Międzynarodowe Stosunki Polityczne

:: Egzamin w sesji egzaminacyjnej - 3 pytania z pośród 19 poniższych ::

:: Pytania ::

Adnotacja - kolejność opracowań:

bezpośrednio pod pytaniem zostały zamieszczone opracowania z naszego wykładu (studia zaoczne);

po czym następują opracowania z dziennych - pomiędzy znacznikami <Dzienne></Dzienne>;

następnie umieszczono dawne opracowania z dziennych - pomiędzy <Dawne dzienne></Dawne dzienne>;

po nich są opracowania z Internetu i innych źródeł - źródła są oddzielane sekwencją 000.

<Wyrzucić po opracowaniu>

.: Podział pytań :.

Magda pytania od 1 do 5

Bożena pytania 6 do 10

Mateusz pytania 11 do 15

Piotrek pytania od 16 do 19 a także koordynacja, synchronizacja, skład itp.

</Wyrzucić po opracowaniu>

1. Scharakteryzuj czynniki kształtujące współczesne stosunki międzynarodowe.

<Może się przyda 1>

1. Co to są stosunki polityczne oraz ukaż ich rolę i miejsce wśród innych rodzajów stosunków między.

Międzynarodowe stosunki polityczne stanowią część stosunków gospodarczych. To wielopłaszczyznowy i wieloaspektowy układ stosunków między ludźmi oraz nauka zajmująca się badaniami tych relacji. Jest to proces zachodzący wokół nas na arenie między. Stosunki międzynarodowe rodzą się z tych samych powodów co każdy system społeczny. Ludzie wchodzą w stosunki społeczne i tworzą struktury społeczne o zasięgu międzynarodowym, po to by zrealizować swoje interesy polityczne, ekonomiczne i społeczne. Układ stosunków międzynarodowych to układ sił (np.: uzależnienie bezpieczeństwa pojedynczego kraju od bezpieczeństwa międzynarodowego). Msp obejmują relacje nie tylko między narodami, ale i innymi podmiotami posiadającymi lub nie osobowość prawną. Podmiotami stosunków międzynarodowych są państwa i organizacje międzynarodowe. Stosunki międzynarodowe to stosunki między narodami skupionymi w państwa. Współczesna grupa uczestników stosunków międzynarodowych jest liczniejsza niż grupa podmiotów prawa międzynarodowego, bowiem w kręgu uczestników stosunków międzynarodowych znajdują się korporacje wielonarodowościowe, kościoły, religie. Współczesne stosunki międzynarodowe wykraczają daleko poza zakres oficjalnych stosunków politycznych między państwami i innymi uczestnikami (np.: kontakty finansowe, kulturowe).

Stosunki międzynarodowe są odmienne od stosunków wewnętrznych, np. w państwie obejmują szeroki wachlarz a także układ procesów. Dlatego systemy tworzy się w sposób sztuczny, po to by je wyodrębnić. W stosunkach międzynarodowych nie ma władzy scentralizowanej. Dlatego ich przebieg jest taki żywiołowy. Dominuje w nich przewaga działań nieskoordynowanych co nie oznacza anarchii. Dlatego iż wszystkie podmioty stosunków międzynarodowych, prawa międzynarodowego mają ten sam charakter, to znaczy są sobie formalnie równi, suwerenni. Zachowują ciągłość, obejmują coraz więcej dziedzin życia (np.: dziedzina łączności, komunikowania się). W stosunkach międzynarodowych próbuje się kontrolować ich przebieg poprzez wprowadzenie zasad prawa międzynarodowego. Organizacje międzynarodowe będąc aktywnymi podmiotami stosunków międzynarodowych stabilizują sytuacje. Stosunki międzynarodowe dotyczą państw i narodów. Stosunki między. zachowują ciągłość, choć swoim zasięgiem, czy też dynamiką ulegają intensyfikacji, obejmują coraz więcej dziedzin życia. Dziś we współczesnych stosunkach między. w związku, że mają intensywny i wielopłaszczyznowy zakres i zasięg obserwujemy próby ich coraz lepszego zorganizowania. Te próby zorganizowania oddaje się organizacjom rządowym. Tworzy się unie.

</Może się przyda 1>

2. Przedstaw uczestników i determinanty stosunków międzynarodowych.

<Kasia P>

2. Przestaw uczestników i determinanty stosunków międzynarodowych

W nauce o stosunkach międzynarodowych różnie definiuje się determinanty. Dzielimy te czynniki na:

• Stałe- zachowana jest ciągłość MSP

• zmienne

Zmiana władzy nie oznacza zerwania MSP, stosunki międzynarodowe może zachować naród (bez władzy, państwa). Są to np. państwa (trwają setki i dłużej lat, nie znikają z dnia na dzień).

W nauce o stosunkach międzynarodowych są różne kryteria (czynniki) kształtujące stosunki międzynarodowe. Czynniki dzielimy na: 1. Stałe - państwa, które trwają i nie znikają z dnia na dzień. Mają wpływ na geopolitykę- jest to połączenie polityki z położeniem geograficznym i otoczeniem. Czynniki stałe mają wpływ na „białą politykę” - to teoria, przy której analizujemy. Badamy zjawiska międzynarodowe. /Aktywność państw jest determinowana położeniem i otoczeniem geograficznym. Przez wiele lat otaczające Polskę państwa ograniczały działalność Polski, była ona narażona na ataki agresji państw sąsiadujących.

2. Zmienne- To badania selekcjonujące zjawiska i elementy kształtujące stosunki międzynarodowe.

. Determinanty MSP: 1. Globalizacja 2. Integracja w różnych sferach życia. /Żadne państwo nie prowadzi polityki samowystarczalnej, niezależnej od innych państw.

Jeśli przyjmiemy kryterium czasu czynniki dzielimy na : 1. Historyczne - osiągnięcia i zasługi danego państwa i jego miejsce w historii świata. mogą ułatwić lub utrudniać stosunki międzynarodowe. Polska ma utrudnione stosunki, bo przez wiele lat państwa sąsiadujące ograniczały działania Polski, była narażona na ataki agresji 2. Aktualne - to dzisiejsze nauki, to postęp techniczny, czynniki narodowe czy jesteśmy dumni z pochodzenia i przynależności. Możliwości nauk, rozwinięcia możliwości ludzi (wiedza, nauka, wykształcenie). 3. Potencjalne - które zakładamy, przewidujemy że zaistnieją.

Wpływają one na autorytet państwa na jego miejsce w obcym otoczeniu. Te czynniki historyczne, aktualne, potencjalne odzwierciedlają, pokazują relacje między teraźniejszością, przeszłością a przyszłością wskazują na prawidłowości rządzące stosunkami i możliwości nie powtarzania błędów.

Ze względu na kryterium przestrzenne: 1. Narodowe 2. Ponadnarodowe

Ze względu na kryterium zasięgu terytorialnego: 1. Kontynentalne 2. Lokalne

3. Regionalne 4. Globalne

Według kryterium strukturalnego: 1. Obiektywne - ludzie, obszar, klimat, środowisko naturalne, gospodarka, technika, systemy polityczne. 2. Subiektywne - systemy wartości, poglądy, koncepcje. Partie polityczne mniej lub bardziej popierane przez społeczeństwo.

Wszystkie czynniki wpływające pozytywnie i negatywnie dzielimy na czynności:

Wszystkie determinanty wpływające na dynamikę zmian w świecie dzielimy na:

1.Kształtujące (warunkujące) współczesne stosunki międzynarodowe

a) geograficzne - np. kraje morskie, kraje kontynentalne. Kraje morskie mają dostęp do morza, mają linię brzegową. Dostęp do morza stanowi okno na świat danego państwa. Najtańszym środkiem transportu jest żegluga morska;

b) demograficzne - np. ChRL, Watykan, Luksemburg. Potencjał demograficzny był w przeszłości elementem przesądzającym o statusie danego państwa (chodziło o koszt siły roboczej, liczebności wojsk);

c) narodowe - są kraje wielonarodowe oraz kraje o względnie jednolitej strukturze narodowościowej. Czynnik narodowościowy przesądza o sile państw, zwartości. Kraj taki ma wspólną świadomość.

d) Ideologiczne - ideologia to szyld potrzeb państwa: przetrwania państwa, świadomość narodowa. Ideologia ma na celu mobilizować do działania. Ideologia oparta na skrajnych nurtach religijnych - powstają nacjonalizmy religijne:

e) religijne - religia w przeszłości często prowadziła do konfliktów. Religie od powstania zawsze się zwalczały;

2.Realizujące współczesne stosunki międzynarodowe:

a) ekonomiczno - techniczne - gospodarka, technika kraju. Kto dysponuje wysokimi technologiami, ten odgrywa w stosunkach międzynarodowych ważną role;

b) militarne - siła militarna, armia nie odgrywa już tak znaczącej roli jak w przeszłości;

c) organizacyjno - społeczne - czy państwo jest demokratyczne, sprawnie rządzone, czynie ma złej komunikacji między rządzącymi a rządzonymi, brak legitymacji władzy;

d) osobowościowe (cechy charakteru specyficzne dla każdego narodu) - każdy naród ma swój charakter, ukształtowany przez historię, religię, system wartości. Czynniki realizujące powodują mechanizację, czyli samorealizację procesów międzynarodowych;

W stosunkach międzynarodowych uczestniczy setki podmiotów.

