Międzynarodowe Stosunki Polityczne

:: Egzamin w sesji egzaminacyjnej - 3 pytania z pośród 19 poniższych ::

:: Pytania ::

Adnotacja - kolejność opracowań:

bezpośrednio pod pytaniem zostały zamieszczone opracowania z naszego wykładu (studia zaoczne);

po czym następują opracowania z dziennych - pomiędzy znacznikami <Dzienne></Dzienne>;

następnie umieszczono dawne opracowania z dziennych - pomiędzy <Dawne dzienne></Dawne dzienne>;

po nich są opracowania z Internetu i innych źródeł - źródła są oddzielane sekwencją 000.

<Wyrzucić po opracowaniu>

.: Podział pytań :.

Magda pytania od 1 do 5

Bożena pytania 6 do 10

Mateusz pytania 11 do 15

Piotrek pytania od 16 do 19 a także koordynacja, synchronizacja, skład itp.

</Wyrzucić po opracowaniu>

1. Scharakteryzuj czynniki kształtujące współczesne stosunki międzynarodowe.

Stosunki międzynarodowe - to wielopłaszczyznowy i wieloaspektowy układ stosunków między ludźmi oraz nauka zajmująca się badaniami tej dziedziny.

MSP:

1. w stosunku do pozostałych płaszczyzn/dziedzin stosunków międzynarodowych są stosunkami pierwotnymi.

2. są najistotniejszą częścią szeroko pojmowanych stosunków politycznych.

Determinanty (czynniki) dzielimy na:

1. stałe

2. zmienne

ze względu na kryterium czasu dzielimy na:

1. historyczne

2. aktualne

3. potencjalne

wg kryterium przestrzennego czynniki determinujące stosunki międzynarodowe dzielimy na:

1. narodowe (państwowe)

2. międzynarodowe (pozanarodowe)

wg kryterium zasięgu terytorialnego dzielimy na:

1. lokalne

2. regionalne

3. kontynentalne

4. globalne

wg kryterium strukturalnego wyróżniamy determinanty:

1. obiektywne - ludzie, obszar danego państwa, klimat, środowisko naturalne (najczęściej czynniki naturalne, niezależne od człowieka)

2. subiektywne - idee, poglądy, doktryny polityczne, koncepcje, programy polityczne, religie, systemy wartości etycznych.

Czynniki kształtujące współczesne stosunki międzynarodowe dzielimy też ogólnie na:

1. czynniki warunkujące procesy międzynarodowe - geograficzne (kraje morskie, kontynentalne), demograficzne (Chińska Republika Ludowa i Watykan) , ideologiczne, narodowe, religijne

2. czynniki realizujące stosunki /procesy międzynarodowe - ekonomiczno-techniczne, militarne, organizacyjno-społeczne, osobowościowe (cechy charakteru, specyficzne dla każdego narodu bądź przywódcy).

2. Przedstaw uczestników i determinanty stosunków międzynarodowych.

Stosunki międzynarodowe - to wielopłaszczyznowy i wieloaspektowy układ stosunków między ludźmi oraz nauka zajmująca się badaniami tej dziedziny.

MSP:

1. w stosunku do pozostałych płaszczyzn/dziedzin stosunków międzynarodowych są stosunkami pierwotnymi.

2. są najistotniejszą częścią szeroko pojmowanych stosunków politycznych.

Stosunki międzynarodowe współcześnie obejmują stosunki (relacje) nie tylko między

• narodami, lecz również między

• uczestnikami,

którzy są podmiotami prawa międzynarodowego ale także tych, którzy tej podmiotowości nie mają (nie posiadają).

Państwa i organizacje międzynarodowe (rządowe i pozarządowe).

Współczesna grupa uczestników stosunków międzynarodowych jest liczniejsza niż grupa podmiotów prawa międzynarodowego, dlatego że poza

• państwami i organizacjami międzynarodowymi w kręgu uczestników stosunków międzynarodowych znajdują się

• ruchy polityczne o charakterze międzynarodowym,

• korporacje międzynarodowe,

• kościoły i religie,

• grupy zawodowe,

• narody, grupy ludzi i niektóre jednostki fizyczne.

Współczesne stosunki międzynarodowe wykraczają daleko poza zakres oficjalnych stosunków politycznych między państwami oraz innymi uczestnikami i obejmują kontakty takie jak: finansowe, sportowe, gospodarcze, wojskowe, kulturowe itp.

