Benkler „Bogactwo sieci” rozdz. 10
Dwie pocz膮tkowe wizje skutk贸w Internetu:
- os艂abienie wi臋zi spo艂.
- powstanie wirtualnych spo艂eczno艣ci, nowa forma 偶ycia spo艂.
Obie te hipotezy by艂y nie prawdziwe.
Dwa faktyczne skutki to:
- intensyfikacja kontakt贸w z tymi, kt贸rzy normalnie nie byli 艂atwo dost臋pni (daleka rodzina, znajomi z innych miast itp.), w kontaktach takich nast臋puje poluzowanie hierarchii
- wytworzenie si臋 wielu stosunk贸w o ograniczonym celu i lu藕nym charakterze. S膮 to sieci p艂ynne, lu藕ne, ale ci膮gle znacz膮ce tzw. Platformy aktywnej wsp贸艂pracy grupowej. Najwi臋ksze znaczenie ma tu technologia, kt贸rej usprawnienie umo偶liwi艂o powstanie takich sieci. (np. forum mi艂o艣nik贸w rower贸w tr贸jko艂owych)
Benkler podkre艣la, 偶e strach przed internetem jako 藕r贸d艂em rozbicia spo艂. to powt贸rzenie takiego samego strachu, jakiego panowa艂 w spo艂. Zachodni od XIX wieku, wtedy ludzie bali si臋 gwa艂townej urbanizacji, industrializacji, przyspieszenia transportu i komunikacji masowej. Takiemu postepowi przypisywali rozbijanie wi臋zi spo艂.
Tutaj przywo艂any zostaje H.Rheigold i jego teza, 偶e komunikacja internetowa tworzy nowe spo艂eczno艣ci tam gdzie zosta艂y one usuni臋te przez post臋p technologiczny(wy偶ej wspomniany)
R opisuje „g艂贸d spo艂eczno艣ci” m贸wi, 偶e internet jest medium do tego idealnym. Co wi臋cej wg R stosunki internetowe istniej膮 „obok” a nie zamiast stosunk贸w 偶ycia realnego.
Z drugiej strony Benkler przedstawia nurt krytyczny:
Sherry Turkle- osamotnieni ludzie zawieraj膮 znajomo艣ci o ograniczonym celu i ma艂ej intensywno艣ci, stosunki ma艂o znacz膮ce.
R.Kraut- os艂abienie kontakt贸w rodzinnych, zmniejszenie kr臋gu spo艂., depresje i poczucie samotno艣ci
Jego dodatkowa hipoteza: silne wi臋zi ust臋puj膮 s艂abszym, wa偶ne stosunki ust臋puj膮 banalnym.
Punkt widzenia teorii komunikacji. Monitor to kolejny ekran, kt贸ry kradnie czas. Mimo i偶 jego u偶ywanie jest aktywne (np. ogl膮danie tv jest bierne) wi臋zi s膮 s艂abe nie tworz膮 kapita艂u spo艂. a czas zu偶yty na podtrzymanie tych zwi膮zk贸w os艂abia „zapas stosunk贸w spo艂. jednostki” Granovetter
Stanford University „im wi臋cej lud藕 korzysta z Internetu tym miej czasu po艣wi臋ca prawdziwym ludziom”- badanie tej tezy ilo艣ciowo nic nie potwierdzi艂o. Za to okaza艂o si臋, 偶e internetowcy rzadziej: u偶ywaj膮 telefon贸w, ogl膮daj膮 tv, robi膮 zakupy w sklepach.
A wi臋c obawy podzielimy na dwa rodzaje:
1.trwa艂e stosunki mi臋dzyludzkie maja znaczenie dla dobrego funkcjonowania pod wzg. Psychologicznym. Internet tego nie zapewnia. Podej艣cie empiryczne
2. kategoria „kapita艂u spo艂ecznego” B rozdziela to na 2 podkategorie. Podej艣cie teoretyczne
a)nurt Colemana i Granovettera- nacisk na ekonomiczn膮 funkcj臋 wi臋zi spo艂., osoby z KS-em maj膮 wi臋ksza szans臋 na lepsz膮 pozycj臋 materialn膮
b)nurt Putnama- aspekt polityczny spo艂ecze艅stw aktywnych. Te z wysokim KS-em uzyskuj膮 lepsze wynik pod wzg. udzia艂u politycznego i zapewniania sobie d贸br publicznych
Odpowiedzi na obawy
1. empiryczna: dop贸ki relacje internetowe nie zast臋puj膮 relacji realnych nie ma si臋 czego ba膰
2. teoretyczna : rodzaje kontakt贸w, kt贸rymi zaspokajamy potrzeby spo艂eczne, zmieniaj膮 si臋 z czasem. Internet krzywdy nam nie zrobi, raczej troch臋 zmieni.
Ad. 1. Og贸lnie w badaniach stwierdzono, 偶e: negatywne psychologiczne skutki korzystania z internetu z czasem zanikaj膮. Internet sprzyja rozwini臋ciu relacji „s艂abych” (badania z Toronto- internetowcy cz臋艣ciej znaj膮 s膮siad贸w z nazwiska, m贸wi膮 im „dzie艅 dobry”, ale nie ma miedzy nimi „silnych” wi臋zi: odwiedziny, d艂u偶sze rozmowy) Dalej badania potwierdzaj膮 intensyfikacj臋 kontakt贸w z rodzin膮 dzi臋ki u u偶yciu do tego internetu. Co wi臋cej internet s艂u偶y do wzmacniania relacji raczej ni偶 do tworzenia nowych. Takie nowe relacje s膮 tworzone na bazie wsp贸lnych zainteresowa艅 i do艣wiadcze艅- internet to u艂atwia. Oczywi艣cie B na koniec pisze, 偶e to studia przypadku za pomoc膮 ankiet i wyniki pewnie nie s膮 uniwersalne itp.
