“Guidelines on Ergonomic Criteria for Bridge Equipment and Layout” MSC.Circ.982, 20 December 2000, Maritime Safety Committee 73rd session, IMO, London 2000.
Komitet Bezpieczeństwa na Morzu (The Maritime Safety Comittee) na swojej 73 sesji w 2000 roku zaakceptował „Wytyczne dla kryteriów ergonomicznych i rozmieszczenia urządzeń mostka nawigacyjnego”. Opracowano je w celu ułatwienia projektowania i konstruowania ergonomicznych mostków w zakresie budowy i rozmieszczenia urządzeń nawigacyjnych, jak również z uwzględnieniem potrzeb szeroko pojętej bezpiecznej, wydajnej i efektywnej nawigacji.
Wytyczne te uzupełniają wymagania znowelizowanego prawidła 15/V Międzynarodowej konwencji o bezpieczeństwie życia na morzu „SOLAS 1974” - „Zasady projektowania mostka nawigacyjnego, projektowania i rozmieszczenia systemów i wyposażenia nawigacyjnego, oraz zasady procedur czynności na mostku”, które weszło w życie 1 lipca 2002r. Mają one zastosowanie do nowobudowanych statków. W myśl konwencji SOLAS, pod pojęciem „nowo zbudowany” należy rozumieć stadium budowy, w którym:
położono stępkę, lub
zaczyna się budowa, którą można zidentyfikować jako budowę określonego statku, lub
rozpoczął się montaż statku i zużyto już 50 ton lub 1% przewidywanej masy wszystkich materiałów konstrukcyjnych, w zależności, która z tych wartości jest niższa. [4]
Opis stanowisk pracy na mostku nawigacyjnym
Rys. Propozycja rozmieszczenia stanowisk na mostku nawigacyjnym (opracowanie własne na podstawie [10])
Stanowisko prowadzenia nawigacji i manewrowania (ang. Workstation for navigating and manoeuvring)
Jest to główne stanowisko dowodzenia statkiem przystosowane do pracy w pozycji siedzącej lub stojącej, charakteryzujące się:
optymalną widocznością,
zintegrowaną prezentacją informacji,
możliwością kontroli i obsługi urządzeń mostka,
w celu prowadzenia wachty oraz przeprowadzania i nadzorowania przebiegu manewrów statku. Stanowisko prowadzenia nawigacji i manewrowania powinno umożliwiać bezpieczne nawigowanie statkiem, w szczególności, gdy wymagana jest szybka decyzja w celu podjęcia konkretnego działania.
Stanowisko monitorowania (ang. Workstation for monitoring)
Stanowisko, z którego istnieje możliwość, ciągłej i nieprzerwanej obserwacji i kontroli obsługiwanych urządzeń i otaczającego środowiska, w pozycji siedzącej lub stojącej. W przypadku, gdy na mostku pracuje kilku członków załogi, zwalnia ono nawigatora z obowiązku nawigowania ze stanowiska prowadzenia nawigacji i manewrowania i/lub umożliwia realizację funkcji kontrolnych przez kapitana statku i/lub pilota.
Stanowisko sterowania ręcznego (Stanowisko sternika) (ang. Workstation for manual steering. Helmsman's Workstation)
Stanowisko, z którego istnieje możliwość sterownia ręcznego statkiem przez sternika, gdy jest to podyktowane wymaganiami prawnymi lub jeśli jest to uznane za konieczne z jakiejkolwiek innej przyczyny. Preferowana jest, ale nie obowiązkowa, siedząca pozycja sternika.
Stanowisko menewrowe (skrzydło mostka) (ang. Workstation for docking. Bridge wing)
Stanowisko do przeprowadzania manewrów cumowniczych, zlokalizowane na skrzydle mostka, powinno umożliwiać nawigatorowi i pilotowi (jeżeli jest obecny na statku):
obserwację wszystkich stosownych, zewnętrznych i wewnętrznych źródeł informacji i wskaźników, oraz
kontrolę i nadzór nad manewrami statku.
