AKADEMIA TECHNICZNO ROLNICZA
WYDZIAŁ MECHANICZNY
LABORATORIUM OBRABIAREK
Kierunek : Mechanika i budowa maszyn Studium : Dzienne magisterskie	Grupa A	Rok studiów czwarty	Semestr VIII	Rok akademicki 98 / 99
Ćwiczenie II.2 Temat : Badanie dokładności pozycjonowania . Wykonali : Borek Wojciech Ciechacki Krzysztof Hoppe Władysław Suszek Jacek Syndoman Rafał Wrzesiński Piotr Pepliński Piotr Łuczak Daniel Kowanda Sławomir

1. Cel ćwiczenia :

Celem ćwiczenia jest określenie dokładności pozycjonowania suportu tokarki typu TUB 25

i TSB 20 względem uchwytu trójszczękowego za pomocą czujnika zegarowego.

2. Metody pomiaru dokładności pozycjonowania .

1. Metody dla zespołów wykonujących ruch prostoliniowy :

• Metoda z czujnikiem

• Metoda z wzorcem kreskowym i mikroskopem

• Metoda z zestawem laserowym

• Metoda z urządzeniem do pomiaru pozycjonowania

2. Metody dla zespołów wykonujących ruch obrotowy :

• Metoda z autokolimatorem i zwierciadłem

• Metoda z czujnikiem i płytą wzorcową

• Metoda z czujnikiem i trzpieniem kontrolnym

3. Sposób przeprowadzania pomiarów.

4. Analiza wyników.

Tokarka TUB 25

Nr. Fabryczny 556

Rok budowy 1972

Odchyłka zadanego położenia zespołu x^'_ji

Δx_ji = x_ji - x_j

x_ji - położenie rzeczywiste

x_j - położenie zadane

L= 300 mm

Dla 1/5L = 60 mm

Δx₁ = 59,58 - 60 = -0,42 mm

Δx₂ = 59,58 - 60 = -0,42 mm

Δx₃ = 59,56 - 60 = -0,44 mm Δx_max = 0,44 mm

Δx₄ = 59,56 - 60 = -0,44 mm Δx_min = 0,42 mm

Δx₅ = 59,56 - 60 = -0,44 mm

Δx₆ = 60,42 - 60 = 0,42 mm

Δx₇ = 59,57 - 60 = -0,43 mm

Δx₈ = 59,58 - 60 = -0,42 mm

Δx₉ = 60,44 - 60 = 0,44 mm

Δx₁₀ = 59,56 - 60 = -0,44 mm

Dla 1/2L = 150 mm

Δx₁ = 149,52 - 150 = -0,48 mm

Δx₂ = 149,5 - 150 = -0,5 mm

Δx₃ = 149,51 - 150 = -0,49 mm Δx_max = 0,52 mm

Δx₄ = 149,51 - 150 = -0,49 mm Δx_min = 0,49 mm

Δx₅ = 149,48 - 150 = -0,52 mm

Δx₆ = 149,5 - 150 = -0,5 mm

Δx₇ = 149,51 - 150 = -0,49 mm

Δx₈ = 149,51 - 150 = -0,49 mm

Δx₉ = 149,51 - 150 = -0,49 mm

Δx₁₀ = 149,48 - 150 = -0,52 mm

Dla 4/5L = 240 mm

Δx₁ = 240,03 - 240 = 0,03 mm

Δx₂ = 240,05 - 240 = 0,05 mm

Δx₃ = 240,03 - 240 = 0,03 mm Δx_max = 0,05 mm

Δx₄ = 240,01 - 240 = 0,01 mm Δx_min = 0,01 mm

Δx₅ = 239,95 - 240 = -0,05 mm

Δx₆ = 240,03 - 240 = 0,03 mm

Δx₇ = 240,03 - 240 = 0,03 mm

Δx₈ = 239,95 - 240 = -0,05 mm

Δx₉ = 240,02 - 240 = 0,02 mm

Δx₁₀ = 240,03 - 240 = 0,03 mm

Rozstęp odchyłek w zadanym położeniu zespołu R_xj

R_xj = Δx_jimax - Δx_jimin

R_x1 = 0,44 - 0,42 = 0,02

R_x2 = 0,52 - 0,49 = 0,03

R_x3 = 0,05 - 0,01 = 0,04

Odchylenie położenia zespołu S_xj

S_xj = a_n R_xj

a_n = 0,3249

S₁ = 0,3249 ⋅ 0,02 = 0,006498

S₂ = 0,3249 ⋅ 0,03 = 0,009747

S₁ = 0,3249 ⋅ 0,04 = 0,012996

Średnie odchylenie położenia zespołu S_xj

Tokarka TSB 20

Nr. Fabryczny 3060

Rok budowy 1985

Odchyłka zadanego położenia zespołu x^'_ji

Δx_ji = x_ji - x_j

x_ji - położenie rzeczywiste

x_j - położenie zadane

Dla 1/5L = 60 mm

Δx₁ = 59,98 - 60 = -0,02 mm

Δx₂ = 59,99 - 60 = -0,01 mm

Δx₃ = 59,96 - 60 = -0,04 mm Δx_max = 0,04 mm

Δx₄ = 60,01 - 60 = 0,01 mm Δx_min = 0,01mm

Δx₅ = 59,99 - 60 = -0,01 mm

Δx₆ = 60,03 - 60 = 0,03 mm

Δx₇ = 59,98 - 60 = -0,02 mm

Δx₈ = 59,99 - 60 = -0,01 mm

Δx₉ = 60,01 - 60 = 0,01 mm

Δx₁₀ = 59,99 - 60 = -0,01 mm

