Akcje
Funkcje kapitału akcyjnego:
Podstawowe:
prawna - oznacza, iż kapitał ten jako suma akcji objętych za określone wkłady jest podstawą uczestnictwa akcjonariuszy w spółce,
ekonomiczna - oznacza iż kapitał umożliwia rozpoczęcie i prowadzenie działalności gospodarczej,
gwarancyjna rozumiana jako zabezpieczenie interesów wierzycieli.
Inne
rozwojowa - umożliwia spółce rozwój
restrukturyzacyjna
przygotowawcza do emisji obligacji niezabezpieczonych
pozyskanie inwestora strategicznego
zmniejszenie zadłużenia spółki - środki pozyskane przeznaczone są na zmniejszenie stanu zadłużenia.
Sposoby podwyższenia kapitału akcyjnego
Nowa emisja akcji, która może przebiegać w 3 trybach:
prywatnej subskrypcji,
publicznej subskrypcji
indywidualnym
Kapitalizacja rezerw polega na przesunięciu pewnych kwot zgromadzonych
w kapitale zapasowym lub rezerwowym do kapitału akcyjnego. Jest to operacja
o charakterze księgowym, nie ma miejsca zwiększenie środków pieniężnych jest tylko zwiększenie kapitału akcyjnego.
Konwersja wierzytelności na akcje lub udziały (zamiana).
Decyzja o nowej emisji akcji
decyzję podejmuje Walne Zgromadzenie większością kwalifikowaną 4/5 głosów
uchwała o podwyższeniu kapitału powinna zawierać:
sumę o jaką kapitał ma być podwyższony,
oznaczenie czy akcje nowej emisji są na okaziciela, czy imienne
szczególne uprawnienia, które mają być przyznane akcjonariuszom nowej emisji
cena emisyjna nowych akcji
ewentualne wyłączenia dotychczasowych akcjonariuszy od prawa poboru nowych akcji
terminy otwarcia i zamknięcia subskrypcji
Pokrycie akcji nowej emisji
Wkład to przedmiot świadczenia akcjonariusza względem spółki w zamian
za obejmowane przez niego akcje. Wyróżniamy wkłady:
pieniężne (gotówkowe)
aporty
Objęcie akcji oznacza podjęcie przez akcjonariuszy zobowiązań względem spółki
do dokonania na jej rzecz określonego świadczenia pieniężnego lub niepieniężnego za przyznane akcje.
Pokrycie akcji to faktyczne wniesienie wkładu.
Akcje wydawane za wkłady pieniężne muszą być opłacone przed rejestracją podwyższającą kapitał akcyjny przynajmniej w 1/4 części ich wartości nominalnej.
Różnica pomiędzy ceną emisyjną a wartością nominalną jest to tzw. agio musi zostać uiszczona w całości przed rejestracją i zostaje przelana do kapitału zapasowego.
W przypadku aportu, przedmiot aportu powinien zostać poddany niezależnej ocenie przez biegłych tak aby uzyskać gwarancje iż wartość aportu jest zgodna z wartością obejmowanych
w zamian akcji.
Zdolność aportowa oznacza pewne cechy, które musi spełnić określone prawo majątkowe aby mogło stanowić przedmiot aportu do spółki.
Kryteria zdolności aportowej:
pozytywne:
możliwość oznaczenia prawa, jego wyceny i zapisania w bilansie spółki
faktyczna przydatności i dostępności prawa dla spółki
negatywne
niemożność zakwalifikowania wkładu jako świadczenia pieniężnego,
niemożność podciągnięcia wkładu pod zakres usług świadczonych przy podwyższeniu kapitału akcyjnego.
Prawa posiadające zdolność aportową
prawo własności
użytkowanie wieczyste
prawa na dobrach materialnych (prawa autorskie, prawa z patentów, prawa ze znaków rejestrowych, prawo do firmy oraz know-how?)
wierzytelności ale tylko takie w których wkładca jest wierzycielem
weksel ale tylko trasowany,
prawo najmu
akcje i udziały
obligacje
Tryb podwyższenia kapitału akcyjnego
Tryb prywatnej subskrypcji najczęściej wykorzystywany jest przy realizowaniu prawa poboru akcji nowej emisji. Dotyczy również emisji kierowanej do ograniczonego kręgu określonych adresatów w liczbie < niż 300 ( z wyłączeniem prawa poboru).
Tryb prywatnej subskrypcji realizowany jest w 3 krokach:
ogłoszenie subskrypcji
przyjmowanie zapisów na akcje
przydział akcji
Cechą charakterystyczną jest to , że ogłoszone przez spółkę przyjmowanie zapisów oznacza w rozumieniu Kodeksu Cywilnego ofertę zaś złożenie zapisu, oznacza akceptację oferty, tym samym ogłoszenie połączone z zapisem oznacza zawarcie umowy kupna-sprzedaży wiążącej obie strony.
Po sporządzeniu prawidłowych zapisów Zarząd spółki dokonuje przydziału akcji wg zasady proporcjonalności do ilości posiadanych już akcji albo wg odmiennych zasad określonych w statucie lub w uchwale Walnego Zgromadzenia.
Jeżeli w pierwszym terminie akcjonariusze nie wykonali prawa poboru w stosunku do wszystkich akcji, które były nim objęte, zarząd wyznacza drugi termin poboru pozostałych akcji.
W drugim terminie dodatkowy przydział akcji następuje w stosunku do liczby zgłoszeń.
Tryb publicznej subskrypcji akcji
Subskrypcja publiczna oznacza skierowanie oferty nabycia akcji
do nieoznaczonego adresata lub oznaczonych adresatów > niż 300 za pomocą środków masowego przekazu
Subskrypcja publiczna wiąże się z wyborem 2 ścieżek prawnych
wymaga uzyskania zgody Komisji Papierów Wartościowych i Giełd -
ciąg czynności prawnych:
analiza możliwości celowości pozyskania środków finansowych, należy odpowiedzieć na pytanie jaki to ma być kapitał : własny czy obcy,
uchwała o podwyższeniu kapitału akcyjnego,
zawarcie umowy z podmiotem prowadzącym działalność maklerską (umowa obligatoryjna) jest konieczne ze względu za zasadę obowiązywania pośrednictwa maklerskiego przy wprowadzaniu akcji
do obrotu publicznego,
przygotowanie prospektu emisyjnego i jego skrótu,
uiszczenie opłaty ewidencyjnej z tytułu wpisu do ewidencji papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu,
złożenie wniosku o dopuszczeniu akcji do publicznego obrotu wniosek
z licznymi załącznikami składa Dom Maklerski , który świadczy usługi,
decyzja KPWiG o dopuszczeniu akcji do publicznego obrotu (lub jej brak) w ciągu 2 miesięcy,
jeżeli jest zgoda KPWiG to następuje zawarcie umowy z Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych. Przedmiotem tej umowy jest rejestracja tych akcji dopuszczająca do publicznego obrotu,
zawarcie umowy o subemisję inwestycyjną lub usługową.
Subemisja - UNDERWRITING
W umowie o subemisję inwestycyjną subemitent zobowiązuje się do nabycia
na własny rachunek i na własne ryzyko lub części oferowanych papierów wartościowych, na które nie złożono zapisów w terminie ich przyjmowania.
Subemitentem może być:
Dom maklerski,
Bank,
Towarzystwo funduszy inwestycyjnych,
Towarzystwo ubezpieczeniowe krajowe i zagraniczne,
Krajowe i zagraniczne instytucje ( jeżeli zagraniczne - to siedziba w jednym
z krajów OECD).
