Województwo lubelskie położone w środkowo-wschodniej części Polski zajmuje obszar 25 114 km² i jest trzecim co do wielkości regionem Polski. Dzieli się na 3 podregiony: bialsko-podlaski, chłmsko-zamojski oraz lubelski. Na terenie województwa wyróżnia się 20 powiatów ziemskich i 4 miasta na prawach powiatu oraz 213 gmin w tym 20 miejskich, 19 miejsko-wiejskich i 174 wiejskie.

Ludność i rynek pracy

Lubelszczyznę zamieszkuje 2,18 mln osób tj. 5,7% ogólnej liczby ludności w Polsce, z czego 1,12 mln stanowią kobiety, daje to wskaźnik feminizacji na poziomie 1,060 przy średniej krajowej 1,067. Od wielu lata w województwie obserwuje się systematyczny spadek liczby mieszkańców. W 2004 roku lubelskie straciło 7 lokatę w kraju i dziś jest 8 województwem w Polsce pod względem wielkości zaludnienia. Konfrontacja stosunkowo dużej zajmowanej powierzchni z mniejszą od średniej krajowej liczbą mieszkańców przypadających na województwo implikuje jeden z najniższych wskaźników gęstość zaludnienia wynoszący 87 osób na 1 km² (średnio w kraju - 122,1). Analiza podregionów ujawnia, że tylko subregion lubelski charakteryzuje się gęstością zaludnienia porównywalną do średniej krajowej, mieszka w nim 123,1 osoby na km², podczas gdy dla podregionów bialsko-podlaskiego i chłmsko-zamojskiego wskaźnik ten wynosi odpowiednio 52,0 i 70,9 osoby na km².

Region lubelski jest też słabo zurbanizowany. W miastach mieszka 46,7%ogółu ludności (14 lokata) przy średniej krajowej 61,9 %. Wśród 41 miast tylko Lublin liczy ponad 200 tys. mieszkańców (356 tys.), inne większe miasta to Chełm (69 tys.), Zamość (67 tys.), Biała Podlaska (58 tys.) i Puławy (50 tys.).

W najbliższych latach można się spodziewać dalszego spadku gęstości zaludnienia województwa lubelskiego. Ujemnemu przyrostowi naturalnemu towarzyszy ujemne saldo migracji. W styczniu 2005 przyrost naturalny wynosił - 0,91 w przeliczeniu na 1000 mieszkańców wobec -0,19 dla Polski. Saldo migracji także było niekorzystne - dla lubelskiego wyniosło ono -2,03 na 1000 mieszkańców przy -0,25 dla kraju.

Województwa lubelskiego nie omija proces starzenia się polskiego społeczeństwa. W ostatnich latach spadkowi liczby osób w wieku przedprodukcyjnym (z 564437 w 2000 roku do 485531 w 2005), towarzyszył wzrost liczby osób w wieku produkcyjnym (z 1287529 w 2000 roku 1341319 w 2005) i poprodukcyjnym (w 2000 roku było ich 354234 a w 20005 roku 358306). W styczniu 2005 r. na każde 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało przeciętnie 63 osoby w wieku nieprodukcyjnym, podczas gdy średnia krajowa jest mniejsza i wynosi 53. Obecna, większa dynamika wzrostu liczby osób w wieku produkcyjnym (będąca skutkiem dorośnięcia osób z okresu wyżu początku lat osiemdziesiątych) niż liczby osób powyżej 65 roku życia, teoretycznie jest zjawiskiem korzystnym jednak w dłuższym horyzoncie czasowym można spodziewać się całkowitego odwrócenia obecnego trendu, a wówczas stanie się to problemem lokalnej gospodarki.

