

• Rozmowy

• Słuch opowiadań wierszy

• Omawianie ilustracji

• Rozmowy przy obrazkach na temat książek.

b) gramatycznej

• prawidłowe formy poszczególnych części mowy

• formy

• Używanie przyimków, przysłówków, spójników

Dzieci starsze , przedszkolne 3-6l kontakt z ksiązką:

Wartość ksiązki :

małe dziecko - dotknie , ogląda

Starsze dziecko - może pobudzać zainteresowania czytelnicze, jak umie czytać dok. Analizy tekstu

c) kształtowanie zainteresowań książka

• zależność od poziomu intelektualnego dziecka

• kontakty dziecka dotychczasowe z ksiązką

• wpływ dorosłych dom

dzieci 3-4 letnie lubią utw. realistyczne,

• przygody zabawek którymi bawią się

• lubią opowiadania o rodzinie, rodzeństwie, ptakach, które znają

dzieci 5-6 magiczne przedmioty i zwierzęta fantazję cechuję je myślenie fantastyczne

dzieci 4,5 - 5,5 to okres zainteresowań baśnią (antropomorfizm - przypisywanie cech ludzkich przedmiotom martwym lub przyrodzie żywej) również fantazje

6 r ż. z fantazji i magii dziecko przenosi się w świat realny - bierze się z zainteresowań

Cały okres przedszkolny - to zainteresowanie światem przyrody, kojarzą ze światem baśniowym np. Zaczarowana zagroda. Brak w pozycjach książkowych konflikty między dziećmi.

Interesują się :

• środowiskiem rodzinnym

• środowiskiem rówieśników

• pracy dorosłych

Literatura dziecięca humorystyczna 3-4 l, elem, dźwiękowe człap, człap przyciąga uwagę rytm, rym, rytmika mamy tutaj - komizm sytuacyjny (bohaterowie) Przezywanie komizmu przez dziecko jest inne niż dorosły(różni się odbiór treści)

Pyt 12)Dobór książek do pracy z dziećmi, wiek a rodzaj książki

W doborze bierzemy pod uwagę:

• Treść

• Charakter ilustracji

• Zakres treściowy

• Pojęcia

• Słownictwo

Młodsze :

• wyraźnie wyeksponowany bohater

• ukazywać wzorce zachowań( wesołe pozytywne, ładne, ciekawe godne naśladowania

Dzieci 3-4 l:

• Należy unikać tekstów jak najmniej; opisów, dialogów

• Najbliższe opowiadanie dziecku

Starszaki:

• tekst dłuższy są w stanie słuchać 20-30 minut

• Można pokazać bohaterów negatywnych trzeba zaznaczyć iż jest to zły bohater (dzieci potępią)

• Można czytać opisy przyrody (małym nie)

• Przeżyć - pozwala lepiej zrozumieć przeżyć formę artystyczną, przyzwyczajają się do samodzielnego czytania

Pyt. 16 Podział środków dydaktycznych

Są one dwojakiego rodzaju:

1. pomoce, z których tylko korzysta nauczyciel do organizowania zajęć,

2. pomoce, z których korzystają dzieci( TYLKO!) podczas zabaw.

Pyt. 17. Rozmowa z dziećmi

1. Słowa,

2. Gesty,

3. Mimika.

W trakcie dzieci zadawają pytania, uczą się argumentowania.

Ma na celu: Pobudzenie dziecka do spostrzegania, do zabawy a także i do pracy.

Dostarczą także wiadomości dzieciom, rozwija czynny i bierny język, rozwija język potoczny.

Wyróżniamy rodzaje rozmów:

1. Samorzutne

2. Zaplanowane

3. Indywidualne

4. Zespołowe

Ad.b

Zaplanowane na zajęciach, o zawodach rodziców, środowisku. Tematem rozmów może być: coś co wynika…program nauczania, środowiska, na temat obrazu lub ilustracji, dotycząca książki czy utworu literackiego.

Mowa powiązana- przeciwieństwo mowy spontanicznej. Zadaniowa, dłuższa wypowiedź na określony temat.