Stanowisko planowania i dokumentacji (ang. Workstation for planning and documentation)
Stanowisko, na którym jest możliwe planowanie przyszłych operacji statkowych (np.: planowanie podróży) oraz zapisywanie i dokumentowanie wszystkich działań przedsięwziętych na statku (np.: zapisy w Dzienniku Okrętowym).
Stanowisko bezpieczeństwa (ang. Workstation for safety)
Stanowisko, na którym znajdują się urządzenia umożliwiające monitorowanie i kontrolę oraz obsługę statkowych systemów bezpieczeństwa, innych niż systemy radiokomunikacyjne (np.: systemu przeciwpożarowego, kontrolę zamknięcia/ otwarcia drzwi wodoszczelnych etc.).
Stanowisko łączności (ang. Workstation for communication)
Stanowisko umożliwiające kontrolę i obsługę urządzeń do alarmowania w niebezpieczeństwie oraz łączności za pomocą konsoli GMDSS:
w niebezpieczeństwie,
w sprawach dotyczących bezpieczeństwa żeglugi,
ogólnej (eksploatacyjnej).
WYPOSAŻENIE STANOWISK MOSTKA NAWIGACYJNEGO
STANOWISKO PROWADZENIA NAWIGACJI I MANEWROWANIA |
|
Wyposażenie podstawowe |
Wyposażenie dodatkowe |
|
|
STANOWISKO MONITOROWANIA |
|
Wyposażenie podstawowe |
Wyposażenie dodatkowe |
|
|
STANOWISKO STEROWANIA RĘCZNEGO (STANOWISKO STERNIKA) |
|
Wyposażenie podstawowe |
Wyposażenie dodatkowe |
|
|
STANOWISKO MANEWROWE (SKRZYDŁA MOSTKA) |
|
Wyposażenie podstawowe |
Wyposażenie dodatkowe |
|
|
STANOWISKO PLANOWANIA I DOKUMENTACJI |
|
Wyposażenie podstawowe |
Wyposażenie dodatkowe |
|
|
STANOWISKO BEZPIECZEŃSTWA |
|
Wyposażenie podstawowe |
Wyposażenie dodatkowe |
|
|
STANOWISKO ŁĄCZNOŚCI |
|
Wyposażenie podstawowe |
Wyposażenie dodatkowe |
radiotelefony przenośne |
|
+ Umieszczone na stanowisku nawigowania i manewrowania lub na stanowisku planowania i dokumentacji.
++ Umieszczone na stanowisku bezpieczeństwa lub na stanowisku łączności.
Wymagania ergonomiczne
Minimalne pole widzenia
Widok powierzchni morza ze stanowiska prowadzenia nawigacji i manewrowania nie powinien być zasłonięty na odległość przed dziobem statku większą niż dwie jego długości lub 500 m, w zależności, która z tych wartości jest mniejsza. Warunki te powinny być spełnione dla widoczności powierzchni morza w kierunku dziobu i w sektorze do 10° na każdą burtę. Powyższe wymagania muszą być spełnione niezależnie od zanurzenia, trymu i ładunku pokładowego.
Minimalne pole widzenia
Pole widzenia dookoła statku
Widok dookoła statku powinien być niezakłócony w zakresie 360° dla obserwatora poruszającego się wewnątrz sterówki.
Pole widzenia ze stanowiska prowadzenia nawigacji i manewrowania
Łuk poziomego pola widzenia ze stanowiska prowadzenia nawigacji i manewrowania powinien mieć nie mniej niż 225° , to jest przynajmniej 22,5° poza trawers statku z każdej burty.
Pole widzenia ze stanowiska do prowadzenia nawigacji i manewrowania
Pole widzenia ze stanowiska monitorowania
Ze stanowiska monitorowania pole widzenia powinno rozciągać się od kierunku dziobu do:
co najmniej 90° na lewej burcie,
22,5° poza trawers na prawej burcie.