W styczniu 2005 roku w lubelskich urzędach pracy zarejestrowanych było 163,7 tys. bezrobotnych. Stosunek liczby bezrobotnych do liczby osób aktywnych zawodowo wyniósł 17,5%. Najlepsza sytuacja na rynku pracy panuje w subregionie lubelskim na przykład, bezrobocie wyniosło tam w październiku 2005 roku 15,3 %, a w pozostałych dwóch podregionach stopa bezrobocia była zbliżona do średniej krajowej odpowiednio wynosząc 17,3 % dla podregionu chełmsko-zamojskiego oraz 17,9 % dla podregionu bialskopodlaskiego. Dynamika spadku bezrobocia w ostatnim roku wyniosła w województwie 4,2% podczas, gdy w Polsce w tym samym okresie bezrobocie spadało szybciej (dynamika spadku wyniosła 7,4% dla Polski), co oznacza że względnie sytuacja na rynku pracy na Lubelszczyźnie pogorszyła się.

Wydawać by się mogło, że problem bezrobocia w województwie lubelskim to problem wynikający z charakteru rolniczego regionu, a pogłębiają go przemiany sektorowe zmierzające do „przechodzenia” gospodarki w kierunku usług i przemysłu. Tymczasem osoby bezrobotne mieszkające na wsi w styczniu 2006 roku wynosiły 53,8 % ogółu bezrobotnych, a biorąc pod uwagę stosunkowo niski poziom zurbanizowania województwa okazuje się, iż bezrobocie na Lubelszczyźnie dotyka w niemal równym stopniu ludność miejską i wiejską. Oczywiście podobnie jak w innych regionach Polski grono bezrobotnych w dużej mierze stanowią osoby młode w wieku 18-24 lat. W województwie lubelskim osoby młode to około 23 % osób pozostających bez pracy. Warto tu zauważyć, że sytuacja ta zmienia się ostatnio na korzyść młodzieży dzięki realizacji licznych programów min. finansowanych dzięki środkom z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej (Działanie 1.2. Perspektywy dla młodzieży i Działanie 1.3. Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia). Jeszcze w październiku 2005 roku osoby poniżej 24 roku życia stanowiły 26,3% ogółu bezrobotnych.

Mimo, że sytuacja na rynku pracy w województwie lubelskim na tle kraju prezentuje się stosunkowo dobrze, to obok wymienionych mało korzystnych zjawisk niepokojący jest spadek liczby pracujących. W grudniu 2003 roku osób pracujących było 725,7 tys., a rok później już 725 tys. Udział pracujących w sektorze prywatnym jest niższy niż niż średnio w kraju i wynosi on około 74% (wykres 1). Zdecydowana większość pracujących zatrudniona jest w rolnictwie (wykres 2), co znajduje swoje uzasadnienie w profilu rolniczym regionu zdeterminowanym uwarunkowaniami klimatycznymi, historycznymi i geograficznymi. W grudniu 2004 roku pracujący w rolnictwie, łowiectwie i leśnictwie oraz rybołówstwie i rybactwie stanowili 38,4% ogółu pracujących w województwie (najwięcej w kraju i blisko o 16,5 pkt więcej niż średnia krajowa). W usługach rynkowych pracowało 25,1 % w przemyśle i budownictwie - 18,4% (tj. mniej niż średnio w kraju odpowiednio o 1,8 pkt i 10,8 pkt) oraz w usługach nierynkowych - 18,1%.

Analizując rynek pracy na Lubelszczyźnie należy zauważyć, że w sektorze przedsiębiorstw znajduje zatrudnienie jedynie około 21 % ogółu pracujących, w liczbach bezwzględnych na styczeń 2006 roku było to 151,0 tys. osób. Dla porównania w Polsce w przedsiębiorstwach pracuje około 50 % społeczeństwa. Co więcej, dynamika zmian zatrudnienia w przedsiębiorstwach pokazuje, że ten dysonans będzie się powiększał (w woj. lubelskim dynamika ta wyniosła 1,7% w stosunku do roku poprzedniego, a w skali kraju 2,6%).

