I. Hipotezy dotyczące wartości zmiennych:
Jeżeli zmienna niezależna Xj przyjmuje wyróżnioną wartość: v(Xj) = m, zmienna zależna Y przyjmuje wartość v(Y) = w. Lub:
Dla danej zmiennej zależnej Y, która przyjmuje wyróżnioną wartość v(Y) = w, zmienna niezależna Xj przyjmuje wartość v(Xj) = m.
II. Hipotezy dotyczące zależności między zmiennymi:
1. Hipotezy istotnościowe:
1a. Zmienne niezależne X1, ..., Xn są istotne dla Y.
1b. Zmienne z O(PY), uporządkowane są - wg relacji bycia bardziej istotną dla Y niż... - w następujący sposób... Albo inaczej: Zmienna X1 jest bardziej istotna dla zmiennej zależnej Y niż zmienna X2.
1c'. O(SY) jest interakcyjny - Oin(PY). Inaczej: Zmienne niezależne X1,...,Xn wpływają na zmienną zależną Y wchodząc ze sobą w interakcje. Albo też, gdy tylko część zmiennych, wedle wiedzy badacza (przyjętych przez niego założeń teoretycznych) wchodzi ze sobą w interakcje: Zmienne niezależne X1, X2 wchodzą ze sobą w interakcję, a zmienne X3, X4 nie wchodzą ze sobą, ani z pozostałymi zmiennymi w interakcje.
1c''. O(SY) jest izolowany - Oiz(PY). Inaczej: Zmienne niezależne X1,...,Xn wpływają na zmienną zależną Y nie wchodząc ze sobą w interakcje.
2. Hipotezy dotyczące „kształtu” zależności zmiennej zależnej Y od zmiennej niezależnej dla niej istotnej Xj:
Zmienną zależną Y łączy związek funkcyjny ze zmienną niezależną Xj postaci: Y = f (Xj). Pod „f” podstawiamy określony kształt funkcji.
© Jerzy Brzeziński, Wykłady z metodologii ... Blok 1