Międzynarodowe Stosunki Polityczne

:: Pytania wersja 2::

1. Omów miejsce i role stosunków politycznych wśród innych rodzajów stosunków międzynarodowych.

Międzynarodowe stosunki polityczne stanowią część stosunków gospodarczych. To wielopłaszczyznowy układ między ludźmi oraz nauka zajmująca się badaniami tych relacji. Stosunki międzynarodowe rodzą się z tych samych powodów co każdy system społeczny. Ludzie wchodzą w stosunki społeczne i tworzą struktury społeczne o zasięgu międzynarodowym, po to by zrealizować swoje interesy polityczne, ekonomiczne i społeczne. Układ stosunków międzynarodowych to układ sił (np.: uzależnienie bezpieczeństwa pojedynczego kraju od bezpieczeństwa międzynarodowego). Msp obejmują relacje nie tylko między narodami, ale i innymi podmiotami posiadającymi lub nie osobowość prawną. Podmiotami stosunków międzynarodowych są państwa i organizacje międzynarodowe. Stosunki międzynarodowe to stosunki między narodami skupionymi w państwa. Współczesna grupa uczestników stosunków międzynarodowych jest liczniejsza niż grupa podmiotów prawa międzynarodowego, bowiem w kręgu uczestników stosunków międzynarodowych znajdują się korporacje wielonarodowościowe, kościoły, religie. Współczesne stosunki międzynarodowe wykraczają daleko poza zakres oficjalnych stosunków politycznych między państwami i innymi uczestnikami (np.: kontakty finansowe, kulturowe).

Stosunki międzynarodowe są odmienne od stosunków wewnętrznych, np. w państwie obejmują szeroki wachlarz a także układ procesów. Dlatego systemy tworzy się w sposób sztuczny, po to by je wyodrębnić. W stosunkach międzynarodowych nie ma władzy scentralizowanej w przeciwieństwie do stosunków politycznych. Dlatego ich przebieg jest taki żywiołowy. Dominuje w nich przewaga działań nieskoordynowanych co nie oznacza anarchii. Dlatego iż wszystkie podmioty stosunków międzynarodowych, prawa międzynarodowego mają ten sam charakter, to znaczy są sobie formalnie równi, suwerenni. Zachowują ciągłość, obejmują coraz więcej dziedzin życia (np.: dziedzina łączności, komunikowania się). W stosunkach międzynarodowych próbuje się kontrolować ich przebieg poprzez wprowadzenie zasad prawa międzynarodowego. Organizacje międzynarodowe będąc aktywnymi podmiotami stosunków międzynarodowych stabilizują sytuacje. Stosunki międzynarodowe dotyczą państw i narodów.

2.Co to są determinanty w stosunkach międzynarodowych i jak je dzielimy

Determinanty kształtujące MSP:

- procesy globalizacyjne;

- procesy integracyjne;

Stosunki międzynarodowe, a zwłaszcza polityczne są determinowane przez:

- stałe:

- zmienne;

oraz ze względu na kryterium czasu:

- historyczne

- aktualne

- potencjalne;

Razem te czynniki odzwierciedlają relacje między teraźniejszością, a przeszłością i przyszłością.

ze względu na kryterium zasięgu terytorialnego:

- lokalne;

- regionalne;

- kontynentalne;

- globalne;

ze względu na kryterium strukturalne:

- obiektywne (ludzie, obszar, klimat, środowisko naturalne);

- subiektywne (idee, poglądy, doktryny, religie, systemy wartości etycznych);

Wszystkie determinanty wpływające na dynamikę zmian w świecie dzielimy na:

1.Kształtujące (warunkujące) współczesne stosunki międzynarodowe

a) geograficzne - np. kraje morskie, kraje kontynentalne. Kraje morskie mają dostęp do morza, mają linię brzegową. Dostęp do morza stanowi okno na świat danego państwa. Najtańszym środkiem transportu jest żegluga morska;

b) demograficzne - np. ChRL, Watykan, Luksemburg. Potencjał demograficzny był w przeszłości elementem przesądzającym o statusie danego państwa (chodziło o koszt siły roboczej, liczebności wojsk);

c) narodowe - są kraje wielonarodowe oraz kraje o względnie jednolitej strukturze narodowościowej. Czynnik narodowościowy przesądza o sile państw, zwartości. Kraj taki ma wspólną świadomość.

d) Ideologiczne - ideologia to szyld potrzeb państwa: przetrwania państwa, świadomość narodowa. Ideologia ma na celu mobilizować do działania. Ideologia oparta na skrajnych nurtach religijnych - powstają nacjonalizmy religijne:

e) religijne - religia w przeszłości często prowadziła do konfliktów. Religie od powstania zawsze się zwalczały;

2.Realizujące współczesne stosunki międzynarodowe:

a) ekonomiczno - techniczne - gospodarka, technika kraju. Kto dysponuje wysokimi technologiami, ten odgrywa w stosunkach międzynarodowych ważną role;

b) militarne - siła militarna, armia nie odgrywa już tak znaczącej roli jak w przeszłości;

c) organizacyjno - społeczne - czy państwo jest demokratyczne, sprawnie rządzone, czynie ma złej komunikacji między rządzącymi a rządzonymi, brak legitymacji władzy;

d) osobowościowe (cechy charakteru specyficzne dla każdego narodu) - każdy naród ma swój charakter, ukształtowany przez historię, religię, system wartości. Czynniki realizujące powodują mechanizację, czyli samorealizację procesów międzynarodowych;

3.Kogo nazywamy "uczestnikiem stosunków międzynarodowych", jak ich dzielimy

Uczestnikiem stosunków międzynarodowych jest podmiot lub podmioty prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych. Można takim uczestnikiem nazwać każdego nosiciela jakiejś aktywności, która wpływa na stosunki międzynarodowe, w sensie pozytywnym lub negatywnym pod jednym warunkiem: jest to działanie bądź działalność ciągła, wolna, świadoma, i zamierzona oraz wykraczająca w swych skutkach poza granice jednego kraju.

Podmioty zdolne do aktywności międzynarodowej, utrwalania bądź zmieniania w sposób zamierzony stanu środowiska międzynarodowego. Liczba USM z dnia na dzień zmienia się w sensie ilościowym i jakościowym.

Mamy różne podziały klasyfikacji stosunków międzynarodowych.

