Elektrostymulacja: zabieg elektroleczniczy polegajacy na wykorzystaniu pradow impulsowych w celu wywolania skurczu mm, przeciwbolowego draznienia zakonczec nerwow czuciowych w skorze lub zwiekszenia ukrwienia tkanek. Cele elektrostymulacji: zapobieganie atrofii wzmocnienie miesni rozciagniecie miesni zwiekszenie zakresu ruchu zmniejszenie obrzeku przeciwaga ubocznych skutkow formowania się taknki lacznej ograniczajacej rozciagliwosc mm wzrost sily mm W medycynie sportowej - wzrost sily mm, wzrost masy mm, zwiekszenie odpornosci na zmeczenie Parametry pradow: ksztalt impulsu: duze gr mm impuls symetryczny dwufazowy, w ksztalcie prostokata; male gr mm - asymetryczny dwufazowy czas trwania impulsu - im krotszy czas impulsu tym większe natezenie czestotliwosc - okresla ile razy na sekunde generowany jest potencjal czynnosciowy. Czym wyzsza czestotliwosc tym szybsze zmeczenie mm, aby je zminimalizowac obnizamy czestotliwosc czas zabiegu - codzienie, min 5 razy w tyg, okres min 2 tyg, Silna atrofia - 5-10 min, srednia -15 min, mala - 15-20min Technika elektrostymulacji: metoda jednobiegunowa: (elektroda czynna)-w celu pobudzenia nerwu lub mm elektrode mniejsza umieszcza się na skorze w miejscu odpowiadajacemu punktowi motorycznemu (elektroda czynna).Elektrode bierna wieksza umieszcza się w pewnej odleglosci od elektrody czynnej, pow lub pon punktu motorycznego ale na przebiegu mm metoda dwubiegunowa (dwuelektrodowa)-dwie elektrody tej samej wielkosci w miejscu przyczepu mm a dokladnie w miejscu przejscia mm w sciegno.Katode nakladamy dystalnie a anode porksymalnie.Metoda ta stosowana jest dla mm odnerwionych nie posiadajacych punktow motorycznych Punkt motoryczny nerwu: jest miejscem na skorze ponizej którego znajduje się najblizszy nerw. Jest to tzw punkt posredni Punkt motoryczny mm: jest to miejsce w ktorym nerw ruchowy wnika w mm, jest to punkt bezposredni. Czas impulsu Czas przerwy b.ciezie zwyrodnienia 400-600 2000-5000 Ciezkie zwyrodnienia 150-400 1000-3000 Srednio ciezkie zwyrodnienia 50-150 500-1000 Nieznaczne zwyrodnienia 40-50 50-150 Mm normalnie unerwiony 0,5-1 20 Elektrodiagnostyka: metoda która polega na badaniu pobudliwosci nerwow ruchowych i mm przy uzyciu pradu galwanicznego przerywanego i neofaradycznego (tylko mm zdrowe i nieznacznie porazone beda reagowac na tego rodzaju prad) Na podstawie badan elektrodiagnostycznych można: ustlic lokalizacje procesu chorobowego (czy proces dotyczy nerwu, czy mm) ocenic stopien uszkodzenia ukladu nerwowo mm wnioskowac o rokowaniu ustalic dobor wlasciwego leczenia monitorowac proces lecznenia ocenic ciaglosc nerwu ocenic ciaglosc sciegna miesnia przy swiezych urazach Metody elektrodiagnostyczne: metody jednoczesnie polegaja na obserwacji rodzaju i sily skurczu w odpowiedzi na odpowiedni impuls elektryczny. Obserwujemy czy skurcz jest szybki, powolny, intensywny. s.teżcowy fizjologiczny (tzw niezupelny mm który składa się z pojedynczych skurczow) s.tezcowy zupelny - wystepuje skutek bardzo szybkiego nakladania się bodzcow s.robaczkowy - charakteryuje się zwolnionym przechodzeniem skurczu wzdloz brzuscca mm (wystepuje w mm porazonych spastycznie i zmeczonych) s.miotyczny - skurcz który dość dlugo trwa jeszcze po zaprzestaniu dzialania bodzca

Metody ilosciowe: oparte na ilosciowym okresleniu wilkosci fizycznych które stanowia miare pobudliwosci mm Metody jakosciowe: reakcje ukladu n-m na prad staly reakcja ukladu n-m na prad faradyczny i neofaradyczny galwaniczno-faradyczny test Erba ocena ciaglosci nerwow Reakcja ukladu n-m: Zgodnie z prawem Du Bois Reymonta nie sam przeplyw pradu stalego tylko nagla zmiana jego natezenia która wystepuje podczas zamykania i otwierania obwodu pradu galwanicznego o odpowiedniej sile jest bodzcem wyzwalajacym skurcz mm. Reakcje ukl n-m na prad staly: Zdrowy mm na stymulacje pradem stalym powinien