Temat nr 29: Rodzaje siedlisk.

W obowiązującym w Polsce systemie typologicznym ustalono 15 typów siedliskowych lasu dla terenów nizinnych, 8 typów dla terenów wyżynnych i podgórskich oraz 15 dla terenów górskich.

Mamy następujące typy siedliskowe lasu:

1. Bór- zbiorowisko roślinne, w którym dominują drzewa iglaste, krzewinki i mezofilne mszaki.

2. Grąd- wielogatunkowe lasy liściaste występujące przeważnie na glebach brunatnych.

Wyróżniamy grądy:

• -niskie (wilgotne)- z udziałem gatunków higrofilnych w drzewostanie( jesion, wiąz, jawor), podszycie i runie.

• -wysokie (świeże) porastające miejsca mniej wilgotne (grab, dąb, klon).

3. Łęg- żyzny, wielogatunkowy las liściasty, porastający gleby wilgotne, które podczas wylewów wzbogacane są w składniki mineralne i organiczne.

4. Ols- las wykształcony na zalewanych wodą terenach torfowych i bagiennych, głównie olszy.

W strukturze siedliskowej lasów przeważają siedliska borowe.

Występują one na 54,5% powierzchni lasów.

Siedliska lasowe- zajmują 45,5%, z czego olsy i łęgi - 3,8%

Ze względu na żyzność i wilgotność wyróżniamy następujące typy siedliskowe lasu

(czytaj slajd nr.8).

Dziś pokrótce przypomnimy najważniejsze cechy tych siedlisk.

Bór suchy (Bs)

Siedliskami najuboższymi i jednocześnie najbardziej suchymi są bory suche (Bs). Siedliska boru suchego spotykane są bardzo rzadko i zwykle w postaci niewielkich płatów. Łącznie w kraju stanowią ok 8,5 % powierzchni leśnej. Poszukiwać ich należy głównie w Borach Tucholskich, w Puszczy Noteckiej, w Puszczy Kurpiowskiej, w Puszczy Kozienickiej oraz w pasie wybrzeża morskiego. Zajmują zazwyczaj wierzchołkowe części wydm śródlądowych i nadmorskich, a także zwydmione piaski sandrów lub rzecznych tarasów plejstoceńskich. Woda w glebie znajduje się zwykle kilka metrów pod powierzchnia ziemi. Wykształcają się na glebach bielicowych, silnie kwaśnych (pH 4,0- 4,5), powstałych z piasków luźnych i żwirów o bardzo niskiej żyzności, wilgotności i wartości pokarmowych.

Próchnica na powierzchni gleby ma charakter moru suchego rozdrobnionego łub włóknistego. Siedliska te w naturalnych warunkach są bardzo łatwe do rozpoznania ze względu na kilka charakterystycznych cech.

Przede wszystkim zwraca uwagę drzewostan sosnowy, niskiej bonitacji, zwykle ok. V. Sporadycznie spotkamy brzozę brodawkowatą. Nawet najstarsze drzewostany, starsze niż stuletnie, dorastają zaledwie do 10-13 m wysokości. Poszczególne drzewa są cienkie i pokrzywione. Brak jest podrostu, a w podszycie spotkać można jałowiec oraz sporadycznie sosnę i jarzębinę. Charakterystyczna cecha boru suchego jest przede wszystkim specyficzny, jasnoszary koloryt lasu spowodowany przez występowanie krzaczkowatych porostów, z dominacja chrobotków [leśny, reniferowy, wysmukły] (głównie z rodzaju Cladonia). Nie tylko na powierzchni ziemi, ale także na pniach drzew. Warstwa zielna jest słabo rozwinięta, łącznie pokrywa 10-30% powierzchni. Pojawiają się kępki szczotlichy siwej, turzyca wrzosowiskowa, miejscami niewielkie płaty borówki brusznicy, a w miejscach bardziej prześwietlonych trzcinnik piaskowy. Z mchów spotyka się głównie widłoząb miotlasty; rzadziej rokiet pospolity. Największą powierzchnie wśród borów suchych zajmuje zespół Cladonio-Pinetum, występujący w odmianach suboceanicznej, obejmującej zachodnia i południowa cześć kraju oraz subkontynentalnej w północno-wschodniej części. W odmianie suboceanicznej, oprócz już wymienionych wyżej, znajdują się w runie takie gatunki jak: kostrzewa owcza, jastrzębiec kosmaczek, szczaw polny i wrzos pospolity.