W umowie o subemisje usługową subemitent zobowiązuje się do nabycia na własny rachunek i ryzyko całości nowej emisji w celu dalszego zbycia akcji w obrocie pierwotnym.
Subemisja akcji jest ważna z tego między innymi powodu, iż zgodnie z Kodeksem Handlowym podwyższenie Kapitału Akcyjnego może zostać zarejestrowane wyłączenie w przypadku kiedy objętych zostało 100 % akcji.
spełnianie obowiązków informacyjnych i publikacyjnych (prospekt, sprawozdania finansowe, bieżące informowanie inwestorów),
zapisy na akcje dla oferty publicznej ogłoszenie zapisów nie stanowi
w rozumieniu prawa oferty a tym samym złożenie zapisu na akcje nie jest akceptacją oferty a jedynie deklarację woli,
pokrycie akcji,
przydział akcji nowej emisji,
rejestracja podwyższonego kapitału.
Nie wymaga takiej zgody.
Tryb indywidualny jest wykorzystywany przy pozyskiwaniu inwestorów strategicznych. Oznacza skierowanie akcji nowej emisji do ściśle określonego adresata z wyłączeniem prawa poboru dotychczasowych akcjonariuszy.
Kwity depozytowe (ADR - American Depository Recepts Amerykańskie Kwity Depozytowe lub GDR - Global Depository Recepts)
ADR oznacza dokument będący w rozumieniu prawa amerykańskiego papierem wartościowym ucieleśniającym prawo własności akcji spółki zagranicznej oraz wszelkie prawa, przywileje i obowiązki wynikające z prawa własności tych akcji.
ADR to amerykańskie papiery wartościowe odzwierciedlające prawa do przechowywania przez określony podmiot z reguły bank amerykański nieamerykańskiego papieru wartościowego zazwyczaj akcji spółki istniejącej poza granicami Stanów Zjednoczonych.
USA |
|
Wielka Brytania |
|
|
|
|
ADR |
Akcje spółki X |
|
|
|
Bank powierniczy |
|
|
|
|
|
Kwity depozytowe są emitowane przez banki depozytowe jako ekwiwalent akcji emitowanych i notowanych na lokalnych rynkach kapitałowych.
Każdy kwit depozytowy reprezentuje określoną również ułamkową liczbę akcji zdeponowanych na rachunku banku depozytowego w banku powierniczym w kraju emitenta.
Posiadaczom kwitów przysługują te same prawa jakie przysługują posiadaczom akcji.
Kwitami depozytowymi można swobodnie a ich właściciele mogą na żądanie dokonywać ich umorzenia otrzymując w zamian odpowiednią liczbę akcji lub środki pieniężne.
Rodzaje kwitów depozytowych:
z punktu widzenia kryterium miejsca notowania wyróżniamy:
kwity amerykańskie,
globalne - to kwit który jest również równocześnie przedmiotem obrotu na co najmniej 2 rynkach lokalnych (amerykański i inny rynek),
Inne (europejskie, holenderskie, singapurskie)
z punktu widzenia roli emitenta wyróżniamy:
kwity w emisji niesponsorowanej,
kwity emisji sponsorowanej
Kwity w emisji niesponsorowanej to emisja kwitów przeprowadzona bez wiedzy
i akceptacji emitenta (były typowe dla początkujących okresów ich emitowania
w latach "30, '40")
Kwity emisji sponsorowanej to taka emisja która odbywa się za wiedzą i zgodą emitenta a przede wszystkim przez emitenta.
Kwity te dzielą się na 4 grupy:
Kwity poziomu I - Cechy:
mogą być emitowane w oparciu o akcje już istniejące,
są wprowadzone wyłącznie do obrotu pozagiełdowego,
nie jest konieczna ich rejestracja w SEC (amerykańska Komisja Papierów Wartościowych i Giełd),
nie jest konieczne spełnienie rygorystycznych kryteriów informacyjnych nakładanych na walory, które miałyby być wprowadzone do publicznego obrotu,
koszt przeprowadzonej emisji tych kwitów jest najniższy i wynosi ok. 25.000$.
Kwity poziomu II - Cechy:
emitowane wyłącznie w oparciu o akcje już istniejące,
mogą być wprowadzone do obrotu giełdowego,
konieczna jest ich rejestracja w SEC
konieczne jest spełnienie rygorystycznych kryteriów informacyjnych nakładane na spółki przez SEC a w szczególności konieczne jest dostosowanie standardów amerykańskich GAAP,
koszt takiej emisji wynosi od kilkudziesięciu do 300-400 tys.$.
Kwity poziomu III - Cechy:
emisja jest przeprowadzona w oparciu o nową emisję akcji. Pozostałe cechy jak dla kwitów poziomu II. Większy jest koszt, ze względu na nową emisję akcji aby doprowadzić do emisji kwitów depozytowych do 1.000.000 $.
Ograniczone amerykańskie kwity depozytowe (RADR - przewijało się to pytanie
w testach)oferowane w emisjach prywatnych, kierowane wyłącznie do banków, instytucji finansowych, instytucji ubezpieczeniowych, instytucji inwestycyjnych
o wysokim poziomie kapitału własnego przeprowadzone w oparciu o nową emisję akcji.
Korzyści jakie odnosi spółka emitująca kwity depozytowe to pozyskanie kapitału jeżeli kwity depozytowe emituje w oparciu o nową emisję akcji.
Kryteria dopuszczalności kwitów depozytowych na giełdzie nowojorskiej NYSE:
kryterium rozproszenia,
kryterium wartości rynkowej akcji,
kryterium wielkości spółki
kryterium wielkości zysku
Ad1. Dla spółek amerykańskich co najmniej 2.000 akcjonariuszy posiadających co najmniej 100 akcji oraz co najmniej 1,1 miliona akcji w obrocie publicznym.
Dla spółek nieamerykańskich co najmniej 5.000 akcjonariuszy posiadających co najmniej 100 akcji oraz co najmniej 2.5 miliona akcji w obrocie publicznym.
Ad2. Dla spółek amerykańskich co najmniej 40 mln.$.
Dla spółek nieamerykańskich co najmniej 100 mln.$
Ad3. Wartość majątku trwałego netto dla spółek amerykańskich 40 mln.$
Wartość majątku trwałego netto dla spółek nieamerykańskich 100 mln.$.
Ad4. Wielkość zysków przed opodatkowaniem dla spółek amerykańskich co najmniej 2,5 mln.$ za ostatni rok i co najmniej 2 mln. $ za każde
z 2 poprzednich lat.
Dla spółek amerykańskich co najmniej 100 mln.$ za ostatnie 3 lata i nie mniej niż 25 mln $ w każdym z tych lat.
Bank depozytowy realizuje następujące zadania:
pełnienie funkcji agenta spółki przy przenoszeniu i rejestrowaniu zmiany prawa własności kwitów,
obsługa i wspieranie kontaktów emitenta z akcjonariuszami poprzez dystrybucję wśród nich raportów rocznych oraz innych informacji publikowanych przez spółkę,
dostarcza emitentowi porad i informacji o zmianach cen i przepływie kwitów pomiędzy inwestorami,
wypłata i dystrybucja dywidendy oraz reprezentowanie posiadaczy kwitów depozytowych na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy.
Bank powiernik - podstawowym zadaniem jest świadczenie wobec banku depozytowego usługi deponowania akcji w oparciu o które wyemitowano kwity depozytowe. W tym celu bank powiernik otwiera i prowadzi stosowny rachunek papierów wartościowych.
