Clive Barker

Graffiti śmierci

Podobnie jak piękno budowy klasycznej tragedii nic a nic nie obchodzi ludzi w niej cierpiących, tak oglądana z lotu ptaka dosko­nałość kształtów osiedla Spector Street była obojętna jego miesz­kańcom. Mało co przykuwało wzrok albo pobudzało wyobraźnię spacerujących ponurymi kanionami, przechodzących mrocznymi uliczkami od jednego szarego betonowego sześcianu do następnego. Te kilka młodych drzewek, które posadzono na skwerkach, już dawno zostało okaleczone i wyrwane. Trawie, choć wybujałej, sta­nowczo zbywało na soczystej zieleni.

Bez wątpienia to osiedle oraz dwa sąsiednie były niegdyś ma­rzeniem każdego architekta. Bez wątpienia urbaniści szlochali ze szczęścia nad projektem, który upychał trzysta trzydzieści sześć osób na hektarze powierzchni i jeszcze mógł poszczycić się placem zabaw dla dzieci. Z pewnością przy budowie Spector Street zbito niejedną fortunę i wielu pozyskało sławę, a na jego otwarciu mó­wiono, iż stanie się wzorcem, według którego wznoszone będą wszystkie przyszłe osiedla. Lecz planiści - wypłakawszy łzy, skoń­czywszy przemowy - zostawili osiedle samemu sobie; architekci mieszkali w odrestaurowanych gregoriańskich kamienicach po dru­giej strome miasta i pewnie nigdy nie postawili tutaj stopy.

A nawet gdyby tak się stało, nie popsułoby im samopoczucia zdewastowanie osiedla. Ich dzieło (mieli prawo argumentować) by­ło równie piękne, co zwykle: kształty niezrównanie dokładne, pro­porcje doskonale wyliczone. To ludzie zniszczyli Spector Street. Co do tego nie było dwóch zdań. Helen rzadko widywała w mieście równie doszczętnie zdewastowane miejsca. Lampy zostały potłu­czone, a parkany ogródków leżały na ziemi. Samochody - z których uprzednio usunięto silniki i koła, a następnie spalono nadwozia -stały blokując wjazdy do garaży. W jednym z podwórek trzy czy cztery mieszkania na parterze strawił doszczętnie ogień, a ich okna i drzwi zabito deskami oraz pogiętymi, metalowymi okiennicami.

Jednak dużo bardziej intrygujące były graffiti. Właśnie aby je obejrzeć Helen przyszła tutaj, zachęcona opowieścią Archiego i - trzeba przyznać - nie czuła się rozczarowana. Trudno było uwie­rzyć, oglądając całe mnóstwo różnorakich rysunków, imion, prze­kleństw i haseł, które wyskrobano i wymalowano szprejem na każdej dostępnej cegle, iż Spector Street liczy sobie zaledwie trzy i pół roku. Ściany, swego czasu tak dziewicze, teraz były niemiło­siernie pobazgrane, tak, że Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszcza­nia nie mogło nawet marzyć o doprowadzeniu ich do pierwotnego stanu. Warstwa wapna, która miałaby pokryć tę kakofonię obrazów, dostarczyłaby jedynie „pisarzom" świeżego i daleko bardziej nęcą­cego podłoża dla zaznaczenia swojej obecności.

Helen była w siódmym niebie. W którąkolwiek stronę by się obróciła, wszędzie widać było nowe materiały do jej pracy dyplo­mowej: „Graffiti - symptomy miejskiej rozpaczy". Był to problem, który łączył oba jej najbardziej ulubione przedmioty - socjologię i estetykę. Spacerując po osiedlu, zaczęła się zastanawiać, czy z te­go zagadnienia, obok pracy, magisterskiej, nie powstanie również książka. Chodziła od podwórka do podwórka, zapisując całe mnós­two co bardziej interesujących bazgrołów i notując ich położenie. Następnie cofnęła się do samochodu po aparat oraz statyw i wróciła w najciekawsze miejsca, aby sporządzić fotograficzną dokumenta­cję ścian.

Zajęcie przyprawiało o dreszcze. Nie była profesjonalnym fo­tografem, a po późnopaździemikowym niebie chmury pędziły w najlepsze, nieustannie zmieniając natężenie światła padającego na cegły. Podczas gdy mordowała się z ustawieniem właściwego czasu naświetlania, aby skompensować ciągłe zmiany oświetlenia, jej palce stawały się coraz sztywniejsze, cierpliwość coraz to mniej­sza. Lecz nie poddawała się mimo wszystko, pchana próżną ciekawością przechodnia. Tyle jeszcze zostało do utrwalenia. Przy­pominała sobie ciągle, że obecne niewygody zwrócą się z nawiązką, kiedy pokaże zdjęcia Trevorowi, którego sceptycyzm co do sensowności projektu widoczny był doskonale od samego początku.

- Napisy na ścianach? - powtórzył uśmiechając się półgębkiem, w ten swój irytujący sposób. - To już było setki razy.

Oczywiście to prawda, jakkolwiek nie do końca. Rzecz jasna na temat graffiti napisano uczone dzieła nafaszerowane socjologicz­nym żargonem w stylu: „urbanistyczna alienacja" czy „kulturalna dyskryminacja". Lecz Helen pochlebiała sobie, iż odnajdzie pośród tych bazgrołów coś, co umknęło uwadze poprzednich badaczy: może jakąś prawidłowość, której mogłaby użyć jako osi dla swej pracy. Jedynie energiczne katalogowanie i porównywanie zwrotów oraz rysunków mogło ujawnić taką zależność. I stąd właśnie waga tych fotografii. Tyle rąk odcisnęło tu swe piętno; tyle umysłów pozostawiło tu swe, niejednokrotnie banalne, znaki. Gdyby potrafi­ła odnaleźć jakiś wzorzec, jakiś dominujący motyw, praca spotkała­by się z prawdziwym zainteresowaniem. A tym samym i jej autorka.

- Co robisz? - spytał głos dobiegający zza pleców. Obróciwszy się, porzucając spekulacje, ujrzała młodą kobietę z wózkiem stojącym na chodniku za nią. Wygląda na zmęczoną - pomyślała Helen i zatrzęsła się z zimna. Dziecko w spacerówce pła­kało cicho, brudnymi palcami ściskając kurczowo pomarańczowe­go lizaka i rozpakowaną tabliczkę czekolady. Brązowa masa i resztki galaretek znaczyły przód jego kurteczki.

Helen posłała kobiecie wątły uśmiech; tamta wyglądała, jakby bardzo go potrzebowała.

- Fotografuję ściany - odparła, jakkolwiek było z pewnością całkiem oczywiste co robi.

Kobieta - może mieć najwyżej dwudziestkę, zawyrokowała He­len - zapytała: - To znaczy te świństwa?

- Napisy i rysunki - wyjaśniła Helen. A potem dodała - tak, te świństwa.

- Jesteś z zarządu osiedla?

- Nie, z uniwersytetu.

- Okropność - rzekła kobieta. - Sposób w jaki to robią, I to nie tylko dzieciaki.

- Nie?

- Dorośli faceci. Dorośli też. Gówno ich wszystko obchodzi. Robią to w biały dzień. Można ich zobaczyć... w biały dzień.

Spojrzała na dziecko, które ostrzyło swego lizaka o ziemię. -Kerry ! - upomniała go, lecz chłopczyk nie zwracał na nią uwagi.

- Chcą to wszystko zamalować? - spytała.

- Nie mam pojęcia - odparła Helen i wyjaśniła ponownie: -Jestem z uniwersytetu.

- Och! - zdziwiła się kobieta, jak gdyby usłyszała coś nowego.

- Więc nie masz nic wspólnego z Zarządem ?

- Nie.

- Niektóre są wulgarne, co? Naprawdę okropne. Gdy na nie patrzę, czuję się zakłopotana.

Helen potaknęła, rzucając okiem na chłopczyka w spacerówce. Kerry postanowił przezornie włożyć sobie lizaka do ucha.

- Przestań! - rozkazała matka i pochyliła się, aby dać mu po łapkach. Klaps, w istocie bezbolesny, pobudził dzieciaka do płaczu. Helen skorzystała z okazji i zajęła się na powrót zdjęciami. Jednak kobieta nadal miała ochotę na pogawędkę.

- Można się na nie natknąć nie tylko na zewnątrz - powiedziała.

- Przepraszam? - spytała Helen.

- Włamują się do pustych mieszkań. Zarząd próbował je jakoś zabezpieczać, ale nic z tego nie wyszło. Włamują się i tak. Używają ich jako toalet i wypisują te świństwa na ścianach. Rozpalają również ogniska. Potem nikt już nie może się do takiego mieszkania wprowadzić.

Opis pobudził ciekawość Helen. Czy graffiti na wewnętrznych ścianach różnią się zasadniczo od tych tutaj? Zagadnienie było na pewno warte sprawdzenia.

- Znasz takie miejsca gdzieś tu w pobliżu?

- To znaczy puste mieszkania?

- Z graffiti.

- Zaraz koło nas jest jedno czy dwa - przypomniała sobie kobie­ta. - Mieszkam na Butfs Court.

- Może mogłabyś mi je pokazać? - spytała Helen. Kobieta wzruszyła ramionami. - A tak w ogóle nazywam się Helen Buchanan.

- Anne-Marie - zrewanżowała się tamta.

- Byłabym bardzo wdzięczna, gdybyś mogła zaprowadzić mnie do jednego z tych pustych mieszkań.

Anne-Marie była nieco zbita z tropu entuzjazmem Helen i wcale nie usiłowała tego kryć. Ponownie wzruszyła ramionami i powie­działa: - Nie ma tam zbyt wiele do oglądania. Po prostu jeszcze trochę takich samych bazgrołów.

Helen zebrała swój sprzęt i ruszyły razem, ramię w ramię, przez skrzyżowanie dzielące dwa sąsiednie skwery. Choć osiedle było niskie - budynki liczyły najwyżej pięć pięter - wszystkie bloki razem wzięte sprawiały upiorne, klaustrofobiczne wrażenie. Uliczki i klatki schodowe stanowiły marzenie każdego bandyty: mnóstwo ślepych zaułków i kiepsko oświetlonych alejek. Zsypy na śmieci -kominy, do których mieszkańcy górnych pięter mogą wrzucać torby z odpadkami - dawno już zostały zabetonowane, z uwagi na łat­wość z jaką wzniecał się w nich ogień. Teraz plastikowe torby ze śmieciami piętrzyły się na uliczkach. Wiele rozdartych zostało przez bezpańskie psy, a zawartość rozrzucona po ziemi. Zapach, mimo chłodnej pory, był bardzo nieprzyjemny. W środku lata musi być nie do wytrzymania.

- Mieszkam tam po drugiej stronie - wyjaśniła Anne-Marie, wskazując na jedno z mieszkań. - To tamto z żółtymi drzwiami. -Potem pokazała przeciwną stronę podwórza. - Piąte albo szóste mieszkanie od końca - wyjaśniła. - Dwa z nich zwolniły się. Będzie już parę ładnych tygodni. Jedna z rodzin przeprowadziła się na Ruskin Court; druga czmychnęła w środku nocy.

To rzekłszy obróciła się plecami do Helen i pchnęła chodnikiem wokół skweru wózek z Kerrym, który właśnie pochłonięty był zli­zywaniem śliny z lizaka.

- Dziękuję - zawołała za nią Helen. Anne-Marie obróciła się na chwilę, lecz nie odpowiedziała. Z rosnącym zaciekawieniem, Helen ruszyła wzdłuż rzędu położonych na parterze mieszkanek. Wiele, choć zamieszkanych, wcale nie sprawiało takiego wrażenia. Zasło­ny w oknach były szczelnie zaciągnięte. Na schodkach nie stały butelki po mleku, nie było też zabawek porzuconych w pośpiechu przez dzieci. Właściwie żadnych śladów życia. Graffiti było jednak więcej i, co szokujące, zostały powypisywane szprejem na drzwiach zajętych mieszkań. Poświęciła im tylko przelotne spojrzenie. Po części dlatego, iż obawiała się, aby któreś z drzwi nie otworzyły się kiedy ona będzie oglądała obsceniczne rysunki. Główną jednak przyczyną pośpiechu była chęć ujrzenia, co za rewelacje mogły kryć się w tamtych pustych mieszkaniach.

Na progu numeru czternastego powitał ją przykry odór uryny -zarówno tej świeżej jak i nieco zastałej - pod którym wyczuć było można zapach spalonej farby i plastiku. Wahała się przez pełne dziesięć sekund, rozważając czy wejście do mieszkania będzie rozsądnym posunięciem. Osiedle za jej plecami stanowiło nieza­przeczalnie obce terytorium, tkwiące samotnie we własnym niesz­częściu. Pomieszczenia, które leżały przed nią, były dwakroć straszniejsze: mroczny labirynt, z trudem dający się przeniknąć wzrokiem. Lecz gdy odwaga zawiodła, pomyślała o Trevorze. I o tym jaką cholerną przyjemnością byłoby uciszyć jego protekcjo­nalny ton. Z tą myślą ruszyła do środka, uprzednio ostrożnie kop­nąwszy zwęglony kawałek drewna, w nadziei na spłoszenie ewentualnego lokatora. Jednak z wnętrza nie dobiegł najmniejszy dźwięk, świadczący o czyjejś obecności. Nabrawszy nieco pewnoś­ci siebie, zaczęła badać pierwsze pomieszczenie, które - sądząc po resztkach wypatroszonej sofy stojącej w narożniku i po zbutwiałym dywanie pod stopami - było niegdyś living-roomem. Bladozielone ściany - zgodnie z zapowiedzią Anne-Marie - były solidnie pobazgrane zarówno przez pomniejszych grafomanów (zadowalających się pisaniem długopisem albo co najwyżej węglem drzewnym) jak i przez tych z większymi aspiracjami, zamalowujących ściany pół tuzinem kolorów.

Niektóre teksty mocno ją zainteresowały, lecz wiele widziała już na zewnętrznych ścianach. Nieustannie powtarzały się te same imiona i zwroty. Choć nigdy w życiu nie widziała tych ludzi, dosko­nale wiedziała z jak wielką ochotą Fabian J. zrypałby Michelle, zaś z kolei owa Michelle miała chętkę na kogoś o imieniu Mr. Sheen. Facet zwany Białym Szczurem nie po raz pierwszy chełpił się swoim przyrodzeniem, a Koktailowi Braciszkowie na czerwono zapowiadali swój powrót. Jeden albo dwa rysunki towarzyszące czy może jedynie sąsiadujące z napisami były szczególnie interesujące. Obok słowa Christos widniał chudy człowieczek z włosami ster­czącymi z głowy niczym druty, a na każdy taki drut wbita była następna głowa. Zaraz obok znajdował się obraz stosunku płcio­wego tak brutalnie okrojonego, iż zrazu Helen wzięła go za wi­zerunek noża wbijanego w ślepe oko. Lecz, mimo że była zafascynowana rysunkami, nie mogła robić zdjęć w tym pomiesz­czeniu, gdyż jej film miał zbyt małą czułość, a lampy błyskowej nie zabrała. Chcąc mieć wiarygodny zapis swych odkryć, musiałaby przyjść tu ponownie. Na razie musiała zadowolić się zwykłym obej­rzeniem lokalu.

Mieszkanie nie było zbyt duże, lecz okna zostały szczelnie zabi­te. Im bardziej oddalała się od drzwi, tym bledsze stawało się światło. Odór uryny, który już na progu był uciążliwy, przybrał wyraźnie na sile. Gdy wreszcie dotarła do przeciwległej ściany living-roomu i przez krótki korytarzyk wkroczyła do następnego pomieszczenia, stał się wszechobecny i nie do zniesienia. Ów po­kój, leżąc najdalej od frontowych drzwi, był tym samym najciem­niejszy. Musiała odczekać parę chwil w onieśmielającym mroku, aż jej oczy na powrót staną się użyteczne. Pokój, jej zdaniem, mógł być niegdyś sypialnią. Tych kilka mebli, które byli właściciele zdecydowali się porzucić, dosłownie porąbano na kawałki. Jedynie materac ostał się we względnie nienaruszonym stanie, rzucony w kąt pokoju pomiędzy zbutwiałe strzępy koców, gazet i okruchy szkła.

Na zewnątrz słońce odnalazło lukę wśród chmur i dwa albo trzy promyki prześlizgnęły się między deskami osłaniającymi sypialniane okno. Niczym jakieś sygnały, znaczyły przeciwległą ścianę jas­nymi smugami. Tu również widniały graffiti: zwyczajna wrzawa wyznań miłosnych i pogróżek. Szybko przebiegła wzrokiem tę ścia­nę, a potem - idąc za promieniami światła - jej oczy spoczęły na ścianie z drzwiami.

I tu także pracowali artyści, lecz ich dziełem był rysunek jakie­go nie widziała nigdzie przedtem. Wykorzystując drzwi, których centralne położenie upodobniało je do ust, namalowali na odlatują­cym tynku pojedynczą olbrzymią głowę. Malowidło było dużo bar­dziej pomysłowe od wszystkich, jakie zdążyła dotąd obejrzeć. Mnogość szczegółów sprawiała, iż obraz tchnął ulotną rzeczywis­tością Wystające kości policzkowe opięte skórą koloru maślanki, zęby zaostrzone w krzywe szpileczki, wymalowane w całości na drzwiach. Oczy, z powodu niskiego sufitu, znajdowały się zaledwie parę cali ponad górną wargą. Ta techniczna niedogodność jedynie przydała wizerunkowi wyrazu, sprawiając wrażenie jak gdyby pos­tać odchyliła głowę nieco do tyłu. Poskręcane strąki włosów rozbie­gały się po całym suficie.

Czy to portret? Wizerunek miał coś specyficznego w szczegó­łach brwi oraz bruzdach wokół rozwartych ust; w ostrożnym rysun­ku dziwacznych zębów. To pewnie jakiś koszmar: - podobizna z narkotycznego odurzenia. Nieważne jakie było pochodzenie tego malowidła - niezaprzeczalnie oddziaływało na psychikę. Autorom powiódł się nawet efekt zastąpienia ust drzwiami. Krótki koryta­rzyk między living-roomem a sypialnią całkiem znośnie udawał gardło z potrzaskaną lampą zamiast migdałków. Za przełykiem, w koszmarnym żołądku, biało żarzył się dzień. Całość przywodziła na myśl rysunki z wesoło miasteczkowego pociągu śmierci. Te same potworne zniekształcenia, ta sama bezwstydna chęć straszenia. I rzeczywiście udało im się. Helen stała w sypialni kompletnie oszołomiona widokiem malowidła, bezlitośnie przyciągana jego ob­wiedzionymi na czerwono oczyma. Jutro wróci tu ponownie, zdecydowała, tym razem z bardzo czułym filmem i lampą błysko­wą, aby utrwalić to dzieło.

Gdy szykowała się już, aby wyjść, do środka zajrzało słońce i zaraz potem znikły jasne smugi światła. Rzuciła okiem na zabite deskami okno i po raz pierwszy spostrzegła wymalowaną ponad nim trójwyrazową sentencję. „Słodkości dla słodkiej" - brzmiał napis. Znała ten cytat, lecz nie pamiętała skąd pochodzi. Czy było to wyznanie miłości? Jeśli tak, to ktoś wybrał dziwne miejsce na takie rzeczy. Pomimo mate­raca leżącego w kącie i względnego spokoju, nie mogła sobie wyobrazić, aby jakiś narzeczony, po przeczytaniu tych słów, przy­prowadził tu swą wybrankę, pragnąc podziwiać jej wdzięki. Żadni nastoletni kochankowie, nawet nie wiadomo jak rozochoceni, nie położyliby się tutaj dla zabawy w tatę i mamę. Nie pod badawczym wzrokiem potwora spozierającego ze ściany. Podeszła bliżej, by lepiej przyjrzeć się napisowi. Farba miała wyraźnie ten sam odcień różu co ta, którą namalowano dziąsła krzyczącego mężczyzny. Czyżby ta sama dłoń?

Usłyszała rumor za plecami. Obróciła się tak gwałtownie, iż nieomal upadła na przykryty kocami materac.

- Kto...

Po drugiej stronie gardzieli, w living-roomie, stał sześcio - albo siedmioletni chłopiec z okropnie poharatanymi kolanami. Patrzył na Helen błyszczącymi w półmroku oczyma jak gdyby oczekując zachęty.

- Tak? - zapytała.

- Anne-Marie pyta czy nie chciałaby pani filiżanki herbaty? -wyrecytował jednym tchem zupełnie bez intonacji.

Rozmowa z tamtą kobietą wydawała się Helen odległa o wiele godzin. Była jednak wdzięczna za zaproszenie. Wilgoć panująca w mieszkaniu mocno ją wyziębiła.

- Owszem... - odparła. - Bardzo chętnie.

Dziecko nie poruszyło się, lecz tylko uważnie ją obserwowało.

- Zaprowadzisz mnie? - spytała chłopczyka.

- Jeśli pani chce - odparł, nie mogąc wykrzesać z siebie ani krzty entuzjazmu.

- Chciałabym.

- Robi pani zdjęcia? - zapytał.

- Tak, robię. Ale nie tutaj.

- Dlaczego nie ?

- Bo tu jest za ciemno - wyjaśniła.

- Po ciemku nie można? - dopytywał się.

-Nie.

Chłopiec skinął głową, jak gdyby ta wiadomość w jakiś sposób pasowała do jego światopoglądu i - obróciwszy się bez słowa -wyraźnie czekał, aż Helen za nim ruszy.

Jeśli na ulicy Anne-Marie była małomówna, o tyle w zaciszu swej kuchenki stała się zupełnie innym człowiekiem. Zniknęła skrywana ciekawość, zastąpiona przez potok wesołego szczebiota­nia i nieustanną krzątaninę wokół dziesiątek najróżniejszych domo­wych obowiązków. Gospodyni wyglądała niczym cyrkowiec żonglujący kilkunastoma talerzami naraz. Helen obserwowała te wyczyny z pewną dozą podziwu - sama była w tej roli raczej ża­łosna. W końcu pogawędka zeszła na sprawę, która ją tutaj przy­wiodła.

- Te fotografie - spytała Anne-Marie. - Po co je robisz?

- Piszę na temat graffiti. Zdjęcia będą ilustracjami do mojej pracy.

- Nie są zbyt ładne.

- Nie, masz rację, nie są, Ale interesują mnie. Anne-Marie pokręciła głową

- Nie cierpię tego osiedla - oświadczyła. - Nie można czuć się tutaj bezpiecznie. Ludzie są obrabowywani przed własnymi doma­mi. Dzieciaki codziennie podkładają ogień w śmietnikach. Zeszłego lata dwa, trzy razy dziennie mieliśmy tu straż pożarną, aż w końcu zabetonowali zsypy. Teraz ludzie wywalają torby z odpadkami prosto na ulicę, a to przyciąga szczury.

- Mieszkasz tu sama?

- Tak - odparła - odkąd odszedł Davey.

- Twój mąż?

- Był ojcem Kerry'ego, ale nigdy nie wzięliśmy ślubu. Byliśmy ze sobą dwa lata. Przeżyliśmy razem parę niezapomnianych chwil. Aż w końcu któregoś dnia, kiedy byłam z Kerrym u mamy, spako­wał się i odszedł - wyjaśniła zaglądając do filiżanki z herbatą -

Lepiej mi bez niego - wyznała po chwili. - Jedynie czasami czło­wiek się trochę boi. Chcesz jeszcze herbaty?

- Nie mam za bardzo czasu.

- Tylko filiżaneczkę - poprosiła Anne-Marie, błyskawicznie zerwawszy się, podkładając pod kran pusty czajnik, aby go ponow­nie napełnić. Gdy miała już odkręcić kurek, spostrzegła coś na suszarce do naczyń i zgniotła to kciukiem.

- Należało ci się, skurwielu - oświadczyła i obróciła się do Helen. - Mamy tu inwazję cholernych mrówek.

-Mrówek?

- Całe osiedle jest już opanowane. Przybyły z Egiptu, nazywają-je mrówkami faraona. Małe, brązowe skurwysyny. Rozmnażają się w przewodach centralnego ogrzewania i tamtędy przenikają do wszystkich mieszkań. Mamy tu istną plagę.

Pomysł z mrówkami z Egiptu wydał się Helen nieco śmieszny, lecz powstrzymała się od komentarza. Anne-Marie spoglądała przez kuchenne okno na podwórze.

- Musisz im powiedzieć - rzekła, choć Helen nie była pewna komu miałaby cokolwiek mówić. - Powiedz im, że zwykli ludzie nie mogą już nawet chodzić po ulicach...

- Naprawdę jest aż tak źle? - spytała Helen, porządnie zmęczo­na tym szeregiem nieszczęść.

Anne-Marie odwróciła się od zlewu i spojrzała na nią ciężkim wzrokiem.

- Mieliśmy tu już morderstwa - powiedziała.

- Naprawdę?

- Jedno nawet tego lata. Staruszek z Ruskin. To tuż obok. Nie znałam go, ale był przyjacielem siostry kobiety z naprzeciwka. Za­pomniałam jak się nazywał.

- I zamordowano go?

- Porąbano na kawałki we własnym mieszkaniu. Znaleźli jego zwłoki prawie po tygodniu.

- A co z sąsiadami? Nie zauważyli jego nieobecności? Anne-Marie wzruszyła ramionami, jak gdyby najważniejsze in­formacje - morderstwo i izolacja denata - zostały już powiedziane, a dalsze wypytywanie było nie na miejscu. Lecz Helen nie dawała za wygraną,

- Wydaje mi się to dziwne - oświadczyła. Anne-Marie zatkała gwizdkiem napełniony już czajnik.

- Cóż, a jednak tak było - odparła zdecydowanie.

- Wcale nie twierdzę, że nie, ale po prostu...

- Miał wydłubane oczy - dodała, nim Helen zdążyła przedsta­wić kolejne wątpliwości.

Twarz Helen pokrył grymas bólu.

- Nie - wyszeptała.

- To szczera prawda - zapewniła Anne-Marie. - A i tak to jesz­cze nie wszystko co mu zrobili. - Urwała dla większego efektu, a potem ciągnęła dalej - Wyobrażasz sobie, co za ludzie mogą robić takie rzeczy, nie? Wyobrażasz sobie? - Helen potaknęła. Myślała dokładnie o tym samym.

- Znaleźli winowajcę? Anne-Marie parsknęła lekceważąco:

- Policję gówno obchodzi, co się tu dzieje. Unikają tego osiedla jak tylko mogą. Na patrolach zwijają dzieciaki za pijaństwo czy takie rzeczy i na tym koniec. Bo widzisz, oni się boją. To dlatego trzymają się z daleka.

- Tego mordercy?

- Może - odparła Anne-Marie. A po chwili dodała - On miał hak.

- Hak?

- Facet, który to zrobił. Miał hak, tak jak Kuba Rozpruwacz.

Helen nie była ekspertem w dziedzinie zabójstw, ale wiedziała, iż Rozpruwacz nie używał haka. Byłoby wszakże grubiaństwem kwestionować prawdziwość opowieści Anne-Marie. Jednak w du­chu Helen zastanawiała się, ile z tego - wydłubane oczy, ciało porąbane w mieszkaniu, hak - było dodane od siebie. Nawet najbar­dziej skrupulatny dziennikarz nie zawsze oprze się chęci upiększe­nia zasłyszanej historii.

Anne-Marie nalała sobie kolejną porcję herbaty i szykowała się, aby napełnić również filiżankę gościa.

- Nie, dziękuję, - uprzedziła ją Helen. - Naprawdę powinnam już iść.

- Masz męża? - spytała nagle Anne-Marie.

- Tak. Jest wykładowcą na uniwersytecie.

- Jak mu na imię?

- Trevor.

Anne-Marie wsypała dwie czubate łyżeczki cukru do herbaty.

- Wrócisz tu jeszcze? - spytała.

- Tak, mam nadzieję. Pod koniec tygodnia. Chcę zrobić parę zdjęć w mieszkaniu po drugiej stronie.

- Wpadnij przechodząc.

- Na pewno. I dziękuję za pomoc.

- Nie ma za co - odparła Anne-Marie. - Powiesz komu trzeba, prawda?

*

- Wygląda na to, że morderca zamiast ręki miał umocowany hak.

Trevor uniósł wzrok znad talerza tagliatelle con prosciutto. -Słucham?

Helen niemało trudu kosztowało powtórzenie tej historii bez nadawania jej osobistego nastawienia. Interesowało ją, jak zareagu­je Trevor, a wiedziała, że gdy tylko zasygnalizuje swoje stanowisko,

to on instynktownie przyj mię przeciwny punkt widzenia z czystej przekory.

- On miał hak - powtórzyła całkiem bez zaangażowania. Trevor odłożył widelec i podrapał się po nosie, głośno nim po­ciągając. - Nic na ten temat nie czytałem - stwierdził.

- Nie czytujesz lokalnej prasy - odparła. - Żadne z nas tego nie robi. Może w ogóle nikt już jej nie czyta.

- Starzec Zamordowany przez Hakorękiego Maniaka? - rzekł Trevor, delektując się swoimi słowami. - Będę musiał bliżej się tym zająć. Kiedy to rzekomo się wydarzyło?

- Zeszłego lata. Może byliśmy wtedy w Irlandii.

- Może - zgodził się Trevor, znów biorąc do ręki widelec. Gdy pochylił się nad posiłkiem, w wypolerowanych szkłach jego okula­rów miast oczu widać było jedynie odbity obraz talerza klusek i posiekanej w kostkę szynki.

- Dlaczego mówisz „rzekomo"?

- Nie brzmi to wszystko zbyt przekonująco - odparł. - Właści­wie brzmi cholernie niedorzecznie.

- Nie wierzysz w tę historię? - spytała Helen.

Trevor uniósł wzrok znad talerza, językiem zlizując z kącika ust kawałek tagliatelli. Jego twarz przybrała ów dobrze znany, scep­tyczny wyraz. Bez wątpienia tę samą minę serwował egzaminowa­nym studentom.

- A ty w nią wierzysz? - zapytał Helen. To był jego ukochany sposób grania na czas, kolejna sesyjna sztuczka, aby spytać pytają­cego.

- Nie jestem pewna - odrzekła Helen, zbyt pochłonięta poszuki­waniem oparcia w tym bezmiarze domysłów, aby tracić energię na słowne przepychanki.

- W porządku, spróbujmy z innej beczki - powiedział Trevor porzucając talerz na rzecz kolejnego kieliszka czerwonego wina.

- A co z tą, od której się o tym wszystkim dowiedziałaś. Wie­rzysz jej?

Helen pamiętała przejętą minę Anne-Marie, kiedy ta opowiadała o zabójstwie starca.

- Tak - stwierdziła. - Tak, sądzę, że zorientowałabym się, gdyby mnie oszukiwała.

- W takim razie dlaczego w ogóle to jest takie istotne? To zna­czy, co to za cholerna różnica czy kłamie, czy też nie ?

Było to rzeczywiście rozsądne pytanie, choć dość obcesowo postawione. Co to za różnica? Czy chciała wykazać błędność swych sądów o Spector Street? Że nie jest wcale brudne, pozbawione wszelkiej nadziei, że nie stanowi śmietniska, na które usunięto z publicznego widoku wszystkich ułomnych i niewygodnych? Wszystko to było w końcu powszechnie znane i Helen zaakcepto­wała całość jako smutną rzeczywistość. Lecz zamordowanie i Oka­leczenie staruszka było czymś innym. Raz zapamiętany obraz straszliwej śmierci nie chciał już zniknąć.

Z pewnym niepokojem spostrzegła, iż jej zakłopotanie wyraźnie odbiło się na twarzy i że Trevor, obserwujący ją z drugiego końca stołu, nieźle się bawił.

- Skoro tak bardzo cię poruszyła ta sprawa - powiedział - to dlaczego nie pójdziesz i nie zbadasz wszystkiego na miejscu, za­miast bawić się w zgaduj-zgadulę przy obiedzie?

Nie pozostało jej nic, jak tylko odeprzeć atak. - Myślałam, że lubisz takie gdybanie - rzekła.

Rzucił jej ponure spojrzenie.

- I znowu błąd - stwierdził.

*

Propozycja prywatnego śledztwa nie była zła, lecz wątpliwe, aby przedstawił ją w dobrej intencji. Z dnia na dzień dostrzegała w Trevorze coraz mniej życzliwości. To, co niegdyś brała za płomienne oddanie się dyskusji, teraz rozpoznawała jako zwyczajną słowną potyczkę. Rozmawiał nie po to, by przedstawić obiektywne argumenty, lecz by zaspokoić patologiczną żądzę wygrywania. Nie raz widywała jak brał stronę, której racji nie podzielał, tylko po to, by ożywić dyskusję. Co gorsza, nie był w tym osamotniony. Akade­mia stanowiła jedną z ostatnich twierdz zawodowego wodolejstwa. Nieraz środowisko to sprawiało wrażenie opanowanego przez wykształconych głupców, błądzących po manowcach zatęchłej re­toryki i czczych dysput.

Z jednych manowców na następne. Na Spector Street wróciła następnego dnia, uzbrojona w lampę błyskową, statyw i bardzo czu­ły film. Wiatr tego dnia był silny, arktyczny, a złapany, w pułapkę uliczek i zaułków dawał się we znaki ze zdwojoną siłą. Poszła prosto pod numer 14 i spędziła w jego oszałamiającym wnętrzu następną godzinę, fotografując ściany zarówno w sypialni jak i w living-roomie. Podświadomie oczekiwała, iż za drugim razem twarz w sypialni straci na sugestywności. Pomyliła się. Mimo, iż z całych sił chciała uchwycić skalę i wszystkie szczegóły rysunku, dobrze wiedziała, że zdjęcia w najlepszym przypadku będą tylko słabym echem oryginału.

Jasne, że wiele z jego siły zawarte było w aurze samego miejsca. Natknąć się na podobny rysunek w tak przeciętnym otoczeniu, to jak znaleźć ikonę na wysypisku śmieci. Jaskrawy symbol przenie­sienia ze świata rozkładu i znoju w jeszcze mroczniejsze, lecz dużo potężniejsze królestwo. Władała językiem dokładnym, nafaszerowanym długimi wyrazami i akademicką terminologią, lecz boleśnie nieprzekonywującym, gdy chodzi o opisy. Fotografie, choć pewnie niewyraźne, będą w stanie - żywiła taką nadzieję - oddać choć w części sugestywność malowidła, nawet jeśli pozbawią je mocy przerażania.

Gdy wyszła wreszcie z mieszkania, wiatr dął z dawną zajadłoś­cią, lecz czekający na zewnątrz chłopiec - ten sam co wczoraj - ubrany był całkiem wiosennie. Kulił się, usiłując powstrzymać dreszcze.

- Cześć - przywitała się Helen.

- Czekałem - oznajmił.

- Czekałeś?

- Anne-Marie powiedziała, że wrócisz.

- Nie miałam zamiaru przyjść tu prędzej niż pod koniec tygod­nia - odparła Helen. - Mogłeś długo czekać. Grymas na twarzy chłopca zelżał odrobinę.

- To nic - oświadczył. - Nie mam nic do roboty.

- A jak tam szkoła?

- Nie przepadam za szkoła. - odrzekł, jak gdyby nauka zależała od jego upodobań.

- Rozumiem - stwierdziła Helen i ruszyła skrajem placyku. Chłopiec poszedł za nią. Na kępie trawy, pośrodku skwerku złożono stertę krzeseł i martwych drzewek.

- Co to jest? - powiedziała na wpół do siebie.

- Palenie śmieci - poinformował chłopiec. - W przyszłym ty­godniu.

- A... jasne.

- Idziesz zobaczyć się z Anne-Marie?

- Tak.

- Nie ma jej w domu.

- Och. Jesteś pewien?

- Na sto procent.

- No to może ty mógłbyś mi pomóc... - urwała i obróciła się twarzą do dziecka. Chłopiec miał oczy lekko podkrążone ze zmę­czenia. - Słyszałam o staruszku zamordowanym gdzieś tu w okoli­cy - oświadczyła. - Latem. Wiesz coś o tym?

-Nie.

- Absolutnie nic? Nie słyszałeś o żadnym zabójstwie?

- Nie - powtórzył chłopak, chcąc wyraźnie zakończyć dyskusję. - Nie słyszałem.

- Cóż, mimo wszystko dziękuję.

Tym razem, gdy wracała do samochodu, chłopiec za nią nie poszedł. Lecz, kiedy skręcając na rogu w boczną uliczkę obróciła się przez ramię, spostrzegła, że nadal stoi na dawnym miejscu i obserwuje ją, jakby była pomylona.

Gdy dotarła wreszcie do samochodu i wsadziła sprzęt fotogra­ficzny do bagażnika, w powietrzu pojawiły się pierwsze kropelki deszczu. Miała straszną ochotę, aby zapomnieć o całej sprawie i je­chać prosto do domu, gdzie czekała ją gorąca kawa i niestety dużo chłodniejsze powitanie. Lecz musiała zdobyć odpowiedź na pytanie Trevora z ubiegłej nocy. „Wierzysz w tę historię?" - spytał, kiedy streściła mu opowieść. Nie wiedziała wtedy co na to rzec, a teraz sytuacja niewiele się poprawiła. A może, jak to wyczuwała, określe­nie „prawda ostateczna" było tu nie na miejscu? Może odpowiedzią na jego pytanie nie była wcale odpowiedź, lecz następne pytanie? Jeśli tak, to cóż: musi je znaleźć.

Ruskin Court był równie zapuszczony jak sąsiednie podwórka, a może nawet bardziej. Nie mógł poszczycić się nawet ogniskiem. Z balkonu na trzecim piętrze jakaś kobieta ściągała pranie, spiesząc się nim spadnie deszcz. Na skwerku pośrodku placyku niemrawo kopulowała para psów; samiec wpatrywał się w poszarzałe niebo. Idąc pustym chodnikiem przyglądała się temu ostentacyjnie. Zdecy­dowane spojrzenie - powiedziała niegdyś Bemadette - powstrzy­muje atak. Kiedy spostrzegła dwie kobiety rozmawiające po drugiej strome placyku, ruszyła ku nim pospiesznie, ucieszona nadarzającą się okazja,

- Przepraszam.

Kobiety, obie w średnim wieku, przerwały ożywioną dyskusję i uważnie zlustrowały ją wzrokiem.

- Czy mogłyby panie mi pomóc?

Wyczuła ich badawcze spojrzenia i nieufność; nie kryły się z tym. Jedna z nich, ta z rumianą, twarzą, spytała prosto z mostu.

- Czego pani chce?

Nagle Helen poczuła, że traci, całą śmiałość. Co miała powie­dzieć tym dwóm, aby jej motywy nie wyglądały na niezdrowe zainteresowanie?

- Powiedziano mi... - zaczęła, lecz zaraz się zająknęła, zwąt­piwszy w możliwość otrzymania pomocy od tych kobiet. - ...powie­dziano mi, że gdzieś w pobliżu została popełniona zbrodnia. To prawda?

Rumiana kobieta uniosła brwi, tak wyskubane, że omal niewi­doczne.

- Zbrodnia? - zdziwiła się.

- Pani jest z prasy? - spytała druga. Czas pozbawił jej twarz słodyczy. Drobne usta miała mocno wcięte, włosy ufarbowane na czarno z półcalowym, siwym odrostem.

- Nie, nie jestem z prasy - odparła Helen. - Jestem przyjaciółką Anne-Marie z Butt's Court. - Słowo przyjaciółka nie było tu cał­kiem na miejscu, lecz zdawało się w pewien sposób zjednywać kobiety.

- W odwiedziny, co? - dopytywała się rumiana.

- Można tak powiedzieć...

- Przegapiłaś te kilka ciepłych dni...

- Anne-Marie opowiadała o kimś, kto został tu zamordowany latem. Zaciekawiło mnie to.

- Naprawdę?

- Wiedzą panie coś o tym?

- Tu dzieje się dużo rzeczy - odezwała się druga kobieta. Trudno poznać nawet połowę.

- A więc jednak mówiła prawdę - szepnęła Helen.

- Musieli zamknąć ubikacje - wtrąciła pierwsza.

- Prawda. Musieli. - potwierdziła druga.

- Ubikacje? - zdziwiła się Helen. Co to miało wspólnego ze śmiercią staruszka?

- To było straszne - ciągnęła pierwsza z nich. - Czy to twój Frank, Josie, o wszystkim ci opowiedział?

- Nie, nie Frank - odrzekła Josie. - Frank był wtedy na morzu. To była pani Tyzack.

Josie poświadczywszy, zostawiła dokończenie opowieści kole­żance, a sama zwróciła oczy na Helen. Podejrzliwość nie do końca jeszcze wygasła w jej spojrzeniu.

- Było to jakieś dwa miesiące temu - dodała Josie. - Zaraz pod koniec czerwca. Dobrze mówię, że w czerwcu, prawda? - Spojrzała pytająco na drugą kobietę. - Ty masz głowę do dat, Maureen.

Maureen czuła się jakoś skrępowana.

- Zapomniałam - rzekła, wyraźnie nie chcąc o tym mówić.

- Interesuje mnie ta sprawa - powiedziała Helen. Josie, mimo niechęci przyjaciółki, była skłonniejsza do pomocy.

- Jest tam parę szaletów przed sklepami - wyjaśniła. - No wiesz, publiczne sanitariaty. Nie wiem jak to się wszystko dokład­nie wydarzyło, ale bywał tam często chłopiec... no może nie był całkiem chłopcem. To znaczy miał dwudziestkę albo i więcej, ale był - szukała właściwego określenia - umysłowo niedorozwinięty, można by rzec. Mama prowadzała go, jakby miał cztery latka. W każdym razie pozwalała mu chodzić do ubikacji kiedy sama szła do małego supermarketu. Jak on się nazywa? - Obróciła się do Maureen, oczekując podpowiedzi, lecz ta zareagowała wyraźną de­zaprobatą Josie nie mogła jednak utrzymać języka na wodzy.

- Było wtedy jasno - ciągnęła. - Środek dnia. W każdym bądź razie chłopak wszedł do toalety, a matka zniknęła w sklepie. Już po chwili, znasz ten objaw, zajęta sprawunkami, zapomniała o chłop­cu, aż w końcu wydało jej się, że coś długo go nie ma...

Tu dała o sobie znać Maureen, nie mogąc powstrzymać się już dłużej: „troska o rzetelność opowieści wzięła widocznie górę nad ostrożnością,

- Wdała się w sprzeczkę - poprawiła Josie - ze sprzedawcą, Poszło o kawałek zepsutego boczku, który jej sprzedał. Dlatego wszystko tak długo trwało.

- Rozumiem - przytaknęła Helen.

- W każdym razie - rzekła Josie podejmując wątek - skończyw­szy zakupy wyszła na zewnątrz, a jego nadal nie było...

- Poprosiła więc kogoś z supermarketu... - zaczęła Maureen, ale Josie nie miała zamiaru dać odebrać sobie relacji w tak ważnym momencie.

- Porosiła jakiegoś faceta z supermarketu - powtórzyła za Mau­reen - aby zszedł do szaletu i odszukał jej syna.

- To było straszne - oznajmiła Maureen, jakby oczami duszy widziała tę scenę. - Leżał na posadzce w kałuży krwi.

- Zamordowany? Josie pokręciła głową,

- Śmierć byłaby dla niego wybawieniem. Został zaatakowany brzytwą- pozwoliła, aby ta wiadomość głęboko zapadła w umysły, nim zadała coup de grace - i odcięto mu intymne części. Po prostu je obcięli i spuścili w ubikacji. Absolutnie bez powodu.

-O mój Boże!

- Śmierć byłaby wybawieniem - powtórzyła Josie. - Chodzi o to, że po czymś takim nie byli w stanie nic mu dosztukować, co nie?

Wstrząsająca opowieść była jeszcze straszniejsza dzięki stoic­kiemu spokojowi kobiety i zdawkowemu powtarzaniu „śmierć by­łaby wybawieniem".

- A chłopak? - spytała Helen. - Czy potrafił opisać napastni­ków? - Gdzie tam - odparła Josie. - On jest praktycznie imbecy­lem. Nie potrafi sklecić do kupy więcej niż dwóch wyrazów.

- Nikt nie widział kogoś wchodzącego do szaletu? Albo wycho­dzącego?

- Ludzie wchodzą tam i wychodzą na okrągło - odezwała się Maureen.

Choć brzmiało to jak wyjaśnienie, nie było jednak tym, czego oczekiwała Helen. Na placyku i przylegających uliczkach nie było wielkiego ruchu, wręcz przeciwnie. Być może ciąg handlowy był bardziej oblegany - pomyślała - i zapewniał odpowiednią Osłonę dla takiej zbrodni.

- Więc nie znaleziono sprawcy? - upewniła się.

- Nie - odparła Josie, której oczy straciły poprzedni zapał. Przestępstwo i jego bezpośrednie skutki stanowiły sedno opowieści, a mało co, albo nawet nic nie obchodził ją sprawca czyjego ujęcie.

- Nawet we własnym łóżku nie można czuć się bezpiecznie -zauważyła Maureen. - Spytaj kogo chcesz.

- To samo mówiła Anne-Marie - podchwyciła Helen. - Właśnie w ten sposób zgadałyśmy się o starcu. Według niej został zamordo­wany latem tu na Ruskin Court.

- Coś mi świta - rzekła Josie. - Słyszałam jakieś plotki. Stary człowiek i jego pies. Starca pobito na śmierć, a psa wykończono... nie pamiętam. Pewnie to nie było tutaj. Na jakimś innym osiedlu.

- Jest pani pewna?

Kobieta obruszyła się na ten brak zaufania do jej pamięci.

- Pewnie - stwierdziła. - Wiedziałybyśmy przecież, gdyby to się zdarzyło tutaj, no nie?

Helen podziękowała kobietom za pomoc, postanawiając jednak przejść się po okolicy. Ot tak, aby sprawdzić ile mieszkań stoi tu opuszczonych. Podobnie jak na Butt's Court, wiele zasłon było zaciągniętych, a wszystkie drzwi szczelnie pozamykane. Lecz sko­ro Spector Street zostało nawiedzone przez maniaka zdolnego mor­dować i okaleczać w tak potworny sposób, nie zaskoczyło jej, że mieszkańcy chowają się w swych domostwach. Nie było tu za wiele do oglądania. Wszystkie nie zajęte mieszkania i facjatki zostały niedawno zabezpieczone, sądząc po kupie gwoździ walających się na schodkach, przez robotników komunalnych. Jedna rzecz przyku­ła jednak jej uwagę. Nabazgrana na chodniku - i prawie już zama­zana przez deszcze i ludzkie stopy - ta sama myśl, którą widziała w sypialni pod numerem 14. „Słodkości dla słodkiej". Słowa były przecież tak życzliwe; dlaczego dopatrywała się w nich groźby? Może przez ich przedobrzenie, przez podświadomą niechęć do cuk­ru w cukrze, miodu w miodzie?