Trudności mowy powiązanej

1. Dziecko milczy,

2. Mały zasób słownictwa,

3. Brak koncentracji,

4. Nieśmiałość,

5. Emocje towarzyszą,

6. Brak umiej. logicznego łączenia zdań,

7. Nieprawidłowa budowa zdań, wstyd.

Dłuższa wypowiedź zależy od tego, czy dziecko jest otwarte na doświadczenie z wypowiadaniem się, wyobraźni, pamięci od wiązania spostrzeżeń.

Dobry rozwój mowy dziecka - na co wpływa?

częste wypowiadanie się,

mowa nauczyciela powinna być wzorem do naśladowania, powinna wzbogacać czynny i bierny słownik dziecka.

Pyt. 18 Mowa i myślenie dziecka.

Rozwój mowy to:

1. Doskonalenie słownictwa,

2. Doskonalenie wymowy,

3. Doskonalenie poprawności gramatycznej,

4. Swobodne wyrażanie myśli i uczuć

5. Budzenie wrażliwości na piękno języka,

6. Kształtowanie kultury słowa,

7. Przyzwyczajanie do obcowania z literaturą dziecięcą.

Pod pojęciem „myślenia” rozumiemy myślenie logiczne; także wnioskowanie , uzasadnianie, spostrzeganie, porównywanie, abstrahowanie oraz analizę i syntezę.

Na rozwój mowy dziecka wpływa mowa otoczenia i uczenie się przez naśladownictwo. Ponadto ma ogromny wpływ wzór poprawnej mowy nauczyciela, forma dźwiękowa, poprawność gramatyczna i treść słów.

Początkowy etap kształcenia języka dziecka w przedszkolu to sformułowanie jego potrzeby mówienia w różnych sytuacjach:

• Zabawy tematyczne i konstrukcyjne,

• Twórczość plastyczna, która skłania dziecko do mówienia,

• Mycie rąk,

• Posiłki,

• Przebieranie się itd.

Z wiekiem dziecko zadaje coraz więcej pytań nauczycielowi, nawiązuje rozmowy z koleżeństwem, próbuje dyskutować, czyli myśli.

W różnych okolicznościach nauczyciel obserwuje rozwój mowy dzieci, zasób słownictwa, poprawność i błędy. Dzięki rozmowie z dziećmi rozwija się dialog.

Dziecko:

• Przyswaja sobie kulturę rozmowy,

• Umiejętność słuchania,

• Próbuje nawiązywać do wypowiedzi nauczyciela, rówieśników,

• Rozwija myślenie,

• Poszerza zasób słownictwa.

Rozmawia się o życiu w domu, przedszkolu; mówi się o różnych zawodach, o kraju itd. Rozmawia się także np. podczas zajęć plastycznych, spacerów, wycieczek itd.

Dziecko nie tylko musi umieć odpowiedzieć na pytanie nauczyciela, ale i nawiązywać do rozmów kolegów. Pytania nauczyciela powinny pobudzać do myślenia, do wyciągania wniosków.

Temat rozmowy musi być szeroko ujęty, aby dzieci mogły wzbogacać go o swoje spostrzeżenia.

Rozwijaniu ekspresji słownej dzieci służą opowiadania. Temat podaje nauczyciel. Jest on związany z przedmiotami, czynnościami codziennymi. Temat może wypływać też z obrazków, z własnych wytworów plastycznych, z audycji, z utworów literackich.

Kiedy dziecko zaczyna opowiadać na dowolny temat, towarzyszy temu dużo emocji i gestów. Nie wolno wtedy przerywać i poprawiać, lecz zachęcać do coraz bardziej szczegółowego opowiadania.

Pyt 22. O przeżyciach estetycznych

Co wywołuje przeżycia estetyczne u przedszkolaków?