Rys. Pole widzenia ze stanowiska monitorowania
Pole widzenia ze skrzydeł mostka
Z każdego skrzydła mostka, łuk poziomego pola widzenia powinien być równy co najmniej 225°, to jest od kąta 45° przeciwnej burty do dziobu, a następnie 180° od dziobu do rufy statku.
Rys. Pole widzenia ze skrzydeł mostka
Pole widzenia ze stanowiska sterowania ręcznego
Ze stanowiska sterowania ręcznego (stanowiska sternika) pole widzenia powinno wynosić od kierunku dziobu do co najmniej 60° na każdą burtę statku.
Rys. Pole widzenia ze stanowiska sterowania ręcznego
Sektory cienia
Bezpieczne pole widzenia ze stanowiska nawigowania i manewrowania nie może być ograniczone ze względu na sektory cienia.
Żaden sektor cienia spowodowany ładunkiem pokładowym, urządzeniami przeładunkowymi lub innym przeszkodami na zewnątrz sterówki z przed trawersu statku, który zasłania pole widzenia ze stanowiska prowadzenia nawigacji i manewrowania, nie powinien mieć szerokości przekraczającej 10°. Łączny kąt sektorów cienia nie powinien przekraczać 20°. Prześwit pomiędzy dwoma sektorami cienia powinien wynosić co najmniej 5°. W strefie od dziobu do 10° na każdą burtę, żaden sektor cienie nie może przekroczyć 5°.
Widok na burtę statku
Burty statku powinny być widoczne ze skrzydeł mostka. Skrzydła mostka muszą być wyprowadzone na zewnątrz i wymiarem odpowiadać największej szerokości statku. Widok poza burtę statku nie może być zakłócony.
Zalecenia dotyczące instalacji i konstrukcji okien na mostku
Dolna krawędź okien frontowych
Wysokość dolnej krawędzi okien frontowych powinna być taka, aby umożliwić osobie w pozycji siedzącej przy stanowiskach prowadzenia nawigacji i manewrowania oraz monitorowania, możliwość niezakłóconej obserwacji w kierunki dziobu statku.
W zakresie wymaganego pola widzenia, wysokość dolnej krawędzi okien nad pokładem mostka, powinna być jak najniższa. W żadnym przypadku dolna krawędź okien frontowych nie może zakłócać pola widzenia opisanego w podpunkcie 3.1 niniejszej pracy.
Górna krawędź okien frontowych
Górna krawędź okien frontowych powinna umożliwiać osobie w pozycji stojącej na stanowisku prowadzenia nawigacji i manewrowania o wzniesieniu ocznym powyżej 1 800mm ponad pokładem mostka, niezakłóconą obserwacje horyzontu przed dziobem statku, w ciężkich warunkach pogodowych podczas znacznego kołysania wzdłużnego statku. Kiedy warunek wzniesienia ocznego na wysokości 1 800mm ponad pokład mostka, jest zbyt wygórowany i niemożliwy do spełnienia, może zostać on zmniejszony, ale do wartości nie mniejszej niż 1 600mm.
Framugi okienne
Framugi pomiędzy oknami powinny być jak najwęższe i nie powinny być montowane bezpośrednio przed jakimkolwiek ze stanowisk i w osi wzdłużnej symetrii statku. Jeśli elementy usztywniające konstrukcję pomiędzy oknami muszą być zasłonięte, nie powinno to w żaden sposób ujemnie rzutować na pole widzenia z jakiejkolwiek pozycji wewnątrz sterówki.
Nachylenie okien frontowych
W celu uniknięcia refleksów świetlnych, okna frontowe powinny być odchylone, w stosunku do linii pionu, górną krawędzią na zewnątrz, pod kątem nie mniej niż 10°, a nie więcej niż 25°.