reagowac zgodnie z regula Pflugera: najsilniejszy skurcz mm uzyskuje się przy zamykaniu obw pradu stalego pod katoda (kzs-katoda, zamkniecie, skurcz)w sytuacji gdy elektroda czynna jest katoda jeżeli anoda to przy zahamowaniu pradu stalego pod anoda uzyskuje się również skurcz (azs-anoda, zamkniecie, skurcz) slabszy niż pod katoda przy otwieraniu obw pradu stalego w sytuacji gdy elektroda czynna jest anoda, skurcz pod anoda jest silniejszy(aos-anoda, otwarcie,skurcz)niz skurcz poda katoda(kos)przy otwieraniu obw pradu stalego gdy elektroda czynna jest katoda zaleznosc ta przedstawia wzor Erba: kzs>azs aos>kos w stanach patologicznych nerwow i mm wystepuja odchylenia od wzoru Erba wyrazajace się jego odwroceniem np., azs>kzs, kzs=azs Rozszezona pstacia wzoru Erba jest tzw prawo skurczu Pflugera w opracowaniu Erba: slabe natezenie pradu pow pradu pobudliwosci powoduje skurcz mm tylko przy zamykaniu obw gdzie elektroda czynna jest katoda nieco większe natezenie pradu powoduje skurcz mm przy zamykaniu obw na katodzie i skurcz na anodzie przy czym : kzs>azs prad o sredniej mocy powoduje: skurcz zamkniecia katody kzs skurcz zamkniecia anody azs skurcz otwarcia anody aos gdzie kzs>azs>aos silne prady daja oprócz wymienionych dodatkowo skurcz otwarcia katody kos przy czym aos>kos Praktyczna ocena jakosciowa wplywu stymulacji nerwow i mm przez prad staly opiera się na: okresleniu natezenia pradu ktroy wywoluje najmniejszy skurcz w warunkach fizjologicznych w zaleznosci od rodzaju mm, pobudliwosc na prad galwaniczny wynosi od 2 do 18mA jeżeli mm jest nadmienie pobudzony to skurcz może wystapic już przy dawce 0,5mA obnizenie pobudliwosci mm wymaga uzycia natezenie większego niż normalne do 20mA okresleniu jakosci skurczu mm: np. tezcowy skurcz mm utrzymuje się podczas przerwy w przeplywie pradu galwanicznego swiadczy albo o zbyt silnym pradzie uzytym do badania albo o nadmiernej pobudliwosci mm tzw galwanotonusie Galwnotonus- zjawisko to wystepuje w ostrych stanach zapalnych w porazeniach rdzeniowych w pierwszych dniach porazenia obwodowego może wystapic również w warunkach prawidlowych jeżeli uzyje się zbyt duzego natezenia pradu Reakcjue ukl n-m na prad faradyczny i neofaradyczny: prad faradyczny - prad impulsowy malej czestotliwosci . Jest on asymetrycznym pradem indukcyjnym zlozonym z impulsow trojkatnych o czestotliwosci od 50 do 100Hz - wywoluje skurcz tezcowy mm zdrowych. Obecnie prad faradyczny w elektrodiagnostyce jest zastepowany odmiana: pradem neofaradycznym ktory zlozony jest z impulsow o przebiegu trojkatnym, czasie trwania ipulsu =1ms i czasie przerwy = 19ms, o czestotliwosci 50Hz wywoluje skurcz tezcowy mm zdrowych wywoluje wrazenie podpiekania

Badanie odczynu zwyrodnienia: Rodzaj pobudzenia Czesciowy odczyn zwyrodnienia Calkowity odczyn zwyrodnienia p.faradyczny lub neo.posrednio Zmniejszona pobudliwosc Barak pobudliwosci p.faradyczny lub neo. bezposrednio Zmniejszona pobudliwosc Barak pobudliwosci p.staly przerywny posrednio Zmniejszona pobudliwosc Barak pobudliwosci p.staly przeeywany bezposrednio Zmniejszona pobudliwosc Leniwy skurcz robaczkowy Metody ilosciowe: oparte na ilosciowym okresleniu wilkosci fizycznych (natezenia impulsu i czasu jego trwania)ktore stanowia miare pobudliwosci mm i nerwu Do metod zalicza się: chronaksometrie wyznaczanie krzywej i/t wyznaczanie wspolczynnika akomodacji iloraz akomodacji Chronaksymetria: metoda polega na oznaczaniu chronaksji tkanek pobudliwych przy uzyciu specjalnego urzadzenia zwanego chronaksometrem lub elektrostymulatorem wyposazonego w obw do pomiaru wratosci szczytowej natezenia. Reobaza: jest miara pobudliwosci tkanek odpowiadajaca najmniejszej wartosci natezenia impulsu prostokatnego o czasie trwania 1000ms który powoduje min skurcz mm Normalna wartosc reobazy wynosi od 2 do 10mA (18mA) Chronaksja jest miara pobudliwosci