W nauce o stosunkach międzynarodowych są różne kryteria, przy pomocy których wyróżniamy czynniki (determinanty) kształtujące stosunki międzynarodowe.

</Kasia P>

<Może się przyda 1>

2. Omów istotę determinantów (czynników) i ich wpływ na rozwój stosunków między.

Determinanty kształtujące MSP:

- procesy globalizacyjne;

- procesy integracyjne;

Stosunki międzynarodowe są determinowane przez:

- stałe:

- zmienne;

oraz ze względu na kryterium czasu:

- historyczne (np. zasługi danego państwa)

- aktualne (np. potencjał gospodarczy, baza surowcowa, energetyczne, technologia)

- potencjalne (to te, które dopiero przewidujemy, które mogą dopiero wpływać na rozwój sytuacji)

Razem te czynniki odzwierciedlają relacje między teraźniejszością, a przeszłością i przyszłością. Ponadto wskazują nam na prawidłowości rządzące stosunkami między. Pokazują nam związki przyczynowo-skutkowe określonych zjawisk i procesów między.

ze względu na kryterium zasięgu terytorialnego:

- lokalne (stosunki sąsiedzkie)

- regionalne (przebiegają na określonym regionie np. Europa Środkowa)

- kontynentalne (występują na obszarze jakiegoś kontynentu)

- globalne (dają o sobie znać na całej kuli ziemskiej)

ze względu na kryterium strukturalne:

- obiektywne (ludzie, obszar, klimat, środowisko naturalne, a także gospodarka, partie polityczne, systemy polityczne)

- subiektywne (idee, poglądy, doktryny, religie, systemy wartości etycznych);

Wszystkie determinanty wpływające na dynamikę zmian w świecie dzielimy na:

1.Kształtujące (warunkujące) współczesne stosunki międzynarodowe

a) geograficzne - np. kraje morskie, kraje kontynentalne. Kraje morskie mają dostęp do morza, mają linię brzegową. Dostęp do morza stanowi okno na świat danego państwa. Najtańszym środkiem transportu jest żegluga morska;

b) demograficzne - np. ChRL, Watykan, Luksemburg. Potencjał demograficzny był w przeszłości elementem przesądzającym o statusie danego państwa (chodziło o koszt siły roboczej, liczebności wojsk);

c) narodowe - są kraje wielonarodowe oraz kraje o względnie jednolitej strukturze narodowościowej. Czynnik narodowościowy przesądza o sile państw, zwartości. Kraj taki ma wspólną świadomość.

d) Ideologiczne - ideologia to szyld potrzeb państwa: przetrwania państwa, świadomość narodowa. Ideologia ma na celu mobilizować do działania. Ideologia oparta na skrajnych nurtach religijnych - powstają nacjonalizmy religijne:

e) religijne - religia w przeszłości często prowadziła do konfliktów. Religie od powstania zawsze się zwalczały;

2.Realizujące współczesne stosunki międzynarodowe:

a) ekonomiczno - techniczne - gospodarka, technika kraju. Kto dysponuje wysokimi technologiami, ten odgrywa w stosunkach międzynarodowych ważną role;

b) militarne - siła militarna, armia nie odgrywa już tak znaczącej roli jak w przeszłości;

c) organizacyjno - społeczne - czy państwo jest demokratyczne, sprawnie rządzone, czynie ma złej komunikacji między rządzącymi a rządzonymi, brak legitymacji władzy;

d) osobowościowe (cechy charakteru specyficzne dla każdego narodu) - każdy naród ma swój charakter, ukształtowany przez historię, religię, system wartości. Czynniki realizujące powodują mechanizację, czyli samorealizację procesów międzynarodowych;

3. Wymień i omów determinanty stałe i zmienne wpływające na procesy między.

Stosunki międzynarodowe są determinowane przez:

- stałe:

- zmienne;

Stałe - zachowana jest ciągłość MSP. Zmiana władzy nie oznacza zerwania MSP, stosunki międzynarodowe może zachować naród (bez władzy, państwa). Są to np. państwa (trwają setki i dłużej lat, nie znikają z dnia na dzień).

4. Kogo nazywamy uczestnikiem stosunków między. Wymień ich oraz ukaż ich miejsce na arenie między.

Uczestnikami (aktorami) SM nazywamy różne podmioty prawa i stosunków międzynarodowych. USM można nazwać każdego nosiciela jakiejś aktywności, która wpływa na SM w sensie negatywnym lub pozytywnym, pod warunkiem, że jest to działanie (działalność) ciągła, świadoma, wolna i zamierzona oraz wykraczająca w swych skutkach poza granice jednego kraju.

Uczestników SM można zdefiniować jako podmioty zdolne do zmieniania w sposób zamierzony środowiska SM. Liczba USM zmienia się z dnia na dzień w sensie ilościowym i jakościowym. Zmieniała się w dziejach ilość suwerennych państw, nie istniały organizacje międzynarodowe.

Mamy różne podziały i klasyfikacje uczestników SM. Wprowadzane w celu lepszego i obiektywnego działania USM.

Podstawowym podziałem jest rozróżnienie USM na :

1. Uczestnicy państwowi (państwa i ich rządy)

-podział państw:

• Mocarstwa uniwersalne-zdolne do działań w skali globalnej we wszystkich dziedzinach stosunków międzynarodowych (np. USA)

• Mocarstwa sektorowe-zdolne do działań w skali globalnej, ale tylko w jednej dziedzinie (np. Japonia w dziedzinie naukowo-technicznej)

• Mocarstwa regionalne - zdolne do efektywnego oddziaływania na środowisku międzynarodowe w regionie np. Niemcy, Francja, Brazylia, Rosja

• Państwa zdolne do efektywnego działania w skali lokalnej - Polska

2. Uczestnicy poza państwowi

• Narody

• Zbiorowe podmioty prawa międzynarodowego(p. międzypaństwowe)

• Organizacje międzyrządowe

• Luźne związki państw(np. konfederacje, federacje)

• UE

• Zbiorowe podmioty międzypaństwowe (między społeczne), międzynarodowe

3.Transnarodowych (ponadnarodowe firmy,przedsiębiorstwa, fundacje, kościoły)

4. Subpaństwowych (działają na terenie określonych państw np. partie polityczne, również osoby fizyczne, których działalność wpływa na otoczenie między.)

Inny podział uczestników między.:

1. Uczestnicy podmiotowi (do tej grupy zalicza się osoby mające osobowość prawną, państwa odgrywają w tej grupie najważniejszą rolę, do nich zalicza się także podmioty prawa międzynarodowego, organizacje międzynarodowe pozapaństwowe, specyficzne instytucje (np. UE - nie jest ani państwem ani organizacją), państwa suwerenne, stolica apostolska)

2. Uczestnicy przedmiotowi (wszystko to co nie jest podmiotem a wpływa na procesy międzynarodowe, zaliczamy tu różnego rodzaju zjawiska i rzeczy np.: osiągnięcia technologiczne, osiągnięcia kulturalne (np.: dzieła literackie), stereotypy i mity, arsenały broni, surowce, zasoby naturalne, doktryny polityczne, ideologie, opinie, oceny).

Państwa - należą do 1) grupy podmiotów MSP - są uważane za najważniejszych, centralnych uczestników SM. Są dynamicznymi i wpływowymi uczestnikami życia międzynarodowego pozostali uczestnicy działają w ich cieniu lub za ich pozwoleniem. Są najlepiej zorganizowanymi podmiotami zbiorowymi SM.