Umowa depozytowa zawierana jest pomiędzy emitentem akcji a bankiem depozytariuszem stanowi ona podstawę prawną do zdeponowania akcji a następnie wystawienia kwitów depozytowych.
Podstawowe elementy tej umowy to:
określenie mechanizmów deponowania akcji,
określenie sposobu umarzania kwitów w celu otrzymania akcji lub gotówki,
ustalenie ograniczeń w transferach kwitów depozytowych,
określenie sposobu wykonania praw majątkowych i korporacyjnych z akcji,
określenie obowiązków spółki posiadaczy kwitów banku depozytariusza i banku powiernika
Umowa powiernicza - zawierana pomiędzy bankiem depozytariuszem
a bankiem powiernikiem.
Zawiera w sobie :
Ramową umowę o współpracę regulującą zasady postępowania przy obsłudze programu kwitów depozytowych oraz zawiera umowę o prowadzenie rachunku inwestycyjnego.
Obligacje zamienne i obligacje z prawem pierwszeństwa
W obligacji zamiennej emitent zobowiązuje się na żądanie obligatariusza (nabywcy) zgłoszone w określonym terminie do spełnienia na jego rzecz świadczenia niepieniężnego polegającego na zamianie obligacji na akcje spółki lub w razie nieskorzystania przez obligatariusza z prawa zamiany, do spełnienia świadczenia pieniężnego.
Polega na wykupieniu obligacji wg wartości nominalnej i wypłaceniu odsetek.
W obligacjach z prawem pierwszeństwa emitent zobowiązuje się na żądanie obligatariusza do spełnienia na jego rzecz świadczenia niepieniężnego polegającego na zaoferowaniu emitowanych w przyszłości akcji spółki z wyłączeniem dotychczasowych akcjonariuszy od prawa poboru oraz do spełnienia świadczenia pieniężnego (wykup obligacji + odsetki).
Temat: Bony komercyjne - krótkoterminowe papiery dłużne
Bon komercyjny - jest papierem dłużnym dyskontowym służącym finansowaniu potrzeb przedsiębiorstwa w okresie krótkim lub średnim.
Emitowane są od 7 do 52 tygodni. Środki na wykup pozyskuje się z wcześniejszej emisji.
Emitent wykupuje w terminie zapadalności do 1 roku.
Są emitowane przez przedsiębiorstwo.
Przy wprowadzeniu na rynek bonów komercyjnych zaangażowane są 3-4 podmioty:
emitent,
agent najczęściej bank
inwestorzy
gwarant
E |
|
|
|
|
|
|
|
G |
|
|
|
J |
|
|
Całość zagadnień związanych z emisją bonów komercyjnych reguluje umowa agencyjna, w której podana jest wielkość programowej emisji, ilość transz, oraz terminy realizacji transz.
Bony komercyjne posiadają szereg cech, które je wyróżniają spośród innych instrumentów finansowych np.:
procedury są prostsze od procedur ubiegania się o kredyt,
koszty generowane są niższe,
rentowność inwestycji w bony komercyjne jest wyższa niż w inne instrumenty
Podstawa prawna emisji bonów komercyjnych - nie ma osobnego aktu prawnego,
w praktyce korzysta się z 3 podstaw prawnych.
Są to :
Kodeks Cywilny - bon komercyjny jest traktowany jako umowa pożyczki,
Ustawa o obligacjach wówczas bon komercyjny traktowany jest jako obligacja krótkoterminowa,
Prawo wekslowe - bon komercyjny traktowany jest jako weksel.
Preferowane jest emitowanie bonów komercyjnych w oparciu o prawo wekslowe.
Brak tej jednej regulacji prawnej powoduje, że w zależności od tego jaka podstawa prawna jest użyta tak walory te są nazywane. Mogą być to bony komercyjne, weksle terminowe, weksle inwestycyjne terminowe, weksle krótkoterminowe inwestycyjne, obligacje krótkoterminowe. Nazwa ta zależy również od tego kto emituje te bony komercyjne. Powstaje problem ustalenia nazwy dla tych instrumentów finansowych. Nazywamy je krótkoterminowymi papierami dłużnymi jest to nazwa zbiorcza.
Przyczyny niedorozwoju rynku bonów komercyjnych:
Brak jednej podstawy prawnej powoduje, że ten rynek bonów komercyjnych jest mało znany, lecz jest to segment , który zyskuje na popularności.
Brak jednolitego rynku wtórnego.
Inicjatorem emisji może być emitent albo agent. Agent zarabia na prowizji.
Bony komercyjne to segment hurtowy rynku finansowego, nominał bonów komercyjnych jest wysoki średnia światowa to nominał 1 bonu o wartości ok. 50 tys. $ przeliczony na warunki lokalne ( w Hiszpanii od 2.000$) .
Elementy teorii inwestowania na rynku kapitałowym
Podstawowymi parametrami każdej decyzji inwestycyjnej są:
Stopa zwrotu
Ryzyko.
Ogólną prawidłowością jest rosnące ryzyko towarzyszące wzrostowi stopy zwrotu.
Inwestor dąży do maksymalizacji stopy zwrotu, aby zysk z zaangażowanych jednostek był jak największy.
Stopa zwrotu
R = |
Cena sprzedaży - Cena kupna + Dywidenda |
|
Cena kupna |
Gdzie:
R - to stopa zwrotu dla rynku akcji
RYZYKO
Model Markowitza (koniecznie należy zapamiętać to nazwisko)
A ( 3,5,7,1,9) R = 5
A ( 4,5,3,7,6) R = 5 lepszy, mniejsze wahania, mniej ryzykowne
W jaki sposób kalkulować stopę zwrotu?
R = |
n |
pi x Ri |
|
|
|
|
i=1 |
|
Gdzie:
R - to stopa zwrotu
Ri i-ta możliwa stopa zwrotu
pi - prawdopodobieństwo zrealizowania i-tej stopy zwrotu
Możemy uzyskać
pi |
R |
0,1 |
10% |
0,2 |
11% |
0,4 |
12% |
0,3 |
13% |
Przedział wahań
Przedział ciągły
W kroku drugim obliczamy prawdopodobieństwo.
W praktyce wykorzystuje się dane historyczne (gdy nie nastąpiły żądne zmiany
w podmiocie lub poza nim, jeżeli jest to stabilne) to możemy przyjąć te dane jako bazę.
Stopa zwrotu spodziewana (im większa tym lepiej, dane z przeszłości)
|
n |
|
R = |
|
Ri |
|
i=1 |
n |
Gdzie:
n - walor
Ryzyko
|
n |
|
|
|
|
|
pi x (Ri - R)2 |
|
i=1 |
|
|
|
n |
|
|
V = |
|
|
pi x (Ri - R)2 |
|
i=1 |
|
n-1 |
dane z przeszłości
Inwestowanie posiadanych środków w więcej niż w 1 walor ( może być inwestowane np. w różne rodzaje kruszców, upraw, biznesów) jest to dywersyfikacja inwestycji.
Dekoniunktura nie obniży wówczas wartości całej naszej inwestycji. Poszukuje się takich walorów aby dekoniunktura jednego rekompensowała się koniunkturą drugiego waloru.