Po to są one wprowadzone aby można je było lepiej badać, przewidywać zachowania, mierzyć ich aktywność. Podstawowym podziałem jest rozróżnienie USM na :

1. Uczestnicy państwowi (państwa i ich rządy)

-podział państw:

• Mocarstwa uniwersalne-zdolne do działań w skali globalnej we wszystkich dziedzinach stosunków międzynarodowych (np. USA)

• Mocarstwa sektorowe-zdolne do działań w skali globalnej, ale tylko w jednej dziedzinie (np. Japonia w dziedzinie naukowo-technicznej)

• Mocarstwa regionalne - zdolne do efektywnego oddziaływania na środowisku międzynarodowe w regionie np. Niemcy, Francja, Brazylia, Rosja

• Państwa zdolne do efektywnego działania w skali lokalnej - Polska

Uczestnicy poza państwowi

• Narody

• Zbiorowe podmioty prawa międzynarodowego(p. międzypaństwowe)

• Organizacje międzyrządowe

• Luźne związki państw(np. konfederacje, federacje)

• UE

• Zbiorowe podmioty międzypaństwowe (między społeczne), międzynarodowe

2. Uczestnicy podmiotowi (podmioty prawa międzynarodowego, organizacje międzynarodowe pozapaństwowe, państwa suwerenne, stolica apostolska)

Uczestnicy przedmiotowi (wszystko to co nie jest podmiotem a wpływa na procesy międzynarodowe, np.: osiągnięcia technologiczne, osiągnięcia kulturalne (np.: dzieła

literackie) stereotypy i mity)

4. Omów mechanizmy stosunków politycznych (dyplomacja, normy prawne, polityka zagraniczna)

Polityka zagraniczna państw - uwarunkowania te mają wpływ na politykę zagraniczną - mechanizm funkcjonujący w MSP. To państwa odgrywają najważniejszą rolę poprzez politykę zagraniczną. PZ - jest to najważniejsza sfera działalności każdego państwa, ponieważ dotyczy: ochrony jego niepodległości, bezpieczeństwa i suwerenności. PZ ma na celu umocnienie tych elementów, budowanie systemów, układów. Jest wszelka działalność służąca zapobieganiu szkodliwej aktywności obcych podmiotów. PZ ma na celu umacnianie kondycji państwa w sferze międzynarodowej a także aspekcie gospodarczym, politycznym, kulturowym, militarnym. PZ ma także na celu umacnianie autorytetu państwa, jego roli na arenie międzynarodowej.

Czynniki ułatwiające/utrudniające realizację zadań PZ:

- środowisko geograficzne - terytorium, położenie, wielkość państwa, granice;

- integralność terytorialna państwa - zaludnienie, czynniki etniczne;

- potencjał gospodarczy państwa - najbardziej dynamiczny charakter, gospodarka, handel zagraniczny, postęp techniczny, polityka pieniężna, inwestycje.

Dyplomacja - negocjowanie umów między państwami, w celu zawarcia korzystnych umów handlowych oraz pozyskania wsparcia wojskowego dla reprezentowanego kraju. Dyplomacja wiąże się też z rozwiązywaniem w pokojowy sposób problemów między państwami. Dyplomacja jest instrumentem, za pomocą którego państwo wyraża i prowadzi swą politykę zagraniczną w stosunkach zewnętrznych.

Normy międzynarodowe -

Uwarunkowania, zależności, współzależności międzynarodowe - wywierają one dzisiaj istotny wpływ na scenę międzynarodową. Współzależności wywołują różne interakcje. Gęstnieje sieć powiązań między państwami wraz ze wzrostem liczby państw. Uzależnienia wynikają i są zależne od potencjału państwa, od geopolityki. Geografia, położenie wskazują nam kierunek naszej polityki międzynarodowej.

5.Jaką role odgrywa dyplomacja w stosunkach międzynarodowych.

Dyplomacja- forma realizacji polityki zagranicznej państwa. Wyróżniamy dyplomację jawną i tajną. Na konferencjach międzynarodowych są wypracowywane normy międzynarodowe. Normami tymi posługują się dyplomaci i politycy.

Dyplomacja - negocjowanie umów między państwami, w celu zawarcia korzystnych umów handlowych oraz pozyskania wsparcia wojskowego dla reprezentowanego kraju. Dyplomacja wiąże się też z rozwiązywaniem w pokojowy sposób problemów między państwami.

Dyplomaci pracują głównie w ambasadach i konsulatach, gdzie w razie potrzeby pomagają obywatelom państw, które reprezentują. Dyplomacja jest sztuką poszukiwania możliwego do przyjęcia dla stron negocjacji kompromisu.

Dyplomacja jest instrumentem, za pomocą którego państwo wyraża i prowadzi swą politykę zagraniczną w stosunkach zewnętrznych.

6.Przedstaw istotę i cele polityki zagranicznej państw.

Polityka zagraniczna - jest ona najważniejszą sferą działalności każdego państwa, ponieważ dotyczy ochrony jego niepodległości, bezpieczeństwa i suwerenności. Polityka zagraniczna ma na celu umacnianie tych elementów, budowanie systemów, układów. Jest to wszelkie działanie służące zapobieżeniu szkodliwej aktywności obcych podmiotów. Polityka zagraniczna ma na celu umacnianie kondycji państwa w sferze międzynarodowej, a także w aspekcie gospodarczym, politycznym, kulturowym, militarnym. Polityka zagraniczna ma na celu umacnianie autorytetów państwa i jego roli na arenie międzynarodowej.

Polityka zagraniczna to zorganizowany i skierowany na zewnątrz wysiłek państwa podporządkowany osiągnięciu jego żywotnych interesów, który wyraża się w kształtowaniu jego zewnętrznego otoczenia, tworzenia, sprzyjania relacji oraz, sytuacji korzystnych, zapobieganiu i usuwaniu sytuacji niekorzystnych.

Polityka zagraniczna jest prowadzona w stosunku do innych państw, z innymi państwami, lub przeciwko innym państwom. Państwo zawsze zastrzega sobie prawo dobrowolne przyjętych ograniczeń i możliwości wycofania się z zobowiązań.

7.Co oznacza "suwerenność państwa" i jak wpływa ona na bezpieczeństwo narodowe

Najważniejsze wartości to suwerenność i suwerenność polityczna (dla państw). Procesy najważniejsze: globalizacja i integracja. Każde państwo musi się w te procesy włączyć, ale musi być suwerenne i na odpowiednim poziomie gospodarczym.

Bezpieczeństwo narodowe i suwerenność to procesy i stany zmieniające się pod wpływem warunków zewnętrznych i wewnętrznych. Między nimi zachodzi swoiste sprzężenie zwrotne. Nie może żaden kraj być suwerenny, jeśli nie będzie zagwarantowane bezpieczeństwo narodu. Współczesne nowoczesne demokratyczne państwo musi posiadać wiążący dla wszystkich porządny:

• prawo wiążące dla wszystkich obywateli

• polityczny podział władz (ustawodawcza, wykonawcza i sądowa)

• monopol na stosowanie przemocy, prawo użycia siły (w państwie posiada suwerenny rząd. jest on określony przez normy prawne i konstytucję)

Obecnie żaden kraj na świecie nie jest w stanie suwerennie zapewnić bezpieczeństwa swojemu krajowi. Nowoczesna technika, masowa komunikacja ogarniająca cały świat, rozwiązania gospodarcze sprawiają, że suwerenność państw staje się coraz bardziej fikcją. Suwerenność w ujęciu tradycyjnym jest dzisiaj anachronizmem, bo jest wzajemne uzależnienie państw od siebie w różnych strefach. Wszystko odbywa się przy otwartej kurtynie dzięki satelitom i nowoczesnym technologiom. Granice przenikają się (UE), są znoszone. Wystarczy mniej liczna armia, która jest lepiej wyposażona i wyszkolona.

Współcześnie o bezpieczeństwie i suwerenności państw obok czynnika militarnego decydują:

• rozwój gospodarczy państwa

• poziom techniki i technologii

• stan finansów państwa

• stan ochrony środowiska

• nowoczesne środki łączności

• sprawny system polityczny i prawny

• stabilizacja sytuacji polityczno prawnej

• stabilizacja sytuacji społecznej.