Nachylenie okien tylnich i bocznych
W celu uniknięcia refleksów świetlnych, okna tylne i boczne powinny być odchylone od linii pionu, górną krawędzią na zewnątrz, pod kątem nie mniej niż 10°, a nie więcej niż 25°.
Zdejmowalne osłony przeciwsłoneczne
Aby zapewnić niezakłócony widok i uniknąć refleksów w jasnym świetle słonecznym, wszystkie okna powinny posiadać osłony przeciwsłoneczne, z minimalnym zniekształceniem kolorów. Osłony te powinny być łatwo zdejmowalne i nie powinny być zamontowane na stałe.
Parametry szkła
Okna na mostku nie powinny być montowane ze szkła polaryzowanego lub przyciemnianego.
Widoczność
Dobra widoczność powinna być zapewniona przez co najmniej dwa okna, niezależnie od warunków pogodowych, np. poprzez zamontowanie szyb wirujących.
Układ mostka
Wymiary sterówki
Wysokość sufitu w sterówce powinna być zaprojektowana z uwzględnieniem instalacji panelu górnego i urządzeń podwieszanych pod sufitem. Bezpieczna wysokość sufitu nad pokładem powinna wynosić przynajmniej 2,25 m. Dolna krawędź urządzeń podwieszanych pod sufitem powinna być co najmniej 2,1 m powyżej pokładu mostka w przestrzeniach otwartych, korytarzach oraz na stojących stanowiskach pracy.
Widok na obszar przed nadbudówką
Powinna być zapewniana możliwość obserwacji ze sterówki pokładu przed nadbudówką.
Widok z pozycji w pobliżu centralnego frontowego okna na mostku
Pozycja dogodna do obserwacji powinna być umiejscowiona w pobliżu centralnego frontowego okna.
Jeśli widoczność wzdłuż wzdłużnej osi symetrii statku jest zakłócona przez maszty, dźwigi etc., to powinny być zapewnione dodatkowe dwie dogodne pozycje do obserwacji, jedna po lewej stronie, a druga po prawej stronie wzdłużnej osi symetrii statku, z odstępem pomiędzy nimi nie większym niż 5 m.
Dostęp do okien frontowych
Oprócz pozycji dogodnej do obserwacji opisanej w podpunkcie powyżej niniejszej pracy, powinien być możliwy dostęp do frontowych okien mostka, lub w przypadku jeśli jest to niemożliwe do spełnienia, pozycja z podpunktu powyżej powinna pomieścić dwie osoby.
Umiejscowienie stanowiska prowadzenia nawigacji i manewrowania
Stanowisko prowadzenia nawigacji i manewrowania powinno, jeśli to możliwe, być umiejscowione na prawej burcie blisko wzdłużnej osi symetrii statku.
Umiejscowienie stanowiska sterowania ręcznego
Stanowisko sterowania ręcznego (stanowisko sternika) powinno być umiejscowione na wzdłużnej osi symetrii statku. Jeśli widok naprzód jest zakłócony przez maszty, dźwigi etc., wtedy stanowisko sternika powinno być przesunięte poza wcześniej wspomnianą oś w prawą stronę, wystarczająco daleko, aby zapewnić odpowiednie pole widzenia. Jeśli stanowisko sterowania ręcznego znajduje się poza wzdłużną osią symetrii statku, powinny być zapewnione widoczne w dzień i w nocy znaki umożliwiające jednoznaczne określenie kierunku na wprost od dziobu statku (np.: światło sternika na szczycie przedniego masztu).
Umiejscowienie stanowiska monitorowania
Stanowisko monitorowania powinno, jeśli to możliwe, być umiejscowione na lewej burcie blisko wzdłużnej osi symetrii statku.
Łączność wewnętrzna
Powinien być zapewniony system łączności wewnętrznej pomiędzy stanowiskiem cumowania a stanowiskiem prowadzenia nawigacji i manewrowania, jeśli odległość pomiędzy nimi jest większa niż 10 m. Na statkach z otwartymi skrzydłami, łączność pomiędzy stanowiskiem prowadzenia nawigacji i manewrowania a skrzydłami mostka powinna być zawsze zapewniona.