Natomiast w odmianie subkontynentalnej: mącznica lekarska, macierzanka piaskowa, wężymord niski, gorysz pagórkowy.

Bór świeży (Bśw)

Bory świeże, obok borów mieszanych, stanowią najbardziej rozpowszechniona grupę siedlisk w naszych lasach i są kolejnym, po borze, suchym typem siedliskowym lasu obejmującym siedliska ubogie. Udział tego typu siedliska w ogólnej powierzchni polskich lasów wynosi ok. 38%. Bór świeży różni się jednak od boru suchego bardziej zwartym drzewostanem sosnowym osiągającym III bonitacje . Częściej też występuje domieszka brzozy brodawkowatej, a w warstwie podszytu pojedynczo pojawia się jałowiec, jarzębina i dąb bezszypułkowy. Charakterystyczna cecha tego siedliska jest naturalne odnawianie się sosny. Znajdujące się w lukach i przerzedzeniach naloty i podrosty sosnowe przy odpowiedniej pielęgnacji mogą w przyszłości utworzyć drzewostan o zróżnicowanej strukturze przestrzennej i wiekowej. Występują na terenie płaskim, ale także w niewielkich zagłębieniach miedzy wydmowych. Związane są z ubogimi w składniki pokarmowe piaskami grubo- i średnioziarnistymi rzecznych tarasów plejstoceńskich lub sandrów, a także nadmorskich wydm. Bór świeży na terenie Polski występuje w trzech postaciach, jako:

- subatlantycki bór sosnowy świeży (Leucobryo-pinetum )- na terenie zachodniej i południowej części kraju,

- kontynentalny bór sosnowy świeży (Peucedano-Pinetum) - w północno-wschodniej części kraju oraz

- nadmorski bór sosnowy (bażynowy) typowy (Empetro nigri-Pinetum typicum) - w wąskim pasie wybrzeża morskiego.

W granicach zasięgu może pojedynczo pojawiać się świerk, lokujący się w obniżeniach terenu, ale nie dochodzi on jednak do II pietra. Warstwa podszytu w tym typie siedliska jest dość uboga, pojedynczo może pojawiać się jarząb, brzoza brodawkowata oraz w granicach zasięgu dąb bezszypułkowy i świerk, natomiast na stokach wydm nadmorskich także wierzba piaskowa. Runo siedlisk boru świeżego składa się głównie z krzewinek i wąskolistnych traw oraz ma silnie rozwiniętą warstwę mszystą Znajdują się tu gatunki znane z boru suchego, np. borówka brusznica, wrzos, rokiet pospolity i widłoząb miotlasty oraz gatunki różnicujące siedliska boru świeżego od boru suchego. Są to przede

wszystkim: borówka czarna, gajnik lśniący i kosmatka owłosiona. W granicach subatlantyckiego boru świeżego, czyli na większym obszarze kraju, w runie dominuje śmiałek pogięty, pszenice zwyczajny, kostrzewa owcza, wrzos pospolity i turzyca wrzosowiskowa oraz dość często pojawiają się płaty mchu modrzaczka, zwanego także bielistka siwa. Natomiast do gatunków różnicujących należy, dołączyć siódmaczka leśnego i fiołka psiego, a w części południowej kraju także rokiet cyprysowaty. Nieco żyźniejsza postać boru świeżego, występująca w granicach kontynentalnego zbiorowiska, wyróżnia się gatunkami takimi jak: nawłoć pospolita, wężymord niski, konwalia majowa, gruszyczka jednostronna, sasanka otwarta, gorysz pagórkowy, pajecznica gałęzista oraz mech piórosz pierzasty. Zbiorowisko nadmorskiego boru bażynowego, związane z pasem nadmorskich wydm, jest także zróżnicowane żyznościowo. Podzespół typowy, zaliczany do borów świeżych, wyróżnia pojawienie się w runie takich gatunków jak listera sercowata i mech piórosz pierzasty.