Determinanty (czynniki) dzielimy na:

1. stałe

2. zmienne

ze względu na kryterium czasu dzielimy na:

1. historyczne

2. aktualne

3. potencjalne

wg kryterium przestrzennego czynniki determinujące stosunki międzynarodowe dzielimy na:

1. narodowe (państwowe)

2. międzynarodowe (pozanarodowe)

wg kryterium zasięgu terytorialnego dzielimy na:

1. lokalne

2. regionalne

3. kontynentalne

4. globalne

wg kryterium strukturalnego wyróżniamy determinanty:

1. obiektywne - ludzie, obszar danego państwa, klimat, środowisko naturalne (najczęściej czynniki naturalne, niezależne od człowieka)

2. subiektywne - idee, poglądy, doktryny polityczne, koncepcje, programy polityczne, religie, systemy wartości etycznych.

Czynniki kształtujące współczesne stosunki międzynarodowe dzielimy też ogólnie na:

1. czynniki warunkujące procesy międzynarodowe - geograficzne (kraje morskie, kontynentalne), demograficzne (Chińska Republika Ludowa i Watykan) , ideologiczne, narodowe, religijne

2. czynniki realizujące stosunki /procesy międzynarodowe - ekonomiczno-techniczne, militarne, organizacyjno-społeczne, osobowościowe (cechy charakteru, specyficzne dla każdego narodu bądź przywódcy).

3. Kogo nazywamy uczestnikiem stosunków międzynarodowych. Omów podstawowe kryteria ich podziału.

Uczestnikami stosunków międzynarodowych są nie tylko dyplomaci, politycy, prezydenci bądź inne osoby reprezentujące państwa (są to symbole najważniejszych uczestników).

Poza nimi działa jeszcze wiele innych podmiotów np.: partie polityczne, religie, wyznania, kościoły, instytucje gospodarcze (MFW), organizacje transnarodowe (mają duży wpływ), organizacje terrorystyczne, organizacje pozarządowe (organizacje humanitarne, Międzynarodowy Czerwony Krzyż), które działają poza granicami państwowymi.

Uczestnikiem stosunków międzynarodowych można nazwać każdego posiadacza jakiejś aktywności, która wpływa na stosunki międzynarodowe w sensie pozytywnym lub negatywnym, ale pod jednym warunkiem, że jest to działanie bądź działalność ciągła, wolna, świadoma i zamierzona oraz wykraczająca w swych skutkach poza granice jednego kraju.

Uczestnikami stosunków międzynarodowych są podmioty zdolne do aktywności międzynarodowej, a więc do zmieniania lub utrudniania w sposób zamierzony stanu środowiska międzynarodowego.

Klasyfikacja i podziały uczestników stosunków międzynarodowych:

1. Państwowi uczestnicy - należą do nich państwa i ich suwerenne władze (rządy)

2. Pozapaństwowi uczestnicy:

1. Narody

2. Organizacje międzynarodowe, ruchy międzynarodowe

3. Uczestnicy transnarodowi (Transnarodowe organizacje, fundacje, kościoły)

4. Subpaństwowi (Partie polityczne, organizacje społeczne, osoby fizyczne.

Inny podział wyróżnia uczestników:

1. Podmiotowych - podmioty państwa międzynarodowego i podmioty stosunków międzynarodowych (Państwa, Watykan, międzyrządowe i pozarządowe organizacje międzynarodowe)

2. Przedmiotowych - różnego rodzaju zjawiska, rzeczy (dobra o charakterze materialnym), które są obiektem zainteresowań pozostałych uczestników. Uczestnikami przedmiotowymi są np.: osiągnięcia technologiczne, surowce naturalne o charakterze strategicznym, arsenały broni, osiągnięcia kulturowe, dobra zaliczane do dóbr kulturowych (kultura narodowa, muzyka).

Uczestnicy:

1. Obiektywne podmioty które działają niezależnie od woli człowieka, siły natury;

2. Subiektywne podmioty poszczególni przywódcy, procesy będące dziełem człowieka.

Uczestnictwo w międzynarodowych stosunkach politycznych to inaczej udział różnych podmiotów w pewnej zbiorowej aktywności to inaczej działanie w zespole lub wniesienie własnego wkładu do przemian międzynarodowych.

4. Omów mechanizmy międzynarodowych stosunków politycznych.

Mechanizmy SM i MSP.

W stosunkach międzynarodowych nie ma scentralizowanej władzy.