W szczególności, system łączności wewnętrznej powinien być zapewniony wszędzie tam, gdzie stanowiska robocze są rozproszone, tak, aby mogła być prowadzona skuteczna i ciągła łączność niezależnie od wykonywanych czynności operacyjnych.
Jest bardzo ważne aby łączność typu rozkaz/potwierdzenie była dwukierunkowa.
Drzwi
Wszystkie drzwi sterówki powinny być tak skonstruowane, aby można je było otwierać/zamykać jedną ręką. Drzwi mostka prowadzące na skrzydła nie powinny być samozamykające się. Znaczy to, że rozwiązanie konstrukcyjne powinno umożliwiać blokadę tychże drzwi w pozycji otwartej.
Wyposażenie dodatkowe
Wszystkie rzeczy:
wyposażenie bezpieczeństwa (kamizelki ratunkowe, radiotelefony, sprzęt przeciwpożarowy i pirotechniczny, etc.),
wyposażenie sygnalizacyjne (bandery, flagi państwowe i MKS)
pomoce nawigacyjne (liniały, trójkąty nawigacyjne, ołówki etc.),
i inne pozostałe
powinny znajdować się w odpowiednich miejscach do tego przeznaczonych i właściwie oznaczonych.
Dostęp i przejścia
Poprzez sterówkę powinno być zapewnione swobodne przejście ze skrzydła na skrzydło o minimalnej szerokości 1 200 mm.
Odległość pomiędzy sąsiednimi stanowiskami powinna być na tyle duża, aby umożliwiała swobodne przejście dla osoby nie zajętej żadnymi czynnościami operacyjnymi przy danych stanowiskach.
Przejście pomiędzy różnymi stanowiskami roboczymi powinno być nie węższe niż 700 mm. Przestrzeń robocza danego stanowiska nie powinna być zaliczana do przejścia.
Odległość pomiędzy szotem przednim mostka lub urządzeniem/konsolą zamontowaną na szocie przednim mostka, a innymi urządzeniami lub konsolami zamontowanymi dalej, musi być na tyle duża aby zapewnić swobodne mijanie się dwóch osób. Przejście to musi mieć co najmniej 1 000 mm, ale nie mniej niż 800 mm.
Środowisko pracy
Temperatura optymalna
Optymalny zakres temperatur do wykonywania lekkich prac, dla osoby ubranej odpowiednio do pory roku, wynosi:
+21°C ÷ +27°C (ciepły klimat lub lato),
+18°C ÷ +24°C (zimny klimat lub zima).
Różnica temperatur
Różnica temperatur pomiędzy jakimikolwiek dwoma punktami w przestrzeni roboczej na mostku powinna być utrzymywana w miarę możliwości na jednym poziomie i nie większa niż 5°C, np.: temperatura powietrza na poziomie pokładu mostka i na wysokości głowy.
Wilgotność względna powietrza
Wilgotność względna powietrza powinna być utrzymywana w przedziale 20% ÷ 60%. Optymalny zakres wilgotności wynosi 40% ÷ 45%. Dla przykładu dla temperatury powietrza +21°C preferowana wilgotność względna powietrza powinna wynosić 45%, a wraz ze wzrostem temperatury wartość ta powinna maleć. W celu zapobiegania wysychania i podrażnienia błon śluzowych oczu i dróg oddechowych, wilgotność względna powietrza na mostku nie powinna być niższa niż 20%.
Klimatyzacja
Sterówka powinna być wyposażona w system klimatyzacji lub wentylacji wystarczający do utrzymania odpowiedniej temperatury i wilgotności. Rozwiązania konstrukcyjne muszą umożliwiać regulację wartości temperatury i wilgotności, przy zamkniętych oknach i drzwiach w sterówce, w zakresach podanych w podpunkcie powyżej niniejszej pracy.