Gospodarka

Województwo lubelskie ma charakter rolniczo-przemysłowy, który zawdzięcza warunkom klimatycznym, urodzajnym glebom oraz ukształtowaniu terenu. Wszelkie problemy demograficzne i gospodarcze dotykające Polskę były i są tu szczególnie odczuwalne, podobnie jak w innych województwach określanych mianem „ściany wschodniej”. Społeczeństwo starzeje się, co jest wynikiem z jednej strony niżu demograficznego, a z drugiej strony utrzymującego się od wielu lat ujemnego salda migracji. Społeczno-gospodarcze zapóźnienie znajduje swoje odbicie w niskim standardzie życia, a ten jest skutkiem niskich dochodów mieszkańców (W styczniu 2005 roku przeciętne wynagrodzenie brutto wynosiło w województwie lubelskim 1947,67 PLN i stanowiło 80,6 % średniej krajowe. Tylko dwa województwa charakteryzował niższy poziom dochodów mieszkańców, w styczniu 2006 roku zaobserwowano zmniejszenie tej dysproporcji i płace w regionie stanowiły 81,3% średniej krajowej przy poziomie 2008,47 PLN).

Przemiany strukturalne na Lubelszczyźnie zachodzą powoli, bowiem struktury w regionie, które wykształciły się przez lata są mało podatne na szybkie przekształcenia organizacyjny i techniczno-technologiczne, umożliwiające wzrost efektywności oraz zwiększenie konkurencyjności gospodarki.

Przestarzała struktura gospodarcza rzutuje na niski poziom PKB w regionie. Wielkość Produktu Krajowego Brutto wytworzonego w obszarze województwa lubelskiego w 2003 roku wzniosła 32,9 mld PLN i stanowiła zaledwie 4,0 % PKB Polski dając 10 lokatę wśród 16 województw. Jeśli za kryterium porównawcze przyjąć PKB przypadający na jednego mieszkańca Lubelskie jest najsłabiej rozwiniętym regionem Polski, a wręcz całej Unii Europejskiej. PKB per capita na Lubelszczyźnie wyniosło w 2003 roku zaledwie 15,0 tys. PLN. Tak niski poziom PKB per capita w znaczącej mierze wynika z niskiej wartości tego wskaźnika dla podregionów (wykres 3) bialskopodlaskiego, gdzie wynosiła w 2003 roku 12,9 tys.PLN/mieszkańca oraz chłmsko-zamojskiego, gdzie wynosiła 12,8 tys. PLN/mieszkańca.

Należy tu zauważyć, iż analiza dynamiki PKB nie rokuje szybkiego zmniejszenia istniejącej dysproporcji. W latach 1998-2002 PKB zwiększył się w regionie o 135,1% podczas gdy w analogicznym okresie w Polsce wzrost ten wyniósł 141,0%.

Wykres 3. Produkt Krajowy Brutto w tys. PLN na jednego mieszkańca w województwie lubelskim i podregionach na tle kraju w latach 1999-2003

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS i WUS.

Wyróżnić można dwie główne przyczyny niskiego poziomu PKB na mieszkańca w porównaniu do średniej krajowej: strukturalne różnice pomiędzy krajową i regionalną gospodarką oraz mniejsza produktywność wszystkich sektorów gospodarki regionu. Ponadto istotnym czynnikiem wzrostu PKB są nakłady inwestycyjne, a te w województwie lubelskim są na niskim poziomie. Wynika to z ograniczonych zasobów kapitałowych przedsiębiorstw lokalnych oraz niskiej atrakcyjności inwestycyjnej Lubelszczyzny. Województwo lubelskie zaliczane jest do najniższej klasy atrakcyjności inwestycyjnej. W rezultacie inwestycje zagraniczne nie wypełniają luki w środkach finansowych.