Mechanizmami sterującymi stosunkami międzynarodowymi są:

1. Polityka zagraniczna danego kraju

2. Dyplomacja

3. Normy międzynarodowe (prawo międzynarodowe)

4. Uwarunkowania i czynniki pozapolityczne

Polityka zagraniczna to rodzaj działań i podejmowanych przez państwo decyzji w stosunkach z innymi państwami. Polityka zagraniczna każdego państwa odzwierciedla interesy danego narodu jednocześnie jest przejawem owej aktywności państwa jako uczestnika. Polityka zagraniczna jest prowadzona przez państwa za pośrednictwem upoważnionych do tego organów, ministerstw, resortów (MSZ); za pośrednictwem upoważnionych do tego osób, ministrów spraw zagranicznych, rządu, prezydenta.

Polityka zagraniczna to działanie celowe zorientowane na poszerzenie skali własnej autonomii i wpływów.

Polityka zagraniczna jest to zorganizowany i skierowany na zewnątrz wysiłek państwa w celu osiągnięcia i zabezpieczenia jego żywotnych (najważniejszych) interesów.

Polityka zagraniczna prowadzona jest w interesie państwa, który oficjalnie utożsamia się z interesem narodowym lub ogólnospołecznym.

Polityka zagraniczna prowadzona jest w stosunku do innych państw, z innymi państwami lub przeciwko innym państwom.

Celem polityki zagranicznej państwa jest zapewnienie ochrony i bezpieczeństwa mieszkańców kraju, zapewnienie ekonomicznego rozwoju kraju poprzez wspomaganie odpowiednich resortów gospodarczych.

Celem polityki zagranicznej państwa jest zapewnienie spójności narodowej, czyli unikanie osunięć mogących doprowadzić do nieodwracalnych osunięć (zewnętrznych podziałów) i konfliktów.

5. Przedstaw pojęcie i atrybuty wielkich mocarstw.

Mocarstwo to państwo, które ze względu na swój potencjał militarny i ekonomiczny pełni kluczową role w świecie. Takie państwo zajmuje centralną pozycję w stosunkach międzynarodowych - odgrywa główną rolę na arenie międzynarodowej.

Obecnie status mocarstwa przysługuje stałym członkom rady bezpieczeństwa ONZ (tj. USA, Francja, Wielka Brytania, Rosja, Chiny).

Status mocarstw miały w latach 1900-2007 kraje: USA, ZSRR (Rosja), GB (Wielka Brytania), Francja, Niemcy, Japonia, Włochy, Austro-Węgry, Chiny.

Na chwilę obecną status supermocarstwa ma wyłącznie USA. Część z państw pozostałych ma status mocarstw sektorowych/regionalnych.

Pozycję mocarstwa określa zakres jego interesów i możliwości czynnego uczestnictwa w polityce światowej, możliwości reagowania na sytuację międzynarodową (ulegające permanentnym zmianom), stała dążność do działań o charakterze ekspansyjnym.

Mocarstwo to państwo, które zajmuje pozycje centralną w systemie stosunków międzynarodowych.

W praktyce międzynarodowej występują kraje odgrywające w społeczności międzynarodowej szczególną role oraz pozycję różniącą się w większym lub mniejszym wymiarze od innych.

Wśród parametrów (atrybutów) określających położenie państwa, w hierarchicznej strukturze społeczności międzynarodowej, wymienia się następujące czynniki:

• Demograficzne,

• Gospodarczo-surowcowe,

• Stopień zwartości narodowej,

• Czynnik terytorialny,

• Zasoby polityczno-militarne,

• Położenia geograficzne,

• Rodzaj i gęstość sieci powiązań międzynarodowych,

• Cele i strategie poszerzania swych wpływów poza granicami kraju,

• Percepcja swego miejsca w systemie międzynarodowym.

6. Co to są wielkie mocarstwa i jaką odgrywają one rolę we współczesnych stosunkach międzynarodowych.

Mocarstwo to państwo, które ze względu na swój potencjał militarny i ekonomiczny pełni kluczową role w świecie. Takie państwo zajmuje centralną pozycję w stosunkach międzynarodowych - odgrywa główną rolę na arenie międzynarodowej.

Obecnie status mocarstwa przysługuje stałym członkom rady bezpieczeństwa ONZ (tj. USA, Francja, Wielka Brytania, Rosja, Chiny).