Próchnica - typu mor świeży, jest silnie kwaśna (pH rzędu 3,5-4). - powstała ze słabo rozłożonych resztek roślinnych z przewaga mchów. Charakterystyczne dla tych siedlisk są gleby bielicowe - bielicowa właściwa i bielica właściwa. Gleby te powstały w warunkach klimatu wilgotnego z ubogich piasków, zawierających znaczne ilości kwarcu. W profilu glebowym wyraźnie zaznaczają się poszczególne poziomy genetyczne utworzone wskutek procesu bielicowania. Poziom wody gruntowej znajduje się poniżej profilu glebowego, a wiec poniżej 2 m. Najwięcej siedlisk boru świeżego można spotkać w Krainie Wielkopolsko-Pomorskiej, gdzie duże powierzchnie lasów występują głównie na ubogich piaskach rzecznych tarasów plejstoceńskich lub piaskach wodnolodowcowych. Taki charakter maja Bory Tucholskie, Puszcza Notecka oraz Lasy Gostyninsko-Włocławskie. Ponadto bory świeże zajmują duże powierzchnie w Borach Dolnośląskich i w Puszczy Solskiej.

Bór wilgotny (Bw)

Najuboższymi siedliskami w grupie siedlisk wilgotnych są bory wilgotne. Są siedliskiem występującym na przejściu między borem mieszanym świeżym a borem bagiennym, w obniżeniach terenu na glebach glejobielicach. Związane są, podobnie jak siedliska Bśw, z ubogimi, średnio i gruboziarnistymi piaskami rzecznych tarasów plejstoceńskich lub piaskami wodnolodowcowymi. Udział siedliska boru wilgotnego w ogólnej powierzchni leśnej Polski wynosi ok. 2%. Charakterystyczna cecha siedlisk wilgotnych jest występowanie wysokiego poziomu wody gruntowej. Charakterystyczne dla tego typu siedlisk są gleby glejobielicowe lub glejobielice, w których mamy do czynienia z dwoma, nakładającymi się procesami glebotwórczymi - procesem bielicowym w górnej części profilu oraz oglejeniem gruntowym postępującym od dołu. Spotykane są też gleby torfiasto-glejowe. Wszystkie te gleby powstały z piasków różnego pochodzenia (rzeczne, wodno-lodowcowe, morskie, eoliczne); są silnie kwaśne, najczęściej z warstwą murszu lub mazistego torfu nad poziomem akumulacyjnym. Gleby pokryte są brunatną, włóknistą próchnicą typu mor świeży o miąższości powyżej 5 cm - butwina mazista, torfiasta lub płytki torf wysoki.

Bór wilgotny występuje w dwóch wariantach wilgotnościowych:

-wilgotnym, gdy najwyższy poziom wody, mierzony w okresie wiosennym, kształtuje się na głębokości ok. 0, 8 m oraz

- silnie wilgotnym z poziomem wody dochodzącym do 0, 5 m.

W takich warunkach siedliskowych występuje charakterystyczny typ lasu, najczęściej z drzewostanem sosnowym, w którym podszyt tworzy głównie kruszyna, oraz z bujnym runem, składającym się z wyrośniętych krzewinek oraz mchów.

Bór wilgotny na obszarze Polski występuje w dwóch postaciach, jako:

- bór sosnowy wilgotny (Molinio caerulae-Pinetum) - na terenie całego kraju, oraz

- subborealny (świerkowy) bór wilgotny (Vaccinio myrtilli-Piceetum) - związany tylko z Kraina Mazursko-Podlaska.

W sosnowym typie lasu bonitacja drzewostanu kształtuje się w granicach II-III. Często domieszkę stanowi brzoza brodawkowata oraz związana z siedliskami wilgotnymi i bagiennymi brzoza omszona. W podszycie, utworzonym głównie z kruszyny, może pojedynczo pojawić się jarzębina, rzadziej jałowiec. Nieco inaczej wygląda typ sosnowy w północno-wschodniej części kraju, gdzie bonitacja sosny może być nieco wyższa (I-III bonitacji), a gatunkami domieszkowymi oprócz brzóz w drzewostanie mogą być świerk oraz osika. Sosna i świerk w tym regionie pojawiają się także w podroście, a świerk i dąb szypułkowy także w podszycie.