Wylot ciepłego powietrza
System ogrzewania powinien być tak skonstruowany, aby wylot ciepłego powietrza nie był skierowany bezpośrednio na ludzi.
Wylot zimnego powietrza
System klimatyzacji powinien być tak skonstruowany, aby wylot zimnego powietrza nie był skierowany bezpośrednio na ludzi.
Prędkość strumienia powietrza
System wentylacji nie powinien wytwarzać strumienia powietrza przekraczającego 0,5 m/s. Jeśli to możliwe, preferowana prędkość strumienia powietrza to 0,3 m/s, co wyklucza zdmuchiwanie dokumentów.
Poziom hałasu
Poziom hałasu na stanowiskach pracy nie powinien być utrzymany na poziomie, który:
interferuje z dźwiękami, które są jak najbardziej pożądane, np.: telefon, łączność radiowa, sygnalizacja alarmowa,
powoduje zmęczenie, znużenie lub może prowadzić do uszkodzenia zdrowia,
obniża ogólną efektywność pracy.
Wibracje
Niekomfortowe poziomy wibracji nie powinny występować na mostku. Wibracje na mostku powinny zostać zredukowane do takiego poziomu, aby personel mostka:
mógł wykonywać swoje czynności bez przeszkód,
nie był wystawiony na ryzyko utraty zdrowia.
Natężenie światła
Zadowalający poziom natężenia światła powinien być na mostku, aby można było prowadzić normalne czynności operacyjne zarówno w morzu jak i w porcie, w dzień i w nocy.
Adaptacja do warunków nocnej obserwacji
Czerwone lub filtrowane białe światło powinno być używane do adaptacji do warunków nocnej obserwacji na wszystkich urządzeniach wymagających podświetlenia, dotyczy to również skrzydeł mostka.
Kontrast podświetlenia
Powinien być unikany duży kontrast podświetlenia pomiędzy przestrzenią roboczą a otoczeniem. Natężenie podświetlenia przestrzeni roboczej nie powinno przekraczać więcej niż 3 razy średniego natężenia światła otaczającego.
System oświetlenia z możliwością regulacji natężenia i kierunku
System oświetlenia powinien umożliwiać personelowi na mostku regulację natężenia i kierunku świecenia dla różnych miejsc mostka jak i dla indywidualnych urządzeń. Poniższa tabelka przedstawia parametry zalecanego oświetlenia:
Miejsce |
Parametry oświetlenia |
Mostek, noc |
czerwone lub filtrowane białe, płynna regulacja w zakresie od 0 lux do 20 lux |
Korytarze i pomieszczenia sąsiednie, dzień |
białe, płynna regulacja w zakresie od 0 lux do przynajmniej 300 lux |
Korytarze i pomieszczenia sąsiednie, noc |
czerwone lub filtrowane białe, płynna regulacja w zakresie od 0 lux do 20 lux |
Przeszkody, noc |
czerwone światło punktowe, płynna regulacja w zakresie od 0 lux do 20 lux |
Stół nawigacyjny, dzień |
|
Stół nawigacyjny, noc |
filtrowane białe światło iluminacyjne lub punktowe, płynna regulacja w zakresie od 0 lux do 20 lux |
Pozostałe wymagania dotyczące oświetlenia
Na mostku musi być zapewniona regulacja natężenia oświetlenia. Rozwiązania konstrukcyjne muszą zapewnić takie oświetlenie, które:
nie będzie oślepiać personelu pracującego na mostku,
zminimalizuje ilość świateł rozproszonych,
wyeliminuje refleksy świetlne i odbicia światła od urządzeń, okien i elementów konstrukcyjnych mostka,
nie będzie migotać z częstotliwością rozróżnialną przez ludzkie oko.