Status mocarstw miały w latach 1900-2007 kraje: USA, ZSRR (Rosja), GB (Wielka Brytania), Francja, Niemcy, Japonia, Włochy, Austro-Węgry, Chiny.

Na chwilę obecną status supermocarstwa ma wyłącznie USA. Część z państw pozostałych ma status mocarstw sektorowych/regionalnych.

Pozycję mocarstwa określa zakres jego interesów i możliwości czynnego uczestnictwa w polityce światowej, możliwości reagowania na sytuację międzynarodową (ulegające permanentnym zmianom), stała dążność do działań o charakterze ekspansyjnym.

W praktyce międzynarodowej występują kraje odgrywające w społeczności międzynarodowej szczególną role oraz pozycję różniącą się w większym lub mniejszym wymiarze od innych.

Współcześnie rolę międzynarodową wyznaczają wybrane przez państwa działania międzynarodowe. Dzisiaj o roli państwa na arenie międzynarodowej, w tym i mocarstwowości, decyduje jego aktywność. Wpływa na to także zakres owego działania.

W oparciu o powyższe kryteria państwa współczesne dzielimy na:

1. Siły pierwszej rangi mające znaczenie globalne (USA, Japonia, Chiny, UE)

2. Siły drugiej rangi, których zasięg działania ogranicza się do własnych regionów geograficznych (Francja, Niemcy, Kanada, Meksyk, Indie, Brazylia, Pakistan)

3. Siły trzeciej rangi, które ograniczają swe działania wyłącznie do regionu (pokrywa się z kategorią B, Europa Zachodnia - Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Europa Środkowowschodnia, Rosja, Ameryka Płd. - Brazylia, Meksyk, Kanada)

4. Siły czwartej rangi, które mają wpływ na swych sąsiadów (Polska, Izrael)

5. Siły piątej rangi, które koncentrują swą działalność wyłącznie na przetrwaniu, nie prowadzą aktywnej polityki międzynarodowej (Białoruś)

W literaturze panuje inny podział państw na trzy grupy:

1. Mocarstwa uniwersalne i globalne - państwa, które w danym momencie swą potęgą (zasięgiem i wpływem) górują nad innymi państwami (USA)

2. Mocarstwa sektorowe (in. selektywne) - które w określonych częściach dziedzin lub na określonych obszarach odgrywają lub starają się odgrywać wiodące role (Francja, Niemcy, Chiny, Japonia, Brazylia, Indie)

3. Kraje małe i średnie - cechuje je przestrzennie ograniczona możliwość prowadzenia dalszej działalności międzynarodowej (gospodarczej, politycznej i innych ) (Polska)

7. Omów współczesne aspekty i czynniki bezpieczeństwa narodowego.

Państwo aby było bezpieczne (suwerenne) musi posiadać:

1. Ważny dla wszystkich porządek prawny

2. Polityczny podział władzy - trójpodział władzy (ustawodawcza, wykonawca i sądownicza)

3. Monopol na stosowanie siły

Dzisiaj żadne państwo nie jest w stanie samodzielnie i suwerennie zapewnić bezpieczeństwa swym obywatelom, integralności swojego kraju, żywotności gospodarki. Dlatego nawet mocarstwa są skazane na współpracę z innymi krajami.

Czynniki które wpływają na bezpieczeństwo i suwerenność państw to:

1. Gospodarczy rozwój (potencjał)

2. Technologiczny rozwój (poziom techniki)

3. Stan finansów (płynność finansowa, rezerwy, zadłużenie)

4. Stan obrony środowiska naturalnego

5. Nowoczesne środki łączności i informacji

6. Sprawny system polityczny i prawny.

7. Stabilizacja sytuacji i jedność.

Między bezpieczeństwem narodowym a suwerennością państwa występuje swoiste sprzężenie zwrotne, czyli nie może być państwo suwerennym jeśli nie jest krajem bezpiecznym i vice versa.

Bezpieczeństwo to swoisty kod informacyjny adresowany do partii państw i ich przywódców, organizacji międzynawowych, społeczności międzynarodowej, nakazujący podejmowanie działań na rzecz umacniania szeroko pojmowanego pokoju.