Typ lasu świerkowy, jest charakterystyczny dla obszarów północno-wschodniej Polski. Wyróżnia się drzewostanem świerkowym II bonitacji, w którym domieszkę stanowi sosna i brzoza omszona oraz tym, że świerk występuję razem z sosna i brzozą tak że w podroście i podszycie.

Tło runa w borach wilgotnych tworzą mchy - głównie charakterystyczny dla siedlisk wilgotnych płonnik pospolity, a także torfowiec ostrolistny (całolistny) oraz - znane z siedlisk świeżych - gajnik lsniacy, rokiet pospolity i widłoząb falisty. Krzewinki borówki czarnej często osiągają na tym siedlisku 0,5 m wysokości, występuje także wrzos, turzyca kulista. Nad nimi góruje trzęślica modra, która wraz z mchem płonnikiem odróżnia siedliska boru wilgotnego od boru świeżego. W wariancie wilgotniejszym pojedynczo może pojawić się borówka bagienna i bagno zwyczajne - charakterystyczne dla borów bagiennych.

Bór bagienny (Bb)

Bory bagienne są bardzo łatwe do identyfikacji ze względu na charakterystyczna roślinność runa i drzewostan. Udział tego typu siedliska w Polsce stanowi 1% ogółu siedlisk leśnych. Na powierzchni dominują mchy torfowce, tworząc jasnozielony, lekko pofalowany dywan. Występuje głównie torfowiec magellanski, ostrolistny (całolistny), czerwonawy oraz brunatny w północnej części kraju i brodawkowaty na zachodzie. Pojawiają się też puszyste kępy płonnika pospolitego oraz innych, mniejszych mchów - płonnika sztywnego (cienkiego) i próchnicza bagiennego. Nielicznie, przy pniach drzew, można spotkać także mchy znane z borów świeżych i wilgotnych, tj. gajnik lśniący i widłoząb falisty. Nad mchami górują, miejscami przekraczające 1 m wysokości, krzewinki borówki bagiennej, zwanej także łochynia oraz bagna zwyczajnego, wydzielającego intensywny, charakterystyczny zapach. W miejscach bardziej łukowatych spotyka się więcej gatunków typowych dla nieleśnych torfowisk, np. modrzewnice zwyczajna o lancetowatych, skórzastych listkach, wełniankę pochwowata z okwiatem wyrastającym po przekwitnięciu w

biały pęk wełnistych włosów oraz płożącą się żurawinę błotna, która jesienią ubarwia torfowiska czerwonymi owocami. Na obrzeżach pojawia się także borówka czarna i borówka brusznica oraz pojedynczo wrzos, a w miejscach z płytsza warstwa torfu trzęślica modra - gatunek siedlisk wilgotnych. Z innych osobliwych gatunków roślin, związanych z siedliskami borów bagiennych, wymienić należy owadożerne rośliny - rosiczkę okrągłolistną oraz rzadziej spotykana rosiczkę długolistna, a także szereg innych gatunków ginących i chronionych, np. bagnice torfowa, często występującą w dość zwartych skupieniach, turzyce bagienną czy też fiołka torfowego - relikt epoki lodowcowej. Charakterystyczny jest także drzewostan tego siedliska: dosyć rzadki, łukowaty i karłowaty, osiągający ok. 10-12 m wysokości w wieku 100 lat. Tworzy go sosna, często o charakterystycznej, parasolowatej koronie, z niewielka domieszka brzozy omszonej. W podszycie bardzo nielicznie występuje kruszyna oraz wierzby krzewiaste. Bory bagienne odznaczają się stałym, wysokim uwilgotnieniem, bardzo kwaśnym odczynem wody i gleby oraz niska żyznością. Są charakterystyczne dla bezodpływowych niecek. Występują tu gleby torfowe i murszowe. Wody gruntowe występują na głębokości około 0,5 m.