8.Jak należy traktować suwerenność, bezpieczeństwo państw w dobie integracji i globalizacji

Suwerenem państwa polskiego jest naród. Suwerenność to dosłownie zwierzchnictwo. Niezależność utożsamiana jest z samodzielnością i niepodległością państwa jako podmiotu stosunków międzynarodowych. Uważana była i nadal jest za atrybut władzy państwowej, odróżniający ją od innych systemów władzy publicznej i niepublicznej. Suwerenność każdego państwa jest realizowana na dwóch płaszczyznach:

• zewnętrznej oznaczającej jej niezależność od innych państw

• wewnętrznej wyrażający jej zwierzchnią uprzywilejowaną pozycję w stosunku do instytucji działających w państwie

Nie ma raz na zawsze zapewnionego bezpieczeństwa, jeśli rozpatrujemy bezpieczeństwo

jako proces, to samo dotyczy suwerenności. Suwerenność i bezpieczeństwo to wartości które można łatwo utracić. To kategorie zmienne, na które mają wpływ różne czynniki. We współczesnych stosunkach międzynarodowych mówimy że państwu musimy zapewnić rozległe bezpieczeństwo tzn. dobrobyt, rozwój cywilizacyjny w różnych strefach życia. Niestety nie ma tzw. absolutnego 100%ego bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo narodowe oznacza sytuację i pewien ład międzynarodowy pozwalający państwu realizować jego podstawowe funkcje tzn. integralność terytorialną państwa, niepodległość i rozwój wewnętrzny (a co za tym idzie i suwerenność).

Do tej pory rozdzielano bezpieczeństwo narodowe na zewnętrzne i wewnętrzne. Obecnie bezpieczeństwo wewnętrzne to zdolność kraju do egzystencji do utrzymania suwerenności. Dzisiaj ten podział bezpieczeństwa narodowego jest uzależniony od bezpieczeństwa innych państw. Bezpieczeństwo międzynarodowe dotyczy kilku / kilkunastu państw. Współczesne bezpieczeństwo międzynarodowe to suma i rezultat bezpieczeństwa każdego oddzielnie i wszystkich państw członkowskich. Bezpieczeństwo międzynarodowe jest to również określenie stanu i procesu w którym istnieją realne i racjonalne mechanizmy redukowania zagrożeń akceptowanych przez społeczeństwo międzynarodowe w warunkach niestosowana siły.

Bezpieczeństwo międzynarodowe to model, w którym dominuje kooperatywny charakter stosunków politycznych. Związane jest ono zatem z pojęciem bezpieczeństwa zewnętrznego państwa i stanowi kategorię zmienną w czasie. Jest ono ściśle związane z aktualnym stanem stosunków międzynarodowych oraz dominującymi w danym czasie strategiami polityk zagranicznych państw.

Odmianą bezpieczeństwa międzynarodowego jest bezpieczeństwo regionalne. Aby mógł powstać taki model musi on posiadać pewne cechy:

• otwarty dla wszystkich państw regionu

• jednakowy status uczestników

• pokojowe likwidowanie sporów

• współdziałać z Radą Bezpieczeństwa ONZ

9.Co to są konflikty międzynarodowe, jak je klasyfikujemy, jak rozwiązujemy.

Spór- to rozbieżność zdań stron przeciwnych w ocenie faktów, wydarzeń. Nierozwiązane spory prowadzą do konfliktów międzynarodowych. Nierozwiązywalny w porę konflikt prowadzi do kryzysu w stosunkach międzynarodowych. Ten zaś nierozwiązany próbuje się rozwiązać za pomocą wojny. Są to zaburzenia jakie powstają w rytmie przebiegu relacji między różnymi państwami.

1. ze względu na tło wyróżniamy konflikty:

-ekonomiczne

-polityczne

-społeczne

-militarne

2. ze względu na kryterium zasięgu wyróżniamy konflikty:

-lokalne

-regionalne

-kontynentalne

-globalne

3. wyróżniamy także konflikty: etniczne, religijne, historyczne, współczesne

Konflikty i spory są najczęściej przejawem:

-słabości państw

-kumulowania się od lat niewyjaśnionych spraw, problemów

-próbą integrowaną w interesy państw trzecich

Konflikty i spory można rozwiązywać metodami:

• prawnymi-zasady prawa międzynarodowego, nie ingerowanie w sprawy wewnętrzne państwa

• dyplomatycznymi - dyplomacja - jawna, tajna

• odwet - retorsje, jakie zastosujemy wobec przeciwnika

• dialogu politycznego na wszystkich szczeblach. Wykorzystuje się tu osoby będące autorytetem , głowy Kościoła.

• Negocjacje na forum organizacji międzynarodowych - umiędzynarodowienie konfliktu między państwami

Rola organizacji międzynarodowych jest nie do przecenienia. Mogą stosować dyplomację prewencyjną, użyć siły w celu prewencyjnym.

10.Jakie są źródła i skutki terroryzmu międzynarodowego. ***

Terroryzm międzynarodowy - użycie siły lub przemocy przeciwko osobom lub własności z pogwałceniem prawa, mające na celu zastraszenie, w ten sposób wymuszenia na danej grupie ludzi, realizacje określonych celów. Terroryzm jest zwyczajnym konfliktem - wojną. Jest on wojną psychologiczną, zasianiem strachu. Sam termin terroryzm wywodzi się od greckiego słowa terro - bać się, drżeć, oraz łac. Terror - strach, trwoga, przerażenie, straszna wieść.

Terroryzm to sianie strachu grozy. Na gruncie naukowym terroryzm definiuje się jako nieuzasadnione lub bezprawne użycie siły wobec osób, mienia, aby zastraszyć lub wywrzeć przymus na rząd, ludność cywilną lub ich część, co zmierza do promocji celów politycznych , społecznych, finansowych.

Brak jest obiektywnej definicji terroryzmu, brak jej jest poważnym utrudnieniem w działaniach prawnych międzynarodowych.

Terroryzm jest najczęściej efektem skrajnego nacjonalizmu , niesprawiedliwości społecznej . Terroryzm jest największym zagrożeniem współczesnego świata.

Rodzaje terroryzmu:

1.międzynarodowy - ujawnił się w latach 70-tych XX w. Swoim zasięgiem wykracza poza granice jednego państwa. Charakteryzuje się stosowanie m przemocy w sposób systematyczny: morderstwa, porwania, podkładanie bomb, trucizny itp. Ma swoistą organizację międzynarodową np. Czarna Międzynarodówka.

2.krajowy - akty terrorystyczne są wynikiem grup, znajdujących się na terenie danego kraju. Osoby te dążą do przekonania albo zakazania rządowi, poprzez używanie odpowiednich metod i środków.

3.polityczny - sam w sobie jest zjawiskiem złożonym. Aspekt walki politycznej w celu zdobycia władzy lub wywierania nacisku na politykę wewnętrzną lub zewnętrzną państwa.

4.cyberterroryzm - wykorzystuje systemy teleinformatyczne, stosowany jest przez współczesne służby specjalne.

5. narkoterroryzm - działania terrorystyczne podejmowane przez kartele, syndykaty narkotykowe.

6. terroryzm fundamentalistów islamskich - skutek kryzysu tożsamości społeczeństwa muzułmańskiego. Do nadrzędnych celów islamistów można zaliczyć: obalanie świeckich rządów w krajach islamskich, umocnienie islamu, niszczenie wrogów islamu (USA, Izrael), zjednoczenie świata muzułmańskiego, mobilizacja do wojny z niewiernymi z całego świata. Najgroźniejsze organizacje terrorystów islamskich to: Al.-Kaida, Hesbollah, Egipski Islamski Dżihad.