Szła dalej, mimo narastającej ulewy, oddalając się od placyku i wkraczając w betonową ziemię niczyją, której nie oglądała uprzednio. Tam znajdowało się - przynajmniej w projektach - cent­rum osiedla. Plac zabaw dla dzieci z powywracanymi huśtawkami, piaskownicą zapaskudzoną przez psy, wyschniętym brodzikiem. Znajdowały się tu również sklepy. Kilka stało zamkniętych; pozos­tałe były obskurne i nieatrakcyjne, z oknami zabezpieczonymi cięż­ką, drucianą siatką

Przeszła do końca tą uliczką, na rogu skręciła i stanęła przed przysadzistym, ceglanym budynkiem. Publiczne sanitariaty - do­myśliła się - choć symbole, oznaczające podobne miejsca, zniknęły. Stalowe drzwi były zamknięte na kłódkę. Gdy stała przed tym pozbawionym wszelkiego wdzięku budynkiem, porywy wiatru omiatały jej nogi i nie mogła nic poradzić, że zaczyna rozmyślać o tym, co się tu wydarzyło. O niedorozwiniętym mężczyźnie krwa­wiącym na posadzce i nie mogącym nawet wzywać pomocy. Te obrazy przyprawiły ją o mdłości. Przeszła myślami na zbrodniarza. Jak wyglądał, zastanowiła się, człowiek zdolny do takiego bestials­twa? Próbowała go sobie wyobrazić, ale żaden wymyślony szczegół nie miał dostatecznej wyrazistości. Lecz przecież potwory rzadko bywają, przerażająco straszne po wyciągnięciu na światło dzienne. Dopóki ten człowiek znany był jedynie ze swych uczynków, spra­wował niewypowiedzianą władzę nad wyobraźnią Jednak prawda poprzedzona strachem, jak wiedziała, potrafi być gorzko rozczaro­wująca. Nie jest on może potworem, tylko jego bladą namiastką, bardziej wzbudzającą politowanie i odrazę niż strach.

Kolejny podmuch wiatru przyniósł ze sobą więcej deszczu. Nadszedł czas - zadecydowała - by skończyć tego dnia z przygoda­mi. Obróciwszy się plecami do publicznych szaletów, ruszyła po­spiesznie przez skwerki, aby ukryć się w samochodzie. Lodowaty deszcz dotkliwie chłostał jej twarz.

*

Goście zaproszeni na obiad sprawiali wrażenie przyjemnie prze­straszonych tą opowieścią, a Trevor - sądząc po jego twarzy - po prostu się wściekał. Było już jednak za późno, nie sposób cofnąć słów. Zresztą i tak nie mogłaby sobie odmówić przyjemności uci­szenia międzywydziałowego bełkotu przy obiedzie. Bemadette, asystentka Trevora w katedrze historii, przerwała głuchą ciszę.

- Kiedy to się wydarzyło?

- Latem - wyjaśniła Helen.

- Nie przypominam sobie, bym o tym czytał - odezwał się Archie, dużo sympatyczniejszy po dwóch godzinach popijania. Splątało mu to nieco język, który normalnie rozpływał się w samo-zachwytach.

- Pewnie policja wyciszyła sprawę - wyjaśnił Daniel.

- Zmowa milczenia? - spytał wyraźnie cynicznym tonem Tre­vor.

- To całkiem normalne - odciął się Daniel.

- Po co mieliby wyciszać coś takiego? - spytała Helen. - To nie ma sensu.

- A od kiedy poczynania policji mają sens? - odparł Daniel. Bemadette wtrąciła się, nim Helen zdążyła cokolwiek odpowie­dzieć.

- Nie chce nam się już nawet czytać o takich rzeczach - stwier­dziła.

- Mów za siebie - wypalił ktoś, lecz zignorowała go i ciągnęła dalej.

- Jesteśmy przytłoczeni przemocą. Już jej nie zauważamy, na­wet gdy mamy ją przed samym nosem.

- Każdego wieczoru na ekranie - wtrącił Archie. - Śmierć i katastrofy, stereo i w kolorze.

- Nic w tym nowego - odparł Trevor. - W epoce elżbietańskiej śmierć była codziennością. Publiczne egzekucje stanowiły popular­ną formę rozrywki.

Stół rozbrzmiewał kakofonią poglądów. Po dwóch godzinach grzecznego plotkowania, rozmowa nabrała wreszcie wigoru. Słu­chając gwałtownej dyskusji, Helen żałowała, że nie zdążyła wywo­łać fotografii graffiti: mogłyby jeszcze dolać oliwy do ognia. Purcell, jak zwykle, ostatni przedstawił swój punkt widzenia i, jak zwykle, był on zupełnie odmienny.

- Oczywiście Helen, moja droga - zaczął, a udawane znudzenie w głosie mocno kontrastowało z gwałtownością sporu - możemy wziąć pod uwagę, że twoi świadkowie mogli kłamać, prawda?

Dyskusja przy stole ucichła i wszystkie głowy zwróciły się w stronę Purcella. Przekornie zignorował powszechną uwagę i za­czął szeptać coś chłopcu, z którym przyszedł. Nowy pupilek, któ­rym w ciągu paru tygodni znudzi się na rzecz kolejnego, przystojnego ulicznika.

- Kłamać? - powtórzyła Helen. Poczuła jak wzburza się wew­nętrznie na tę uwagę, a Purcell dopiero zaczął mówić.

- Dlaczegóż by nie? - spytał, unosząc do ust kieliszek wina. -Może to wszystko zostało prędzej zaplanowane. Historyjka o okale­czeniu idioty w publicznym szalecie. Morderstwo staruszka. Albo ten hak. Wszystko dobrze znane. Musisz wiedzieć, że w takich odrażających opowiastkach jest coś tradycyjnego. Są tacy, którzy ciągle je sobie opowiadają, ponieważ jest w nich z pewnością coś frapującego. Coś zmuszającego może, by dodać parę szczegółów do takiej zasłyszanej historyjki - świeżą krew, która uczyniłaby rzecz jeszcze straszniejszą niż była na początku.

- Musisz się na tym znać... - odpaliła Helen. Purcell był zawsze taki zgryźliwy; irytowało ją to. Nawet jeśli jego argumenty były przekonujące, w co wątpiła, prędzej by umarła, niż przyznała mu rację. - Ja nigdy nie słyszałam podobnych historii.

- Naprawdę? - zdziwił się Purcell, tak jakby przyznała się, że jest analfabetką. - A tę o kochankach i zbiegłym wariacie?

- Ja ją słyszałem - odezwał się Daniel.

- Facet zostaje wypatroszony - oczywiście przez hakorękiego mężczyznę - a zwłoki leżą na dachu samochodu. Narzeczona kuliła się w tym czasie ze strachu wewnątrz. To taka przypowieść ostrze­gająca przed złymi stronami skrajnego hetero seksualizmu. - Dow­cip wzbudził powszechną wesołość; nie śmiała się tylko Helen. -Takie historyjki są bardzo popularne.

- Więc twierdzisz, że mnie okłamali? - spytała Helen.

- Po co zaraz okłamali...

- Powiedziałeś okłamali.

- Taka mała prowokacja - wyjaśnił Purcell, a łagodny ton jego głosu był teraz denerwujący jak nigdy. - Nie mam zamiaru insynu­ować, że jest w tym wszystkim jakaś intryga. Ale musisz przyznać, że jak dotąd nie masz nawet jednego świadka. Wszystko to wyda­rzyło się w bliżej nie określonym czasie, bliżej nie określonym osobom. Dowiedziałaś się o tych wydarzeniach w pociętych odcinkach. Przydarzyły się, w najlepszym przypadku, braciom albo przy­jaciołom dalekich krewnych. Proszę rozważyć możliwość, iż te historyjki nie miały nigdy miejsca, a są jedynie wymysłami znudzo­nych gospodyń domowych.

Helen nic na to nie odpowiedziała z tej prostej przyczyny, że po prostu nie miała co odpowiedzieć. Uwaga Purcella o kompletnym braku świadków była naprawdę trafna. Sama przedtem już się nad tym zastanawiała. Dziwne było również to, jak szybko kobiety z Ruskin Court zepchnęły morderstwo staruszka na inne osiedle. Jak gdyby takie rzeczy zdarzały się zawsze tuż obok - za rogiem, przy końcu bocznej uliczki - ale nigdy tutaj.

- No to dlaczego? -spytała Bernadette.

- Co dlaczego? - zdziwił się Archie.

- Dlaczego opowiadają te koszmarne historie, skoro nie są prawdziwe?

- Właśnie - poparła ją Helen, odbijając tym samym piłeczkę z powrotem do Purcella. - Dlaczego?

Purcell był dumny z siebie, świadom, iż jego włączenie się do rozmowy przemieniło spokojne spekulacje w zażartą dyskusję.

- Nie wiem - odparł zadowolony z wycofania się z debaty, kiedy wyłożył już wszystkie atuty. - Naprawdę nie powinnaś brać mnie zbyt poważnie, Helen. Sam tego nie robię. - Chłopiec siedzą­cy u boku Purcella zachichotał.

- Może jest to dla nich po prostu temat tabu - zauważył Archie.

- Odpowiednio wyciszony... - podsunął Daniel.

- Nie całkiem o to chodzi - zaprzeczył Archie. - Świat to nie tylko polityka, Daniel.

- Wzruszające spostrzeżenie.

- Co takiego jest tabu w śmierci? - spytał Trevor. - Bernadette przed chwilą o tym mówiła: cały czas stoimy z nią twarzą w twarz. Telewizja, gazety.

- Może nie nazbyt blisko - zauważyła Bernadette.

- Czy ktoś ma coś przeciwko, że zapalę? - wtrącił się Purcell. -Wygląda na to, że deser uległ odroczeniu na czas bliżej nieokreślo­ny.

Helen zignorowała tę uwagę i spytała Bernadette, co miała na myśli mówiąc „nie nazbyt blisko".

Zapytana wzruszyła ramionami.

- Sama dokładnie nie wiem - wyznała - może to, iż śmierć musi być w pobliżu. Musimy wiedzieć, że czai się tuż za rogiem. Telewizja nie jest na tyle przekonywająca.

Helen poczuła dreszcze. Uwaga ta miała dla niej pewien sens, lecz w tym ferworze nie potrafiła ocenić należycie jej znaczenia.

- Czy tamtych ludzi również uważasz za wyssanych z palca?

- Andrew mówił coś... - odezwała się Bernadette.

- Najmocniej przepraszam - odezwał się Purcell. - Czy ma ktoś zapałki? Chłopak podział gdzieś moją zapalniczkę.

- ...o braku świadków.

- Wszystko czego to dowodzi to fakt, iż nie spotkałam dotąd nikogo, kto by cokolwiek widział - oznajmiła Helen - a nie, że świadkowie nie istnieją,

- W porządku - stwierdził Purcell. - Znajdź choć jednego. Jeśli udowodnisz, że ten twój potworny koleś żyje i oddycha, to postawię wszystkim obiad w „Apollinaire". I jak? Czy mam za dużo pienię­dzy, czy może po prostu wiem kiedy nie mogę przegrać? - Roześ­miał się, stukając knykciami w stół, imitując oklaski.

- Brzmi nieźle - oznajmił Trevor. - Co ty na to, Helen?

*

Nie wróciła na Spector Street aż do następnego poniedziałku, lecz przez cały weekend była tam myślami: stojąc przed zamkniętą toaletą w podmuchach wiatru z deszczem, albo w sypialni z maja­czącym na ścianie malowidłem. Osiedle pochłonęło ją bez reszty.

Kiedy w sobotę, późnym popołudniem, Trevor wynalazł kolejny wspaniały powód do kłótni, pozwoliła na obelgi, a obserwując dob­rze znany rytuał samoudręczenia, zupełnie się nim nie przejmowała. Ta obojętność jeszcze bardziej go rozeźliła. W zapamiętaniu wrzas­nął, że idzie odwiedzić przyjaciółkę. Była zadowolona widząc jego plecy. Kiedy nie wrócił na noc, wcale nie miała zamiaru rozpaczać. Był głupi i próżny. Straciła już nadzieję ujrzeć w jego tępych oczach jakieś czarujące spojrzenie, a cóż jest wart mężczyzna, który nie potrafi być czarujący?

Nie pojawił się również w niedzielę i następnego ranka. Gdy parkowała samochód w sercu osiedla, przyszło jej na myśl, że nikt nie wie nawet, iż tu przyjechała. Mogłaby zginąć, a długo nikomu nie przyszłoby do głowy jej szukać. Tak było ze staruszkiem, z opo­wieści Anne-Marie, leżącym w zapomnieniu na swym ulubionym fotelu z wydłubanymi oczyma, podczas gdy muchy ucztowały, a masło jełczało na stole.

Niedużo czasu zostało już do Ogniska i podczas weekendu mały stosik opału na Butt's Court urósł do znacznych rozmiarów. Nie wyglądał zbyt stabilnie, ale nie powstrzymało to gromadki chłop­ców przed wdrapywaniem się na niego i drążeniem jam. Większość materiału stanowiły meble, skradzione z pewnością z opuszczonych mieszkań. Powątpiewała, by w ogóle się zapaliły, a jeśli nawet to na pewno będą okropnie kopcić. Czterokrotnie, gdy szła do Anne-Marie, zaczepiały ją dzieci, prosząc o pieniądze na fajerwerki.

- Daj pani co łaska, na ładną buzię - krzyczały, choć żadne nie miało ładnej buzi. Nim stanęła na progu, opróżniła kieszenie z drobniaków.

Tym razem zastała Anne-Marie, choć nie dostrzegła u niej powi­talnego uśmiechu. Gospodyni patrzyła po prostu na gościa, jak zahipnotyzowana.

- Mam nadzieję, że ci nie przeszkadzam... Anne-Marie nie odpowiedziała.

- ...wpadłam dosłownie na słówko.

- Jestem zajęta - oznajmiła w końcu Anne-Marie. Tym razem nie zaprosiła do środka, nie zaproponowała herbaty.

- Ach, cóż... to nie potrwa dłużej niż chwilkę.

Gdzieś w głębi domu otworzyły się drzwi i przez mieszkanie przeleciał podmuch wiatru. Nad podwórkiem uniosły się papiery. Helen widziała jak fruwają w powietrzu niczym wielkie białe ćmy.

- O co ci chodzi?

- Chciałabym tylko porozmawiać o tamtym staruszku. Kobieta zatrzęsła się ledwo dostrzegalnie. Wyglądała na chorą

Helen wydawało się, iż jej twarz ma barwę i fakturę czerstwego ciasta. Jej włosy były proste i tłuste.

- Jakim staruszku?

- Ostatnim razem jak tu byłam, opowiedziałaś mi o starym czło­wieku, który został tu zamordowany, pamiętasz?

- Nie.

- Powiedziałaś, że mieszkał w sąsiednim bloku.

- Nie przypominam sobie - odrzekła Anne-Marie.

- Ale przecież wyraźnie mówiłaś...

W kuchni coś spadło na podłogę i pękło. Anne-Marie wzdrygnę­ła się, ale nie ustąpiła z progu, ramieniem blokując Helen wejście do mieszkania. W przedpokoju walały się dziecięce zabawki - po­szarpane i zmaltretowane.

- Dobrze się czujesz? Anne-Marie potaknęła.

- Mam sporo pracy - oznajmiła.

- Więc nie pamiętasz, abyś w ogóle mówiła mi cokolwiek o sta­ruszku?

- Musiałaś mnie źle zrozumieć - odparła Anne-Marie, a potem ściszyła głos. - Nie powinnaś tu przychodzić. Każdy to wie.

- Co wie?

Dziewczyna zaczęła dygotać.

- Nic nie rozumiesz, co? Wydaje ci się, że ludzie nie mają oczu?

- Co to ma za znaczenie? Pytałam po prostu...

- Nic nie wiem - uprzedziła ją, - Cokolwiek ci powiedziałam, kłamałam.

- No cóż, w każdym razie dziękuję - odparła Helen, zbyt zdu­miona zawiłymi ostrzeżeniami, aby naciskać dalej. Niemal natych­miast, gdy odwróciła się od drzwi, usłyszała za sobą zgrzyt zamykanego zanika.

*

Rozmowa była tylko jednym z wielu rozczarowań, jakie przy­niósł ten ranek. Helen udała się ponownie na ciąg handlowy i od­wiedziła supermarket, o którym mówiła Josie. Popytała trochę o sanitariaty i o ich historię. Właśnie w ubiegłym miesiącu sklep przeszedł z rąk do rąk, a obecny właściciel, małomówny Pakistańczyk, utrzymywał, iż nie wie kiedy ani dlaczego zamknięto szalety. Miała wrażenie, podczas tej rozmowy, że inni klienci uważnie jej się przyglądają Czuła się jak intruz. Uczucie owo pogłębiło się jeszcze, kiedy po wyjściu z supermarketu ujrzała Josie wychodzącą z pralni samoobsługowej. Zawołała po imieniu; lecz tamta jedynie wzięła nogi za pas i zniknęła w labiryncie wąskich uliczek. Helen ruszyła za nią, ale zupełnie niespodziewanie zgubiła zarówno swą ofiarę, jak i drogę.

Płacząc już prawie z powodu niepowodzeń, stała pośród po­wywracanych toreb ze śmieciami i czuła dla siebie pogardę. Prze­cież nie była częścią tego środowiska, prawda? Ileż to razy krytykowała innych za zarozumiale twierdzenie, iż rozumieją spo­łeczności, które widzieli jedynie z dystansu? I oto ona, popełniając ten sam grzech, przychodzi tutaj z aparatem i mnóstwem pytań, chcąc wykorzystać życie (i śmierć) tych ludzi jako kanwę dla rozmowy przy kolacji. Nie winiła Anne-Marie za to, że ją spławiła. Czy zasłużyła na coś więcej?

Zmarznięta i wyczerpana, zdecydowała, iż nadeszła pora, by przyznać Purcellowi rację. Wszystko co usłyszała było wymysłami. Bawiono się nią - wyczuwszy chęć poznania paru koszmarnych historyjek - a ona, jak ostatni głupiec, uwierzyła we wszystkie te absurdy. Była już najwyższa pora uznać swoją łatwowierność i wró­cić do domu.

Jednak musiała coś zrobić, przed pójściem do samochodu: osta­tni rzut oka na głowę. Nie jak to czyni antropolog badający nowy szczep, lecz jak zagorzały miłośnik diabelskiego młyna: dla samego dreszczyku emocji. Dotarłszy jednak pod numer 14, doznała osta­tniego i najbardziej przykrego rozczarowania. Mieszkanie zostało zabezpieczone przez robotników z Zarządu osiedla. Drzwi były zamknięte, okno od strony ulicy blokowały deski.

Pomimo wszystko nie chciała tak łatwo rezygnować. Obeszła od tyłu Butt's Court i po prostych obliczeniach odnalazła podwórko mieszkania nr 14. Furtka była czymś zaparta od wewnątrz, ale pchnęła ją silnie ramieniem i przeszkoda z oporem ustąpiła. Bloko­wała ją góra śmieci - zbutwiałe dywany, paczka rozmoczonych przez deszcz czasopism oraz uschnięta choinka.

Podeszła przez podwórko do zabitych okien i zajrzała przez deski do środka. Na dworze nie było słonecznie, lecz wewnątrz panował dużo większy mrok. Z trudem dostrzec można było niewy­raźny zarys malowidła na sypialnianej ścianie. Przycisnęła twarz do desek, chcąc rzucić pożegnalne spojrzenie.

Przez pokój przepłynął cień, na moment zasłaniając jej widok. Odsunęła się od okna, przestraszona i niepewna tego co widziała. Może był to jej własny cień rzucony przez okno? Ale ona się przecież nie ruszała, on - tak.

Ponownie podeszła do okna, tym razem dużo ostrożniej. Po­wietrze zadrżało, usłyszała głuchy jęk, ale nie była pewna czy dochodzi z wnętrza budynku czy też z dworu. Jeszcze raz przycisnęła twarz do szorstkich desek i nagle coś podskoczyło do okna. Tym razem krzyknęła. Z wnętrza dobiegł zgrzyt jaki wydają pazury dra­piące o drewno.

Pies! I to duży, skoro potrafi tak wysoko skakać.

- Ty głupia - powiedziała do siebie na głos. I nagle oblała się potem.

Drapanie ustało niemal równie szybko jak się rozpoczęło, lecz nie mogła się zmusić, aby podejść do okna. Widocznie robotnicy, którzy zamykali mieszkanie, nie sprawdzili go dokładnie i przez przypadek uwięzili jakiegoś psa. Był zgłodniały, sądząc po docho­dzących odgłosach. Dziękowała Bogu, że nie próbowała wejść do środka. Pies - głodny i na pół oszalały w cuchnących ciemnościach - mógł rzucić się jej do gardła.

Popatrzyła na zabite deskami okno. Szpary między nimi szero­kie były ledwie na pół cala, lecz wyczuwała, że zwierzę stoi po drugiej stronie na tylnych łapach. Teraz, gdy uspokoił jej się od­dech, słyszała sapanie i kły szarpiące parapet.

- Cholerny zwierzaku... - wykrzyknęła. - Nie waż się wyłazić. Wycofała się do furtki. Zastępy wijów i pająków, zaniepokojo­nych dziwnymi ruchami swych kryjówek w dywanach blokujących wejście, przemykały pod nogami w poszukiwaniu nowych, mrocz­nych zakątków.

Zamknęła furtkę i ruszyła chcąc obejść budynek, kiedy usłysza­ła syreny: dwie okropne spirale dźwięku, od których cierpła skóra. Zbliżały się. Przyspieszyła kroku i dotarła na drugą stronę Butt's Court w samą porę, by ujrzeć kilkunastu policjantów biegnących po trawie koło ogniska oraz ambulans zawracający na chodniku i jadą­cy w kierunku przeciwległej strony placyku. Ludzie powychodzili ze swych mieszkań i stali na balkonach spoglądając w dół. Inni obchodzili placyk, wyraźnie zaciekawieni, powiększając tłumek gapiów. Żołądek podszedł Helen do gardła gdy dostrzegła gdzie sku­piła się uwaga ludzi: na progu mieszkania Anne-Marie. Policjanci torowali noszowym drogę przez zbiegowisko.

Drugi wóz policyjny zatrzymał się koło karetki, ze środka wy­siadło dwóch ubranych po cywilnemu komisarzy. Podeszła do tłu­mu. Te kilka słów rzucanych przez gapiów wypowiadanych było bardzo cicho; jedna czy dwie starsze kobiety płakały. Chociaż sta­wała na palcach, głowy tłumu blokowały widok. Obróciwszy się do brodatego mężczyzny, stojącego obok z dzieckiem na ramionach, spytała co się stało. Nie wiedział. Słyszał, że ktoś nie żyje, ale nie był pewien.

- Anne-Marie? - spytała. Kobieta przed nią obróciła się.

- Znasz ją? - zapytała niemal z nabożeństwem, jakby mówiła o ukochanej osobie.

- Trochę - odparła niepewnie Helen. - Może mi pani powie­dzieć co się tam stało?

Kobieta mimowolnie zasłoniła dłonią usta, jak gdyby chciała powstrzymać wypowiadane słowa. Mimo wszystko jednak nie uda­ło j ej się.

- Dziecko...

- Kerry?

- Ktoś włamał się od tyłu do mieszkania. Podciął mu gardło. Helen poczuła jak ponownie oblewa się potem. Przez mgłę widziała gazety unoszące się nad podwórkiem Anne-Marie.

- Nie - wyszeptała.

- O, właśnie w ten sposób.

Spojrzała na kobietę, która chciała jej wszystko dokładnie poka­zać i jeszcze raz powiedziała:

- Nie. To nie do wiary. - Jej opór nie mógł jednak zmienić straszliwej prawdy.

Odwróciła się plecami do kobiety i przepchnęła przez tłum. Nie było tam nic do oglądania, a jeśli nawet, to nie miała ochoty tego ujrzeć. Ci ludzie - nieustannie wylewający się z domów i przekazu­jący sobie sensację - okazywali zainteresowanie, które napawało ją odrazą, Nie jest jedną z nich, nigdy nie będzie jedną z nich. Chciała bić każdą podnieconą twarz bez opamiętania, chciała krzyknąć:

„Pragniecie zabawić się kosztem czyjegoś bólu i cierpienia! Dla­czego? Dlaczego?". Nie miała jednak dość odwagi. Nagły wstrząs pozbawił ją wszystkiego prócz odrobiny energii potrzebnej by odejść, pozostawiając tłum jego ulubionej rozrywce.

*

Trevor wrócił do domu. Nie uczynił żadnego kroku, aby wytłu­maczyć swą nieobecność, lecz czekał tylko, by wzięła go w krzyżo­wy ogień pytań. Kiedy zawiodła jego oczekiwania, przybrał słodką pozę poczciwego chłopa, co było gorsze, niż ostentacyjne milcze­nie. Miała jakieś mgliste przeświadczenie, że brak zainteresowania z jej strony był dla niego dużo bardziej niepokojący, niż sceny, do których już przywykł. Nie mogło jej to wszystko mniej obchodzić.

Nastawiła radio na lokalną stację i słuchała wiadomości. Po­twierdzały to co powiedziała kobieta z tłumu. Kerry Latimer nie żył. Nieznany osobnik albo osobnicy włamali się od podwórza i zamordowali dziecko bawiące się na kuchennej podłodze. Rzecz­nik prasowy policji używał oklepanych zwrotów, opisując śmierć Kerry'ego jako „nieludzką zbrodnię", a przestępców jako „niebez­piecznych i pozbawionych wszelkich zasad zwyrodnialców". Raz tylko jego głos wyraźnie się załamał, gdy mówił o scenie, jaką napotkali policjanci w kuchni Anne-Marie.

- Po co włączyłaś radio? - spytał niedbale Trevor, kiedy Helen wysłuchała trzech kolejnych serwisów. Nie widziała powodu, aby kryć przed nim tragiczne wypadki, których była świadkiem na Spector Street; prędzej czy później i tak by się dowiedział. Bez pośpie­chu opowiedziała mu skróconą wersję zdarzeń na Butt's Court.

- Anne-Marie to ta sama kobieta, którą spotkałaś, kiedy po raz pierwszy pojechałaś na tamto osiedle. Nie mylę się?

Potaknęła, mając nadzieję, że nie będzie męczył jej pytaniami. Łzy były blisko, a nie miała zamiaru rozklejać się na jego oczach.

- Więc jednak miałaś rację - powiedział.

-Rację?

- Że kręci się tam jakiś maniak.

- Nie - rzekła. - Nie.

-Ale dziecko...

Podniosła się i stanęła koło okna, spoglądając z wysokości dwóch pięter na ciemniejącą poniżej ulicę. Dlaczego czuła taką naglącą potrzebę odrzucenia teorii o spisku? Dlaczego modliła się teraz, aby to Purcell miał rację, a wszystko co słyszała było kłamst­wem? Cofnęła się myślami do minionego poranka, chcąc przypom­nieć sobie jak wyglądała wtedy Anne-Marie; blada, niespokojna, świadoma. Była niczym kobieta wyczekująca czyjegoś przybycia, zbywała nieproszonych gości, by powrócić do tego oczekiwania. Lecz na co, albo na kogo czekała? Czy to możliwe, by Anne-Marie znała mordercę? Może spodziewała się go w domu?

- Mam nadzieję, że znajdą tego skurwiela - powiedziała, nadal wpatrzona w ulicę.

- Na pewno - odparł Trevor. - Zamordowano dziecko, na Boga. Ta sprawa będzie miała absolutny priorytet.

Na rogu ulicy pojawił się mężczyzna, obrócił się i zagwizdał. Wielki owczarek alzacki przypadł mu do nóg i razem ruszyli w stro­nę katedry.

- Pies - mruknęła Helen.

- Co takiego?

W tym wszystkim zapomniała o psie. Szok, jaki przeżyła kiedy rzucił się do okna, teraz poraził j ą ponownie.

- Co za pies? - dopytywał się Trevor.

- Poszłam dzisiaj jeszcze raz do tego mieszkania, w którym fotografowałam graffiti. Był w nim pies. Zamknięty.

- No i?

- Zdechnie z głodu. Nikt nie wie, że jest w środku.

- Skąd wiesz, że nie został zamknięty, aby pilnować mieszka­nia?

- Robił tyle hałasu - zauważyła.

- Psy szczekają- odparł Trevor. - W tym wszystkie są dobre.

- Nie - powiedziała bardzo cicho, wspominając te odgłosy, które dochodziły zza zabitego deskami okna. - Ten nie szczekał.

- Daj sobie spokój z psem - poradził Trevor. - Z dzieciakiem też. Nic na to nie możesz poradzić. Po prostu przechodziłaś obok.

Jego słowa były tylko echem jej własnych, ale jakoś - z przy­czyn których nie potrafiła wyjaśnić - to przeświadczenie straciło na sile w czasie ostatnich paru godzin. Ona nie przechodziła, ot tak, po prostu obok. Nikt nie przechodzi sobie po prostu obok; doświadcze­nie zawsze odciska jakieś piętno. Czasami tylko zadrapnie; nieraz pozbawia kończyn. Nie wiedziała ile ona sama ucierpiała, czuła, iż szkody były daleko bardziej dotkliwe niż sądziła. I to j ą przerażało.

- Skończyła się wódka - oznajmiła, wlewając ostatnie krople do szklaneczki.

Trevor był wyraźnie zadowolony mogąc się czymś przysłużyć.

- Pójdę po coś, zgoda? - zaproponował. - Kupię butelkę albo dwie.

- Dobra - odparła. - Skoro masz ochotę.

Nie było go tylko przez pół godziny; nie zmartwiłaby się, gdyby potrwało to nieco dłużej. Nie miała ochoty na pogawędki; chciała jedynie siedzieć i starać się zrozumieć niepokój dręczący jaw duszy. Choć Trevor zakończył swą indagację na psie - a może właśnie dlatego - nie mogła nic poradzić, że oczami duszy wraca do zamkniętej garsoniery. Do wizerunku przerażającej twarzy na ścia­nie sypialni i stłumionego charczenia zwierzęcia, które drapało pa­zurami o deski blokujące okno. Wbrew temu co mówił Trevor, nie wierzyła, aby mieszkanie było używane jako zastępcza buda. Nie było wątpliwości, że pies został tam uwięziony i biegał w kółko, doprowadzany z każdą godziną bliżej szaleństwa, gotowy zjeść własne odchody. Bała się, że ktoś - na przykład dzieci, szukające opału na ognisko - włamie się do środka, nie wiedząc co tam napotka. Nie chodziło o bezpieczeństwo złodziejaszków, ale o to, że pies uwolniony może przyjść po nią. Odnalazłby ją (myślała, sporo już wypiwszy) po śladach.

Trevor wrócił z zapasem whisky i pili razem, aż do białego rana, kiedy to jej żołądek miał już dość. Ulżyła sobie w toalecie, a Trevor stał na zewnątrz pytając czy czegoś nie potrzebuje. Odparła mu słabym głosem, żeby zostawił ją samą. Kiedy po godzinie wreszcie wyszła, Trevor poszedł już do łóżka. Nie przyłączyła się do niego, lecz położyła na sofie i przedrzemała aż do świtu.

*

Morderstwo było sensacją dnia. Krótkie notatki pojawiły się na pierwszych stronach wszystkich porannych wydań, a i w środku sprawa zajęła poczesne miejsca. Zamieszczono zdjęcia zbolałej matki wyprowadzanej z mieszkania i inne, niewyraźne, lecz wstrzą­sające, zrobione z murku okalającego podwórze i przez otwarte drzwi do kuchni. Czy na podłodze została krew, czy też był to tylko cień?

Helen nie przeczytała artykułów - boląca głowa stanowczo pro­testowała przeciw temu pomysłowi - ale Trevor, który przyniósł gazety, wyraźnie miał ochotę porozmawiać. Nie mogła wyczuć czy są to tylko dalsze kroki pojednawcze, czy też autentyczne zaintere­sowanie.

- Kobieta znajduje się w areszcie - oznajmił wertując Dailly Telegraph. Na gruncie polityki gazeta reprezentowała zupełnie inne poglądy niż on, lecz brutalne zabójstwo zostało tu szczegółowo opisane.

Tak czy owak, ta wiadomość wzbudziła ciekawość Helen.

- W areszcie? - spytała. - Anne-Marie?

- Tak.

- Pokaż. Podał jej gazetę.

- Trzecia kolumna - podpowiedział Trevor.

Znalazła ten urywek. Anne-Marie została zatrzymana do wyjaś­nienia, co się działo w czasie między ustaloną godziną zgonu dziec­ka, a momentem zgłoszenia jego śmierci. Helen dwa razy przeczytała stosowne zdania, by się upewnić czy wszystko dobrze zrozumiała. Eksperci policyjni ustalili, że Kerry zmarł między szós­tą, a szóstą trzydzieści rano; morderstwo zgłoszono dopiero po dwunastej.

Przeczytała raport trzeci i czwarty raz, lecz nie zmieniło to ok­ropnych taktów. Dziecko zabito przed świtem. Kiedy dotarła do domu Anne-Marie, Kerry nie żył już od czterech godzin. Ciało leżało w kuchni, kilka jardów od przedpokoju, w którym stała, a Anne-Marie nie pisnęła ani słówka. Aura oczekiwania, która ją otaczała - czy coś oznaczała? Może oczekiwała zachęty, by pod­nieść słuchawkę i zadzwonić po policję?

- O Boże... - wyszeptała Helen i upuściła gazetę.

- Co się stało?

- Muszę iść na policję.

- Dlaczego?

- Muszę im powiedzieć, że byłam w tym domu - odparła. Trevor nie bardzo rozumiał o co chodzi. - Dziecko nie żyło, Trevor. Kiedy widziałam się z Anne-Marie wczoraj rano, Kerry już nie żył.

*

Zadzwoniła pod numer podany w gazecie, gdzie miały zgłaszać się osoby wiedzące cokolwiek o tej sprawie. Pół godziny później podjechał policyjny radiowóz, aby ją zabrać. W ciągu następnych dwóch godzin przesłuchania zaskoczyło ją wiele rzeczy. Wcale nie najmniej zadziwiającą była wiadomość, iż nikt nie zawiadomił po­licji o jej pobycie na osiedlu, choć z całą pewnością została zauwa­żona.

- Ci ludzie nie chcą o niczym wiedzieć - wyjaśnił jej detektyw. - Można by pomyśleć, że takie miejsce będzie aż roić się od świad­ków. Jeśli tacy istnieją, to nie ujawnili się dotychczas. Podobne morderstwo...

- To nie jest pierwsze? - przerwała mu. Spojrzał na nią przez zagracone biurko.

- Pierwsze?

- Słyszałam parę opowieści o tym osiedlu. O morderstwach. Ubiegłego lata.

Detektyw pokręcił głową,

- Nic nie wiem na ten temat. Przetoczyła się tam co prawda fala napadów; jakaś kobieta wylądowała nawet w szpitalu na tydzień. Ale nie, nie było morderstw.

Poczuła sympatię do tego detektywa. Jego oczy zauroczyły ją swym rozmarzeniem, a twarz szczerością. Nie dbając czy zabrzmi to głupio czy nie, spytała:

- Po co opowiadają takie straszne kłamstwa? O ludziach z wyd­łubanymi oczami? Straszne rzeczy. Policjant podrapał się w długi nos.

- My mamy to samo - powiedział. - Ludzie przychodzą do nas zwierzając się z całej masy najróżniejszych głupot. Niektórzy przez całą noc opowiadają o przestępstwach, które popełnili, albo które wydaje im się, że popełnili. Podają wszystko z najdrobniejszymi szczegółami. A kiedy trochę podzwonisz okazuje się, że wszystko jest wyssane z palca. Tymczasem oni niczego już nie pamiętają.

- Może gdyby nie opowiedzieli tych historyjek... teraz właśnie wcielaliby je w życie. Potaknął.

- Tak. Boże miej nas w swojej opiece. To może być racja. A te historie, które jej opowiedziano, czy były wytworami cho­rych umysłów, stworzone by nie dopuścić, żeby majaki stały się rzeczywistością? Taka myśl ciągnęła za sobą następny wniosek: koszmary potrzebowały przecież jakiejś pierwotnej przyczyny, ja­kiegoś źródła skąd mogłyby wytrysnąć. Idąc do domu zatłoczonymi ulicami, Helen zastanawiała się, ilu z widzianych ludzi zna podo­bne historie. Czy takie makabreski były teraz popularne, tak jak uważał Purcell? Czy w każdym sercu jest miejsce, choć malutkie, dla bestii?

- Dzwonił Purcell - oznajmił Trevor, kiedy wróciła do domu. -Zaprasza nas na obiad.

Jakiekolwiek zaproszenie było teraz całkiem nie na miejscu, więc wykrzywiła twarz w grymasie niechęci.

- Do „Apollinaire", pamiętasz? - przypomniał jej. - Obiecał, że zabierze nas na obiad, jeśli udowodnisz, że się mylił.

Myśl o zjedzeniu obiadu zaraz po tragicznej śmierci dziecka wydała jej się groteskowa i wcale tego nie kryła.

- Będzie czuł się urażony, jeśli mu odmówisz.

- Guzik mnie to obchodzi. Nie mam najmniejszej ochoty na obiad z Purcellem.

- Proszę - rzekł słodko. - Może narobić kłopotów, a właśnie teraz chcę, żeby był zadowolony.

Przyjrzała mu się uważnie. Spojrzenie, którym ją uraczył, upo­dobniało go do zmokniętego spaniela. Sprytny skurczysyn, pomyś­lała; na głos jednak odparła - w porządku, pójdę. Ale nie oczekuj, że będę tańczyła po stołach.

- To zostawimy dla Archiego - odrzekł. - Powiedziałem, że będziemy wolni jutro wieczorem. Pasuje ci?

- Wszystko jedno.

- Zarezerwował stolik na ósmą,

Popołudniówki ograniczyły „Tragedię Małego Kerry'ego" do parocalowych kolumn gdzieś w środku numeru. Zamiast jakichś nowych informacji, opisywali po prostu szczegółowe przepytywa­nie, jakie prowadzi policja na Spector Street. Kilka późnych wydań wspominało, że Anne-Marie zwolniono z aresztu po przedłużają­cym się okresie przesłuchań i przebywa teraz u przyjaciół. Wspom­niały również, pod koniec, iż pogrzeb odbędzie się nazajutrz.

Nie miała zamiaru wracać na Spector Street, by uczestniczyć w pogrzebie, kiedy kładła się do łóżka tego wieczora. Lecz sen zmienił chyba jej zdanie, bo obudziła się z postanowieniem, że jednak pójdzie.

*

Śmierć przydała życia osiedlu. Idąc od głównej ulicy w stronę Ruskin Court, spotkała tłumy, jakich nie widziała jeszcze nigdy. Mimo wiatru i nieustającego deszczu, wielu ustawiło się od razu w szpaler, by zaklepać sobie miejsce i obserwować orszak pogrze­bowy. Niektórzy przywdziali jakieś czarne elementy odzieży -płaszcze, chusty - lecz całość, mimo ściszonych głosów i poważ­nych min, bardzo przypominała odpustowy jarmark. Dzieci biegały dookoła, nie zważając na powagę chwili. Raz po raz z grupy plotkujących ludzi dolatywał śmiech. Helen wyczuwała aurę oczekiwania, która nadawała ją, mimo okoliczności, niemal radością,

To nie tylko sama obecność tylu ludzi wprawiała ją w pogodny nastrój. Była - nie bała się do tego przyznać - po prostu szczęśliwa, że jest znowu na Spector Street. Placyki, z tymi karłowatymi drzew­kami i zszarzałą trawą były jej bliższe niż wykładane dywanami korytarze, po których przywykła spacerować. Anonimowe twarze na balkonach i uliczkach znaczyły więcej niż koledzy z uniwersyte­tu. Jednym słowem - czuła się jak w domu.

Wreszcie pojawiły się samochody, sunąc w ślimaczym tempie przez wąskie uliczki. Gdy nadjechał karawan, z małą trumienką obłożoną kwiatami, kilka kobiet w tłumie wydało cichy okrzyk bólu. Ktoś zasłabł; wokół niego zebrała się od razu niespokojna grupa ludzi. Nawet dzieci jakoś ucichły.

Helen obserwowała wszystko z suchymi oczami. Niełatwo pod­dawała się łzom, zwłaszcza w obecności innych. Kiedy drugi samo­chód, ten z Anne-Marie i dwiema innymi kobietami, zrównał się z nią, Helen spostrzegła, iż osierocona matka również powstrzymu­je się przed publicznym okazywaniem cierpienia. Właściwie to sprawiała wrażenie nieomal ogłuszonej nagłymi wydarzeniami. Siedziała wyprostowana na tylnym siedzeniu z bladą twarzą, będącą obiektem powszechnego współczucia. Przykro było o tym myśleć, ale Helen czuła wewnętrznie, że są to najpiękniejsze chwile Anne-Marie. Oto dzień, w którym wyrwana została z szarości życia, by stanąć w centrum powszechnej uwagi. Orszak pogrzebowy powoli przesunął się i zniknął gdzieś w oddali.

Tłum wokół Helen zaczął się już przerzedzać. Pozostawiła grup­kę płaczek, które nadal stały na chodniku, i ruszyła w stronę Butfs Court. Miała zamiar wrócić do owego zamkniętego mieszkania i sprawdzić, czy pies nadal tam siedzi. Jeśli tak, to ulży sumieniu i zawiadomi dozorcę.

Placyk przed Butfs Court był, o dziwo, praktycznie pusty. Wi­docznie mieszkańcy, będąc sąsiadami Anne-Marie, poszli na mszę do przykrematoryjnej kaplicy. Pozostały jedynie dzieci, bawiące się wokół piramidy ogniska. Ich zwielokrotnione echem głosy grzmia­ły na pustym placu. Dotarłszy do mieszkanka, została zaskoczona widokiem otwartych drzwi. Tak samo wyglądało to miejsce, gdy przyszła tu po raz pierwszy. Widok wnętrza przyprawił ją o zawrót głowy. Ileż to razy w ciągu ubiegłych kilku dni wyobrażała sobie, że stoi tu, spoglądając w mrok. Z wnętrza nie dochodził żaden dźwięk. Pies pewnie uciekł - albo, co też możliwe, zdechł. Nic się nie może stać jeśli wejdzie tam ostatni raz i zobaczy twarz namalo­waną na ścianie oraz tę myśl obok.

„Słodkości dla słodkiej". Nie szukała źródła, skąd pochodzi to zdanie. Nie ma to znaczenia, myślała. Czymkolwiek było kiedyś, teraz jest już zmienione, tak jak wszystko, włączając ją, Zatrzymała się na chwilę w living-roomie, by napawać się czekającym spotka­niem. Gdzieś daleko w tyle rozległ się wrzask dzieci, podobny do wrzawy oszalałych ptaków.

Obeszła stertę starych mebli i ruszyła w stronę krótkiego koryta­rzyka, łączącego oba pokoje, nieustannie odwlekając tę upragnioną chwilę. Serce biło jej gwałtownie, na ustach igrał uśmiech.

Nareszcie! Jest! Portret był niewyraźny, lecz jak zwykle przeko­nujący. Ruszyła do wnętrza mrocznego pokoju, by w pełni móc podziwiać obraz i po chwili jej stopy natrafiły na materac, który ciągle leżał rzucony w kącie. Spojrzała na podłogę. Brudne lego­wisko zostało wywrócone, ukazując tę nie podartą stronę. Kilka koców i owinięta w szmaty poduszka spoczywały na wierzchu. Coś zajaśniało w fałdach najbliższego łachmana. Pochyliła się i spos­trzegła garść słodyczy - czekoladek i cukierków - zawiniętych w jasny papier. Między nimi tkwiło, ani tak kuszące, ani słodkie, kilkanaście żyletek. Na niektórych widać było krew. Wyprostowała się i zaczęła cofać, gdy nagle z sąsiedniego pokoju doleciało ją bzyczenie. Obróciła się i w pomieszczeniu zrobiło się jeszcze ciem­niej, gdy między nią a światłem stanęła jakaś postać. Mężczyzna stał w drzwiach, pod światło, więc nie widziała go wyraźnie, ale za to doskonale wyczuwała. Pachniał jak wata cukrowa, a bzyczenie przyszło wraz z nim albo było wręcz w nim samym.

- Przyszłam, żeby tylko popatrzeć - wyjąkała - ... na ten rysu­nek.

Bzyczenie narastało - cisza sennego popołudnia bezpowrotnie zniknęła. Mężczyzna w drzwiach się nie poruszył.

- Cóż - powiedziała - obejrzałam już sobie wszystko. - Łudziła się, że na te słowa człowiek odsunie się i przepuści ją do wyjścia, lecz on ani drgnął. Nie miała dość odwagi, by to wymusić pchaniem się do drzwi.

- Powinnam już iść - powiedziała, zdając sobie sprawę, że mimo wysiłków z każdej sylaby wyziera strach. - Czekają na mnie...

Nie było to kompletne kłamstwo. Dziś wieczorem byli zapro­szeni do „Apollinaire" na kolację. Lecz do ósmej pozostały cztery godziny. Jeszcze dużo czasu upłynie, nim zaczną jej szukać.

- Pan wybaczy - rzekła niepewnie.

Bzyczenie nieco ucichło i w tej nagłej ciszy odezwał się męż­czyzna. Jego matowy głos był nieomal równie słodki. jak zapach, który rozsiewał wokół.

- Nie ma pośpiechu - wyszeptał.

- Jestem umówiona...

Choć nie widziała jego oczu, czuła je na sobie. Ogarnęła ją senność, podobnie jak latem, które teraz śpiewało jej w głowie.

- Przybyłem po ciebie - powiedział. Powtórzyła w myślach te trzy słowa. Przybyłem po ciebie. Jeśli były groźbą, to z całą pewnością tak nie brzmiały.

- Nie znam... cię - odparła.

- To prawda - wyszeptał. - Ale we mnie wątpiłaś.

-Wątpiłam?

- Nie wystarczyły ci zasłyszane opowieści ani napisy na ścia­nach. Więc byłem zmuszony sam przybyć.

Senność mąciła jej umysł, lecz uchwyciła ogólny sens tych słów. To, że był legendą, a ona nie wierząc w niego, zmusiła go do ukaza­nia karzącej dłoni. Spojrzała na te dłonie. Jednej brakowało. Za­miast niej umocowano hak.

- Będą cię winić - powiedział. - Będą mówić, że przez twoje zwątpienie popłynęła niewinna krew. Lecz pytam się, po cóż jest krew, jeśli nie do przelewania? A po pewnym czasie śledztwo do­biegnie końca. Policja wyjedzie, kamery skierują się na nowe kosz­mary, a oni zostaną tu sami, by móc na nowo opowiadać o Cukierniku.

- O Cukierniku? - powtórzyła zdziwiona. Język z trudem wy­mówił tak niewinne słowo.

- Przybyłem po ciebie - mruknął delikatnie, nieomal uwodzi­cielsko. Z tymi słowami wyszedł z korytarzyka na światło.

Bez wątpienia, znała go. Zdążyła go dokładnie poznać, kiedy przychodziła do tego upiornego miejsca. To był ten człowiek ze ściany. Malarz nie stworzył tu niczego: portret był dokładnym odz­wierciedleniem mężczyzny stojącego przed nią. Aż do przesady: twarz miał woskowożółtą, wąskie wargi, bladoniebieskie oczy pała­ły, jakby źrenice wysadzane były rubinami. Marynarka została zszyta z kawałków, tak samo jak spodnie. Wyglądał nieomal grotes­kowo w tym stroju poplamionym krwią i z purpurową smugą na pożółkłych policzkach. Lecz ludzie właśnie tego oczekują. Potrzeb­ne były te wszystkie symbole i dodatki, by przyciągnąć ich uwagę. Cuda, morderstwa, obudzone demony i kamienie z grobowców. Ta­ni połysk nie niweczył ukrytego sensu. Były to tylko piórka, które miały zwrócić uwagę.