Bór mieszany świeży (BMśw)

Bór mieszany świeży występuje zwykle na dość ubogich, przesortowanych i mało przemytych piaskach rzecznych lub sandrowych, w terenie płaski lekko falistym. Siedliska boru mieszanego świeżego zajmują ok. 18% całkowitej powierzchni leśnej w Polsce. Typowe dla tych siedlisk są gleby rdzawe i bielicowe. Charakterystycznym typem próchnicy jest mor typowy, rzadziej moder typowy. Gleby te wytworzone są z piasków i żwirów akumulacji wodnolodowcowej, piasków rzecznych tarasów akumulacyjnych, piasków akumulacji lodowcowej. Są to piaski luźne lub piaski słabo gliniaste na piaskach luźnych, często z pseudofibrami lub wkładkami gliniastymi, niekiedy głębokie piaski naglinowe. Dominującym gatunkiem w składzie drzewostanu jest sosna (I - II bonitacji), która posiada na tym siedlisku optymalne warunki rozwoju. Gatunkami domieszkowymi są: świerk, dąb, buk, jodła, rzadziej modrzew, osika, brzoza, grab, lipa, klon. W runie leśnym występują rośliny wskaźnikowe: borówka czernica, ale spotyka się tu znacznie więcej roślin zielnych oraz paproci, konwalia majowa, konwalijka dwulistna, malina kamionka, kłosownica leśna, orlica pospolita, tomka wonna, zaś w podszycie spotykamy: kruszynę, leszczynę, jarzębinę, trzmielinę. Zasadnicza różnica pomiędzy borem świeżym a borem mieszanym świeżym to obecność w warstwie drzew w BMśw gatunków liściastych i bujnie rozwinięta warstwa krzewów. Od boru świeżego odróżnia bór mieszany świeży obecność konwalijki dwulistnej, a w niektórych rejonach Polski również konwalii majowej (w części zachodniej) oraz szczawika zajęczego (w północnej części). Siedliska boru mieszanego świeżego mogą występować w wariancie: umiarkowanie świeżym bez wyraźnego wpływu wody gruntowej na siedlisko oraz w wariancie silnie świeżym pod słabym wpływem wody gruntowej. W pierwszym przypadku siedliska związane są z glebami rdzawymi, rzadziej bielicowymi, w drugim natomiast z glebami bielicowymi, które w dolnej części profilu są oglejone (poziom wody gruntowej może występować już na głębokości 150 cm).

Bór mieszany wilgotny (BMw)

Spotykany jest w obniżeniach terenowych, często w sąsiedztwie boru mieszanego świeżego lub boru wilgotnego, tam gdzie zaznacza się wpływ wody gruntowej na siedlisko. Bór mieszany wilgotny zajmuje siedliska ubogie, wilgotne. Występuje na glebach bielicowych właściwych oglejonych, glebach bielicowych torfiastych, glebach murszowych, glebach gruntowo-glejowych właściwych, glebach torfowo-glejowych i torfiasto-glejowych, glebach murszowo-glejowych, glebach murszowatych. Gleby te wytworzone są z piasków rzecznych tarasów akumulacyjnych, aluwialnych piasków rzecznych, piasków i żwirów akumulacji wodnolodowcowej lub lodowcowej, piasków akumulacji lodowcowej na glinach zwałowych. Są to piaski luźne i słabo gliniaste, niekiedy naglinione. Próchnica na siedliskach BMw ma charakter butwiny murszowatej lub torfiastej, a także moderu butinowego lub murszowatego. W runie dominuje czernica, orlica (jeśli występuje jest bardzo wyrośnięta, czasem do 1,5 m), kępy trzęślicy i mchów. Pojedynczo można spotkać borówkę bagienną i bagno, a w najbardziej wilgotnych miejscach także torfowce. Główne gatunki drzew: sosna i świerk w borze mieszanym wilgotnym wyrastają na dorodniejsze okazy niż w borze bagiennym. W domieszce pojawiają się poza brzozą gatunki liściaste, których nie ma w borze wilgotnym: dąb, topola osika oraz w granicach zasięgu - jodła pospolita. Borówka bagienna i bagno, królujące w runie boru wilgotnego, „schodzą” tutaj do rangi gatunków częstych i rosną raczej pojedynczo, ustępując pola łanom „jagodników” i orlicy, która może tu osiągnąć wysokość do 2 m, tworząc prawdziwe „piętro” nad niższymi gatunkami. Do typowych gatunków runa różniących BMw od Bw to: tojeść pospolita, widłak jałowcowaty, płonnik pospolity, trzcinnik lancetowaty, pięciornik kurze ziele.