Regulacja oświetlenia
Potencjometry regulacyjne oświetlenia powinna znajdować się przy wejściach i wyjściach do pomieszczeń zamkniętych i powinna być podświetlona w celu łatwiejszej lokalizacji w nocy.
Kolorystyka wnętrz
Powinny być używane nienasycone, stonowane kolory dające poczucie i wrażenie spokoju, nie powodujące zbędnych refleksów świetlnych. Jaskrawe kolory nie powinny być używane. Zalecane są kolory ciemne lub zbliżone do zielonego. Alternatywnie mogą zostać użyte kolory niebieski lub brązowy.
Ogólne wytyczne bezpieczeństwa
Sterówka, skrzydła mostka i górny pokład mostka powinny posiadać powierzchnie antypoślizgowe. Nie powinno być żadnych ostrych krawędzi, które mogą spowodować skaleczenie. Musi być zapewniona wystarczająca ilość relingów pozwalająca na swobodne korzystanie ze wszystkich stanowisk w czasie złych warunków pogodowych. Sprzęt na mostku powinien znajdować się w łatwo dostępnych miejscach do tego przeznaczonych, odpowiednio oznakowanych.
Konstrukcja stanowisk i przestrzeni roboczych
Przestrzeń robocza stanowisk
Stanowiska prowadzenia nawigacji i manewrowania, monitoringu i skrzydła mostka powinny być tak zaprojektowane i rozmieszczone, aby oferowana przez nie przestrzeń robocza była wystarczająca do obsługi przez nie mniej niż dwie osoby, ale na tyle zwarta, aby umożliwiała obsługę przez jedną osobę.
Wymiary konsoli
Konsola powinna mieć takie wymiary, aby była możliwość jej obsługi przez jedną osobę w pozycji siedzącej.
Widoczność
Konsola powinna być tak zaprojektowana, aby z normalnej pozycji roboczej wymagany zakres widoczności do jej obsługi nie przekraczał 190°. Widoczność ta powinna być redukowana, jeśli to możliwe, za pomocą odpowiednio rozmieszczonych wskaźników.
Wysokość konsoli
Szczyt konsoli nie powinien przekraczać wysokości 1 200 mm.
Wymiary przestrzeni na nogi
Przestrzeń na nogi powinna zapewniać minimum 450 mm głębokości w swojej górnej części i minimum 600 mm głębokości w swojej dolnej części.
Wymiar stołu nawigacyjnego
Stół nawigacyjny powinien być na tyle duży aby jego rozmiar dopasowany był do pomieszczenia map nawigacyjnych o standardowych rozmiarach.
Konstrukcja krzesła
Krzesła na stanowiskach roboczych powinny być tak skonstruowane aby:
zapewniały stabilne oparcie dla nóg,
posiadały możliwość obrotu,
istniała możliwość przesunięcia z przestrzeni roboczej.
Układ konsol i wskaźników
Urządzenia i wskaźniki powinny być rozmieszczone w sposób logiczny i połączony w funkcjonalne grupy. Lokalizacja powtarzających się grup funkcyjnych powinna być podobnie rozmieszczona i zgrupowana na wszystkich konsolach. Informacja prezentowana na wskaźnikach powinna być łatwo dostępna i widoczna dla wszystkich osób, a jeśli jest to niemożliwe powinna być zdublowana. Odczyt danych ze wskaźników nie powinien sprawiać problemów podczas wykonywania normalnych czynności operacyjnych na danym stanowisku. Regulatory wymagające częstego lub dokładnego ustawiania powinny być umieszczone nie dalej niż 675 mm od przedniej krawędzi konsoli i powinny być rozmieszczone w sposób logiczny i funkcjonalny celem łatwiejszego dostępu do nich. Jednak jednym z najważniejszych rozwiązań konstrukcyjnych konsoli wraz ze wskaźnikami i regulatorami jest dopasowanie jej do fizjologicznych ograniczeń operatora pod względem pola widzenia, tak jak to ilustruje poniższy rysunek.