Bezpieczeństwo ogólnie dzielimy na:

1. Narodowe (dotyczy poszczególnych państw)

2. Międzynarodowe (dotyczy regionów, kontynentów, świata, obejmuje wiele państw)

W naukach o stosunkach międzynarodowych są różne definicje bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego:

• Bezpieczeństwo to stan niezagrożenia, pewności, jedności, spokoju;

• Bezpieczeństwo to wolność od niebezpieczeństwa wybuchu czy gróźb wybuchu wojny;

• Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe to stan i proces zarazem, który ma na celu zapewnienie wewnętrznych i zewnętrznych warunków sprzyjających rozwojowi państwa jego życiowym interesom oraz ochrona przed istniejącymi i potencjalnymi zagrożeniami.

Jeżeli zagrożone jest bezpieczeństwo narodu to zagrożone jest także bezpieczeństwo międzynarodowe.

Bezpieczeństwo międzynarodowe to suma i rezultat bezpieczeństwa każdego oddzielnie i wszystkich państw razem.

8. Przedstaw istotę suwerenności państwa i jej rolę dla bezpieczeństwa narodowego.

Państwo aby było bezpieczne (suwerenne) musi posiadać:

4. Ważny dla wszystkich porządek prawny

5. Polityczny podział władzy - trójpodział władzy (ustawodawcza, wykonawca i sądownicza)

6. Monopol na stosowanie siły

Dzisiaj żadne państwo nie jest w stanie samodzielnie i suwerennie zapewnić bezpieczeństwa swym obywatelom, integralności swojego kraju, żywotności gospodarki. Dlatego nawet mocarstwa są skazane na współpracę z innymi krajami.

Czynniki które wpływają na bezpieczeństwo i suwerenność państw to:

8. Gospodarczy rozwój (potencjał)

9. Technologiczny rozwój (poziom techniki)

10. Stan finansów (płynność finansowa, rezerwy, zadłużenie)

11. Stan obrony środowiska naturalnego

12. Nowoczesne środki łączności i informacji

13. Sprawny system polityczny i prawny.

14. Stabilizacja sytuacji i jedność.

Między bezpieczeństwem narodowym a suwerennością państwa występuje swoiste sprzężenie zwrotne, czyli nie może być państwo suwerennym jeśli nie jest krajem bezpiecznym i vice versa.

Zwierzchnictwo, niezależność utożsamiane jest z samodzielnością i niepodległością państwa jako podmiotowi stosunków międzynarodowych. Suwerenność jest atrybutem państwa. Odróżnia ją od innych systemów władzy publicznej i niepublicznej.

Niektórzy teoretycy prawa międzynarodowego uznając suwerenność za podstawowy atrybut państwa i jego niezależnej władzy określają ją jako samowładność i całowładność państwa.

Suwerenność władzy państwowej realizuje się na dwóch poziomach:

1. Zewnętrznym - oznaczających jej niezależność od władzy innych państw;

2. Wewnętrznym - wyrażający jej zwierzchnią, uprzywilejowaną pozycję wobec wszystkich podmiotów politycznych działających w państwie.

Dzisiaj mówimy nie tyle o suwerennej władzy państwa, co o efektywności jej wykonywania na obszarze danego kraju.

Otóż suwerenność państwa najczęściej trzeba pojmować jako pewien proces, który również podlega pewnym współzależnościom.

Zasada suwerenności jest realizowana na gruncie prawa międzynarodowego.

Przystępowanie Polski do unii wiąże się z ograniczeniami suwerenności jakie bierze na siebie Polska.

Ograniczanie suwerenności Polski po wstąpieniu do UE - przekazaniu części suwerennej władzy 3 instytucjom Europejskim: Radzie Unii Europejskiej, Komisji Europejskiej, Europejskiemu Bankowi Centralnemu. Rada UE podejmuje decyzje większością głosów, kraj przegłosowany nie może uchylić się od decyzji.

9. Ukaż przesłanki i skutki terroryzmu międzynarodowego dla współczesnego świata.

Terroryzm - jest nacjonalizmem w połączeniu ze skrajnymi religiami np.: Islam-Koran.

Terroryzm - to różnie umotywowane ideologicznie planowanie i zorganizowane działanie pojedynczych osób lub grup skutkujące naruszaniu istniejącego porządku prawnego.

Przejawy terroryzmu towarzyszą ludziom od początku ludzkości i nie są wymysłem XX wieku.

Od zarania dziejów ludzie, grupy społeczne, dyktatorzy, władcy uciekali się do walki mającej znamiona walki terroru politycznego.

Terroryzm - (łac. Tero - strach) celem jego jest osiągnięcie spektakularnego efektu najczęściej za pomocą krzywdy.