Bór górski (Bg)

Bory górskie są charakterystyczne dla regla dolnego wysokiego. Wyróżniamy tu;

bór górski świeży (BGśw), który jest pod umiarkowanym lub wyraźnym wpływem wody glebowo-opadoweji stokowej. W borze górskim wilgotnym(BGw) ten wpływ jest już silny. Bór górski bagienny (BGb) porasta miejsca, gdzie dochodzi do zabagnienia terenu.

Bór górski jest typem siedliskowym mało żyznym. Podszyt jest tu słabo rozwinięty. Występują tu gleby płytkie, silnie kwaśne (pH około 4,0), inicjalne lub słabo wykształcone, powstałe z granitów lub gnejsów. Do gatunków panujących należy świerk ,współpanujacy jest sosna a towarzyszące to: jodła, buk, klon oraz jałowiec. Rośliny wskaźnikowe to: przytulia okrągłolistna, narecznica szerokolistna, sit rozpierzchły, śmiałek pogięty, wełnianka pochwowata, borówka czernica i brusznica, oraz widłak miotlasty.

Bór mieszany górski (BMg)

Bory mieszane górskie występują w reglu dolnym niskim i wysokim. Wyróżniamy tu : bór mieszany górski świeży (BMGśw) jest pod nieznacznym wpływem wody glebowo-opadoweji stokowej. Bór mieszany górski wilgotny (BMGw) rośnie w warunkach o zwiększonej wilgotności. Bór mieszany górski bagienny (BMGb) jest charakterystyczny dla miejsc, gdzie dochodzi do zabagnienia.

Bór mieszany górski jest typem siedliskowym średnio żyznym.

Podszyt dobrze rozwinięty, runo bogate. Występują tu gleby silnie kwaśne (pH około 4,0), płytkie lub średnio głębokie, niekiedy bielicowe, powstałe z gnejsów, granitów, porfirów i piaskowców. Gatunkiem panującym jest świerk a towarzyszące to buk, jodła, jarząb, bez koralowy. Rośliny wskaźnikowe to: borówka czarna, konwalijka dwulistna, orlica pospolita, płonnik pospolity, rokiet pierzasty.

Bór mieszany wysokogórski(BMWG)

Występuje sporadycznie w reglu górnym - na piaskowcach zawierających węglan wapnia, na zasobnych łupkach ilastych, a także na skałach węglanowych. Siedliska pod silnym wpływem wody opadowo-stokowej, szybko odprowadzonej w dół stoków. Runo niebogate.
Gleby: płytkie, silnie kwaśne i kwaśne (pH 4,5) powstałe z granitów, kwarcytów, gnejsów oraz łupków

Gatunki:
Panujący- świerk
Towarzyszące- sosna limba, brzoza karpacka, w  partiach   niższych sosna,          buk, klon, jawor
Typowe - ciemiężyca zielona, wietlica alpejska, trzcinnik owłosiony, borówka  czarna

Las mieszany świeży (LMw)

Siedlisko średnio żyzne, świeże, dość wilgotne, będące pod wpływem słabym wód opadowych i gruntowych. Występuje na glebach kwaśnych,  brunatnych lessach, piaskach gliniastych. 
W drzewostanie gatunkami dominującymi w pułapie lasu są buk oraz sosna zwyczajna. Natomiast w niższych warstwach występuje często dąb szypułkowy. Gatunki Towarzyszące- grab, lipa drobnolistna, klon zwyczajny, leszczyna, trzmielina, kalina koralowa, kruszyna, natomiast gatunkami typowymi są orlica pospolita, konwalia majowa, lilia złotogłów, perłówka zwisła
Runo bogate. Roślinność runa jest podobna jak w borach mieszanych, ale zdecydowanie mniej jest tu czernicy, więcej gatunków zielnych. W miejscach bardziej prześwietlonych, runo jest zazwyczaj bujne i bogate gatunkowo, występuje tu dużo traw i ziół. 
Las świeży (Lśw)