Inwestycja portfelowa (zdywersyfikowana)
|
n |
|
|
Rp = |
|
|
wi x Ri |
|
i=n |
|
|
Gdzie:
wi - waga tego instrumentu
Ri - stopa zwrotu z i-tego instrumentu znajdującego się w portfelu
wi |
Ri |
Rp |
30 A |
WA = |
30 |
|
|
|
|
|
150 |
0,3 |
10% |
= 3 |
40 B |
WB = |
40 |
|
|
|
|
|
150 |
0,5 |
12% |
= 6 |
70 C |
|
|
0,2 |
15% |
= 3 |
10 D |
|
|
= 1 |
|
= 12 |
= 150 |
|
|
Ryzyko w portfelu
Miara ryzyka rosłaby wprost proporcjonalnie wraz ze wzrostem stopy zwrotu
z portfela.
V |
2 |
wi x Vi |
|
p |
|
Vi - wariancja ryzyko z portfela
Model Markowitza
V |
|
w |
|
x |
S |
|
|
|
|
|
w |
|
* |
w |
|
|
s |
|
*s |
|
* |
q |
|
|
|
p |
|
i |
|
|
i |
|
|
|
|
|
i |
|
|
j |
|
|
i |
|
j |
|
|
ij |
|
Gdzie:
q - ro - współczynnik korelacji mierzy w jaki sposób zmieniają się względem siebie 2 zmienne statystyczne . Mieści się w granicach [ -1, 1].
S - sigma - odchylenie standardowe
obliczamy dla każdej pary możliwej do utworzenia
A z b, A z C, A z D, B z A, B z C,.....
Akcje są ze sobą skorelowane
(-) efekt zmniejszania ryzyka
(+) efekt zwiększania ryzyka
Korelacja na poziomie -1 nie występuje
Portfel składający się z 2 walorów
Optymalizacja Rp ( stopy zwrotu) możliwie wysokie w relacji do Vp (poziom ryzyka)
A : RA SA qAB = 1
B : RB SB qAB = -1
R
RA A
B
RB
SB SA S
2 akcje w portfelu, korelacja na poziomie -1, ryzyko równe 0.
Aby uzyskać tę sytuację to wagi muszą uwzględniać:
WA = |
SB |
|
|
|
SA + SB |
|
|
|
WB = |
SA |
|
|
|
SA + SB |
Trójkąt opisuje możliwe do utworzenia portfela tzw. zbiór dopuszczalnych możliwości (tylko takie można utworzyć).
R A B
K. nowy zbiór rozwiązań dopuszczalnych,
którego będziemy szukać
L.
S
Punkt K jest lepszy od L, ponieważ przy tym samym ryzyku stopa zwrotu jest wyższa
Krzywa nachylenia , większy przyrost ryzyka musi zostać zrekompensowany znacznym przyrostem stopy zwrotu.
A - inwestor pasywny, małe ryzyko,
mniejsza stopa zwrotu
B - inwestor aktywny
Zbiór rozwiązań optymalnych
Bony skarbowe i obligacje skarbowe - papiery wolne od ryzyka
Bony skarbowe okres krótszy
Obligacje skarbowe - okresy dłuższe, ryzyko niewykupienia obligacji
Rozszerzony portfel akcji
M
Rf
Rf stopa zwrotu wolna od ryzyka
Rp = wf * Rf +(1-wf)*RE
Gdzie:
Rf - stopa zwrotu wolna od ryzyka
wf waga instrumentów wolnych od ryzyka
RE stopa zwrotu z portfela tworzonego z akcji
Vp = |
(1- wf)2*S2E |
|
|
Sp = (1- wf)*SE
Gdzie: Sp - odchylenie standardowe
Równanie linii rynku kapitałowego
R = Rf + |
RM - Rf |
* S |
|
SM |
|
Gdzie:
RM - przeciętna stopa zwrotu z rynku kapitałowego
SM - odchylenie standardowe portfela rynkowego
S - odchylenie standardowe portfela, który utworzył inwestor
Pewne warunki są zadane przez rynek, na które nie mamy wpływu
RM - na poszczególnych rynkach różni się
RM - Rf - premia za ryzyko
Wpływ mamy na odchylenie standardowe S
Wycena akcji spółki - analiza fundamentalna
Wpływ na nią mają:
warunki funkcjonowania spółki wewnątrz
warunki funkcjonowania spółki w otoczeniu
R
Rx 12%
Rx' 10% punkt obojętności
Rf 5%
Sx S
To jest model, który jest układem odniesienia do tego porównujemy te ceny
Model Sharpa
Ri = ai +ßi*RM + ei
Gdzie:
ai - współczynnik równania
ßi relatywna miara ryzyka wskazująca jak w relacji do całego rynku kapitałowego zmienia się cena czy stopa zwrotu z danego waloru. Rynek przeciętna zmian akcji, które znajdują się w obrocie. Zmiany opisuje się za pomocą indeksów kapitałowych. W indeksie może być mała liczba walorów
RM przeciętna stopa zwrotu z rynku
ei współczynnik losowy
ß =
|
Cov eM |
|
S2M |
|
( Rit - Ri)( RMt +RM) |
|
(RMt + RM)2 |
Empiryczny wyznacznik współczynnika ß
ß = 1 - dany walor zmienia się tak jak zmienia się rynek
Wig = + 3% to x będzie też wzrastał o + 3%
ai = Ri + ßi*RM
|
n |
Rit |
|
|
|
|
i=1 |
|
|
|
n |
ß poniżej 1- spłaszczenie wahań
ß ( 0,7; 1,5)
cov eM - kowariancja pomiędzy akcją a rynkiem
Rit - stopa zwrotu z i-tej akcji w czasie t
Ri średnia stopa zwrotu z i-tej akcji
RMt stopa zwrotu z rynku w okresie t
RM średnia stopa zwrotu z rynku
|
n |
RM |
|
|
|
|
t=1 |
|
|
|
n |
APT ( ROSS) model arbitrażu cenowego - jest to zależność między stopą zwrotu
a ryzykiem.
R = ai + bi1Fi1 + bi2F2 + ...+bmFn
czynniki ryzyka ( nieskończenie wiele)
współczynnik wrażliwości i-tej akcji na czynnik ryzyka 1,2,3
wyraz wolny
Analiza techniczna w inwestycjach na rynku kapitałowym
Przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych wykorzystuje się dwa rodzaje analiz:
analiza fundamentalna
analiza techniczna
Analiza fundamentalna oparta jest na założeniu, iż cenę waloru (akcji) wyznaczają realne procesy ekonomiczne, zachodzące zarówno w samym przedsiębiorstwie jak i poza nim czyli w jego otoczeniu.
W związku z powyższym po to, aby móc odpowiedzieć na pytanie jaka jest właściwa cena akcji i jakiej ceny możemy spodziewać się w przyszłości, powinniśmy w sposób możliwie szczególny przeanalizować sytuację finansową firmy, jej strategię, kadry, marketing jak i otoczenie.
Wszystkie te informacje wpływają na wycenę tych walorów. Mamy do czynienia
z decyzją inwestycyjną ukierunkowaną na osiągnięcie zysku. Określenie momentu kiedy dany walor należy kupić ( wtedy, gdy ceny są na minimalnym poziomie) i kiedy sprzedać ( wtedy, gdy poziom cen na dany walor jest satysfakcjonujący).
Analiza techniczna jej zadaniem jest ułatwienie podjęcia decyzji kiedy kupić
i kiedy sprzedać.
Analiza techniczna to wykorzystanie prawidłowości w kształtowaniu się kursów akcji do przewidywanych zmian trendów cenowych zanim trendy te ulegną odwróceniu.
W szczególności w ramach analizy technicznej poszukuje się tzw. punktów zwrotnych zanim dojdzie do zmiany kierunków trendów.