Stała niemal jak zaczarowana. Głosem, kolorami i bzyczeniem dobywającym się z jego ciała. Walczyła jednak z tym zaklęciem. Pod nęcącym wizerunkiem kryła się bestia; u jej stóp leżał komplet żyletek, ciągle pokrytych krwią, Czy zawaha się poderżnąć jej gard­ło, jeśli już położy na niej swe łapy?

Gdy Cukiernik ruszył w jej kierunku, pochyliła się, podniosła jeden z koców i cisnęła w niego. Deszcz żyletek i cukierków ude­rzył go po ramionach. Koc opadł mu na twarz. Nie zdążyła jednak skorzystać z okazji i przemknąć do drzwi; przeszkodziła jej w tym poduszka, która leżała na kocu.

Nie, nie była to wcale poduszka. Cokolwiek zawierała mała, biała trumienka jadąca na karawanie, nie było to ciało małego Kerry'ego. Ono leżało tutaj, u jej stóp, z zakrwawioną twarzą zwróconą w jej stronę. Było nagie. Ciało znaczyły ślady zainteresowania ze strony maniaka.

W ciągu tej chwili, kiedy przeżywała ostatni koszmar. Cukier­nik zdążył zrzucić koc. Podczas szarpaniny jego marynarka rozpięła się i Helen spostrzegła - mimo protestów rozsądku - że jego tors zniknął, a w dziurze kłębił się rój pszczół. Tłoczyły się w klatce piersiowej i pokrywały kipiącą masą wiszące tam resztki ciała. Uś­miechnął się na widok jej odrazy.

- Słodkości dla słodkiej - wyszeptał i wyciągnął w kierunku jej twarzy swą hakowatą rękę. Nie mogła dostrzec już ani promyka światła z zewnętrznego świata, ani nie słyszała dzieci bawiących się na podwórzu. Nie było ucieczki w rzeczywistość. Cukiernik przes­łonił jej widok; wymęczone ciało nie miało dość siły by stawić opór.

- Nie zabijaj mnie - wydusiła z siebie.

- Wierzysz we mnie? - spytał. Potaknęła z zapałem.

- Jakże bym mogła nie wierzyć?

- Więc dlaczego pragniesz żyć?

Nie zrozumiała, a przypuszczając, że może okazać się to fatalne w skutkach, zachowała milczenie.

- Gdybyś wiedziała - ciągnął szaleniec - tylko odrobinę tego co ja wiem... nie błagałabyś o życie. - Jego głos opadł aż do szeptu. -Jestem legendą - zaśpiewał jej wprost do ucha. - Wierz mi, to błogosławiony stan. Żyć w ludzkich snach, być wspominanym szeptem w zaułkach, lecz nie musieć koniecznie istnieć. Rozu­miesz?

Jej udręczone ciało rozumiało. Jej nerwy, wyczerpane bzyczeniem, rozumiały. Oferował czystą słodycz życia poza życiem: bycia martwym, lecz przez wszystkich pamiętanym; nieśmiertelność w legendzie i graffiti.

- Bądź moją ofiarą - nalegał.

- Nie... - wyszeptała.

- Nie będę cię zmuszał - odparł, prawdziwie po dżentelmeńsku.

- Nie będę cię przymuszał do śmierci. Lecz pomyśl. Jeśli cię tutaj zabiję, jeśli cię rozedrę - przejechał w powietrzu hakiem od pachwiny aż po szyję - to pomyśl jak ludzie napełnią to miejsce rozmowami... wyobraź sobie jak będą przychodzić i mówić: „To tu zginęła ta kobieta o zielonych oczach". Twoją śmiercią będą stra­szyć dzieci. Zakochani będą ją wykorzystywać jako pretekst, by się do siebie mocniej przytulić.

Przyznała w myślach, że było to kuszące.

- Czy droga do sławy była kiedykolwiek równie prosta? - spy­tał.

Pokręciła głową

- Wolałabym już, żeby o mnie zapomniano, niż być pamiętaną w taki sposób.

Wzruszył nieznacznie ramionami.

- Co tak naprawdę wiedzą dobrzy? - spytał. - Z wyjątkiem tego, co nauczą ich źli swymi postępkami? - Uniósł hakowatą rękę.

- Obiecałem, że nie będę cię przymuszał do śmierci i dotrzymam słowa. Pozwól jednak, że przynajmniej cię pocałuję.

Ruszył ku niej. Dobyła z siebie jakieś bezsensowne groźby, któ­re i tak zignorował. Brzęczenie w jego wnętrzu narastało. Myśl, że za chwilę dotknie jego ciała pokrytego owadami, była nie do znie­sienia. Uniosła ołowiane ręce, by go powstrzymać.

Jego upiorna twarz przysłoniła portret na ścianie. Helen nie potrafiła się jednak przemóc, by go dotknąć i dlatego postąpiła krok do tyłu. Brzęczenie pszczół narastało. Niektóre, bardzo rozeźlone, przeszły przez gardło i wylatywały z ust Cukiernika. Łaziły mu po wargach, wkręcały się we włosy.

Cały czas błagała, by zostawił jaw spokoju, lecz on był nieprze­jednany. Wreszcie nie miała już dokąd się dalej cofać. Przygotowa­na duchowo na ból żądeł, położyła dłonie na jego oblepionych owadami piersiach i pchnęła. W tym momencie hakowata ręka wystrzeliła do przodu i zaczepiła o jej kark, zadrasnąwszy go niez­byt boleśnie. Poczuła jak cieknie krew; była przerażona, że jednym ruchem mógłby rozedrzeć jej tętnicę. Ale on dał słowo i również tym razem go dotrzymał.

Pszczoły, wzburzone gwałtownymi ruchami, latały jak oszalałe. Czuła je na sobie, szukające wosku w uszach i cukru na wargach. Nie uczyniła nic, by je strząsnąć. Miała na karku hak. Gdyby się gwałtownie poruszyła, mógłby ją poważnie zranić. Była złapana w potrzask, jak w dziecięcych koszmarach, bez żadnej szansy na ucieczkę. Kiedy we śnie znajdowała się w podobnej, beznadziejnej sytuacji - gdy demony czyhały ze wszystkich stron, by rozerwać ją na sztuki - pozostawało tylko jedno wyjście. Dać za wygraną, zrezygnować z chęci życia i pozostawić ciało ciemnym mocom. Teraz, gdy twarz Cukiernika przycisnęła się do jej własnej, a brzę­czenie pszczół zagłuszało nawet oddech, uczyniła to samo. I podob­nie jak w snach, pokój wraz z bestią rozmyły się i zniknęły.

*

Ocknęła się w kompletnym mroku. Przez kilka strasznych chwil nie wiedziała gdzie się znajduje, a potem przez kilka następnych, powoli do tego dochodziła. W ogóle nie czuła bólu. Dotknęła ręką karku: był - jeśli nie liczyć drobnego zadrapania - zupełnie nie naruszony. Spostrzegła, że spoczywa na materacu. Czy zgwałcono ją kiedy leżała bez czucia? Ostrożnie zbadała się. Nie krwawiła, rzeczy nie były poszarpane. Wyglądało na to, że Cukiernik rzeczy­wiście chciał ją tylko pocałować.

Usiadła. Przez zabite deskami okno wpadało nieco drogocenne­go światła, a od drzwi wiało ciemnością. Może były zamknięte -tłumaczyła sobie. Ale nie: słyszała jak na progu ktoś szepcze. Ko­biecym głosem.

Nie poruszyła się. Ci ludzie tu też byli szaleni. Od początku wiedzieli do czego prowadzi jej obecność na Butt's Court, lecz oni go ochraniali - tego słodkiego psychopatę. Oferowali mu schronie­nie i cukierki, kryjąc przed wścibskimi oczami i trzymając język za zębami mimo, że przynosił krew do ich drzwi. Nawet Anne-Marie stała spokojnie, dobrze wiedząc, że jej dziecko leży martwe kilka jardów dalej.

Dziecko! Takiego dowodu właśnie potrzebowała. Udało im się jakoś wykraść ciało z trumny (co włożyli do trumny - zdechłego psa?) i przywieźli je tu, do świątyni Cukiernika, jako zabawkę albo kochanka. Mogłaby zabrać ciało Kerry'ego na policję i opowie­dzieć całą historię. Obojętnie czy we wszystko by uwierzyli, co bardzo wątpliwe - istnienie ciała nie podlegało dyskusji. Przynajm­niej paru pomyleńców ucierpiałoby za swe wyczyny. Cierpieliby za jej cierpienie.

Szepty przy drzwiach urwały się. Ktoś szedł w stronę sypialni. Kimkolwiek był, nie niósł ze sobą latarki. Helen skuliła się w na­dziei, że nie zostanie dostrzeżona.

W drzwiach pojawiła się postać. Panował zbyt nieprzenikniony mrok, by mogła dostrzec więcej niż niewyraźną sylwetkę, która schyliła się i podniosła coś z podłogi. Kaskada blond włosów zdra­dziła intruza - była to Anne-Marie. Niewątpliwie podnosiła z pod­łogi ciało Kerry'ego. Nie spojrzawszy nawet w kierunku Helen, kobieta obróciła się i wyszła z sypialni.

Helen nasłuchiwała jak j ej kroki gasną w living-roomie. Powoli wstała i wyszła na korytarz. Dostrzegła stąd niewyraźną postać An­ne-Marie stojącą w drzwiach garsoniery. Na dziedzińcu nie paliło się ani jedno światło. Kobieta zniknęła i Helen ruszyła za nią naj­szybciej jak tylko mogła, patrząc intensywnie w otwór drzwi. Pot­knęła się kilka razy, ale dosięgła wyjścia w samą porę, by dostrzec zamazaną sylwetkę w ciemnościach nocy.

Wyszła na zewnątrz. Było chłodno, na niebie nie świeciły gwiazdy. Wszystkie światła na balkonach i korytarzach zostały pogaszone, tak samo jak te w mieszkaniach; nie było też łuny biją­cej od telewizorów. Butt's Court sprawiało wrażenie kompletnie pustego.

Nie była do końca zdecydowana, czy jest sens gonić dziewczy­nę. Czy nie lepiej, podpowiadała ukryta w niej obawa, uciec stąd do samochodu? Lecz jeśli tak właśnie zrobi, spiskowcy będą mieli dość czasu, by ukryć ciało. Kiedy wróci tu z policją, może zastać zasznurowane usta i niechętne wzdrygnięcia ramionami. Mogą jej powiedzieć, że zwyczajnie wymyśliła sobie trupa i Cukiernika. Wszystkie te koszmary, które przeżyła, mogą znów zamienić się w zwykłe historyjki do poduszki. W słowa na ścianach. I każdego następnego dnia będzie czuła do siebie coraz większą odrazę, że nie ruszyła wtedy w pościg.

Udała się za Anne-Marie, która nie szła chodnikiem, lecz zmie­rzała ku środkowi trawnika, leżącego w centrum podwórza. Do ogniska. Do ogniska! Widniało przed Helen, ciemniejsze od nocne­go nieba. Dostrzegła postać Anne-Marie sunącą do sterty mebli oraz kawałków drewna i wygrzebującą w nim dziurę. To w ten sposób zamierzali usunąć dowód. Zwykłe spalenie na pewno nie wystar­czyłoby, ale po takiej kremacji i spopieleniu kości - kto wie?

Stała kilka jardów od piramidy obserwując jak Anne-Marie koń­czy swe dzieło i odchodzi ku wszechobecnym ciemnościom.

Helen pospiesznie przebyła pas wybujałej trawy i odszukała lukę w stosie drewna, gdzie Anne-Marie złożyła dziecko. Wydało jej się, że dostrzega nikły kształt. Nie mogła jednak go dosięgnąć. Dziękując Bogu, że była równie szczupła jak Anne-Marie, wep­chnęła się w wąski przesmyk. Sukienka zahaczyła o sterczący gwóźdź. Odwróciła się, by ją odczepić drżącymi palcami. To wys­tarczyło, by straciła ciało z oczu.

Parła po omacku do przodu, obmacując rękami drewno, stare szmaty i coś, co wyglądało na grzbiet starego fotela, ale nie było zimną skórą dziecka. Przygotowała się na dotyk trupa; przeżyła dużo gorszych rzeczy przez minioną godzinę, niż trzymanie mart­wego chłopca. Wciąż nie dając za wygraną, posunęła się ciut do przodu, płacąc za to podrapaniem skóry i drzazgami w palcach. W bolących oczach zaczęły pojawiać się kręgi, krew tętniła w uszach. Lecz nagle! - nie dalej jak o półtora jarda - dostrzegła ciało dziecka. Wyciągnęła się do przodu by je chwycić, lecz zabrakło jej dosłownie paru cali. Ponowiła wysiłek, tym samym wzmagając szum w głowie, lecz ciągle nie mogła dosięgnąć. Pozostało jej jedy­nie zgiąć się wpół i jakoś przecisnąć bliżej środka stosu.

Nie było to łatwe. Miejsca zostawało tak niewiele, że z ledwoś­cią mogła czołgać się na kolanach, ale w końcu udało się. Dziecko leżało twarzą do ziemi. Pozbyła się obrzydzenia oraz niechęci i wy­ciągnęła ręce. W tym samym momencie coś spoczęło na jej ramie­niu. Na sekundę struchlała. Chciała krzyknąć, lecz powstrzymała się, zapominając też o złości. Brzęcząc, owad uniósł się z jej skóry. Szum, który słyszała, nie był wywołany przez tętnienie krwi, lecz przez rój.

- Wiedziałem, że przyjdziesz - odezwał się głos za jej plecami a rozwarta dłoń zakryła jej usta. Upadła i Cukiernik musiał ją pod­nieść.

- Powinniśmy iść - szepnął jej do ucha, gdy między drewienka­mi wystrzelił chybotliwy płomyk. - Musimy iść naszą drogą, ty i ja.

Próbowała się od niego uwolnić i krzyknąć, by nie rozniecali ogniska, lecz on trzymał ją silnie w miłosnym uścisku. Robiło się coraz jaśniej i cieplej. Mimo płomieni widziała postacie wychodzą­ce z mroku i obserwujące ich stos pogrzebowy. Byli tam przez cały czas - czekali ze zgaszonymi światłami w domach i na korytarzach. Czekali na ostateczny finał spisku.

Ognisko paliło się żywo, lecz z jakiegoś powodu płomienie nie przedostawały się do ich kryjówki, dym na razie również nie zadła­wił ich na śmierć. Obserwowała pałające twarze dzieci. Obserwo­wała jak rodzice upominają je by nie podchodziły zbyt blisko i jak one nie słuchały. Obserwowała jak staruszki, mające kłopoty z krą­żeniem ogrzewały dłonie i uśmiechały się do płomieni. Łoskot og­nia oraz trzaskanie drewna stały się wprost ogłuszające i Cukiernik pozwolił jej krzyczeć do woli z pełną świadomością, że i tak nikt jej nie usłyszy. A jeśli nawet, to nie uczyni nic, by ją stąd wyciągnąć.

Gdy zwiększył się żar, pszczoły wyleciały z żołądka Cukiernika i wypełniły powietrze bezładnym bzyczeniem. Kilka, chcąc uciec, zapaliło się i spadło na ziemię niczym małe meteory. Ciało Kerry'ego, leżące blisko żarłocznych płomieni, zaczęło się smażyć. Paliły się jego rzadkie włoski, plecy pokryły bąble.

Wkrótce żar wdarł się Helen do gardła i wysuszył je na wiór. Opadła wyczerpana w ramiona Cukiernika, poddając się. Za chwilę, zgodnie z jego obietnicą, ruszą we wspólną drogę i nie było na to rady.

Być może zapamiętają j ą, jak zapowiedział, znalazłszy jutro jej czaszkę w popiele. Być może stanie się z czasem legendą, którą będą straszyć swe dzieci. Kłamała, mówiąc, że woli zapomnienie, niż taką wątpliwą sławę. Wcale tak nie uważała.

Co do oprawcy, to śmiał się, gdy ogarniały ich płomienie. Dla niego ta nocna śmierć nie była czymś ostatecznym. Jego dzieła widniały na setkach ścian i były pożywką dla tysięcy ust. A jeśli znów ktoś w niego zwątpi, wyznawcy wezwą go z rozkoszą. Miał powody do śmiechu. Ona też zaczęła się śmiać, gdy ogarnęły ich płomienie i nagle dostrzegła przez ogień znajomą twarz pośród wi­downi. Był to Trevor. Zrezygnował z kolacji w „Apollinaire" i przy­szedł jej szukać.

Obserwowała jak rozpytuje ludzi, ale oni kiwali tylko głowami, cały czas wpatrując się w ogień, z uśmiechem żarzącym się w oczach. Biedna ofiara, pomyślała śledząc jego dziwaczne gesty. Pragnęła, by spojrzał na płomienie w nadziei, że dostrzeże, jak ona płonie. Nie aby ją uratował - co do tego już dawno straciła złudze­nia - lecz ponieważ było jej go żal. Chciała mu ofiarować - choć pewnie wcale nie byłby jej za to wdzięczny - coś, co mogłoby go w nocy straszyć. To, oraz historię do opowiadania kolegom.

Clive Barker

Madonna

Jerry Coloqhoun czekał na Garveya już ponad trzydzieści pięć minut. Stał na schodach prowadzących do Zespołu Basenów przy Leopold Road i od pełznącego w górę przez podeszwy butów zimna stopniowo tracił czucie w stopach. Pocieszał się, że nadej­dzie jeszcze czas, kiedy to na niego będą czekać. Właściwie, jeśli zdoła namówić Ezrę Garveya, żeby zainwestował w Pałac Uciech, przywilej ten może okazać się wcale nie taki odległy. Od dawna szukał kogoś, kto dysponowałby dużym kapitałem i byłby skłonny podjąć ryzyko; zapewniano go, że Garvey spełnia te warunki. Źród­ło, z którego pochodziły pieniądze, nie miało w tym wypadku zna­czenia, a przynajmniej tak to sobie Jerry wytłumaczył. W ciągu ostatnich sześciu miesięcy wielu przyjemniejszych plutokratów z miejsca odrzuciło jego projekt i w takiej sytuacji Jerry nie mógł sobie raczej pozwolić na delikatność uczuć.

Wcale go nie dziwiła niechęć inwestorów. Czasy były ciężkie i rzadko kto odważał się na ryzyko. Co więcej, przedstawienie sobie Zespołu Basenów jako lśniącego kompleksu rozrywkowego wyma­gało pewnej dozy wyobraźni - cechy niezbyt rozpowszechnionej wśród spotykanych przez Jerry'ego bogaczy. Jego informatorzy przekonali go jednak, że w takiej okolicy, gdzie całe pokolenie sybarytów z klas średnich wykupuje i remontuje budynki nieomal kwalifikujące się do wyburzenia, że w takiej właśnie okolicy zapla­nowane przez niego centrum z pewnością przyniesie dochód.

Był jeszcze jeden plus. Rada, będąca właścicielem Zespołu Ba­senów, chciała się jak najszybciej pozbyć tej nieruchomości, bo nie mogła narzekać na brak dłużników. Człowiek z Wydziału Usług Publicznych, którego Jerry przekupił i który za dwie butelki ginu beztrosko zwędził klucze do budynku, powiedział mu, że jeśli ofer­ta zostanie złożona szybko, gmach będzie można kupić za bezcen. Wszystko zależało od właściwej koordynacji.

W czym Garvey najwyraźniej nie był zbyt dobry. Gdy nareszcie się pojawił, nogi miał już Jerry zdrętwiałe do kolan, a jego cierpli­wość była na wyczerpaniu. Kiedy Garvey wysiadał z rovera, któ­rym przywiózł go szofer, i wchodził po schodach, Jerry nie dał tego jednak po sobie poznać. Spodziewał się kogoś większego (rozma­wiali tylko przez telefon), ale mimo miernej postury Garveya nie było wątpliwości co do jego potęgi. Wyzierała ze spojrzenia, jakim ocenił Coloqhouna, z jego smutnych rysów, z nieskazitelnego gar­nituru.

Podali sobie ręce.

- Miło pana widzieć, panie Garvey.

Facet skinął głową, ale nie odpowiedział na uprzejmość. Chcąc wreszcie schować się przed zimnem, Jerry otworzył drzwi i popro­wadził Garveya do środka.

- Mam tylko dziesięć minut - powiedział Garvey.

- Świetnie - odparł Jerry. - Chciałem jedynie pokazać panu rozkład pomieszczeń.

- Rozejrzał się pan już tutaj?

- Oczywiście.

To było kłamstwo. Jerry zwiedził budynek w sierpniu, dzięki swojej wtyczce w Wydziale Architektury, a od tego czasu kilka razy oglądał go z zewnątrz. Odkąd przekroczył ten próg, upłynęło już pięć miesięcy - miał jednak nadzieję, że postępujący rozkład nie posunął się zbyt daleko. Weszli do westybulu. Pachniało wilgocią, ale nie zatykało.

- Nie ma prądu - wyjaśnił. - Musi nam wystarczyć latarka. Wyłowił z kieszeni mocną latarkę i skierował światło na we­wnętrzne drzwi. Wisiała na nich kłódka. Jerry patrzył na nią w osłu­pieniu. Jeśli za ostatniej jego bytności już tu była, to tego nie pamiętał. Spróbował użyć jedynego klucza, jaki dostał, wiedząc jeszcze przed włożeniem go do dziurki, że nie będzie pasował. Zaklął półgłosem, robiąc błyskawiczny przegląd możliwości. Albo zrobią z Garveyem w tył zwrot i zostawią Baseny ich tajemnicom -jeśli można było tajemnicami nazwać pleśń, postępującą zgniliznę i będący o włos od runięcia dach - albo spróbują się włamać. Rzucił okiem na Garveya, który wyjąwszy z wewnętrznej kieszeni mary­narki ogromne cygaro, muskał jego koniec płomykiem. Zakłębił się aksamitny dym.

- Przepraszam za to opóźnienie - powiedział Jerry.

- Zdarza się - odparł Garvey, najwyraźniej nie zaniepokojony.

- Chyba wskazana byłaby taktyka siły - rzekł Jerry i czekał, jak Garvey zareaguje na ten pomysł z włamaniem.

- Nie mam nic przeciwko temu.

Jerry szybko przeszukał ciemny westybul i w kasie znalazł sto­łek z metalowymi nóżkami. Niosąc go do drzwi czuł na sobie roz­bawiony wzrok Garveya. Używając jednej z nóżek jako dźwigni złamał kabłąk kłódki. Spadła z hałasem na kafelkową podłogę.

- Sezamie, otwórz się - mruknął z zadowoleniem i pchnął drzwi otwierając je przed Garvey em.

Gdy przekraczali próg, dźwięk spadającej kłódki jeszcze roz­brzmiewał w opuszczonych korytarzach, cichnąc powoli - aż stał się tylko westchnieniem. W środku budynek prezentował się jesz­cze mniej zachęcająco, niż Jerry pamiętał. Światło dzienne sączące się przez zapleśniałe szyby świetlików rozmieszczonych wzdłuż korytarza było błękitno szare i nierówne, a przy tym nie mniej ponu­re od wnętrza, do którego wpadało. Kiedyś Baseny przy Leopold Road bez wątpienia były sztandarowym przykładem stylu ekle­ktycznego, pełne lśniących kafelków i pomysłowych mozaik na podłogach i ścianach. Na pewno jednak nie za czasów Jerry'ego. Kafelki pod stopami wybrzuszyły się od wilgoci i poodpadały set­kami ze ścian, zostawiając kratkę białej ceramiki i ciemnego tynku - jak jakąś ogromną krzyżówkę bez haseł. Wrażenie ruiny było tak przemożne, że Jerry już chciał porzucić zamiar sprzedania swego pomysłu Garveyowi; uznał, że nie ma na to szans, nawet przy tej śmiesznie niskiej cenie obiektu. Wydawało się jednak, że Garvey jest bardziej zainteresowany, niż Jerry przypuszczał. Już maszero­wał korytarzem zaciągając się cygarem i mrucząc coś do siebie. Jerry czuł, że tylko niezdrowa ciekawość ciągnie inwestora w głąb tego rozbrzmiewającego echem gmaszyska. A jednak...

- Ten budynek ma w sobie coś i daje wiele możliwości - rzekł Garvey. - Nie cieszę się reputacją filantropa, Coloqhoun - na pew­no pan o tym wie - ale gustuję w wyrafinowaniu.

Zatrzymał się przed mozaiką przedstawiającą jakąś nieokreślo­ną scenę mitologiczną - baraszkujące ryby, nimfy i bogów morza. Mruknął coś z uznaniem, dublując kręte linie rysunku wilgotnym końcem cygara.

- Teraz nie widuje się już takiego kunsztu - skomentował. Jerry uważał mozaikę za nieciekawą, ale powiedział:

- Jest wspaniała.

- Proszę mi pokazać resztę.

Obiekt szczycił się niegdyś, oprócz dwóch basenów, mnóstwem innych atrakcji - łaźnia turecka, łaźnia parowa, sauna... Liczne pomieszczenia łączył labirynt przejść, które w odróżnieniu od głównego korytarza nie miały świetlików. Musiała tu wystarczyć latarka. Ciemno czy nie, Garvey chciał zobaczyć wszystko. Dzie­sięć minut, które zgodnie ze swoją zapowiedzią mógł poświęcić Coloqhounowi, rozciągnęło się do dwudziestu, a potem do trzy­dziestu. Co krok odkrywał nowe źródła zachwytu. Jerry słuchał uwag Garveya z udawanym zrozumieniem, bo zupełnie nie pojmo­wał jego entuzjazmu.

- Teraz chciałbym zobaczyć baseny - oświadczył Garvey, gdy dokładnie obejrzeli pomieszczenia towarzyszące.

Jerry ruszył bez słowa, by spełnić to żądanie. Kiedy szli koryta­rzykiem za łaźnią turecką, Garvey syknął:

- Cicho.

Jerry zatrzymał się.

- O co chodzi?

- Usłyszałem jakiś głos.

Jerry nadstawił uszu. Światło latarki rozbryzgujące się na kafel­kach otaczało ich bladą poświatą, wysysającą krew z twarzy Gar­veya.

- Nie słyszę...

- Powiedziałem: cicho - warknął Garvey.

Powoli kręcił głową, Jerry nic nie słyszał. Garvey teraz już też nie. Wzruszył ramionami i zaciągnął się cygarem. Zgasło od wilgo­ci w powietrzu.

- To złudzenie - powiedział Jerry. - Echo może tu wprowadzić w błąd. Czasami po prostu wraca do człowieka stukot jego włas­nych kroków.

Garvey znów mruknął. Wydawało się, że to jego ulubiona odpo­wiedź.

- Ja naprawdę coś słyszałem - rzekł po chwili, najwyraźniej niezadowolony z wyjaśnienia Jerry'ego.

Znów zaczął nasłuchiwać. W korytarzach było tak cicho, że można by usłyszeć spadającą szpilkę. Nie dochodził nawet żaden odgłos ruchu ulicznego na Leopold Road. W końcu Garvey roz­chmurzył się.

- Prowadź pan - rzucił.

Jerry właśnie to robił, chociaż wcale nie znał drogi do basenów. Zanim wreszcie dotarli do celu, kilka razy skręcili w złą stronę i krążyli po labiryncie identycznych korytarzy.

- Ciepło - powiedział Garvey, gdy stanęli przed drzwiami, za którymi znajdował się mniejszy basen.

Jerry mruknął coś potakująco. Myślał tylko o tym, by jak naj­szybciej dotrzeć do basenów, i nie zauważył, że robi się coraz gorę­cej. Teraz, kiedy stał bez ruchu, czuł, że jest spocony. Powietrze było parne, ale nie pachniało tak jak gdzie indziej stęchlizną, Tu zaduch był bardziej mdlący, prawie duszący. Jerry miał nadzieję, że Garvey, spowity chmurą dymu z ponownie zapalonego cygara, nie czuje tego zapachu, bo był nieprzyjemny.

- Grzeją- rzekł Garvey.

- Na to wygląda - odparł Jerry, chociaż nie miał pojęcia, dlacze­go działa ogrzewanie. Może Wydział Inżynieryjny od czasu do czasu uruchamiał sieć, żeby się nie zastała. Czy w takim razie gdzieś w trzewiach budynku byli robotnicy? Może Garvey rzeczy­wiście słyszał jakieś głosy? Jerry przygotował sobie w duchu wy­jaśnienie na wypadek spotkania z nimi.

- Oto baseny - rzekł i pociągnął do siebie jedno skrzydło drzwi. Świetlik był tu jeszcze brudniejszy od tych w głównym koryta­rzu i do środka wpadało bardzo nikłe światło. Jednak Garvey się nie zrażał. Przestąpił próg i podszedł do brzegu basenu. Niewiele było widać, bo wszystko pokrywała wieloletnia pleśń. Na dnie ledwo majaczył się pod glonami jakiś wzór na kafelkach. Z dołu patrzyło na nich bezmyślne rybie oko.

- Zawsze bałem się wody - powiedział z namysłem Garvey wpatrując się w pusty basen. - Nie wiem, skąd się to u mnie wzięło.

- Może jakieś wspomnienie z dzieciństwa? - zaryzykował Jerry.

- Chyba nie - odparł Garvey. - Moja żona mówi, że chodzi o łono.

- O łono?

- Mówi, że nie lubiłem tam pływać - odpowiedział uśmiecha­jąc się.

Poprzez pustą przestrzeń basenu dobiegł ich krótki dźwięk, jak­by coś spadło. Garvey znieruchomiał.

- Słyszał pan? - rzekł. - Ktoś tam jest. - Głos mu się nagle podniósł o oktawę.

- Szczury - odparł Jeny.

Wolałby raczej uniknąć spotkania z inżynierami, bo mogły paść trudne pytania.

- Latarka! - zażądał Garvey, wyrywając ją Jerry'emu z ręki. Skierował snop światła na przeciwległą ścianę, by spenetrować rząd przebieralni i otwarte drzwi. Nic się nie poruszyło.

- Nie lubię szkodników... - powiedział Garvey.

- Budynek jest zaniedbany - odparł Jerry.

- ...szczególnie rodzaju ludzkiego. - Garvey wcisnął latarkę z powrotem w dłoń Jerry'ego. - Mam wrogów, Coloqhoun. No ale zebrał pan o mnie informacje, prawda? Wie pan, że nie jestem czysty jak łza. - Zaniepokojenie Garveya głosami, które wydawało mu się, że słyszy, zostało wreszcie wyjaśnione. Nie obawiał się szczurów, ale ciężkich obrażeń ciała. - Chyba już pójdę - powie­dział. - Proszę pokazać mi drugi basen i wychodzimy.

- Jasne.

Jerry tak samo chciał wyjść jak jego gość. Od tego wydarzenia zrobiło mu się jeszcze bardziej gorąco. Pocił się już obficie. Bolały go zatoki. Zaprowadził Garveya pod drzwi hali większego basenu i pociągnął za jedno ich skrzydło. Drzwi nie ustąpiły.

- Jakiś problem?

- Chyba są zamknięte od wewnątrz.

- Jest inne wejście?

- Chyba tak. Mam obejść basen? Garvey zerknął na zegarek.

- Dwie minuty - powiedział. - Jestem umówiony. Garvey patrzył, jak Coloqhoun znika w ciemnym korytarzu poprzedzany chwiejnym blaskiem latarki. Nie podobał mu się ten facet. Był zbyt gładko ogolony i nosił włoskie buty. Ale jego po­mysł miał pewne walory. Garveyowi odpowiadał ten obiekt, trafiła mu do gustu jednolitość stylu, trywialność wystroju. W przeciwień­stwie do wielu ludzi miał zaufanie do instytucji: szpitali, szkół, nawet więzień. Trąciły porządkiem społecznym, uspokajały tę część jego osobowości, która bała się chaosu. Lepszy już świat zbyt dobrze zorganizowany niż zorganizowany niewystarczająco.

Znów zgasło mu cygaro. Włożył je między zęby i zapalił zapał­kę. Gdy przygasał jej gwałtowny blask, Garvey kątem oka spo­strzegł w korytarzu przed sobą niewyraźną sylwetkę przyglądającej się mu nagiej dziewczyny. Widział ją tylko przez ułamek sekundy, ale kiedy zapałka wypadła mu z palców i zabrakło światła, zobaczył tę postać dokładnie oczyma duszy. Dziewczyna była młoda - naj­wyżej piętnastka - i miała pełne ciało. Pot na skórze przydał jej takiej zmysłowości, że wyglądała, jakby wyszła z jego snów. Od­rzucił nieświeże cygaro, nerwowo znalazł następną zapałkę i zapalił ją, ale podczas tych kilku sekund ciemności dziecięca piękność zniknęła, zostawiając tylko powiew słodkiego zapachu swego ciała.

- Mała? - odezwał się.

Nagość i zaskoczenie w oczach dziewczyny sprawiły, że Gar­vey jej zapragnął.

-Mała?

Płomyk drugiej zapałki oświetlił tylko kilka metrów korytarza.

- Jesteś tam?

Pomyślał, że nie mogła odejść daleko. Zapaliwszy trzecią zapał­kę poszedł jej szukać. Zrobił jedynie kilka kroków, gdy usłyszał kogoś za sobą. Odwrócił się. Latarka oświetliła jego strach. To tylko Włoskie Buty.

- Nie ma drugiego wejścia.

- Nie musi mnie pan oślepiać - rzekł Garvey. Snop światła opadł.

- Przepraszam.

- Tutaj ktoś jest, Coloqhoun. Dziewczyna.

- Dziewczyna?

- Może wiesz pan coś o tym?

- Nie.

- Była nagusieńka. Stała trzy, najwyżej cztery metry ode mnie. Jerry spojrzał w zdumieniu na Garveya. Czy cierpi na urojenia seksualne?

- Mówię, że widziałem dziewczynę - upierał się Garvey, choć nie spotkał się z zaprzeczeniem. - Gdyby pan nie nadszedł, dogonił­bym ją, - Rzucił okiem za siebie. - Niech pan poświeci tam.

Jerry skierował światło latarki na labirynt korytarzy. Żadnego śladu życia.

- Cholera - powiedział Garvey z prawdziwym żalem. Spojrzał na Jerry'ego. - No dobra, wynosimy się stąd w diabły. Gdy rozstawali się na schodach, rzekł:

- Jestem zainteresowany. Są tu pewne możliwości. Co z planem budynku?

- Nie mam go, ale mogę zdobyć.

- Dobrze. - Garvey zapalał nowe cygaro. - I proszę mi przysłać bardziej szczegółową ofertę. Wtedy znów pogadamy.

Zdobycie planu Zespołu Basenów od wtyczki w Wydziale Ar­chitektury wymagało sporej łapówki, ale Jerry w końcu go miał. Na papierze kompleks też wyglądał jak labirynt. I tak jak w najlep­szych labiryntach, w układzie pryszniców, łaźni i przebieralni nie było z pozoru porządku. Obaliła ten pogląd Carole.

- Co to jest? - spytała go, gdy ślęczał wieczorem nad planem. Spędzili w jego mieszkaniu cztery czy pięć godzin - godzin wol­nych od kłótni i nieprzyjemnej atmosfery, która ostatnio kładła się chmurą na spędzanym wspólnie czasie.

- Plan Basenów przy Leopold Road. Chcesz jeszcze brandy?

- Dziękuję, nie.

Przyglądała się rysunkowi, a Jeny wstał, żeby sobie dolać.

- Chyba dobiję targu z Garveyem.

- Będziesz z nim robić interesy, tak?

- Mówisz to w taki sposób, jakbym był handlarzem żywym towarem. Facet ma pieniądze.

- Brudne pieniądze.

- Co znaczy trochę brudu między przyjaciółmi? Spojrzała na niego lodowatym wzrokiem, a Jeny zapragnął cof­nąć ostatnie dziesięć sekund i wymazać swoją uwagę.

- Bardzo chcę, żeby ta transakcja doszła do skutku - powiedział siadając naprzeciw Carole na sofie, ze szklaneczką w dłoni. Plan leżał rozpostarty na niskim stoliku między nimi. - Bardzo chcę, żeby chociaż raz coś mi wyszło.

Jej spojrzenie pozostało nieubłagane.

- Ja po prostu uważam, że Garvey i jemu podobni sprowadzają kłopoty - rzekła. - Nie obchodzi mnie, ile on ma pieniędzy. To typ spod ciemnej gwiazdy. Jeny.

- Więc powinienem ze wszystkiego zrezygnować, tak? Tego ode mnie oczekujesz? - Już kilkanaście razy sprzeczali się o to w ciągu ostatnich paru tygodni. - Twoim zdaniem powinienem za­pomnieć o ciężkiej pracy, jaką włożyłem w ten projekt i dodać to fiasko do wszystkich pozostałych?

- Nie musisz krzyczeć.

- Ja nie krzyczę!

Wzruszyła ramionami.

- Dobrze - powiedziała cicho. - Nie krzyczysz.

-Jezu!

Znów pochyliła się nad planem. Obserwował j ą znad szklanecz­ki - ślizgał się spojrzeniem po jej delikatnych blond włosach i przedziałku na środku głowy. Pomyślał, że nie umieją ze sobą. rozmawiać. Po raz kolejny nie udało im się znaleźć wspólnego języka, a bez tego żadna wymiana poglądów nie była możliwa. I nie tylko w tej sprawie - w pięćdziesięciu innych. Myśli krążące pod delikatną skórą głowy Carole stanowiły dla niego tajemnicę. A jego myśli były prawdopodobnie tajemnicą dla niej.

- To spirala - odezwała się.

- Co ma być spiralą?

- Baseny. Są zaprojektowane jako spirala. Zobacz.

Wstał, żeby spojrzeć na plan z góry, a Carole powiodła po kory­tarzach palcem. Miała rację. Chociaż wymogi budowlane zamazały klarowność wzoru, w labirynt korytarzy i pomieszczeń naprawdę została wpisana nieregularna spirala. Palec Carole zataczał coraz ciaśniejsze kręgi. W końcu spoczął na większym basenie, tym za­mkniętym. Jeny wpatrywał się w plan w milczeniu. Wiedział, że gdyby mu nie powiedziała, mógłby patrzeć na niego przez tydzień i w ogóle nie dostrzec ukrytej struktury.

Carole postanowiła, że nie zostanie na noc. Próbowała wyjaśnić przy drzwiach, że to nie dlatego, że wszystko między nimi się skończyło, tylko że zbyt sobie ceni ich intymność, by używać jej jako bandaża. Prawie zrozumiał, o co jej chodzi - ona też widziała w nich zranione -zwierzęta. Przynajmniej mieli wspólne życie meta­foryczne.

Przyzwyczaił się do samotnego spania. Właściwie wolał być sam w łóżku, niż dzielić je z kimś, nawet z Carole. Dzisiaj jednak chciał, żeby z nim została. Nie musiała to być nawet ona, wystar­czyłby ktokolwiek. Czuł się niespokojny bez powodu, jak dziecko. Gdy nadchodził sen, zaraz od niego uciekał, jakby bał się śnienia.

Wstał przed świtem, mając już dość tego żałosnego przeskaki­wania ze snu w jawę i z powrotem. Zziębnięty, zawinął się w szlaf­rok i zrobił sobie herbaty. Plan ciągle leżał na stoliku, na którym zostawili go wieczorem. Popijając ciepły, słodki napar stał nad rysunkiem i rozmyślał. Teraz, kiedy Carole pokazała mu spiralę, mimo natłoku innych szczegółów wymagających jego uwagi potra­fił się skupić jedynie na niej, na tym niezaprzeczalnym dowodzie, że chaos labiryntu był jedynie pozorem. Spirala uwięziła jego wzrok i uwiodła go; wędrował spojrzeniem po jej bezlitosnych zwojach, w kółko i w kółko, coraz ciaśniej - ale dokąd? Do za­mkniętego basenu.

Wypił herbatę i wrócił do łóżka. Tym razem zmęczenie wzięło górę nad nerwami i nareszcie spłynął na niego sen. Obudziła go piętnaście po siódmej Carole, dzwoniąc przed wyjściem do pracy z przeprosinami za zeszły wieczór.

- Nie chcę, żeby wszystko się między nami popsuło, Jeny. Wiesz o tym, prawda? Wiesz, jak bardzo mi na tobie zależy.

Nie znosił rozmów o miłości rano. To, co o północy wydawało się romantyczne, nad ranem uderzało go śmiesznością, Odpowie­dział na wynurzenia Carole jak tylko potrafił najlepiej i umówił się z nią na wieczór. Potem wrócił do poduszki.

Zaledwie przez kwadrans, jaki upłynął od opuszczenia Base­nów, Ezra Garvey nie myślał o dziewczynie, która mignęła mu w korytarzu. Jej twarz wracała do niego w czasie kolacji z żoną i w chwilach spędzanych z kochanką Twarz tak nieskrępowana, tak jaśniejąca obietnicami.

Garvey uważał się za kobieciarza. W przeciwieństwie do po­dobnych sobie potentatów, którzy opłacali swe małżonki, by nie przeszkadzały wtedy, kiedy były niepotrzebne, Garvey lubił towa­rzystwo przedstawicielek płci przeciwnej; lubił ich głosy, perfumy, śmiech. Czerpał przyjemność z ich bliskości i niewiele znał w tym ograniczeń. Otaczał się kobietami, gotów zawsze wydać na nie fortunę. Gdy więc wrócił tego ranka na Leopold Road, marynarkę miał obciążoną pieniędzmi i kosztownymi drobiazgami.

Przechodnie na ulicy zanadto byli zajęci ochroną swych głów (od świtu padała zimna, jednostajna mżawka), by zauważyć męż­czyznę stojącego na schodach pod czarnym parasolem, a drugiego pochylonego nad kłódką Chandaman był ekspertem w sprawach zamków. Kłódka otworzyła się z trzaskiem po kilku sekundach. Garvey opuścił parasol i wśliznął się do westybulu.

- Zaczekaj tutaj - polecił Chandamanowi. - I zamknij drzwi.

- Tak jest, sir.

- Jeśli będę cię potrzebował, zawołam. Masz latarkę?

Chandaman wyciągnął latarkę z kieszeni. Garvey wziął ją do ręki, zapalił i zniknął w korytarzu. Albo na zewnątrz było znacznie zimniej niż przedwczoraj, albo w środku -jeszcze goręcej. Rozpiął marynarkę i rozluźnił mocno zawiązany krawat. Z przyjemnością powitał rozgrzane powietrze, przypominające mu o lśniącej skórze dziewczyny-zjawy i rozleniwionym spojrzeniu jej ciemnych oczu. Szedł korytarzem rozchlapując światło latarki na kafelkach. Zawsze miał dobry zmysł kierunku, toteż w krótkim czasie znalazł drogę do miejsca, gdzie spotkał dziewczynę. Stanął bez ruchu i nasłuchiwał.

Garvey nawykł do oglądania się za siebie. Przez całe swe doros­łe życie, czy to w więzieniu, czy na wolności, musiał uważać na czających się z tyłu morderców. Ta nieustanna czujność uwrażliwiła go na najmniejszy ślad ludzkiej obecności. Dźwięki, jakie ktoś inny mógłby zignorować, w jego uszach dzwoniły ostrzegawczo. Ale tutaj? Nic. Cisza w korytarzach, cisza w łaźniach, cisza w każdym zakamarku budynku. A jednak wiedział, że nie jest sam. Gdy zawo­dziło pięć zmysłów, szósty - należący może bardziej do drzemiące­go w nim zwierzęcia niż eleganckiego bywalca, jakiego zdradzał jego kosztowny garnitur - wyczuwał wszystko. Ta zdolność wiele razy uratowała mu życie. Miał nadzieję, że teraz zaprowadzi go w ramiona piękności.

Zdał się na instynkt. Zgasił latarkę i wodząc rękoma po ścianie, ruszył korytarzem, z którego poprzednio wyszła dziewczyna. Obecność jego ofiary dręczyła go. Podejrzewał, że znajduje się zaledwie za ścianą, idąc równo z nim jakimś ukrytym przejściem, do którego nie miał dostępu. Ta myśl sprawiała mu przyjemność. Ona i on, sami w tym spotniałym labiryncie, prowadząc grę, która - co wie­dzieli oboje - musi skończyć się schwytaniem dziewczyny. Poru­szał się ostrożnie, a jego puls na szyi, przegubie dłoni i w kroczu odmierzał sekundy pościgu. Krzyżyk przykleił mu się do mostka.

W końcu korytarz rozdzielił się. Garvey przystanął. Światło było tu bardzo nikłe i wypełniało tunele zwodniczym blaskiem. Nie można było ocenić odległości. Ufając jednak swemu instynktowi skręcił w lewo. Prawie od razu natknął się na drzwi. Były otwarte, więc wszedł do sporego pomieszczenia, a przynajmniej tak wnosił z przytłumionego odgłosu własnych kroków. Znów stanął w bezru­chu. Tym razem jego wytężony słuch wyłowił jakiś dźwięk. Po drugiej stronie pomieszczenia miękkie stąpanie bosych stóp po ka­felkach. To jego wyobraźnia, czy naprawdę błysnęła mu dziewczy­na o ciele wyrzeźbionym z mroku, jaśniejszym od otaczającej ciemności i gładszym? Tak, to ona. Prawie ją zawołał, ale powstrzy­mał się. Zamiast tego podjął milczący pościg, gotów z ochotą stoso­wać się do jej reguł gry tak długo, jak długo by ją to bawiło. Przeszedł przez pomieszczenie i mijając kolejne drzwi, znalazł się w innym korytarzu. Powietrze było tu o wiele cieplejsze niż gdzie indziej w budynku, lepkie i przymilne. Na chwilę za gardło ścisnął go niepokój: tak chętnie wkładając głowę w tę ciepłą pętlę, lekce­ważył wszelkie życiowe zasady autokraty. To mogła być pułapka -dziewczyna, pościg... Za następnym rogiem mogło nie być już ani piersi, ani piękna, tylko nóż godzący w serce. A jednak wiedział, że tak nie jest, wiedział, że kroki przed nim są krokami lekkiej i gibkiej kobiety, że gorąco, które wywoływało u niego wciąż nowe fale potu, to klimat dobry akurat dla istoty zwiewnej i biernej. W takim upale nie mógłby zachować się żaden nóż: ostrze by zmiękło, ambi­cja poszłaby w niepamięć. Był zatem bezpieczny.

Odgłos kroków umilkł, więc on też stanął. Skądś padało światło, choć nie było widać jego źródła. Garvey oblizał słone wargi i ruszył do przodu. Czuł pod palcami wodę pokrywającą kafelki, podłoga również była śliska. Z każdą chwilą rosło w nim oczekiwanie.

Robiło się coraz jaśniej. Nie był to blask dnia - słonce nie docierało do tego sanktuarium. Garveyowi światło to przywodziło raczej na myśl blask księżyca - miękki, ulotny - choć i on nie mógł mieć tu dostępu. W każdym razie dzięki niemu Garvey zobaczył tę dziewczynę, a raczej: jakąś dziewczynę, bo nie była to ta sama, którą widział dwa dni wcześniej. Była również naga i młoda, ale zupełnie inna. Zanim uciekła przed nim i zniknęła za zakrętem korytarza, napotkał jej wzrok. Zaintrygowanie dodało teraz pości­gowi pikanterii: niejedna, lecz dwie dziewczyny mieszkały w tym tajemniczym miejscu. Dlaczego?