• żywe słowo,

• wartościowa książka, która pobudza wyobraźnię,

• inscenizacje,

• teatrzyk,

• audycje

Od czego zależy poziom odbioru wrażeń estetycznych:

• dotychczasowe kontakty z książką

• wrażliwość

• kontakty z książką w domu

• rodzaj książki, poziom artystyczny

• Dzieci 3-4 letnie bardzo lubią utwory realistyczne, cieszą je przygody, zabawy. Lubią czytać o rodzinie, rodzeństwie, o ptakach; lubią magiczne przedmioty i zwierzęta.

• Starsze dzieci (5-6 lat) myślą w sposób magiczny. Lubią czytać o rzeczach fantastycznych. Literatura podaje, że 4,5 - 5,5 to okres zainteresowania baśnią. Jest to głównie baśń atropomorfistyczna, np. bogów na podobieństwo ludzi

• Ok. 6 r.ż. dziecko z fantazji i magii przenosi się w świat realny. Chłopiec interesuje się techniką, wynalazkami.

• Cały okres przedszkolny dziecko cechuje się zainteresowaniem przyrodą. Dlatego, że kojarzą się ze światem baśniowym. W literaturze dziecięcej nie ma literatury przedstawiającej konflikty dzieci w przedszkolu. Dzieci interesują się środowiskiem rodzinnym, rówieśników.

Pyt. 23. Recytacja i lektura

• kształtują umiejętność pojmowania tekstu literackiego,

• wzbogacają język.

• Recytujemy urywki utworów, nieraz cały tekst (w starszych grupach).

• czytając, odrywać oczy od książki,

• przenosić wzrok na dzieci, aby stale mieć z nimi kontakt.

• Do lektury wybieramy krótkie opowiadania o żywej akcji;

• Długość trwania czytania:

• 3- 10 minut u dzieci młodszych( razem z oglądaniem ilustracji),

• do 0,5 godziny dzieci 5-6- letnie ( pokazywanie ilustracji nie jest konieczne, czasem zbędne).

*W grupach 3- 4-latków odczytujemy tekst małym, 2-4 osobowym zespołom, aby każde dziecko mogło spoglądać na ilustracje.

*Dzieci starsze mogą słuchać nawet w większej grupie; musi to być jednak utwór o żywej akcji i dużych walorach narracyjnych.

Pyt. 24. Oglądanie ilustracji

Ilustracja pogłębia estetyczne przeżycia dzieci związane z tekstem utworu. Wzrokowy obraz pobudza wyobraźnię, choć nie zawsze. Czasem tekst pięknie wypowiedziany nie potrzebuje takich bodźców, bo pobudza wyobraźnię formą dźwiękową. Starsze dzieci powinny umieć słuchać bez oglądania ilustracji. Obrazki można pokazać po opowiedzeniu utworu dla wzbogacenia przeżyć lub przed jego wysłuchaniem przez dzieci, aby zainteresować.

Pyt. 25.Typy inscenizacji

• pani wygłasza cały utwór, a dzieci wypowiadają niektóre słowa lub odtwarzają pewne czynności , np. opowiada im bajkę, a one powtarzają dialogi czy fragmenty dźwiękonaśladowcze,

• dzieci same wg wyznaczonych ról, bez udziału nauczyciela, odtwarzają pamięciowo opanowany cały utwór; w ten sposób inscenizuje się krótsze utwory poetyckie; takie inscenizacje przeprowadza się w grupach starszych i to raczej po przygotowaniu wg punktu 1,

• dzieci inscenizują dłuższy utwór, nie odtwarzając dosłownie tekstu; wypowiadają go dowolnie, lecz zgodnie z treścią utworu. To najtrudniejsza forma inscenizacji. Wymaga od dzieci wyrazistej wypowiedzi oraz zrozumienia całego utworu i przebiegu akcji. Można zastosować w grupie najstarszej.

• Inscenizacja za pomocą kukiełek pacynek. Wymaga ona wdrażania dzieci do obchodzenia się z kukiełka, a zwłaszcza do uzgodnienia synchronizacji ruchu ze słowem. Należy powoli kształtować tę umiejętność, uzgodnić czynności dwóch lub więcej liczby kukiełek. Stąd kameralność tej inscenizacji.

Pyt. 26. Audycje radiowe, teatrzyki

1. Audycje radiowe

Tylko dla grup najstarszych!