Analiza techniczna służy do określenia prawdopodobnej zmiany kursów akcji na podstawie ich oceny w przeszłości z uwzględnieniem wszystkich czynników , które miały lub mogą mieć wpływ na kształtowanie się podaży i popytu akcji.
W analizie technicznej na podstawie wykresów ilustrujących zmiany ceny i wolumenu obrotów próbuje się zidentyfikować pewne konfiguracje (wzorce) zmiany cen, które
z kolei pozwalają prognozować przyszłe trendy kursów akcji. Jest to tzw. analiza formacji.
Ponadto analiza techniczna obejmuje analizę szeregu wskaźników, analizę średnich, analizę wzajemnego położenia tzw. linii sygnalnych.
W analizie technicznej odrzuca się niemal w zupełności informacje o charakterze fundamentalnym stawia się tezę, iż ocena akcji dyskontuje ( uwzględnia) wszystkie ważne dostępne informacje.
Ogóle zasady stosowania analizy technicznej:
wartość rynkowa akcji jest określana przez relację pomiędzy popytem a podażą,
na wysokość kursu akcji wpływają zarówno czynniki racjonalne jak i czynniki irracjonalne (emocjonalne),
ceny zmieniają się generalnie zgodnie z trendem trwającym przez jakiś czas.
Im dłużej trwa pewien trend tym poważniejsze konsekwencje będzie miała zmiana tego trendu ( np. im dłużej trwający trend wzrostu tym dłużej będzie trwała zmiana trendu tj. spadek)
Zmiany w trendzie powodowane są przez zmiany w popycie i podaży.
Wzorce zmian cen mają charakter prawidłowości i często się powtarzają. Podstawą analiz prowadzonych na rynku kapitałowym jest tzw. trend bazowy, który zazwyczaj trwa od kilku do kilkunastu lat na który to trend nakładają się trendy niższego rzędu trwające krócej.
Cena akcji jest nierozerwalna z obrotem, każdorazowo oba te parametry należy analizować równocześnie.
Metody analizy technicznej są tym bardziej pożyteczne im bardziej płynny jest rynek danego waloru.
Przy podejmowaniu decyzji w oparciu o analizę techniczną nie należy polegać na pojedynczych sygnałach kupna lub sprzedaży.
Decyzja o kupnie lub sprzedaży powinna być wsparta z kilku źródeł.
Podstawowym urządzeniem analitycznym analizy technicznej jest tzw. akcjogram czyli wykres kursów akcji.
Wykres ten sporządza się w układzie współrzędnych.
Cena P
Czas t
Skala może być skalą arytmetyczną lub logarytmiczną (spłaszczanie wzrostów).
Wśród skali czasu wyróżniamy następujące rodzaje wykresów:
wykresy śróddzielne ( intra day )
wykresy dzienne ( kolejne dni)
wykresy tygodniowe ( tydzień)
wykresy miesięczne
wykresy roczne
Cena P
, , ,
5 min 15 min t
O godz. 10 05 cena wynosi
O godz. 10 15 cena wynosi
P
.
, , , ,
1 dzień 2 3 4 t
Cena zamknięcia - cena ostatniej transakcji.
Może nią być:
ostatnia cena w danym tygodniu,
ostatnia cena w danym miesiącu,
ostatnia cena w danym roku.
Z punktu widzenia sposobu oznaczenia cen wyróżniamy wykresy:
punktowy - dla każdego interwału zaznaczamy punkt odpowiadający cenie łączymy te punkty i otrzymujemy wykres,
P
■ cena najwyższa w ciągu dnia
cena zamknięcia
■ cena najniższa w ciągu dnia
t
słupkowy - zamiast punktu pojawia się słupek,
japońskie świece - dla danego interwału wykreślamy tzw. japońskie świece
jeśli świeca jest biała - wzrost,
jeśli świeca jest zamalowana ( czarna) - oznacza, że cena otwarcia była wyższa niż cena zamknięcia ( było 60 spadła do 40)
P
60 cena otwarcia lub zamknięcia
█
40 cen otwarcia lub zamknięcia
■ cena najniższa w ciągu danego przedziału
t
wykresy kółko i krzyżyk - zaznacza się jednostkę zmian
wzrost
+ spadek
P
+
+
t
Analiza techniczna wykorzystuje urządzenia do analizy zmian.
W analizie technicznej jednym z najważniejszych kierunków jest poszukiwanie tzw. stref ( tzw. linii) wsparcia oraz poszukiwanie stref linii oporu.
Strefa wsparcia to taki przedział ceny, który kilkakrotnie powstrzymuje spadek kursu.
Strefa oporu to taki przedział ceny, w którym akcje zyskują na wartości zaczynają "mieć problemy" z dalszymi wzrostami ( ograniczone dalsze wzrosty).
■
■
Jeśli połączymy linią lokalne minima lub lokalne maksima wówczas otrzymujemy tzw. linię trendu.
Będziemy mieli:
trend rosnący
trend malejący
trend równoległy
Kanał trendowy - ceny zmieniają się jeżeli dochodzą do górnej linii, zostają wyhamowane wzrosty, jeżeli ceny dochodzą do dolnej linii zahamowujemy spadek cen.
Analiza techniczna to wnioskowanie co będzie w przyszłości na podstawie analizy przeszłości.
Nawrotka - to przełamanie linii wsparcia lub oporu kurs często powraca do tej linii zanim zacznie poruszać się w nowym trendzie.
Ten nawrót do strefy wsparcia określamy terminem nawrotki.
przełamanie linii oporu
nawrotka
przełamanie linii wsparcia
Formacja to pewne wzrosty tworzące się na wykresie cen akcji z reguły w przeszłości czasu, gdy następuje zmiana relacji pomiędzy podażą i popytem.
Formacje dzielimy na:
formację odwrócenia trendu,
formację kontynuacji trendu.
Warunkiem koniecznym do wystąpienia formacji odwrócenia trendu jest obecność poprzedniego trendu.
Pierwszym sygnałem nadchodzących zmian trendu jest często przełamanie znaczących zmian linii trendu wzrostowego lub spadkowego.
Im większa formacja tym większy zakres ruchu po niej występujący formacje szczytu ( odwrócenia trendu ze wzrostowego na spadkowy są z reguły krótsze i mają większą wariancję cen aniżeli formacje dna - odwrócenie trendu ze spadkowego na wzrostowy).
Obroty są bardziej istotne dla potwierdzenia wzrostów cen niż spadków.
Charakterystyczne odwrócenia trendu:
Formacja głowa i ramiona
głowa
ramiona
90
linia szyi
Najbardziej wiarygodna, składa się z 3 szczytów, zaś linia łącząca dwa lokalne minima określana jest jako linia szyi.
Formacja składa się z końcowej fazy wzrostu, który po załamaniu tworzy lewe ramię. Występujący spadek cen jest odbierany przez część inwestorów jako korekta trendu rosnącego. Inwestorzy zaczynają kupować akcje powtórnie, wzmożony popyt powoduje wzrost cen wykorzystywany przez innych inwestorów jako okazja do sprzedaży.
Przeważająca podaż powoduje kolejny spadek cen, który zostaje powtórnie przerwany przez inwestorów niewierzących w odwrócenie trendu.
Cechą charakterystyczną jest to iż podczas jej tworzenia się obroty przejawiają tendencję spadkową.
Sygnałem zakończenia tej formacji a jednocześnie bardzo silnym sygnałem sprzedaży jest przecięcie przez kurs linii szyi po wytworzeniu się obu ramion.