Państwo można określić jako suwerenną organizacje terytorialną. Składa się z trzech zasadniczych konstytucyjnych elementów: ludności, terytorium i suwerennej władzy.

Zakres i efektywne zdolności do działań międzynarodowych państwa jest określony jego zasobami materialnymi oraz ludzkimi. Państwa z zasady i prawa międzynarodowego są sobie równe i mają takie same prawa i obowiązki, w relacjach międzynarodowych mają mniejsze i większe wpływy na podejmowanie decyzji o charakterze międzynarodowym.

Narody - należą do 2) grupy MSP są uważane za najważniejszy z podmiotów pozapaństwowych. Jako podmioty SM występują czasowo do uznania państwa. Narody w porównaniu z państwami mają ograniczony zakres zdolności SM. Mogą nawiązywać i utrzymywać stosunki z innymi narodami, ale ich ranga jest niższa niż międzypaństwowych. Mogą zawierać umowy międzynarodowe, uczestniczyć w organizacjach międzynarodowych, ale nie zawsze jako członek pełnoprawny.

Organizacje międzynarodowe - uzupełniają działalność międzynarodową państw, państwa powierzają im pewne zadania międzynarodowe i udzielają im pewnych kompetencji. Mogą być utworzone przez minimum 3 państwa, na mocy umowy bilateryjnej.

Głównie organizacje międzynarodowe dzielimy na:

• Międzyrządowe

• Pozarządowe

Biorąc pod uwagę zakres członkostwa i przedmiotowy zakres kompetencji organizacje międzynarodowe rządowe dzielimy na:

• Powszechne i wszechstronne (Liga Narodów, ONZ),

• Powszechne o ograniczonych kompetencjach (inaczej funkcjonalne lub wyspecjalizowane np. Światowa Organizacja Zdrowia, BŚ, MFW),

• Organizacje o ograniczonym członkostwie i ogólnych konsekwencjach (np. Liga Państw Arabskich, Organizacja Państw Afrykańskich).

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 2>

2. Omów istotę determinantu (czynniki) i ich wpływ na rozwój stosunków międzynarodowych.

W nauce o stosunkach międzynarodowych są różne kryteria (czynniki) kształtujące stosunki międzynarodowe. Czynniki dzielimy na:

1. stale państwa które trwają i nie znikają z dnia na dzień, mają wpływ na geopolitykę - jest to połączenie polityki z położeniem geograficznym i otoczeniem.

2. Zmienne determinanty msp:

1. Globalizacja

2. Integracja w różnych sferach życia/żadne państwo nie prowadzi polityki samowystarczalnej niezależnej od innych państw.

Jeśli przyjmiemy kryterium czasu czynniki dzielimy na:

1. Historyczne - osiągniecia i zasługi danego państwa i jego miejsce w historii świata.

Mogą ułatwić lub utrudniać stosunki międzynarodowe. Polska ma utrudnione stosunki bo przez wiele lat państwa sąsiadujące ograniczały działania polski, była narażona na ataki agresji

2. Aktualne - to dzisiejsze nauki, to postęp techniczny, czynniki narodowe czy jesteśmy dumni z pochodzenia i przynależności. Możliwości nauk, rozwinięcia możliwości ludzi (wiedza, nauka, wykształcenie)

3. Potencjalne - które zakładamy, przewidujemy że zaistnieją.

Wpływają one na autorytet państwa na jego miejsce w obcym otoczeniu. Te czynniki historyczne, aktualne, potencjalne odzwierciedlają, pokazują relacje między teraźniejszością, przeszłością a przyszłością wskazują na prawidłowości rządzące stosunkami i możliwości nie powtarzania błędów. Ze względu na kryterium przestrzenne: l. Narodowe 2. Ponadnarodowe.

Ze względu na kryterium zasięgu terytorialnego: 1. Kontynentalne 2. Lokalne 3. Regionalne 4. Globalne

Według kryterium strukturalnego: 1. Obiektywne to są ludzie, obszar, klimat, środowisko naturalne, gospodarka, technika, systemy polityczne. 2. subiektywne - systemy wartości, poglądy, koncepcje. Partie polityczne mniej lub bardziej popierane przez społeczeństwo.

Wszystkie czynniki wpływające pozytywnie i negatywnie dzielimy na czynności:

1. Warunkujące - geograficzne, demograficzne, narodowe, uwarunkowania ideologiczne, uwarunkowania religijne.

2. Realizujące - ekonomiczno-techniczne, militarne, organizacyjno-gospodarcze, osobowościowe.

3. Wymień i omów determinanty stałe i zmienne wpływające na procesy międzynarodowe

W stosunkach międzynarodowych uczestniczy setki podmiotów. W nauce o stosunkach międzynarodowych są różne kryteria, przy pomocy których wyróżniamy czynniki (determinanty) kształtujące stosunki międzynarodowe. Ogólnie dzielimy je na :

1. Stałe - zachowana jest ciągłość MSP, zmiana władzy nie oznacza zerwania MSP, stosunki międzynarodowe może zachować naród (bez władzy Państwa)

2. Zmienne.

To badania selekcjonujące zjawiska i elementy kształtujące stosunki międzynarodowe. Czynniki stałe mają wpływ na „białą politykę” - to teoria, przy której analizujemy, badamy zjawiska międzynarodowe. / aktywność państw jest determinowana położeniem i otoczeniem geograficznym. Przez wiele lat otaczające Polskę państwa ograniczały działalność Polski, była ona narażona na ataki agresji Państw sąsiadujących.

</Może się przyda 2>

<Może się przyda 3>

2.Co to są determinanty w stosunkach międzynarodowych i jak je dzielimy

Determinanty kształtujące MSP:

- procesy globalizacyjne;

- procesy integracyjne;

Stosunki międzynarodowe, a zwłaszcza polityczne są determinowane przez:

- stałe:

- zmienne;

oraz ze względu na kryterium czasu:

- historyczne

- aktualne

- potencjalne;

Razem te czynniki odzwierciedlają relacje między teraźniejszością, a przeszłością i przyszłością.

ze względu na kryterium zasięgu terytorialnego:

- lokalne;

- regionalne;

- kontynentalne;

- globalne;

ze względu na kryterium strukturalne:

- obiektywne (ludzie, obszar, klimat, środowisko naturalne);

- subiektywne (idee, poglądy, doktryny, religie, systemy wartości etycznych);

Wszystkie determinanty wpływające na dynamikę zmian w świecie dzielimy na:

1.Kształtujące (warunkujące) współczesne stosunki międzynarodowe

a) geograficzne - np. kraje morskie, kraje kontynentalne. Kraje morskie mają dostęp do morza, mają linię brzegową. Dostęp do morza stanowi okno na świat danego państwa. Najtańszym środkiem transportu jest żegluga morska;

b) demograficzne - np. ChRL, Watykan, Luksemburg. Potencjał demograficzny był w przeszłości elementem przesądzającym o statusie danego państwa (chodziło o koszt siły roboczej, liczebności wojsk);

c) narodowe - są kraje wielonarodowe oraz kraje o względnie jednolitej strukturze narodowościowej. Czynnik narodowościowy przesądza o sile państw, zwartości. Kraj taki ma wspólną świadomość.

d) Ideologiczne - ideologia to szyld potrzeb państwa: przetrwania państwa, świadomość narodowa. Ideologia ma na celu mobilizować do działania. Ideologia oparta na skrajnych nurtach religijnych - powstają nacjonalizmy religijne:

e) religijne - religia w przeszłości często prowadziła do konfliktów. Religie od powstania zawsze się zwalczały;

2.Realizujące współczesne stosunki międzynarodowe:

a) ekonomiczno - techniczne - gospodarka, technika kraju. Kto dysponuje wysokimi technologiami, ten odgrywa w stosunkach międzynarodowych ważną role;

b) militarne - siła militarna, armia nie odgrywa już tak znaczącej roli jak w przeszłości;

c) organizacyjno - społeczne - czy państwo jest demokratyczne, sprawnie rządzone, czynie ma złej komunikacji między rządzącymi a rządzonymi, brak legitymacji władzy;

d) osobowościowe (cechy charakteru specyficzne dla każdego narodu) - każdy naród ma swój charakter, ukształtowany przez historię, religię, system wartości. Czynniki realizujące powodują mechanizację, czyli samorealizację procesów międzynarodowych;

3.Kogo nazywamy "uczestnikiem stosunków międzynarodowych", jak ich dzielimy

Uczestnikiem stosunków międzynarodowych jest podmiot lub podmioty prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych. Można takim uczestnikiem nazwać każdego nosiciela jakiejś aktywności, która wpływa na stosunki międzynarodowe, w sensie pozytywnym lub negatywnym pod jednym warunkiem: jest to działanie bądź działalność ciągła, wolna, świadoma, i zamierzona oraz wykraczająca w swych skutkach poza granice jednego kraju.