nerwu i mm wyrazajaca się najkrotszym czasem impulsu pradu stalego o natezeniu rownym podwojnej reobazie który powoduje min skurcz mm lub powstanie impuls w nerwie - wartosc chronaksji wyrazona w ms Kazdy mm i nerw posiada okreslony czas chronaksji który odczytuje się za pomoca odpowiednich tablic Dla normalnie unerwionego mm wartosc czasu chronaksji jest mniejszy od 1s mm zginacza maja dwa razy mniejsza chronaksje niż prostowniki (1:2) mm o tym samym charakterze czynnosci maja wieksza chronaksje w odcinku dystalnym w stosunku do odcinaka proksymalnego (1:1,25) Normalne wartosci chronaksji wg Edela: mm przedniej czesci ciala proksymalnie 0,08-0,1ms dystalnie 0,16-0,32ms mm tylnej czesci ciala proksymalnie 0,16-0,32ms dystalnie 0,44-072ms Ocena chronasji: nadpobudliwosc <0,05ms normalna pobudliwosc 0.05-1ms czesciowe zwyrodnienia 3-20ms calkowite zwyrodnienia >20ms do oznaczenia chronacji stosuje się prostokatne impulsy pradu. Elektroda czynna (katoda)przylozona do skory w punkcie motorycznym mm I faza polga na oznaczeniu reobazy mm (wartosc wywolujaca min skurcz mm przy imp=1000ms) II faza zwieksza się automatycznie natezenie pradu do wartosci podwojnej reobazy i ustala najkrotszy czas imp prostokatnego przy ktorym wystepuje min skurcz mm. Czas ten wyrazony w ms odpowiada wartosci chronaksji badanego mm wartosc chronaksji można okreslic tez z przebiegu tzw krzywej i/t

Krzywa i/t: krzywa i/t jest graficzna forma przedstawienia zaleznosci pobudliwosci od natezenia pradu i czasu jego przeplywu krzywa i/t wyznacza się stymulujac taknki pobudliwe impulsai prostokatnymi oraz trojkatnymi przy czym oba wykresy nanosimy na ten sam formularz, celem porownania przebiegu obu krzywych elektrode bierna polaczona z anoda, umieszcza się przy badaniu mm w obrebie kg na obreczy barkowej lub karku a badajac mm konczyny dalej w okolicy ledzwiowej do wyznaczania krzywej i/t w przypadku duzysz mm (posiadajacych kilka punktow motorycznych) lub gr mm stosuje się metode dwubiegunowa.Elektroda polozona obwodowo polaczona jest z ujemnym biegunem zrodlem pradu (katoda) do wykreslania krzywej i/t konieczny jest elektrostyulator wytwarzajacy impulsy elektryczne o roznym czasie trwania rozpoczynamy pobudzanie mm (zwykle metoda dwubiegunowa) od skurczu impulsem pros. O t imp.=1000ms(1s) natezenie prosdu powinno mieć wartosc reobazy następnie skraca się stopniowo czas impulsu kolejno wg skali logarytmicznej 500;100;50;5;1;0,5;0,1ms-za kazdym razem ustalajac natezenie wyzwalajace min skurcz mm zaczyna się pewna prawidlowosc:gdy czas impulsu maleje-zwiekasz się natezenie potzrebne do wywolaniu min skurczu analogicznie wykrsla się wykres dla imp trojkatnych reobaza dla imp trojkatnych jest z regoly 3-6x wyzsza niż dla imp prostokatnych Wyznaczanie wspolczynnika akomodacji: wspoczynnik akomodcji uzyskujemy dzielac wartosc reobazy dla ipm trojkatnych o czestotliwoasci 1000ms przez wartosc reobazy dla ipm prostokatnych o czasie trawania 1000ms WA= 1000ms/ 1000ms jest to zdolnosc zdrowych mm do niereagowania skurczem na wolno narastajacy imp trojkatny Ocena wspolczynnika akomodacji wg Edla: normalna zdolnosc akomodacji 2-4 (3-6) zmniejszona zdolnosc akomodacji Iloraz akomodacji: zdolnosc mm do akomodacji można okreslic również tzw ilorazem akomodacji. Jest on modyfikacja wspolczynnika akomodacji ale czas imp.=500ms IA= 500ms/ 500ms metoda ta znajduje zastosowanie w badaniach mm w okolicach wrazliwych na dzialanie pradu, np. twarz i szyje również w diagnostyce mm nieznacznie uszkodzonych w wyniku dzialania na nie czynnikow toksycznych lub wplywow mechanicznych Przyblizona wartosc ilorazu akomodacji 1-calkowita utrata ilorazu akomodacji 1,1-1,5-zmniejszona utrata 1,6-2,5-prawidlowa zdolnosc 3-4-podwyzszona zdolnosc Przy stosowaniu tej metody wystepuje bardzo silny odczyn, nawet poparzenie (gruby podklad).

---