11.Omów istotę nacjonalizmu i jego współczesne źródła.

Nacjonalizm i re-nacjonalizm to zjawisko pojawiające się okresowo w momentach zagrożeń, kryzysów, trudności, np. gospodarczych, politycznych. Dla funkcjonowania państwa bardzo ważna jest świadomość narodowa. Przejawia się w postawach patriotycznych, nacjonalistycznych. Nacjonalizacja utrudnia funkcjonowanie państwa.

Od łacińskiego natio oznacza naród to postawa narodowa. Ideologia podporządkowująca interesy innych narodów własnemu narodowi. Przejawia się w egoizmie i wyolbrzymianiu zalet własnego narodu, nie widząc własnych słabości, żądań dla własnego narodu specjalnych przywilejów i praw. Przejawia się też w niechęci, wrogości wobec innych narodów. Nacjonalista widzi w tej ideologii sens istnienia. Postawa gloryfikująca własny naród nie do końca jest postawą naganną. Roli i znaczenia ideologii nie można do końca określić. Często może spełniać funkcje pozytywne. Nie tylko jest naganny. Nacjonalizm jest przeciwieństwem renacjonalizmu i integracji. Utrudnia procesy integracyjne.

Funkcje pozytywne: w okresach wyzwolenia narodowego np. w okresach zaborów. Patriotyzm jest zjawiskiem pozytywnym, ale nie zawsze mobilizujący. Nacjonalizm jest skrajną formą patriotyzmu. Wielcy pisarze (np. okresu oświecenia, romantyzmu) pisali w sposób nacjonalistyczny, żeby zmobilizować polski patriotyzm, żeby przypomnieć o polskości, odwoływano się do świadomości narodowej. W XVIII i XIX wieku pod wpływem skrajnego patriotyzmu wszyscy stawali do walki. Walka o wolność oparta była o elementy religijne. Wtedy pojawiło się hasło zdrada - za kolaborację z okupantem. Szowinizm wraz z gloryfikowaniem własnego narodu staje się nacjonalizmem.

Dołącza się do tego rasizm, ksenofobia i nowy skrajny nacjonalizm. Zmutowany, zwyrodniały nacjonalizm i jego skrajna postawa jak faszyzm doprowadziły do II Wojny Światowej. W latach 90tych pojawił się nacjonalizm obronny na terenie Europy zachodniej. Obawiano się „najazdu” Polaków. Obawiano się migracji. Chciano bronić się przed tym zamykaniem granic. “Niemcy dla Niemców”.

Nacjonalizm jako postawa, ideologia muszą być omawiane w kontekście historycznym. Historia uczy, że nacjonalizm zjawiał się w Europie w momentach trudnych. Nadal są różne jego źródła. Rola w różnych okresach też była różna: mobilizująca.

Dzisiejsze jego przejawy mają specyficzne i aktualne społeczno-polityczno-gospodarcze, międzynarodowe źródło. W literaturze przedmiotu nacjonalizm współcześnie tzn. nacjonalizm pojawił się na świecie po 90tym roku. Dzieli się na 3 kategorie, które ze względu na źródło pochodzenia nakładają się na siebie, częściowo wykluczają, częściowo znoszą się. Nacjonalizm skrajny jest niebezpieczny, gdy politycy nawiązują do religii. Następuje renesans nacjonalizmu. Mówi się, że upadek komunizmu umożliwił ponowne odrodzenie nacjonalizmu. Po części to prawda. W Polsce zwiększyło się znaczenie polityczne, kościoła.

Renacjonalizm polega na odwoływaniu się państwa do jego narodowych tradycji.

I kategorią współczesnego nacjonalizmu jest nacjonalizm generowany oddolnie wywodzi się z ludzkiego niezadowolenia, przez pamięć przeszłości, wolności którą nie wiadomo jak wyrazić. Polega na przesadnym eksponowaniu uczuć patriotycznych przez grupy społeczne (naród).

II nacjonalizm generowany od góry jest manipulowany, inicjowany przez przywódców politycznych. Był potrzebny do zdobycia i utrzymania władzy.

Próbowano przerzucać błędy w transformacji ustrojowej na mniejszości narodowe. Bazował na tym, że społeczeństwo cieszące się wolnością łatwo dawały się manipulować. Ulegały łatwo hasłom nacjonalistycznym. Był przejawem frustracji i słabości elit politycznych.

III nacjonalizm generowany z zewnątrz spoza kraju. W latach 1980-1990 kraje Europy Zachodniej chciano przyspieszyć upadek komunizmu. Tworzono partie nacjonalistyczne, które zazwyczaj stały u władzy po obaleniu komunizmu.

IV nacjonalizm obronny pojawił się w Europie Zachodniej w latach 90tych. Głosił hasła ratowania sytuacji gospodarczej przed ewentualną migracją. Pojawił się nawet USA.

Pojawiły się zachowania takie jak antypatia, bierność społeczeństwa. Narastające przejawy nacjonalizmu przekładają się na politykę. W postaci wypowiedzi np. premierów czy prezydentów krajów sprzymierzonych.

12. Opisz genezę, strukturę ONZ, działalność oraz przyszłość

Geneza

ONZ jest w pewnym sensie kontynuacją organizacji o charakterze podobnym jak ONZ, przed wojennej(po I wojnie światowej), po upadku Niemiec i zawarciu traktatu wersalskiego, powstała w 1918 roku, Liga Narodów. Powstała ona z inicjatywy USA. Jednocześnie najsilniejsze już wówczas wyłaniające się państwo świata nie uzyskało mandatu za sprawą senatu, który nie ratyfikował karty Ligi Narodów. USA nie były członkiem Ligi Narodów, co niewątpliwie osłabiło pozycję Ligi Narodów w konstelacji po I wojnie światowej, tej organizacji. Skończyło się to tym, że w Lidze Narodów powstawały różne konflikty, które doprowadziły do II wojny światowej. W trakcie tej wojny w 1942-43 roku przywódcy krajów wielkich mocarstw spotykając się na rozmaitych formalnych i nie formalnych rozmowach zaczęli myśleć o stworzeniu czegoś, co w sposób trwały zagwarantuje światu pokój. Z tych rozmów, które się toczyły w 1943-44 r. miedzy Stalinem, Churchillem Roseveltem i między innymi osobistościami, narodziła się idea ONZ. W kwietniu 1945 roku, nastąpiło podpisanie, tzn. przyjęcie na takiej wyższej międzynarodowej konferencji takiego istotnego do dziś dnia funkcjonującego dokumentu "Karty Narodów Zjednoczonych".

ONZ

Jest uniwersalną organizacją ze względu na przedmiot działania. Powstała w wyniku II wojny światowej na konferencji w San Francisco obradującej w dniach 25.04.1945 - 26.06.1945. Ma charakter powszechny. W swej działalności nawiązuje do Ligii Narodów. Dziś spośród 202 narodów suwerennych do ONZ należy 189. ONZ jest organizacją rządową ponadnarodową. ONZ wynegocjowała ponad 180 porozumień pokojowych. ONZ nie jest w stanie zapobiegać wszystkim konfliktom. Trwają dyskusję nad usprawnieniem działalności ONZ.

Cele (zawarte w statucie = Karta Narodów Zjednoczonych; weszło w życie 24.10.45).