Wartość dodana brutto podobnie jak PKB jest jedną z najniższych w kraju, tylko województwo opolskie charakteryzuje się niższym poziomem tego wskaźnika. W grudniu 2002 roku wyniosła ona 15746,9 mln PLN, a na koniec roku 2003 WDB wynosiło 16113,3 mln PLN, co stanowiło zaledwie 4 % wielkości krajowej. Niekorzystna jest struktura tworzenia WDB według sektorów (wykres 4), charakteryzująca się większym niż w kraju udziałem usług nierynkowych i rolnictwa, a mniejszym udziałem usług nierynkowych. Jedynie udział przemysłu w tworzenie WDB jest porównywalny do krajowego. Najmniej korzystna struktura tworzenia WDB jest w podregionie bialsko-podlaskim (wykres 5), gdzie rolnictwo stanowiła 9,6% a przemysł i budownictwo 18,5 %. Najkorzystniejsza sytuacja jest w subregionie lubelskim, w którym przede wszystkim koncentruje się działalność przemysłowa i usługowa regionu, jest to potwierdzeniem faktu, że ten właśnie podregion jest motorem gospodarki woj. lubelskiego. Bardzo niepokojące zjawisko można zaobserwować w regionie bialskopodlaskim, bowiem zachodzi tam proces „uwsteczniania się” struktury sektorowej - wzrasta udział rolnictwa w tworzeniu WDB, a maleje znaczeniu usług. Jeszcze w roku 2002 roku udział rolnictwa w tworzeniu WDB wynosił 8,9%, a usług 73,5%, podczas gdy w 2003 roku rolnictwo stanowiło już 9,6% a usługi 71,9%.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rachunków regionalnych 2003, GUS.

Niski poziom PKB regionu jest naturalną konsekwencją niskiego poziomu wydajności pracy mierzonej WDB w przeliczeniu na jednego mieszkańca. W 2003 roku pracujący w woj. lubelskim był przeciętnie o 29,8 % mniej wydajny niż statystyczny pracujący Polak. Problem niskiej wydajności pracy potęguje fakt, iż niższa niż średnia krajowa dotyczy przede wszystkim sektorów rolnictwa oraz przemysłu (wykres 6). W tym pierwszym pracujący wytwarza rocznie zaledwie 5473 PLN czyli 60,1 % tego, co średnio wytwarza rolnik w Polsce. W sektorze przemysłowym wydajność pracy wynosi 49267 PLN i jest w porównaniu do krajowej mniejsza o 17,2 %. Nadzieją napawa proces konwergencji trwający od 2000 roku, który ma prowadzić do zmniejszania zaistniałej dysproporcji (wykres 7). W roku 2000 różnica w wydajności pracującego w woj. lubelskim w odniesieniu do średniego poziomu krajowego wynosiła, aż 36,3%, a w 2003 roku była mniejsza i wyniosła 29,2%.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rachunków regionalnych 2003, GUS.

O tempie wzrostu gospodarczego w długim okresie decydują strukturalne cechy gospodarki, to znaczy czynniki odpowiadające za efektywność przetwarzania nakładów czynników produkcji w produkt finalny. Do czynników determinujących wzrost długookresowy należą nakłady na rozwój kapitału ludzkiego oraz na badania i rozwój (B+R). Czynniki te zostaną opisane w późniejszej części niniejszego opracowania.

Nakłady inwestycyjne

Nakłady inwestycyjne w województwie w roku 2004 wyniosły 4042,5 mln zł co stanowiło 3,36% nakładów krajowych plasując region na 11 pozycji. Na 1 mieszkańca przypadało 1852 zł, tj. około 43% mniej niż przeciętnie. Nakłady inwestycyjne poniesione w przedsiębiorstwach stanowiły 2,5% nakładów w kraju.

Okres oziębienia gospodarczego, który dotknął Polskę w latach 2000-2002 nie ominął województwa lubelskiego, co przejawiło się w spadku nakładów inwestycyjnych w tym okresie o 13,9 %. W latach 2003-2004 nastąpił zwrot w spadkowej tendencji, co de facto pokrywa się z przebiegiem koniunktury krajowej i w rezultacie nakłady inwestycyjne w regionie wróciły do poziomu z roku 2000. W analizowanym okresie nastąpił spadek udziału sektora przedsiębiorstw w finansowaniu inwestycji o 19,6 pkt procentowego i w 2004 roku wyniósł on zaledwie 45,2 % (w Polsce wyniósł 60,6%). Przytoczone dane potwierdzają niewielki możliwości finansowania nakładów inwestycyjnych ze środków własnych firm woj. lubelskiego. Szansą dla regionu mogą być inwestycje zagraniczne i fundusze strukturalne. Niestety zaangażowanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych w woj. lubelskim jest stosunkowo niewielkie. Na koniec 2003 roku w województwie zarejestrowane były 752 firmy z udziałem kapitału zagranicznego, zatrudniały one zaledwie 1,1% ogółu zatrudnionych w regionie czyli około 12 tys. osób. Jedynie 2,2 % bezpośrednich inwestycji zagranicznych w 2003 roku znalazło swoje miejsce na obszarze Lubelszczyzny. Lubelskie jest zaliczana do najniższej klasy D według rankingu atrakcyjności inwestycyjnej.