Obejrzał się za siebie, chcąc sprawdzić, czy gdyby chciał się wycofać, droga ucieczki jest wolna, ale jego pamięć, zamroczona wonnym powietrzem, odmówiła odtworzenia jasnego obrazu trasy, którą przyszedł. Ukłucie niepokoju ostudziło nieco jego uniesienie, ale nie poddał się rozterce - szedł dalej. Podążył za dziewczyną do końca korytarza i skręcił za nią w lewo. Po chwili korytarz znów załamywał się w lewo - dziewczyna właśnie znikała za rogiem. Niejasno zdając sobie sprawę, że zakręty stają się coraz częstsze, Garvey zmierzał tam, gdzie go prowadziła. Dyszał przy tym z wy­siłku w parnym powietrzu.

Nagle, gdy wyszedł zza ostatniego zakrętu, uderzyło go w twarz powietrze tak gorące, że prawie nie mógł oddychać. Znalazł się w małym, skąpo oświetlonym pomieszczeniu. Rozpiął górne guziki koszuli. Na grzbietach dłoni wystąpiły mu żyły jak postronki; zda­wał sobie sprawę, z jakim wysiłkiem pracują jego płuca i serce. Z ulgą zobaczył, że tu pościg się kończy. Parę metrów dalej dziew­czyna stała odwrócona do niego tyłem. Na widok jej gładkich ple­ców i rozkosznych pośladków klaustrofobia opuściła go.

- Dziewczyno... - wydyszał. - Aleś mnie przegoniła po tych korytarzach.

Jakby go nie słyszała albo, co bardziej prawdopodobne, przedłu­żała grę do granic kaprysu.

Ruszył po śliskich kafelkach w jej kierunku.

- Mówię do ciebie.

Gdy zbliżył się do niej na pięć kroków, odwróciła się. To nie była dziewczyna, za którą, szedł, ani ta, którą widział przed dwoma dniami. To był zupełnie kto inny. Jego spojrzenie spoczywało jed­nak na nieznajomej twarzy tylko kilka sekund - potem ześliznęło się w oszołomieniu na dziecko trzymane przez dziewczynę w ra­mionach. Jak każdy noworodek łapczywie ssało młoda, pierś. Jed­nak w ciągu czterdziestu pięciu lat swego życia Garvey nigdy czegoś takiego nie widział. Ogarnęły go mdłości. Widok karmiącej sam w sobie stanowił już niespodziankę, ale noworodek, to coś, ten wyrzutek plemion ludzkich i zwierzęcych, był ponad wytrzymałość jego żołądka. Samo piekło miało przyjemniejsze potomstwo.

- Co, na Boga...?

Dziewczyna przyglądała się przerażeniu Garveya, a po twarzy przebiegł jej uśmiech. Mężczyzna potrząsnął głową, Dziecko wy­ciągnęło pofałdowaną kończynę i chwyciło matkę za pierś, by lepiej się jej trzymać. Ten ruch w mgnieniu oka zmienił obrzydzenie Gar­veya we wściekłość. Nie zwracając uwagi na protesty dziewczyny, oderwał od niej to paskudztwo, przytrzymał je na tyle długo, by poczuć, jak lśniący worek jego ciała wije mu się w dłoniach, a po­tem najmocniej jak potrafił cisnął nim w przeciwległą ścianę po­mieszczenia. Gdy uderzyło w kafelki, wrzasnęło, ale krzyk urwał się prawie natychmiast, podjęła go za to matka. Podbiegła do leżą­cego dziecka, którego najwyraźniej pozbawione kości ciało rozdar­ło się od uderzenia. Jedna z kończyn, których miało z dziesięć, chciała sięgnąć do jej zalanej łzami twarzy. Dziewczyna wzięła to coś w ramiona, a strużki lśniącego płynu spływały jej po brzuchu na krocze. Z oddali dobiegł jakiś krzyk. Garvey nie miał wątpliwości, że była to odpowiedź na śmiertelny płacz dziecka i wznoszące się zawodzenie matki, ale ten nowy dźwięk wydawał się przepojony jeszcze większym smutkiem niż tamte. Wyobraźnia Garveya była uboga; poza snami o bogactwie i kobietach leżało pustkowie. Teraz jednak, na dźwięk tego głosu, pustkowie zakwitło i wydało z siebie niesłychane potworności; Garvey nigdy nie podejrzewał się o to, że cos takiego może żaląc się w jego głowie. Nie były to wyobrażenia potworów, które - w najlepszym razie - można by uznać za zlepki przeżytych zjawisk. Umysł jego wytworzył raczej uczucia niż obra­zy - zresztą pochodziły one chyba ze szpiku kości, a nie z umysłu. Cała pewność egzystencji zadrżała; męskość, władza, bliźniacze imperatywy strachu i rozumu - wszystkie one postawiły kołnierze i wyparły się go. Zadygotał, bojąc się tak, jak tylko bał się snów, tymczasem krzyk trwał. Nagle Garvey odwrócił się i wybiegł z po­mieszczenia, a światło kładło przed nim w korytarzu jego cień.

Opuściło go poczucie kierunku. Na pierwszym i drugim rozwid­leniu popełnił błąd. Po kilku metrach zdał sobie z niego sprawę i spróbował zawrócić, ale tylko powiększył tym swoją dezorienta­cję. Wszystkie korytarze wyglądały jednakowo: takie same kafelki, takie samo nikłe światło; za każdym zakrętem Garvey napotykał albo pomieszczenie, przez które przedtem nie przechodził, albo ślepą ścianę. Popadał w coraz większą panikę. Zawodzenie ucichło i teraz znajdował się sam na sam ze swym chrapliwym oddechem i na wpół wypowiedzianymi przekleństwami. To Coloqhoun był odpowiedzialny za jego męczarnie i Garvey przysiągł, że wydobę­dzie z niego, jaka kierowała nim pobudka - choćby miał osobiście połamać mu wszystkie kości. Biegnąc trzymał się myśli o pobiciu Coloqhouna - była to jego jedyna pociecha. Tak pogrążył się w roz­ważaniach o bólu, jaki mu zada, że nie spostrzegł, iż zatoczył koło i biegnie z powrotem w kierunku światła, dopóki nie wjechał po śliskiej posadzce do znajomego pomieszczenia. Dziecko leżało na podłodze, martwe i porzucone. Matki nie było nigdzie widać.

Garvey zatrzymał się i ocenił swoje położenie. Jeśli zawróci tą samą drogą, znów tylko wszystko mu się pomiesza; jeśli pójdzie dalej przez pomieszczenie, w kierunku światła, może zdoła przeciąć ten węzeł gordyjski. Ostrożnie podszedł do drzwi po drugiej stronie i wyjrzał. Ukazał mu się kolejny krótki korytarz, a za nim drzwi prowadzące na jakąś otwartą przestrzeń. Basen! Na pewno basen!

Odrzucił wszelką ostrożność, wyszedł z pomieszczenia i ruszył korytarzykiem.

Z każdym krokiem czuł, jak upał się nasila. Pulsowało mu od niego w głowie. Wreszcie dotarł do celu.

Duży basen nie został opróżniony. Przeciwnie, prawie się z nie­go przelewało - nie czysta woda, ale spieniona, parująca ciecz. To było źródło światła. Woda w basenie fosforyzowała, zabarwiając wszystko dookoła - kafelki, trampolinę, przebieralnie (jego samego pewnie też) -jednakową, bladą poświatą

Rozejrzał się. Ani śladu kobiet. Droga była wolna, z dwuskrzy­dłowych drzwi zniknęła kłódka i łańcuch. Pośliznął się i zerknął pod nogi. Okazało się, że przekroczył strużkę cieczy, która albo kończyła się na skraju basenu, albo tam brała początek. W niesamo­witym świetle trudno było określić jej kolor.

Spojrzał na wodę powodowany przemożną ciekawością Para wodna wirowała, jakiś prąd poruszał szumowinami. Jest! Dostrzegł ciemny, nieokreślony kształt przemieszczający się pod powierzch­nią, Pomyślał o istocie, którą zabił, o jej bezkształtnym ciele i zwi­sających pędach kończyn. Czy to kolejny przedstawiciel tego gatunku? Płynny blask pluskał o krawędź basenu u jego stóp, kon­tynenty piany rozpadały się w archipelagi. Po pływaku nie został ślad.

Garvey przeniósł rozzłoszczone spojrzenie gdzie indziej. Nie był już sam. Pojawiły się skądś trzy dziewczęta i szły w jego kie­runku wzdłuż krawędzi basenu. W jednej z nich rozpoznał dziew­czynę, którą zobaczył tu pierwszą W przeciwieństwie do swych sióstr była ubrana - w sukienkę. Jedną pierś miała jednak obnażoną Zbliżając się patrzyła na niego z powagą Ciągnęła za sobą linę ozdobioną na całej długości poplamionymi wstążkami, zawiązany­mi w oklapłe, ale wymyślne kokardy.

Wraz z pojawieniem się trzech gracji fermentujące wody basenu wzburzyły się gwałtownie, bowiem jego mieszkańcy podpłynęli na spotkanie kobiet. Garvey widział trzy czy cztery niespokojne kształty ocierające się o powierzchnię, ale nie wypływające ponad nią, Wahał się między instynktownym nakazem ucieczki (lina, choć upiększona, nadal była liną) a pokusą, by zostać i zobaczyć, co jest w basenie. Rzucił okiem w kierunku drzwi. Znajdował się o dzie­sięć metrów od nich. Szybki bieg - i znajdzie się w chłodnym po­wietrzu korytarza. A tam Chandaman był już w zasięgu głosu.

Dziewczyny zatrzymały się kilka kroków przed nim i obserwo­wały go. Wszystkie żądze, które przywiodły tu Garveya, podkuliły ogon. Nie chciał już ujmować dłońmi piersi tych istot czy gmerać między ich lśniącymi udami. Te kobiety nie były tym, czym się wydawały. Ich spokój nie był uległością, lecz narkotycznym tran­sem, ich nagość nie była narzędziem zmysłów, lecz wyrazem strasz­nej, obraźliwej dla niego obojętności. Nawet ich młodość i wszystko, co z sobą niosła - gładkość skóry, połysk włosów -nawet ona była w pewien sposób skażona. Gdy dziewczyna w su­kience wyciągnęła rękę i dotknęła jego spoconej twarzy, Garvey krzyknął cicho z obrzydzenia, jakby liznął go wąż. Jego reakcja nie zaniepokoiła jej. Jeszcze bardziej się do niego zbliżyła ze wzrokiem utkwionym w jego oczach, pachnąc nie perfumami, jak jego ko­chanka, ale zmysłowością Mimo odczuwanego wstrętu nie mógł się odwrócić. Stał patrząc dziwce w oczy, a ona ucałowała go w po­liczek i owinęła mu przybraną wstążkami linę wokół szyi.

Jerry od rana dzwonił co pół godziny do biura Garveya. Naj­pierw powiedziano mu, że go nie ma, ale będzie po południu. Z czasem informacja ta zmieniła się: miało go nie być cały dzień. Sekretarka oznajmiła, że pan Garvey źle się czuje i poszedł odpo­cząć do domu. „Proszę zadzwonić jutro." Jerry zostawił jej wiado­mość, że ma plan Zespołu Basenów i chciałby spotkać się z panem Garveyem, by porozmawiać na temat dalszej współpracy, kiedy tylko panu Garveyowi będzie odpowiadało.

Carole zadzwoniła późnym popołudniem.

- Pójdziemy gdzieś wieczorem? - spytała. - Może do kina?

- A co chcesz obejrzeć?

- Och, tak naprawdę nie zastanawiałam się jeszcze. Pogadamy o tym wieczorem, dobrze?

W końcu poszli na jakiś francuski film, który, o ile Jerry mógł stwierdzić, w ogóle był pozbawiony akcji - stanowił po prostu zlepek dialogów prowadzonych przez bohaterów na temat ich dra­matów i aspiracji, z których pierwsze były wprost proporcjonalne do niepowodzeń w spełnianiu tych drugich. Ogarnęła go po nim apatia.

- Nie podobał ci się...

- Nie bardzo. Taki smutas.

- I żadnej strzelaniny - powiedziała uśmiechając się do siebie.

- Co cię tak bawi?

- Nic.

- Nie mów, że nic. Wzruszyła ramionami.

- Po prostu się uśmiechnęłam, to wszystko. Nie mogę się uśmie­chać?

- Jezu, tej rozmowie brakuje tylko napisów. Przeszli się trochę po Oxford Street.

- Chcesz coś zjeść? - zapytał, gdy stanęli na rogu Poland Street - Moglibyśmy pójść do Czerwonego Portu.

- Nie, dzięki. Nie znoszę jeść tak późno.

- Na litość boską, nie sprzeczajmy się o jakiś cholerny film.

- Kto się sprzecza?

- Potrafisz doprowadzić człowieka do białej gorączki...

- Przynajmniej to mamy ze sobą wspólnego - odpaliła. Szyja jej poczerwieniała.

- Mówiłaś rano...

- Co?

- O tym, żebyśmy się wzajemnie nie stracili...

-To było rano - powiedziała ze stalowym błyskiem w oku. A potem dodała nagle: - Nic cię nie obchodzi, Jerry. Ani ja, ani ktokolwiek inny.

Patrzyła na niego w sposób, który miał sprowokować go do odpowiedzi. Ale on milczał. Mimo to wyglądała na dziwnie zado­woloną,

- Dobranoc - powiedziała i zaczęła się oddalać. Patrzył, jak robi sześć, siedem kroków, i coś w nim chciało za nią zawołać, lecz nie pozwoliło mu na to z dziesięć drobiazgów - duma, zmęczenie, lenistwo. Ale w końcu ruszyła go myśl o pustym łóżku, o pościeli ciepłej tylko w miejscu, gdzie leżał on, a z lewej i z prawej strony chłodnej jak diabli.

- Carole!

Nie odwróciła się, nawet nie zmieniła rytmu kroków. Musiał podbiec, żeby ją dogonić, zdając sobie sprawę, że przechodnie za­pewne bawią się tą sceną,

- Carole.

Chwycił ją za ramię. Teraz się zatrzymała. Kiedy stanął naprze­ciw niej, z zaskoczeniem stwierdził, że płacze. To go zbiło z tropu, bo nie znosił jej łez tylko odrobinę mniej niż swych własnych.

- Poddaję się - oświadczył próbując się uśmiechnąć. - Ten film to arcydzieło. Jak teraz?

Nie dała się ugłaskać wygłupami. Twarz miała nieszczęśliwą i nabrzmiałą,

- Przestań - powiedział. - Proszę cię, przestań. Nie jestem... (zbyt dobry w przeprosinach, chciał powiedzieć, ale był w nich tak beznadziejny, że nie potrafił powiedzieć nawet tego).

- Daj spokój - rzekła cicho. Widział, że nie jest zła, tylko nieszczęśliwa.

- Jedźmy do mnie.

- Nie chcę.

- Ale ja chcę - odparł. Przynajmniej w tym był szczery. - Nie lubię rozmawiać na ulicy.

Zatrzymał taksówkę i wrócili do Kentish Town w milczeniu. Kiedy szli po schodach do mieszkania, Carole zauważyła:

- Wstrętne perfumy.

Na schodach utrzymywał się silny, kwaśny zapach.

- Ktoś jest na górze - powiedział Jerry, nagle zaniepokojony, i popędził do drzwi. Były otwarte: zamek został bezceremonialnie wyłamany, a drewno framugi strzaskane. Zaklął.

- Co się stało? - spytała Carole.

- Włamanie.

Wszedł do mieszkania i zapalił światło. W środku panował straszny bałagan. Całe mieszkanie zostało wywrócone do góry no­gami. Wszędzie widoczne były siady wandalizmu: porozbijane ob­razy, wypatroszone poduszki, porąbane meble. Jerry patrzył na to pobojowisko i trząsł się, a Carole chodziła od pokoju do pokoju, w każdym zastając z jednakową pedanterią dokonane zniszczenia.

- To wygląda na jakieś osobiste porachunki. Skinął głową,

- Zadzwonię na policję - zaofiarowała się. - Sprawdź, czego brakuje.

Zrobił, jak mu kazała. Był oszołomiony, twarz miał pobladłą, Chodząc apatycznie po mieszkaniu i oglądając zastane pandemonium, przekładając połamane przedmioty, wsuwając szuflady na miejsce, wyobrażał sobie napastników, jak ze śmiechem mszczą jego ubrania i pamiątki. W kącie sypialni znalazł stertę swoich zdjęć. Były oblane moczem.

- Policja już jedzie - oznajmiła Carole. - Powiedzieli, żeby niczego nie dotykać.

- Za późno - mruknął.

- Czego brakuje?

- Niczego.

Wszystkie wartościowe przedmioty - sprzęt stereo i wideo, kar­ty kredytowe, biżuteria - były na miejscu. Dopiero teraz przypom­niał sobie o planie. Wrócił do salonu i zaczął przekopywać się przez pobojowisko, ale dobrze wiedział, że nie znajdzie, czego szuka.

- Garvey - powiedział.

- Co Garvey?

- Przyszedł po plan Basenów. Albo przysłał kogoś.

- Dlaczego? - spytała Carole, rozglądając się po pokoju. -1 tak miałeś mu go dać.

Jerry potrząsnął głową,

- Ostrzegałaś mnie, żebym trzymał się od niego z daleka...

- Jednak nie spodziewałam się czegoś takiego.

- No to jest nas dwoje.

Policjanci przyszli i wyszli, przepraszając, że chyba nikogo nie zaaresztują

- Tyle tu teraz wandali w okolicy - rzekł jeden z nich. - Na dole nikogo niema...?

- Nie. Sąsiedzi wyjechali.

- Zatem nie ma nadziei, że znajdą się jacyś świadkowie. Cały czas dostajemy takie wezwania. Jest pan ubezpieczony?

- Tak.

- To już przynajmniej coś.

Jerry nie zdradzał się ze swymi podejrzeniami, chociaż go kusi­ło, żeby wskazać sprawcę. Nie było jednak sensu oskarżać Garveya w tych okolicznościach. Przede wszystkim na pewno przygotował sobie alibi, a poza tym oskarżenie bez dowodów tylko by pogorszy­ło sytuację.

- I co teraz zrobisz? - spytała Carole, gdy policjanci, wzruszyw­szy ramionami, pożegnali się i wyszli.

- Nie wiem. Nie mam nawet pewności, że to Garvey. Raz jest przyjacielski i wesoły, a za chwilę coś takiego. Jak mam teraz wo­bec niego postąpić?

- Najlepiej nic już w tej sprawie nie rób - odparła. - Chcesz tu zostać czy pójdziesz do mnie?

- Zostanę.

Spróbowali pobieżnie przywrócić poprzedni stan rzeczy, usta­wiając te meble, które były na tyle nie uszkodzone, że mogły stać, i sprzątając rozbite szkło. Potem odwrócili pocięty materac, znaleźli dwie nienaruszone poduszki i położyli się.

Chciała się kochać, ale i to, jak tyle ostatnio rzeczy w jego życiu, nie miało się udać. Konfliktów powstałych za dnia nie spo­sób zażegnać w łóżku. Gniew pozbawił Jerry'ego delikatności, a to z kolei rozgniewało Carole. Leżała pod nim marszcząc czoło, cału­jąc go niechętnie i sztywno. Jej opór pobudził go jedynie do więk­szej brutalności.

- Przestań - powiedziała, gdy właśnie miał ją posiąść. - Nie chcę.

Zignorował jej sprzeciw. Pchnął silnie, zanim zdążyła ponownie zaprotestować.

- Powiedziałam, żebyś przestał. Jerry. Ogłuchł na jej słowa. Był półtora rażą cięższy od niej. Zamknął oczy. Znów kazała mu przestać, tym razem z prawdzi­wą wściekłością, ale on tylko zaczął się poruszać jeszcze gwałtow­niej, tak jak czasami go o to prosiła, gdy naprawdę byli podkręceni - błagała nawet. Teraz jednak przeklinała go i rzucała groźby, więc już chciał się wycofać, ale w kroczu odczuwał taką pełnię i ucisk, że ostatecznie umiał myśleć jedynie o doprowadzeniu sprawy do końca.

Carole wyrywała się, orała mu plecy paznokciami i ciągnęła go za włosy, by odkleić jego twarz od swej szyi. Przypuszczał, że znienawidzi go za ten wieczór i w tym przynajmniej będą się zga­dzali, ale myśl ta wkrótce utonęła w doznaniach zmysłowych. Trucizna spłynęła i Jerry zsunął się na prześcieradło.

- Łajdak - usłyszał.

Piekły go plecy. Kiedy wstał z łóżka, na pościeli zostawił ślady krwi. Przekopał się przez bałagan w salonie i znalazł butelkę whis­ky. Wszystkie szklaneczki były jednak potłuczone, a powodowany jakimś absurdalnym kaprysem nie chciał pić z butelki. Kucnął przy ścianie chłodząc plecy. Nie czuł się ani nieszczęśliwy, ani dumny. Otworzyły się i trzasnęły drzwi wejściowe. Słuchał kroków Carole na schodach. Potem przyszły łzy, chociaż i one nie przyniosły mu ulgi. W końcu, gdy się uspokoił, poszedł do kuchni, znalazł filiżan­kę i upił się do nieprzytomności.

Gabinet sprawiał imponujące wrażenie. Garvey kazał go umeb­lować na wzór gabinetu znajomego prawnika: ściany „wyłożone" książkami kupowanymi na metry, kolor dywanu i ścian stonowany jakby od dymu cygar i nagromadzonej wiedzy. Kiedy trudno było mu spać, tak jak teraz, przychodził tutaj, siadał na skórzanym fotelu za ogromnym biurkiem i marzył o życiu w zgodzie z prawem. Dzi­siaj jednak nie, dziś wieczór myśli miał zajęte czym innym. Choć uparcie starał się skierować je na inne tory, ciągle wracały do bu­dynku przy Leopold Road,

Niewiele przypominał sobie z tego, co się tam stało. Już samo to napawało go niepokojem - zawsze był dumny ze swej pamięci. W gruncie rzeczy pamięć do twarzy i wyświadczonych przysług w dużej mierze przyczyniła się do powstania jego obecnej potęgi. Chwalił się, że wśród setek jego pracowników nie było stróża czy sprzątaczki, do których nie potrafiłby się zwrócić po imieniu.

Jednak wydarzenia sprzed zaledwie trzydziestu sześciu godzin pamiętał tylko w najogólniejszych zarysach: otaczające go kobiety, zaciskanie się pętli na szyi, to, jak prowadzono go wzdłuż basenu do jakiegoś pomieszczenia, od którego ohydy prawie postradał zmysły... Sceny, które rozegrały się w budynku przy Leopold Road, majaczyły w jego pamięci jak te kształty w nieczystościach basenu:

niewyraźnie, ale straszliwie niepokojąco. Przeżył upokorzenie i ja­kieś okropności, prawda? Poza tym nie pamiętał niczego.

Nie był jednak człowiekiem, który bezradnie rozkładałby ręce w obliczu takich zagadek. Miał zamiar je rozwiązać - bez względu na cenę. Pierwszym ruchem było wysłanie Chandamana i Fryera, żeby wywrócili do góry nogami mieszkanie Coloqhouna. Jeśli, jak podejrzewał, całe to przedsięwzięcie było jakąś wymyślną pułapką zastawioną przez jego wrogów, to Coloqhoun musiał brać w tym udział - niewątpliwie w charakterze pionka, na pewno nie projek­todawcy. Zniszczenie dobytku Coloqhouna miało być ostrzeże­niem, że Garvey będzie walczył. Owo najście przyniosło też inny pożytek: Chandaman wrócił z planem Basenów, który teraz leżał rozpostarty na biurku Garveya. Ten śledził przebytą trasę w nadziei, że pobudzi to jego pamięć. Zawiódł się.

Wstał ze znużeniem i podszedł do okna. Ogród za domem był ogromny i starannie utrzymany. Teraz jednak niewiele dało się zo­baczyć, bo blask gwiazd ledwo oświetlał nocny krajobraz. Tak na­prawdę Garvey widział tylko własne odbicie w szybie.

Gdy skupił na nim wzrok, zarys jego postaci jakby się rozmył, a on sam poczuł rozluźnienie w podbrzuszu, jak gdyby coś się tam rozwiązało.. Przyłożył rękę do brzucha. Coś w nim drgnęło - i na chwilę Garvey znalazł się z powrotem w gmachu Basenów, nagi, a przed jego oczyma poruszył się jakiś guzowaty kształt. Mężczyz­na już miał wrzasnąć, ale powstrzymał się. Stanął tyłem do okna i potoczył wzrokiem po pokoju: spojrzał na dywan, książki i meble, odnajdując się w twardej rzeczywistości. Nawet wtedy jednak obra­zy nie zniknęły zupełnie z jego myśli. Wnętrzności też nadal mu drgały.

Dopiero po kilku minutach potrafił się zmusić do spojrzenia na swoje odbicie w oknie. Kiedy w końcu to zrobił, zniknęły wszelkie wahania. Nie dopuści już więcej do takiej nocy - bezsennej i nawie­dzanej przez zjawy. Z pierwszym brzaskiem obiecał sobie, że w tym dniu dopadnie Coloqhouna.

Jerry próbował rano dodzwonić się do Carole, do jej biura. Za każdym razem nie mogła podejść. W końcu dał za wygraną i skupił się na herkulesowej pracy przywrócenia w mieszkaniu porządku. Jednak brakowało mu energii, żeby zrobić to dobrze. Po godzinie doszedł do wniosku, że uczynił w bałaganie tylko niewielki wyłom, i poddał się. Zresztą ten chaos dokładnie wyrażał jego własne zda­nie o sobie. Pomyślał, że może lepiej go tak zostawić.

Tuż przed południem odezwał się telefon.

- Pan Coloqhoun? Pan Gerard Coloqhoun?

- Zgadza się.

- Nazywam się Fryer. Dzwonię w imieniu pana Garveya.

- Tak?

Będzie ustami tego Fryera głosił swój tryumf czy też groził dalszymi nieprzyjemnościami?

- Pan Garvey spodziewał się od pana pewnych propozycji.

- Propozycji?

- Z entuzjazmem odnosi się do tego projektu związanego z Leo­pold Road, panie Coloqhoun. Uważa, że może on przynieść znacz­ny dochód.

Jerry nie odpowiedział nic, bo ta gadanina go zaskoczyła.

- Pan Garvey chciałby się z panem jak najszybciej spotkać.

- Tak?

- W Zespole Basenów. Jest tam parę detali architektonicznych, które chciałby pokazać swoim współpracownikom.

- Rozumiem.

- Czy jest pan wolny dzisiaj po południu?

- Tak. Oczywiście.

- Szesnasta trzydzieści?

Rozmowa skończyła się mniej więcej w tym miejscu. Jeny był zdumiony. W głosie Fryera nie było śladu wrogości, żadnej, choćby najmniejszej aluzji do napiętej sytuacji między nimi. Może, tak jak sugerowała policja, zniszczenia rzeczywiście były dziełem jakichś anonimowych wandali, a kradzież planu - ich kaprysem. Ta myśl podniosła go nieco na duchu. Jeszcze nie wszystko było stracone.

Znów zadzwonił do Carole, podbudowany takim obrotem spra­wy. Tym razem nie przyjął wymówek powtarzanych przez jej kole­gów i domagał się, żeby ją poproszono. W końcu dopiął swego.

- Nie chcę z tobą rozmawiać, Jerry. Idź do diabła.

- Wysłuchaj mnie tylko...

Trzasnęła słuchawką. Natychmiast zadzwonił jeszcze raz. Kiedy odebrała telefon i usłyszała jego głos, wydawało się, że jest zdumio­na jego determinacją

- Dlaczego chcesz się pogodzić? - spytała. - Po co? - Słyszał dobrze, że łzy ściskają jej gardło.

- Chcę, żebyś zrozumiała, jak podle się czuję. Pozwól mi to naprawić. Błagam, pozwól mi to naprawić. Nie odpowiadała.

- Nie odkładaj słuchawki. Proszę cię. Wiem, że to niewybaczal­ne. Jezu, wiem... Nadal milczała.

- Pomyśl o tym, dobrze? Daj mi szansę naprawienia zła. Dobrze?

- Nie widzę sensu - powiedziała bardzo cicho.

- Czy mogę zadzwonić jutro? Usłyszał jej westchnienie.

- Mogę?

- Tak. Tak. I wyłączyła się.

Na spotkanie przy Leopold Road wyruszył aż trzy kwadranse przed umówioną godziną, ale w połowie drogi spadł deszcz, które­go wielkie krople kpiły z wszelkich wysiłków wycieraczek. Ruch samochodowy zwolnił tempo. Przez pół mili Jeny ledwo się wlókł, widząc przez ścianę wody jedynie tylne światła samochodu jadące­go przed nim. Mijały minuty i rósł jego niepokój. Zanim wydobył się z korka, żeby znaleźć inny dojazd, był już spóźniony. Na scho­dach wiodących do gmachu Basenów nikt nie czekał, ale farbkowy rover Garveya stał trochę dalej przy chodniku. Nie było kierowcy. Jerry znalazł miejsce do zaparkowania po drugiej stronie ulicy i przeciął ją w deszczu. Od samochodu do budynku miał zaledwie pięćdziesiąt metrów, ale kiedy dotarł do celu, był przemoczony i zadyszany. Drzwi stały otworem. Garvey najwyraźniej zrobił coś z zamkiem i schował się przed ulewą, Jerry wskoczył do środka.

Nie zobaczył Garveya w westybulu, był tam za to ktoś inny. Mężczyzna wzrostu Jerry'ego, ale półtora rażą od niego tęższy. Na rękach miał skórzane rękawiczki. Twarz, choć bez szwów, też wy­glądała, jakby była w rękawiczce.

- Coloqhoun?

- Tak.

- Pan Garvey czeka na ciebie w środku.

- Kim pan jest?

- Chandaman - odparł mężczyzna. - Wchodź.

W końcu korytarza paliło się światło. Jeny pchnął szklane drzwi westybulu i ruszył w tamtym kierunku. Usłyszał, jak drzwi wejścio­we zamykają się za nim z trzaskiem, a potem w korytarzu roz­brzmiały kroki podkomendnego Garveya.

Garvey rozmawiał z innym mężczyzną, niższym od Chandamana, który trzymał sporą latarkę. Gdy usłyszeli kroki Jerry'ego, spoj­rzeli w jego stronę i raptownie przerwali rozmowę. Garvey nie przywitał go ani słowem, ani gestem, powiedział tylko:

- Najwyższy czas.

- Deszcz... - zaczął Jerry, ale po chwili zrezygnował z oczywis­tego usprawiedliwienia.

- W taką pogodę ludzie zaziębiają się na śmierć - rzekł ten z latarką Jerry natychmiast rozpoznał słodki głos.

- Fryer.

- We własnej osobie - odparł mężczyzna.

- Miło mi pana poznać.

Podali sobie ręce i wtedy Jerry zauważył, że Garvey intensyw­nie się w niego wpatruje. Chyba przez pół minuty nic nie mówił, tylko chłonął wzrokiem rosnące zmieszanie, jakie malowało się na twarzy Jerry'ego.

- Nie jestem głupi - rzekł w końcu Garvey. To nagłe stwierdzenie wymagało jakiejś reakcji.

- Nie uważam, że odgrywasz w tym wszystkim główną rolę - ciągnął Garvey. - Jestem gotów okazać ci miłosierdzie.

- O co chodzi?

- Miłosierdzie - powtórzył Garvey - bo myślę, że nie orientu­jesz się w całości. Mam rację? Jerry tylko zmarszczył czoło.

- Chyba tak - odparł Fryer.

- Pewnie nawet nie rozumiesz, w jak poważnych tarapatach się znalazłeś, prawda? - powiedział Garvey.

Jerry zdał sobie nagle z niepokojem sprawę, że stoi za nim Chandaman i że sam jest kompletnie bezbronny.

- Nie zawsze jednak można zasłonić się niewiedzą - mówił Garvey. - To znaczy, nawet jeśli niewiele rozumiesz, to cię nie usprawiedliwia.

- Nie mam pojęcia, o czym pan mówi - łagodnie zaprotestował Jerry. W świetle latarki twarz Garveya była ściągnięta i blada. Wy­glądał, jakby potrzebował wakacji.

- O tym miejscu - odparł Garvey. - Mówię o tym miejscu. O kobietach, które tu dla mnie umieściłeś... O co w tym wszystkim chodzi, Coloqhoun? Chcę się dowiedzieć tylko tego. O co w tym wszystkim chodzi?

Jerry wzruszył lekko ramionami. Każde słowo Garveya brzmia­ło dla niego coraz bardziej zdumiewająco, ale już przecież powie­dziano mu, że niewiedzy nie uznaje się za usprawiedliwienie. Może najmądrzejszą odpowiedzią będzie pytanie?

- Widział pan tutaj jakieś kobiety?

- Raczej dziwki - odparł Garvey. Z ust pachniało mu zeszłotygodniowym cygarem. - Dla kogo pracujesz, Coloqhoun?

- Dla siebie. Transakcja, którą proponowałem...

- Daj sobie spokój z tą twoją pieprzoną transakcją - przerwał mu Garvey. - Nie interesują mnie żadne transakcje.

- Rozumiem - odpowiedział Jerry. - Nie widzę więc w tej rozmowie żadnego sensu. - Cofnął się o pół kroku, ale Garvey błyskawicznym ruchem chwycił go za przemoczony płaszcz.

- Nie kazałem ci odejść - warknął Garvey.

- Mam sprawy do...

- No to trochę poczekają - odparł mężczyzna nie rozluźniając prawie chwytu.

Jerry wiedział, że gdyby spróbował się wyrwać i rzucić do fron­towych drzwi, to zanim zrobiłby trzy kroki, zostałby zatrzymany przez Chandamana. Z drugiej strony, jeśli nie spróbuje ucieczki...

- Nie przepadam za takimi facetami jak ty - rzekł Garvey zabierając rękę. - Sprytne szczeniaki wyglądające wielkiej szansy. Myślisz, że jesteś cholernie cwany, bo masz śmieszny akcent i jed­wabny krawat. Posłuchaj no - dźgnął Jerry'ego palcem w gardło -gówno mnie obchodzisz. Chcę tylko wiedzieć, dla kogo pracujesz. Jasne?

- Już panu mówiłem...

- Dla kogo pracujesz? - upierał się Garvey, akcentując każde słowo kolejnym pchnięciem. - Mów albo poczujesz się bardzo źle.

- Na litość boską, nie pracuję dla nikogo! I nic nie wiem o żad­nych kobietach.

- Nie pogarszaj swej sytuacji - poradził mu Fryer z fałszywą troską,

- Mówię prawdę.

- Chyba facet chce oberwać - rzekł Fryer. Chandaman roze­śmiał się bez wesołości. - O to ci chodzi?

- Podaj tylko kilka nazwisk - powiedział Garvey - bo inaczej połamiemy ci nogi.

Groźba ta, choć tak jednoznaczna, nie rozjaśniła Jerry'emu umysłu. Nie widział innego wyjścia, jak nadal upierać się przy swej niewinności. Jeśli wymieni jakiegoś fikcyjnego mocodawcę, kłams­two zostanie wykryte w ciągu kilku chwil, a za usiłowanie wprowa­dzenia w błąd konsekwencje mogą być jak najgorsze.

- Sprawdźcie mnie - powiedział błagalnie. - Macie przecież możliwości. Popytajcie się. Nie jestem niczyim człowiekiem, Gar­vey, i nigdy nie byłem.

Wzrok Garveya na chwilę opuścił twarz Jerry'ego i przesunął się na jego ramię. Jerry zrozumiał znaczenie tego znaku o ułamek sekundy za późno - nie zdążył przygotować się na cios w nerki zadany przez mężczyznę stojącego za nim. Runął do przodu, ale nim zderzył się z Garveyem, Chandaman schwycił go za kołnierz i odrzucił na ścianę. Jeny, zgięty w pół, nie potrafił myśleć o ni­czym prócz bólu. Jak przez mgłę znów usłyszał Garveya, który pytał, kto jest jego szefem. Potrząsnął głową. Czaszkę miał pełną łożysk kulkowych hurkoczących mu między uszami.

- Jezu... Jezu... - wystękał usiłując znaleźć jakieś słowo, które mogłoby powstrzymać dalsze ciosy, ale zanim mu się to udało, ustawiono go w pozycji pionowej. Padł na niego snop światła z la­tarki. Jeny wstydził się spływających mu po policzkach łez.

- Nazwiska - rzekł Garvey. Kulki wciąż się toczyły.

- Jeszcze raz - powiedział Garvey i Chandaman znów się zbli­żył, żeby zrobić użytek ze swych pięści.

Gdy Jeny był już bliski utraty przytomności, Garvey odwołał zbira. Skórzana twarz cofnęła się.

- Wstań, kiedy do ciebie mówię - warknął Garvey. Jeny zamierzał go posłuchać, ale ciało odmówiło mu współpra­cy. Trzęsło się, chciało umrzeć.

- Wstawaj - powtórzył Pryer wchodząc między Coloqhouna a jego oprawcę, by szturchnięciem ponaglić leżącego. Teraz Jeny poczuł ten kwaśny zapach, który Carole zauważyła na schodach:była to woda kolońska Fryera. - Wstawaj! - mężczyzna nie dawał za wygraną,

Jeny uniósł niepewnie dłoń, by zasłonić oczy przed oślepiają­cym światłem. Nie widział żadnej z trzech twarzy, ale niejasno zdawał sobie sprawę, że Fryer niechcący blokuje Chandamanowi dostęp do niego. Garvey stał z prawej strony; właśnie zapalił zapał­kę i podetknął płomyk pod cygaro. Nadeszła odpowiednia chwila:

Garvey był zajęty, a bandzior nie miał swej ofiary w zasięgu ręki. Jeny to wykorzystał.

Zanurkował pod wiązką światła i poderwał się spod ściany, usi­łując przy okazji wytrącić z ręki Fryera latarkę. Upadła z trzaskiem na kafelki i zgasła.

Słaniając się na nogach, biegł w mroku ku wolności. Słyszał za sobą przekleństwa Garveya i hałas, z jakim zderzyli się Chandaman i Fryer, kiedy próbowali znaleźć latarkę. Zwolnił i posuwał się wzdłuż ściany w głąb budynku. Drogę do drzwi frontowych zagradzali jego dręczyciele, zatem jedynym sposobem ucieczki było zgu­bienie się w labiryncie korytarzy.

Dotarł do rogu i skręcił na prawo, przypominając sobie jak przez mgłę, że tędy szło się z głównych korytarzy w plątaninę przejść. Lanie, jakie oberwał, pozbawiło go tchu, mimo że zostało przerwa­ne, zanim mogło wyrządzić mu prawdziwą krzywdę. Za każdym krokiem czuł w podbrzuszu i plecach ostry ból. Kiedy pośliznął się na wilgotnych kafelkach, o mało nie krzyknął.

Z tyłu znów było słychać Garveya. Znaleziono latarkę. Jej światło skakało po labiryncie usiłując odszukać zbiega. Jerry szedł prędko dalej, zadowolony z nikłego oświetlenia, ale przecież ucie­kał od jego źródła. Nie miał wątpliwości, że tamci pójdą za nim, i to szybko. Jeśli, jak mówiła Carole, korytarze tworzą zwykłą spiralę, zataczając nieubłaganą pętlę, z której nie ma wyjścia, jest zgubiony. Ale podjął już decyzję. Oszołomiony gorącym powietrzem, szedł dalej, modląc się o znalezienie wyjścia ewakuacyjnego, które po­zwoliłoby mu wydostać się z tej pułapki.

- Poszedł tędy - zakomunikował Fryer. - Na pewno. Garvey skinął głową, Tego się spodziewał: Coloqhoun brnął w pogrążony w mroku labirynt.

- Idziemy za nim? - spytał Chandaman. Aż się ślinił na myśl o dokończeniu swego dzieła. - Nie może być daleko.

- Nie - powiedział Garvey. Nic, nawet obietnica nadania tytułu szlacheckiego, nie skłoniłoby go do pójścia za Jerrym.

Fryer odszedł już parę kroków korytarzem, oświetlając latarką lśniące ściany.

- Ciepło - zauważył.

Garvey wiedział aż nadto dobrze, jak jest tu ciepło. Takie gorąco nie było normalne, w każdym razie nie w Anglii. To wyspa o umiar­kowanym klimacie i dlatego nigdy z niej nie wyjeżdżał. Zabójcze gorąco innych kontynentów rodziło groteskowe zjawiska, których nie miał ochoty oglądać.

- Co robimy? - spytał Chandaman. - Czekamy, aż wyjdzie z ukrycia?

Garvey zastanowił się nad tym. Zaduch bijący z korytarza za­czynał go niepokoić. Bulgotało mu w brzuchu i przechodziły go ciarki. Odruchowo przyłożył dłoń do krocza. Męskość skurczyła mu się.

- Nie - rzekł nagle.

- Nie?

- Nie czekamy.

- Nie może tkwić tam bez końca.

- Powiedziałem: nie!

Nie przypuszczał, że to miejsce znów do tego stopnia wyprowa­dzi go z równowagi. Chociaż był zły, że pozwala Coloqhounowi tak się wymknąć, wiedział, że jeśli zostanie tu jeszcze trochę, ryzykuje utratą panowania nad sobą,

- Wy dwaj możecie na niego zaczekać w jego mieszkaniu -powiedział do Chandamana. - Prędzej czy później będzie musiał wrócić do domu.

- Cholerna szkoda - mruknął Fryer wyłaniając się z korytarza. -Lubię się ganiać.

Może i nie szli za nim. Upłynęło kilka minut, odkąd Jerry sły­szał za sobą głosy. Serce przestało mu wściekle bić. Teraz, kiedy adrenalina nie przyśpieszała już jego kroków i nie łagodziła bólu posiniaczonego ciała, ledwo się wlókł. Jego mięśnie protestowały nawet przeciwko temu.

Gdy ból był już nie do wytrzymania, Jerry osunął się po ścianie i usiadł zgarbiony, z nogami wyciągniętymi w poprzek korytarza. Przemoczone deszczem ubranie przykleiło mu się do ciała. Było mu chłodno i zarazem dusił się. Rozluźnił krawat, a potem rozpiął ma­rynarkę i koszulę. Poczuł na skórze ciepłe powietrze labiryntu i ucieszył się z tego.

Zamknął oczy; chciał wprowadzić się w trans hipnotyczny, żeby uciec od bólu. Bo skąd się bierze czucie jak nie z zakończeń nerwo­wych? Znał sposób pozwalający odłączyć umysł od ciała i uwolnić się od cierpienia. Ledwo jednak opuścił powieki, usłyszał gdzieś w pobliżu jakieś stłumione dźwięki. Kroki, chwilowa cisza, głosy. To nie Garvey i jego ludzie - głosy były kobiece. Jerry uniósł głowę - ciężką, jakby była z ołowiu - i otworzył oczy. Albo w ciągu tych kilku chwil medytacji przyzwyczaił się do ciemności, albo do kory­tarza wśliznęło się światło. To było jednak światło.

Wstał. Marynarka ciążyła mu, więc ją zrzucił i zostawił tam, gdzie przed chwilą siedział skulony. Następnie ruszył w kierunku światła. Przez ostatnich kilka minut temperatura znacznie wzrosła, aż miał od tego lekkie halucynacje: ściany jakby się przekrzywiły, a powietrze straciło przejrzystość, nasycone rozedrganą poświatą

Za rogiem skręcił. Światło pojaśniało. Jeszcze jeden róg - i wszedł do niewielkiego pomieszczenia wyłożonego kafelkami, tak gorącego, że aż mężczyźnie zaparło dech. W gęstniejącym z każ­dym uderzeniem pulsu powietrzu dyszał jak wyrzucona z wody ryba. Naprzeciwko widoczne były drzwi. Wpadało przez nie bardzo jasne, żółtawe światło, ale Jerry nie potrafił zmusić się do zrobienia w jego kierunku ani jednego kroku, bo gorąco zupełnie go obez­władniło. Wyczuwając, że jest na granicy utraty przytomności, wy­ciągnął rękę, aby się podeprzeć, ale dłoń obsunęła mu się po śliskich kafelkach i upadł, lądując na boku. Mimo woli krzyknął.

Jęcząc podciągnął nogi, lecz dalej leżał tam, gdzie się zwalił. Jeśli Garvey usłyszał jego krzyk i wysłał na poszukiwanie swych zbirów, to trudno - zobojętniał już na wszystko.

Z drugiej strony pomieszczenia dobiegł go jakiś odgłos, więc uniósł głowę na centymetr i uchylił powieki. W drzwiach pojawiła się naga dziewczyna, a przynajmniej tak mówiły mu jego rozregu­lowane zmysły. Jej skóra lśniła jak naoliwiona, a tu i ówdzie na piersiach i udach widniały smugi czegoś, co mogło być zakrzepłą krwią. Ale nie jej krwią - błyszczącego ciała nie szpeciła żadna rana.

Dziewczyna zaczęła się z niego śmiać lekkim, swobodnym śmiechem, który wprawił Jerry'ego w zakłopotanie, ale i oczarował śpiewnością Wreszcie ruszyła w jego kierunku, ciągle się śmiejąc, i teraz zauważył, że za nią są inne. Kobiety, o których bredził Garvey, i pułapka, o zastawienie której oskarżył Jerry'ego.

- Kim jesteś? - wymamrotał, gdy dziewczyna do niego pode­szła.

Przestała się śmiać ujrzawszy wykrzywioną bólem twarz. Próbował usiąść, ale ręce miał zdrętwiałe i z powrotem osunął się na posadzkę. Kobieta nie odpowiedziała na jego pytanie ani nie zrobiła niczego, by mu pomóc. Tylko patrzyła na niego z nieprze­niknioną twarzą, jak przechodzień na pijaka w rynsztoku. Uniósłszy na nią wzrok Jerry poczuł, że traci z trudem zachowywaną przytom­ność. Gorąco, ból, a teraz owo piękne objawienie - to już było dla niego za dużo. Pozostałe kobiety rozpływały się w ciemności, a całe pomieszczenie składało się jak pudełko prestidigitatora - aż stojąca przed Jerrym wspaniała istota całkowicie zawładnęła jego uwagą, Na milczące polecenie dziewczyny oczy jego duszy wyskoczyły mu z głowy i pomknęły ku niej: lśniące ciało było krajobrazem, każdy por jamą, a włos wieżą Należał do niej całkowicie. Utopiła go w swych oczach i obdarła ze skóry rzęsami. Przetoczyła go sobie po brzuchu, a potem wzięła między pośladki, w sam środek gorąca, i wypuściła, gdy już myślał, że spłonie żywcem. Szybkość, z jaką się to działo, wprawiała go w zachwyt. Zdawał sobie sprawę, że gdzieś tam w dole jego ciało hiperwentyluje z przerażenia, ale wy­obraźnia - nie dbając o zadyszkę - chętnie podążała wskazanym przez dziewczynę szlakiem, zataczając kręgi jak ptak. Wreszcie, oszołomiony i skonany, wrzucony został z powrotem do własnej czaszki. Zanim udało mu się przyłożyć kruche narzędzie rozumu do doświadczonych właśnie zjawisk, powieki mu opadły i stracił przy­tomność.

Ciało nie potrzebuje umysłu. Zawiaduje mnóstwem procesów napełnianiem i opróżnianiem płuc, pompowaniem krwi czy robie­niem użytku z pokarmu - z których żaden nie wymaga myślenia. Dopiero gdy jeden z tych procesów zacina się, umysł uświadamia sobie złożoność zamieszkiwanego przez siebie mechanizmu.