Statut ONZ składa się z 111 artykułów podzielonych na 6 części. W preambule i artykule 1 i 2 zawarto następujące cele:

• utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa

• rozwijanie przyjaznych stosunków między państwami i narodami opartych na zasadzie równości i samostanowienia narodów

• doprowadzenie do współdziałania między państwami w rozwiązywaniu problemów gospodarczych, społecznych, kulturowych i humanitarnych

Zasady działania:

1. zasada suwerenności wszystkich członków

2. wszyscy członkowie zobowiązują się załatwiać swe spory narodowe środkami pokojowymi i powstrzymywać się od użycia groźby siły przeciw całości terytorialnej lub niepodległości innego państwa

Do ONZ mogą być przyjęte państwa demokratyczne i pokojowe, które akceptują zawarte w KNZ postanowienia.

ONZ jest organizacją powszechną, globalną i jedyną w swoim rodzaju. Statut ani razu nie był zmieniany. Dlatego występują w nim instytucje obecnie już martwe, państwa, które już nie istnieją. Statut określa obowiązki państw członkowskich. Żadne państwo nie zostało wyłączone ze składu członkowskiego. ONZ ma bardzo niski budżet. Wciąż brakuje środków na funkcjonowanie. Niektóre państwa są za tym, żeby zlikwidować ONZ i powołać nową organizację. Inni chcą ją gruntownie zmodernizować. Żeby zmienić status, zmiany muszą być przegłosowane ¾ głosów. Musi być zgoda rady. Niektórym państwom jest bardzo na rękę, aby nie zmieniać statusu. ONZ jako jedyna organizacja posiada emblemat, zdolność prawną (jest podmiotem stosunków międzynarodowych).

Organy:

• Zgromadzenie Ogólne

Organ plenarny (uchwałodawczy), skład: wszyscy członkowie (obecnie 192 państwa) zajmuje się kodyfikacją zasad prawa międzynarodowego i innych norm prawa międzynarodowego. ZO uchwala budżet, kontroluje jego przebieg. Wybiera sekretarza generalnego. Każde państwo ma jeden głos na ZO. Uchwały uchwalane są zwykłą większością głosów i większością kwalifikowaną. ZO pracuje na sesjach zwyczajnych (od października do grudnia) i na sesjach nadzwyczajnych (na wniosek minimum 15 państw lub na wniosek Rady Bezpieczeństwa). Sesje odbywają się co roku. ZO jest organem głównym.

• Rada Bezpieczeństwa

Organ wykonawczy (ustawodawczo-wykonawczy). Organ najważniejszy, bo ponosi główną odpowiedzialność za pokój na świecie. Działa na zasadzie jednomyślności i prawa weta. Jest organem starym.

Skład: 5 stałych członków (od 1945 niezmienny: Rosja, USA, Chiny, Francja, Wielka Brytania) oraz 10 niestałych członków (wybieranych przez ZO na kadencję 5 letnią).

Stałym członkom przysługuje prawo weta, które było wymysłem Stalina. Przez lata funkcjonowania RB skorzystano ponad 216 razy z prawa weta. Istnieją propozycje poszerzenia grona stałych przedstawicieli do 10 osób (np.: o Niemcy, Brazylię, Pakistan, Izrael). Istnieją propozycje, aby pozbawić stałych członków prawa weta. RB pracuje nad uchwałami, które podejmowane są jednomyślnie.

• Rada Gospodarczo-społeczna

Zajmuje się współpracą gospodarczą i rozwojem społecznym. W skład wchodzi 54 członków wybieranych na kadencję 3 letnie. Mówi się, że jest organem nieskutecznym (kwestia asymetrii gospodarczej, rosnące oazy nędzy).

• Rada Powiernicza

Organ martwy. Zajmował się problemami państw postkolonialnych. Zajmowała się pomocą państwom wchodzącym na arenę międzynarodową. Miała im ułatwiać sprawowanie polityki wewnętrznej i zewnętrznej. Dziś organ istnieje, ale nie można go zlikwidować, bo trzeba by zmienić statut.

• Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości

Organ o charakterze sądowniczym. W skład wchodzi 15 sędziów wybieranych na kadencje 9 letnie. Kandydat na sędziego powinien mieć minimum 50 lat i znać minimum 7 języków obcych. Sędziami zazwyczaj zostają byli ministrowie zagraniczni, prawnicy. Każdy sędzia zarabia 30 tyś. dolarów miesięcznie. Organ rozstrzyga spory i konflikty, dba o wprowadzenie zasady........... Zajmuje się kodyfikacją prawa międzynarodowego.

• Sekretariat Generalny

Organ o charakterze administracyjnym. Sekretarza wybiera ZO, ale kandydat musi zaakceptować Waszyngton. SG ma charakter wykonawczy, odpowiada za realizację uchwał RB i ZO. SG posiada 12 zastępców, z których każdy zarabia 35 tyś. dolarów miesięcznie.

• Siły Zbrojne ONZ

Organ specyficzny. Odpowiedzialny za uchwalanie uchwał ZO. Kontyngenty z zasobów własnych - wszyscy członkowie ONZ zmuszenie są do udostępniania określonej liczby mundurowych do sił zbrojnych. Żołnierze występują pod wspólną flagą. Koszta są refundowane z kasy ONZ (na dzień dzisiejszy ONZ jest nam winne 300 milionów złotych). Żołnierze są wysyłani na pokojowe misje, z których nie każdy wraca.

Dzisiaj z ONZ współpracuje ponad 16 organizacji wyspecjalizowanych, które razem tworzą system ONZ (m.in. Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju, WHO, MFW i inne). Organizacje wyspecjalizowane rozwiązują problemy m.in. komunikacyjne, globalne. Te organizacje i ONZ funkcjonują jeśli mają środki, których z roku na rok jest coraz mniej. Na budżet składają się tylko składki państw członkowskich. Polska płaci 4,5 miliona, 0,47%. Rozważa się pomysł wprowadzenia podatku liniowego ok.8%. ONZ utrzymuje się również z własnej działalności gospodarczej np. bilet wstępu na teren ONZ, pocztówki.

Mimo nie reformowalnych struktur i niskiego budżetu działa bardzo aktywnie:

• stabilizuje sytuację

• zapobiega wojnom

• prowadzi działania rozbrojeniowe

ONZ spowodowała, że weszły w życie:

1963 układ o zakazie doświadczeń zbrojnych w kosmosie i nad wodą

1967 układ o zasadach działalności w przestrzeni kosmicznej (ponad 100 km nad powierzchnią Ziemi)

1968 układ o nieproliferacji broni jądrowej (zakaz rozpowszechniania broni atomowej)

1971 układ o zakazie umieszczania broni atomowej na dnie mórz i oceanów

1948 powszechna deklaracja praw człowieka

1951 deklaracja praw dziecka

1973 konferencja zakazująca prześladowań

1979 ochronnie środowiska

W 1988 roku ONZ otrzymała nagrodę Nobla. W 2001 Sekretarz Generalny otrzymuje pokojową nagrodę Nobla.

Reformy proponowane:

• zmiana struktury (wprowadzenie drugiej izby; demokratyzacja)

• zwiększenie składek RB

• zwiększenie składek stałych członków

• odbiurokratyzowanie (redukcja pracowników)

• podatek liniowy składek

• zniesienie prawa weta

• RB egzekwowała zapisy ze statutu

Nie likwidować, ale zmodernizować. Organizacja jest światu potrzebna.