Przemysł

Województwo lubelskie jest regionem słabo uprzemysłowionym, ale mimo to sektor przemysłowy odgrywa ważną rolę w lokalnej gospodarce o czym świadczy wysoki udział jego w tworzeniu WDB. W 2003 roku wyniósł on 18,9% (patrz wykres 4). Według danych za rok 2004 w przemyśle znalazło zatrudnienie 108,1 tys. osób czyli 17,4% ogółu pracujących w województwie. Produkcja sprzedana w przeliczeniu na 1 zatrudnionego wyniosła w 2004 roku 185124 PLN.

Wśród zakładów przemysłowych tylko 1 % stanowi sektor państwowy, ale są to duże jeszcze nie sprywatyzowane przedsiębiorstwa, które dostarczają na rynek 30,6% wartości produkcji sprzedanej przemysłu w całym województwie (dla woj. lubelskiego produkcja sprzedana przemysłu w roku 2004 wyniosła 17220 mln PLN), zatrudniając 27,3% wszystkich pracujących w przemyśle.

W przemyśle województwa dominują gałęzie tradycyjne, a w szczególności przemysł spożywczy oraz przemysł drzewny (w tym wyrobów z drewna i produkcja mebli). Przemysł spożywczy wytworzył w 2004 roku 27,4 % produkcji sprzedanej w lubelskim a przemysł drzewny razem 13% z czego 9,5 % stanowiła produkcja mebli. Trzecia co do udziału w produkcji sprzedanej była produkcja maszyn i urządzeń „z wynikiem 7,6%. Pozostałe istotne gałęzie przemysłu w województwie to: produkcja surowców niemetalicznych (5,3% w 2004 roku), produkcja wyrobów z metalu (4,2%).

Ważniejsi aktorzy sektora przemysłowego wyróżnieni zostali w tabeli poniżej:

Przemysł	Ważniejsze przedsiębiorstwa
Przemysł spożywczy Cukrowniczy mleczarski mięsny piwowarski młynarski tytoniowy spirytusowy zielarski owocowo-warzywny	Cukrownie w Lublinie, Krasnymstawie i Rejowcu Spomlek Radzyń Podlaski, Biomlek Chełm, OSM Krasnystaw, Piaski, Lublin, Ryki Łmeat Łuków Browary Lubelskie w Lublinie, Zwierzyńcu oraz w Janowie Lubelskim Fabryka makaronów Lubella, Zamojskie Zakłady Zbożowe Lubelskie Zakłady Tytoniowe Polmos Lublin Herbapol Lublin Materne Polska w Łopatkach k. Nałęczowa, Osmofrost w Osmolicach, Agram w Lublinie
Przemysł chemiczny odczynniki i barwniki	- Zakładach Azotowych w Puławach - ZCh Permedia w Lublinie
przemysł wydobywczy	Kopalnia Węgla Kamiennego w Bogdance
przemysł materiałów budowlanych	Cementownie w Chełmie i Rejowcu, wytwórnie betonu, prefabrykatów oraz wyrobów silikatowych i ceramiki w Lublinie, Niemcach, Lubartowie, Markowiczach, Długim Kącie
przemysł drzewny	Zakłady przerobu drewna Hardwood Sawmill w Zawadówce koło Chełma, zakłady meblarskie Black Red White w Biłgoraju i Meblotap w Chełmie, zakłady stolarki budowlanej Pol-Skone w Lublinie, Ferno w Lubartowie, Natura w Bełżcu
przemysł metalowy	Fabryka Łożysk Tocznych w Kraśniku
przemysł maszynowy	Sipma w Lublinie, Same Deytz Fahr Polska w Minkowicach k. Lublina, Caterpillar w Janowie Lubelskim
przemysł samochodowy	Intrall i Andoria Mot w Lublinie
przemysł lotniczy	(śmigłowce i szybowce w PZL Świdnik).