Z reguły występuje ruch powracający (nawrotka), któremu towarzyszą zwiększające się obroty i który jest ostatnią okazją do sprzedaży akcji i minimalizacja strat.
Skala spadków po wypełnieniu się formacji jest różna co najmniej odległości pomiędzy linią szyi a wierzchołkiem głowy.
Maksymalne spadki mogą znieść całą wartość wzrostów wynikającą z uprzedniego wzrostu.
Teoretycznie spadki mogą wynieść 90-60.
Linia szyi nie musi być ułożona równolegle do osi odciętych, może być nachylona.
Zarówno analiza formacji jak i analiza obrotów dają możliwość identyfikacji wzrostu lub spadku cen.
Formacja odwróconej głowy i ramion - będąca lustrzanym odbiciem głowy
i ramion. Formacja , która sygnalizuje zmiany trendu spadkowego na wzrostowy.
Podwójny szczyt ( M ) i podwójne dno ( W ) - to inaczej formacja M jest fazą przejściową pomiędzy trendem wzrostu a spadku.
Formacja składa się z 2 lokalnych szczytów przedzielonych lokalnym minimum. Cechą charakterystyczną tej formacji jest spadek obrotów przy formowaniu się szczytu drugiego wierzchołka.
mniejsze obroty niż w 1 szczycie
Złota reguła w analizie technicznej - obroty muszą potwierdzać wzrosty
cen , nie jest konieczny wzrost obrotów przy spadkach.
Jeżeli przy spadkach cen wolumen obrotów rośnie wówczas otrzymujemy silne potwierdzenie tendencji spadkowych.
Zastrzeżenia do analizy technicznej - zasada samospełniająca się przepowiednia.
Potrójne dno i potrójny szczyt - 3 lokalne wierzchołki i 3 lokalne minima.
Formacja rozszerzająca się - tworzą się najczęściej gdy rynek wkroczył
w fazę w której decydującą rolę grają emocje. Na zmianę kupujący
i sprzedający zdobywają krótkookresową przewagę, kurs porusza się w górę lub w dół z coraz większą amplitudą.
Obroty generalnie wykazują tendencję rosnącą.
Wyróżniamy następujące formacje:
formacja spłaszczonego dna, lokalne wierzchołki coraz wyżej
lokalne dna spłaszczone
We wszystkich formacjach tego typu bardziej prawdopodobne jest wyjście z tej amplitudy, przecina linię wsparcia równoległą do osi odciętych.
formacja spłaszczonego szczytu,
ortodoksyjny rozszerzający się szczyt
P
T
Ta amplituda wahań nie może rosnąć w nieskończoność w pewnym momencie będziemy mieli do czynienia ze zmianą trendu wzrostowego na spadkowy.
Miseczki ( spodek ), odwrócona miseczka ( odwrócony spodek )
Formacja V i formacja odwróconego V
Formacja V - gwałtowne spadki odpowiedzią, której będą gwałtowne wzrosty
II Formacje kontynuacji trendu
trójkąty - to formacje, tworzone wskutek połączenia lokalnych wierzchołków
i lokalnych minimów w taki sposób iż linie te zbiegają się przy malejącej amplitudzie wahań kursów akcji.
Cechą charakterystyczną trójkątów zmniejszanie się poziomów obrotów w miarę kształtowania się formacji.
Trójkąty są relatywnie mało wiarygodnymi formacjami, bywa iż oznaczają nie kontynuację trendu ale jego odwrócenie.
Trójkąty dają najlepsze sygnały gdy linia wsparcia lub oporu zostanie przełamana między 1/2 a 3/4 długości formacji.
Rodzaje trójkątów:
symetryczny - gdy linia wsparcia wznosi się a linia oporu opada,
prostokątny - gdy linia przebiega horyzontalnie a linia oporu opada lub gdy linia wsparcia unosi się a linia oporu przebiega horyzontalnie.
W przypadku trójkąta prostokątnego bardziej prawdopodobne jest przebicie tej linii, która przebiega horyzontalnie ( równoległe do osi odciętych).
Prostokąt - formacja prostokątna powstaje gdy dotychczasowy trend zostaje zakłócony wahaniami kursu o przybliżonej amplitudzie wówczas można wyznaczyć 2 równoległe linie poziome, które ograniczają wahania kursu. Jedną
z nich stanowi linia wsparcia, druga linię oporu.
Flaga - składa się z 2 równoległych lub prawie równoległych linii łączących lokalne minima i lokalne maksima ustawionych przeciwnie do kierunku trendu.
Formacja ta często zostaje ukształtowany przy silnym wzrostowym lub spadkowym trendzie i oznacza, krótkookresową przerwę w tymże trendzie.
Po zakończeniu tej przerwy kursy powinny kontynuować dotychczasowy trend.
Cechą charakterystyczną tej formacji jest również to iż kształtuje się przy niskich obrotach.
Proporczykowa - ma identyczną charakterystykę jak formacja flagi z tą różnicą, że obie linie wyznaczają tę formację zbiegają się i przecinają pod kątem ostrym.
Klina - jest utworzony przez dwie zbiegające się linie, które w odróżnieniu od proporczyka albo obie maleją albo obie rosną.
P
t
Średnie kroczące ( ruchome )
Średnie wykorzystuje się po to aby "wygładzić" tendencję zmiany w poziomie kursów.
Rodzaje średnich:
Ze względu na okres na jaki są obliczane:
długoterminowe - liczone za okresy powyżej 200 dni,
średnioterminowe liczone od 30 do 200 dni,
krótkoterminowe - liczone dla okresu od 10 do 30 dni.
Ze względu na sposób liczenia wyróżniamy średnie :
arytmetyczne,
wykładnicze,
ważone,
geometryczne.
Średnia arytmetyczna
AMA = |
P t + P t - 1+ ... + P t - n |
|
n |
P - cena
t - okres
Średnia geometryczna
EMA = |
1 *P t + a * P t - 1 + a 2 P t - 2 + ...+ a k P t - n |
|
1 + a + a 2+ ak |
Gdzie a - to współczynnik wygładzający
a = 1 - |
2 |
|
n + 1 |
Średnia ważona
NMA = |
W1 *P t + W2 * P t - 1 + .... + Wn * P t - 1 + 1 |
|
W1 + W2 + ... + Wn |
Gdzie W - wagi
Średnia wykładnicza
GMA = ( Pt * P t -1 + ... + P t - n + 1)1/n
Ze względu na sposób umieszczenia na wykresie
bieżące - dla dnia dzisiejszego za n okresów wstecz,
opóźnione,
wyprzedzone
P
t
Sposoby wykorzystania średnich:
wykreślenie obwiedni powstaje poprzez dodanie i odjęcie do aktualnego poziomu średniej x procent jej wartości
zł. - 10% obwiednia 66 zł.
54 zł.
Użyteczność - jeżeli cena dojdzie do krańca obwiedni to albo ceny będą spadać
( górny poziom ) lub wzrastać.
wstęga Bollingera - do wartości średniej dodać i odjąć 2 - krotność odchylenia standardowego liczonego, dla tych sesji dla ilu liczona jest średnia krocząca.
Taki algorytm obliczania szerokości wstęgi powoduje iż w okresie wzmożonej zmienności cen ramiona wstęgi ułożone są szeroko natomiast w momencie stabilizacji cen ramiona wstęgi zwężają się.
Jeśli kurs wyjdzie poza wstęgę należy oczekiwać iż szybko powróci obszar wstęgi.
Ruch cen , który rozpoczyna się na jednym z ramion wstęgi zwykle trwa aż do osiągnięcia drugiej wstęgi.