Podmioty zdolne do aktywności międzynarodowej, utrwalania bądź zmieniania w sposób zamierzony stanu środowiska międzynarodowego. Liczba USM z dnia na dzień zmienia się w sensie ilościowym i jakościowym.

Mamy różne podziały klasyfikacji stosunków międzynarodowych.

Po to są one wprowadzone aby można je było lepiej badać, przewidywać zachowania, mierzyć ich aktywność. Podstawowym podziałem jest rozróżnienie USM na :

2. Uczestnicy państwowi (państwa i ich rządy)

-podział państw:

• Mocarstwa uniwersalne-zdolne do działań w skali globalnej we wszystkich dziedzinach stosunków międzynarodowych (np. USA)

• Mocarstwa sektorowe-zdolne do działań w skali globalnej, ale tylko w jednej dziedzinie (np. Japonia w dziedzinie naukowo-technicznej)

• Mocarstwa regionalne - zdolne do efektywnego oddziaływania na środowisku międzynarodowe w regionie np. Niemcy, Francja, Brazylia, Rosja

• Państwa zdolne do efektywnego działania w skali lokalnej - Polska

Uczestnicy poza państwowi

• Narody

• Zbiorowe podmioty prawa międzynarodowego(p. międzypaństwowe)

• Organizacje międzyrządowe

• Luźne związki państw(np. konfederacje, federacje)

• UE

• Zbiorowe podmioty międzypaństwowe (między społeczne), międzynarodowe

2. Uczestnicy podmiotowi (podmioty prawa międzynarodowego, organizacje międzynarodowe pozapaństwowe, państwa suwerenne, stolica apostolska)

Uczestnicy przedmiotowi (wszystko to co nie jest podmiotem a wpływa na procesy międzynarodowe, np.: osiągnięcia technologiczne, osiągnięcia kulturalne (np.: dzieła

literackie) stereotypy i mity)

</Może się przyda 3>

3. Kogo nazywamy uczestnikiem stosunków międzynarodowych. Omów podstawowe kryteria ich podziału.

<KP>

3. Kogo nazywamy uczestnikiem stosunków międzynarodowych? Omów podstawowe kryteria ich podziału

Uczestnikami (aktorami) SM nazywamy różne podmioty prawa i stosunków międzynarodowych. USM można nazwać każdego nosiciela jakiejś aktywności, która wpływa na SM w sensie negatywnym lub pozytywnym, pod warunkiem, że jest to działanie (działalność) ciągła, świadoma, wolna i zamierzona oraz wykraczająca w swych skutkach poza granice jednego kraju.

Uczestników SM można zdefiniować jako podmioty zdolne do zmieniania w sposób zamierzony środowiska SM. Liczba USM zmienia się z dnia na dzień w sensie ilościowym i jakościowym. Zmieniała się w dziejach ilość suwerennych państw, nie istniały organizacje międzynarodowe.

Mamy różne podziały i klasyfikacje uczestników SM. Wprowadzane w celu lepszego i obiektywnego działania USM.

Podstawowym podziałem jest rozróżnienie USM na :

1. Uczestnicy państwowi (państwa i ich rządy)

-podział państw:

• Mocarstwa uniwersalne-zdolne do działań w skali globalnej we wszystkich dziedzinach stosunków międzynarodowych (np. USA)

• Mocarstwa sektorowe-zdolne do działań w skali globalnej, ale tylko w jednej dziedzinie (np. Japonia w dziedzinie naukowo-technicznej)

• Mocarstwa regionalne-zdolne do efektywnego oddziaływania na środowisku międzynarodowe w regionie np. Niemcy, Francja, Brazylia, Rosja

• Państwa zdolne do efektywnego działania w skali lokalnej - Polska

2. Uczestnicy poza państwowi

• Narody

• Zbiorowe podmioty prawa międzynarodowego(p. międzypaństwowe)

• Organizacje międzyrządowe

• Luźne związki państw(np. konfederacje, federacje)

• UE

• Zbiorowe podmioty międzypaństwowe (między społeczne), międzynarodowe

3.Transnarodowych (ponadnarodowe firmy, przedsiębiorstwa, fundacje, kościoły)

4. Subpaństwowych (działają na terenie określonych państw np. partie polityczne, również osoby fizyczne, których działalność wpływa na otoczenie między.)

Inny podział uczestników między.:

1. Uczestnicy podmiotowi (do tej grupy zalicza się osoby mające osobowość prawną, państwa odgrywają w tej grupie najważniejszą rolę, do nich zalicza się także podmioty prawa międzynarodowego, organizacje międzynarodowe pozapaństwowe, specyficzne instytucje (np. UE - nie jest ani państwem ani organizacją), państwa suwerenne, stolica apostolska)

2. Uczestnicy przedmiotowi (wszystko to, co nie jest podmiotem a wpływa na procesy międzynarodowe, zaliczamy tu różnego rodzaju zjawiska i rzeczy np.: osiągnięcia technologiczne, osiągnięcia kulturalne (np.: dzieła literackie), stereotypy i mity, arsenały broni, surowce, zasoby naturalne, doktryny polityczne, ideologie, opinie, oceny).

Państwa - należą do 1) grupy podmiotów MSP - są uważane za najważniejszych, centralnych uczestników SM. Są dynamicznymi i wpływowymi uczestnikami życia międzynarodowego pozostali uczestnicy działają w ich cieniu lub za ich pozwoleniem. Są najlepiej zorganizowanymi podmiotami zbiorowymi SM.

Państwo można określić jako suwerenną organizacje terytorialną. Składa się z trzech zasadniczych konstytucyjnych elementów: ludności, terytorium i suwerennej władzy.

Zakres i efektywne zdolności do działań międzynarodowych państwa jest określony jego zasobami materialnymi oraz ludzkimi. Państwa z zasady i prawa międzynarodowego są sobie równe i mają takie same prawa i obowiązki, w relacjach międzynarodowych mają mniejsze i większe wpływy na podejmowanie decyzji o charakterze międzynarodowym.

Narody - należą do 2) grupy MSP są uważane za najważniejszy z podmiotów pozapaństwowych. Jako podmioty SM występują czasowo do uznania państwa. Narody w porównaniu z państwami mają ograniczony zakres zdolności SM. Mogą nawiązywać i utrzymywać stosunki z innymi narodami, ale ich ranga jest niższa niż międzypaństwowych. Mogą zawierać umowy międzynarodowe, uczestniczyć w organizacjach międzynarodowych, ale nie zawsze jako członek pełnoprawny.

Organizacje międzynarodowe - uzupełniają działalność międzynarodową państw, państwa powierzają im pewne zadania międzynarodowe i udzielają im pewnych kompetencji. Mogą być utworzone przez minimum 3 państwa, na mocy umowy bilateryjnej.

Głównie organizacje międzynarodowe dzielimy na:

• Międzyrządowe

• Pozarządowe

Biorąc pod uwagę zakres członkostwa i przedmiotowy zakres kompetencji organizacje międzynarodowe rządowe dzielimy na:

• Powszechne i wszechstronne (Liga Narodów, ONZ),

• Powszechne o ograniczonych kompetencjach (inaczej funkcjonalne lub wyspecjalizowane np. Światowa Organizacja Zdrowia, BŚ, MFW),

• Organizacje o ograniczonym członkostwie i ogólnych konsekwencjach (np. Liga Państw Arabskich, Organizacja Państw Afrykańskich).

</KP>

<Może się przyda 1>

5. Kogo nazywamy uczestnikiem stosunków między. Wymień ich oraz ukaż ich miejsce na arenie między.

Uczestnikami (aktorami) SM nazywamy różne podmioty prawa i stosunków międzynarodowych. USM można nazwać każdego nosiciela jakiejś aktywności, która wpływa na SM w sensie negatywnym lub pozytywnym, pod warunkiem, że jest to działanie (działalność) ciągła, świadoma, wolna i zamierzona oraz wykraczająca w swych skutkach poza granice jednego kraju.