Omdlenie Coloqhouna trwało zaledwie kilka minut, ale gdy męż­czyzna odzyskał przytomność, odbierał swoje ciało tak, jak nigdy dotąd: było pułapką. Pułapkę stanowiła jego kruchość, jego kształt, rozmiar, nawet płeć. I nie było z niej ucieczki, męczył się skuty z tą lichotą, a właściwie w jej wnętrzu.

Myśli te przychodziły i odchodziły. Między nimi pojawiały się krajobrazy, w które wpadał na krótko. Były też chwile, kiedy do­strzegał świat na zewnątrz siebie.

Kobiety podniosły go. Głowa mu się chwiała, a włosy ciągnęły się po podłodze. W przebłysku świadomości pomyślał, że stanowi jakieś trofeum. Potem znów zapadła ciemność, ale jeszcze raz z tru­dem wydostał się na powierzchnię. Teraz niosły go wzdłuż krawę­dzi większego basenu. Nozdrza napełniły mu się zapachami rozkosznymi i smrodliwymi zarazem. Kątem leniwie poruszającego się oka widział, że woda jest. tak jasna, iż pluskając o brzeg basenu, wydaje się płonąć; widział też coś innego: poruszające się w tej jasności cienie.

Pomyślał: chcą mnie utopić. A potem: już się topię. Miał wraże­nie, że woda wypełnia mu usta, a kształty dostrzeżone w basenie wdzierają mu się do gardła i wślizgują do brzucha. Nadął się, chcąc je zwymiotować.

Poczuł na twarzy czyjąś dłoń. Była cudownie chłodna.

- Ćśśś... - wyszeptał ktoś i od razu wszystkie zwidy znikły. Pod delikatnymi pieszczotami Jerry otrząsnął się ze strachu i odzyskał przytomność.

Dłoń uciekła z jego czoła. Rozejrzał się w poszukiwaniu zbaw­cy, ale jego oczy nie powędrowały daleko. Po drugiej stronie mrocznego pomieszczenia, które wyglądało na wspólny prysznic, z kilku biegnących pod sufitem rur tryskały na kafelki łuki wody, odprowadzane następnie kanalikami. Pomieszczenie wypełniała de­likatna mgiełka i szmer. Jerry usiadł. Za strugami wody dostrzegł jakiś kształt - zbyt ogromny, aby był ludzki. Wytężył wzrok, chcąc w zwałach ciała dopatrzyć się jakiegoś zarysu. Czy to zwierzę?

W powietrzu wisiał gryzący zapach, który przywodził na myśl me­nażerię.

Poruszając się z wielką ostrożnością, by nie zwrócić na siebie uwagi stworzenia. Jeny spróbował wstać. Jego nogi jednak nie podołały temu zadaniu. Mógł jedynie podpełznąć kawałek na rę­kach i kolanach i zajrzeć przez zasłonę wody. Sam wyglądał jak jakiś zwierz.

Został zauważony - leżące na podłodze ciemne stworzenie zwróciło ku niemu oczy. Dostał gęsiej skórki, ale nie potrafił ode­rwać od niego wzroku. I właśnie wtedy gdy przymrużył powieki, by lepiej widzieć, na ogromnym cielsku pojawiła się iskra jasności, która wkrótce rozlała się drgającymi falami żółtego światła po całej masie, odkrywając wszystko przed Coloqhounem.

To była ona. Bez najmniejszej wątpliwości wiedział, że stworze­nie jest płci żeńskiej, chociaż nie przypominało żadnego znanego mu rodzaju czy gatunku. W miarę jak kręgi jasności rozchodziły się po jej ciele, z każdym uderzeniem serca ukazywały się nowe nie­zwykłe zjawiska. Jerry'emu widok ten kojarzył się z jakąś roztopio­ną substancją - szkłem, może skałą - wtłaczaną w skomplikowane formy i z powrotem wciąganą do pieca. Ta dziwna istota nie miała ani głowy, ani kończyn jako takich, ale jej ciało pełne było skupisk jasnych pęcherzyków mogących być oczyma, a tu i ówdzie wyrzu­cała z siebie opalizujące wstęgi - leniwe, pastelowe płomienie -które zdawały się podpalać powietrze.

Teraz stworzenie wydało serię cichych dźwięków: szmerów i westchnień. Zastanawiał się, czy do niego mówi, a jeśli tak, to jak ma odpowiedzieć. Usłyszawszy za sobą kroki, obejrzał się. To była jedna z tamtych kobiet. Popatrzył na nią pytająco.

- Nie bój się - powiedziała.

- Nie boję się - odparł.

To była prawda. Niezwykła istota robiła silne wrażenie, lecz nie wzbudzała w nim strachu.

- Czym ona jest? - spytał.

Kobieta stała tuż przy nim. Jej skóra, skąpana w migotliwym blasku bijącym od istoty, była złocista. Mimo okoliczności - a może z ich powodu - poczuł dreszcz pożądania.

- To Madonna. Matka Dziewica.

Matka? Jeny poruszył bezgłośnie ustami, odwracając głowę, by znów spojrzeć na istotę. Fale jasności przestały przebiegać po jej ciele. Teraz światło pulsowało tylko w jednym miejscu, w którym ciało Madonny nabrzmiewało i pękało w rytm tego pulsowania. Za sobą usłyszał Jerry kolejne kroki, a w pomieszczeniu zaczęły roz­legać się szepty, dźwięczny śmiech i oklaski.

Madonna rodziła. Nabrzmiałe ciało otwierało się; tryskało zeń płynne światło; pomieszczenie napełniło się zapachem dymu i krwi. Któraś z dziewcząt krzyknęła, jakby odczuwała poród razem z Ma­donną Oklaski przybrały na sile i nagle szczelina skurczyła się, by wyrzucić z siebie na kafelki dziecko - coś między kałamarnicą a ostrzyżonym jagnięciem. Pod strumieniami wody natychmiast ożywiło się i odrzuciło w tył głowę, by się rozejrzeć. Jego pojedyn­cze oko było ogromne i doskonale przejrzyste. Przez kilka chwil dziecko wiło się na kafelkach. Dziewczyna stojąca obok Jerry'ego weszła pod zasłonę wody i podniosła je. Bezzębne usta od razu zaczęły szukać jej piersi. Dziewczyna włożyła w nie sutek.

- Nieludzkie stworzenie... - mruknął Jerry. Zaskoczyło go, że dziecko tak dziwne jest jednocześnie istotą wyraźnie inteligentną -Czy wszystkie... czy wszystkie one są takie?

Matka zastępcza spojrzała na żywy worek w swych ramionach.

- Każde z nich jest inne - odparła. - Karmimy je. Niektóre umierają. Pozostałe żyją i idą swoją drogą

- Dokąd, na litość boską?

- Do wody. Do morza. W sny.

Powiedziała coś do dziecka pieszczotliwie. Pokryta rowkami, pulsująca światłem kończyna zamachała z zadowoleniem w po­wietrzu.

-A ojciec?

- Ona nie potrzebuje męża - nadeszła odpowiedź. - Gdyby chciała, mogłaby mieć dzieci z deszczem.

Jerry spojrzał ponownie na Madonnę. Wygasło w niej prawie całe światło. Ogromne ciało wyrzuciło wstęgę szafranowego pło­mienia, którego blask odbił się w kaskadzie wody i rzucił na ścianę tańczące cienie. A potem znieruchomiało. Gdy Jerry obejrzał się na przybraną matkę i dziecko, obojga już nie było. Wszystkie kobiety wyszły, oprócz jednej - dziewczyny, która pokazała mu się pierw­sza. Uśmiechając się tak jak wtedy, siedziała pod przeciwległą ścianą z rozrzuconymi nogami. Spojrzał między nie, a potem z powrotem na jej twarz.

- Czego się boisz? - spytała.

- Nie boję się.

- To dlaczego do mnie nie podchodzisz?

Wstał i podszedł do niej zostawiając za plecami strugi wody, które przesłaniały sylwetkę pomrukującej Madonny. Jej obecność nie onieśmielała go. Ta istota z pewnością nie zwracała uwagi na takich jak on. Jeżeli w ogóle go widziała, to na pewno wydawał jej się śmieszny. Jezu! był śmieszny nawet dla samego siebie. Nie miał do stracenia ani nadziei, ani godności.

Jutro wszystko to będzie snem: woda, dzieci, piękność, która właśnie teraz wstała, by go objąć. Jutro będzie myślał, że umarł na jeden dzień i odwiedził prysznice dla aniołów. A teraz wykorzysta sposobność.

Gdy skończyli się kochać, on i uśmiechająca się dziewczyna, próbował przypomnieć sobie jakieś szczegóły, ale nie miał nawet pewności, czy się spisał. Zostało mu tylko niejasne wspomnienie, i to nie jej pocałunków czy samego zespolenia, tylko strużki mleka spływającego z jej piersi i tego, jak mruczała: „Nigdy... nigdy...", gdy się spletli. Kiedy było po wszystkim, zmieniła się; bez słowa, bez uśmiechu zostawiła go samego w mżawce. Zapiął zabrudzone spodnie i zostawił Madonnę jej płodności.

Krótkim korytarzem doszedł do hali większego basenu. Woda przelewała się - tak jak wtedy, gdy niesiono go tędy przed oblicze Madonny. Jej dzieci o rozmaitych kształtach bawiły się w świetlis­tej wodzie. Kobiet nigdzie nie było widać, ale drzwi prowadzące do zewnętrznego korytarza stały otworem. Przeszedł przez nie, a gdy zrobił pięć kroków, zasunęły się za nim.

Teraz, poniewczasie, Ezra Garvey wiedział, że powrót do bu­dynku Basenów (mimo że miał tam kogoś zastraszyć, co zwykle sprawiało mu przyjemność), był błędem. Rozdrapał bowiem ranę, która - jak sądził - była bliska wygojenia; powróciło wspomnienie o jego drugiej tam wizycie, o kobietach i o tym, co mu pokazały. Usiłował wyjaśnić owe zdarzenia, dopóki nie zaczął pojmować prawdziwej ich natury. Kobiety dały mu jakiś narkotyk (prawda?), a potem, kiedy był słaby i stracił wszelkie poczucie przyzwoitości, wykorzystały go dla własnej rozrywki. Karmiły go piersią jak dziecko i zrobiły sobie z niego zabawkę. Te wspomnienia jedynie Garveya zdumiewały, ale były też inne, przerażające - o jakimś pomieszczeniu, o wodzie spadającej zasłoną, o straszliwej ciemnoś­ci i o jeszcze straszliwszej światłości.

Wiedział, że nadszedł czas, by wyplenić te sny i otrząsnąć się z oszołomienia. Był człowiekiem, który nie zapominał ani wy­świadczonych przez siebie, ani otrzymanych przysług. Wieczorem, około jedenastej, odbył dwie rozmowy telefoniczne, przypominając pewnym ludziom o pewnych zobowiązaniach. Cokolwiek kryło się w Basenach przy Leopold Road, długo już tam nie pożyje. Zadowo­lony z nocnych manewrów, Garvey poszedł do łóżka.

Po powrocie ze spotkania z Coloqhounem zmarznięty i niespo­kojny wypił prawie całą butelkę sznapsa. Teraz alkohol uderzył mu do głowy, więc Garvey postanowił, że - nie zdejmując ubrania -położy się na kilka minut, aby odzyskać jasność zmysłów. Kiedy się obudził, było już jednak wpół do drugiej w nocy.

Usiadł. Brzuch mu znowu się buntował, właściwie całe ciało miał obolałe. W ciągu ponad czterdziestu lat swego życia rzadko był chory, bo sukces nie dopuszczał do niego dolegliwości. Teraz jednak czuł się okropnie. Głowa pulsowała mu prawie oślepiającym bólem - z sypialni do kuchni zszedł posługując się bardziej doty­kiem niż wzrokiem. Nalał sobie mleka i usiadł przy stole, by je wypić. Nie wypił. Jego wzrok padł na rękę trzymająca, szklankę. Patrzył na nią przez mgłę bólu. Nie wyglądała jak jego ręka: była zbyt delikatna, zbyt gładka. Odstawił szklankę, ale przewróciła się, a mleko rozlało się na tekowym blacie i spłynęło na podłogę.

Wstał. Dźwięk mleka cieknącego na kafelki podłogi w kuchni budził w nim dziwne myśli. Poszedł niepewnym krokiem do gabi­netu. Potrzebował czyjegoś towarzystwa, obojętnie czyjego. Wziął notes z telefonami i usiłował coś zrozumieć z zapisków, ale numery nie chciały zrobić się wyraźne. Ogarniała go coraz większa panika. Czy to szaleństwo? Czy złudzeniem jest to, co dzieje się z jego ciałem? Sięgnął ręką do torsu, żeby rozpiąć koszulę, i musnął jesz­cze jedno złudzenie, bardziej absurdalne od pierwszego. Rozrywa­jąc materiał ciągle sobie powtarzał, że to wszystko jest niemożliwe.

Dowody jednak były wyraźne. Dotykał ciała, które już nie było jego ciałem. Istniały jeszcze ślady, że skóra i kości należały do niego - blizna po wyrostku na podbrzuszu, znamię pod pachą - ale esencja jego ciała została zmieniona (zmiany zachodziły na jego oczach nadal) i oblekła się w formy przyprawiające go o wstyd. Darł paznokciami kształty, które przeobrażały jego tors, jakby mog­ły rozpłynąć się pod jego palcami - ale tylko zaczęły krwawić.

W swoim czasie Ezra Garvey wiele wycierpiał, a prawie wszys­tkie cierpienia sam na siebie sprowadził. Kilka razy siedział w wię­zieniu, o mało co nie otrzymał poważnej rany, znosił szachrajstwa pięknych kobiet. Lecz tamte męki były niczym w porównaniu z obecną udręką Nie jest sobą! Kiedy spał, zabrano mu ciało i pod­rzucono tego odmieńca. Potworność owego czynu godziła w jego miłość własną i zachwiała jego zdrowiem psychicznym.

Nie mogąc powstrzymać łez, zaczął szarpać pasek spodni. „Pro­szę, Boże - mamrotał - proszę. Boże, spraw, abym nadal był cały." Ledwie widział przez łzy. Wytarł je i popatrzył na swe krocze. Spostrzegając zachodzące deformacje ryknął, aż zadrżały szyby.

Garvey nie był człowiekiem posługującym się wykrętami. Uwa­żał, że czynom nie najlepiej służy debata. Nie wiedział, jak ten traktat o transformacji został wpisany w jego organizm i niewiele go to obchodziło. Myślał tylko, ile razy umrze ze wstydu, jeśli ten ohydny stan ujrzy światło dzienne. Wrócił do kuchni, wyjął z szuf­lady duży nóż do mięsa, poprawił ubranie i wyszedł z domu.

Łzy mu obeschły. Poszłyby na mamę, a Garvey nie znosił mar­notrawstwa. Pojechał przez opustoszałe miasto nad rzekę, do Blackfriars Bridge. Zaparkował i zszedł na brzeg. Tej nocy wody Tamizy były wysokie i wartkie, a wiatr pokrywał czubki fal bielą,

Dopiero teraz, gdy zaszedł tak daleko, nie analizując zbyt do­kładnie swych zamiarów, poczuł, że daje o sobie znać strach przed śmiercią. Był bogatym i wpływowym człowiekiem - czy z tej cięż­kiej próby nie znalazłoby się inne wyjście niż to, na które tak pochopnie się zdecydował? Są przecież pigularze, którzy mogliby odwrócić szaleństwo, jakie zawładnęło komórkami jego ciała, są chirurdzy, którzy mogliby odciąć gorszące organy i na powrót zszyć jego rozdartą na strzępy osobowość. Ale na jak długo wystarczą takie rozwiązania? Wiedział, że prędzej czy później proces zacznie się na nowo. Nie ma już dla niego ratunku.

Powiew wiatru zdmuchnął z wody pianę. Zmoczyła mu twarz, co ostatecznie przełamało pieczęć jego niepamięci. W końcu przy­pomniał sobie wszystko: pomieszczenie z prysznicami, strugi z ob­ciętych rur bijące w podłogę, upał, roześmiane, klaszczące kobiety. I to coś, co żyło za wodną zasłoną, istotę gorszą od najobrzydliwszego koszmaru, jaki wydobył ze swych zakamarków jego zbolały umysł. Pieprzył się tam, w obecności tego potwora, i w szale aktu, kiedy na chwilę się zapomniał, te suki mu to zrobiły. Nie ma miej­sca na żal. Co się stało, to się nie odstanie. Przynajmniej podjął kroki zmierzające do zniszczenia ich nory. A teraz, przeprowadza­jąc operację na samym sobie, zniweczy efekty ich magii, pozbawi je widoku ich dzieła.

Wiatr był zimny, za to krew Garveya buchała gorącem, gdy kaleczył swe ciało. Tamiza przyjęła tę ofiarę z entuzjazmem. Wirując omywała mężczyźnie stopy. Nim skończył, pokonała go utrata krwi. Nieważne - pomyślał, gdy ugięły się pod nim kolana i padał do wody - teraz nikt już mnie nie pozna oprócz ryb. Gdy rzeka zamykała się nad nim, pragnął tylko, żeby śmierć nie okazała się kobietą,

Na długo zanim Garvey obudził się w nocy i odkrył bunt swego ciała, Jerry wyszedł z Basenów i wsiadł do samochodu z zamiarem powrotu do domu. Nie był jednak w stanie prowadzić. Oczy mu łzawiły, stracił poczucie kierunku. Kiedy ledwo uniknął wypadku, zaparkował samochód i poszedł piechotą Jego wspomnienia o tym, co mu się przytrafiło, wcale nie były jasne, choć od tych wydarzeń upłynęło zaledwie kilka godzin. Przed oczami stawały mu dziwne obrazy. Poruszał się w materialnym świecie, ale na wpół śnił. Do rzeczywistości przywrócił go widok Chandamana i Fryera siedzą­cych w jego sypialni. Nie czekał, aż go przywitają, tylko odwrócił się i uciekł. Pochłonęli cały jego zapas alkoholu, więc reagowali dość powoli. Zanim podjęli pościg, zbiegł już ze schodów i wypadł z budynku.

Poszedł do Carole, ale nie było jej w domu. Nie miał nic prze­ciwko czekaniu. Pół godziny przesiedział na schodkach pod fronto­wymi drzwiami, a kiedy zjawił się lokator mieszkania na ostatnim piętrze, Jerry'emu udało się go przekonać, żeby go wpuścił do środka. Tam też usiadł na schodach. Zapadłszy w drzemkę cofnął się trasą, którą przyszedł - aż do skrzyżowania, gdzie zostawił samochód. Ciągnął tamtędy tłum ludzi. „Dokąd idziecie?" - zapy­tał. „Obejrzeć jachty" - odpowiedzieli. „Co to za jachty?" - znów zadał pytanie, ale oni już się oddalali trajkocząc. Ruszył więc w swoją stronę. Niebo było ciemne, ale ulice i tak oświetlał błękitny blask nie rzucający cieni. Parę kroków od budynku Basenów Jeny usłyszał jakiś plusk; skręciwszy za róg stwierdził, że po Leopold Road nadciąga ogromna fala. „Co to za morze?" - zapytał mewy polatujące nad głową, bo słony zapach w powietrzu mówił mu, że to wody oceanu, nie rzeki. „A czy to ma znaczenie?" - odpowiedziały mewy. „Czyż wszystkie morza nie są ostatecznie jednym morzem?" Stał i patrzył na falki pełznące po asfalcie. Chociaż poru­szały się powoli, wywracały latarnie i tak szybko podmywały fun­damenty budynków, że te waliły się jeden po drugim w milczeniu. Wkrótce lodowate fale dotarły i do jego stóp. W wodzie pomykały ryby jak maleńkie odpryski srebra.

- Jerry? - Na schodach stała Carole i patrzyła na niego. - Co ci się, u diabła, stało?

- Mogłem utonąć - odrzekł.

Powiedział jej o pułapce zastawionej przez Garveya przy Leo­pold Road i o tym, jak go pobito, a potem o zasadzce w jego domu. Carole okazała mu chłodne współczucie. Nic nie mówił o pościgu w spirali, kobietach i tym czymś, co widział w pomieszczeniu z prysznicami. Nie potrafiłby o tym opowiedzieć, nawet gdyby chciał: z każdą godziną upływającą od opuszczenia Basenów był coraz mniej pewny, czy w ogóle coś widział.

- Chcesz tu zostać? - odezwała się, kiedy skończył.

- Myślałem, że już nie zapytasz.

- Lepiej się wykąp. Jesteś pewien, że nic ci nie złamali?

- Chyba bym już czuł, gdyby tak było.

Może i nie miał nic złamanego, ale też nie wyszedł bez szwan­ku: był obolały od stóp do głów, a jego tors przedstawiał szachowni­cę dojrzewających siniaków. Gdy po półgodzinnym moczeniu się w wodzie wyszedł z wanny i przyjrzał się sobie w lustrze, stwier­dził, że całe ciało ma obrzmiałe, a skórę na piersiach wrażliwą na dotyk i napiętą, Widok nie był przyjemny.

- Jutro musisz iść na policję - powiedziała później Carole, gdy leżeli obok siebie. - I kazać aresztować tego drania Garveya.

- Chyba tak...

Pochyliła się nad nim. Twarz miał obojętną ze zmęczenia. Poca­łowała go delikatnie.

- Chciałabym cię kochać. - Kiedy to mówiła, nie patrzył na nią, - Dlaczego tak to utrudniasz?

- Ja?

Powieki mu opadały. Chciała wsunąć dłoń pod płaszcz kąpielo­wy, który nadal miał na sobie - nigdy nie mogła pojąć tej wstydliwości, ale niezmiennie była nią oczarowana - i popieścić go. Lecz pozycja, w jakiej leżał, sygnalizowała, że Jerry chce, aby go zosta­wić w spokoju. Carole uszanowała to życzenie.

- Zgaszę światło - rzekła, ale on już spał.

Odpływ nie obszedł się z Ezrą Garveyem łagodnie. Fala uniosła jego ciało i przez chwilę ciskała nim to tu, to tam, bawiąc się jak najedzony biesiadnik bawi się jedzeniem, na które nie ma apetytu. Porwała trupa milę w dół rzeki, a potem się nim znudziła. Prąd zniósł go na spokojniejszą wodę pod brzegiem i tam - na wysokości Battersea - ciało uwięzło na zwisającej cumie. Fala odeszła z od­pływem do morza - Garvey nie. Zwisał z liny, a opadająca woda ukazywała świtowi jego pozbawione krwi zwłoki cal po calu. Za­nim wybiła ósma, miał większą widownię niż tylko sam ranek.

Jerry'ego obudził dźwięk wody puszczanej z prysznica w przy­legającej do pokoju łazience. Zasłony w sypialni nadal były zaciąg­nięte. Do miejsca, gdzie leżał, przebijała się tylko cienka smużka światła. Przekręcił się, żeby zanurzyć głowę w poduszkę, gdzie światło nie mogło mu przeszkodzić, ale jego umysł, raz pobudzony, zaczął pracować. Jeny wiedział, że ma przed sobą trudny dzień, w którym będzie musiał jakoś opowiedzieć policji o ostatnich wy­darzeniach. Padną pytania i niektóre z nich mogą się okazać niewy­godne. Im szybciej przemyśli swoją opowieść, tym będzie spójniejsza. Przewrócił się i odrzucił koc.

Kiedy spojrzał w dół na siebie, jego pierwszą myślą było to, że nie obudził się jeszcze w pełni, ale twarz ma nadal wtuloną w po­duszkę i przebudzenie tylko mu się śni. Sądził, że śniło mu się również ciało, które zamieszkiwał - z pojawiającymi się piersiami i miękkim brzuchem. Nie jego ciało, bo należące do innej płci.

Próbował się obudzić, ale to nic nie dawało. Ta zmieniona ana­tomia należała do niego - jego było rozcięcie, gładkość, dziwna waga. W ciągu godzin, jakie upłynęły od północy, został spruty i uszyty na nowo.

Szum prysznica dobiegający zza drzwi przywiódł mu na myśl Madonnę. A także kobietę, która zwabiła go w siebie i szeptała, gdy zmarszczony zadawał pchnięcia: „Nigdy... nigdy..." Jej słowa ozna­czały - chociaż wtedy nie mógł tego wiedzieć - że ostatni raz kopułował jako mężczyzna. Ona i Madonna uknuły spisek, żeby spowodować w nim tę przemianę. Czyż nie było to podsumowanie klęsk jego życia?! Nie dane mu było nawet zachować własnej płci; męskość, podobnie jak bogactwo i wpływy, została mu obiecana, a potem sprzątnięta sprzed nosa.

Wstał z łóżka odwracając dłonie, by podziwiać ich nową deli­katność, wodząc nimi po swych piersiach. Nie bał się ani nie cie­szył. Zaakceptował fait accompli, jak dziecko akceptuje swoją sytuację, nie rozumiejąc, jakie to Sprowadzi na niego dobro czy też zło.

Może tam, skąd się wzięło to ciało, istniały jeszcze inne czary. Jeśli tak, wróci do Basenów i sam je odnajdzie. Pójdzie spiralą do samego gorącego jądra i porozmawia z Madonną o tajemnicach. Są na świecie cuda! Są siły zdolne wywrócić ciało na wylot bez śladu krwi, potrafiące obalić tyranię rzeczywistości i bawić się w jej rui­nach.

Woda nadal szumiała. Podszedł do lekko uchylonych drzwi ła­zienki i zajrzał do środka. Carole nie stała pod prysznicem. Siedzia­ła na krawędzi wanny z rękoma przyciśniętymi do twarzy. Usłyszała go. Jej ciałem wstrząsnął dreszcz. Nie podniosła oczu.

- Zobaczyłam... - odezwała się. Głos miała gardłowy, brzmiący ledwo powstrzymywaną odrazą, - Czyja wariuję?

-Nie.

- No to co się dzieje?

- Nie wiem - odparł po prostu. - Czy to takie straszne?

- Obrzydliwe - rzekła. - Ohydne. Nie chcę na ciebie patrzeć. Słyszysz? Nie chcę widzieć.

Nie usiłował się z nią sprzeczać. Nie chciała go znać i miała do tego prawo.

Wśliznął się do sypialni, ubrał się w swe nieświeże, brudne ubranie i wrócił do Basenów.

Szedł nie budząc zainteresowania. Jeśli nawet ktoś zauważył w tym przechodniu coś dziwnego - różnicę między ubraniem i okrywanym przez nie ciałem - to spoglądał w drugą stronę, nie chcąc się nad tym zastanawiać o tak wczesnej porze.

Gdy dotarł na miejsce, przy schodach stało kilku mężczyzn. Rozmawiali, chociaż tego nie wiedział, o mającym wkrótce nastą­pić wyburzeniu budynku. Jerry zaczekał w sklepie po przeciwnej stronie ulicy, aż trójka mężczyzn odejdzie - a potem zbliżył się do drzwi. Bał się, że mogli zmienić zamek, ale nie.

Nie wziął ze sobą latarki; zanurzając się w labirynt zaufał swe­mu instynktowi - a on go nie opuścił. Po paru minutach poszukiwań w ciemnych korytarzach Jerry potknął się o marynarkę, którą zrzu­cił poprzedniego dnia, a jakiś czas później dotarł do pomieszczenia, gdzie znalazła go roześmiana dziewczyna. Zobaczył, że z basenu dochodzi nikły blask światła dziennego. Po jasności, która go tu przedtem przywiodła, zostały resztki przebłysków.

Woda nadal się przelewała, ale prawie całe jej światło zgasło. Przyjrzał się mętnawej toni: żadnego ruchu pod powierzchnią Odeszły. Matki i dzieci. I - niewątpliwie - Madonna.

Udał się do pomieszczenia z prysznicami. Rzeczywiście ode­szła. Co więcej, wszystko tu zniszczyła, jakby w napadzie rozgory­czenia. Kafelki zostały wyrwane ze ścian, rury stopiły się w jej gorącu. Tu i ówdzie widział plamy krwi.

Wrócił do hali basenu, zastanawiając się, czy to on wypłoszył mieszkanki tej prowizorycznej świątyni. Tak czy owak, czarownice odeszły, a on, ich dzieło, sam miał dawać sobie radę, nie poznawszy ich tajemnic.

Zrozpaczony chodził wzdłuż brzegu. Powierzchnia wody nie była zupełnie spokojna: zbudził się w niej krąg zmarszczek, rozsze­rzający się z każdym uderzeniem serca. Jeny nie odrywał wzroku od nabierającego mocy wiru, który ogarniał sobą cały basen. Po­ziom wody zaczął nagle opadać: w dnie otworzyła się jakaś klapa i tamtędy odpływała kipiel. Czy tamtędy też uciekła Madonna? Pobiegł na drugi koniec basenu i przyjrzał się kafelkom. Tak! Gdy wypełzła ze swej kaplicy, by schronić się w basenie, zostawiła za sobą smugę jakiejś cieczy. A jeśli udała się tam ona, to czy nie poszły za nią wszystkie kobiety?

Nie miał pojęcia, dokąd odpływa woda. Może do kanalizacji, potem do rzeki i w końcu do morza. Ku śmierci przez utonięcie, ku zagładzie magii. Albo może jakimś tajemnym kanałem do ziemi, do jakiegoś sanktuarium ukrytego przed ciekawością ludzi, gdzie eks­taza nie jest zakazana.

Woda burzyła się, wir był spieniony; Jeny zwrócił uwagę na jego kształt. Oczywiście - spirala. Teraz woda opadała bardzo szyb­ko, a plusk zmienił się w ryk. Wkrótce już jej nie będzie, a drzwi do innego świata zatrzasną się i - znikną,

Nie miał wyboru: skoczył. Wir porwał go natychmiast. Ledwo Jerry zdążył zaczerpnąć oddechu, został wessany pod powierzchnię. Rzuciło nim o dno basenu, a potem wywinął kozła, nieubłaganie zbliżając się do wylotu. Otworzył oczy. W tej właśnie chwili prąd pociągnął go do krawędzi - i poza nią, Ciałem zawładnął strumień, rzucając nim wściekle we wszystkie strony.

Przed sobą widział Jerry światło. Nie potrafił określić, jak dale­ko się ono znajduje, ale jakież to miało znaczenie? Jeśli utonie, zanim do niego dotrze, i skończy podróż martwy, to co z tego? Śmierć nie była bliższa spełnienia niż marzenie o męskości, którym żył tyle lat. Żadne słowa nie oddałyby jego doznań. Dzień był pogodny - prawda? - i chyba pełen gwiazd. Światło rosło i rosło, a tymczasem Jeny otworzył usta i wykrzyknął w wir przekleństwo ku chwale paradoksu.

Clive Barker

We własnym ciele

Gdy Cleveland Smith wrócił do celi po spotkaniu z szefem straż­ników, jego nowy współlokator był już na miejscu. Wpatrywał się w słonce przez zakurzone okno ze zbrojonego szkła. Słońce pojawia­ło się w oknie na krótko; przez pół godziny każdego dnia (jeśli akurat nie było chmur) jego promienie przemykały między murem i budyn­kiem administracji, prześlizgiwały się po ścianie pawilonu B, znikały i pojawiały się dopiero nazajutrz.

- Ty jesteś Tait? - zapytał Cleve.

Więzień odwrócił oczy od słońca. Mayflower twierdził, że nowy ma dwadzieścia dwa lata, ale wyglądał najwyżej na siedemnaście. Jego twarz przypominała pysk bezpańskiego psiaka, i to brzydkiego, którego państwo porzucili na środku ruchliwej ulicy. Zbyt szeroko rozstawione oczy, zbyt miękkie usta, zbyt wąskie ramiona: urodzona ofiara. Cleve był wściekły, że kazano mu się o niego troszczyć. Tait oznaczał kłopoty, a on nie miał energii do marnowania na opiekę nad chłopcem, mimo tego całego gadania o przyjaznej dłoni.

- Tak - odpowiedział psiak. - William.

- Ludzie mówią ci William?

- Nie. Mówią mi Billy.

- Billy - Cleve skinął głową i wszedł do celi. Więzienie w Pantonville było raczej łagodne; cele pozostawały otwarte przez dwie godziny rano i najczęściej także dwie godziny po południu, pozosta­wiając więźniom względną swobodę ruchów. Ten układ miał jednak swoje wady i ich właśnie dotyczyła gadka Mayflowera.

- Kazali mi udzielić ci kilku rad.

- Tak?

- Siedziałeś już kiedyś?

- Nie.

- Nawet w Borstal? Oczy Taita błysnęły.

- No, trochę.

- Więc wiesz, o co idzie gra. Wiesz, że jesteś łatwym łupem.

- Jasne.

- Wygląda na to, że wybrali mnie na ochotnika - stwierdził Cleve bez entuzjazmu - żebym cię chronił przed przerżnięciem.

Tait przyjrzał mu się oczami, których błękit wydawał się rozwo­dniony, jakby ciągle jeszcze świeciło w nich słońce.

- Nie nadstawiaj karku. Nic mi nie jesteś winien.

- I tu masz cholerną rację. Ale mam chyba jakieś społeczne obowiązki - ton głosu Cleve'a był kwaśny. - Ciebie.

Cleve odsiedział już dwa miesiące z wyroku za posiadanie, Marihuany. Pantonville odwiedzał po raz trzeci. W wieku trzydziestu lat wcale nie czuł się zabytkiem. Był dobrze zbudowany, twarz miał szczupłą i delikatną: w sądzie, kiedy ubrany w garnitur wędrował na rozprawę, z odległości dziesięciu metrów wyglądał raczej na prawni­ka. Z bliska obserwator mógłby już zauważyć bliznę na szyi - pozostałość po ataku narkomana bez grosza i to, że Cleve porusza się ostrożnie - jakby przy każdym kroku szykował się do ucieczki.

- Jest pan jeszcze młody - powiedział mu ostatni sędzia - ma pan jeszcze czas, żeby zmienić cętki. Cleve nie zaprzeczył głośno, lecz w głębi duszy wiedział, że z urodzenia i wychowania jest tygrysem. Przestępstwem zarobić łatwo, a pracą nie. Dopóki ktoś mu nie udo­wodni, że jest odwrotnie, będzie robił to, w czym jest najlepszy, a jeśli go złapią, to poniesie konsekwencje. Odsiadka wcale nie musi być taka straszna, jeśli podejść do niej we właściwy sposób. Niezłe jedzenie, wybrane towarzystwo; jak długo Cleve znajdował sobie coś, co mu wypełniało czas, był całkiem zadowolony. Teraz czytał książki o grzechu. No, a to jest dopiero temat. Swego czasu słyszał wiele wyjaśnień, jak to grzech pojawił się na świecie. Tłumaczyli mu to opiekunowie sądowi, prawnicy i księża; wykładali teorię socjolo­giczne, teologiczne i ideologiczne. Nad niektórymi nawet warto było zatrzymać się na kilka chwil, lecz większość okazała się tak absur­dalna (grzech pierworodny, grzech przeciw państwu), że śmiał się w twarz ich apologetom. Żadna z tych teorii nie była zresztą wiele warta.

Ale prowokowały do namysłu. Potrzebował czegoś, co by mu zajęło długie dni. I noce; kiepsko sypiał w więzieniu. To nie jego winy nie pozwalały mu zasnąć, lecz winy innych. W końcu on sam tylko handlował, dostarczając tego, na co akurat był popyt; pomniej­szy trybik w konsumpcyjnej maszynie. Nie miał się czego wstydzić. Lecz byli z nim inni - najwyraźniej wielu innych - których sny nie były tak kolorowe, a noce tak spokojne. Ci inni płakali, skarżyli się, przeklinali sędziów okręgowych i sędziego niebieskiego. Ich hałasy obudziłyby nawet trupa.

- Czy zawsze tak tu jest? - zapytał Billy po mniej więcej tygodniu. W którejś z cel tego korytarza szalał nowy więzień: w jed­nej chwili płakał, w następnej bluzgał.

- Tak. Przeważnie. Niektórzy muszą sobie powrzeszczeć. Inaczej mózg by im się zsiadł.

- Ale ty nie - dobiegł z dolnej pryczy łamiący się głos. - Ty tylko czytasz książki i trzymasz się z dala od kłopotów. Obserwowałem cię. Reszta cię nie obchodzi, co?

- Przeżyję - odpowiedział Cleve. - Nie mam żony, żeby przycho­dziła tu co tydzień i przypominała mi, co straciłem.

- Siedziałeś już?

- Dwukrotnie.

Chłopak zawahał się na-chwilę i zadał następne pytanie.

- Myślę, że wiesz co nieco o więzieniu?

- Noooo... nie piszę przewodników, ale coś rzeczywiście wiem - dziwne, że Tait zadaje takie pytania. - A co?

- Tak się zastanawiałem.

- Masz pytanie?

Tait milczał przez kilka sekund.

- Słyszałem, że... że tu kiedyś wieszali ludzi.

Cleve mógł się spodziewać po tym dzieciaku wszystkiego, tylko nie tego. Ale przecież już wcześniej zdecydował, że Billy Tait jest dziwny. Wstydliwe spojrzenia rzucane kątem tych wodnistoniebieskich oczu, to, jak wpatrywał się w ścianę lub w okno -jak detektyw na miejscu morderstwa, rozpaczliwie szukający jakiegoś śladu.

- Chyba była tu kiedyś szubienica - powiedział Cleve. Znów zapadła cisza, przerwana pytaniem rzuconym z największą lekkością, na jaką stać było chłopca.

- A jest?

- Szubienica? Nie wiem. Teraz już nie wiesza się ludzi, Billy. Nie wiedziałeś o tym?

Z dołu nie dobiegła go żadna odpowiedź.

- A właściwie czemu pytasz?

- Przez ciekawość.

Racja, Billy był ciekawy. Sprawiało to dziwne wrażenie przy tym jego pustym spojrzeniu i skłonności do trzymania się na uboczu; i większość więźniów wolała się do niego nie zbliżać.

Zainteresował się nim tylko Lowell, a jego motywy były najzu­pełniej niedwuznaczne.

- Wypożyczysz mi swoją panią na popołudnie? - zapytał Cleve'a, kiedy czekali w kolejce po śniadanie. Tait, który stał wystarczająco blisko, by wszystko słyszeć, nie odezwał się ani słowem, milczał również Cleve.

- Słyszałeś? Zadałem ci pytanie.

- Słyszałem. Daj mu spokój.

- Wszyscy dzielimy się po równo - stwierdził Lowell. - Mogę ci zrobić przysługę. Wymyślimy coś.

- Chłopak nie jest dla ciebie.

- No to zapytajmy jego - Lowell uśmiechnął się przez brodę. - I co powiesz, mały?

Tait obrócił się i spojrzał na Lowella.

- Powiem: nie, dziękuję.

- Nie, dziękuję - powtórzył Lowell i po raz drugi uśmiechnął się do Cleve'a, tym razem zupełnie bez humoru. - Dobrze go wytreso­wałeś. Czy umie siadać i prosić?

- Wynoś się, Lowell. Chłopak nie jest dla ciebie i to wszystko.

- Nie możesz go pilnować dwadzieścia cztery godziny na dobę -zauważył Lowell. - Prędzej czy później musi stanąć na własnych nogach. Chyba, że lepiej mu idzie, kiedy klęczy.

Ta aluzja wywołała ryk śmiechu ze strony współmieszkańca z celi Lowella, Naylera. Cleve nie chciałby spotkać żadnego z nich oko w oko, ale w blefie był ostry jak brzytwa, więc użył blefu.

- Nie powinieneś ściągać na siebie kłopotów - powiedział Lowellowi. - Brodą możesz przykryć ograniczoną ilość blizn.

Lowell spojrzał na niego; wyraźnie nie było mu już do śmiechu. Nie potrafił stwierdzić, czy Cleve grozi mu na poważnie, a z pewno­ścią nie zamierzał ryzykować głową.

- Lepiej miej oczy otwarte - powiedział tylko i nie dodał nic więcej.

***

O wymianie zdań przy śniadaniu nie wspominali aż do nocy, kiedy już zgaszono światło. To Billy ją przypomniał.

- Nie powinieneś tego zrobić - powiedział. - Lowell to groźny sukinsyn. Słyszałem co mówią.

- Chcesz, żeby cię zgwałcili, czy co?

- Nie - odpowiedział Tait szybko. - Chryste, nie. Muszę trzymać formę.

- Nie utrzymasz żadnej formy, jeśli wpadniesz w łapy Lowella. Billy zszedł z pryczy i stanął pośrodku celi, zaledwie widoczny w mroku.

- Przypuszczam, że chciałbyś coś w zamian - powiedział. Cleve obrócił się na drugi bok i spojrzał na odległą o metr, nie­wyraźną postać.

- Masz coś, czego mógłbym chcieć, mały?

- A czego chciał Lowell?

- Więc myślisz, że gra szła właśnie o to. Że chcę cię dla siebie?

- Owszem.

- Że zacytuję:, .Powiem: nie, dziękuję" - Cleve przewrócił się na drugi bok i leżał twarzą do ściany.

-Nie myślałem...

- Nie obchodzi mnie, co myślałeś. Po prostu nie chcę o tym słyszeć, dobrze? Schodź z drogi Lowellowi i nie sprzedawaj mi tego gówna.

- Hej - powiedział cicho Billy - nie mów tak, dobrze? Proszę. Jesteś moim jedynym przyjacielem..

- Nie mam przyjaciół - powiedział Cleve do ściany. - Ja tylko chcę spokojnie żyć. Rozumiesz?

- Spokojnie żyć - powtórzył głucho Tait.

- Otóż to. A teraz... muszę się przespać.

Tait zamilkł i wrócił na dolną pryczę. Położył się, skrzypnęły sprężyny. Cleve leżał cicho i rozmyślał nad niedawną rozmową. Nie miał ochoty zadawać się z chłopakiem, ale być może wyraził się zbyt ostro. Cóż, nic się nie da zmienić.

Słyszał, jak Bili mruczy do siebie, prawie niesłyszalnie. Próbował podsłuchiwać. Minęło kilka sekund, podczas których mocno wytężał uszy, nim zorientował się, że chłopak odmawia modlitwę.

Tej nocy Cleve śnił. Rankiem nie pamiętał już swego snu, choć kiedy golił się i brał prysznic, przez głowę przemykały mu jego odpryski. Tego ranka dosłownie co chwilę coś: przewrócona solniczka na stole, krzyk dobiegający ze spacemiaka, przypominało mu jego sen, objawienie jednak nie nadchodziło. Przez cały czas był z tego powodu nietypowo napięty i zdenerwowany. Gdy Wesley, drobny fałszerz, którego znał ze 'spędzonych tu już wakacji, podszedł do niego w bibliotece i zaczął rozmowę jakby byli przyjaciółmi od serca, Cleve kazał gówniarzowi zamknąć pysk. Ale Wesley gadał dalej.

- Masz kłopoty.

- Doprawdy? Jakie?

- Ten twój chłopiec, Billy.

- Co z nim?

- Zadaje pytania. Narzuca się. Ludzie tego nie lubią. Mówią, że powinieneś wziąć go w garść.

- Nie jestem jego niańką. Wesley skrzywił się.

- Mówię ci to jako przyjaciel.

- Daj mi spokój.

- Nie bądź głupi, Cleveland. Robisz sobie wrogów.

- Doprawdy? Niby kogo?

- Lowell - odpowiedział natychmiast Wesley. - I Nayler. Różni ludzie. Tait im się nie podoba.

- A co im się właściwie nie podoba? - odszczeknął Cleve. Wesley chrząknął cicho z dezaprobatą.

- Chciałem tylko pomóc. Tait jest chytry, jak pieprzony szczur. Jeszcze będą z tego kłopoty.

- Oszczędź mi proroctwa, dobrze?

Rachunek prawdopodobieństwa zmusza nawet najgorszego pro­roka, by od czasu do czasu miał rację, a to była najwyraźniej wielka chwila Wesieya. Dzień później, wracając z warsztatów, odzie ćwiczył swój intelekt zakładając kółka do plastikowych wózków, Cleve spotkał Mayflowera, czekającego na korytarzu.

- Smith, prosiłem cię, żebyś zaopiekował się Williamem Taitem - stwierdził szef strażników.- Ale ciebie gówno to obchodzi, co?

- Coś się stało?

- Oczywiście, gówno cię to obchodzi!

- Spytałem, co się stało? Sir?

- Nic strasznego. Jeszcze nie. Trochę go pobili, to wszystko. Wygląda na to, że Lowell ma na niego chrapkę. Mam rację? -Mayflower spojrzał na Cleve'a, a kiedy nie otrzymał odpowiedzi, ciągnął dalej. - Zawiodłem się na tobie, Smith. Wydawało mi się, że pod powłoką twardziela jest ktoś, na kim można polegać. Mój błąd. .

Billy leżał na pryczy. Twarz miał w sińcach, oczy zamknięte. Nie? otworzył ich, kiedy wszedł Cleve.

- Wszystko w porządku?

- Jasne - odpowiedział cicho chłopak.

- Nic ci nie złamali?

- Przeżyję.

- Powinieneś zrozumieć....

- Posłuchaj! - Billy otworzył oczy. Źrenice miał jakby cie­mniejsze, a może tylko tak się wydawało w tym świetle. - Żyję. W porządku? Nie jestem idiotą, wiesz? Wiedziałem na co się nara­żam, kiedy tu przychodziłem - mówił tak, jakby miał tu coś do gadania. - Poradzę sobie z Lowellem, więc nie martw się. - Przerwał, a później dodał - miałeś rację.

- W czym?

- W sprawie przyjaciół. Nie mam przyjaciół. Jestem sam i ty jesteś sam, dobra? Powoli mi to szło, ale już co nieco kapuję. - Billy uśmiechnął się.

- Zadawałeś pytania - stwierdził Cleve.

- Tak? - odpowiedział Billy niedbale. - Kto ci to powiedział?

- Jeśli masz jakieś pytania, pytaj mnie. Ludzie nie lubią wścibskich. Stają się podejrzliwi. A kiedy Lowellijemu podobni zabierają się do roboty, odwracają się plecami.

Nazwisko Lowella sprawiło, że Billy skrzywił się boleśnie i do­tknął sińca na policzku.

- Lowell jest trupem - mruknął cicho, prawie jakby mówił do siebie.

- Akurat - skomentował Cleve.

Spojrzenie, jakim obdarzył go Tait, mogłoby przeciąć stal.

- Wiem co mówię -'powiedział bez śladu drżenia w głosie. -Lowell nie wyjdzie stąd żywy.

Cleve milczał. Chłopak musiał pokazać, jaki jest twardy, choć sprawiał tym żałosne wrażenie.

- Co chciałeś wiedzieć, kiedy tak wścibiałeś wszędzie nosa.

- Nic takiego - odpowiedział Billy. Odwrócił wzrok od Cleve'a i wpatrywał się w górną pryczę. Powiedział cicho - Chciałem wie­dzieć, gdzie są groby. To wszystko.

- Groby?

- Gdzie chowano powieszonych. Ktoś powiedział mi, że tam, gdzie powieszono Crippena, rośnie teraz krzak róży. Słyszałeś coś o tym?

Cleve potrząsnął głową. Dopiero teraz przypomniał sobie, że chłopak pytał o szubienicę. A teraz groby. Billy spojrzał na niego. Policzek puchł mu z minuty na minutę.

- Wiesz, gdzie one są, co Cleve? - Znów ta udana nonszalancja.

- Mogę się dowiedzieć, jeśli zrobisz mi tę grzeczność i powiesz, po co ci to potrzebne.