Występuje na nizinach i terenie wyżynnym, zwłaszcza na obszarach moreny dennej, na nadrzecznych tarasach oraz w dolinach rzek. Zajmuje siedliska żyzne i bardzo żyzne, świeże.  Siedliska te są bez wyraźnych wpływów wód gruntowych lub pod wpływem słabych wód gruntowych krótkookresowych. 
Udział lasu świeżego w ogólnej powierzchni leśnej w Polsce wynosi ok. 7%. Gleby w lasach świeżych należą do typu brunatnych. Gleby te wytworzone są z glin zwałowych, piasków akumulacji lodowcowej zalegających na glinach zwałowych, piasków pylastych i pyłów lessów, często z utworami jurajskimi i kredowymi w podłożu.
Runo na ogół, na skutek ocienienia drzewostanu niezbyt rozwinięte. Charakteryzuje się występowaniem roślin zakwitających wczesną wiosną, przed rozwojem liści na drzewach (tzw. aspekt wiosenny),  Ważniejszymi roślinami runa leśnego są: marzanka wonna, żywiec cebulkowy, żankiel zwyczajny, perłówka jednokwiatowa i miejscami czosnek niedźwiedzi. W warstwie podszytowej występują: kruszyna pospolita, leszczyna, trzmielina. W składzie gatunkowym drzewostanów występują jako gatunki główne: dąb, buk,. Jako gatunki towarzyszące: modrzew, lipa, klon, jawor, osika, świerk, grab
Las wilgotny(Lw)

Typ siedliskowy lasu żyzny i bardzo żyzny, wilgotny. Występuje na glebach  sałbo kwaśnych, brunatnych . Gleby te wytworzone są z aluwialnych piasków rzecznych, piasków akumulacji lodowcowej lub lessów zalegających na glinach zwałowych, z glin zwałowych, margli i piasków akumulacji jeziornej. Gleby pod umiarkowanym lub dość silnym wpływem wody gruntowej. 
Runo jest na ogół dobrze rozwinięte z wyraźnym górnym piętrem tworzonym przez wysokie byliny.,  występują gatunki higrofilne i eutroficzne
Charakterystyczne jest występowanie licznych gatunków azotolubnych: pokrzywy, niecierpka, kopytnika, bodziszka, czyśćca. 
Las wilgotny jest siedliskiem najbardziej odpowiednim dla dębu szypułkowego i jesionu wyniosłego, dlatego te gatunki panują w drzewostanie.  Wsródgatunków towarzyszących wymienić należy: leszczynę, trzmielinę, bez czarny i kalinę.  Typowymi gatunkami lasu wilgotnego są m.in.: wietlica samcza, dąbrówka rozłogowa, mioduszka ćma.
Las łęgowy(Lł)

Las łęgowy zbiorowisko leśne, występujące nad rzekami i potokami,. Występuje na żyznych i bardzo żyznych, okresowo zalewanych siedliskach, o dużych wahaniach poziomu wody gruntowej, przeważnie w dolinach cieków wodnych, na glebach typu mad i czarnoziemów. Cechuje go bujność runa i podszycia.
W drzewostanie łęgów gatunkami panującymi są: dąb szypułkowy i jesion, Gatunki Towarzyszące to: lipa drobnolistna, wiąz, grab, olsza czarna
Natomiast gatunki Typowe: dzięgiel leśny ,pokrzywa zwyczajna, kupkówka pospolita
Lasy te narażone są na wyniszczenia spowodowane m.in. pracami związanymi z regulacją koryt rzecznych oraz melioracjami wodnymi
Las górski (LG)