W analizie średnich kroczących ważne jest wykorzystanie punktów przecięcia:
średniej i wykresu kursu,
dwóch średnich z których jedna liczona jest za okres dłuższy, druga liczona jest za okres krótszy.
Jeśli średnia krótkoterminowa przecina średnią długoterminową od góry wówczas otrzymujemy sygnał sprzedaży.
Sygnał ten jest szczególnie silny jeśli przecięcie średnich długoterminowych następuje w momencie jeśli średnia ta opada.
przecięcie śmierci
Przecięcie średniej długoterminowej od dołu przez średnią krótkoterminową jest sygnałem kupna szczególnie silnym jeżeli średnia długoterminowa wznosi się .
Golden cross ( złote przecięcie )
Przecięcie średniej przez kurs od góry jest sygnałem sprzedaży.
Przecięcie średniej przez kurs od dołu jest sygnałem kupna.
OSCYLATORY pewna grupa wskaźników analizy technicznej.
Dla oscylatorów bada się zarówno wartość jak i analizuje się wykresy oscylatora. Do analizy wykorzystuje się analizę formacji , analizę trendu, linię wsparcia, linię oporu.
P
t
Oscylatory dzielimy na dwie podstawowe grupy:
oscylatory wyprzedzające ruch cen
oscylatory potwierdzające ruch cen
Oscylatory wyprzedzające ruch cen - generuje możliwie jak najwcześniej sygnał do kupna lub sprzedaży.
Oscylatory potwierdzające ruch cen - - utwierdzenie w przekonaniu, że zmiana trendu będzie trwała w dłuższym okresie czasu.
Sytuacje , w których stosuje się oscylatory:
gdy oscylator wkracza w tzw. obszar wykupienia lub wysprzedania,
występuje rozbieżność pomiędzy oscylatorem a ceną,
następuje przecięcie linii zerowej przez oscylator.
Przykładowe oscylatory wyprzedzające ruch cen:
oscylator momentu obliczamy następująco
M = P t - P t - n
Jest to różnica ceny w dniu obliczenia oscylatora i ceny w n - sesji.
Głównym sygnałem generowanym przez ten oscylator jest przecięcie linii zerowej.
Przecięcie tej linii od dołu jest interpretowane jako sygnał kupna.
Przecięcie tej linii od góry jest interpretowane jako sygnał sprzedaży.
Słabą stroną tego oscylatora jest to iż nie wyznacza się dla niego jednoznacznie określonych tzw. linii wysprzedania czy wykupienia.
W związku z powyższym nie są generowane sygnały dotyczące tzw. wykupienia czy wysprzedaży rynku.
ROC - regulator tempa zmian
ROC = 100 * |
P t |
|
P t - n |
Podobnie jak dla oscylatora momentu dla ROC linią sygnalną jest linia zero, której przecięcie od dołu jest sygnałem kupna a przecięcie od góry jest sygnałem sprzedaży.
RSI indeks siły względnej
RSI = 100 - |
100 |
|
1 + RS |
gdzie :
RS = |
AU |
|
AD |
AU - suma wartości przyrostu ceny dla dni, które zakończyły się wzrostem w ciągu ostatnich 14 dni.
AD - suma wartości spadku ceny dla dni, które zakończyły się spadkiem w ciągu ostatnich 14 dni.
Wzór oscylatora sprawia iż jego wartość zawiera się w przedziale od 0 do 100.
Im więcej było sesji wzrostowych w ciągu ostatnich 14 dni tym bliżej poziomu 100.
Im więcej było spadków tym bliżej 0.
Na wykresie oscylatora RSI wykreśla się tzw. linię wykupienia i wysprzedania.
Linia wykupienia na poziomie 70
Linia wysprzedania na poziomie 30.
P
100
70 obszar wykupienia
sygnał wyprzedaży
sygnał kupna
30
t
Przecięcie linii wykupienia od dołu generuje sygnał słabnięcia rynku.
Przecięcie linii wykupienia od góry generuje sygnał wykupienia rynku.
Obszar między 70 a 100 to obszar wykupienia.
Przecięcie linii wysprzedaży od góry jest sygnałem iż presja podażowa ulega osłabieniu, rynek znalazł się w tzw. fazie wysprzedania i można oczekiwać, że po pewnym czasie zostanie wygenerowany sygnał kupna ( odrodzi się popyt).
Sygnał kupna generowany jest w momencie przecięcia linii wysprzedaży od dołu.
Oscylator Lane
% K = |
C t - L t ( 5 ) |
|
H t ( 5 ) - L t ( 5 ) |
gdzie:
C t - cena zamknięcia sesji ( bieżąca cena zamknięcia)
L t - najniższa cena w ciągu ostatnich pięciu dni
H t - najwyższa cena spośród ostatnich 5 dni
|
% K |
|
3 |
Średnia arytmetyczna z wartości % K dla ostatnich 3 wielkości.
Analiza tego oscylatora polega na:
analizie kierunku linii % K
analizie punktów przecięć % linii K i % D.
Jeśli linia % K zmienia swój kierunek to sygnalizuje zmianę trendu.
% D
% K
Jeśli przecięcie linii % K przez linię % D nastąpi z lewej strony wierzchołka linii % K wówczas należy sygnał zmiany trendu traktować z ostrożnością.
Jeśli to przecięcie nastąpi z prawej strony wierzchołka wówczas sygnał zmiany trendu jako sygnał silny.
% D
% K
Oscylatory potwierdzające zmianę trendu
Oscylator MACD = EMA K- EMA D średnia krocząca długoterminowa
Średnia krocząca krótkoterminowa
Średnia krocząca zbieżności i rozbieżności
Jeśli MACD > 0 wówczas uzyskujemy informację, że rynek znajduje się w trendzie rosnącym.
Jeśli MACD < 0 wówczas uzyskujemy informację, że rynek znajduje się w trendzie spadków.
Linię sygnalną ważoną w analizie MACD jest linia zero.
Sygnał kupna otrzymujemy gdy MACD przetnie linię sygnalną od dołu, zaś sygnał sprzedaży otrzymujemy gdy MACD przetnie linię sygnalną od góry.
Analiza obrotów
Rysunek a
Jeżeli wzrost cen, który osiąga nowe maksimum lokalne towarzyszy wzrost obrotów ale ich poziom jest niższy aniżeli podczas poprzedniego wzrostu należy oczekiwać, że obecny trend ulegnie odwróceniu.
Rysunek b
Jeżeli wzrostowi cen towarzyszy spadek obrotów wówczas należy spodziewać się odwrócenia trendu. Wzrost cen spadek obrotów ( należy sprzedawać).
Rysunek c
Zdarza się, że zarówno cena jak i obroty wzrastają powoli wraz z upływem czasu wzrosty te przyjmują coraz gwałtowniejszą formę nierzadko wzrostu w postępie geometrycznym. Taka zbieżność tendencji cen i obrotów sygnalizuje szybko zbliżającą się możliwość gwałtownego załamania rynku. Taki systematyczny wzrost przekonuje do kupna.
Rysunek d
Jeżeli po długim okresie spadkowym następuje krótkoterminowy wzrost a następnie ponowny spadek do poziomu ostatniego poprzedzającego minimum, zaś temu spadkowi towarzyszą niższe obroty niż przy tworzeniu się poprzedniego lokalnego minimum, wówczas otrzymujemy sygnał, że prawdopodobnie zbliża się odwrócenie trendu na trend wzrostowy.
