Akademia Górniczo-Hutnicza
im. Stanisława Staszica
Wydział Inżynierii Mechanicznej I Robotyki
Laboratorium z Metrologii 2
Temat ćwiczenia :
Zastosowanie elektrycznych mierników wskazówkowych
Tomasz Skiba
Rok 3, Grupa 2
Rok akademicki: 2008/2009
CEL ĆWICZENIA.
Nabycie umiejętności wykorzystywania możliwości metrologicznych mierników
pomiarowych, wyznaczanie błędów pomiarowych bezpośrednich, pośrednich oraz
poznanie zasadniczych rodzajów mierników elektrycznych.
OPIS ĆWICZENIA.
1. Wyznaczanie stałej podziałki dla kilku zakresów amperomierza, woltomierza i watomierza
Amperomierz
Amperomierz-klasa dokładności 0.5 |
||
Zakres [A] |
Liczba działek [dz] |
Stała podziałki Cp [A/dz] |
75 |
300 |
0.25 |
|
75 |
1 |
150 |
300 |
0.5 |
|
75 |
2 |
300 |
300 |
1 |
|
75 |
4 |
Woltomierz
Woltomierz-klasa dokładności 0.5 |
||
Zakres [V] |
Liczba działek [dz] |
Stała podziałki Cp [V/dz] |
15 |
30 |
0.5 |
|
75 |
0.2 |
30 |
30 |
1 |
|
75 |
0.4 |
75 |
30 |
2.5 |
|
75 |
1 |
Watomierz
Watomierz-klasa dokładności 0.5 |
|||
Zakres [V] |
Liczba działek [dz] |
Stała podziałki Cp [V/dz] |
|
100 |
100 |
1 |
|
200 |
100 |
2 |
|
400 |
100 |
4 |
|
800 |
100 |
8 |
2. Wyznaczanie czułości omomierza magnetoelektrycznego.
Czułość wyznaczyć dla tych położeń wskazówki omomierza, określonych na skali
jako kat jej wychylenia od położenia początkowego, które odpowiadają działkom skali
omomierza opisanych w [
]. Dla każdego wychylenia wyznaczyć czułość:
, gdzie:
- przyrost kata w stopniach odpowiadający
,
- przyrost oporności w [
] na skali pomiędzy opisana działka omomierza a najbliższa poprzednia działka nie opisana.
Tabela 2 |
|||||
L.p. |
x |
|
|
|
S |
|
[k |
|
[k |
|
[ |
1 |
1 |
7,5 |
0,1 |
|
0,003604 |
2 |
0,9 |
6,75 |
? |
|
0,003987 |
3 |
2 |
15 |
0,2 |
|
0,001389 |
4 |
1,8 |
13,5 |
0,8 |
|
0,001488 |
5 |
5 |
30 |
|
|
0,000721 |
6 |
4,8 |
29,25 |
|
|
0,000773 |
7 |
10 |
45 |
|
|
0,000250 |
8 |
9,5 |
43,5 |
|
|
0,000241 |
9 |
20 |
60 |
|
|
0,000263 |
10 |
19 |
58,5 |
|
|
|
11 |
30 |
67,5 |
|
|
0,000148 |
12 |
28 |
66 |
|
|
0,000164 |
13 |
50 |
75 |
|
|
0,000072 |
14 |
45 |
73,5 |
|
|
0,000080 |
15 |
100 |
82,5 |
|
|
|
16 |
90 |
81 |
|
|
|
17 |
200 |
85,5 |
|
|
|
18 |
150 |
84 |
|
|
|
19 |
500 |
87,75 |
|
|
|
20 |
400 |
87 |
|
|
|
Rys. 1. Wykres zależności α=f(x)
Rys. 2. Wykres zależności S=f(x)
Rys. 3. Powiększenie wykresu zależności S=f(x) w przedziale od 0 do100 [kΩ]
Jak wynika z charakterystyki S=f(x), wraz ze wzrostem mierzonej rezystancji, spada czułości omomierza. Wynika stąd że mniejsze wartości możemy mierzyć z mniejszym błędem, a im większą rezystancje mierzymy, tym otrzymany wynik jest obarczony większym błędem pomiaru. W praktyce oznacza to, że przy pomocy badanego miernika możemy dla dużych oporów określić jedynie rząd wielkości badanej rezystancji. Chcąc uzyskać bardzo dokładne wyniki pomiarów dużych rezystancji, należałoby zastosować inne techniki pomiarowe.