Rys. Poziome pole widzenia (opracowanie własne na podstawie
Alarmy
Alarmy można podzielić ze względu na sposób w jaki informują o swoim stanie. Wyróżniamy alarmy wizualne i dźwiękowe.
Alarmy dźwiękowe
Alarmy dźwiękowe powinny być używane w połączeniu z alarmami wizualnymi. Potwierdzenie takiego alarmu powinno go wyciszyć. Dźwięk alarmu powinien być łatwo rozróżnialny, inny niż powszechnie używane sygnały dźwiękowe dzwonków, gongów i innych urządzeń. W czasie normalnych warunków operacyjnych, alarm dźwiękowy powinien być dobrze słyszalny wewnątrz sterówki i na skrzydłach mostka, a jego dźwięk nie powinien być nieprzyjemny i uciążliwy dla ludzkiego ucha. Ciśnienie akustyczne w odległości jednego metra od urządzenia emitującego alarm powinno wynosić przynajmniej 75 dB i powinno być przynajmniej 10 dB lub co jest jak najbardziej rekomendowane 20 dB, powyżej poziomu głośności otoczenia, ale nie powinno przekraczać 115 dB. Z wyjątkiem dzwonków, częstotliwość sygnału alarmów dźwiękowych powinna mieścić się w przedziale od 200 Hz do 2 500 Hz, z czego rekomendowany zakres jest od 500 Hz do 1 500 Hz.
Alarmy wizualne
Alarmy wizualne powinny w sposób jasny i jednoznaczny odróżniać się od standardowych informacji prezentowanych na wskaźnikach. W stanie aktywnym powinny migać, aż do momentu potwierdzenia. Czas świecenia powinien być taki sam lub dłuższy od czasu nieświecenia. Rekomendowana częstotliwość migotania mieści się w przedziale od 0,5 Hz do 1,5 Hz. Wszystkie alarmy wizualne nie powinny w żaden sposób utrudniać nocnej obserwacji.
Powinna być zapewniona możliwość potwierdzania alarmów zarówno akustycznych jak i wizualnych ze stanowiska nawigowania i manewrowania, tak aby uniknąć rozpraszania obsady mostka alarmami, które nie stanowią bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa i nie wymagają podjęcia natychmiastowego działania. Wskaźniki i panele kontrolne alarmu przeciwpożarowego i alarmu bezpieczeństwa powinny znajdować się na stanowisku bezpieczeństwa. Powinny być zaprojektowane alarmy wskazujące brak zasilania lub wadliwe działanie urządzeń. Wskaźnik alarmu musi w sposób jednoznaczny pokazywać stan (alarm lub brak alarmu) w jakim się znajduje. Alarm powinien być nadawany przez cały czas do momentu potwierdzenia i skasowania przez operatora. Alarmy powinny być:
jasne i zrozumiałe,
jednoznaczne,
wyróżniające się,
przedstawione w formie dźwiękowej i wizualnej.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
ergonomia www przeklej pl
ergonomia od poczatku www przeklej pl
b pr i ergonomia air 04 www przeklej pl
b pr i ergonomia air 02 www przeklej pl
b pr i ergonomia air 03 www przeklej pl
zagadnienia z ergonomii www.przeklej.pl, BHP, ERGONOMIA
b pr i ergonomia air 05 www przeklej pl
PIERWSZA POMOC, PŁ-Ochrona środowiska, Ergonomia
MSC MEPC[1][1] 3 Circ 3
b pr i ergonomia air 04 www przeklej pl
download Zarządzanie Produkcja Archiwum w 09 pomiar pracy [ www potrzebujegotowki pl ]
Wyklad 6 Testy zgodnosci dopasowania PL
WYKŁAD PL wersja ostateczna
Course hydro pl 1
PERFORMANCE LEVEL, PL
struktura organizacyjna BTS [ www potrzebujegotowki pl ]
PROJEKTOWANIE ERGONOMICZNE
więcej podobnych podstron