Uczestników SM można zdefiniować jako podmioty zdolne do zmieniania w sposób zamierzony środowiska SM. Liczba USM zmienia się z dnia na dzień w sensie ilościowym i jakościowym. Zmieniała się w dziejach ilość suwerennych państw, nie istniały organizacje międzynarodowe.

Mamy różne podziały i klasyfikacje uczestników SM. Wprowadzane w celu lepszego i obiektywnego działania USM.

Podstawowym podziałem jest rozróżnienie USM na :

3. Uczestnicy państwowi (państwa i ich rządy)

-podział państw:

• Mocarstwa uniwersalne-zdolne do działań w skali globalnej we wszystkich dziedzinach stosunków międzynarodowych (np. USA)

• Mocarstwa sektorowe-zdolne do działań w skali globalnej, ale tylko w jednej dziedzinie (np. Japonia w dziedzinie naukowo-technicznej)

• Mocarstwa regionalne - zdolne do efektywnego oddziaływania na środowisku międzynarodowe w regionie np. Niemcy, Francja, Brazylia, Rosja

• Państwa zdolne do efektywnego działania w skali lokalnej - Polska

2. Uczestnicy poza państwowi

• Narody

• Zbiorowe podmioty prawa międzynarodowego(p. międzypaństwowe)

• Organizacje międzyrządowe

• Luźne związki państw(np. konfederacje, federacje)

• UE

• Zbiorowe podmioty międzypaństwowe (między społeczne), międzynarodowe

3.Transnarodowych (ponadnarodowe firmy,przedsiębiorstwa, fundacje, kościoły)

4. Subpaństwowych (działają na terenie określonych państw np. partie polityczne, również osoby fizyczne, których działalność wpływa na otoczenie między.)

Inny podział uczestników między.:

3. Uczestnicy podmiotowi (do tej grupy zalicza się osoby mające osobowość prawną, państwa odgrywają w tej grupie najważniejszą rolę, do nich zalicza się także podmioty prawa międzynarodowego, organizacje międzynarodowe pozapaństwowe, specyficzne instytucje (np. UE - nie jest ani państwem ani organizacją), państwa suwerenne, stolica apostolska)

4. Uczestnicy przedmiotowi (wszystko to co nie jest podmiotem a wpływa na procesy międzynarodowe, zaliczamy tu różnego rodzaju zjawiska i rzeczy np.: osiągnięcia technologiczne, osiągnięcia kulturalne (np.: dzieła literackie), stereotypy i mity, arsenały broni, surowce, zasoby naturalne, doktryny polityczne, ideologie, opinie, oceny).

Państwa - należą do 1) grupy podmiotów MSP - są uważane za najważniejszych, centralnych uczestników SM. Są dynamicznymi i wpływowymi uczestnikami życia międzynarodowego pozostali uczestnicy działają w ich cieniu lub za ich pozwoleniem. Są najlepiej zorganizowanymi podmiotami zbiorowymi SM.

Państwo można określić jako suwerenną organizacje terytorialną. Składa się z trzech zasadniczych konstytucyjnych elementów: ludności, terytorium i suwerennej władzy.

Zakres i efektywne zdolności do działań międzynarodowych państwa jest określony jego zasobami materialnymi oraz ludzkimi. Państwa z zasady i prawa międzynarodowego są sobie równe i mają takie same prawa i obowiązki, w relacjach międzynarodowych mają mniejsze i większe wpływy na podejmowanie decyzji o charakterze międzynarodowym.

Narody - należą do 2) grupy MSP są uważane za najważniejszy z podmiotów pozapaństwowych. Jako podmioty SM występują czasowo do uznania państwa. Narody w porównaniu z państwami mają ograniczony zakres zdolności SM. Mogą nawiązywać i utrzymywać stosunki z innymi narodami, ale ich ranga jest niższa niż międzypaństwowych. Mogą zawierać umowy międzynarodowe, uczestniczyć w organizacjach międzynarodowych, ale nie zawsze jako członek pełnoprawny.

Organizacje międzynarodowe - uzupełniają działalność międzynarodową państw, państwa powierzają im pewne zadania międzynarodowe i udzielają im pewnych kompetencji. Mogą być utworzone przez minimum 3 państwa, na mocy umowy bilateryjnej.

Głównie organizacje międzynarodowe dzielimy na:

• Międzyrządowe

• Pozarządowe

Biorąc pod uwagę zakres członkostwa i przedmiotowy zakres kompetencji organizacje międzynarodowe rządowe dzielimy na:

• Powszechne i wszechstronne (Liga Narodów, ONZ),

• Powszechne o ograniczonych kompetencjach (inaczej funkcjonalne lub wyspecjalizowane np. Światowa Organizacja Zdrowia, BŚ, MFW),

• Organizacje o ograniczonym członkostwie i ogólnych konsekwencjach (np. Liga Państw Arabskich, Organizacja Państw Afrykańskich).

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 2>

4. Kogo nazywamy uczestnikiem stosunków międzynarodowych. Wymień ich i ukaż ich miejsce na arenie międzynarodowej

Uczestnikiem stosunków międzynarodowych jest podmiot lub podmioty prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych. Można takim uczestnikiem nazwać każdego nosiciela jakiejś aktywności, która wpływa na stosunki międzynarodowe, w sensie pozytywnym lub negatywnym pod jednym warunkiem: jest to działanie bądź działalność ciągła, wolna, świadoma, i zamierzona oraz wykraczająca w swych skutkach poza granice jednego kraju.

Podmioty zdolne do aktywności międzynarodowej, utrwalania bądź zmieniania w sposób zamierzony stanu środowiska międzynarodowego. Liczba USM z dnia na dzień zmienia się w sensie ilościowym i jakościowym. Zmieniała się w dziejach ilość suwerennych państw , nie istniały organizacje międzynarodowe.

Mamy różne podziały klasyfikacji stosunków międzynarodowych.

Po to są one wprowadzone aby można je było lepiej badać, przewidywać zachowania, mierzyć ich aktywność. Podstawowym podziałem jest rozróżnienie USM na :

4. Uczestnicy państwowi (państwa i ich rządy)

-podział państw:

• Mocarstwa uniwersalne-zdolne do działań w skali globalnej we wszystkich dziedzinach stosunków międzynarodowych (np. USA)

• Mocarstwa sektorowe-zdolne do działań w skali globalnej, ale tylko w jednej dziedzinie (np. Japonia w dziedzinie naukowo-technicznej)

• Mocarstwa regionalne - zdolne do efektywnego oddziaływania na środowisku międzynarodowe w regionie np. Niemcy, Francja, Brazylia, Rosja

• Państwa zdolne do efektywnego działania w skali lokalnej - Polska

5. Uczestnicy poza państwowi

• Narody

• Zbiorowe podmioty prawa międzynarodowego (podm. międzypaństwowe) np.: Organizacje międzyrządowe, Luźne związki państw (np. konfederacje, federacje - UE

• Zbiorowe podmioty międzypaństwowe (między społeczne) (np.: międzynarodowe organizacje pozarządowe, sieci i ruchy społeczne, kościoły, organizacje terrorystyczne).

• Zbiorowe podmioty gospodarcze (komercyjne) np. przedsiębiorstwa, grupy przestępcze)

• Prywatne i subpaństwowe podmioty krajowe (np.: partie, regiony, miasta, organizacje społeczne.)

6. Uczestnicy podmiotowi (podmioty prawa międzynarodowego, organizacje międzynarodowe pozapaństwowe, państwa suwerenne, stolica apostolska)

7. Uczestnicy przedmiotowi (wszystko to co nie jest podmiotem a wpływa na procesy międzynarodowe, np.: osiągnięcia technologiczne, osiągnięcia kulturalne (np.: dzieła

literackie) stereotypy i mity)

</Może się przyda 2>

4. Omów mechanizmy międzynarodowych stosunków politycznych.

<KP>

4. Omów mechanizmy międzynarodowych stosunków politycznych

Polityka zagraniczna państw - uwarunkowania te mają wpływ na politykę zagraniczną - mechanizm funkcjonujący w MSP. To państwa odgrywają najważniejszą rolę poprzez politykę zagraniczną. PZ - jest to najważniejsza sfera działalności każdego państwa, ponieważ dotyczy: ochrony jego niepodległości, bezpieczeństwa i suwerenności. PZ ma na celu umocnienie tych elementów, budowanie systemów, układów. Jest wszelka działalność służąca zapobieganiu szkodliwej aktywności obcych podmiotów. PZ ma na celu umacnianie kondycji państwa w sferze międzynarodowej a także aspekcie gospodarczym, politycznym, kulturowym, militarnym. PZ ma także na celu umacnianie autorytetu państwa, jego roli na arenie międzynarodowej.