W takiej audycji na dziecko oddziałuje:

• słowo,

• muzyka,

• śpiew,

• dźwięk.

Nauczyciel powinien znać przebieg audycji, zapewnić materiały, odbyć z dziećmi np. wycieczkę itd.

Przed audycją stworzyć nastrój skupienia. „ Przygotować” nastrój ciszy. Dzieci należy właściwie ulokować przed głośnikiem. Pani przy głośniku, twarzą do dzieci. Podczas audycji kontroluje zachowania dzieci.

Narrator radiowy nie ma kontaktu ze słuchaczami ( np. prowadzi zabawę)

2. Teatrzyk dla dzieci

Teatr dla dzieci można organizować kilka razy w roku. Może to być przedstawienie kukiełkowe, pacynki lub teatrzyk cieni.

Przedstawienie można kilkakrotnie powtarzać. Po pewnym czasie mogą odtwarzać tylko niektóre role, głównie te, co do których się „ osłuchały”. Można dziecko zachęcić do śpiewu z kukiełką.

Można też zadawać pytania. Są wtedy aktywne, lepiej poznają bohaterów. Utwór musi być dostosowany do wystawienia, by nie obniżyć jego wartości literackiej.

• Teatrzyk kukiełkowy

Do widowisk kukiełkowych nadają się utwory, których akcja rozgrywa się maksymalnie przy dwóch dekoracjach. Wybrany utwór musi posiadać tok, w którym dialog i monolog można zastąpić opisem i opowiadaniem.

Podstawą w opracowaniu przedstawienia jest dobrze przygotowana dekoracja, dialog i monolog.

Narrator prowadzi tylko słowo wiążące. Bardzo ważny jest scenariusz.

*wybrać fragmenty do akcji,

*opracować dialogi i monologi.

Niektóre pominięte fragmenty mogą przekazać same kukiełki, inne przedstawi przed zasłoną narrator.

Dekoracje- powinny być proste, łatwe do zmiany ( długie przerwy dla widowni niewskazane), dzieci to aktywizuje.

Muzyka i śpiew- podnoszą walory estetyczne przedstawienia. Muszą odpowiadać ogólnemu nastrojowi utworu, pogłębiać przeżycie piękna.

Przykładową pozycją literacką, którą można wykorzystać w teatrzyku kukiełkowym, jest „ Na jagody”, Marii Konopnickiej.

• Pacynki w teatrzyku dla dzieci

Pewne role w teatrzyku mogą grać pacynki, które ruszają głową, kończynami( np. Marysia w baśni „O krasnoludkach……”). To podkreśli jej inność na tle postaci zwierzęcych- kukiełek.

W takim teatrze musi grać więcej osób niż w kukiełkowym.

Za sceną potrzeba więcej przestrzeni.

Pacynka lepiej niż kukiełka przemówi do dzieci. Przy zorganizowaniu takiego widowiska niezbędna jest pomoc rodziców a nawet uczniów. Potrzeba wielu prób.

• Teatr cieni

• Nie potrzeba zbyt wielu osób. Z brystolu wycina się sylwetki, płótno rozpiąć na ramie i dać silne światło. W kontury postaci wkleić kolorową bibułkę. Można też jej użyć do dekoracji.

• Do teatru cieni wybieramy utwór, w którym ruch sylwetki można ograniczyć a przede wszystkim przedstawić ją tylko z profilu.

• Sylwetki nie mogą się obracać, muszą występować tylko na jednym planie- tuż przy ekranie.

• Na przykład taniec może być przedstawiony tylko przez poruszanie się sylwetki naprzód i trochę w tył.

• Sylwetki też nie mogą zachodzić na siebie.

• Do teatru cieni nadają się utwory, w których dana postać ukazuje się na scenie ( biegnie, idzie) i znika w drugim jej końcu lub też zatrzymuje się i trwa do końca przedstawienia w tym samym miejscu.

• Zasadnicze znaczenie ma tu żywe słowo narratora, który mówi, co się dzieje na ekranie.
  

---