Mało korzystnie na tle kraju wypada struktura wytwarzanej produkcji według działu techniki. Największą rolę odgrywa dział produkcji niskiej-techniki, którego udział w produkcji wytworzonej w roku 2002 wynosił 59,7% wobec 41,9% dla Polski. Dział średnio niskiej-techniki wytworzył 12,5 % produkcji sprzedanej (w kraju 30,8%). W dziale średnio-wysokiej techniki wytworzono 23,2% produkcji sprzedanej (22,6% w kraju), a w wysoka-technika dostarczyła na rynek 4,6% produkcji przemysłowej (wobec 4,8 %w Polsce).

Innowacyjność przemysłu województwa lubelskiego jest niska. Wartość produkcji sprzedanej wyrobów nowych lub zmodernizowanych w roku 2004 wyniosła 1584,5 mln PLN z czego, aż 67,9 % stanowiły produkty nowe dla przedsiębiorstwa. Udział sprzedaży produktów nowych lub zmodernizowanych w produkcji sprzedanej przemysłu wyniósł zaledwie 9,2% i spadł o 5,9 pkt procentowego.

Na działalność innowacyjną przedsiębiorstwa wydały w 2004 roku 354,2 mln PLN i jest to tylko 55,5% wielkości nakładów z roku 2000. Zaskakującym może być fakt, że największe nakłady działalności innowacyjnej poniosły przedsiębiorstwa sektora spożywczego 113,1 mln PLN czyli 31,9 % w stosunku do województwa. Warto zwrócić uwagę na fakt zmniejszenia wydatków na zakup oprogramowania w stosunku do roku 2000 w wartościach bezwzględnych nakłady w tym obszarze zmalały o 9235 mln PLN czyli o 56% - można zatem wysnuć wniosek, że firmy coraz częściej korzystają z przestarzałego oprogramowanie. Od roku 2000 wzrosły jedyni nakłady na zakup nowych technologii w postaci dokumentacji i praw, oznacza to, że przedsiębiorstwa przemysłowe wolą kupować nowe rozwiązania niż prowadzić własne prace badawczo-rozwojowe - znajduje to uzasadnienie we wcześniej stwierdzonym braku własnych kapitałów przedsiębiorstw naszego regionu, w wyniku są one mniej skłonne do ryzyka ekonomicznego związanego z decyzją prowadzenia własnych badań.

Rolnictwo

Trzy istotne czynniki sprzyjały i wciąż warunkują rozwój rolnictwa w województwie lubelskim: warunki klimatyczne, urodzajne gleby oraz ukształtowanie terenu.

Użytki rolnych na Lubelszczyźnie obejmują obszar 1,7 mln ha, czyli 67,7 % powierzchni ogólnej województwa. Najwięcej użytków rolnych przeznaczonych jest pod grunty orne (78,2%) i łąki (14,7%). Pastwiska obejmują 4,3% użytków rolnych, a sady jedyni 2,8 %.

W grudniu 2004 roku w regionie znajdowało się 291,8 tys. gospodarstw rolnych w tym tylko 203 nie były gospodarstwami indywidualnymi. Liczba gospodarstw rolnych lubelskiem na przestrzeni ostatnich 5 lat systematycznie malała (wykres 8). Analiza struktury gospodarstw względem wielkości ukazuje liczebną dominację małych i średnich przedsiębiorstw, których stanowiły 67,2% na początku ubiegłego roku.