13. Jak oceniasz rolę ONZ dla współczesnego świata

ONZ odgrywa rolę fundamentu w tworzącym się ładzie. ONZ ma w swym statucie zapis o tworzeniu pokoju na świecie oparty na bezpieczeństwie. Musi być zreformowany, musi mieć nowe elementy. Żeby to umożliwić musi mieć swoje siły zbrojne (grupy szybkiego reagowania). Przy małych środkach jest niska skuteczność tej jak i innych organizacji zajmujących się utrzymywaniem pokoju na świecie.

Być może w ciągu 15 - 20 lat może się zmienić na arenie międzynarodowej. Nie wiadomo który ze scenariuszy spełni się. Nie zmienia się konflikt na Bliskim Wschodzie. Trudna sytuacja utrzymuje się też na Dalekim Wschodzie, czy w Czeczenii. Miejsc konfliktogennych jest sporo. Procesy globalizacyjne dążą do uzyskania pokoju na świecie.

14.Przedstaw przyczyny upadku imperium sowieckiego.

Jedną z ważniejszych przyczyn upadku bloku wschodniego była jego niereformowalność. Ponadto kryzys ZSRR, a także kryzys objętych układem warszawskim. To spowodowało niezadowolenie w społeczeństwie. Moskwa nie dawała pozwolenia na żadne reformy (polityczne, gospodarcze). Od 1979 roku Rosja angażuje się w wojnę w Afganistanie. Wydarzenia, które krok po kroku powodowały upadek ZSRR były kolejne zmiany na szczeblach władzy.

10.11.1982 roku zmarł powszechnie znienawidzony Leonin Breżniew. „Doktryna Breżniewa” głosiła, że wszystkie państwa komunistyczne mają bezwzględny obowiązek obrony komunizmu (przede wszystkim z ZSRR). Wspólnota socjalistyczna jest nienaruszalna - taki zapis był w doktrynie Breżniewa.

Stąd w ZSRR, gdzie niepodzielnie panował Breżniew narasta nowy dogmatyzm - ortodoksja polityczna. Doprowadziło do kryzysu ………..……….........................że jego następca doprowadzi do niezbędnych reform. Następcą był Julin Antropow - dotychczasowy szef KGB. Urząd sprawował krótko do 1994 roku. Nowy Konstantim Czerniewko Generalnym został Gorbaczow Rozpoczyna się era Gorbaczowa, bo nie wywodził się jako pierwszy z KGB. Gorbaczow będzie pierwszym sekretarzem generalnym a jednocześnie prezydentem. Do władzy doszedł po raz pierwszy człowiek młody - 54 lata. Gorbaczow wiedział, że w ZSRR sytuacja jest katastrofalna. Na ZSRR USA nałożyło embargo.

Papież Jan Paweł II wspierał Regana, stąd Gorbaczow postanowił powrócić do dialogu z USA, zapowiedział przebudowę Pierestrojki i nowe myślenie, które chciał przeprowadzić te reformy wraz z całym społeczeństwem. Chciał wprowadzać demokrację - socjalizm z ludzką twarzą. Reformy Gorbaczowa: swoje zamiary, które miały ratować ZSRR przed katastrofą .................. o charakterze partykularnym.

Opublikował w 1985 roku w książce pt. „Przebudowa i nowe myślenie ZSRR i całego świata”. Powrót do współpracy z zachodem. Uważał, że wszyscy są sobie potrzebni i są od siebie zależni - pierwsze takie stwierdzenie szefa ZSRR. Powinny przeważać cele ludzkie.

• zapowiada, że należy zakończyć „zimną wojnę”

• proponował odidealizowanie?? stosunków międzynarodowych

• domagał się, aby do dialogu ZSRR i USA włączyły się inne państwa komunistycznych. Miały być to sygnały dla państw bloku wschodniego do działań reformatorskich

• zapowiedział, że zrywa z …........…. wprowadzać reformy, nie powinny liczyć na pomoc ZSRR, który daje im wolną rękę państwo bloku wschodniego

Gorbaczow otrzymał za tą książkę wiele nagród, uznanie przez wszystkie kraje. Cały świat widział w Gorbaczowie wielkiego reformatora. Nie mógł tych reform wprowadzić od razu w życie, bo miał opór wewnątrz, ale zyskiwał poparcie na cały świecie. Bało się wojsko ZSRR, że stracą swoją pracę. Gorbaczow ogłosił ponownie w postaci tzw. planu Gorbaczowego pakiet reform. 15 stycznia 1986 - „Plan Gorbaczowa”. Czynił go jeszcze bardziej wiarygodnym dla USA i innych państw. Wiązano z nim wielkie nadzieje. Ten plan był płaszczyzną do porozumienia ZSRR z USA, między Gorbaczowem a Reganem. Staje się bliskim partnerem Regana. Rodzi się nowy dialog między nimi. Dialog ten przyspiesza wielka katastrofa 25 kwietnia 1986 roku elektrowni atomowej w Czarnobylu. Zginęło ponad 8 tysięcy ludzi. W wielkim nieszczęściu (wstyd, bo komunizm zawiódł - Gorbaczow o tym powiadomił) Gorbaczow zwrócił się o pomoc do USA. Już w czerwcu 1986 cały świat przyszedł z pomocą. Podpisano 13 pism o porozumieniu z ZSRR.

11-12 października 1986 roku doszło do kolejnego szczytu Gorbaczow-Regan. Od 91 nowego prezydenta Busha będą co roku aż do 1991r. Te spotkania miały duże znaczenie zwłaszcza ………….. swoją pozycję „walkę” z KGB. Gorbaczow rozpoczął reformę administracyjne w ZSRR. Republiki ZSRR miały stać się samodzielne. Ogłoszono tę reformę i rozpoczęto jej realizacje 1 stycznia 1991 roku.

Na fali tej reformy na czele poszczególnych republik nie stali sekretarze tylko prezydenci. Tu zaczyna się problem, bo ważne funkcje w państwie zaczyna sprawować Borys Jelcyn - prezydent Sowieckiej Federacji Rosyjskiej. Gorbaczow wypowiedział tak jak Jaruzelski w Polsce wojnę z alkoholizmem. Gorbaczow nie przyjął Jelcyna jako sekretarza. Nie zaprosił go do swojego biura politycznego. Dla Jelcyna Gorbaczow stał się wrogiem nr. 1.

Negocjacje USA-ZSRR

Gorbaczow wyrażał zgodę na redukcję Armii Czerwonej.

1.XII.1990 - Gorbaczow udał się do Watykanu. Po raz pierwszy przywódca ZSRR pojechał do Stolicy Apostolskiej. Ale trudności się potęgowały w ZSRR a przede wszystkim opór KGB. Jego przeciwnicy (szef obrony narodowej, szef bezp., premier ZSRR) 18.VIII.1990 doprowadzają do tzw. „puczu” w ZSRR. Przełom. Trwał do 21.VIII.1981 roku. Niektórzy twierdzą, że za puczem stał Jelcyn, inni, że Gorbaczow. Gorbaczow został aresztowany i wywieziony potajemnie na Krym (na 3 dni odcięty od świata). Cały świat śledził tą sytuację. „Pucz” okazał się nieprzygotowany, bo go nie poparli dowódcy ........…….. specjalnych. Wojsko nie wyszło na ulicę, bo obawiali się wydarzeń, które mogą zakończyć się przelaniem krwi.