Jest to odpowiedź na biedę (Sudan, Algieria, Etiopia) i niemożność funkcjonowania w obecnym świecie. Wiele krajów czuje się pokrzywdzonych epoką komunizmu.

Terroryzm biologiczny - dziś wszystkich islamistów utożsamia się z terrorystą.

Koalicja do walki z terrorystami powstał z powodu …

Problemy globalne to problemy wykraczające w swych skutkach poza granice państwa oraz te w których jedno państwo nie daje sobie rady np.: nadmierny wyścig zbrojeniowy, choroby (HIV), bieda (1 mld ludzi żyjących za 1 USD/dziennie).

10. Omów istotę, przesłanki i przejawy nacjonalizmu we współczesnych

stosunkach politycznych.

Nacjonalizm (łac. Nacjo - naród) jest to postawa społeczno-polityczna oraz forma ideologii podporządkowująca interesy innych narodów interesom własnego narodu lub … wyrażająca się w egoizmie narodowym, wyolbrzymiania zalet i niewidzeniu słabości własnych. Żądanie przywilejów, nietolerancji, niechęci i wrogości wobec innych narodów.

Nacjonalizm jest przeciwieństwem internacjonalizmu i integracji.

Renesans nacjonalizmu pojawił się na początku lat 90 XX wieku (nacjonalizm jest odmianą patriotyzmu, dopóki nie przeistoczy się w ksenofobię)

Upadek komunizmu i ideologii komunistycznej, która okazała się fałszywa przyczyniła się do powstania nacjonalizmu.

Patriota szanuje własny kraj, kulturę, religię, ale nie deprecjonuje innych narodów. Dąży do współpracy z innymi narodami.

Nacjonalizm jest pewną odmianą patriotyzmu, jest pozytywny gdyż mobilizuje. Może mieć charakter obronny np.: w Polsce podczas zaborów (ochrona języka), nie był to nacjonalizm zdegenerowany.

P N K R A SzF

Patriotyzm

Nacjonalizm

Ksenofobia

Rasizm

Antysemityzm

Szowinizm - skrajna nienawiść, pogarda, lekceważenie.

Faszyzm - skrajna postać szowinizmu np.: Hitleryzm.

Nacjonalizm obronny ma charakter pozytywny, aby naród nie uległ wynarodowieniu.

Nacjonalizm agresywny prowadził do wojen, przyczynami były: uraz, niechęć.

Nacjonalizm rodzi się gdy pojawia się kryzys, konflikt, chaos (podatny na grunt do … nacjonalizmu)

Współczesne tendencje nacjonalistyczne są to zjawiska społeczno-polityczne o charakterze wtórnym determinowane konkretnymi przyczynami od których nie wolno abstrahować.

Można postawić tezę że to nie nacjonalizm lub jego przejawy ale ich źródła i przesłanki stanowią największe zagrożenie dla współczesnej europy i ludności.

Musimy dzisiaj walczyć nie z przejawami ale ze źródłami nacjonalizmu.

Nacjonalizm jest odpowiedzią na problemy zewnętrzne wynikające z globalizacji np.: lęki.

Nadrzędną wartością nacjonalizmu to naród, wszystko co jest oceniane z punktu widzenia dobra i interesu narodu.

Renacjonalizacja renesans przejawu nacjonalizmu w latach 90.

11. Przedstaw genezę, strukturę oraz działalność ONZ.

12. Jak oceniasz rolę ONZ w życiu międzynarodowym państw i czy organizacja ta jest potrzebna społeczeństwu międzynarodowemu.

13. Jakie były przyczyny rozpadu bloku wschodniego w latach 1989-199

14. Jaką rolę odegrał Michaił Gorbaczow w procesie „Jesieni Ludów `89” i upadku „realnego socjalizmu” w europie.

15. Przedstaw przebieg i skutki zjednoczenia Niemiec dla europy i Polski.

16. Ukaż proces normalizacji stosunków między zjednoczonymi Niemcami a RP.

17. Jakie były przyczyny i skutki upadku Związku Radzieckiego.

18. Omów scenariusze nowego ładu międzynarodowego po upadku ładu „Jałtańsko-Poczdamskiego”.

19. Wymień i omów problemy globalne współczesnego świata.

„To jest moje ulubione pytanie”- Fiszer sam to podkreślił dyktując pytanie 13.

V6 :: Międzynarodowe Stosunki Polityczne :: J. Fiszer - Pytania :: © 2008 EOP :: 12.01.2008 11 z 12

---