Tematy wykładów z Genetyki ogólnej - sylabus - ŻCiOŻ

1. Historia rozwoju genetyki, jej znaczenie dla człowieka i praktyczne zastosowania;

2/3. Molekularne podstawy genetyki (kwasy nukleinowe - budowa i funkcje, replikacja DNA, transkrypcja, kod genetyczny, translacja);

4. Regulacja aktywności genomu i ekspresji genów (u Prokaryota i Eukaryota);

5. Zmienność i mutacje (Uszkodzenia i naprawa DNA. Czynniki mutagenne. Rekombinacja);

6. Organizacja genomu (jądrowego i mitochondrialnego), struktura genów prokariotycznych i eukariotycznych;

7. Metody badań genomu (molekularne - techniki analizy DNA, identyfikacja mutacji, mapowanie genów oraz cytogenetyczne - oznaczanie kariotypu, analizy chromosomów);

8. Mechanizmy dziedziczenia - fenotyp - genotyp (prawa Mendla, szereg alleli, współdziałanie genów, dziedziczenie autosomalne - różne typy, sprzężone z chromosomem X, wieloczynnikowe, mitochondrialne);

9. Genetyka populacyjna (dziedziczenie cech ilościowych, odziedziczalność, prawo Hardy'ego-Weinberga);

10/11. Podłoże molekularne modelowych chorób dziedzicznych i nowotworowych;

12/13. Farmakogenetyka, ekogenetyka;

14. Nutrigenomika/nutrigenetyka (składniki odżywcze → ekspresja genów/polimorfizm genów → składniki odżywcze);

15. Podstawy inżynierii genetycznej (GMO, terapia genowa).

Pytania zaliczeniowe z przedmiotu „Genetyka ogólna”:

1. Uwzględniając rodzaj organizmu, przedstaw podział i opisz 3 dowolne typy RNA. (2/3);

2. Wyjaśnij na czym polega proces replikacji. (2/3);

3. Opisz enzymy biorące udział w procesie replikacji (uwzględnij kolejność działania). (2/3);

4. Wyjaśnij pojęcia: nukleosom, fragmenty Okazaki, mutacja somatyczna, kodominacja. (2/3, 5, 8);

5. Wyjaśnij pojęcia: ekogenetyka, polisom, kodon, inżynieria genetyczna. (2/3, 6, 12/13, 15);

6. Z czym związane są określenia: współdziałanie genów, promotor, enhancery i silencery, nutrigenetyka, marker genetyczny ? (4, 6, 7, 8, 14);

7. W jaki sposób przebiega proces transkrypcji (definicja, opis etapów)? (2/3);

8. W jaki sposób przebiega proces translacji (definicja, opis etapów)? (2/3);

9. Scharakteryzuj cechy kodu genetycznego. (2/3);

10. Wyjaśnij pojęcia: replikon, epistaza, zmienność fluktuacyjna, karcynogen, populacja, białka SSB. (2/3, 5, 8, 9);

11. Zdefiniuj pojęcie - mutageny oraz podaj przykłady ich źródeł. (5);

12. Opisz mechanizmy naprawy DNA. (5);

13. Przedstaw schematycznie proces, który prowadzi do rekombinacji genetycznej (uwzględnij zmianę położenia genów w chromosomach). (5);

14. Opisz zmienność rekombinacyjną. (5);

15. Metoda PCR - definicja, zastosowanie. (7);

16. Scharakteryzuj etapy karcynogenezy. (10/11);

17. Wyjaśnij pojęcia: białko p53, transgen, heterodupleks, nutrigenomika, ori, plejotropia. (2/3, 8, 12/13, 14, 15);

18. Zdefiniuj pojęcie oraz omów strategie i rodzaje terapii genowej. (15);

19. Wyjaśnij pojęcia: egzon, primer, mutacja germinalna, chromatyna. (2/3, 5);

20. Wyjaśnij pojęcia: żywność GM, allel, transpozony, farmakogenetyka. (5, 9, 12/13, 15);

21. Wyjaśnij pojęcia: GMO, splicing, mutacje punktowe, poligeny. (2/3, 5, 8, 15);

22. Wyjaśnij pojęcia: intron, rybosom, transfekcja, genotyp. (2/3, 8/9, 15);

23. Opisz trzy zasady dziedziczności Mendla. (8);

24. Wymień typy dziedziczenia i opisz 2 wybrane. (8);

25. Przedstaw definicję i założenia prawa Hard'ego-Weinberga. (9);

26. Test genetyczny i jego cele (7, 10/11);

27. Na czym polega i do czego służy analiza sposobu dziedziczenia (7, 10/11).

(nr wykładu - sylabus)

Przydatne podręczniki:

1. Genetyka medyczna. Podręcznik dla studentów. Pod Red. G. Drewa, T. Ferenc, Wyd. Elsevier Urban & Partner, 2011.

2. Podstawy genetyki dla studentów i lekarzy. Pod Red. G. Drewa, T. Ferenc, Wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2007.

3. Genetyka. Ilustrowany przewodnik. E. Passarge, Red. Nauk. Tłum. T. Mazurczak, Wyd. Lek. W-wa 2004.

4. Genetyka molekularna. Red. nauk. P. Węgleński, Wyd. PWN, W-wa 2006.

5. Genomy. T.A. Brown. Przekł. pod red. P. Węgleńskiego, Wyd. PWN, W-wa 2009.

6. Genetyka molekularna w chorobach wewnętrznych. Red. Nauk. A. Ciechanowicz, F. Kokot, Wyd. Lek. PZWL, W-wa 2009.

7. Biotechnologia żywności. Pod red. W. Bednarskiego, A Repsa, Wyd. Naukowo-Techniczne, W-wa 2003.

8. Podstawy genetyki populacyjnej. D.L. Hartl, A.G. Clark, pod. red. J. Burczyka, Wyd. UW, W-wa 2007.

9. Genetyka ogólna dla biologów, Barbara Kosowska, Magdalena Moska, Tomasz Strzała, Wydawca: UP we Wrocławiu 2008.

10. Genetyka ogólna. Skrypt do ćwiczeń dla studentów biologii. A. Sadakierska-Chudy, G. Dąbrowska, A. Goc. Wyd. UMK, Toruń 2004.

---