Dr inż. Sylwia Werbińska-Wojciechowska

Kurs: Logistyka - Seminarium

Pytania na kolokwium - semestr zimowy 2011/2012

1. W jakim celu przeprowadzana jest klasyfikacja ABC/XYZ, na czym polega i jakie znasz kryteria klasyfikacji. (dobrze jest to opisane w instrukcji)

W praktyce dla przedsiębiorstw wykorzystanie klasyfikacji XYZ ma znaczenie jedynie w

połączeniu z metodą ABC. Analiza ABC/XYZ pozwala na dokładne określenie „wartości logistycznej” poszczególnych produktów. Przy jej pomocy możliwe staje się selektywne podejście w polityce magazynowej.

• Wartość jednostkowa produktu jest drugorzędna, choć istotna

• Produkty o znikomej wartości i małym obrocie nie mają istotnego wpływu na wartość magazynu

Metoda ABC może być nazwana „oceną wartości produktów” (kryterium wartościowe). Opiera się ona na zasadzie 80 -20, co oznacza, że najczęściej 20% produktów generuje 80% zysków. Analizę ABC można wykonać pod względem: ilości, jakości, użyteczności, liczby zamówień.

ZASADA PARETO - reguła 80/20 (w zbiorowości niejednorodnej 20% ilości reprezentuje 80% wartości) „Zasada umożliwiająca oddzielenie rzeczy ważnych od mniej ważnych”

W gospodarce materiałowej umożliwia prowadzenie polityki zakupów przez pryzmat „cenności” materiałów

Materiały z grupy A reprezentują około 70 - 80% wartości zapasów magazynowych, natomiast udział ilościowy tej grupy w całkowitej ilości magazynowanych materiałów wynosi tylko ok. 20%. Udział dóbr z grupy B w wartości ogółem wynosi około 15 - 20% przy udziale ilościowym stanowiącym 20 - 40%. Udział grupy C stanowią odpowiednio 5 - 15 % wartości zapasów magazynowych i 40 - 60% ilości magazynowych.

U podstaw analizy ABC leży jednoznaczne kwantyfikowanie kryterium, jak np.:

• poziom wartości zapasów,

• poziom wartości potrzeb materiałowych,

• ilościowe zapotrzebowanie na konkretne materiały w okresie

• czasu.

Znajomość grupy jest bardzo ważną informacją dla prowadzenia racjonalnego sterowania procesami zaopatrzenia, ponieważ umożliwia zaplanowanie optymalnej ze względu na całkowite koszty zaopatrzenia polityki zamówień.

W praktyce logistycznej reguła 80/20 stała się podstawą analizy zapasów i na jej bazie stworzono metodykę szeroko stosowanej analizy ABC, która dzieli zapasy pod kątem wartości (zaznaczono także na rysunku). Skoro 20% pozycji asortymentowych

pozostających w zapasie stanowi 80% całkowitej wartości zapasu, to sugeruje odmienne podejście do sterowania zapasem tych 20% pozycji, do procesu wyboru dostawców oraz do obsługi dostaw.

Sposób przeprowadzania metody ABC:

1. Wyznaczenie wartości sprzedaży produktów (na podstawie wielkości sprzedaży i cen jednostkowych).

Wi = wielk. sprzed. * cena

2. Sortujemy malejąco produkty pod względem wartości sprzedaży od produktu z Wmax do produktu z Wmin.

3. Obliczamy sumaryczną wartość sprzedaży wszystkich produktów (suma W).

4. Obliczamy udziały % wartości sprzedaży produktów w sumarycznej wartości sprzedaży.

U% = Wi/(suma wart.sprzed.) * 100%

5. Obliczamy sumę narastającą U%.

6. Klasyfikujemy produkty - przypisujemy je do grup A, B, C.

7. Rysujemy krzywą Lorenza.

Metoda XYZ może być nazywana „oceną ilościową” (kryterium ilościowe), ponieważ wykazuje ona różnice między towarem magazynowanym a wykorzystywanym. Przy stosowaniu analizy XYZ poszczególne rodzaje materiałów dzieli się na trzy grupy materiałów:

Materiały X charakteryzujące się regularnym zapotrzebowaniem i wysoką dokładnością (przy możliwości niewielkich wahań) prognozy poziomu ich zapotrzebowania (zużycia),

Materiały Y, charakteryzujące się zapotrzebowaniem mającym charakter wahań sezonowych i występowaniem istotnego przyrostu ze średnią trafnością prognozy poziomu ich zapotrzebowania (zużycia),

Materiały Z materiały z tej grupy charakteryzują się bardzo nieregularnym zapotrzebowaniem i niską trafnością (dokładnością) prognozy poziomu ich zapotrzebowania (zużycia)

Sposób przeprowadzania metody XYZ:

1. Sortujemy produkty malejąco wzgl. wielkości sprzedaży (od najw. sprzed. do najmn.) według wielkości sprzedaży.

2. Grupujemy produkty ze względu na:

A. wielkość zakupów/sprzedaży:

X >=35

Y >=20

Z <20

B. regularność sprzedaży - bazuje na współczynniku zmienności:

X: v<=0,3

Y: v=<=0,7

Z: v>0,7

2. Jakie decyzje logistyczne należy podejmować wiedząc, że produkt został

zaklasyfikowany do wybranej grupy (AX/AY/AZ/BX/BY/BZ/CX/CY/CZ) przy

użyciu metody ABC/XYZ. (tabele poniżej + skan z macierzą)

Podejmowanie decyzji dotyczących kształtowania poziomu zapasów w sferze zaopatrzenia polega na rozwiązaniu poniższych problemów:

_ Ktore dobra magazynować?

_ Ile danego dobra magazynować?

_ W jakiej ilości należy je zamawiać?

_ Kiedy należy składać zamowienia handlowe?

I tak po przeprowadzeniu analizy ABC/XYZ :

• AX - zapasy zapewniające ciągłość dostaw, ale wymagające szczególnego nadzoru

• AY - pozycje zalecane do automatycznego zamawiania

• AZ - towar o dużej wartości i małej rotacji - pod zamówienie klienta

• BX, BY, CX, CY - należy ograniczyć zapasy do niezbędnego minimum

• CZ - zwiększenie asortymentu w tym segmencie prowadzi do zwiększenia poziomu obsługi klienta bez istotnego wpływu na wartość magazynu

Istotne oszczędności można już osiągnąć stale monitorując 5-10% pierwszych pozycji z segmentu AX. Wyniki połączonych analiz ABC oraz XYZ, dla małej liczby produktów można przedstawić w postaci tabeli, której pola odpowiadają poszczególnym grupą np. AX. Dla większej liczby danych znacznie wygodniejszą formą prezentacji jest trójwymiarowy wykres kolumnowy.

Strategie zaopatrzenia - analiza ABC

5. W jaki sposób można dobrać wiarygodną metodę prognozowania popytu bazując na danych historycznych o wielkości sprzedaży.

Prognozowanie (predykcja) jest naukowym sposobem przewidywania, w jaki sposób będą kształtowały się w przyszłości procesy lub zdarzenia. W trakcie procesu prognozowania formułuje się sąd na temat przyszłych stanów zjawisk i zdarzeń nazywany prognozą.

Metoda prognozowania - sposób przetwarzania informacji opisujących sytuację prognostyczną w prognozę, dostosowany do przyjętej zasady prognozowania.

Rysunek 1Klasyfikacja metod prognozowania popytu w łańcuchu dostaw

---