Billy wysunął się ze schronu swej pryczy. Popołudniowe słońce zataczało krótki łuk na malowanych cegłach, z których zrobiona była ściana celi. Świeciło słabo. Chłopak opuścił nogi na podłogę i usiadł na krawędzi materaca, patrząc w światło tak, jak poprzedniego dnia.

- Mój dziadek - to znaczy ojciec mojej matki - został tu powie­szony - powiedział cicho. - W 1937 roku. Edgar Tait. Edgar Saint Claire Tait.

- Wydawało mi się, że powiedziałeś, że był ojcem matki?

- Przyjąłem jego nazwisko. Nie chciałem nazwiska ojca. Nigdy nie należałem do ojca.

- Nikt nie należy do nikogo - odpowiedział Cleve. - Należysz do samego siebie.

- Ale to nieprawda. - Bili nieznacznie wzruszył ramionami, wpatrując się w osłonecznioną ścianę. Mówił z absolutną pewnością i choć jego głos był miękki, stwierdzenie to nie podlegało najmniej­szej dyskusji. - Należę do dziadka. Zawsze do niego należałem.

- Nie było cię jeszcze na świecie, kiedy go...

- To bez znaczenia. Przychodzimy i odchodzimy. To bez znacze­nia.

Przychodzimy i odchodzimy, zastanawiał się Cleve. Czy Tait miał na myśli życie i śmierć? Nie mógł o to zapytać. Billy mówił cały czas, tym samym, cichym lecz napiętym, głosem.

- Oczywiście, był winny. Nie w ten sposób, o którym myśleli, lecz winny. Wiedział, czym jest i do czego jest zdolny; na tym polega wina, prawda? Zabił cztery osoby. A przynajmniej za to go powiesili.

- To znaczy, że zabił więcej?

Bili znów nieznacznie wzruszył ramionami, najwyraźniej cyfry nie miały żadnego znaczenia.

- Ale nikt nie sprawdził, gdzie go złożono na wieczny spoczynek. To nie w porządku, co? Ich to chyba nic nie obchodziło. A rodzina była pewnie szczęśliwa, że się go pozbyła. Od początku myślała, że miał źle w głowie. Ale on nie miał źle w głowie. Wiem, że nie miał. Mam jego ręce, jego oczy. Tak mówiła mama. Opowiedziała mi o nim wszystko, wiesz, tuż przed śmiercią. Mówiła mi o tym, o czym nigdy przedtem nikomu nie opowiadała; mówiła mi o tym dlatego, że mam takie oczy... - przerwał i przyłożył dłoń do ust jakby drżące światło na ścianie zahipnotyzowało go, żeby się nie wygadał.

- Co ci mówiła matka? - przycisnął Cleve. Billy sprawiał wrażenie, jakby rozważał różne odpowiedzi nim oferował tę jedną:

- Tylko tyle, że pod pewnymi względami jesteśmy podobni.

- To znaczy szaleni? - To nie był tylko żart.

- Coś takiego. - Bili nadal nie odrywał wzroku od ściany. Wes­tchnął i pozwolił sobie na kolejne wyznanie. - Dlatego tu przysze­dłem. Żeby dziadek wiedział, że nie został zapomniany.

- Przyszedłem? O czym ty mówisz? Zostałeś złapany i osądzony. Nie miałeś wyboru.

Światło na ścianie zgasło, jakby przez słońce przesunęła się chmura. Billy spojrzał na Cleve'a. Słońce świeciło tu, w jego oczach.

- Popełniłem przestępstwo, żeby tu przyjść - wyznał. - Z preme­dytacją.

Cleve potrząsnął głową. Co za nieprawdopodobne stworzenie!

- Próbowałem wcześniej, dwukrotnie. Zabrało mi to trochę czasu. Ale w końcu się dostałem, prawda?

- Nie rób ze mnie durnia, Billy - ostrzegł Cleve.

- Nie robię. - Billy wstał. Wydawał się lżejszy, jakby opowiada­jąc to wszystko zrzucił z siebie jakiś ciężar i nawet uśmiechał się wahające mówiąc - byłeś dla mnie dobry. Nie myśl, że o tym nie wiem. Jestem wdzięczny. A teraz - mówiąc to spojrzał Clevowi prosto w oczy chcę wiedzieć, gdzie są groby. Dowiedz się tego i już się do ciebie nie odezwę. Obiecuję.

Cleve nie wiedział niemal nic o więzieniu i jego historii, ale znał kogoś, kto wiedział. Był pewien człowiek nazwiskiem Biskup - tak zżyty ze współwięźniami, że nazwisko stało się jego przydomkiem - który często przebywał w warsztatach razem z Clevem. Biskup wychodził i wracał do więzienia przez większość ze swych ponad czterdziestu lat, karany głównie za drobne wykro­czenia i, z całym fatalizmem jednonogiego, który poświęcił życie studiom nad monopedią, stał się ekspertem od więzień i systemu penitencjarnego. Niewiele informacji zaczerpnął z książek. Większość jego wiedzy pochodziła od starych więziennych wyjadaczy, pragnących tylko przegadać długie godziny i - naturalną rzeczy koleją - Biskup stał się chodzącą encyklopedią zbrodni i kary. Ze swej wiedzy uczynił zawód i sprzedawał ją w starannie odmierzo­nych fragmentach; czasami jako geograficzną informację dla ucieki­niera, czasami jako więzienną mitologię bezbożnemu współwięźnio­wi w poszukiwaniu miejscowego bóstwa. Cleve odszukał go i zapła­cił mu: tytoniem i obietnicą przysług na życzenie.

- Co mogę dla ciebie zrobić? - zapytał go Biskup. Był gruby, ale nie nalany. Cienkie jak słomka papierosy, które bez przerwy skręcał, ginęły w jego grubych paluchach rzeźnika, umazanych nikotyną na brązowo.

- Chcę się dowiedzieć wszystkiego o tych, których tu powieszo­no.

Biskup uśmiechnął się.

- Takie wspaniałe historie. I zaczął opowiadać.

***

W istotnych kwestiach Billy miał niemal zupełną rację. W Pantonville wykonywano wyroki śmierci aż do połowy stulecia, ale barak, w którym wieszano ludzi, dawno już zo­stał zburzony. W tym miejscu znajdowało się teraz Biuro Nadzoru Sądowego w pawilonie B. Jeśli chodzi o historię róż Crippena, to w niej także była prawda. Przed stojącą na terenie więzienia szopą w której, jak poinformował Cleve'a Biskup, przechowywano narzę­dzia ogrodnicze, znajdował się mały skrawek trawy, pośrodku któ­rego rósł krzak róż zasadzony (w tym momencie Biskup przyznał się, że nie potrafi rozróżnić rzeczywistości od legendy) celem upamięt­nienia doktora Crippena, powieszonego w 1910 roku.

-I tam są groby? - zapytał Cleve.

- Nie, nie - zaprotestował Biskup i jednym pociągnięciem zredu­kował o połowę kolejnego ze swych cieniutkich papierosów.

- Groby znajdują się przy murze, po lewej za szopą. Jest tam długi trawnik, musiałeś go widzieć.

- Bez nagrobków?

- Oczywiście. Tych grobów nigdy nie oznaczano. Tylko naczel­nik wie, kto jest gdzie pochowany, a on i tak najprawdopodobniej zgubił plany. - Z kieszeni na piersiach swej więziennej koszuli Biskup wygrzebał puszkę z tytoniem i zaczął skręcać kolejnego pa­pierosa z taką rutyną, że nie musiał nawet patrzeć na to, co robi.

- Nikomu nie wolno przyjść tam i opłakiwać pogrzebanych, rozu­miesz? Co z oczu, to z serca, taki mieli pomysł. Ale, oczywiście, inaczej to wygląda. Ludzie zapominają premierów, ale pamiętają morderców. Spacerujesz sobie po trawniku, a dwa metry pod twymi stopami leżą najbardziej znani zabójcy, jacy kiedykolwiek stąpali po tej zielonej, przemiłej ziemi. A nad nimi nie ma nawet krzyża. To zbrodnia, prawda?

- Wiesz kto jest tam pochowany?

- Bardzo groźni dżentelmeni - odpowiedział mu Biskup, jakby z sympatii ostrzegał przed skutkami ich nieuczciwości.

- Słyszałeś o człowieku nazwiskiem Edgar Tait? Biskup uniósł brwi, czoło się mu pofałdowało.

- Święty Tait? Tak, oczywiście. Nietrudno go zapamiętać.

- Co o nim wiesz?

- Zabił żonę, a później dzieci. Zakłuł ich nożem, jak mnie tu widzisz.

- Wszystkich?

Biskup wsadził świeżo skręconego papierosa między grube war­gi-

- Może nie wszystkich. - Zmrużył oczy, starał się przypomnieć

sobie szczegóły. - Może jedno z nich przeżyło. Zdaje się, że córka.

- Wzruszył ramionami, lekceważąc sprawę.- Niezbyt dobrze pamię­tam ofiary. Ale kto je pamięta? - Spojrzał tępymi oczami w oczy Cleve'a. - Dlaczego akurat Tait tak bardzo cię interesuje? Powieszo­no go przed wojną.

- W tysiąc dziewięćset trzydziestym siódmym. Niewiele z niego zostało, co?

Biskup podniósł palec w ostrzegawczym geście.

- To nie tak. Widzisz, ziemia na której zbudowano to więzienie

ma pewne specjalne właściwości. Pogrzebane tu ciała nie gniją jak wszędzie indziej.

Cleve zerknął na Biskupa z niedowierzaniem.

- To prawda - potwierdził grubas łagodnie. - Dowiedziałem się tego z absolutnie pewnego źródła. Uwierz mi, ile razy musieli tu ekshumować zwłoki, zawsze znajdowali ciało w niemal doskonałym stanie. - Przerwał, żeby zapalić papierosa, zaciągnął się i wypuścił dym wraz z następnymi słowami. - Kiedy nadejdzie koniec świata, dobrzy ludzie z Marylebone i Camden Town wstaną przegnili do kości. A źli? Pobiegną na Sąd Ostateczny tak świeży, jak w dniu śmierci. - Ten perwersyjny obraz najwyraźniej go zachwycił. Okrą­gła twarz pomarszczyła mu się z radości i pofałdowała. - Ach, i kogo nazwą wtedy potępionym?

Cleve nigdy nie dowiedział się dokładnie, jakich argumentów użył Billy, by dostać pracę w grupie ogrodniczej; w każdym razie udało mu się ją dostać. Być może zwrócił się bezpośre­dnio do Mayflowera, który z kolei wyjaśnił przełożonym, że chłopak jest wystarczająco pewny, by puścić go na świeże powietrze. Nieza­leżnie od tego, jaki numer wyciął, w połowie tygodnia - zaraz po tym, jak Cleve poznał szczegóły dotyczące grobów - w chłodny kwietniowy poranek, Billy kosił trawę.

Wydarzenia tego ranka rozeszły się w postaci plotek już w czasie wolnym. Cleve usłyszał tę historię z trzech niezależnych źródeł, z których żadnego nie było na miejscu wypadku. Opowieści różniły się między sobą pewnymi cechami indywidualnymi, ale niewątpli­wie należały do tego samego gatunku. Fakty wyglądały jak następu­je:

Grupa ogrodnicza, składającą się z czterech więźniów nadzoro­wanych przez jednego strażnika, poruszała się między barakami, przycinając trawę i pieląc grządki przed wiosennymi sadzeniami. Nadzór najwyraźniej nie był zbyt dokładny, bowiem minęło kilka minut, nim strażnik w ogóle zorientował się, że jeden z jego podo­piecznych wymknął się z grupy i przepadł. Podniesiono alarm, rozpoczęto poszukiwania, nie musiano jednak szukać daleko. Tait nie próbował uciekać, a jeśli nawet próbował, to przeszkodził mu w tym jakiś atak, który całkowicie zbił go z nóg. Znaleziono go (w tym momencie w opowieściach pojawiły się zasadnicze różnice) na du­żym kawałku trawnika przy murze. Leżał na trawie. Niektóre z opo­wieści głosiły, że twarz miał czarną, leżał skulony i prawie odgryzł sobie język; inne, że leżał twarzą w dół, gadał do ziemi, płakał i mówił coś pieszczotliwym tonem. Wszyscy zgodzili się jednak, że chłopak postradał zmysły.

Takie plotki uczyniły z Cleve'a ośrodek zainteresowania, co go bynajmniej nie zachwyciło. Przez następny dzień nie miał prawie chwili dla siebie; wszyscy chcieli wiedzieć, jak to jest, kiedy dzieli się celę z wariatem. Cleve próbował wytłumaczyć, że nie ma nic do powiedzenia. Tait był idealnym współwięźniem, mówił; spokojnym, niewymagającym, niewątpliwie normalnym. Po­wtórzył to Mayfiowerowi, a potem i doktorowi, kiedy przyciskali go następnego dnia. Nie puścił pary z ust na temat zainteresowania Taita grobami i specjalnie postarał się o spotkanie z Biskupem, by skłonić go do podobnej wstrzemięźliwości w słowach. Biskup wyraził zgodę na jego prośbę pod warunkiem, że w odpowiednim czasie pozna całą historię, co Cleve obiecał mu z przyjemnością. Jak przystało na osobę, która przyznawała się do przynależności do stanu duchowne­go, Biskup zwykł był dotrzymywać słowa.

Billy znikł na dwa dni. W międzyczasie znikł także Mayflower, bez żadnego wytłumaczenia. Na jego miejsce, z pawilo­nu D, przyszedł mężczyzna nazwiskiem Devlin, poprzedzony przez falę plotek z których wynikało, że litość nie jest dominującą cechą jego charakteru. Plotki te potwierdziły się podczas rozmowy, na którą Devlin wezwał Cleve'a w dniu powrotu Billy'ego.

- Powiedziano mi, że wy i Tait jesteście blisko - stwierdził Devlin. Twarz miał mniej więcej tak wyrazistą jak bryła granitu.

- Niedokładnie, proszę pana.

- Nie mam zamiaru popełnić pomyłki Mayflowera, Smith. Jeśli o mnie chodzi, Tait to kłopoty. Mam zamiar obserwować go jak jastrząb, a kiedy mnie tu nie będzie, wy mnie zastąpicie, zrozumia­no? Wystarczy, żeby zrobił zeza, i przechodzi do historii. Załapie się na pociąg duchów, nim zdąży pierdnąć. Czy jasno się wyrażam?

- Odwiedziłeś rodzinny grób, co?

Billy stracił w szpitalu na wadze, a jego chude ciało nie bardzo potrafiło pogodzić się z tą stratą. Koszula wisiała mu na ramionach, pasek spodni zapięty miał na ostatnią dziurkę. To, że zeszczuplał, jeszcze bardziej podkreślało jego fizyczną delikatność; Cleve pomy­ślał, że by go znokautować wystarczyłoby pogłaskać po twarzy. Jego twarz zyskała za to wyraz rozpaczliwego napięcia; sprawiała wraże­nie, że składa się wyłącznie z oczu, które nie rozświetlały się już w blasku słońca. Znikł z nich też sztuczny wyraz tępoty, zastąpiony niesamowitym skupieniem.

- Zadałem ci pytanie.

- Słyszałem cię - powiedział Billy. Dzień był pochmurny, ale chłopak i tak patrzył w ścianę. - Tak, jeśli musisz wiedzieć, odwie­dziłem rodzinny grób.

- Devlin kazał mi cię obserwować. Chce cię stąd przenieść. Być może nawet do innego więzienia.

- Przenieść? - nagi strach w oczach Billego był tak intensywny, że po paru sekundach Cleve opuścił wzrok. - Do innego więzienia?

- Najprawdopodobniej.

-Nie mogą!

- Och, mogą. Nazywają to pociągiem duchów. W jednej chwili jesteś tutaj, a w następnej już cię nie ma.

- Nie! - Dłonie chłopca zacisnęły się w pięści. Dostał dreszczy i przez chwilę Cleve bał się, że nastąpił drugi atak. Lecz Billy, najwyraźniej samym wysiłkiem woli, opanował drżenie, odwrócił się i spojrzał na współwięźnia. Guzy, które nabił mu Lowell, zbladły do jasnej żółci, ale wcale nie zamierzały zniknąć; nieogolone policz­ki pokryte miał rzadkimi, jasnobrudnymi włosami. Patrząc na niego, Cleve poczuł niepożądany przypływ troski.

-Mów.

- Co mam ci powiedzieć? - zapytał Billy.

- Co się zdarzyło na grobach.

- Zakręciło mi się w głowie. Zemdlałem. Ocknąłem się w szpita­lu.

- Im też to powiedziałeś?

- Bo to prawda.

- Słyszałem co innego. Dlaczego nie powiesz mi, jak było na­prawdę? Chcę, żebyś mi ufał.

- Ufam ci — powiedział chłopak. - Ale zrozum, muszę zachować tajemnicę. To sprawa między nim a mną.

- Między tobą i Edgarem? - zapytał Cleve, a Billy przytaknął skinieniem głowy. - Człowiekiem, który wymordował rodzinę, z wyjątkiem twojej matki?

Billy był najwyraźniej zdumiony zakresem wiedzy Cleve'a.

- Tak - powiedział po chwili namysłu. - Tak, zabił ich wszyst­kich. Zabiłby i mamę, gdyby nie uciekła. Chciał wymazać rodzinę z powierzchni ziemi. Żeby nie został nikt ze złą krwią.

- To twoja krew jest zła?

Billy pozwolił sobie na najmniejszy z uśmiechów.

- Nie - powiedział. - Nie sądzę. Dziadek popełnił omyłkę. Czasy

się zmieniły, nie?

To rzeczywiście szaleniec, pomyślał Cleve. Billy zareagował na ten wyrok z szybkością błyskawicy.

- Nie zwariowałem. Powiedz im to. Powiedz Devlinowi i każde­mu, kto zapyta. Powiedz im, że jestem łagodny jak baranek. -W jego oczach płonął gniew. Nie było w nich nic z łagodności, ale Cleve nie wypowiedział tej myśli. - Nie mogą mnie przenieść, Cleve. Nie teraz kiedy jestem już tak blisko. Mam tu coś do załatwienia. Coś bardzo ważnego.

- Robisz interesy ze zmarłym?

- Robię interesy ze zmarłym.

Niezależnie od tego, co wyznał Clevowi, Billy zachowywał i całkowite milczenie wobec reszty więźniów. Nie odpowiadał ani na pytania, ani na obelgi; poza pustej obojętności, którą przybrał, okazała się bezbłędna. Imponował Clevowi, który zdecy­dował, że chłopak ma przyszłość jako aktor, jeśli oczywiście nie zechce poświęcić się karierze profesjonalnego wariata.

Tylko napięcie, związane z koniecznością ukrywania niedawno zrodzonego poczucia konieczności osiągnięcia celu, zostawiało co­raz widoczniejsze oznaki: sińce pod oczami, mechaniczne ruchy, zamyślenie i kamienne milczenie. Doktor, do którego chodził Billy, rozpoznał objawy bezbłędnie, postawił diagnozę: depresja i ostra bezsenność, i zapisał środki uspakajające oraz nasenne. Billy dawał lekarstwa Clevowi twierdząc, że sam ich nie potrzebuje. Cleve był mu za to wdzięczny. Po raz pierwszy od miesięcy sypiał dobrze. Nie przeszkadzały mu szlochy i krzyki współwięźniów.

A jego przyjaźń z chłopakiem, zawsze szczątkowa, z dnia na dzień ograniczała się do prostej uprzejmości. Cleve czuł, jak Billy całkowicie zamyka się w sobie, jak świat fizyczny coraz mniej go interesuje. Nie po raz pierwszy był świadkiem takiej ucieczki. Jego szwagierka, Rosanna, trzy lata temu zmarła na raka żołądka; choroba rozwijała się długo i - aż do ostatnich tygodni - stopniowo. Nie był z nią zaprzyjaźniony i być może właśnie ten brak cieplejszych uczuć spowodował, że - w odróżnieniu od reszty rodziny - mógł się jej przyglądać z dystansem. Zaskoczyło go, jak systematycznie Rosanna przygotowywała się na śmierć, jak ograniczała zasięg uczuć tak, że w końcu obejmowały tylko osoby najbliższe: dzieci i księdza. Inni, w tym także jej mąż od czternastu lat, zostali z tego kręgu wykluczeni.

***

Teraz dostrzegał ten sam spokój i oszczędność w Billyrn. Jak człowiek, który przygotowując się do przekroczenia bezwod­nej pustyni, oszczędza każdą cząstkę energii i nie może po­zwolić sobie, by marnować ją nawet jednym niepotrzebnym gestem, chłopak zamykał się w sobie. Było to aż niesamowite i Cleve coraz bardziej bał się przebywania z Billyrn w jednej celi o wymiarach cztery na dwa i pół metra. Zbyt przypominało to dzielenie z kimś celi śmierci.

Ulgę dawały mu tylko środki uspakajające. Billy chętnie i sku­tecznie czarował doktora i lekarstw mu nie brakowało. Gwarantowa­ły Clevowi wspaniały odpoczynek. I - przynajmniej przez kilka dni - nic mu się nie śniło.

A później przyśniło mu się miasto.

Ale miasto nie pojawiło się od razu. Najpierw zobaczył pustynię. Wielką, pustą przestrzeń niebieskoczamego piasku, który ranił mu stopy przy każdym kroku, popychany zimnym wiatrem wypełniał nos, oczy, włosy. We śnie wiedział, że już tu kiedyś był. Jego senne ja samo rozpoznawało monotonny ocean nagich wydm, pozbawiony śladów obecności roślin i ludzi. Lecz poprzednio przebywał tu z przewodnikami (a przynajmniej tak mu się zaczynało wydawać) a teraz był sam. Chmury wisiały nad jego głową, ciężkie i ciemnosza­re; słońce nie mogło się przez nie przedrzeć. Miał wrażenie, że godzinami szedł przez wydmy; ostry piasek rozkrwawił stopy, zasy­pywał ciało i nadawał mu odcień błękitu. Kiedy był już tak zmęczo­ny, że nie mógł niemal zrobić kroku, zobaczył ruiny i poszedł w ich kierunku.

Nie była to oaza. Na ulicach nie znalazł niczego, świadczącego o szczęściu i o plonach: ani kwitnących drzew, ani szeleszczących fontann. Miasto było po prostu zbiorem domów lub kawałków domów - czasami całych pięter, czasami fragmentów mieszkań -stojących obok siebie w parodii miejskiej zabudowy. Panował tu architektoniczny miszmasz: piękne pałace w stylu angielskim stały koło groźnych bloków z powypalanymi mieszkaniami, obok których Cleve widział dom wyrwany z szeregowej zabudowy, doskonale zachowany (w oknie wciąż jeszcze siedział porcelanowy pies) z przylegającym do niego luksusowym apartamentem z najwyższe­go piętra wieżowca. Wszystkie budynki ucierpiały podczas przeno­szenia z ich właściwego miejsca: ściany były popękane, a przez szczeliny można było zajrzeć do wnętrz mieszkań, schody pięły się w niebo nie prowadząc nigdzie, wiatr otwierał i zamykał drzwi, przez które nigdzie się nie wchodziło ani z nikąd nie wychodziło.

Lecz było tu życie. Cleve o tym wiedział. Żyły tu nie tylko jaszczurki, szczury i motyle - wszystkie białe - które latały i ślizgały się przed Clevem, idącym po opustoszałych ulicach; żyli tu także ludzie. I chociaż nikogo nie widział, a w każdym razie nie podczas pierwszej wizyty, czuł, że każdy jego krok jest obserwowany.

Podczas drugich odwiedzin w mieście jego sennemu ja oszczę­dzono wędrówki po pustyni; Cleve od razu znalazł się w mieście. Jego nogi, prowadzone prostą drogą, szły swym własnym śladem z pierwszej wizyty. Tej nocy wiejący tu zawsze wiatr był silniejszy. W jego podmuchach powiewały koronkowe firanki w jednym oknie, dzwoniło chińskie świecidełko zawieszone w innym. Wiatr niósł też głosy: potworne, obco brzmiące dźwięki, dobiegające z jakiegoś odległego miejsca, leżącego daleko za miastem. Słysząc te jęki i szlochy, przypominające odgłosy wydawane przez oszalałe dzieci, Cleve czuł wdzięczność dla ulic i budynków tylko za to, że je znał, bo nie ofiarowywały mu przecież żadnej pociechy. Nie miał naj­mniejszej ochoty, by gdzieś wejść, czy słyszał głosy, czy też ich nie słyszał; nie miał ochoty odkryć, co wyróżniło te fragmenty budyn­ków tak, że zostały przeniesione ze swego normalnego otoczenia i stanęły wśród tej przewiewanej wiatrem pustki.

A jednak, gdy już raz znalazł się tam we śnie, jego umysł przeno­sił się tam noc po nocy; zawsze szedł, zawsze miał pokrwawione stopy, zawsze widział tylko szczury, jaszczurki i motyle; przy każ­dym progu leżały nawiane kupki czarnego piachu, czarny piach gromadził się w przedpokojach i pokojach, zawsze niezmiennych. Z tego, co udało mu się dojrzeć przez rozsunięte firanki lub rozwa­lone ściany wnioskował, że wnętrza te jakby zamarły w jednej, najważniejszej chwili: na stole, zastawionym dla trzech osób, pozo­stał niedojedzony obiad (nie pokrojony kurczak, ciągle parujące sosy), w łazience lał się prysznic i bezustannie huśtała lampa, w po­koju, który wyglądał jak gabinet prawnika coś, co mogło być małym pieskiem lub może peruką, poniewierało się po pięknym dywanie, którego skomplikowany wzór był już na wpół wyżarty przez piach.

Tylko raz Cleve widział w mieście innego człowieka, a był nim Billy. Do spotkania doszło w dziwnych okolicznościach. Pewnej nocy, śniąc o ulicach miasta, Cleve zaczął się budzić. Billy nie spał, stał pośrodku celi i przyglądał się przez okno jakiemuś światłu. Nie było to światło księżyca, lecz oświetlało go jak księżyc. Twarz Billy'ego obrócona była w stronę okna, usta miał otwarte, a oczy zamknięte. Cleve miał tylko tyle czasu, by zauważyć trans, w jakim najwyraźniej znajdował się chłopak, nim zadziałały środki i znów pogrążył się we śnie. Najwyraźniej jednak zabrał ze sobą ten frag­ment rzeczywistości, zgarnął chłopca w swój sen. Kiedy znów dotarł do miasta, Billy Tait już tam na niego czekał; stał na ulicy, twarz miał uniesioną ku ponuremu, zachmurzonemu niebu, usta otwarte i za­mknięte oczy.

Ten obraz trwał tylko chwilę. W następnej chłopiec był już daleko, spod jego butów unosiły się w górę czarne chmury piasku. Cleve zawołał go, lecz Billy nadal uciekał, nie dbając o jego krzyki i - z tą niewytłumaczalną wszechwiedzą, którą przy­noszą sny - Cleve wiedział, dokąd zmierza. Tam, na granicę miasta, gdzie przerzedzały się domy i zaczynała pustynia. Może ma zamiar spotkać przyjaciół, których przywiał tu ten straszny wiatr. Nic nie mogło skłonić Cleve'a do pościgu, lecz nie chciał tracić kontaktu z jedynym człowiekiem, jakiego spotkał na razie na pustych ulicach. Zawołał Billy'ego jeszcze raz, głośniej.

Tym razem poczuł czyjąś rękę na ramieniu i zadrżał ze strachu nim zorientował się, że jest w swej celi i że ktoś go budzi.

- Wszystko w porządku - powiedział Billy. - Coś ci się śniło. Cleve próbował otrząsnąć się z obrazu miasta, lecz przez kilka strasznych sekund sen zmieszał się z rzeczywistością i, patrząc na Billy'ego, Cleve widział, jak jego włosy rozwiewa wiatr, który nie mógł, nie miał prawa, wiać w zamkniętej celi.

- Coś ci się śniło - powtórzył chłopak. - Obudź się. Cleve siadł na pryczy, drżąc. Miasto znikało z jego pamięci -już prawie całkiem znikło - lecz nim to się stało poczuł niewzruszoną pewność, że Billy wiedział, z jakiego snu go budzi, że byli razem przez kilka bardzo krótkich chwil.

- Wiesz, prawda? - przemówił oskarżające do bladej twarzy przy jego boku.

Billy sprawiał wrażenie zdumionego.

- O czym ty mówisz?

Cleve potrząsnął głową. Im dalej odbiegał go sen, tym bardziej jego podejrzenia wydawały mu się nieuzasadnione. A mimo to, gdy spojrzał na chudą dłoń chłopca, ciągle obej­mującą jego ramię, spodziewał się dostrzec pod jego paznokciami piach miasta. Ale był tam tylko brud.

Wątpił długo po tym, gdy rozsądek powinien już wygnać mu z głowy wszystkie wątpliwości. Cleve zorientował się, że od tamtej nocy obserwuje Billy'ego znacznie bliżej, że czeka, aż nieostrożne słowo lub spojrzenie zdradzi mu naturę gry, która najwyraźniej się tu toczyła. Obserwacje te pozbawione były jednak sensu. Po tamtej nocy Billy stał się już całkiem niedostępny; stał się -jak Rosanna -zamkniętą księgą, niczym nie zdradzającą natury swego tajemnego świata. Jedyną, dość okrężną aluzją do wydarzeń tej nocy, była siła, z jaką przekonywał Cleve'a, że powinien koniecznie brać środki nasenne.

- Musisz spać — powiedział kiedyś, gdy wrócił ze szpitala z od­nowionym zapasem. - Weź je.

- Ty też musisz spać - Cleve postanowił sprawdzić, jak daleko może się posunąć chłopiec. - Już wcale tego nie potrzebuję.

- Ależ potrzebujesz - nalegał Billy, wyciągając przed siebie fiolkę. - Przecież wiesz, jak strasznie tu hałasują.

- Niektórzy mówią, że one powodują nałóg - oświadczył Cleve, nie przyjmując fiolki. - Obejdę się.

- Nie - stwierdził Billy i Cleve wyczuł w tym naleganiu siłę, która potwierdziła jego najgorsze podejrzenia. Chłopak chciał, by Cleve brał narkotyki, zawsze tego chciał. - Ja sypiam jak dziecko. Weź je proszę. Inaczej się zmarnują.

Cleve wzruszył ramionami.

- Jeśli naprawdę chcesz. - Teraz, kiedy jego podejrzenia się potwierdziły, postanowił dać się w końcu przekonać.

- Pewnie.

- To dziękuję. — Wziął fiolkę.

Billy uśmiechnął się. W pewnym sensie od tego uśmiechu zaczę­ło się najgorsze.

Tej nocy na przedstawienie Billy'ego Cleve odpowiedział l swoim, wkładając sobie do ust środki nasenne, jak to robił zwykle, ale nie łykając ich. Kiedy już położył się na pryczy, twarzą do ściany, wyjął je i schował pod poduszką. Później udał, że zasnął.

Więzienne dni zaczynały się i kończyły wcześnie; między ósmą czterdzieści pięć a dziewiątą większość cel w pawilonie czwartym pogrążona już była w ciemności; więźniowie, zamknięci aż do świtu, zdani byli na własną pomysłowość. Ta noc była spokojniejsza niż większość innych. Więzień z oddalonej o jedną celi został przenie­siony do pawilonu D; wzdłuż korytarza panowała cisza. Cleve czuł, że nawet bez pomocy pastylek może zapaść w sen. Z dolnej pryczy nie dochodził go nawet najmniejszy dźwięk, co najwyżej ciche westchnienie. Nie sposób było domyśleć się, czy Billy zasnął, czy czuwa. Cleve nie odzywał się i nie poruszał, tylko od czasu do czasu zerkał na fosforyzującą tarczę zegarka. Minuty mijały w żółwim tempie i zaczynał się coraz poważniej niepokoić, że wkrótce sen, który udawał, zmieni się w sen prawdziwy. Właśnie się tym martwił,

kiedy rzeczywiście zasnął.

Obudził się po dłuższym czasie. Leżał chyba w tej samej pozycji - Miał przed oczami ścianę; obdrapana farba uczyniła z niej mapę jakiegoś nieznanego terytorium. Potrzebował kilku minut, by zorientować się, gdzie jest. Z dolnej pryczy nie dobiegał go najdrobniejszy dźwięk. Starając się zamaskować ten gest tak, by wyglądał na ruch śpiącego człowieka, Cleve podniósł rękę do oczu i spojrzał na bladozielone cyfry zegarka. Za pięć druga. Do świtu jeszcze ładne parę godzin. Przez pełny kwadrans leżał w po­zycji, w której się obudził, nasłuchując pilnie każdego rozlegającego się w celi dźwięku, próbując zlokalizować Billy'ego. Nie chciał na razie przewrócić się na drugi bok i przyjrzeć się celi, ze strachu, że na jej środku chłopiec będzie stał tak, jak to się zdarzyło tej nocy, kiedy śnił o mieście.

Noc była cicha, ale przecież nie była to martwa cisza. Słyszał dźwięk kroków; ktoś spacerował po celi bezpośrednio nad jego celą;

w rurach szumiała woda, na Caledonian Road wyła syrena. Cleve nie mógł tylko zlokalizować Billy'ego. Jakby Billy nawet nie oddychał.

Minął kolejny kwadrans i Cleve poczuł, że ogarnia go znana ociężałość; jeśli jeszcze przez chwilę będzie leżał nieruchomo, z pewnością zaśnie i kiedy się obudzi, będzie już ranek. Jeśli ma się czegoś dowiedzieć, musi przewrócić się na drugi bok i spojrzeć. Zdecydował, że rozsądnie będzie unikać gwałtownych ruchów i obrócić się tak naturalnie, jak to tylko możliwe. I zrobił to, mrucząc, jak we śnie i starając się odegrać jak najbardziej przekonywujące przedstawienie. Kiedy obrócił się całkowicie, przykrył twarz dłońmi, by nie można było dostrzec błysku jego oczu, i spojrzał.

Cela wydawała się pogrążona w mroku głębszym niż tej nocy, kiedy Billy stał patrząc w okno. A jeśli chodzi o chłopca, to nie było go widać. Cleve szerzej otworzył oczy przy­kryte palcami i obejrzał celę dokładnie, jak to tylko było możliwe. Coś tu się nie zgadzało, ale z początku nie mógł dojść, co. Leżał nieruchomo kilka minut, próbując przyzwyczaić oczy do panujących ciemności. Oczy nie chciały się jednak przyzwyczaić. To, na co patrzył, pozostało niejasne, jak obraz pokryty tak grubą warstwą brudu i werniksu, że jego treść pozostaje ukryta. A jednak wiedział - wiedział - że cienie w rogach celi i po jej przeciwległej stronie nie są puste. Bardzo chciał skończyć z oczekiwaniem, powodującym gwałtowny łomot serca, bardzo chciał podnieść głowę z twardej poduszki i wywołać z cieniów Billy'ego, lecz rozsądek doradził mu inaczej. Leżał więc nieruchomo, pocił się i czekał.

Dopiero teraz zaczął się orientować, co właściwie nie zgadza się w obrazie, który ma przed oczami. Cienie leżały tam, gdzie nie powinny leżeć; kryły ścianę, na którą powinno padać słabe światło z okna. W jakiś sposób, pomiędzy oknem i ścia­ną, światło zostało zatrzymane i nikło. Cleve zamknął oczy dając mózgowi szansę na przemyślenie i odrzucenie tej możliwości. Kiedy je znów otworzył, setce zabiło mu jak szalone. Zamiast zblednąć, cienie jeszcze się pogłębiły.

Nigdy jeszcze nie bał się tak, jak teraz; chłód, jaki ogarnął jego wnętrzności nigdy jeszcze nie był tak potężny. Całą siłę woli musiał poświęcić na to, by równomiernie oddychać i nie poruszyć rękami Instynkt podpowiadał mu, że powinien zwinąć się i ukryć twarz w dłoniach, jak dziecko. Dwie myśli go przed tym powstrzymały:

pierwsza, że najlżejszy ruch może zwrócić na niego niepożądaną uwagę i druga, że Billy jest tu gdzieś, w celi, i być może żywa ciemność zagraża również jemu.

I wtedy, z dolnej pryczy rozległ się głos chłopca. Billy mówił cicho, prawdopodobnie po to, by nie obudzić współwięźnia. Mówił także niesamowicie przyjaźnie. Nawet przez chwilę Cleve nie miał złudzeń, że chłopiec przemawia we śnie; nie mógł się już dłużej oszukiwać. Billy zwracał się do ciemności; co do tego niesamowite­go faktu nie było żadnych wątpliwości.

- ...boli... - mówił, jakby próbował kogoś o coś oskarżyć. - ...nie powiedziałeś, że będzie tak boleć.

Czy to tylko wyobraźnia, czy też naprawdę upiór z cieni rozrósł się trochę w odpowiedzi, jak wypuszczona przez ośmiornicę plama czarnej cieczy? Co za potworny strach

Chłopiec znów coś powiedział. Mówił tak cicho, że Cleve zale­dwie go rozumiał.

- ...to musi być szybko... - w wypowiadającym te słowa głosie słychać było naleganie. - ...nie boję się. Nie boję.

I znów cień drgnął. Tym razem, w samym jego środku, Cleve dostrzegł jakąś niewyraźną postać. Poczuł ucisk w gardle, pod językiem zagnieździł mu się krzyk, tak strasznie pragnący wydostać się na wolność.

- ...czego tylko możesz mnie nauczyć... - mówił teraz Billy-...szybko...

Słowa rozlegały się i cichły, ale Cleve prawie ich nie słyszał. Całą uwagę poświęcił zasłonie cienia i postaci - utkanej z ciemności - która poruszała się w cieniu. To nie była żadna iluzja. Był tam człowiek, a raczej toporna kopia człowieka, stworzona z ulotnej substancji i przez cały czas usiłująca się rozpłynąć; można by pomyśleć, że za każdym razem przyjęcie ludzkiej postaci kosztuje ją wiele wysiłku. Nie potrafił rozróżnić rysów jej twa­rzy, ale widział wy­starczająco wiele, by wyczuć deformacje ukazywane dumnie, jak cnoty. Twarz przy­pominała tacę przegniłych owoców, miękkich, pękających; tu wy­brzuszała się jakby gniazdem much, tam zapadała aż do próżnego wnętrza. Jakim cudem chłopak mógł spokojnie rozmawiać z czymś takim? A jednak, mimo całej obrzydliwości, stworzenie to miało w sobie jakąś gorzką godność, a w jego oczach i w bezzębnym O ust była wściekłość.

Billy wstał nagle. Ten gwałtowny ruch, nieoczekiwany po tylu cichych słowach, omal nie wyrwał krzyku z gardła Cleve'a. Udało mu się jednak przełknąć ten krzyk i niemal zamknął oczy, patrząc przez rzęsy na to, co się miało zdarzyć.

Billy znów coś mówi, tym razem tak cicho, że o podsłuchaniu nie mogło być nawet mowy. Ruszył w stronę cieni, zasłaniając ciałem stojącą pod ścianą postać. Cela była wystarczająco szeroka, by zrobić w niej dwa, najwyżej trzy kroki, lecz dzięki jakiemuś naciągnięciu praw fizyki wydawało się, że chłopiec odszedł na pięć albo może i sześć kroków od pryczy. Oczy Cleve'a rozszerzyły się. Wiedział, że nikt nie będzie go teraz obserwował. Cień i jego wyznawca zajmowali się wyłącznie sobą i na tym skupiona była cała ich uwaga.

Postać Billy'ego była mniejsza niż wydawałoby się możliwe, biorąc pod uwagę rozmiary celi; sprawiało to wrażenie, jakby prze­kroczył jej granice i znalazł się w jakimś innym wymiarze. I dopiero teraz, szeroko otworzywszy oczy, Cleve zrozumiał co widzi. Mrok, z którego powstał gość chłopca; składał się z cienia chmur i piasku;

za jego plecami, zaledwie widoczne w przeklętej ciemności lecz łatwe do rozpoznania dla kogoś, kto już tam był, stało miasto z jego snów.

Billy podszedł do swego mistrza. Stworzenie górowało nad nim, cienkie i wątłe, lecz aż promieniujące mocą. Cleve nie wiedział, dlaczego i po co Billy mu się oddał, ale teraz, kiedy już się to stało, zaczął się martwić o bezpieczeństwo chłopaka. Obawa o własne bezpieczeństwo przykuła go jednak do pryczy. Wlej właśnie chwili zorientował się, że nigdy nie kochał nikogo -' ani kobiety, ani mężczyzny - na tyle, by pójść za nim w cień tego cienia. Ta myśl sprawiła, że poczuł się straszliwie samotny; w tym samym momencie zdał sobie bowiem sprawę i z tego, że nikt, choćby wiedział, jak on udaje się w tę krainę przeklętych, nie zrobiłby ani kroku, by go z niej wydostać. Obaj, i on, i chłopiec, byli straconymi duszami.

Pan Billy'ego podniósł teraz swą niekształtną głowę i nieustanny wiatr, przewiewający te smutne ulice, ożywił jego grzywę. Wiatr przyniósł także dźwięk tych samych głosów, które Cleve słyszał wcześniej: krzyki szalonych dzieci, coś pomiędzy szlochem a wy­ciem. Jakby ośmielona przez te glosy, postać z cieni wyciągnęła ręce i objęła, otaczając go chmurą mroku. Chłopiec nie bronił się przed jej uściskiem, raczej wydawało się, że go odwzajemnia. Cleve nie potrafił już wytrzymać widoku tej straszliwej czułości, zamknął oczy, a kiedy je otworzył - po kilku sekundach? kilku minutach? -spotkanie było najwyraźniej zakończone. Stwór z cienia rozpadał się, odrzucając niepewną iluzję spójności. Jego fragmenty jak śmieci uniósł wiatr. Rozpadnięcie się stwora było najwyraźniej sygnałem do zakończenia całej sceny; pył i odległość już pożerały domy i uli­ce. Nim ostatni z fragmentów postaci zabrał wiatr, miasto znikło Clevowi z oczu; sprawiło mu to wielką przyjemność. Rzeczywistość, nawet ponura, lepsza była od obrazu tej pustki. Cegła po cegle, malowana ściana znów zyskała na solidności i Billy, wyzwolony z ramion swego mistrza, znów znalazł się wewnątrz zwykłej, nor­malnej celi, wpatrzony w widoczne za oknem światło.

Tej nocy Cleve już nie zasnął. Prawdę mówiąc, leżąc na QQ, twardym materacu, wpatrzony w stalaktyty zwisającej z sufitu farby, myślał, czy kiedykolwiek zdoła jeszcze pogrążyć się w bezpiecznym śnie.

Dzień objawił się jak aktor na scenie; oferował światu światło, tak nonszalancko jak handlarz tandetę, zawsze skłonny oszałamiać klienta i odwracać jego uwagę. Lecz pod tą błyszczącą powierzchnią rzeczy było drugie dno, którego nawet słońce - tak lubiące miłość tłumów — nie potrafiło ukryć. Większość ludzi, ośle­piona blaskiem nigdy go nie zauważała. Lecz Cleve poznał już ciemność, w snach spacerował nawet wśród niej, i chociaż opłakiwał utratę niewinności wiedział, że nie uda mu się nigdy wrócić w świa­tło i jego gabinet luster.

Jak tylko mógł próbował ukryć tę zmianę przed Billyrn; wcale , nie marzył, by chłopiec domyślił się, że został podsłuchany. Ale tej zmiany ukryć się nie dało. Następnego dnia Cleve jak umiał udawał normalne zachowanie, ale nie potrafił ukryć zdener­wowania. Wypływało z niego poza jakąkolwiek świadomą kontrolą, jak pot przez pory skóry. Billy wiedział - co do tego nie było najmniejszej wątpliwości. Billy wiedział. I nie miał najmniejszego zamiaru ukrywać swych podejrzeń. Kiedy, po pracy, powrócili do celi, natychmiast przystąpił do rzeczy.

- Co się dziś z tobą działo!?

Cleve zajął się prześciełaniem pryczy. Bał się nawet spojrzeć na Billy'ego.

- Nic - odpowiedział. - Po prostu nie czuję się najlepiej. To wszystko.

- Źle spałeś? - pytał dalej chłopak. Cleve czuł, jak jego oczy przewiercają mu kark.

- Nie. - Mówił powoli, zaprzeczenie nie powinno być zbyt gwałtowne. - Wziąłem twoje pastylki. Jak zawsze.

- To dobrze.

Rozmowa się skończyła i Cleve mógł w ciszy dokończyć prześciełanie pryczy. Nie mógł jednak przeciągać tej pracy w nieskończoność. Wreszcie skończył i odwróciwszy się, zo­baczył, że Billy siedzi przy małym stoliku, trzymając w ręku jedną z jego książek. Przewracał niedbale strony, po uprzednich podejrze­niach nie pozostało nawet śladu. Cleve był jednak wystarczająco mądry, by nie ufać pozorom.

- Dlaczego to czytasz? - zapytał Billy.

- Zabijam czas - stwierdził Cleve i zniszczył cały efekt swych wysiłków włażąc na pryczę i układając się na niej na wznak.

- Nie. Nie pytam, dlaczego czytasz książki. Pytam o to, dlaczego czytasz takie książki? One wszystkie są o grzechu..

Cleve ledwie usłyszał pytanie. Kiedy się położył, aż zbyt żywo stanęła mu przed oczami scena z poprzedniej nocy. Uświadomił sobie, że właśnie w tej chwili ciemność jest o krok bliżej świata. Poczuł, jak żołądek próbuje wydostać się na wolność przez gardło.

- Słyszałeś?

Cleve przytaknął cicho.

- No więc, dlaczego takie książki? O potępieniu i w ogóle?

- Nikt inny nie wypożycza ich z biblioteki. - Cleve miał kłopoty z wyrażeniem pewnych swych myśli. Inne, których nie wolno mu było wyrazić, przysłaniały wszystko.

- Ty w to nie wierzysz?

- Nie - odpowiedział Cleve. - Nie wierzę w ani jedno słowo. Chłopak umilkł na chwilę. Cleve nie przyglądał mu się, ale słyszał jak odwraca kartki. Później padło kolejne pytanie, tym razem wypo­wiedziane cicho, jak na spowiedzi. - Czy ty się kiedyś bałeś?

To wytrąciło Cleve'a z jego transu. Rozmowa zeszła wreszcie z książek na znacznie stosowniejszy temat. Po co Billy miałby pytać o strach, gdyby sam nie był przestraszony?

- A czego miałbym się bać? - zapytał z kolei Cleve. Kątem oka dostrzegł, że chłopiec zadrżał, nim udzielił mu odpowiedzi.

- Czegoś, co się może zdarzyć -jego głos był głuchy, bez wyrazu. - Czegoś, na co nie masz żadnego wpływu.

- Oczywiście. - Cleve nie miał najmniejszego pojęcia, dokąd może prowadzić ta rozmowa. - Tak, jasne. Czasami się boję.

- I co wtedy robisz?

- A co można zrobić? - Głos Cleve'a był równie cichy jak głos Billy'ego. - Przestałem się modlić w dniu śmierci ojca.

Usłyszał cichy trzask: to Billy zamknął książkę. Odwrócił głowę na tyle, by móc zerknąć na chłopca, który nie potrafił całkiem ukryć podniecenia. On się naprawdę boi, pomyślał Cleve, i nie bardziej ode mnie pragnie nadejścia nocy. Myśl o tym, że boją się obydwaj, jakoś dodała mu odwagi. Być może chłopiec nie należał jeszcze w całości do krainy mroku, może uda mu się go nawet przekonać, by zszedł z drogi prowadzącej w dół, w koszmar.