Czynniki ułatwiające/utrudniające realizację zadań PZ:

- środowisko geograficzne - terytorium, położenie, wielkość państwa, granice;

- integralność terytorialna państwa - zaludnienie, czynniki etniczne;

- potencjał gospodarczy państwa - najbardziej dynamiczny charakter, gospodarka, handel zagraniczny, postęp techniczny, polityka pieniężna, inwestycje.

Dyplomacja - negocjowanie umów między państwami, w celu zawarcia korzystnych umów handlowych oraz pozyskania wsparcia wojskowego dla reprezentowanego kraju. Dyplomacja wiąże się też z rozwiązywaniem w pokojowy sposób problemów między państwami. Dyplomacja jest instrumentem, za pomocą którego państwo wyraża i prowadzi swą politykę zagraniczną w stosunkach zewnętrznych.

Normy międzynarodowe -

Uwarunkowania, zależności, współzależności międzynarodowe - wywierają one dzisiaj istotny wpływ na scenę międzynarodową. Współzależności wywołują różne interakcje. Gęstnieje sieć powiązań między państwami wraz ze wzrostem liczby państw. Uzależnienia wynikają i są zależne od potencjału państwa, od geopolityki. Geografia, położenie wskazują nam kierunek naszej polityki międzynarodowej.

</KP>

<Może się przyda 1>

4. Omów mechanizmy stosunków politycznych (dyplomacja, normy prawne, polityka zagraniczna)

Polityka zagraniczna państw - uwarunkowania te mają wpływ na politykę zagraniczną - mechanizm funkcjonujący w MSP. To państwa odgrywają najważniejszą rolę poprzez politykę zagraniczną. PZ - jest to najważniejsza sfera działalności każdego państwa, ponieważ dotyczy: ochrony jego niepodległości, bezpieczeństwa i suwerenności. PZ ma na celu umocnienie tych elementów, budowanie systemów, układów. Jest wszelka działalność służąca zapobieganiu szkodliwej aktywności obcych podmiotów. PZ ma na celu umacnianie kondycji państwa w sferze międzynarodowej a także aspekcie gospodarczym, politycznym, kulturowym, militarnym. PZ ma także na celu umacnianie autorytetu państwa, jego roli na arenie międzynarodowej.

Czynniki ułatwiające/utrudniające realizację zadań PZ:

- środowisko geograficzne - terytorium, położenie, wielkość państwa, granice;

- integralność terytorialna państwa - zaludnienie, czynniki etniczne;

- potencjał gospodarczy państwa - najbardziej dynamiczny charakter, gospodarka, handel zagraniczny, postęp techniczny, polityka pieniężna, inwestycje.

Dyplomacja - negocjowanie umów między państwami, w celu zawarcia korzystnych umów handlowych oraz pozyskania wsparcia wojskowego dla reprezentowanego kraju. Dyplomacja wiąże się też z rozwiązywaniem w pokojowy sposób problemów między państwami. Dyplomacja jest instrumentem, za pomocą którego państwo wyraża i prowadzi swą politykę zagraniczną w stosunkach zewnętrznych.

Normy międzynarodowe -

Uwarunkowania, zależności, współzależności międzynarodowe - wywierają one dzisiaj istotny wpływ na scenę międzynarodową. Współzależności wywołują różne interakcje. Gęstnieje sieć powiązań między państwami wraz ze wzrostem liczby państw. Uzależnienia wynikają i są zależne od potencjału państwa, od geopolityki. Geografia, położenie wskazują nam kierunek naszej polityki międzynarodowej.

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 2>

5.Jaką role odgrywa dyplomacja w stosunkach międzynarodowych.

Dyplomacja- forma realizacji polityki zagranicznej państwa. Wyróżniamy dyplomację jawną i tajną. Na konferencjach międzynarodowych są wypracowywane normy międzynarodowe. Normami tymi posługują się dyplomaci i politycy.

Dyplomacja - negocjowanie umów między państwami, w celu zawarcia korzystnych umów handlowych oraz pozyskania wsparcia wojskowego dla reprezentowanego kraju. Dyplomacja wiąże się też z rozwiązywaniem w pokojowy sposób problemów między państwami.

Dyplomaci pracują głównie w ambasadach i konsulatach, gdzie w razie potrzeby pomagają obywatelom państw, które reprezentują. Dyplomacja jest sztuką poszukiwania możliwego do przyjęcia dla stron negocjacji kompromisu.

Dyplomacja jest instrumentem, za pomocą którego państwo wyraża i prowadzi swą politykę zagraniczną w stosunkach zewnętrznych.

6.Przedstaw istotę i cele polityki zagranicznej państw.

Polityka zagraniczna - jest ona najważniejszą sferą działalności każdego państwa, ponieważ dotyczy ochrony jego niepodległości, bezpieczeństwa i suwerenności. Polityka zagraniczna ma na celu umacnianie tych elementów, budowanie systemów, układów. Jest to wszelkie działanie służące zapobieżeniu szkodliwej aktywności obcych podmiotów. Polityka zagraniczna ma na celu umacnianie kondycji państwa w sferze międzynarodowej, a także w aspekcie gospodarczym, politycznym, kulturowym, militarnym. Polityka zagraniczna ma na celu umacnianie autorytetów państwa i jego roli na arenie międzynarodowej.

Polityka zagraniczna to zorganizowany i skierowany na zewnątrz wysiłek państwa podporządkowany osiągnięciu jego żywotnych interesów, który wyraża się w kształtowaniu jego zewnętrznego otoczenia, tworzenia, sprzyjania relacji oraz, sytuacji korzystnych, zapobieganiu i usuwaniu sytuacji niekorzystnych.

Polityka zagraniczna jest prowadzona w stosunku do innych państw, z innymi państwami, lub przeciwko innym państwom. Państwo zawsze zastrzega sobie prawo dobrowolne przyjętych ograniczeń i możliwości wycofania się z zobowiązań.

</Może się przyda 2>

5. Przedstaw pojęcie i atrybuty wielkich mocarstw.

<KP>

5,6 Mocarstwo - najpotężniejsze kraje, największe państwa, które odgrywają kluczową rolę w stosunkach między. To państwa, które mają decydujący wpływ na rozwój stosunków między. Państwo, które jest potęgą zakresem i siłą wpływów przewyższa inne państwa.

• Państwo zdolne do działań na arenie międzynarodowej o charakterze ekspansywnym.

Państwo, które zajmuje pozycję centralną w systemie stosunków międzynarodowych.

Pozycję, rangę i status państwa na arenie międzynarodowej wyznacza jego miejsce w regionie.

Rola i pozycja państwa w systemie międzynarodowym nie jest stała, ulega rzeczywistym i subiektywnym zmianom. Jego pozycje określa zakres interesu, zakres możliwości czynnego uczestnictwa w polityce światowej oraz możliwość reagowania na sytuacje między. Współcześnie czynniki, które określają pozycję państwa na rynku między. to przede wszystkim potencjał gosp., technologiczny, zasięg i możliwości ich zabezpieczenia.

W latach 1900-2005 spośród 9 państw (Rosja, ZSRR, Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Chiny, Austrio-Węgry, Japonia, USA), które w wieku XX spełniały kryteria pozwalające je nazwać super mocarstwami, dziś postały tylko Stany Zjednoczone, pozostałe spadły do rangi mocarstw regionalnych.

Mocarstwowość (siła oddziaływania) najczęściej przejawia się w zakresie oddziaływania na SM. Wśród parametrów, które określają położenie państwa w hierarchicznej zdolności państwa, kształtują się następujące czynniki:

1.demograficzny

2gospodarczo-surowcowy

3.spójność narodowa

4.terytorialny (powierzchnia kraju)

5.zasoby polityczno-militarne.

Również bardzo istotnym parametrem określającym miejsce na arenie międzynarodowej jest:

-położenie i zasięg geograficzny,

-rodzaj i gęstość sieci powiązań międzynarodowych,

-strategia i cele jakie stawiają sobie do osiągnięcia rządy poza granicami państwa,

-percepcja (poprawne określenie) miejsca na arenie międzynarodowej.

