Toksykologia - wyklad 5 06.11.2006

Biotransformacja - losy substancji w organizmie.

Paramterem ktory mowi o wchlanianiu jest dostepnosc biologiczna, odsetek substanji narazajacy organizm, dostajacy sie do krwioobiegu.

Faza eliminacji substancji z organizmu. Skalda sie na nia rowniez biotransformacja ktora zachodzi glownie w kierunku bioinaktywacji.

Indukcje mikrosomoalne

- typ barbituranowy

- typ weglowodorowy - Ac-receptor

- typ sterydowy

- typ etanolu i acetonu

- typ antybiotykow makrolidowych np erytromycyna

Te grupy substancji indukuja aktywnosc enzymow mikrosomlanych poprzez wzmorzona ekspresje.

Inhibicja cyt p450 - przykladem zwiazkow ktore doprowadzaja do zachamowania aktywnosci cytochromu jest CCl₄ poprzez generacje wolnych rodnikow. Pozatym CO, zw fosforoorganiczne, Co.

Wszytskie czynniki wplywajace na aktywnosc cyt sa wyznacznikiem w jakis sposob dany czynnik bedzie dzialal na organizm.

Postepowanie w przypadkach zatruc

- przerwanie narazenia na trucizne

- ochrona podstawowych czynnosci zyciowych

- usuniecie trucizny z organizmu

- stosowanie odtrutek

- leczenie uszkodzonych narzadow lub powiklan

Podzil metod leczenia

- swoiste - nieswoiste

Polegajace na stosowaniu odtrutek, ktore niezaleznie od trucizny

dzialaja specyficznie do danej trucizny bardzo wazne poniewaz:

- niewielka liczba odtrutek

- dluga diagnostyka

- dlugi czas dzialania odtrutek

Zmniejszenie skutkow dzialania toksycznego

Zmniejszenie wchlaniania lub obnizenie tempa wchlaniania ze:

- skory:

- przemywanie

- srodki adsorpcyjne

- drog oddechowych

- przewodu pokarmowego:

Oproznaninie zoladka

Prowokowanie wymiotow

Plukanie zoladka

Eliminacja z dalszych czesci przewodu pokarmowego

Srodki adsorpcjne

Wywolywanie przeczyszczenia

Lewatywy

Rozcienczenie

Ograniczanie wchlaniania zwrotnego z zolci

Metody prowokowania wymiotow u psow i kotow

- roztwor soli kucennej

- woda utleniona 3%

- ksylazyna (Rompun, Rometar) 1mg/ks i.m lub 0,5 mg/kg i.v.

- syrop z korzenia wymiotnicy

- wodny roztwor siarczanu miedzi lub sodu

- apomorfina 0,04 mg/ks i.v.

0,08 mg/kg i.m. psy

0,25 mg/kg do spojowki

Nie wywolujemy wymioto jesli zwierze

- od czasu pobrania trucizny uplynely wiecej niz 3-4 h

- wielokrotnie wczesniej wymiotowalo

- jest nieprzytomne

- jest w stanie wstrzasu lub gdy wstrzas moze sie rozwinac

- nie wykazuje odruchow gardlowych

- uleglo zatruciu zwiazkami zracymi, produktami destylacji ropy natowej, detergentami

Plukanie zoladka

- od czasu pobrania trucizny nie uplynely wiecej niz 3-4 godziny

- intubacja

Przeprowadzenie zabiegu

- sonda zoladkowa o duzej srednicy

- pomiar dlugosci sony

- roztwor do plukania: RF, woda+RF, zawiesina wegla aktywnego

- 6-10 ml/kg m.c. zabieg powtorzyc 10-15 razy.

Plukanie zoladko mozna przeprowdzani razem ze srodkami adsorpcyjnymi tj wegiel aktywowany.

Srodki adsorpcyjne

- zastosowanie wegla aktywowanego w leczeniu zatruc

- mechanizm dzialania: zjawisko aktywnej powierzchni; 1g wegla aktywowanego rozmieszany z woda w stosunku 6 do 2 ma 1500 m²

- absorbuje substancje wydzielane z zolcia do przewodu pokarmowego

Zastosowanie wegla aktywowanego w leczeniu zatruc

Podawac po:

- zastosowaniu srodkow wymiotnych

- plukaniu zoladka

- ustabilizowaniu pacjenta

Podawac w postaci zawiesiny wodnej

1g/5-10 ml wody

Dawkowanie

- 10 ml zawiesiny /1kg mc 3-4 razy dziennie przez 3-4 dni

Wskazania do zastosowania wegla aktywowanego podczas plukania zoladka

Wegiel absorbuje

- bardzo dobrze: amfetamina, atropina, bisakodyl, chlorek rteciowy, ergotamina, fenobarbital, feno, fenytoina, glikozydy naparsticey etc

Przeciwwskazania:

- jednoczesna doustna terapia innymi lekami

- gdy przyczyna zatrucia sa:

- kwasy, zasady

- detergenty

- glikol etylowy

- metanol, etanol

- paraquat

- izopropanol

Srodki przeczyszczajace

- siarczan magnezu - sol gorzka, rozpuszcza sie go w wodzie do stanu nasycenia, wprowadza sie w dawce 5-10 ml na kg mc. Dla psow nie wiecej niz 500 mg/kgmc dla kotow nie wiecej niz 200 mg/kgmc

- siarczan sodu - sol glauberska, podaje sie w ilosci 2-5 ml/kgmc roztwor nasycony. Dla psow nie wiecej niz 250 mg/kgmc dla kotow 200 mg/kgmc

- srodki przeczyszczajace osmolityczne - sa to:

- sorbitol 4g/kgmc

- mannitol

- laktuloza

Zalecane w postaci zawiesiny z weglem aktywnym. Efekt bardzo korzystny, przyspieszaja perystaltyke jelit - 60-90 min.

Olej parafinowy - sporzadza sie roztwor zweglem aktywowanym.

Skracanie czasu dzialania trucizny poprzez przyspieszenie jej eliminacji z organizmu:

- przyspieszenie wydania z moczem

- diureza

- furosemid 2-4 mg/kg iv 3x dziennie

- mannitol 0,25-0,5 g/kg iv

- wylapywanie jonow

- alkalizacja moczu - gdy zwiazki maja charakter slabych kwasow np, aspiryna, barbiturany, glikol etylowy

- zakwaszenie moczu - gdy zwiazki maja charakter slabyh zasad np, amfetamina, strychnina

- hemodializa

- plazmafareza

- hemoperfuzja

- przetaczanie krwi

- dializa otrzewnowa

Podwyzszenie progu efektu toksycznego

- zabezpieczenie podstawowych funkcji zyciowych

- hamowanie biotransformacji

- konkurencyjne wyparcie z receptora

- zastosowanie farmakologicznych antagonistow

Leczenie swoiste zatruc = odtrutki

Substancje stosowane w leczeniu zatruc powodujace zmniejszenie natezenie reakcji tosycznych w organizmie poprzez adsorpcje, neutralizacje, antagonizm z substancja toksyczna

Odtrutki

- glukonian wapnia - fluor

- tanina - metale ciezkie

- nadmanganian potasu - nikotyna, opioidy, fosforek cynku, bialy fosfor

Efekt toksycznny

Efekt toksycznny

---