Das Adjektiv

Przymiotnik.

Odmiana przymiotnika (Die Adjektivdeklination)

Końcówki odmienianego przymiotnika zależą od zastosowanego rodzajnika.

1. Mit dem bestimmten Artikel. (Z rodzajnikiem określonym).

Ponadto po zaimkach: dies-, jen-, welch-, manch-, sämtlich- (w całości, w sumie), jed- (Pl.: alle),derjenige, diejenige, dasjenige (Pl.: diejenigen),

oraz tylko w l. mn. po: alle, solche ( tego rodzaju), beide.

Fall	Singular			Plural
		Maskulinum	Feminum		Neutrum
N. Wer? Was?	-e	-e	-e	-en
G. Wessen?	-en	-en	-en	-en
D. Wem?	-en	-en	-en	-en
Ak. Wen? Was?	-en	-e	-e	-en

2. Mit dem unbestimmten Artikel. (Z rodzajnikiem nieokreślonym)

Fall	Singular			Plural
		Maskulinum	Feminum		Neutrum
N. Wer? Was?	-er	-e	-es	-e
G. Wessen?	-en	-en	-en	-er
D. Wem?	-en	-en	-en	-en
Ak. Wen? Was?	-en	-e	-es	-e

• Mit dem Possessivpronomen und unbestimmten Pronomen „kein”, „keine”, „kein”

(Z zaimkiem dzierżawczym i zaimkiem nieokreślonym „kein”, „keine”, „kein”).

Fall	Singular			Plural
		Maskulinum	Feminum		Neutrum
N. Wer? Was?	-er	-e	-es	-en
G. Wessen?	-en	-en	-en	-en
D. Wem?	-en	-en	-en	-en
Ak. Wen? Was?	-en	-e	-es	-en

4. Ohne Artikel. (Bez rodzajnika).

Ponadto po: manch (niektóre), solch (Taki, tego rodzaju), welch, wenig, wenige, viel, viele, einige, etliche (kilka), mehr, mehrere, andere, verschiedene, etwas, nichts, einzelne (niektórzy, niektóre).

Fall	Singular			Plural
		Maskulinum	Feminum		Neutrum
N. Wer? Was?	-er	-e	-es	-e
G. Wessen?	-en	-er	-en	-er
D. Wem?	-em	-er	-em	-en
Ak. Wen? Was?	-en	-e	-es	-e

Przymiotnik

Das Adjektiv

• gdy występuje w zdaniu jako przydawka (przed rzeczownikiem) odmienia się przez: przypadki, rodzaje i liczby.

• gdy występuje w zdaniu jako orzecznik (za rzeczownikiem) jest nieodmienny.

Jeżeli rzeczownik jest poprzedzony kilkoma przymiotnikami, to wszystkie z nich otrzymują takie same końcówki.

Szczególne przypadki.

• Przymiotniki zakończone na -el, -er tracą w odmianie -e

dunkel - ein dunkler Raum, im dunklen Raum

edel - edler Wein

heikel (drażliwy) - eine heikle Frage

teuer - ein teurer Spaß, die teuren Kleider

• Przymiotnik hoch zmienia w odmianie ch na h

hoch - ein hoher Baum, im hohen Haus

• Przymiotniki obcego pochodzenia, najczęściej oznaczające kolory, zakończone na -a nie odmieniają się:

lila - eine lila Bluse

rosa - das rosa Kleid

prima - prima Qualität.

Przymiotniki pochodzące od nazw własnych.

Przymiotniki utworzone od nazw miejscowości są zakończone na -er i nie ulegają odmianie; pisze się je zawsze wielką literą:

die Berliner Straße - Er wohnt in der Berliner Straße

der Kölner Dom - Ich habe den Kölner Dom gesehen

Przymiotniki utworzone od nazw krajów i niektórych miast są zakończone na -isch lub -erisch i są odmienne; pisze się je mała literą (wyjątek: Kölnisch Wasser)

der berlinische Dialekt, die chinesische Seide, die schweizerischen Zeitungen, in rumänischer Sprache itp.

Przymiotnikowa odmiana innych części mowy.

Według odmiany przymiotnikowej odmieniają się:

• liczebniki porządkowe: der erste, die zweite, das dritte, am vierten Mai, im zwanzigsten Jahrhundert, ...

• imiesłowy: der liebende, dein liebender, der geliebte, ein geliebter

• rzeczowniki utworzone od przymiotników i imiesłowów: der Kranke - ein Kranker, der Bekannte - ein Bekannter, der Arme - ein Armer, der Verwandte - ein Verwandter, der Reisende - ein Reisender itp.

Stopniowanie przymiotników (Die Komparation der Adjektive)

• stopień równy (der Positiv) Spójnik wiążący so ... wie (tak ... jak) ebenso ... wie (tak samo ... jak)

In Deutsch bist du so gut wie Peter.

Inge lernt in der Schule ebenso fleißig wie die Kinder der Nachbarn.

• stopień wyższy (der Komparativ) Dodać do tematu stopnia równego przyrostek -er, ponadto do przymiotników jednosylabowych dodać przegłos (alt - älter, kurz - kürzer). Przymiotniki o zakończeniu -er, -el tracą samogłoskę -e- (dunkel -dunkler, teuer - teurer)

Stopień wyższy użyty przed rzeczownikiem z reguły poprzedzany jest rodzajnikiem nieokreślonym.

Wilhelm hat ein älteres Auto gekauft.

Przy porównaniu stopnia wyższego do równego używa się spójnika als (niż, od, jak)

Auto von Wilhelm ist älter als das Auto von Adolf.

• stopień najwyższy (der Superlativ). Dodać do stopnia równego przedrostek -ste.

Dodać do stopnia równego przedrostek -este gdy temat przymiotnika kończy się na -d, -t, -z, -ß, -ss, -sch oraz na samogłoskę. Obowiązuje zasada przegłosu jak w stopniu wyższym.

schnell - der (die, das) schnellste; blöd - der (die, das) blödeste; kalt - der (die, das) kälteste; kurz - der (die, das) kürzeste; groß - der (die, das) größte; blass - der (die, das) blässeste; komisch - der (die, das) komischeste; neu - der (die, das) neueste; öde - der (die, das) ödeste.

Stopień najwyższy użyty jako przydawka (przed rzeczownikiem) występuje z rodzajnikiem określonym lub zaimkiem dzierżawczym, nigdy z rodzajnikiem nieokreślonym.

Peter ist der älteste Sohn in dieser Familie.

Peter ist ihr ältester Sohn.

Stopień najwyższy użyty jako orzecznik (za rzeczownikiem) występuje z rodzajnikiem określonym lub tworzy się go jak przysłówek w stopniu najwyższym, tzn. am i końcówka -(e)sten.

Peter ist in dieser Familie der älteste.

Peter ist in dieser Familie am ältesten.

Przy porównaniu w stopniu najwyższym używa się przyimka von.

Diese Schauspielerin ist die beste von allen anderen.

Przymiotniki o stopniowaniu nieregularnym.

gut besser der (die, das) beste

viel mehr der (die, das) meiste

hoch höher der (die, das) höchste

nah näher der (die, das) nächste

wenig minder der (die, das) mindeste

(także: wenig weniger der (die, das) wenigste)

2

3

Nauka języka niemieckiego. Wilhelm B U L A

http://jniemiecki.republika.pl

---