Władzę przejął „Komitet Nadzwyczajny” stanął gen. Janajew - przywódca „puczu”.

W tym czasie niepewnej sytuacji, do akcji wkroczył Borys Jelcyn który zaapelował, aby trzymało się z dala. Wezwał obywateli do obrony zagrożonej wtedy władzy. Uważano, że uratował Moskwę przed wkroczeniem wojska - uznany za męża opatrzności. Udaje się na Krym i Gorbaczow wraca (załamany). Jelcyn postanowił wykorzystać uznanie społeczeństwa ...........…. opowiedział się za likwidacją partii -KPZR istniejącej Federacji Gorbaczowa. Ponad to ........... zgody Gorbaczowa zwołanie tajnego spotkania przywódców republik bloku wschodniego.

Na przełomie XIII i IX niektóre Republiki Radzieckie ogłaszają swoją niepodległość (Litwy, Łotwy i Estonii). Dalej inne republiki. ZSRR rozpada się od wewnątrz, bo występują z niego podmioty. Podpisano porozumienie o likwidacji ZSRR i powstanie nowego tworu - Wspólnoty Niepodległych Państw. (Inspiracje Jelcyna). 25 grudnia 1995 prezydent Jelcyn składa rezygnacje z pełnienia tej funkcji i zostaje prezydentem Federacji Rosyjskiej. „Kropkę nad i „ znowu postawił Jelcyn, definitywnie kończąc ZSRR. Upadek ZSRR zakończył się „zimą ….......…. Ale ten upadek poprzedziła Jesień Ludów 89 i 90, rozpoczęta w Polsce a następnie obradami przy okrągłym stole i 4 czerwca 1989 wyborami do sejmu.

15.Omow proces zjednoczenia Niemiec i skutki dla europy i polski.

W 1990 roku stacjonowało wojsko w NRD. Obalenie komunizmu w NRD oznaczało Zjednoczenie Niemiec, ale o tym nikt nie chciał słyszeć. Chcieli tylko reform (RFN, NRD, WB). Honeker zapowiedział, że NRD to państwo, które nie potrzebuje żadnych reform.

7 październik 1989 - 40 lecie NRD. Z Moskwy przyjeżdża Gorbaczow. Honeker był wysłuchany, zaś Gorbaczow wygwizdany. Po przemówieniu Gorbczowa, sam odjechał na lotnisko. Po tym na ulicach pojawiały się demonstracje o chęć reform i o odejściu od władzy Honekera. Tydzień później złożył dymisję. W ślad za przykładem Polski. Następcą został Egon Krenz - wiedział, że ruchu na rzecz zjednoczenia nic nie może powstrzymać.

9 listopada 1990 władze NRD, nie reagują na zbiórkę ludzi pod murem, władze ….......... otworzyć przejście. Kanclerz Helmut Kohl - przyspieszył ruch zjednoczeniowy. Kohl zauważył w Gorbaczowie wielką szansę dla Niemiec, szybko uzyskał jego sympatię bo Gorbaczow głosił samostanowienie narodów (dlatego zyskał sympatię również społeczeństwa niemieckiego), więc możliwość zjednoczenia.

ZSRR opowiada się za zjednoczeniem Niemiec.

3.X.1990 - Niemcy zostały zjednoczone.

-- Zjednoczenie Niemiec (zjednoczenie i jego skutki dla Polski);

- Likwidacja RWPG i Układu warszawskiego

Wszyscy w Europie byli zgodni co do zjednoczenia Niemiec. Tylko USA było za zjednoczeniem Niemiec. Niemcy chcieli szybkiego zjednoczenia, w przeciwieństwie do świata, który się tego obawiał. Po wojnie ukształtował się pogląd, że zjednoczenie Niemiec nie nastąpi w najbliższym czasie. Niemcy podzielone są słabsze. Nawet Gorbaczow był przeciwko ich zjednoczeniu. Jeżeli Niemcy mieli się zjednoczyć musiały być neutralne (nie będą miały sił zbrojnych). Warunkiem do zjednoczenia było to, że żadne państwo europejskie ani USA nie mogły mieć sił zbrojnych (baz) na terenie Niemiec. 9.XI.1989 roku runął mur berliński. Rozpoczął się proces jednoczenia Niemiec, granice zostały otwarte. Został uruchomiony proces, którego nie chciano. Trwał on do końca 1990 roku. Zaskoczone takim obrotem sprawy były siły polityczne. SPD opowiadała się za powolnym zjednoczeniem. Chciała zrównoważyć poziomy życia między RFN a NRD. U władzy była CDU, która chciała jak najszybciej zjednoczyć Niemcy. Kohl był kanclerzem (od 1982) i za wszelką cenę chciał przyspieszyć zjednoczenie. Przeciwko Niemcom były USA, Wielka Brytania i Polska, ale też Rosja. Kohl chciał USA i Wielką Brytanie przekonać.

W Polsce Sejm był kontraktowy w opozycji od 0 do 35%. Koalicja rządząca 65%. 4 czerwca 1989 roku odbyły się w Polsce wybory do senatu, które wygrała Solidarność z przewagą 99% głosów. Komuniści dostali 1 miejsce w senacie. Mazowiecki został premierem, według którego Polska będzie dążyła do ustąpienia z układu warszawskiego. Zapowiadał, że Polska będzie zachowywała poprawnie ale równoprawne stosunki z ZSRR. Jego wystąpienie było bardzo ostrożne.

W NRD podobnie jak w Rumunii panował komunizm. System był oparty na donosicielstwie. Na trzech obywateli jeden donosił. W NRD zawsze było lepsze zaopatrzenie nie tylko w artykuły spożywcze. Wszystkie państwa Układu IRWPG wspierały NRD. Obywatele NRD byli jedynym państwem Układu zadowolonym z komunizmu. Każda próba opozycyjna była tłumiona w zarodku. Państwo było zamknięte. Mało kto mógł wyjechać. NRD miało układ z RFN o wykupywaniu działaczy antykomunistów.

Od 1989 roku proces zjednoczenia Niemiec przebiegał w czterech etapach:

1 faza Październik 1989 - 9 listopad 1989 Etap spontaniczny. Społeczeństwo samo wyrusza na obalenie muru berlińskiego. Przejście było wspierane przez Kohla (obiecał każdemu po 10 marek).

2 faza 9.11.89-28.11.89 Obalenie muru berlińskiego zaczyna drugi etap. 7 - 15 listopada 1989 Kohl był w Polsce na oficjalne zaproszenie Mazowieckiego. Solidarność opowiadała się za zjednoczeniem Niemiec. NRDowcy wiedząc, że Polska zwalcza komunizm, że rozpoczynają się w niej procesy demokratyczne, wielu wyjeżdża na wakacje w 1989, m.in. do Bułgarii, z których w drodze powrotnej zatrzymywali się w ambasadach RFN m.in. w Budapeszcie i w Polsce. Za późniejszą zgodą NRD przewożono ich specjalnymi pociągami do RFN. Tak nie wróciło z wakacji około 300 tyś ludzi; około 23ej było około 100 tyś. ludzi pod murem berlińskim. Od strony wschodniej mur był chroniony jednostkami zbrojnymi dzień i noc. Od strony Berlina Zachodniego mur nie był strzeżony.