Usiadł na pryczy. Jego głowę dzieliło od sufitu zaledwie kilka centymetrów. Billy otrząsnął się z zamyślenia i spojrzał na niego. Twarz miał białą, drżał w niej każdy mięsień. Cleve wiedział, że teraz jest właściwy czas na porozmawianie z chłopcem, teraz, nim zgasną światła na korytarzu i cele pogrążą się w mroku. Wtedy za późno już będzie na wyjaśnienia. Miasto ogarnie chłopca i żadne prośby do niego nie dotrą.

- Mam sny - powiedział Cleve. Billy nie zareagował. Po prostu patrzył przed siebie, tępo. - Śni mi się miasto.

Chłopak ani drgnął. Najwyraźniej nie miał zamiaru dobrowolnie oferować żadnych wyjaśnień. Trzeba go było do tego zmusić.

- Wiesz, o czym mówię? Billy potrząsnął głową.

- Nie — stwierdził pogodnie. - Mnie nic się nigdy nie śni.

- Wszystkim coś się śni.

- Więc ja po prostu nie pamiętam snów.

- A ja pamiętam - stwierdził Cleve. Teraz, kiedy już poruszył tę sprawę, nie miał zamiaru pozwolić, by Billy wykręcił się sianem. -Ty tam jesteś. W tym mieście.

Teraz chłopiec drgnął. Zaledwie widocznie, ale wystarczająco, by Cleve nabrał pewności, że nie marnuje czasu.

- Co to za miasto, Billy?

- A skąd niby mam wiedzieć? - odparł Tak, spróbował się roze­śmiać i zrezygnował z wysiłków. - Ja tam nic nie wiem. To twój sen.

Nim zdołał odpowiedzieć, usłyszał głos jednego ze strażników, idącego korytarzem i informującego więźniów, że powinni układać się do snu. Już niedługo zgaśnie światło i mała cela zostanie za­mknięta na dziesięć godzin. A w celi będzie on, Billy i upiory.

- Zeszłej nocy... - powiedział Cleve, bojąc się wyznać bez przygotowania to, co widział i słyszał, ale jeszcze bardziej bojąc się spędzić kolejną noc na granicy miasta, sam w ciemności. - Zeszłej nocy widziałem... - znów przerwał. Dlaczego zawiodły go słowa? -Widziałem...

- Co widziałeś? - zapytał chłopiec. Twarz miał nieruchomą, a jeśli poprzednio był w jego głosie ton strachu, to teraz nie pozostał po nim nawet ślad. Być może on też usłyszał głos strażnika i zorien­tował się, że nic już nie można zrobić, że nie ma sposobu na powstrzymanie nadejścia nocy.

- Co widziałeś? Cleve westchnął.

- Matkę - powiedział.

Ulga, którą odczuł Billy, objawiła się tylko w najdrobniejszym z uśmiechów, który wykrzywił mu wargi.

- Tak, widziałem matkę. Jak żywą.

- I to cię zdenerwowało, prawda?

- Tak to bywa ze snami. Strażnik doszedł do celi B.3.20.

- Gaszenie świateł za dwie minuty - powiedział i poszedł dalej.

- Powinieneś brać więcej tych pigułek - doradził Cleve' owi Billy, odkładając książkę i ruszając w stronę pryczy. - Będziesz jak ja. Żadnych snów.

Przegrał. Cleve, mistrz blefu, przegrał z blefującym szczeniakiem i teraz musiał ponieść konsekwencje klęski. Leżał, pa­trząc w sufit, licząc sekundy do zgaszenia światła, a na dolnej pryczy jego towarzysz rozbierał się i wślizgiwał pod prześcieradło.

Cleve ciągle miał czas, by wyskoczyć z pryczy i zawołać strażni­ka; miał czas, by walić głową w kraty póki ktoś nie przyjdzie. Lecz co niby miałby powiedzieć na poparcie swej historyjki? Że miał zły sen? - a kto ich nie ma? - że boi się ciemności? - a kto się jej nie boi? Roześmieliby mu się w twarz i kazaliby mu pójść do łóżka, zostawiając go bez żadnej ochrony; a chłopiec i jego pan już czeka­liby na niego przy ścianie. Taka taktyka nie gwarantowała bezpie­czeństwa.

Nie gwarantowała go także modlitwa. Powiedział Billy'emu prawdę, dał sobie spokój z Bogiem, kiedy jego modlitwy o życie ojca nie zostały wysłuchane. Z takiego lenistwa bo­gów bierze się ateizm; nie umiał wzniecić w sobie światełka wiary niezależnie od tego, jak silny był strach.

Myśl o ojcu w nieunikniony sposób doprowadziła do myśli o dzieciństwie; nie sposób znaleźć tematu, który łatwiej odwróciłby umysł od każdego lęku... z wyjątkiem tego. Kiedy światła w końcu zgasły, przerażony mózg Cleve'a poszukał oczywiście ucieczki we wspomnieniach. Serce zwolniło, palce przestały mu się trząść i w końcu Cleve zapadł w sen.

To, co mogło odwrócić uwagę jego świadomości, nie działało jednak na podświadomość. Kiedy już zasnął, słodkie wspomnienia znikły, dzieciństwo odeszło w przeszłość i Cleve znów maszerował przez sen na pokrwawionych stopach.

Tym razem znalazł się na granicy miasta. Tej nocy nie przeszedł doskonale sobie znanej drogi koło angielskiego pałacu i przyległych do niego domów, lecz maszerował na granicy miasta, gdzie wiatr był silniejszy a głosy brzmiały wyraźniej. Chociaż w każdej chwili spodziewał się spotkać Billy'ego i jego mrocznego towarzysza, nie widział nikogo. W drodze towarzyszyły mu tylko motyle, świecące jak tarcza jego zegarka. Obsiadały mu włosy i ramiona gęsto jak konfetti, a później odlatywały.

Doszedł do samej granicy i zatrzymał się, obserwując pustynię. Chmury, gęste i ciemne jak zawsze, poruszały się na niebie majesta­tycznie, jak wcielenie bóstwa. Pomyślał, że dziś głosy wydają się bliższe, a ich brzmienie nie jest już tak przygnębiające. Nie miał tylko pewności, czy zmieniły się one, czy jego stosunek do nich.

A kiedy tak stał, obserwując wydmy i niebo, oczarowany tym, jak dalece pozbawione są one jakiegokolwiek wyrazu, usłyszał dźwięk i obrócił się. Zobaczył mężczyznę, wychodzącego z miasta i idącego w jego kierunku, ubranego z pewnością w swój najlepszy, niedziel­ny garnitur. Mężczyzna niósł nóż, a na ostrzu jego noża była krew, krew była także na jego rękach i z przodu, na koszuli. Nawet we śnie, uodporniony na wszystkie potworności, Cleve poczuł strach i cofnął się o krok, gotów powiedzieć coś na swą obronę. Wydawało się jednak, że uśmiechnięty mężczyzna wcale go nie zauważył, po prostu ominął go i szedł dalej, w głąb pustyni, odrzucając po drodze nóż, jakby przekroczył jakąś niewidzialną granicę. Dopiero teraz Cleve zorientował się, że inni przed nim robili już to samo i że na granicy miasta leżą narzędzia mordu: noże, sznury, (była tam nawet ludzka ręka, odcięta w nadgarstku); większość niemal całkiem zasypana przez piach.

Wiatr znów przyniósł głosy: fragmenty bezsensownych piosenek, wybuchy histerycznego śmiechu. Cleve oderwał wzrok od piasku. Wygnany z miasta mężczyzna oddalił się na jakieś sto metrów i stał teraz na szczycie jednej z wydm, najwyraźniej na coś czekając. Głosy rozlegały się coraz donośniej. Cleve poczuł nagły niepokój. Ilekroć był w mieście i słyszał ten straszny wrzask, przed jego ocza­mi pojawiał się obraz istot, zdolnych wydawać takie dźwięki i był to obraz tak potworny, że aż mroził krew. Czy zdoła teraz stać nieru­chomo czekając, aż pojawią się upiory? Ciekawość zwyciężyła rozsądek. Wpatrzył się w krawędź zbocza, zza którego miały poja­wić się potwory. Serce mu waliło, ale nie mógł odwrócić wzroku. Mężczyzna w niedzielnym garniturze zdjął marynarkę. Odrzucił ją i zaczął rozwiązywać krawat.

Cleve miał wrażenie, że właśnie dostrzegł coś wśród wydm; wrzaski zmieniły się w oszalałe z radości wycie. Patrzył, zmagając się z nerwami, które próbowały go zdradzić, zdecydowany poznać strach we wszystkich jego wcieleniach.

I nagle, ponad tę wściekłą muzykę, wzbił się czyjś krzyk; krzyk mężczyzny, piskliwy, pełen szalonego przerażenia. Nie urodził się tu, w mieście snu, lecz w tej innej fikcji, w której grał jakąś rolę i której nazwy nie potrafił sobie przypomnieć. Cleve zwrócił całą swą uwagę na wydmy, zdecydowany obejrzeć do końca, co za straszliwy akt zjednoczenia ma właśnie miejsce. Wrzask z tego nienazwanego „gdzieś" wzniósł się jednak do niesamowitego, wście­kłego krzyku, a potem zaraz ucichł. Jego miejsce zajął dźwięk dzwonków; alarm dzwonił znacznie bardziej przeraźliwie niż kiedy­kolwiek. Cleve poczuł, jak sen zaczyna odpływać.

- Nie... - wychrypiał - ...chcę zobaczyć...

Wydmy zaczęły się poruszać - i poruszyła się także jego świado­mość, z miasta wróciła do celi. Protesty nie zdały się na nic. Miasto i pustynia zblakły i znikły. Cleve otworzył oczy. W celi nadal było ciemno, dzwonek alarmu dzwonił coraz głośniej. Z cel poniżej i po­wyżej jego celi niosły się krzyki, krzyczeli także strażnicy, niepewni co się stało, domagający się wyjaśnień.

Przez chwilę Cleve leżał na pryczy nieruchomo, marząc by -nawet teraz - móc powrócić w krainę snu. Lecz to okazało się niemożliwe, dzwonki dzwoniły zbyt przeraźliwie, rodząca się w celach histeria zataczała coraz szersze kręgi. Przy­znał się do klęski i usiadł, całkowicie rozbudzony.

- Co się dzieje? - zapytał Billy'ego.

Lecz chłopca nie było na zwykłym miejscu przy ścianie. Zasnął - przynajmniej raz i mimo tego całego hałasu.

- Billy?

Cleve wychylił się, spojrzał w dół. Dolna prycza była pusta. Prześcieradła i koc leżały na niej, rozrzucone.

Zeskoczył z pryczy. Jeden rzut oka wystarczył, by obejrzeć ca­łą celę; nie było gdzie się ukryć. Lecz Tait znikł. Czy przeniesiono go, gdy spał? Nie było to tak całkiem niemożliwe; to przed tym przestrzegał Devlin - kłopotliwego więźnia przenoszo­no bez żadnych wyjaśnień. Nie słyszał, by kiedykolwiek dokonywano tego w nocy, ale wszystko musi się kiedyś zdarzyć po raz pierwszy.

Cleve podszedł do drzwi, starając się zrozumieć coś z wrzasków, ale nie potrafił zrozumieć niczego. Najprawdopodobniejszym wyjaśnieniem była bójka między dwoma więźniami,

Kiedy tak stał przy drzwiach z nadzieją, że pojawi się przed nimi strażnik, poczuł nagłą zmianę w powietrzu. Tak delikatna, że najpierw wcale jej nie zauważył. Dopiero kiedy pod­niósł rękę, chcąc przetrzeć zaspane oczy, zorientował się, że ramiona ma gęsto pokryte gęsią skórką.

Za plecami usłyszał oddech, lub raczej dźwięk będący straszliwą parodią oddechu.

Chciał powiedzieć „Billy", ale nie mógł wydobyć z siebie ani słowa. Gęsia skórka dotarła aż na kark; dostał dreszczy. Mimo wszystko cela wcale nie była pusta; na tej maleńkiej przestrzeni znalazł się obok niego także ktoś inny.

Zebrał całą swą odwagę, całą siłę woli, i odwrócił się. W celi panował głębszy mrok niż wtedy, gdy się obudził, a powietrze było gęste jak welon. Ani śladu Billy'ego. Ani śladu nikogo.

A później znów rozległ się dźwięk i przyciągnął Cleve'a uwagę do dolnej pryczy. Przestrzeń wokół niej była czarniejsza od nocy -jak cień przy ścianie - zbyt czarna i zbyt ulotna, by mogła być dziełem natury. Dobiegał z niej chrypliwy oddech, brzmiący jak ostatnie tchnienie astmatyka. Cleve zorientował się, że mrok w celi brał swój początek właśnie stąd, z wąskiej przestrzeni nad pryczą Billy'ego; cień wylewał się na podłogę i jak mgła unosił w górze.

Cleve wyczerpał już wszystkie zapasy strachu. W ciągu kilku poprzednich dni zużył je w snach i snach na jawie; pocił się, zamar­zał, żył na granicy tego, co może znieść normalny człowiek, i prze­żył. Teraz, choć ciało pokryte miał ciągle gęsią skórką, nie czuł paniki. Był spokojniejszy niż kiedykolwiek; najnowsze wydarzenia mogły się zdarzyć w innym świecie. Nie będzie się kulił pod drzwia­mi. Nie zasłoni oczu i nie będzie się modlił o nadejście poranka, bowiem gdyby to zrobił, któregoś dnia po obudzeniu odkryłby, że jest martwy i nigdy nie poznałby źródła swego cierpienia.

Wziął głęboki oddech i podszedł do pryczy. Prycza zaczęła drżeć. Ktoś, leżący na niej i ukryty przed jego wzrokiem, poruszał się tam gwałtownie.

- Billy - powiedział Cleve.

Cień poruszył się. Otoczył jego stopy, podniósł się ku jego twarzy; pachniał deszczem i kamieniem, strachem i chłodem.

Stał nie dalej niż o metr od pryczy i ciągle nie mógł niczego dostrzec; cień był zbyt czarny. Pozbawiony widoku, Cleve sięgnął ku pryczy. Przed tym natręctwem cień rozstąpił się jak dym ujaw­niając postać, która rzucała się po materacu.

Oczywiście, leżał tam Billy, a jednak nie całkiem Billy. Może był to Billy z przeszłości, lub może taki, jakim dopiero miał się stać. Jeśli prawdą było to ostatnie, Cleve nie miał ochoty żyć w przyszłości, która potrafiła rodzić takie potworności. Tam, na dolnej pryczy, leżało coś ciemnego i straszliwie zniekształconego;

coś, co przybierało postać na jego oczach, co powstawało z cieni. W płonących ślepiach stwora, w rzędzie cienkich, ostrych zębów było coś ze wściekłego lisa; w pozycji, w której leżał, zwinięty i skurczony, przypominał przewróconego na grzbiet żuka, grzbiet był bardziej skorupą niż ciałem i mógł się wywodzić tylko z mroków koszmaru. Trwał proces przemiany. Cleve obserwował właśnie roz­pad obecnej postaci stwora. Zęby wydłużały się, a rosnąc traciły na realności; ich materia rozpływała się i nikła jak mgła; pokrzywione członki, wierzgające w powietrzu, zmieniały się w galaretę. A spod mknącego kształtu bestii wyłaniał się duch Billy'ego Taita z otwar­tymi, bełkoczącymi w strasznym bólu ustami; Billy musiał walczyć, by zaistnieć. Cleve pragnął sięgnąć ręką w ten wir i pomóc mu lecz wyczuł, że proces ma własny rytm i jakakolwiek interwencja mogła­by mieć fatalne skutki. Więc tylko stał i patrzył, jak chude, blade członki Billy'ego i jego podnoszący się ciężko i równie ciężko opadający żołądek z wysiłkiem wyłaniają się spod tego potwornego kształtu. Jako ostatnie znikły płonące oczy, wypadły z oczodołów miliardem lśniących kawałków i odleciały wraz z czarną mgłą. I w końcu Cleve mógł dostrzec twarz Billy'ego, a na niej ciągle jeszcze widoczne ślady poprzedniego „ja". A kiedy znikły i one, i znikł cień, na pryczy leżał po prostu Billy, nagi, dyszący z wysiłku i z udręki.

Spojrzał na Cleve'a. Jego twarz nie miała żadnego wyrazu.

Cleve przypomniał sobie, jak Billy skarżył się stworzeniu z mia­sta: „... to boli..." - przecież tak mówił, prawda? - „... nie mówiłeś mi, jak bardzo to będzie boleć...". Tę prawdę trudno byłoby przeo­czyć. Ciało chłopca wyglądało jak pobojowisko, tylko kości i pot;

nie sposób było wyobrazić sobie coś obrzydliwszego. Ale przynaj­mniej było to ciało człowieka.

Billy otworzył usta. Wargi miał miękkie, lśniące, jak pomalowane szminką.

- No i... - powiedział i przerwał. Oddychał ciężko, cierpiał. -...co teraz zrobimy?

Przemówił i tego było mu już za wiele. Z głębi jego gardła dobył się bulgot i Billy przycisnę! dłoń do ust. Cleve musiał się odsunąć;

chłopiec wstał z pryczy i zataczając się podbiegł do stojącego w ką­cie wiadra, pełniącego funkcję kibla. Nie zdążył jednak; fontanna płynu, która przez zasłonę z palców wydobyła mu się z ust, trafiła w podłogę. Gdy Billy wymiotował, Cleve odwrócił wzrok; przygo­tował się na przyjęcie fali smrodu, z którym będzie musiał żyć, aż rano strażnicy otworzą celę. Lecz w powietrzu rozszedł się nie zapach wymiocin lecz inny, słodszy i bardziej mdlący.

Zdumiony, Cleve spojrzał na skuloną w rogu postać. Między jej stopami, na podłodze, stały kałuże ciemnego płynu; ten sam płyn ściekał po jej nogach. Można go było rozpoznać nawet w mroku celi. Krew.

Nawet w najlepiej prowadzonych więzieniach bójka może wybuchnąć - i wybucha - bez ostrzeżenia. Stosunki między dwoma więźniami, zamkniętymi na ograniczonej przestrzeni przez szesnaście z każdych dwudziestu czterech godzin, zawsze pozostają do pewnego stopnia tajemnicą. Lecz, i wiedzieli o tym zarówno więźniowie, jak i strażnicy, między Lowellem i Naylerem nie było sporów, a nim rozległ się krzyk, w ich celi panowała cisza

- żadnej kłótni, żadnych podniesionych głosów. Co mogło skłonić Naylera, by nagle zaatakował i po prostu zaszlachtował Lowella, a potem zadał sobie śmiertelne rany, stało się przedmiotem dyskusji zarówno w jadalni, jak i na spacemiaku. Najpierw zadawano sobie pytanie dlaczego, lecz później wyparło je pytanie jak? Plotki infor­mujące, jak po wszystkim wyglądało ciało Lowella, przekraczały granice wyobraźni; szokowały nawet mężczyzn, przywykłych do nagłych wybuchów gwałtu. Lowell nie był postacią popularną, ten oszust zbyt często popisywał się swą siłą, ale nigdy nie zrobił niczego, co mogłoby usprawiedliwić to, co go spotkało. Jego ciało zostało po prostu wypatroszone, wyłupiono mu oczy i wyrwano genitalia. Nayler, jedyny, który mógł tego dokonać, rozszarpał sobie brzuch. Leżał teraz na oddziale intensywnej opieki medycznej; pro­gnozy nie były optymistyczne.

Więzienie ogarnęła taka fala plotek i oburzenia, że Cleve'owi łatwo było zejść ludziom z oczu na cały następny dzień. On także miał coś do powiedzenia, ale kto miałby mu uwierzyć? Ledwo sam sobie wierzył. Tak naprawdę, w ciągu całego dnia - kiedy od czasu do czasu wracały do niego migawki z tego, co zdarzyło się w nocy -Cleve zapytywał sam siebie, czy przypadkiem jednak nie oszalał. Ale normalność to pojęcie względne, prawda? szaleństwo jednego czło­wieka może być środkiem, prowadzącym innego do celu. Jedno w każdym razie Cleve wiedział na pewno: widział transformację Billy'ego Taita. Trzymał się tej pewności z siłą zrodzoną z rozpaczy. Gdyby przestał wierzyć świadectwu własnych oczu, straciłby ostat­nią swą ochronę przed ciemnością.

Po łaźni i śniadaniu wszystkich więźniów skierowano z powrotem do cel; praca, spacery - i w ogóle wszystko, co powodowało, że więźniowie musieli przechodzić korytarzem zostało odwołane, gdy celę Lowella najpierw badano i fotografowa­no, a później myto. Billy zjadł śniadanie, a później przespał calutki ranek; spał tak głęboko, że bardziej przypominało to śmierć niż sen. Kiedy obudził się na obiad, był tak szczery i radosny, jakim Cleve nie widział go od tygodni. Opowiadał coś wesoło sprawiając wraże-

nie jakby nie był świadomy tego, co stało się nocą. Po południu Cleve zdecydował się powiedzieć mu prawdę.

- Zabiłeś Lowella - stwierdził. Nie miał po co udawać niewiedzy;

jeśli nawet chłopak nie pamiętał jeszcze tego, co zrobił, to z pewno­ścią sobie przypomni. A gdy już sobie przypomni, to jak długo potrwa nim uświadomi sobie, że Cleve obserwował jego przemianę? Lepiej wyznać prawdę od razu.

- Widziałem, jak się zmieniasz...

Najwyraźniej nie zrobił na Billyrn wielkiego wrażenia.

- Tak. Zabiłem Lowella. Dziwisz się? - To pytanie, które samo wywoływało setki innych pytań, zadane zostało lekko, jakby odpo­wiedź nikogo nie interesowała.

- Co się z tobą stało? - pytał dalej Cleve. - Widziałem, cię... tam... - dodał, przerażony samym wspomnieniem, wskazując na dolną pryczę. - Nie byłeś człowiekiem.

- Nie chciałem, żebyś się o tym dowiedział. Dałem ci pastylki, prawda? Nie powinieneś mnie szpiegować.

- Poprzedniej nocy - mówił Cleve - też nie spałem. Billy mrugnął oczami jak oszołomiony ptak, głowę miał lekko przekrzywioną.

- Jesteś durniem - powiedział. - Jakim ty jesteś durniem!

- Czy ci się to podoba, czy nie, ta cała sprawa dotyczy także i mnie, wiesz? Mam sny.

- Tak? - blade czoło przecięła zmarszczka. - Tak. Śnisz miasto, prawda?

- Co to za miejsce, Billy?

- Przeczytałem kiedyś coś takiego: „Umarli mają swoje drogi". Znasz to? No, więc... oni też mieszkają w miastach.

- Umarli? Masz na myśli jakieś miasteczko duchów?

- Nigdy nie chciałem, żebyś się w to wplątał. Byłeś dla mnie lepszy niż wszyscy. Przecież uprzedziłem cię, że mam tu interes do załatwienia.

- Z Taitem?

- Zgadza się.

Cleve miał ochotę się roześmiać. Cała ta opowieść - miasteczko umarłych? - wydawało się stekiem bzdur. A jednak jego zmordo­wany umysł nie podsunął mu ani jednego bardziej prawdopodobnego wyjaśnienia.

- Dziadek zabił swoje dzieci - mówił Billy - ponieważ nie chciał, by odziedziczyło to po nim następne pokolenie. Późno się o wszyst­kim dowiedział, wiesz? Zorientował się, że różni się od zwykłych ludzi dopiero wtedy, kiedy miał już żonę i dzieci. Był inny. Ale nie chciał tego, co mu dał los i nie chciał, by jego dzieci i wnuki miały tę samą moc. Zabiłby się i skończył całą sprawę, ale mojej matce udało się uciec. Nim zdążył ją odnaleźć i zabić, został aresztowany.

-1 powieszony. I pogrzebany. Zniknął.

- Powieszony, pogrzebany, nie zniknął. Nikt nie znika, Cleve. Nigdy.

- Przyszedłeś tu, żeby go odszukać?

- Nie tylko. Chciałem, żeby mi pomógł. Kiedy miałem dziesięć lat zorientowałem się, co potrafię. Nie całkiem świadomie, ale mia­łem talent. I bałem się. Oczywiście, że się bałem, to było dla mnie coś nieznanego, coś strasznego.

- Ta przemiana... umiałeś to robić?

- Nie. Tylko wiedziałem, że mogę. Jestem tu, żeby dziadek mnie nauczył. Żeby pokazał mi jak . Nawet teraz... - Billy spojrzał na swe chude ramiona - ...kiedy on mnie uczy ...ból jest niemal nie do zniesienia.

- To po co to robisz?

Chłopiec spojrzał na Cleve'a, zdumiony.

- Żeby nie być sobą; by stać się mgłą i cieniem. By zostać kimś strasznym. - Wydawał się być szczerze zdziwiony jego niedomyślnością. — A ty byś tego nie zrobił?

Cleve potrząsnął głową.

- To, czym stałeś się zeszłej nocy, było potworne. Billy przytaknął mu w milczeniu.

- Dziadek też tak myślał. Podczas procesu nazwał się odmieńcem. Oczywiście nie wiedzieli, o czym mówi, ale tak właśnie powiedział.

Wstał i powiedział: , Jestem pomiotem Szatana" - Billy uśmiechnął się do tej myśli - „Jestem pomiotem Szatana, na miłość boską powieście mnie i pogrzebcie!" Teraz zmienił zdanie. Nasza era jest stara i zmęczona; potrzeba jej nowych plemion. - Spojrzał przenikli­wie na Cleve'a. — Nie bój się, nie skrzywdzę cię, jeśli nie będziesz chlapał językiem. Nie zrobisz tego, prawda?

- A co mógłbym powiedzieć, żeby nie wyjść na szaleńca? - głos Cleve'a był łagodny. - Nie, nie będę chlapał językiem.

- To dobrze. Za jakiś czas wyjdę stąd, a potem ty wyjdziesz. I będziesz mógł zapomnieć.

- Bardzo w to wątpię.

- Kiedy już odejdę, nie będziesz nawet śnił. Dzielisz moje sny tylko dlatego, że sam masz słaby talent. Uwierz mi. Nie masz się czego bać.

- Miasto...

- Co z miastem?

- Gdzie są jego mieszkańcy? Nigdy nikogo nie widziałem. Nie, to nie całkiem prawda. Widziałem raz mężczyznę z nożem... odcho­dził na pustynię...

- Nie potrafię ci pomóc. Sam jestem tam gościem. Wiem tylko tyle, co mówi mi dziadek; że miasto zamieszkują umarli. Cokolwiek tam widziałeś, zapomnij. To nie twój świat. Ty jeszcze nie umarłeś.

* * *

Czy to rozsądnie wierzyć umarłym na słowo? Czy sam akt śmierci oczyścił ich ze zdolności czynienia wszelkiego rodzaju zła tak, że granice przekroczyli jako święci? Cleve nie potrafił uwierzyć w coś aż tak naiwnego. Znacznie bardziej prawdo­podobne, że przeszli przez wrota śmierci ze wszystkimi swymi talentami, tymi dobrymi i tymi złymi, i czynią z nich użytek jak potrafią. Toteż w raju szewcy nadal będą pracować, prawda? Głupio byłoby sądzić, że po śmierci zapomną, jak robić buty.

Więc być może Edgar Tait kłamał, mówiąc o mieście. Być może Billy nie dowiedział się o nim wszystkiego? Co z głosami na wie­trze? Co z mężczyzna. który rzucił nóż na ziemię wręcz usłaną narzędziami mordu, a później poszedł Bóg wie gdzie? Co to był za rytuał?

Teraz - kiedy zapasy strachu już się wyczerpały i nie pozostał mu nawet fragment nieskażonej rzeczywistości, którego można byłoby się trzymać - Cleve nie widział powodu, by nie udać się do miasta dobrowolnie. Cóż mogło tam być takiego, na tych pełnych pyłu uliczkach, czego potworność przewyższałaby to, co widział na dolnej pryczy i co przydarzyło się Lowellowi i Naylerowi. Przy tych okropieństwach miasto wydawało się rajem. Jego puste uliczki i place wręcz promieniowały spokojem i Cleve miał wraże­nie, że tam wszystko się skończyło, że gniew i rozpacz minęły że wnętrza (łazienka z prysznicem, z którego leciała woda, wypełniona po brzegi filiżanka) widziały najgorsze i pragnęły już tylko trwać niezmiennie przez tysiąclecia. Kiedy nadeszła noc, a wraz z nią sen, i znów trafił do miasta, wszedł w nie nie jak żołnierz na terytorium wroga, lecz jak gość pragnący odprężyć się przez chwilę w miejscu, które zna zbyt dobrze, by się zgubić, lecz nie aż tak dobrze, by się nim znudzić.

Było tak, jakby - po raz pierwszy nie wyczuwając strachu - miasto się dlań otworzyło. Idąc po ulicach, jak zwykle na okrwawionych stopach, Cleve odkrył, że drzwi są szeroko otwarte, że zasłony na oknach zostały odsunięte. Nie odrzucił tego zaproszenia, lecz zaczął dokładniej oglądać domy i mieszkania. Im bliżej się im przyglądał, tym jaśniej widział, że nie były takimi oazami spokoju, jak mu się wydawało na początku. W każdym po kolei odkrywał oznaki gwałtu, który dopiero co miał tam miejsce. Czasami było to tylko przewrócone krzesło lub ślad na podłodze tam, gdzie obcas buta poślizgnął się w kałuży krwi, gdzie indziej ślady ukazywały się znacznie bardziej dobitnie. Zakrwawiony młotek leżał wśród rozłożonych na stole gazet. Odkrył pokój, w którym zerwano podłogę; obok dziury leżały podejrzanie błyszczące paczki zapako­wane w czarną folię. W innym stało roztrzaskane lustro, a gdzieś jeszcze, koło kominka, w którym ciągle płonął ogień, leżała sztuczna szczęka.

Wnętrza te były sceną morderstwa. Ofiary znikły - być może mają swoje miasto, pełne pomordowanych dzieci i pozabijanych przyjaciół — zostawiając miejsca zamarłe w czasie, takie, jakimi były w tej pierwszej, szalonej chwili po dokonaniu zbrodni. Cleve szedł ulicami - turysta doskonały - i oglądał kolejne sceny, rekonstru­ując w myślach godziny, które poprzedzały to, co widział teraz sztuczne i zamarłe w czasie. Tutaj zginęło dziecko; jego łó­żeczko leżało przewrócone. Tutaj ktoś zabił kogoś we śnie;

poduszka była zakrwawiona, a na dywanie dostrzegł siekierę. Czy więc było to miasto przeklętych? Czy mordercy musieli spędzać jakąś część wieczności (a być może całą wieczność) w pokoju, w któ­rym dokonali morderstwa?

Mieszkańców nie dostrzegł, choć logika wskazywała, że muszą być gdzieś blisko. Czyżby dano im zdolność niewidzialności, by mogli się uchronić przed ocza­mi wścibskich, śniących turystów, takich jak on? Czy też płynący w tym „nigdzie" czas zmienił ich tak, że nie byli już isto­tami z krwi i ciała, lecz stali się częściami swych cel; krzesłem, figurką z porcelany? Nagle przypomniał sobie spotkanego na granicy mężczyznę w niedzielnym garni­turze, z rękami ociekającymi krwią. Mężczyzna poszedł na pustynię. I nie był niewidzialny. - Gdzie jesteście? - zapytał, stojąc na progu groźnie wyglądającej kuchni; drzwi piekarnika były otwarte, w zlewie leżały naczynia, leciała na nie woda. - Pokażcie się!

Kątem oka dostrzegł jakiś ruch; odwrócił się i spojrzał w stronę drzwi. Dostrzegł mężczyznę. Zorientował się, że był on tu przez cały czas, lecz stał się tak doskonałą częścią pokoju, że nie sposób go było dostrzec, póki nie poruszył oczami i nie skierował wzroku na Cleve'a. Cleve drgnął, myśląc z niepokojem, że w każ­dym z pokojów, do których do tej pory zajrzał, znajdował się naj­prawdopodobniej jeden lub więcej morderców, a wszyscy nierucho­mi i przez to nie do odkrycia. Kiedy zorientował się, że został zauważony, mężczyzna wyszedł z ukrycia. Był w późnym średnim wieku i zaciął się rano przy goleniu.

- Kim jesteś? - zapytał. - Widziałem cię już wcześniej. Przecho­dziłeś tędy.

Mówił cicho i smutno. Cleve pomyślał, że wcale nie wygląda na mordercę.

- Jestem tylko gościem - powiedział mężczyźnie.

- Tu nie przychodzą goście — odparł mężczyzna. - Tylko przyszli mieszkańcy.

Cleve zmarszczył czoło, próbując rozszyfrować jego intencje. Lecz we śnie myślał powoli i nim zdołał odgadnąć zagadkę tych słów gospodarza, zabrzmiały nowe słowa.

- Czy ja cię znam? Mam wrażenie, że ciągle zapominam coś nowego. To bez sensu, prawda? Jeśli zapomnę, nigdy stąd nie wyjdę, prawda?

- Wyjdę? - powtórzył Cleve.

- Zamień się ze mną - powiedział mężczyzna, poprawiając perukę.

- I dokąd pójdziesz?

- Z powrotem. Zrobić to jeszcze raz. Mężczyzna przeszedł przez pokój i podszedł do Cleve'a. Wyciąg­nął ręce, obracając je dłońmi do góry. Dłonie miał poparzone.

- Możesz mi pomóc - powiedział. - Mogę załatwić interes z najlepszymi z nich.

- Nie rozumiem.

Mężczyzna był najwyraźniej pewien, że padł ofiarą blefu. Jego górna warga, nad którą tkwił przyczerniony wąsik, skurczyła się.

- Ależ rozumiesz. Doskonale rozumiesz. Oczywiście chcesz się sprzedać, tak jak wszyscy. Temu, kto daje najwięcej. Kim jesteś, zawodowym mordercą?

Cleve potrząsnął głową.

- Ja tylko śnię - odparł. Mężczyzna nagle spokorniał.

- Bądź mi przyjacielem - poprosił. - Nie mam tu żadnych wpływów, nie tak, jak inni. Wiesz, niektórzy przychodzą tu i nie ma ich już po kilku godzinach. Prawdziwi zawodowcy. Załatwiają to sobie z góry. Ale ja? Ja popełniłem zbrodnię w afekcie. Przybyłem tu nieprzygotowany. Zostanę, póki nie ubiję interesu. Proszę, bądź mi przyjacielem.

- Nie mogę ci pomóc. - Cleve nie był nawet pewny, o co właści­wie prosi go ten mężczyzna. Zabójca skinął głową.

- Jasne, że nie. Nie spodziewałem się...

Odwrócił się tyłem do Cleve'a i podszedł do piekarnika. Ciepło, które z niego biło, stworzyło w powietrzu miraż chochlika. Nawet na niego nie patrząc, morderca położył poparzoną dłoń na drzwiczkach i zamknął je. Otworzyły się prawie natychmiast.

- Czy wiesz, jaki miły jest zapach palonego mięsa? - powiedział i znów spróbował zamknąć piekarnik. - Nikt nie powinien mnie obwiniać! Doprawdy!

Cleve przestał wsłuchiwać się w ten bełkot. Jeśli nawet był w nim jakiś sens, to i tak najprawdopodobniej nie warto go teraz dochodzić. Cała ta gadanina o zamianie i o ucieczce z miasta, to wszystko przekraczało jego zdolność pojmowania.

Poszedł dalej, choć nie miał już ochoty zaglądać do wnętrz domów i mieszkań. Zobaczył wszystko, co chciał zobaczyć. Z pew­nością zbliżał się już ranek i lada chwila na korytarzu zadzwoni dzwonek. Pomyślał, że mógłby nawet sam się obudzić, że to wystar­czy na jedną noc.

Kędy tylko ta myśl przemknęła mu przez głowę, dostrzegł dziewczynkę. Stała na najbliższym skrzyżowaniu i miała siedem, może osiem lat. Nie mogła być morderczynią. Cleve ruszył w jej kierunku. Zawstydzona, a może powodowana mniej niewinnym uczuciem, dziewczynka skręciła w prawo i zaczęła biec. Pobiegł za nią. Nim znalazł się na skrzyżowaniu, mała była już daleko i nadal uciekała w głąb ulicy. Nie zniechęcił się. Jak to bywa, kiedy śni się taki pościg, do uciekającego stosowały się inne prawa fizyki niż do goniącego. Dziewczynka biegła lekko, a Cleve przedzierał się przez powietrze z największym trudem, jakby biegł w beczce z miodem. Nie zatrzy­mał się jednak, lecz biegł tam, dokąd go prowadziła. W prędce oddalił się od tego fragmentu miasta, który znał, i trafił do labiryntu podwórek i alejek; wszystkie, jak przypuszczał, były kiedyś świad­kami rozlewu krwi. Inaczej niż na głównych ulicach, w tym getcie' nie było żadnych określonych całości, lecz wyrwane z rzeczywisto­ści fragmenty: kawałek trawnika, bardziej czerwonego niż zielone­go, rusztowanie, z którego jeszcze sterczał wąż, kopczyk ziemi. I, w końcu, normalna ściana.

Dziewczynka doprowadziła go do ślepego zaułka i znikła, zostawiając go sam na sam ze zwykłym, ceglanym, zaniedbanym murem. Było w nim tylko jedno małe okienko. Zajrzał przez zbrojone szkło, zabrudzone od zewnątrz ptasimi odchodami i odkrył, że patrzy w głąb jednej z cel więzienia w Pantonville. Po­czuł, jak wywraca mu się żołądek. Co to za zabawa: wyprowadzili go z celi w to miasto snów tylko po to, by znów zamknąć go w celi? Lecz wystarczyło mu kilka sekund by stwierdzić, że to nie jego cela. Ta cela należała do Lowella i Naylera. Na ścianach, przyklejone skeczem, wisiały ich obrazki, ich była krew, która spryskała podłogę, ścianę, pryczę i drzwi. Kolejna scena morderstwa. - Jezu Wszechmogący - szepnął Cleve. - Billy... Oderwał wzrok od okna i odwrócił się. U jego stóp, na piasku, kopulowały jaszczurki, wiatr, wiejący w zaułkach, przywiał motyle. Przyglądał się, jak tańczą, kiedy w pawilonie B zadzwonił dzwonek, oznajmiając nadejście ranka.

Była to pułapka. Jej mechanizm pozostawał nieznany - lecz Cleve nie miał wątpliwości, dla kogo ją zastawiono. Billy znajdzie się w mieście, i to wkrótce. Pomieszczenie, w którym popełnił mor­derstwo, już na niego czekało - ze wszystkich obrzydliwych miejsc, które Cleve widział w tym mieście składającym się wyłącznie z ko­stnic - ta mała, zalana krwią cela była najgorszym.

Chłopiec nie miał najmniejszego pojęcia dokąd zmierza. Nie mógł mieć, bo dziadek okłamał go nie mówiąc mu całej prawdy, nie uświadamiając mu, jakich to specjalnych kwalifikacji wymaga się tu od mieszkańców. Właściwie dlaczego to zrobił? Cleve wrócił my­ślami do niejasnej rozmowy, którą prowadził, o powrocie. Edgar Tait żałował za grzechy, prawda? Mijały lata i zdecydował, że nie jest jednak pomiotem Szatana i że wcale nie najgorzej byłoby powrócić na świat. Billy miał mu jakoś posłużyć do powrotu.

- Dziadek cię nie lubi - powiedział chłopiec, kiedy wrócili do celi po obiedzie. Już drugi dzień praca i spacery były odwołane; toczyło się śledztwo z udziałem więźniów, dotyczyło śmierci Lowella i - od wczesnych godzin porannych - także Naylera.

- Doprawdy? A to czemu?

- Mówi, że jesteś zbyt dociekliwy. W mieście. Cleve siedział na górnej pryczy, Billy na krześle przy ścianie. Miał podkrążone oczy i drżał na całym ciele, nieznacznie lecz wyraźnie.

- Umrzesz - stwierdził Cleve. Coś takiego można powiedzieć tylko wprost. - W mieście... widziałem... Billy potrząsnął głową.

- Czasami mówisz jak wariat. Dziadek twierdzi, że nie powinie­nem ci ufać.

- To dlatego, że się mnie boi.

Billy roześmiał się pogardliwie. Był to niemiły dźwięk; Cleve domyślił się, że chłopiec naśladuje dziadka.

- On się nikogo nie boi - odszczeknął.

- Boi się tego, co zobaczę. Tego, o czym ci powiem.

- Nie - głos Billy'ego brzmiał absolutną pewnością.

- Kazał ci zabić Lowella, prawda? Billy podniósł nagle głowę.

- Dlaczego tak mówisz?

- Wcale nie chciałeś go zabić. Może przestraszyć ich obu, ale nie zabić. To już był pomysł dziadka.

- Nikt mi nie mówi, co mam zrobić - wzrok chłopca był zimny jak lód.-Nikt.

- W porządku - ustąpił Cleve. - Więc może cię przekonał, co? Wytłumaczył ci, że naraziłeś rodzinny honor. Coś takiego? - Trafił, Billy drżał teraz wyraźniej.

- Więc? A co, jeśli tak?

- Widziałem, dokąd pójdziesz, Billy. Miejsce już na ciebie czeka. - Billy patrzył na Cleve'a, ale nie próbował mu przerywać. - W tym mieście mieszkają tylko mordercy. Dlatego twój dziadek tam trafił. A jeśli znajdzie zastępcę, jeśli zdoła przekroczyć jakoś granicę świa­tów i dokonać kolejnej zbrodni, będzie wolny.

Billy wstał. Twarz wykrzywił mu szalony gniew. Już nie miał zamiaru szydzić.

- Co to znaczy wolny?

- Wróci do świata. Wróci tu.

- Kłamiesz...

- Zapytaj go.

- Nie oszukałby mnie. Jesteśmy jednej krwi.

- Sądzisz, że ma to dla niego jakieś znaczenie? Spędził tam pięćdziesiąt lat, czekając na szansę, by się wydostać. Myślisz, że coś go obchodzi, jak tego dokona?

- Powiem mu, jak kłamałeś - gniew Billy'ego nie był w całości skierowany na Cleve'a, chłopiec wątpił i próbował stłumić swe wątpliwości. - Kiedy się dowie, jak próbowałeś mnie zatruć, nasta­wić przeciwko niemu, jesteś trupem. Wtedy go zobaczysz. O, tak. Zobaczysz go. I pożałujesz, że go zobaczyłeś.

Najwyraźniej była to sytuacja bez wyjścia. Gdyby nawet Cleve zdołał skłonić władze, by przeniosły go przed nadejściem nocy - (marne szanse, musiałby przedtem odwołać wszystko, co mówił o chłopcu - musiałby wytłumaczyć im, ż& Billy jest niebezpiecznym szaleńcem, czy coś takiego. Z pewnością nie powinien wyjawiać prawdy) - nawet gdyby załatwił sobie przeniesienie do innej celi, to nie zapewniało mu to żadnego bezpieczeństwa. Sam chłopiec powie­dział, że jest dymem i cieniem. Kogoś takiego nie mogły powstrzy­mać ani drzwi, ani kraty; dowodził tego los Lowella i Naylera. No i Billy nie był sam. Trzeba doliczyć do niego Edgara St. Claire Taita; a jakie moce mógł on mieć do dyspozycji? A jednak, zostać na noc w tej celi nie różniło się niczym od samobójstwa, prawda? Było jak kuszenie bestii, oddanie się jej w łapy.

Podczas kolacji Cleve odszukał wzrokiem Delvina i poprosił o prawo krótkiej rozmowy. Otrzymał je. Spotkanie nastąpiło po kolacji.

- Pan mnie prosił, żebym miał oko na Billy'ego Taita, proszę pana.

- No i co?

Przy kolacji Cleve intensywnie myślał o tym, co by tu powiedzieć Devlinowi, by otrzymać natychmiastowe przeniesienie, i nic nie przyszło mu do głowy. Otworzył usta, czekał na natchnienie, ale nie miał natchnienia.

- Chciałbym... chciałbym prosić o przeniesienie.

- Dlaczego?

- Chłopak jest niezrównoważony. Boję się, że zrobi mi krzywdę. Dostanie ataku, jak...

- Załatwiłbyś go jedną ręką, on jest chudy jak szczapa.- Gdyby Cleve rozmawiał z Mayflowerem, w tym momencie zaapelowałby do niego jak do człowieka. Z Devlinem taka taktyka od początku byłaby skazana na klęskę.

-Nie rozumiem, na co się skarżysz. To chłopak jak złoto. - Devlin rozkoszował się swą parodią kochającego ojca. - Spokojny, zawsze uprzejmy. Nie jest niebezpieczny ani dla ciebie, ani dla nikogo.

-Pan go nie zna...

- A tobie o co właściwie chodzi?

- Niech mnie pan przeniesie nawet do karceru, proszę pana. Gdziekolwiek, dla mnie to bez różnicy. Byle tylko nie siedzieć z nim. Proszę.

Devlin nie odpowiadał, tylko patrzył na Cleve'a, nic nie pojmu­jąc. W końcu otworzył usta.

- Ty się go naprawdę boisz .

-Tak.

- Co się z tobą dzieje? Siedziałeś w jednej celi z prawdziwymi twardzielami i nigdy się nie poskarżyłeś.

- On jest inny. - Cleve mógł już powiedzieć tylko jedno. - To szaleniec, proszę pana. Mówię panu, że to szaleniec.

- Cały świat oszalał i zostaliśmy tylko my dwaj, Smith. Nie obiło ci się to kiedy o uszy? - Devlin roześmiał się. - Wracaj do celi i nie nudź. Chyba nie chcesz załapać się teraz na pociąg duchów?

Kiedy Cleve wrócił do celi, Billy pisał list. Siedząc tak na pryczy, pochylony nad kartką papieru, wyglądał bezbronnie. Devlin powiedział prawdę, chłopiec był chudy jak szczapa. Patrząc na rysujący się wyraźnie pod podkoszulką kręgosłup trudno było sobie wyobrazić, że coś tak delikatnego potrafi przetrwać trudy transformacji. Albo i nie potrafi. Być może wysiłek związany ze zmianą rozedrze go kiedyś na strzępy. Kiedyś, ale nie teraz.

-Billy...

Chłopiec nie odrywał wzroku od listu...

- ...to, co ci mówiłem o mieście... ...przestał pisać...

- ...może rzeczywiście mi się przyśniło. Tylko przyśniło... ...i zaczął od nowa.

- ...i powiedziałem ci o tym dlatego, że się o ciebie niepokoję. Tylko dlatego. Chciałem, żebyśmy zostali przyjaciółmi. Billy podniósł wzrok.

- To nie moja sprawa - powiedział po prostu. - Już nie. Dziadek zdecyduje. Może okaże ci łaskę, a może nie.

- Nie musisz mu mówić...

- On wie, co jest we mnie. On i ja... jesteśmy jak jedna istota. To stąd wiedziałem, że by mnie nie oszukał.

Wkrótce nadejdzie noc, zgasną światła w pawilonie, pojawią się cienie; - Więc mogę tylko czekać, prawda? Billy potwierdził skinieniem głowy.

- Wezwę go, a potem zobaczymy.