Typ siedliskowy lasu na obszarach górskich. Zajmuje gleby brunatne kwaśne lub właściwe, gleby słabo wykształcone brunatne, z próchnicą mollową lub mullem typowym. Runo - gat. różnicujące: żywce gruczołowaty i cebulkowy, wilczomlecz migdałolistny, przetacznik górski, pokrzywa zwyczajna, żywokost sercowaty, paprotnik kolczysty, marzanka wonna, gajowiec żółty, kopytnik pospolity, czerniec gronkowy, szczyr trwały, żankiel zwyczajny, czyściec leśny, turzyca leśna, bodziszek cuchnący. 
Drzewostan - gat. Panujący: buk,  gatunki współdominujące:: świerk i jodła, towarzyszące: modrzew europejska, klon, jawor, wierzba siwa, leszczyna
Las mieszany górski (LMG)

To typ siedliskowy lasu w obszarach górskich.. Zajmuje gleby kwaśne (pH 4,0-4,5) Gleby-, średnio głebokie o składzie piasków gliniastych i glin, brunatniejące, gleby brunatne bielicowane, Gatunki:
• Panujący- świerk i jodła
• Współpanujące- buk
• Towarzyszące- bez koralowy, wierzby
• Typowe- żurawiec kędzierzawy, kosodrzewina leśna narecznica samcza, jeżyny
W podszycie leszczyna, kruszyna, bez koralowy, jarząb, wiciokrzew, wierzby krzewiaste
Ols typowy

Przedstawia on typ lasu wysokopiennego, w którym drzewa osiągają znaczne zwarcie (50—80%). Dno lasu kształtuje się niejednolicie. U nasady krzewów i pni drzew występują kępy powstałe przez nagromadzenie się humusu i namułów wokół korzeni przybyszowych, które z powodu wahania poziomu wody gruntowej wyrastają na różnej wysokości. 
Kępy osiągają nieraz znaczne rozmiary, 60 cm wysokości i do 2 m średnicy, toteż olsy mają więcej miejsc suchych niż zbiorowiska łozowe. Zagłębienia pomiędzy kępami są stale wilgotne i grząskie, a przez długi okres w ciągu roku zatopione wodą. W związku z powyższym w olsach panuje specjalnie wilgotny mikroklimat oraz swoiste warunki dla przebiegu procesów glebowych i rozwoju roślinności. 
Gatunek panujący  stanowi olsza czarna , towarzyszą jej brzozy, trzmielina, kruszyna, porzeczka czarna, wierzby
Gatunkami typowymi są: psianka słodkogórz, narecznica błotna
Runo rozwija się bujnie i często pokrywa 80—90% powierzchni. W związku z kępiastą budową lasu układa się ono w mozaikę. 
W dolinkach grupują się gatunki bagienne, takie jak: kosaciec żółty , trzcina pospolita szczaw lancetowaty ,turzyce: zaostrzona błotna i brzegowa 
Ols typowy wykazuje bardzo szeroką amplitudę pod względem troficznym: od silnie kwaśnych dystroficznych torfów przejściowych do obojętnych lub lekko zasadowych, bardzo żyznych torfów niskich. 
Ols jesionowy (OIJ)

Zajmuje siedliska żyzne, bagienne , dobrze rozwinięta dolna warstwa, bujny podszyt, Gleby: murszowe, mady, bardzo silnie próchniczne, odczyn obojętne. 
Poziom wody gruntowej jest tutaj bardzo wysoki, a okresowo mogą wystąpić również podtapiania - nie wytwarza się jednak typowa dla olsu struktura kępowa. 
Runo jest bardzo bujnie rozwinięte, tworząc niekiedy piętra (jak w przypadku wilgotnego lasu łęgowego). Rzadko spotyka się tu wysokie turzyce tak charakterystyczne dla olsów. Nie ma również prawie wcale mchów, za to często spotyka się rośliny pnące - chmiel i bluszczyk kurdybanek. 
Gatunki: 
Panujący: jesion i olsza czarna.
Towarzyszący: brzoza brodawkowa, wierzby, porzeczka czarna, kruszyna, kalina koralowa, leszczyna, bez czarny, 

---