Rolnictwo można uznać za sektor dominujący w regionie z uwagi na wielkość zatrudnienia. Na koniec roku 2004 pracowało w nim 278 tys. osób czyli 38,4 % wszystkich pracujących w województwie. Niestety bardzo niska wydajność pracy w rolnictwie wynosząca 5473 PLN na pracującego w 2003 roku rzutuje na niski poziomo wartość dodanej brutto w regionie. Niską wartość dodaną brutto pogłębia efekt niskich cen produktów rolniczych w województwie, a te są wynikiem nadprodukcji rolnej (w 2004 roku ceny pszenicy były najniższe w kraju, a ceny żyta były niższe tylko w dwóch województwach, podobna sytuacja choć nieco lepsza panuje w produkcji zwierzęcej).

W strukturze globalnej przeważa produkcja roślinna (60,3% w 2003 roku), a w produkcji towarowej zwierzęca (51,5 % w 2003 roku).

Na Lubelszczyźnie uprawia się głównie zboża, buraki cukrowe, ziemniaki, rośliny pastewne, owoce i warzywa, chmiel, tytoń i konopie. Lubelskie jest potentatem w produkcji chmielu (80 proc. produkcji krajowej), tytoniu (20 proc.), buraków cukrowych (15 proc.), jak również owoców miękkich (40 proc, krajowych zbiorów malin, 20 proc. - truskawek i po 15 proc. - porzeczek i wiśni). W lubelskich sadach dojrzewa też 15 proc. polskich jabłek. Dobrze rozwinięta jest hodowla trzody chlewnej i bydła (po ok. 7,5 proc. produkcji krajowej), drobiu, owiec oraz koni (słynna stadnina koni czystej krwi arabskiej w Janowie Podlaskim, stadnina koni w Białce, a także hodowla koników polskich w Roztoczańskim Parku Narodowym).

Obserwując wzrost zużycia nawozów z 76,8 kg/ha w 2000 roku do 99,5 kg/ha w roku 2004, można wysnuć wniosek, świadomości i kultura rolnicza na Lubelszczyźnie rośnie. W analizowanym okresie poprawił się także poziom umaszynowienia rolnika mierzony liczbą ciągników na 100 ha użytków rolnych. Wskaźnik ten wzrósł z 8,7 do 10,5.

Przemiany strukturalne na wsi przebiegają bardzo wolno

Dane na dzień 31.VI 2005 r. GUS

na dzień 31.XII 2004 roku średnia liczba mieszkańców przypadająca na województwo w Polsce wynosiła 2,38 mln

Dane za dzień 31.VI. 2005 r.

Komunikat o sytuacji społeczno-gospodarczej województwa lubelskiego. Nr 1/2006, Wyniki wstępne, Urząd Statystyczny w Lublinie, styczeń 2006, Lublin

www.rsi.lubelskie.pl

www.rsi.lubelskie.pl

Źródło.....

rozumiany tu jako osoba zatrudniona w sektorze rolnictwa

strategia rozwoju woj. Lubelskiego s. 15

Bojar E., Prognoza i analiza atrakcyjności inwestycyjnej i napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych w województwie lubelskim, Urząd Marszałkowski woj. Lubelskiego, Lublin 2005,

Źródło

na podstawie http://www.lubelskie.pl/um/o_regionie.php, Gospodarka, z dn. 13.03.2006

Regionalna Strategia Innowacji Województwa Lubelskiego, Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego, Lublin 2004.

http://www.lubelskie.pl/um/o_regionie.php

Wykres 1. Struktura pracujących według form

własności. Woj. lubelskie na tle kraju

Wykres 2. Struktura pracujących wg. sektorów. Woj. lubelskie na tle kraju

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS, www.stat.gov.pl

Wykres 4. Struktura tworzenia wartości dodanej
brutto według sektorów w 2003 roku.
Woj. Lubelskie na tle kraju

Wykres 5. Struktura tworzenia wartości dodanej
brutto według sektorów w 2003 roku.
Podregiony woj. lubelskiego

Wykres 6. Wydajność pracy mierzona WDB w
tys. PLN 1 mieszkańca wg. sektorów.
Woj. lubelskie na tle kraju w 2003 r.

Wykres 7. Wydajność pracy w woj. lubelskim
na tle kraju w latach 2000-2003 w %.

---