Jeśli wzrostom cen towarzyszy wzrost obrotów - rynek wchodzi we fazę wzrostową.
Rysunek e
Jeżeli następuje przełamanie przez cenę istotnej linii wsparcia średniej kroczącej lub wybicie w dół z pewnej formacji zaś temu wybiciu towarzyszy wzrost obrotów oznacza to, iż rynek wkroczył w okres silnych spadków.
Rysunek f i g
Kiedy długotrwały spadek cen nabiera przyspieszenia, któremu towarzyszy wzrost obrotów wówczas mamy tzw. apogeum wysprzedaży.
Oznacza to iż, po zatrzymaniu trendu spadkowego, które powinno nastąpić w bliskiej przyszłości możemy oczekiwać gwałtownego wzrostu cen.
Jest to jedyna sytuacja w której dopuszcza się z punktu widzenia analizy technicznej rozbieżności pomiędzy ceną a obrotami.
Rysunek h
Jeżeli rynek był w trendzie rosnącym przez bardzo długi okres czasu, po czym nastąpił niewielki ruch cen, któremu towarzyszył silny wzrost obrotów otrzymujemy sygnał iż rynek wszedł w tzw. fazę dystrybucji i należy spodziewać się odwrócenia trendu.
Trend wzrostowy lekkie jego wyhamowanie ale kontynuacja wzrostu.
Rysunek i
Jeżeli przez długi okres rynek znajdował się w trendzie spadkowym po czym następuje stabilizacja cen, której towarzyszy silny wzrost obrotów otrzymujemy sygnał, że rynek prawdopodobnie wkroczył w fazę silnych wzrostów.
Teoria fal ELLIOTTA
Jest jedną z teorii bazujących na koncepcji cykli giełdowych. Jest próbą zidentyfikowania pewnych prawidłowości w zmianach cen w czasie.
Teoria fal ELLIOTTA jest oparta na teorii obiektów fraktalnych, takich które charakteryzują się tym, że po ich podziale na mniejsze części, powstałe obiekty są identyczne ( zachowują swój kształt , z tym że są mniejsze).Teoria fal ELLIOTTA zakłada, że możemy wyodrębnić mniejsze fale, które są mniejszymi krótszymi falami ELLIOTTA.
Podstawowa fala ELLIOTTA składa się z 8 elementów:
5 fal trendu wzrostowego ( 1,2,3,4,5)
impulsu spadkowego składającego się z 3 fal A,B,C.
5 B - korekta w górę
3
1 C korekta w dół
A
4
2
Wykresy siły względnej powstają poprzez określenie relacji kursu danego waloru do poziomu indeksu giełdowego.
Wzrost wskaźnika siły względnej RS wskazuje iż tempo wzrostu cen danego waloru jest wyższe aniżeli tempo wzrostu rynku.
Analiza siły całego rynku wykorzystujemy wskaźnik (linię) A/D
A/D = ( A / D ) t -1 + A t - D t liczba spółek spadających na sesji w czasie t
Liczba spółek rosnących na sesji w czasie t
A - wzrost
D - spadek
Wskaźnik bada relację pomiędzy ceną spółek rosnących a ceną spółek spadających.
Instrumenty pochodne na rynku kapitałowym
Zaliczymy do nich:
kontrakty terminowe,
kontrakty opcyjne,
kontrakty typu SWAP.
Kontrakty terminowe to kontrakty, których przedmiotem jest ustalenie w dniu zawarcia kontraktu ceny po jakiej następuje w przyszłości dostawa towaru lub instrumentu finansowego będącego przedmiotem kontraktu.
Kontrakty terminowe dzielimy na 2 grupy:
kontrakty FORWARD
kontrakty FUTURES.
Kontrakt FORWARD to kontrakt niestandaryzowany, czyli taki którego wszystkie elementy są negocjowane przez strony kontraktu ( przedmiot kontraktu, termin realizacji, miejsce, ogólne warunki kontraktu).
Daje większą elastyczność ale stwarza też zagrożenia:
może nie znaleźć się druga strona kontraktu, która spełniałaby moje oczekiwania,
któraś ze stron może się wycofać.
Zagrożenia te sprawiają, że kontrakty te sprawdzają się przy dobrze znających się kontrahentach.
Cechą wyróżniającą jest to, że w ponad 80% przypadków dochodzi do faktycznej dostawy przedmiotu kontraktu.
Kontrakt FUTURES to kontrakt standaryzowany, to taki w którym parametry nie podlegają negocjacjom.
Standaryzacja tego kontraktu pozwala na wprowadzenie do obrotu giełdowego a to oznacza iż przedmiot kontraktu, termin realizacji, miejsce , wartość nie podlegają negocjacji i są zawarte w kontrakcie.
Kontrakt FUTURES w zaledwie kilku procentach przypadków kończy się fizyczną dostawą przedmiotu kontraktu,
w większości przypadków mamy do czynienia z zamknięciem pozycji w celu rozliczenia kontraktu.
Instrumenty pochodne mają tę cechę iż cena ich jest pochodną zmiany ceny bazowej ( ceny akcji, towaru).
Ryzyko bazy - jest to różnica między ceną na rynku rzeczywistym ( bieżącym)
a rynku terminowym.
Jeżeli różnica jest ujemna tzn. Cena terminowa > Ceny bieżącej to jest to rynek CONTANGO.
Jeżeli różnica jest dodatnia ( sytuacja nietypowa ) tzn. Cena terminowa < Ceny bieżącej to jest to rynek w stanie BACKWARDATION.
Zastosowanie kontraktów terminowych:
zabezpieczenie przed ryzykiem zmiany ceny HEDGING,
spekulacja - zarobek na zmianie ceny,
arbitraż to realizacja zysku spekulacyjnego wynikająca z różnicy ceny tego samego instrumentu finansowego na różnych rynkach.
Kontrakt opcyjny to kontrakt przedmiotem, którego jest nabycie prawa do kupna lub sprzedaży określonego instrumentu bazowego
w przyszłości po cenie uzgodnionej w momencie zawierania kontraktów.
Rodzaje opcji:
opcja kupna typu CALL daje prawo do kupna,
opcja sprzedaży typu PUT daje prawo do sprzedaży.
Opcje dzielimy na dwa rodzaje:
opcje typu europejskiego - to opcja, która umożliwia realizację nabytego prawa wyłącznie w dniu określonym w kontrakcie,
opcje typu amerykańskiego - to opcja, która umożliwia realizację nabytego prawa w przedziale czasu od dnia nabycia kontraktu opcyjnego do terminu wykonania opcji.
Z punktu widzenia rodzaju instrumentów bazowych wyróżniamy:
opcje akcyjne,
opcje walutowe,
opcje procentowe na instrumenty dłużne,
opcje indeksowe na kupno indeksu.
Wartość opcji to inaczej premia. Zależy od następujących czynników:
cena wykonania,
cena instrumentu pierwotnego,
długość okresu do terminu wygaśnięcia opcji,
zmienność cen instrumentu pierwotnego,
stopa wolna od ryzyka.
4 podstawowe rodzaje strategii opcyjnych:
nabycie opcji kupna
nabycie opcji sprzedaży,
sprzedaż opcji kupna,
sprzedaż opcji sprzedaży.
Zakładamy, że kupujemy lub sprzedajemy tylko 1 opcję. Podstawowe strategie określane są "klockami LEGO", z których w praktyce buduje się złożone strategie opcyjne, polegające na tym że kupujemy i sprzedajemy większą ilość opcji po różnych cenach wykonania i różnych terminach realizacji.