Dla 1/2L = 150 mm

Δx₁ = 149,97 - 150 = -0,03 mm

Δx₂ = 149,99 - 150 = -0,01 mm

Δx₃ = 150,01 - 150 = 0,01 mm Δx_max = 0,04 mm

Δx₄ = 150,01 - 150 = 0,01 mm Δx_min = 0,01 mm

Δx₅ = 150,04 - 150 = 0,04 mm

Δx₆ = 149,96 - 150 = -0,04 mm

Δx₇ = 150,02 - 150 = 0,02 mm

Δx₈ = 149,99 - 150 = -0,01 mm

Δx₉ = 149,98 - 150 = -0,02 mm

Δx₁₀ = 150,02 - 150 = 0,02 mm

Dla 4/5L = 240 mm

Δx₁ = 239,98 - 240 = -0,02 mm

Δx₂ = 239,98 - 240 = -0,02 mm

Δx₃ = 240,02 - 240 = 0,02 mm Δx_max = 0,02 mm

Δx₄ = 240,01 - 240 = 0,01 mm Δx_min = 0,01 mm

Δx₅ = 239,99 - 240 = -0,01 mm

Δx₆ = 240,02 - 240 = 0,02 mm

Δx₇ = 240,02 - 240 = 0,02 mm

Δx₈ = 239,99 - 240 = -0,01 mm

Δx₉ = 239,98 - 240 = -0,02 mm

Δx₁₀ = 240,02 - 240 = 0,02 mm

Rozstęp odchyłek w zadanym położeniu zespołu R_xj

R_xj = Δx_jimax - Δx_jimin

R_x1 = 0,04 - 0,01 = 0,03

R_x2 = 0,04 - 0,01 = 0,03

R_x3 = 0,02 - 0,01 = 0,01

Odchylenie położenia zespołu S_xj

S_xj = a_n R_xj

a_n = 0,3249

S₁ = 0,3249 ⋅ 0,03 = 0,009747

S₂ = 0,3249 ⋅ 0,03 = 0,009747

S₁ = 0,3249 ⋅ 0,01 = 0,003249

Średnie odchylenie położenia zespołu S_xj

KARTA KONTROLNA									BADANIE DOKŁADNOŚCI POZYCJONOWANIA
OBRABIARKA					TOKARKA
Nr.fabr		556(Duża)			Typ			TUB 25						Rok bud.			1972
Nr.fabr		3060(Mała)			Typ			TSB 20						Rok bud.			1985
Zad. położ.			1 mm	2 mm		3 mm	4 mm			5 mm	6 mm	7 mm	8 mm		9 mm	10 mm		Rxi mm	Sxi
1/5	D		-0,42	-0,42		-0,44	-0,44			-0,44	0,42	-0,43	-0,42		0,44	-0,44		0,02	0,006498
L	M		-0,02	0,01		-0,04	0,01			-0,01	0,03	-0,02	-0,01		0,01	-0,01		0,03	0,009747
1/2	D		-0,48	-0,5		-0,49	-0,49			-0,52	-0,5	-0,49	-0,49		-0,49	-0,52		0,03	0,009747
L	M		-0,03	-0,01		-0,01	0,01			0,04	-0,04	0,02	-0,01		-0,02	0,02		0,03	0,009747
4/5	D		0,03	0,05		0,03	0,01			-0,05	0,03	0,03	-0,05		0,02	0,03		0,04	0,012996
L	M		-0,02	-0,02		0,02	0,01			-0,01	0,02	0,02	-0,01		-0,02	0,02		0,01	0,003249

5. Wnioski :

Po przeprowadzeniu ćwiczenia można wywnioskować , że odchylenie położenia suportu tokarki TYB 25 względem uchwytu trójszczękowego jest większe niż tokarki TSB 20 ale biorąc pod uwagę wiek i stan techniczny tejże obrabiarki nadaje się ona do dalszej eksploatacji.

Ponadto nadmienić należy, że w naszym przypadku wzrost odległości położenia zespołu wpłynął na pogorszenie pracy, czyli zwiększyło się odchylenie. Na ćwiczeniu zapoznaliśmy się ze sposobem badania dokładności pozycjonowania tokarki TUB25 i TSB 20 (inne obrabiarki bada się podobnie).

Z przeprowadzonych pomiarów jasno wynika, że dla maksymalnej odległości od uchwytu trójszczękowego niedokładność pozycjonowania była dość znaczna. Wynikać to mogło z „odskoku” suportu przy zetknięciu ze zderzakiem - wyłączenie posuwu.

Dla mniejszej odległości posuwu niedokładność pozycjonowania znaczenie zmalała w stosunku do poprzedniego pomiaru (l = 240 mm), a wartości wskazywane przez czujnik zegarowy miały mniejszy rozrzut wskazań. Wynika to prawdopodobnie z częściowego skasowania luzów między nakrętką, a śrubą pociągową tokarki.

Stwierdzam iż pomimo swojego wieku (rok budowy 1972) tokarka nie jest zbyt mocno zużyta i nadaje się do wykonywania średnio dokładnych elementów , natomiast tokarka TSB 20nadaje się do wykonywania elementów dokładnych o czym świadczą wykonane pomiary .

---