28 listopada 1989 Kanclerz Kohl ogłosił w swym orędziu 10 punktowy plan zjednoczenia Niemiec i Europy. Plan Kohla rozpoczynał fazę szybkiego jednoczenia Niemiec i zjednoczenia Europy. Plan został zatwierdzony tylko przez USA. Polska chciała uzyskać jasne informacje w sprawie granicy na Nysie Łużyckiej. Druga faza trwała do 18 marca 1990 roku, czyli do pierwszych wolnych i ostatnich demokratycznych wyborów. Kohl zabiegał od poparcie Gorbaczowa. 11 listopada 1990 Kohl udał się do Moskwy i uzyskał zgodę na zjednoczenie Niemiec. Konferencja 2+4. Obrady zaczęły się 13 listopada 1990 roku. Rozpoczęły się działania mające umiędzynarodowić Europę. 19 grudnia 1989 Kohl doprowadził do wspólnych obrad NRD i RFN. Po wizycie w Moskwie jedzie do Waszyngtonu i otrzymuje poparcie G. Busha. 18 marca 1990 roku pierwsze demokratyczne wybory do parlamentu. Z udziałem opozycji. Wygrani CDU chcieli zjednoczyć Niemcy poprzez przyłączenie NRD do RFN.

3 faza proce zjednoczenia po wyborach. Porozumienia: 18 maj 1990 - układ o Unii Walutowej. 1 lipca 1990 wszedł w życie. Na mocy tego układu markę zachodnią wprowadzono na wschodzie. Zjednoczenie gospodarcze Niemiec.

4 faza międzynarodowa. Najważniejszy był 12 wrzesień 1990 roku w Moskwie układ o ostatecznej regulacji... Określał on granice zjednoczenia Niemiec. Przywracał suwerenność Niemiec. Na tej podstawie 20 września 1990 roku został wprowadzony w życie układ NRD i RFN (układ zjednoczeniowy). 3 października 1990 roku NRD została przyłączona do RFN. Granica zjednoczonych Niemiec biegła wzdłuż Odry Nysy Łużyckiej.

Przełom w stosunkach politycznych między Polską a Niemcami ich zjednoczeniu.

Zjednoczenie wywołało niepokój w Europie. Ludzie byli spokojniejsi, gdy Niemcy były podzielone, bo nieczuli się zagrożeni, choć z początku to był dramat, bo granica była sztucznie stworzona a rodziny podzielone. Wszyscy bali się ponownego zjednoczenia Niemiec.

Między stosunkami polsko-niemieckimi a stosunkami politycznymi w Europie występowało sprzężenie zwrotne. Niemcy po zjednoczeniu mogłyby zagrażać małym i średnim państwom. Polska szukała sojuszników między innymi we Francji i Moskwie. Rozmowy były o tym jak okiełznać to zjednoczenie. Tak należy zbudować stosunki polityczne, żeby Niemcy były państwem europejskim a nie Europa niemiecka. Nieudało się, aby Polska była na spotkaniu 2+4.

Jednym z najważniejszych elementów systemu w Europie po 90tym roku stały się Niemcy i nowe relacje polsko-niemieckie. Wraz ze zjednoczeniem Niemiec przestał istnieć tzw. problem niemiecki w stosunkach międzynarodowych. Wraz z tym zjednoczeniem zarysował się szansa na zjednoczenie Europy i zlikwidowanie skutków układu sił. Istotną rolę w tych procesach odegrały stosunki polsko-niemieckie. Bazowały na układach.

1. 14 listopada 1990. Traktat o potwierdzeniu istniejącej granicy polsko-niemieckiej na Odrze i Nysie Łużyckiej.

Zamknięto trwającą od 1945 roku dyskusję o granicy polsko-niemieckiej. Niemcy uznali granice trwale. Niemcy nigdy nie będą domagały się rewizji tej granicy. Zjednoczone Niemcy pogodziły się, że ziemie utracone po 45 roku są stracone na zawsze i będą teraz częścią Polski. Były pewne obawy na terenach Polski zachodniej, że po zjednoczeniu, Niemcy będą chcieli odebrać Polsce tereny lub przynajmniej będą żądali odszkodowania. Dołączono niezręczne stwierdzenie, że sprawy majątkowe nie są przedmiotem tego traktatu i być może kiedy indziej będą uregulowane. Ceną za zgodę na granicę był zapis, że w Polsce jest mniejszość niemiecka. Jest ona uznana przez rząd, który zobowiązuje się do zapewnienia jej warunków do życia. Strona niemiecka wyliczyła, że jest około 15 milionów Niemców w Polsce, co było nieprawdą. W rzeczywistości było ich około 15 tysięcy. Byli to głównie młodzi Polacy, pochodzenia niemieckiego chcąc uzyskać podwójne obywatelstwo i wyjechać do Niemiec. Głównie wyjeżdżali ze Śląska lub Pomorza. Około 95% „polskich Niemców” nie znało języka niemieckiego. Strona niemiecka nie zapewniała takiej opieki Polakom. W Niemczech było około 350 tysięcy Polaków. Nie byli uznani jako mniejszość, byli jedynie gośćmi. Do dziś mniejszość niemiecka ma swojego przedstawiciela w sejmie i są w Polsce szkoły niemieckie. Strona polska zapewniała przywileje prawne. Polacy w Niemczech do dzisiaj nie mają żadnych praw i mogą być w każdej chwili wydelegowani do Polski. Dzisiaj nie ma konfliktu między mniejszością niemiecką a Polakami. Obecnie są przypadki zrzekania się obywatelstwa niemieckiego. Dochodzą do wniosku, że to był błąd, a wybierając podwójne obywatelstwo mieli nadzieję na lepszą przyszłość. Byli rozczarowani i nie znali języka. W Niemczech byli traktowani jak Polacy, w Niemczech byli podejrzani.

2. 17 czerwiec 1991. Podpisano drugi traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy między Polską a zjednoczonymi Niemcami.

Na początku lat 90-tych rozpoczęła się budowa polsko-niemieckiej współpracy. Niemcy zobowiązali się, że będą popierali Polskę w Unii. Kohl zobowiązał się, że Niemcy będą dążyły do integracji, do poszerzania grona państw europejskich. Na mocy tych traktatów rozwinęła się współpraca bilateralna. Dzisiaj dla Polski Niemcy są głównym partnerem handlowym. Obroty roczne wynoszą około 20, 25 mld$. Jesteśmy głównym rynkiem zbytu dla Niemców. Około 40% polskiego eksportu i 30% polskiego importu przypada na rynek niemiecki.

Rozwiązano Rade Wzajemnej Pomocy Gospodarczej na prośbę rządu polskiego i węgierskiego dnia 28 czerwca 1991. Układ Warszawski na wniosek Polski i Węgier struktury wojskowe zostały rozwiązane 31 marca 1991. Ostateczna likwidacja 1 lipca 1991. Oddział y Armii Radzieckiej opuściły tereny polskie 17 września 1993 roku. Chciano nawiązać do ataku Armii Czerwonej z 17 września 1939 roku.

Kończy się okupacja państwa polskiego. Wtedy dopiero Polska stała się suwerenna, wolna. Rozwiązanie RWPG i Układu Warszawskiego oznaczało koniec etapu powojennego w stosunkach politycznych między Polską, Rosją i Niemcami. Rozwiązanie ich otworzyło drogę na nowe stosunki między Polską a Rosją.

V2 :: Międzynarodowe Stosunki Polityczne :: Pytania :: © 2007 EOP :: 20.11.2007 1 z 19

---