3. Pomiar napięcia stałego woltomierzem magnetoelektrycznym.
Wykonać pomiar napiec: U1 > U2 > U3 woltomierzem. Określić:
- wartość największego błędu bezwzględnego pomiaru
Up max,
- dokładność pomiaru napiec:
% p1,
% p2 ,
% p3.
Tabela 3 |
||||||||
Klasa |
Zakres |
|
U1 |
U2 |
U3 |
|
|
|
[-] |
[V] |
[V] |
[V] |
[V] |
[V] |
[%] |
[%] |
[%] |
0,5 |
15 |
0,075 |
15 |
10 |
5 |
0,5 |
0,75 |
1,5 |
0,5 |
30 |
0,15 |
15 |
10 |
5 |
1 |
1,5 |
3 |
0,5 |
75 |
|
|
|
|
|
|
|
Stosując woltomierze o większym zakresie pomiarowym uzyskujemy mniej dokładny wynik. Jeżeli zależy nam na dokładnym wyniku powinniśmy stosować woltomierze o mniejszym zakresie pomiarowym , ponieważ wartość błędu bezwzględnego tych woltomierzy jest mniejsza. Używając większych napięć również otrzymamy dokładniejszy wynik.
4. Pomiar pośredni rezystancji metoda techniczna.
Metoda techniczna pomiaru rezystancji polega na wyznaczeniu jej wartości z prawa
Ohma. Układ połączyć jak na rysunku
Schemat 1. Układ pomiarowy
Woltomierz LM-1: klasa = 0,5 IV = 3mA zakres = 15 [V]
RV =
→ RV =
[Ω]
Amperomierz: klasa = 0,5 zakres = 75 [mA]
ΔUp max= (klasa/100)·zakres ΔImax= (klasa/100)·Imax
ΔUp max = (0,5/100)·15=0,075[V] ΔImax= (0,5/100)·75=0,375[mA]
Wartość oporności:
[Ω]
U - wskazania woltomierza
I - wskazania amperomierza
Rzeczywista wartość rezystancji mierzonego opornika:
[Ω]
Rx - rzeczywista wartość mierzonego opornika
Rv - oporność wewnętrzna woltomierza
Wartość bezwzględną ΔRXoszacowano zgodnie ze wzorem na resztę szeregu Taylora:
ΔRx=
f=Rx=
ΔRx=
L.P |
U [V] |
I [A] |
R [Ω] |
Rx [Ω] |
ΔRx [Ω] |
1 |
6,25 |
0,025 |
250 |
263,2 |
0.831 |
2 |
7,75 |
0,03 |
258,3 |
272,4 |
0,810 |
3 |
8,75 |
0,034 |
257,4 |
271,3 |
0,703 |
4 |
10,3 |
0,04 |
257,5 |
271,5 |
0,599 |
5 |
12,25 |
0,047 |
260,6 |
275 |
0,539 |
6 |
13 |
0,052 |
250 |
263,1 |
0,4 |
7 |
14,5 |
0,056 |
259 |
273 |
0,439 |
Tab. Wyniki pomiarów.
5. Poszerzanie zakresu woltomierza magnetoelektrycznego.
Układ pomiarowy przedstawia rysunek.
Rp - rezystor
Vb - miernik napięcia badanego po zmianie zakresu,
Vw - miernik napięcia wzorcowego.
(zakres woltomierza przed zaminą)
(Zakres woltomierza po zmianie)
Sprawdzenie polega na porównaniu wskazań woltomierza badanego Vb po zmianie
zakresu ze wskazaniami woltomierza wzorcowego. Napięcie U regulować do momentu uzyskania wychylenia wskazówki miernika Vb do określonej równej działki, odczytywać wartość napięcia z miernika wzorcowego Vw.
Tabela 5 |
|||
L.p. |
Ub |
Uw |
|
|
[V] |
[V] |
[V] |
1 |
3,5 |
1,2 |
2,3 |
2 |
5,6 |
1,9 |
3,7 |
3 |
7,7 |
2,6 |
5,1 |
4 |
9,8 |
3,3 |
6,5 |
5 |
11,9 |
4 |
7,9 |
6 |
14 |
4,7 |
9,3 |
7 |
16,1 |
5,4 |
10,7 |
8 |
18,2 |
6,1 |
12,1 |
9 |
20,3 |
6,8 |
13,5 |
10 |
22,3 |
7,5 |
14,8 |
Ub - napięcie miernika badanego po zmianie zakresu,
Uw - napięcie miernika wzorcowego.
Dołączenie do woltomierza posobnika powoduje zwielokrotnienie zakresu miernika , wprowadzając tym samym dość znaczący błąd pomiaru.