Diagram Ishikawy
Kaoru Ishikawa to współtwórca kół jakości, czyli grup roboczych, w których robotnicy spotykali się po to, aby omawiać propozycje udoskonaleń. Ishikawa akcentował skupianie całego wysiłku na klientach w dążeniu do kompleksowej jakości. Szedł nawet tak daleko, że proponował traktowanie następnego wydziału, do którego przekazuje się produkcję własnego działu, jako klienta. Takie podejście sprzyjało lepszemu komunikowaniu się i służebnej postawie jednego działu wobec drugiego, zamiast biurokratycznego dążenia do wywyższenia własnego działu kosztem innych.
Ishikawa spopularyzował sposób przedstawiania wpływu różnych czynników na osiąganie dobrych lub złych czynników w postaci wykresu rybiej ości zwanego też wykresem przyczyn i skutków lub po porostu diagramem Ishikawy. Diagram Isbikawy jest jednym z częściej stosowanych narzędzi w zarządzaniu jakością. Jego istotą jest graficzna prezentacja analizy wzajemnych powiązań przyczyn wywołujących określony problem.
Jest to skuteczny sposób rozpisywania współczynników wpływających na przykład na jakość i służący do badania złożonych problemów organizacyjnych. Inne zastosowania diagramu to przede wszystkim odkrywanie nieujawnionych dotąd związków pomiędzy poszczególnymi przyczynami, pomóc w odkryciu źródła problemu, pomoc w dostrzeżeniu złożoności sytuacji, wskazania na wszelkie istotne zachodzące związki, analizy spodziewanych wyników danego kierunku postępowania. Można powiedzieć, że diagram Jest „mapą'" poruszanego w nim problemu.
Diagram Ishikawy, zwany jest również wykresem rybiej ości, dlatego też każda jego cześć służy do innych celów, a mianowicie:
- głowa ryby to analizowany problem,
- „kręgosłup" skupia promieniście rozmieszczone ości,
- „ości" są to grupy przyczyn powodujący daną niedogodność.
Podczas tworzenia schematu należy wcześniej określić, jaka wielkość będzie poddawana analizie. Może to być charakterystyka jakości, problem wymagający rozwiązania, wynik wymagający poprawy sterowania lub każdy inny rezultat wynikający z konkretnych przyczyn
Zasady tworzenia diagramu Ishikawy.
Najpierw definiujemy problem nurtujący dane przedsiębiorstwa, można tego dokonać np. poprzez przeprowadzenie burzy mózgów. Następnie określony już problem wpisujemy po prawej części rysunku, czyli określamy „głowę ryby". Następnie prowadzimy strzałkę wskakującą nasz problem (jest to nic innego jak „kręgosłup"). Później definiujemy główne grupy przyczyn, Jakie mają wpływ na to zjawisko i umieszczamy je na końcach „ości". Przy wyszukiwaniu przyczyn szczegółowych bardzo przydatną metodą badań jest wcześniej już wspomniana burza mózgów. Tak skonstruowany diagram poddawany jest analizie, a więc sprawdza się jego poprawność doboru grup głównych przyczyn, podkategorii i szczegółowy, czyli przyczyn, ich zasadności, właściwej klasyfikacji oraz, kompletności.
Zazwyczaj podczas tworzenia diagramu nie występują żadne trudności. Jest to prosty, a zarazem skuteczny sposób, który pomaga w pozbyciu się różnych problemów. Najczęstszym problemem tu występującym jest trudność w klasyfikowaniu poszczególnych przyczyn do właściwych grup, jednak nic ma to większego znaczenia, gdyż kategorie są głównie przeznaczone do stymulowania i organizowania kreatywnej pracy w zespole.
Na wykresie przedstawione są zjawiska, które przyczyniły się do spadku popytu na wózki dziecięce w firmie „JOMAR” S.A.
PERSONEL
REKLAMA
REGULACJE PRAWNE
POŁOŻENIE
KONKURENCJA
CENA
DYSTRYBUCJA
BRAK ODPOWIEDNIEJ
KADRY KIERUJĄCEJ
BARDZO SŁABE MOTYWACJE DLA PRACOWNIKÓW
(BRAK NAGRÓD PREMII LUB INNYCH
BONUSÓW)
RZADKIE ZMIANY
PROSPEKTÓW I
OFERT WÓZKÓW
BRAK REKLAMY
W RADIU TELEWIZJI I PRASIE
BRAK DOSTĘPNYCH KATALOGÓW
FIRMA NIE BIERZE UDZIAŁU W TARGACH I WYSTAWACH
ZMIANA
USTAWY
O PODATKU VAT
INNA METODA OBLICZANIA PODATKU VAT
ZMIANY ZASAD HANDLU
Z ZPrCHR
SPADEK WIELKOŚCI SPRZEDAŻY-
ZNIESIENIE ULG PODATKOWYCH
ŹLE OZNAKOWANE
DROGI DOJAZDOWE Z RÓŻNYCH PUNKTÓW MIASTA
BRAK PARKINGU PRZY
ZAKŁADZIE
BRAK OBWODNICY W MIEŚCIE
TRUDNY DOJAZD
DUŻE KORKI
BRAK HOTELU
DLA DUŻYCH ODBIORCÓW KTÓRZY OCZEKUJĄ NA ZAŁADUNEK
NIŻSZE CENY WÓZKÓW
PRODUKCJA WÓZKÓW
DLA BLIŹNIAKÓW
LEPSZA REKLAMA
RABATY
I UPUSTY
ZA WYSOKA
NIEZADOWALAJĄCA
JAKOŚĆ
CZĘSTE PODWYŻKI
CEN
MAŁA ILOŚĆ SKLEPÓW FIRMOWYCH
BRAK SPRZEDAŻY
RATALNEJ
BRAK TRANSPORTU DO DOMU KLIJENTA
BRAK
SERWISÓW