Podział mocarstw:

• Globalne (uniwersalne) - to te, które są zdolne do działań globalnych we wszystkich dziedzinach np Stany Zjednoczone

• Sektorowe - takie, które są zdolne do działań w skali globalnej, ale tylko w jednej dziedzinie np Japonia

• regionalne - zdolne do efektywnego oddziaływania w skali regionu np. Wlk Brytania, Francja, Niemcy, Brazylia, Argentyna, Indie.

</KP>

<Może się przyda 1>

6. Ukaż pojęcie, istotę i atrybuty wielkich mocarstw oraz ich rolę we współczesnych stosunkach między.

Mocarstwo - najpotężniejsze kraje, największe państwa, które odgrywają kluczową rolę w stosunkach między. To państwa, które mają decydujący wpływ na rozwój stosunków między. państwo, które jest potęgą zakresem i siłą wpływów przewyższa inne państwa.

• państwo zdolne do działań na arenie międzynarodowej o charakterze ekspansywnym.

państwo, które zajmuje pozycję centralną w systemie stosunków międzynarodowych.

Pozycję, rangę i status państwa na arenie międzynarodowej wyznacza jego miejsce w regionie.

Rola i pozycja państwa w systemie międzynarodowym nie jest stała, ulega rzeczywistym i subiektywnym zmianom. Jego pozycje określa zakres interesu, zakres możliwości czynnego uczestnictwa w polityce światowej oraz możliwość reagowania na sytuacje między. Współcześnie czynniki, które określają pozycję państwa na rynku między. to przede wszystkim potencjał gosp., technologiczny, zasięg i możliwości ich zabezpieczenia.

W latach 1900-2005 spośród 9 państw (Rosja, ZSRR, Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Chiny, Austrio-Węgry, Japonia, USA), które w wieku XX spełniały kryteria pozwalające je nazwać super mocarstwami, dziś postały tylko Stany Zjednoczone, pozostałe spadły do rangi mocarstw regionalnych.

Mocarstwowość (siła oddziaływania) najczęściej przejawia się w zakresie oddziaływania na SM. Wśród parametrów, które określają położenie państwa w hierarchicznej zdolności państwa, kształtują się następujące czynniki:

1. demograficzny

2. gospodarczo-surowcowy

3. spójność narodowa

4. terytorialny (powierzchnia kraju)

5. zasoby polityczno-militarne.

Również bardzo istotnym parametrem określającym miejsce na arenie międzynarodowej jest:

• położenie i zasięg geograficzny,

• rodzaj i gęstość sieci powiązań międzynarodowych,

• strategia i cele jakie stawiają sobie do osiągnięcia rządy poza granicami państwa,

percepcja (poprawne określenie) miejsca na arenie międzynarodowej.

Podział mocarstw:

• globalne (uniwersalne) - to te, które są zdolne do działań globalnych we wszystkich dziedzinach np. Stany Zjednoczone

• sektorowe - takie, które są zdolne do działań w skali globalnej, ale tylko w jednej dziedzinie np. Japonia

• regionalne - zdolne do efektywnego oddziaływania w skali regionu np. Wlk Brytania, Francja, Niemcy, Brazylia, Argentyna, Indie.

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 2>

6. Ukaż pojęcie, istotę i atrybuty wielkich mocarstw oraz ich rolę we współczesnym międzynarodowych stosunkach politycznych

Mocarstwa to najpotężniejsze kraje , najsilniejsze państwa, takie które ogrywają kluczową rolę w sosunkach międzynarodowych. Państwa, które mają decydujący wpływ na rozwój procesów i zjawiska międzynarodowych.

Podziały mocarstw:

1. Mocarstwa globalne (supermocarstwa) to te , które są zdolne do działań w skali globu i odgrywają decydującą rolę ( USA, ZSRR kiedyś; obecnie tylko USA)

2. Mocarstwa sektorowe (czyli takie, które są zdolne do działań w skali globalnej, ale tylko w jednej dziedzinie. Np.: Japonia - gospodarka.)

3. Mocarstwa regionalne zdolne do efektywnego oddziaływania w skali regionu. Francja, Niemcy, Argentyna.

4. Zwykłe państwa:

1. Państwa karłowate (Pandora)

2. Państwa małe

3. Państwa średnie

Kiedyś atrybutem mocarstwa była: liczebność, powierzchnia, potencjał wojskowy.

Mocarstwo to Państw które swą potęgą (a więc zakresem i siłą swych wpływów przewyższa inne). Jego pozycja określa zakres interesu, zakres możliwości reagowania na sytuacje międzynarodowe.

Współczesne czynniki które określają pozycje Państwa na arenie międzynarodowej to przede wszystkim potencjał gospodarczy, technologiczny, zasięg i możliwości zabezpieczenia.

</Może się przyda 2>

6. Co to są wielkie mocarstwa i jaką odgrywają one rolę we współczesnych stosunkach międzynarodowych.

<Może się przyda 1>

6. Ukaż pojęcie, istotę i atrybuty wielkich mocarstw oraz ich rolę we współczesnych stosunkach między.

Mocarstwo - najpotężniejsze kraje, największe państwa, które odgrywają kluczową rolę w stosunkach między. To państwa, które mają decydujący wpływ na rozwój stosunków między. państwo, które jest potęgą zakresem i siłą wpływów przewyższa inne państwa.

• państwo zdolne do działań na arenie międzynarodowej o charakterze ekspansywnym.

państwo, które zajmuje pozycję centralną w systemie stosunków międzynarodowych.

Pozycję, rangę i status państwa na arenie międzynarodowej wyznacza jego miejsce w regionie.

Rola i pozycja państwa w systemie międzynarodowym nie jest stała, ulega rzeczywistym i subiektywnym zmianom. Jego pozycje określa zakres interesu, zakres możliwości czynnego uczestnictwa w polityce światowej oraz możliwość reagowania na sytuacje między. Współcześnie czynniki, które określają pozycję państwa na rynku między. to przede wszystkim potencjał gosp., technologiczny, zasięg i możliwości ich zabezpieczenia.

W latach 1900-2005 spośród 9 państw (Rosja, ZSRR, Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Chiny, Austrio-Węgry, Japonia, USA), które w wieku XX spełniały kryteria pozwalające je nazwać super mocarstwami, dziś postały tylko Stany Zjednoczone, pozostałe spadły do rangi mocarstw regionalnych.

Mocarstwowość (siła oddziaływania) najczęściej przejawia się w zakresie oddziaływania na SM. Wśród parametrów, które określają położenie państwa w hierarchicznej zdolności państwa, kształtują się następujące czynniki:

6. demograficzny

7. gospodarczo-surowcowy

8. spójność narodowa

9. terytorialny (powierzchnia kraju)

10. zasoby polityczno-militarne.

Również bardzo istotnym parametrem określającym miejsce na arenie międzynarodowej jest:

• położenie i zasięg geograficzny,

• rodzaj i gęstość sieci powiązań międzynarodowych,

• strategia i cele jakie stawiają sobie do osiągnięcia rządy poza granicami państwa,

percepcja (poprawne określenie) miejsca na arenie międzynarodowej.

Podział mocarstw:

• globalne (uniwersalne) - to te, które są zdolne do działań globalnych we wszystkich dziedzinach np. Stany Zjednoczone

• sektorowe - takie, które są zdolne do działań w skali globalnej, ale tylko w jednej dziedzinie np. Japonia

• regionalne - zdolne do efektywnego oddziaływania w skali regionu np. Wlk Brytania, Francja, Niemcy, Brazylia, Argentyna, Indie.

</Może się przyda 1>

<Może się przyda 1>

Wymień najważniejsze mocarstwa światowe i uzasadnij ich aktualną pozycję

Odkąd istnieje scena międzynarodowa (rozumiana jako system wzajemnych relacji, powiązań, zależności między państwami) zawsze jej trzonem, głównymi członkami były MOCARSTWA. Mocarstwa cechują się: 1potęgą, ogromnym potencjałem ekonomicznym, gospodarczym, militarnym 2duży zasięg oddziaływania 3znaczna siła wpływów (możność podporządkowania sobie innych państw, podmiotów). Zawsze na scenie międzynarodowej dominowały mocarstwa, zawsze było ich niewiele około 5 - 8.

