LITERATURA W KRAJU

IV. PROZA

5 DYLEMATY WIARY

• tematyka:

• Łaska:

• Andrzejewski- problematyka religijna bez sankcji nadprzyrodzonych

• Żukrowski- łaska jako wyraz sprzecznych uczuć człowieka, jako istoty słabej; nie ma świętości bez łaski

• Juliusz Kydryński Cena krwi- łaską jest prawo zemsty za krew niewinnych

• pomoc innym:

• Żydom

• Żukrowski Pod sniegiem; pomoc ofierze

• Andrzejewski Wielki Tydzień- Malecki pomaga Żydom bo są ludźmi

• cierpienie

• martyrologia

• świętość

• obozowa więź z innymi

• Andrzejewski Przed sądem- drugi człowiek jest religią; wydany przez przyjaciela wybacza ten czyn

WOJCIECH ŻUKROWSKI (1916)

• charakterystyka:

• wpływy Andrzejewskiego (Ład serca)

• problem Łaski-

• twórczość:

• Pozdrowienie anielskie 1942;

• bohatera dręczy sumienie po „wpadce” przyjaciela, który przez to zginął

• stary ziemianin Sierakowski poświęcający się za młodego człowieka (świętość jest na ludzką miarę)

• Łaska 1943

• Kantata 1943;

• ksiądz Czesław posługujący w obozie koncentracyjnym

• do niego należy tylko walka, a zatriumfuje Łaska

• w obozie ludzie giną jak pierwsi chrześcijanie

• Pod śniegiem 1943;

• Polka ratuje życie adwokatowi Zicmanowi- żydowi, który przeszedł na katolicyzm i teraz jest podwójnie osamotniony

JULIUSZ KYDRYŃSKI (1921- 1994)

• Cena krwi; łaską jest prawo do zemsty za śmierć niewinnych

• Biała noc; w kacie obozowym budzi się człowieczeństwo, ginie śmiercią samobójczą

ZOFIA KOSSAK (1890- 1968)

• charakterystyka:

• związana z Frontem Odrodzenia Polski (FOP); organizacją społeczno- katolicką

• katolicka refleksja nad cierpieniem, łaską, ofiarą i świętością

• twórczość:

• W piekle 1942;

• zbiór relacji naocznych świadków z obozów hitlerowskich

• Golgota 1942;

• mesjanizm: (→powojenna krytyka Tadeusza Borowskiego)

• Polski

• ofiar obozowych

• Katolicy na front 1941/ 42;

• broszura propagandowa

• katolicyzm „dynamiczny”

• wezwanie do poświęcenia życia za prawdy wiary

JERZY ZAWIEYSKI

• Droga do domu;

• wpływy Nałkowskiej i francuskich pisarzy katolickich (Bernanosa, Mauriaca)

• dramat istnienia bohaterów

• relatywność oceny drugiego człowieka; niemożliwość jego poznania

• osamotnienie

• Paweł, ofiara wojny, chce ustalić swój stosunek do innych

• ginie gdy podczas apelu w Oświęcimiu chce udzielić pomocy torturowanemu więźniowi

1

---