Potem Benkler pisze znowu, 偶e fajnie, bo te s艂abe relacje internetowe nie zast臋puj膮 prawdziwych (raczej) i w ten spos贸b sprzyja to usieciowieniu spo艂ecze艅stwa. Sieci te s膮 lu藕ne, hierarchie p艂askie. Pan Wellman nazywa to Spo艂ecze艅stwami usieciowionymi. Jednostka istniej膮ca w takim czym艣 nie jest po prostu „zawieszona” w sieci. Sama j膮 kszta艂tuje, modeluje „reorganizuje stosunki spo艂. pod katem swoich potrzeb” Za pomoc膮 maili i sms贸w tworzy si臋 osobne sieci, kt贸re nie ingeruj膮 (za bardzo) w te ju偶 istniej膮ce. B. Pisze o naginaniu „czasu i przestrzeni”- dzi臋ki internetowi mo偶esz 偶y膰 w dw贸ch miejscach na raz, posiada膰 2 to偶samo艣ci itp. Przywo艂uje tu spraw臋 T.McVeigha geja, kt贸ry s艂u偶y艂 w marynarce wojennej US Army. Dzi臋ki swojemu profilowi w sieci m贸g艂 by膰 gejem, nie ingeruj膮c w sztywne zasady armii.
Na temat s艂abych wi臋z贸w w sieci Benkler pisze jeszcze, 偶e sprzyjaj膮 one wymianie informacji i zasob贸w. S艂abe wi臋zi w sieci tworzone s膮 jak ju偶 pisa艂 na bazie wsp贸lnych zainteresowa艅. Takie post臋powanie eliminuje przypadkowo艣膰 poszukiwania podobnych sobie os贸b w 艣wiecie realnym,
Dalej Benkler pisze o internecie jako platformie kontakt贸w mi臋dzyludzkich. Og贸lnie internet:
-umo偶liwia jednoczesn膮 i niejednoczesn膮 komunikacj臋
-cz臋sto jest dodatkowym kana艂em wymiany informacji (np. rozsy艂anie konspekt贸w/notatek z zaj臋膰)
-mo偶liwe jest dowolne zwielokrotnianie przekazu.
-umo偶liwia synchroniczn膮 komunikacj臋 wieloma kana艂ami (piszemy maile i gadamy na gg na raz)
-dowolna jest ilo艣膰 nadawc贸w i odbiorc贸w komunikatu (znaczna przewaga nad innymi mediami)
-odleg艂o艣膰 nie ma znaczenia
-zmniejsza koszty komunikacji ( nie tylko ekonomiczne)
„Oprogramowanie spo艂eczne”
Clay Shirky „wi臋cej ni偶 kilkana艣cie mnie ni偶 kilkaset os贸b, kt贸re mog膮 utrzyma膰 taka form臋 wymiany zda艅, jaka nie jest mo偶liwa przy tysi膮cach/milionach u偶ytkownik贸w, w ramach jednej grupy”
tutaj: np. platforma Wiki, blogi z komentarzami,
-wa偶na rzecz Ci u偶ytkownicy, kt贸rzy s膮 bardziej uprzywilejowani (np. mog膮 zmienia膰 tre艣膰) przez swoje dzia艂ania wp艂ywaj膮 na spoisto艣膰 grupy. Dodatkowo wa偶ne poczucie „od u偶ytkownik贸w dla u偶ytkownik贸w”
oczywi艣cie projekty takie nie pozbawione s膮 wady wynikaj膮cych z ludzkiej natury np.cz臋ste k艂贸tnie
Co wi臋cej po pewnym czasie u偶ytkownicy sami wytwarzaj膮 normy i zasady- np. dociera do nich, 偶e k艂贸tnie nie sprzyjaj膮 projektowi. Takie normy (kt贸re wyewoluowa艂y oddolnie) stabilizuj膮 dzia艂anie takiej platformy.
Wszystko to stanowi now膮 form臋 stosunk贸w spo艂. wsp贸lny cel, wsp贸lne dzia艂anie, wspieranie si臋 przy praktycznym braku hierarchii i zdecentralizowanej budowie zwi膮zk贸w.
Na koniec tego podrozdzia艂u 艂adny cytat „jednostki po艂膮czone ze sob膮 w ramach spo艂eczno艣ci produkcji partnerskiej mog膮, ale nie musz膮 i艣膰 samotnie gra膰 w kr臋gle poza sieci膮, ale na pewno graj膮 razem w internecie.
Ostatni podrozdzia艂 „Internet i spo艂eczno艣膰 ludzka”
Benkler og贸lnie pisze, 偶e:
- jemy ciastko i mamy ciastko, ale rezygnujemy z „t艂ustego p膮czka telewizji” w kontek艣cie tworzenia i posiadania wi臋zi spo艂.
- niestety powstaje „wie偶a Babel” w kontek艣cie autonomii. Jednak pos艂ugujemy si臋 silnymi filtrami, a poza tym wolimy zacie艣nia膰 stare znajomo艣ci ni偶 tworzy膰 nowe
- w internecie grupujemy si臋 wok贸艂 r贸偶nych zagadnie艅.
- internet po prostu daje nam nowe mo偶liwo艣ci kontaktowania si臋, nie zmieni nas radykalnie, bo i tak jeste艣my usiecioweni. Mamy nowe metody grupowania si臋, ale nie zast臋puj膮 one starych.