Początek XIX wieku- (lata kongresu wiedeńskiego) 5 mocarstw : Austro-Węgry, Prusy, Anglia, Francja, Rosja. Początek XX wieku -powyższe mocarstwa + Stany Zjednoczone, Japonia, Włochy. Te mocarstwa przetrwały tylko do pierwszej wojny światowej , w jej wyniku rozpadły się Austro-Węgry. Okres po II wojnie światowej- ukształtował się nowy system, który trwał 45 lat .W wyniku nagromadzonego kapitału, potencjału militarnego , broni jądrowej dominację uzyskały dwa państwa SUPERMOCARSWTA czyli Stany Zjednoczone i ZSRR. System międzynarodowy był systemem dwubiegunowym, każde z tych dwóch supermocarstw miały obszary swych wpływów; te dwa supermocarstwa charakteryzowały się odmiennymi systemami wartościami ekonomicznymi, gospodarczymi- właśnie te różnice były zarodkiem późniejszego rozpadu tego systemu.

Struktura nowego systemu międzynarodowego (trzy kondygnacje):

I USA - nie jako supermocarstwo w sensie polityczno-militarnym, ale jako superpotęga

II Mocarstwa regionalne - dawniej były też silne, ale teraz zmienia się ich rola. Są to: Chiny, Indie (przyspieszony rozwój), Brazylia, Rosja, Japonia, UE

III Drugorzędne potęgi regionalne: Pakistan, Ukraina, Argentyna itd. Oczekują one od USA, że będą dla supermocarstw przeciw wagą dla dominacji regionalnej.

Miedzy potęgami regionalnymi istnieją sprzeczności, walka konkurencyjna. Powstaje system, który nie jest dwubiegunowy.USA jest największą potęgą, ale nie jest w stanie wywierać wpływu na wszystkie kraje. Rola innych państw jest wyraźnie rosnąca. Dzisiaj podstawowym czynnikiem niemożności absolutyzacji jednego bieguna jest tendencja do regionalizacji, tworzenia ośrodków regionalnych. Regiony a nie same mocarstwa staja się ośrodkami. W związku z nową konstelacją znacznie zwiększa się rola małych i średnich państw. W okresie Zimnej Wojny nie było miejsca dla autentycznej demokracji. Dzisiaj do tych stosunków wkroczył człowiek, prawa człowieka, poszanowanie jego godności - człowiek staje się jednym z kryteriów wartościowania.

</Może się przyda 1>

7. Omów współczesne aspekty i czynniki bezpieczeństwa narodowego.

<KP>

7. Omów współczesne aspekty i czynniki bezpieczeństwa narodowego

Bezpieczeństwo narodowe to proces i stan zmieniający się pod wpływem warunków zewnętrznych i wewnętrznych. Współczesne nowoczesne demokratyczne państwo musi posiadać wiążący dla wszystkich porządny:

-Prawo wiążące dla wszystkich obywateli

-Polityczny podział władz (ustawodawcza, wykonawcza i sądowa)

-Monopol na stosowanie przemocy, prawo użycia siły (w państwie posiada suwerenny rząd. jest on określony przez normy prawne i konstytucję)

Współcześnie o bezpieczeństwie i suwerenności państw obok czynnika militarnego decydują:

- Rozwój gospodarczy państwa

-Poziom techniki i technologii

-Stan finansów państwa

-Stan ochrony środowiska

-Nowoczesne środki łączności

-Sprawny system polityczny i prawny

-Stabilizacja sytuacji polityczno prawnej

-Stabilizacja sytuacji społecznej.

</KP>

<Może się przyda 1>

8. Co rozumiesz przez pojęcie „bezpieczeństwo między” oraz ukaż jego współczesne elementy.

Bezpieczeństwo w stosunkach międzynarodowych oznacza stan nie zagrożenia, pewności i spokoju. Bezpieczeństwo to wolność od szkodliwości i wojny. Kategoria bezpieczeństwa międzynarodowego i narodowego jest trudna do zdefiniowania, bo jest to jednocześnie stan i proces. Bezpieczeństwo ma na celu zapewnienie wewnętrznych i zewnętrznych warunków sprzyjających rozwojowi państwa i jego życiowym interesom oraz ochronę przed istniejącymi zagrożeniami.

Bezpieczeństwo narodowe oznacza sytuację i pewien ład międzynarodowy pozwalający państwu realizować jego podstawowe funkcje tzn. integralność terytorialną państwa, niepodległość i rozwój wewnętrzny (a co za tym idzie i suwerenność).

Do tej pory rozdzielano bezpieczeństwo narodowe na zewnętrzne i wewnętrzne. Obecnie bezpieczeństwo wewnętrzne to zdolność kraju do egzystencji do utrzymania suwerenności. Dzisiaj ten podział bezpieczeństwa narodowego jest uzależniony od bezpieczeństwa innych państw. Bezpieczeństwo międzynarodowe dotyczy kilku / kilkunastu państw. Współczesne bezpieczeństwo międzynarodowe to suma i rezultat bezpieczeństwa każdego oddzielnie i wszystkich państw członkowskich. Bezpieczeństwo międzynarodowe jest to również określenie stanu i procesu w którym istnieją realne i racjonalne mechanizmy redukowania zagrożeń akceptowanych przez społeczeństwo międzynarodowe w warunkach niestosowana siły.

Bezpieczeństwo międzynarodowe to model, w którym dominuje kooperatywny charakter stosunków politycznych. Związane jest ono zatem z pojęciem bezpieczeństwa zewnętrznego państwa i stanowi kategorię zmienną w czasie. Jest ono ściśle związane z aktualnym stanem stosunków międzynarodowych oraz dominującymi w danym czasie strategiami polityk zagranicznych państw.

Odmianą bezpieczeństwa międzynarodowego jest bezpieczeństwo regionalne. Aby mógł powstać taki model musi on posiadać pewne cechy:

• otwarty dla wszystkich państw regionu

• jednakowy status uczestników

• pokojowe likwidowanie sporów

• współdziałać z Radą Bezpieczeństwa ONZ

9. Co oznacza pojęcie „suwerenność państwa” i jak wpływa ona na politykę wewn. I zagraniczną każdego kraju.

Suwerenem państwa polskiego jest naród. Suwerenność to dosłownie zwierzchnictwo. Niezależność utożsamiana jest z samodzielnością i niepodległością państwa jako podmiotu stosunków międzynarodowych. Uważana była i nadal jest za atrybut władzy państwowej, odróżniający ją od innych systemów władzy publicznej i niepublicznej. Suwerenność każdego państwa jest realizowana na dwóch płaszczyznach:

• zewnętrznej oznaczającej jej niezależność od innych państw

• wewnętrznej wyrażający jej zwierzchnią uprzywilejowaną pozycję w stosunku do instytucji działających w państwie.

</Może się przyda 1>

8. Przedstaw istotę suwerenności państwa i jej rolę dla bezpieczeństwa narodowego.

Opracowane

9. Ukaż przesłanki i skutki terroryzmu międzynarodowego dla współczesnego świata.

Opracowane

10. Omów istotę, przesłanki i przejawy nacjonalizmu we współczesnych

stosunkach politycznych.

Opracowane

11. Przedstaw genezę, strukturę oraz działalność ONZ.

Opracowane

12. Jak oceniasz rolę ONZ w życiu międzynarodowym państw i czy organizacja ta jest potrzebna społeczeństwu międzynarodowemu.

Opracowane

13. Jakie były przyczyny rozpadu bloku wschodniego w latach 1989-1991

Opracowane

14. Jaką rolę odegrał Michaił Gorbaczow w procesie „Jesieni Ludów `89” i upadku „realnego socjalizmu” w europie.

Opracowane

15. Przedstaw przebieg i skutki zjednoczenia Niemiec dla europy i Polski.

Opracowane

16. Ukaż proces normalizacji stosunków między zjednoczonymi Niemcami a RP.

Opracowane

17. Jakie były przyczyny i skutki upadku Związku Radzieckiego.

Opracowane

18. Omów scenariusze nowego ładu międzynarodowego po upadku ładu „Jałtańsko-Poczdamskiego”.

Opracowane

19. Wymień i omów problemy globalne współczesnego świata.

Opracowane

V5 :: Międzynarodowe Stosunki Polityczne :: J. Fiszer - Pytania :: © 2008 EOP :: 12.01.2008 28 z 28

---