- Wezwę go - pomyślał Cleve. Czyżby staruszka należało co noc wzywać z jego miejsca wiecznego spoczynku? Czy tamtej nocy widział, jak Billy robi właśnie to, stojąc pośrodku celi z zamkniętymi oczami i twarzą wzniesioną do okna? Jeśli tak, to być może dałoby się przeszkodzić chłopcu w wystosowaniu zaproszenia do trupa?

Zapadał wieczór, a Cleve leżał na pryczy i rozważał, jakie ma możliwości. Czy lepiej leżąc cierpliwie i czekać na wyrok, czy też może warto spróbować przejąć kontrolę nad sytuacją i zapobiec pojawieniu się Taita? Jeśli wybierze tę ostatnią możli­wość, spali za sobą mosty; już nie będzie mógł błagać o litość i przepraszać -jego agresja niewątpliwie wywoła ich agresję. Jeśli nie zdoła zapobiec pojawieniu się Taita, wszystko się skończy.

Światła zgasły. W celach pawilonu B, położonych wzdłuż pięciu pięter korytarzy, więźniowie przykładali właśnie głowy do poduszek. Niektórzy, być może, planowali, jak ułożyć sobie karierę, kiedy ta przypadkowa przerwa w ich życiu zawodo­wym dobiegnie wreszcie końca, inni spoczywali w ramionach nie­widzialnych kochanek. Cleve nadsłuchiwał dźwięków wypełniają­cych celę: bulgotu wody w rurach, płytkiego oddechu dobiegającego z dolnej pryczy. Od czasu do czasu nachodziło go wrażenie, że przeżył drugie życie z głową na twardej poduszce, zagubiony w cie­niach.

Dochodzący go z dołu oddech wkrótce stał się prawie niesłyszal­ny; Billy ani drgnął. Być może zwlekał z wykonaniem ruchu czeka­jąc, aż Cleve zaśnie. Jeśli tak, to się nie doczeka. Cleve nie zamknie oczu i nie będzie czekał, aż go zaszlachtują we śnie. Nie był świnią, bez oporu idącą pod nóż.

Poruszając się jak najostrożniej, by nie wzbudzić żadnych podej­rzeń, odpiął pasek i wyciągnął go ze szlufek. Lepsze więzy uzyskał­by drąc na pasy powłoczkę i prześcieradło, ale przy tej okazji z pewnością zaniepokoiłby Billy'ego. Czekał teraz, trzymając pas w dłoni i udając, że śpi.

Tej nocy wdzięczny był za to, że rozlegające się w pawilonie hałasy wytrącały go ze snu, bowiem minęły pełne dwie godziny, nim Billy poruszył się na swej pryczy, a podczas tych dwóch godzin — mimo lęku o to, co może się stać, jeśli zaśnie -powieki opadały mu kilka razy. Ale noc była niespokojna; śmierć Lowella i Naylera zdenerwowała nawet najtwardszych więźniów. Godziny mijały, wyznaczane krzykiem we śnie-i krzykami na jawie tych, których obudziły krzyki we śnie. Pomimo fizycznego zmęcze­nia Cleve przezwyciężył sen.

Już dawno minęła dwunasta i więzienie prawie całkiem się uspo­koiło, nim Billy wstał z pryczy. Cleve słyszał jego oddech, już nie równy, lecz przerywany. Patrzył przez zmrużone oczy, jak Billy zajmuje swe ulubione miejsce naprzeciw okna. Nie było najmniej­szej wątpliwości, że za chwilę wezwie swego przodka.

Gdy tylko chłopiec zamknął oczy Cleve wstał, odrzucił koc i ześlizgnął się z pryczy. Billy zareagował powoli. Nim w pełni zrozumiał, co się stało, Cleve już pod przeciwległą ścianą celi, rzucił nim o ścianę i przykrył mu usta dłonią.

- To ci się nie uda - syknął. — Nie mam zamiaru dać się załatwić jak Lowell. — Billy walczył, ale Cleve był o wiele silniejszy.

- Nie przybędzie tej nocy - powiedział i spojrzał w rozszerzone oczy chłopca. — Nie przybędzie, bo ty go nie wezwiesz.

Billy walczył wściekle; mocno ugryzł go w dłoń. Cleve instynk­townie cofnął rękę i chłopiec w dwóch krokach dopadł okna, chwy­tając za kratę. Zaczął śpiewać; był to dziwny śpiew, raczej melodyjna recytacja. Twarz miał zalaną łzami, nieoczekiwanymi i niewytłuma­czalnymi. Cleve próbował odciągnąć go od okna.

- Zamknij się! — warknął, ale Billy śpiewał nadal. Uderzył go w twarz otwartą ręką, mocno. - Zamknij się! - powtórzył, lecz chłopiec śpiewał nadal, teraz w innym rytmie. Kolejny cios, i kolej­ny. Lecz śpiew trwał. Powietrze w celi drgnęło, zrobiło się ciemniej. Cienie poruszyły się.

Cleve poczuł panikę. Bez ostrzeżenia zwinął dłoń w pięść i wymierzył chłopcu mocny cios w żołądek . Billy zwinął się i zarobił od dołu w szczękę. Głowa mu odskoczyła i z trza­skiem uderzyła w ceglaną ścianę. Nogi ugięły się pod nim i upadł na podłogę. Wystarczy pogłaskać go po buzi... -pomyślał kiedyś Cleve, i miał rację. Dwa dobre ciosy wystarczyły, żeby się przewrócił.

Rozejrzał się po celi. Cienie znieruchomiały; ale nadal drżały, jak charty czekające na start zająca. Z drżeniem serca przeniósł Bil­ly'ego na pryczę i położył go. Nie dostrzegł żadnych śladów powra­cającej świadomości, ciało było zupełnie bezwładne. Podarł prze­ścieradło i zakneblował chłopca, wciskając mu przedtem w usta kłąb płótna, mający stłumić najmniejszy odgłos. Następnie przywiązał go do pryczy; użył swego paska, paska chłopca i dodatkowych więzów z podartych prześcieradeł. Zabrało mu to kilka minut. Billy zaczął dochodzić do siebie, gdy Cleve wiązał mu nogi. Otworzył oczy; było w nich tylko zdumienie. Po chwili, uświadamiając sobie, w jakiej się znalazł sytuacji, zaczął rzucać głową - nie był w stanie inaczej wyrazić swego niezadowolenia.

- Nie, Billy - szepnął Cleve, przykrywając związane ciało kocem i ukrywając je w ten sposób przed strażnikiem, który w każdej chwili mógł zajrzeć przez judasza. - Tej nocy go nie przywołasz. Powie­działem ci samą prawdę. Chce się wydostać i używa ciebie jako narzędzia ucieczki. - Złapał chłopca za głowę, ujmując dłońmi jego policzki. - On nie jest twoim przyjacielem. Ja nim jestem. Zawsze byłem. - Billy próbował wyrwać głowę z jego uścisku; bez powo­dzenia. Nie trać sił - doradził mu Cleve - mamy przed sobą długą noc.

Zostawił chłopca na pryczy, przeszedł przez celę i usiadł w kucki, opierając się o ścianę. Nie zaśnie aż do świtu, a o świcie, kiedy znikną cienie i będzie mógł myśleć, zastanowi się, jaki wykonać ruch. Na razie był szczęśliwy, że jego prymitywna taktyka zadziałała. Chłopiec przestał walczyć. Najwyraźniej uświadomił sobie, że więzy zaciśnięto zbyt profesjonalnie, by można je było rozluźnić. W celi zapanował spokój. Cleve siedział w kucki

w plamie padającego z okna światła, chłopiec leżał w mroku, oddy­chając cicho przez nos. Cleve spojrzał na zegarek. Za sześć pierwsza. Ile czasu dzieliło go od świtu? Nie wiedział. Co najmniej pięć godzin. Podniósł głowę i spojrzał w światło.

Światło go zahipnotyzowało. Minuty płynęły, powoli lecz bez przerwy, a światło trwało, niezmienne. Czasami korytarzem przechodził strażnik i Billy, słysząc jego kroki, znów zaczynał się szarpać. Lecz nikt nie zajrzał do celi. Obu więźniów pozostawiono ich myślom - Cleve zastanawiał się, czy nadejdzie kiedyś czas, gdy uwolni się od prześladującego go cienia, Billy myślał o tym, o czym myślą związane potwory. A minuty ciemnej nocy płynęły niezmien­nie, jedna za drugą, jak idące gęsiego grzeczne dzieci, a kiedy przeszło ich sześćdziesiąt, nazywano to godziną. I świt zbliżał się o tę godzinę, prawda? Lecz o godzinę zbliżała się także śmierć i najprawdopodob­niej koniec świata; na dźwięk trąb, o których z taką miłością wspomi­nał Biskup, leżący pod trawą zmarli wstaną świeży jak świeży chlebek i staną twarzą w twarz ze swym Stwórcą. Siedząc tak sobie w kucki, słuchając oddechu Billy'ego, patrząc na odbijające się w szkle światło i dalej, w samo światło, Cleve zorientował się bez najmniejszych wątpliwości, że - nawet jeśli uda mu się wydostać z tej pułapki -wydostanie się z niej tylko na jakiś czas; że ta długa noc, jej minuty, jej godziny, są tylko wstępem do dłuższego czuwania. Omal nie popadł w ostateczną rozpacz i upadł na duchu tak dalece, że stracił szansę, by kiedykolwiek udało mu się powstać. Zapłakał. To jest prawdziwy świat. Pozbawiony radości, światła i nadziei i nawet bez strachu, bowiem boją się tylko ci, którzy mogą utracić to, o czym marzą. Spojrzał w okno, w światło, i jego myśli stały się jeszcze czarniejsze. Zapomniał o pryczy i o leżącym na niej chłopcu. Zapo­mniał o tym, że zdrętwiały mu nogi. Gdyby starczyło mu czasu, mógłby nawet zapomnieć o konieczności oddychania, ale z rozmy­ślań wyrwał go zapach moczu.

Spojrzał na pryczę. Leżący na niej chłopiec właśnie opróżniał pęcherz, lecz był to tylko objaw czegoś zupełnie innego. Leżący pod kocem Billy poruszał się na kilka sposobów na które pęta nie powinny mu pozwolić. Cleve potrzebował kilku sekund, by oprzy­tomnieć i kilku kolejnych, by zdać sobie sprawę, co się właściwie dzieje. Zaczęła się przemiana.

Próbował wstać, ale nogi miał zupełnie zdrętwiałe od zbyt długiego siedzenia w kucki. Niemal upadł; machnął rozpaczliwie rękami i zdołał złapać się krzesła. Nie potrafił oderwać wzroku od ciemności, otaczającej dolną pryczę. Coś poruszało się tam coraz szybciej i w coraz bardziej skomplikowany sposób. Koc zsunął się na podłogę. Leżące pod nim ciało Billy'ego zmieniło się już nie do poznania; zmieniało się według tej samej zasady jak przedtem, ale odwrotnie. Materia gromadziła się wokół ciała w brzę­czących chmurach, zbierając się w potworne formy. Powstawały z niej członki i organy; zęby jak igły wyrastały z wielkiej i stale rosnącej głowy. Cleve błagał Billy'ego, by przestał, lecz z każdym oddechem w chłopcu było mniej człowieka, którego można było błagać. Siły, której mu brakowało, bestia miała w nadmiarze: niemal wszystkie więzy zostały już zerwane i teraz, na oczach Cleve'a, pękły ostatnie; bestia uwolniła się i sturlała z pryczy na podłogę.

Cofnął się pod drzwi nie spuszczając wzroku ze zmienionego Billy'ego. Przypomniał sobie, jak strasznie jego matka bała się skorków i dostrzegł w Billyrn coś z tego owada; przypominał go w tym, jak odchylał się do tyłu, przebierał nóżkami i ukazywał szczegóły tułowia. Lecz była to jedyna analogia do czegoś zwykłego i znanego. Z głowy wyrastały języki, zastępujące powieki przy czy­szczeniu oczu, przesuwające się bez przerwy po zębach, z ciekną­cych dziur, których były pełne, dobywał się odór kloaki. Jednak nawet teraz widać było coś ludzkiego i uwięzionego w bestii, a ślad ten powiększał tylko wrażenie potworności. Widząc jeżące się na tym ciele ostrza i haki Cleve przypomniał sobie przeraźliwy, coraz głośniejszy krzyk Lowella i poczuł, jak nabrzmiewa mu gardło go­towe wydać z siebie podobny dźwięk, jeśli tylko bestia zwróci się w jego kierunku.

Lecz Billy miał inne zamiary. Poszedł - straszliwie przebierając kończynami - do okna, uwiesił się na parapecie i przytulił do szyby jak pijawka. Ta jego pieśń nie przypominała poprzedniej, lecz Cleve nie miał wątpliwości, że to także jest przywołanie. Odwrócił się i zaczął walić w drzwi; miał nadzieję, że Billy będzie zbyt zajęty słaniem wezwania, by napaść nań nim przybędzie pomoc.

- Szybko! Na miłość boską, szybko! - Cleve wrzeszczał tak głośno, jak tylko pozwalało mu zmęczenie. Raz obejrzał się przez ramię w strachu, że Billy już się zbliża. Lecz nie, ciągle tkwił przy oknie, choć jego pieśń niemal ucichła. Nie potrzebował jej już. W celi niepodzielnie rządziła ciem­ność.

Przerażony, Cleve znów zaczął bębnić w drzwi. Ktoś biegł już po korytarzu, z sąsiednich cel dobiegały krzyki.

- Jezu Chryste, pomóżcie! - wrzasnął. Na karku czuł mróz. Nie potrzebował się odwracać by wiedzieć, co się dzieje za jego plecami. Cień rósł, ściana znika­ła, a na jej miejsce pojawiało się miasto i jego mieszkańcy. Tait też tam był. Czuło się jego obecność, wielką, mroczną. Tait — morderca dzieci. Tait - stwór z cienia Tait - mistrz przemiany. Cleve walił w drzwi, aż dłonie zaczęły mu krwawić. Od wolności dzieliły go centymetry wielkości kontynentu. Czy nadbiegali? Czy już nadbiegali? Chłód uderzył go w plecy jak cios. Zobaczył, jak drżące błękitne światło wywołuje jego cień na drzwiach, poczuł zapach piasku i krwi. I nagle usłyszał głos. Nie chłopca, lecz jego dziadka. Edgara St. Clair Taita. Byt tu człowiek, który nazwał się pomiotem Szatana; słysząc jego obrzydliwy głos Cleve uwierzył i w piekło, i w pana piekieł, uwierzył, że sam jest już na łasce Szatana, że właśnie doświadcza jego cudów.

- Jesteś zbyt dociekliwy - powiedział Edgar. - Pora do łóżka. Cleve nie chciał się odwrócić. Jego ostatnią świadomą myślą było, że powinien się odwrócić i spojrzeć na mówiącego, ale nie chce. Lecz jego wola nie należała już do niego; Tait wsadził mu palce w mózg i grzebał w nim. Cleve odwrócił się. Spojrzał.

Wisielec stał tu, w celi. Nie jako potwór, z galaretowatą, nieforemną twarzą. Był tu we własnym ciele, ubrany - nie bez pewnego wdzięku - w garnitur z zeszłej epoki. Twarz miał przystojną: szero­kie czoło, nieruchomy wzrok. Na ręce, którą głaskał Billy'ego po schylonej głowie, jak wiernego psa, ciągle nosił obrączkę.

- Czas umierać, panie Smith - powiedział.

Za drzwiami, na korytarzu, Cleve słyszał krzyki Devlina. Nie mógł nabrać powietrza i odpowiedzieć mu. Czy rzeczywiście w za­mku obracał się klucz, czy też było to złudzenie, wyprodukowane przez jego mózg celem uspokojenia panicznego strachu?

W maleńkiej celi powiał wiatr. Przewrócił krzesło i stół, podniósł prześcieradła, frunące jak duchy dzieci. I zabrał ze sobą Taita, a ra­zem z nim chłopca; wessał ich w malejące w perspektywie miasto.

- Pan idzie z nami - rozkazał Tait. Twarz zaczęła mu się rozpły­wać. - Potrzebujemy pana, pańskiej duszy i ciała, panie Smith. Pan jest nasz.

- Nie! - krzyknął Cleve w twarz swego kata. Próżnia wyrywała mu palce, wyciskała oczy z czaszki. — Ja nie... Za jego plecami zazgrzytały drzwi.

- Nie pójdę, słyszysz?

Drzwi do celi otworzyły się nagle, pchnęły go w wir mgły i pia­sku, wciągający Taita i jego wnuka. Omal nie znikł wraz z nimi, lecz jakaś dłoń złapała go za koszulkę i odciągnęła od krawędzi przepaści, już niemal nieprzytomnego.

Gdzieś, daleko, Devlin roześmiał się jak hiena. Stracił zmysły,

Ocknął się we śnie... i w mieście. Ocknął się pamiętając to, co wydarzyło się tuż przed utratą świadomości: histerię De­vlina, rękę, która powstrzymała jego upadek, gdy wir wciągnął dwie postaci. Najwyraźniej udał się w ich ślady, niezdolny powstrzy­mać mózg, który przestał działać, od przemierzania po raz kolejny drogi do metropolis morderców. Lecz Tait jeszcze nie wygrał. Obec­ność w mieście ciągle się Cleve'owi tylko śniła. Jego cielesne „ja" pozostawało w Pantonville; świadomość tego faktu kierowała każ­dym jego krokiem.

Nasłuchiwał wiatru. Wiatr był, jak zawsze, wymowny; w każdym powiewie wraz z piaskiem niosły się głosy i nigdy, nigdy, nawet gdy wiatr zamierał nie nikły całkowicie. Roz­poznał wśród nich krzyk. W niemym mieście ten krzyk był jak szok, wygonił szczury z nor i ptaki z ich siedzib na jakimś dalekim placy­ku.

Zaciekawiony, Cleve poszedł za tym krzykiem, który zostawił w powietrzu niemal widzialne echo. Spiesząc pustymi ulicami usły­szał dalsze krzyki; mężczyźni i kobiety pojawiali się w drzwiach i oknach swych cel. Tyle twarzy, a każda inna; ku rozczarowaniu fizjonomisty nie było w nich niczego podobnego. Morderstwo ma tyle twarzy, co towarzyszących mu okoliczności. Jedyną wspólną cechą jest jego "obrzydliwość, rozpacz umysłów zamkniętych na wieki w miejscu zbrodni. Przyglądał się ludziom i zajęło go to wy­starczająco, by nie zorientował się, dokąd prowadzą go krzyki. Nagle znalazł się w getcie, do którego trafił już wcześniej, za dziewczynką.

Wyszedł zza rogu i przy końcu ślepej alejki, którą widział wcześniej (mur, okno, za oknem zakrwawiona cela) dostrzegł Billy'ego, wijącego się w piasku u stóp Taita. Chłopiec był na pół sobą, a na pół bestią, w którą zmienił się na oczach Cleve'a. Jedna, lepsza, jego część wiła się, szukając wyzwolenia od drugiej; bez rezultatu. W jednej chwili pojawiało się ciało chłopca, blade, kruche, by w następnej porwały je fale przemian. Czyż właśnie w tej sekun­dzie nie pojawiło się ramię, pochłonięte w następnej, nim mogło wykształcić palce? Czyż wśród morza jęzorów nie mignęła nagle ludzka twarz? Przemiany nie podlegały analizie, gdy tylko udało się skupić uwagę na czymś znajomym, to coś natychmiast znikało.

Tait obserwował walkę toczącą się u jego stóp. Później podniósł głowę i wyszczerzył na Cleve'a zęby. Tego popisu mógłby mu pozazdrościć rekin.

- Nie wierzył mi, panie Smith - powiedział potwór - i przyszedł szukać celi.

Wijąca się postać wykształciła usta i wydała ostry krzyk, pełen bólu i przerażenia.

- A teraz chce przede mną uciec - mówił Tait. - Pan zasiał w nim te wątpliwości. On musi ponieść konsekwencje. -Wymierzył drżący palec w Cleve'a i w chwili, gdy palec się podnosił ciało starca stało się wytłaczaną skórą. - Przyszedł pan tam, gdzie; pana nie proszono. Proszę spojrzeć, jakie spowodował pan cierpienie.

Tait kopnął to coś u swych stóp. Coś przewróciło się na grzbiet, wymiotując.

- On mnie potrzebuje - mówił dalej Tait. - Czy nie starcza panu rozsądku, by to dostrzec? Beze mnie jest zgubiony.

Cleve nie odpowiedział wisielcowi. Zwrócił się do potwora, leżącego mu u stóp.

- Billy - powiedział, wzywając zagubionego w przemianach chłopca.

- Jest zgubiony - odpowiedział mu Tait.

- Billy - powtórzył Cleve. - Posłuchaj mnie...

- On już nie wróci. Pan to tylko śni. On tu jest we własnym ciele.

- Billy. Czy mnie słyszysz? To ja, to Cleve.

Miał wrażenie, że przemiany na mgnienie oka ustały, jakby ktoś słuchał jego słów. Cleve powtarzał imię chłopca, raz po raz.

To pierwsze, czego uczy się ludzkie dziecko: musi umieć się jakoś nazwać. Jeśli chłopak był w stanie zareagować na cokolwiek, z pew­nością zareaguje na swoje imię.

- Billy... Billy... - przy drugim słowie stwór przetoczył się. Tait zaczął zdradzać objawy niepokoju. Nie promieniował już taką pewnością siebie. Jego ciało ciemniało, głowa stawała się coraz bardzie okrągła. Cleve próbował nie zwracać uwagi na drobne zmia­ny w jego anatomii i skoncentrować się całkowicie na przywołaniu Billy'ego. Powtarzanie imienia najwyraźniej przynosiło skutek, be­stia przegrywała. Z każdą chwilą pojawiało się więcej chłopca. Wy­glądał żałośnie: skóra i kości na czarnym piasku. Lecz twarz miał już prawie swoją i już patrzył na Cleve'a.

-Billy...

Chłopiec skinął głową. Pot przykleił mu włosy do czoła, drżał.

- Czy wiesz, gdzie jesteś? Kim jesteś?

Zrazu mogło się wydawać, że Billy nic nie pojmuje. Lecz po chwili - stopniowo - w jego oczach pojawiło się zrozumienie, a wraz z nim paniczny strach przed mężczyzną, który nad nim stał.

Cleve spojrzał na Taita. Przez kilka sekund, podczas których patrzył w dół, z jego twarzy i górnej części ciała' znikły niemal wszystkie ludzkie cechy, objawiając zepsucie znacznie głębsze niż zepsucie jego wnuka. Billy spojrzał na niego przez ramię, do góry, jak zbity pies.

- Należysz do mnie - stwierdził Tait, zaledwie zdolny wypowie­dzieć te kilka słów. Billy dostrzegł członki, które wystrzeliły by go pochwycić i próbował wstać, uciekać; lecz było już na to za późno. Cleve dostrzegł jak jeden z nich formuje ostry hak, jak owija się wokół szyi chłopca, jak go przyciąga. Z poderżniętej gardzieli try­snęła krew, a wraz z nią w powietrze wzbił się syk uciekającego powietrza.

Krzyknął.

- Do mnie - głos Taita zmienił się w bełkot.

Nagle wąski zaułek wypełnił się światłem; chłopiec, Tait i miasto zaczęły blednąc. Cleve próbował trzymać się miasta, lecz ono przed nim uciekało. Na jego miejscu pojawiła się inna, solidna rzeczywi­stość: blask, twarz (twarze?) i głos, przywołujący go z jednego ab­surdu w drugi.

Doktor położył mu dłoń na czole. Wydawała się miękka.

- O czym pan do cholery śnił? - zapytał. Co za idiota!

Billy znikł.

Ze wszystkich tajemnic, wobec których stanęli naczelnik - i Devlin, i inni strażnicy, którzy tej nocy znaleźli się w celi B.3.20 -najdziwniejszą było zniknięcie Williama Taita z zamkniętej, niena­ruszonej celi. Nie pozostawił po sobie ani śladu. O scenie, która wprawiła Devlina w szaleńczy śmiech, nie powiedziano ani słowa;

łatwiej było uwierzyć, że wszyscy padli ofiarą tego samego złudze­nia, niż że wszyscy widzieli tę samą rzeczywistość. Gdy Cleve spróbował opowiedzieć, co się zdarzyło tej nocy, i kilku poprze­dnich, jego opowieść - często przerywana milczeniem i wybuchami płaczu - spotkała się z udawanym zrozumieniem i wymianą znaczą­cych spojrzeń. Opowiadał ją jednak kilkakrotnie - mimo tego, jak go potraktowano - a oni, niewątpliwie szukając w bredzeniu szaleńca jakiejś wskazówki dotyczącej czarnoksięskiego wyczynu Billy'ego - zapisywali każde słowo. Kiedy okazało się, że nie ma w tym nic pomocnego w śledztwie, zaczęli tracić cierpliwość. Współczucie zastąpiły groźby. Pytali, a z każdym pytaniem krzyczeli głośniej, gdzie się podział Billy. Odpowiadał im tak, jak umiał.

- W mieście. Rozumiecie, jest mordercą.

- A ciało? - pytał szef. - Jak przypuszczasz, gdzie jest jego ciało? Cleve nie wiedział, i przyznał się do swej niewiedzy. Dopiero

znacznie później, dokładnie mówiąc w cztery dni później, kiedy stał

przy oknie patrząc, jak ogrodnicy idą między pawilonami niosąc

sadzonki, przypomniał sobie o trawniku.

Znalazł Mayflowera, który wrócił do pawilonu B na miejsce

Devlina i zdradził mu myśl, która go naszła.

- Jest w grobie - powiedział. - Jest z dziadkiem. Dym i cień. Pod osłoną nocy wykopali trumnę; z kijów i brezentu wznie­śli zasłonę, która miała zabezpieczyć ich przed wścibskim okiem ciekawskich. Lampy, jasne jak słońce lecz nie ciepłe, oświetlały pracę zespołu ludzi, który na ochotnika zgłosił się do ekshumacji. Odpowiedź, jakiej udzielił Cleve na tę zagadkę, spotkała

się z ogólnym niedowierzaniem lecz, w przypadku tak niewyjaśnio­nym, chwytano się już każdego rozwiązania. Dlatego zgromadzono się tu, przy anonimowym grobie, dlatego przerzucono ziemię, wy­glądającą na nieruszaną od pięćdziesięciu lat; naczelnik, przedstawi­ciele Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, patolodzy i Devlin. Jeden z lekarzy, pewien, że straszne iluzje Cleve'a znikną gdy ten obejrzy zawartość trumny i naocznie przekona się o swym błędzie, wytłuma­czył naczelnikowi, że należy go dopuścić do ekshumacji.

Kiedy otworzyli trumnę Edgara Claire Taita, tylko Cleve nie był zaskoczony. Znaleźli tam ciało mordercy - być może wróciło do trumny dymem? - ani całkiem ludzkie, ani cał­kiem potworne i, jak mówił Biskup, zachowane jak po egzekucji. Dzieliło miejsce z Billy Taitem; nagim, leżącym w objęciach dziad­ka. Niesamowita kończyna Taita wciąż okręcona była wokół szyi chłopca, a ściany trumny pociemniały od zakrzepłej krwi. Lecz twarz Billego pozostała niezmieniona. „Wygląda jak lalka" - powiedział jeden z lekarzy. Cleve pragnął odpowiedzieć, że żadna lalka nie ma na policzkach takich śladów łez, nie ma w oczach takiego wyrazu rozpaczy, lecz ta myśl nie chciała przekształcić się w słowa.

Trzy miesiące później Cleve został warunkowo zwolniony z więzienia na podstawie specjalnego orzeczenia sądu apelacyjnego, po odsiedzeniu zaledwie dwóch trzecich kary. Po pół roku powrócił do wykonywania jedynego zawodu, jaki znał. Miał nadzieję, że sny go opuszczą, lecz byłą ona krótkotrwała. Miasto nadal w nim tkwiło - teraz, kiedy odszedł Billy, którego umysł otworzył drzwi, trudniej było do niego dotrzeć i jego obraz nie był już tak ostry, lecz strach, jaki budziło, dręczył go nadal.

Czasami sny ustępowały niemal całkowicie tylko po to, by powrócić później ze wzmożoną siłą. Dopiero po kilku miesiącach Cleve zrozumiał wzór tych wahań. To ludzie sprowa­dzał i na niego sny. Gdy tylko spotykał kogoś myślącego o morder­stwie, pojawiało się miasto. A takich ludzi spotykał często. W miarę, jak coraz lepiej odbierał ich intencje, coraz większą trudność spra­wiało mu nawet wychodzenie na ulicę. Byli wszędzie, ci potencjalni mordercy; doskonale ubrani, pogodni ludzie szli chodnikami i idąc wyobrażali sobie śmierć pracowników i żon, gwiazd seriali telewi­zyjnych i niedbałych krawców. Cały świat myślał o morderstwie i Cleve nie potrafił znieść jego myśli.

Od tego ciężaru wyzwalała go tylko heroina. Cleve rzadko przyj­mował heroinę dożylnie, lecz teraz narkotyk stawał się dla niego rajem na ziemi. Był to jednak drogi nałóg; raptownie kurczący się krąg odbiorców nie miał szans go finansować. I wtedy pewien czło­wiek nazwiskiem Grimm, także narkoman, z taką pasją uciekający od rzeczywistości, że zdolny zaprawić się zsiadłym mlekiem, zasu­gerował, iż Cleve powinien znaleźć robotę za pieniądze, które by go usatysfakcjonowały. Wydawało się to dobrym pomysłem. Zaaranżo­wano spotkanie, złożono propozycję. Forsa okazała się tak wielka, że nie sposób było ją odrzucić gdy potrzebowało się pieniędzy. Chodziło, oczywiście, o morderstwo.

Nie ma tu gości, tylko przyszli obywatele. Ktoś kiedyś mu to powiedział, chociaż Cleve nie był już całkiem pewien, kto. Wierzył w proroctwa. Jeśli nie popełni morderstwa teraz, z pewnością popeł­ni je później.

I chociaż szczegóły morderstwa, którego podjął się dokonać, były mu strasznie znajome, nie przewidział nieszczęśliwego zbiegu oko­liczności. Okoliczności sprawiły, że musiał uciekać z miejsca zbro­dni boso, musiał biec po chodnikach i po asfalcie, i kiedy wreszcie policja osaczyła go i zastrzeliła, stopy pokryte miał krwią. W ten sposób przygotował się wreszcie do marszu uliczkami miasta -dokładnie tak, jak w snach.

Czekał już na niego pokój, w którym zabił i Cleve mieszkał w nim, przez kilka miesięcy, kryjąc się przed tymi, którzy pojawiali się na uliczkach. Zakładał, że czas mijał i tu, bo rosła mu broda. Sen jednak przychodził rzadko, a dzień - nigdy. Po pewnym czasie odważył się w końcu stawić czoła wiatrowi i motylom, i poszedł na granicę mia­sta, gdzie domy stykały się z pustynią. Poszedł tam nie po to, by obserwować wydmy, lecz by słuchać głosów, zawsze obecnych, wznoszących się i opadających jak wycie szakali lub dzieci.

Stał tam przez dłuższy czas i wiatr zmawiał się z pustynią, chcąc go zasypać. Lecz owoce czuwania nie rozczarowały go. Bowiem pewnego dnia (a może pewnego roku) zobaczył mężczyznę, który przeszedł obok niego, rzucił na ziemię strzelbę i poszedł w pustynię, podskakując, zataczając się, tańcząc o kulach. Otoczyli go ze śmie­chem. Poszedł z nimi ze śmiechem. I choć odległość i wiatr zatarły obraz, Cleve był pewien, że widział jak mężczyzna zostaje podnie­siony, jak ktoś inny bierze na plecy chłopca, jeszcze ktoś tuli w ra­mionach niemowlę, aż wreszcie, niemal niedosłyszalny, rozległ się krzyk człowieka, który ożył. Dopiero wtedy Cleve odszedł, zadowo­lony, wiedząc nareszcie, jak grzech (i on) pojawili się na świecie.

Clive Barker

Wybrzeże Amen

- Miejsce to wzbudza radość w mej pogańskiej duszy - oznajmił Beisho Fie, zwracając się do Rutaluki; obaj schodzili stromymi, krętymi uliczkami Joom w stronę przystani. - Choć zapewne nawet to miasto nie jest całkowicie pozbawione bo­gów, z pewnością gdzieś w okolicy znalazłby się naiwny idiota, na klęczkach proszący niebiosa o łaskę. Nie widzę jednak żadnej dzwonnicy ani nie słyszę wezwania do modłów, może więc wiara w bogów została oficjalnie zakazana?

- To idiotyczne - zauważył Rutaluka, znany powszechnie jako Ruty.

- Nie bardziej idiotyczne niż dziecinna wiara w to, że istnieją bogowie, obserwujący nas w każdej chwili naszego życia - odparł Beisho, zsuwając z wydatnego nosa okulary. Mrużąc oczy spojrzał w dół ku fioletowoczamym wodom jeziora. — Czasami we dwóch rozmawiamy o różnych rzeczach. Wolałbym, aby nikt inny ich nie usłyszał, a już na pewno nie jacyś rozplotkowani bogowie.

- Jakich rzeczach? - chciał wiedzieć Ruty. Był niższym, bar­dziej przysadzistym z dwóch wędrowców. Przy Fiem wyglądał jak muł przy czystej krwi rumaku, niczym papuga obok bociana. Już dawno nauczył si$ maszerować tyłem, wyprzedzając o krok swego kompana po to, by móc obserwować twarz Beishy, nie wykręcając sobie karku. - O czym niby rozmawialiśmy?

- Ty mi to powiedz - mruknął Beisho.

- No... oczywiście o jedzeniu - zgadywał Ruty. Jego biodra i pośladki świadczyły wyraźnie o upodobaniu, jakie żywił do sło­dyczy i świńskiego mięsa. - O stanie naszych butów - ciągnął dalej. - I o cielesnych żądzach.

- Ach...

Ruty uśmiechnął się, na jego okrągłej twarzy pojawił się istny wąwóz dołeczków. A zatem to był czuły punkt Beishy Uwień­czonego.

- Wolałbyś, by nikt nie wiedział, że twój osprzęt przechyla się w lewo - stwierdził. - O to chodziło?

Beisho zmierzył swego kompana wrogim spojrzeniem.

- Rutaluko... - zaczął.

- Ile razy mam ci powtarzać, żebyś mnie tak nie nazywał?

- A zatem nie wypominaj mi już więcej kąta mojej erekcji -odparował Beisha. -Wyznałem ci to w bardzo intymnej chwili.

Istotnie chwila była nader intymna. Tkwili razem zamknięci w klozecie, należącym do margrabiny Cataglii, która zmuszona do spłaty karcianych długów zaprosiła ich do swego zamku, aby ukradli - za stosowną opłatą - należącą do jej męża kolekcję waz, ozdobionych erotycznymi rysunkami. Na nieszczęście mał­żonek zbyt wcześnie wrócił z wyścigów psów i margrabina, zawsze przejawiająca skłonność do niestosownych dowcipów, zamknęła Beishę i Ruty'ego w toalecie, po czym przystąpiła do rozpraszania podejrzeń męża (woń wody kolońskiej Beishy na­dal wisiała w powietrzu niczym śmiech na stypie), udostępniając mu swoje ciało we wszelkich możliwych pozycjach. Gdy zza drzwi zaczęły dobiegać odgłosy, towarzyszące kopulacji, pręt Beishy nabrzmiał w fałdach pantalonów i w odpowiedzi na zdu­mione spojrzenie przyjaciela jego właściciel wyznał szeptem, że narząd ów zawsze przejawiał skłonność do przechylania się na lewo.

Eskapada owa zakończyła się lepiej, niż zapowiadało to nie­przyjemne toaletowe interiudium. Gdy mąż, wyczerpany gwał­townym wysiłkiem, zapadł w sen, wielmożna pani wyprowadzi­ła złodziei wraz z ich łupem z zamku. Następnie sprzedali pięć waz (z których jedna przedstawiała akty, do których nie zniżyła­by się nawet margrabina, ogarnięta największą desperacją), zy­skując całkiem niezły zarobek. Lecz nawet największe zarobki szybko topnieją, o ile nie zostaną mądrze zainwestowane bądź zaoszczędzone, dwójka zaś przyjaciół miała zbyt mało cierpli­wości na to pierwsze i zbyt wiele kosztownych zachcianek na drugie. W ciągu paru dni wydali wszystko na wino, kobiety i śpiew, pozostając niemal bez grosza.

- Autor - oto, czego mi trzeba - oznajmił Beisho. - Ktoś, kto chciałby przetłumaczyć swoje dzieła.

- Wątpię, abyś znalazł w tej okolicy jakichkolwiek pisarzy -odparł Ruty. - To miasto rybaków.

- Rybacy także opowiadają historie - zauważył Beisho.

- Owszem — odrzekł Ruty. — Ale jak często je zapisują? Beisho nie zdołał odpowiedzieć, w tym momencie bowiem uwa­gę obu wędrowców przykuło ciche szlochanie w zasypanej śmieciami uliczce po lewej.

- To jakaś kobieta. Płacze - zauważył Beisho.

- I co z tego?

- A to, że jej płacz stanowi pierwszą oznakę głębszych uczuć, na jaką natknęliśmy się w tej przeklętej dziurze. Powinniśmy sprawdzić, co się stało.

Ruty wzruszył ramionami.

- Jak sobie życzysz - rzekł. - Ty idź. Ja zaczekam tutaj. Beisho skręcał już w wąski zaułek, pozostawiając swego to­warzysza obserwującego leniwie dobrych ludzi z Joom, wędru­jących w górę i w dół wzgórza. Kiepskie miejsce na poszukiwa­nie piękna, uznał Ruty. Może to wysiłek konieczny do pokona­nia stromego zbocza sprawiał, że obywatele miasta mieli tak puste, bezmyślne twarze? Albo też - co bardziej prawdopodobne - przyczyną był fakt, iż każdy posiłek serwowany w Joom skła­dał się głównie z łusek, płetw i martwych szklistych oczu.

Ruty obejrzał się za swym przyjacielem i ujrzał, iż Beisho stoi obok jednej z ładniejszych kobiet miasta, płaczącej na progu.

- Co się stało? - pytał właśnie.

Kobieta uniosła ku niemu wielkie, srebrzyste, zrozpaczone oczy.

- Czy my się znamy? - spytała.

- Jestem Beisho Fie. Param się poezją, nożownictwem i za­klinaniem dzikich psów.

- Cóż, mnie na nic się nie przydasz - odparła kobieta. - Nie potrzebuję wierszy...

- A czego potrzebujesz?

- Chyba że pieśni pogrzebowej. - Do jej oczu ponownie napłynęły łzy. - O tak, pieśni pogrzebowej, pamięci mojego ukochanego brata.

- Czy on umarł? Potrząsnęła głową.

- Umiera?

Tym razem przytaknęła, wskazując w stronę jeziora.

- Topi się? - naciskał Beisho.

- Został pożarty - odparła kobieta. - Tkwi w brzuchu jakiejś ryby.

- Twierdziłaś jednak, że wciąż żyje.

- Jesteśmy bliźniakami - wyjaśniła. - Nasze umysły są... złączone. Wiedziałabym, gdyby umarł.

- To straszne - mruknął Beisho. - Straszne.

- Co takiego? - spytał Ruty. Znudzony obserwowaniem ry­biej defilady, podszedł do nich, aby dowiedzieć się, skąd te płacze.

-Ta dama...

- Nazywam się Leauqueau - wtrąciła.

- Brat Leauqueau został pożarty przez rybę.

- Co za nieszczęście - stwierdził Ruty. - Byłże karłem czy spotkał tak wielką rybę?

- W głębinach kryją się najdziwniejsze stworzenia - odparła Leauqueau, spoglądając w stronę obsydianowych wód jeziora. -Nie wszystkie z nich to ryby.

- Och? - Ruty wyraźnie się zainteresował. Od wielu lat spisywał bestiariusz, katalog wszelkich gatunków fauny, żyjących w Kolo­niach. Być może, w chłodnych falach jeziora kryło się nieznane zwierzę, oczekujące na swego odkrywcę, który nada mu imię. - Powinniśmy odnaleźć tego ludożercę i uratować pani brata.

- Zrobimy tak - odparł bezzwłocznie Beisho. - Na nieszczę­ście jednak nie mamy łodzi.

- Zatem wynajmiemy jakąś.

- Nie mamy też pieniędzy.

- Ja mam - wtrąciła natychmiast Leauqueau.

- Jak jednak znajdziemy tego stwora? - zaprotestował Beisho. - To wielkie jezioro.

- Może nam się nie udać - przyznał Ruty - ale wolę spędzić dzień na łowieniu ryb niż na próbach znalezienia jakiegoś pis­maka...

- Pismaka? - spytała Leauqueau. - Zatem przywiódł was tu szczęśliwy los. Mój brat jest poetą.

- Ach tak? - spytał Beisho, udając obojętność.

- Czy jego dzieła zostały już przełożone? - dopytywał się Ruty. - Jedynie Fie Uwieńczony potrafi tego dokonać, za bardzo skromną opłatą.

Leauqueau spojrzała na Beishę swymi srebrnymi oczami.

- Chyba bogowie postanowili, by nasze drogi się skrzyżowa­ły - rzekła.

- Czyżby w Joom mieszkali jacyś bogowie? - chciał się do­wiedzieć Ruty.

- Do tej pory w to nie wierzyłam - odparła Leauqueau. Ruty roześmiał się.

- Sam widzisz. Ona sądzi, że stanowisz dowód na coś, czemu sam zaprzeczasz.

- Sofistyka — warknął Beisho.

- Zatem zajmijmy się bardziej praktycznymi sprawami - po­wiedział Ruty. — Moja pani, jeśli tylko zapewnisz stosowne fun­dusze, natychmiast pospieszę na przystań i wynajmę nam łódź.

- Nie wspominaj tylko nikomu, co zamierzamy - ostrzegła, podając mu kilka monet. - Tutejsi marynarze są przesądni.

- A zatem to głupcy - stwierdził Beisho. - Znajdziemy twoje­go brata bez pomocy bogów. Potem zaś zamienię jego rymy w żywe srebro w tuzinie nowych języków i wszyscy będziemy szczęśliwi.

- Skąd wiesz, że twój brat zniknął w jeziorze? - spytał Beisho po drodze do portu. - Może został pożarty przez Steliamaka? Widziałem kilka z nich, krążących po okolicy.

- Wiem, że to jezioro - odparła. - Miał na jego punkcie obsesję.

- Dlaczego?'

- Z powodu Quiddity.

- Quiddity? - Słowo to rzadko wymawiano w blasku dnia.

- Słyszałeś o nim?

- Oczywiście. Czy istnieje jakakolwiek kultura, w której lu­dzie nie słyszeliby o wielkim morzu snów? Ależ zaledwie parę miesięcy temu spotkaliśmy pewnego człeka, który twierdził, że był kiedyś latarnikiem na jego wybrzeżach. Jednakże dzieli nas od niego co najmniej tysiąc mil.

- Więcej, znacznie więcej...

- Jak zatem...?

- Tu, w Joom, mamy pewną legendę. Legendę , w którą mój brat wierzył całą duszą. - Po tych słowach zamilkła.

- Zamierzasz mija opowiedzieć? - spytał Fie. Leauqueau zniżyła głos do szeptu.

- Powiada się, że w pewnych porach roku wody morza snów wędrując podziemnymi kanałami trafiają do tego jeziora - od­parła.

Beisho gwizdnął cicho.

- Niezła opowieść - rzekł.

- To jeszcze nie wszystko - dodała. - Legenda głosi, iż my wszyscy jesteśmy potomkami śniących, wyrzuconych przez fale na brzeg, przybyszów z innych krain istnienia.

- Sapas Humana?

- Właśnie.

- To lepsze niż wiara, że pochodzimy od bogów - zauważył Beisho. - A ty wierzysz w to?

- Owszem - przez wzgląd na brata.

- To już jakiś powód.

Ruty wspinał się w ich stronę stromą dróżką. Jego twarz miała ponury wyraz.

- Cóż, coś dla nas znalazłem - rzekł. - Przynajmniej pływa. To najlepsze, co mogę powiedzieć.

Poszli w ślad za nim do przystani. Po drodze wyjaśnił im, że część rybaków odmówiła wynajęcia łodzi, inni natomiast za swe usługi zażądali absurdalnie wysokiej zapłaty. Tylko jeden kapi­tan zgodził się zabrać ich na jezioro za tak śmieszną sumę.

- Nazywa się Flimchen - stwierdził Ruty. - I przypuszczam, że jest na wpół szalony.

- Czemu tak myślisz? — zainteresował się Beisho.

- Sam osądź. - Ruty odsunął się, ukazując Beishy i Leauqueau wynajętą przez siebie łódź i jej właściciela.

Trudno byłoby stwierdzić, które z nich znajdowało się w gorszym stanie. Oboje oglądali już zbyt wiele burz, przeszli zbyt wiele wypadków i napraw, oboje już dawno osiągnęli stan nasy­cenia - jedno wodą, drugie, sądząc po jego spojrzeniu, czymś nieco silniejszym.

- Nie spodziewajcie się zwrotu pieniędzy - rzucił siwy mary­narz, stojący na oślizgłych deskach pokładu. - Nie obchodzi mnie, czy płyniecie, czy też nie, i tak zatrzymam zapłatę. -Poklepał się po kieszeni. - Możecie iść w diabły.

- Nadal chcesz płynąć? - spytał Ruty.

- Oczywiście - odparł Fie, nie próbując nawet zbliżyć się do łodzi.

- Wy dwaj możecie płynąć ze mną - odparł Flimchen. - Ale nie wasza... pasażerka. - Dziabnął palcem w stronę Leauqueau. Beisho zauważył zdarte, zaschnięte skórki wokół paznokci męż­czyzny.

- Czy to jakieś żeglarskie zwyczaje? - chciał wiedzieć Beisho.

- Nie - odparł rybak. - Boję się tylko przedstawicielek jej płci, bowiem cała szóstka moich braci zmarła w ramionach kobiety.

- Tej samej? - spytał zdumiony Ruty.

- Nic więcej nie powiem - padła odpowiedź. - Podobnie jak oni.

- Boję się, że bez niej nie możemy płynąć - mruknął Beisha.

- Owszem, możecie - odparła Leauqueau. - Więcej, musicie. Zaczekam tu na was.

- Zdecydujcie się wreszcie - zażądał Flimchen. - Do zmroku pozostały nam jedynie dwie godziny. W blasku dwunastu księ­życów jezioro staje się znacznie groźniejsze.

- Oczywiście, że płyniemy - Ruty złapał Beishę za rękę i wciągnął go po mokrych, pełnych kałuż schodkach prowadzą­cych w głąb łodzi. - Masz może na pokładzie noże i sieci?

- Oczywiście - odparł Flimchen. - Jakiej ryby szukacie?

- Dostatecznie dużej by mogła połknąć brata tej kobiety.

- Ośmielę się stwierdzić, że znajdziemy tu podobnego stwora

- Flimchen zerknął na Beishę. - O ile oczywiście wyciągniecie go potem na brzeg i załatwicie.

- Bardzo chętnie - Beisho ostrożnie postawił stopę na pokła­dzie rozkołysanej łodzi. - Jeżeli znajdziesz nam tę rybę, ogłu­szymy ją jednym mocnym łupnięciem.

Rybak nagrodził ów pokaz odwagi przebiegłym śmiechem.

- Łupnięciem, co?!

- Nie znam strachu - oznajmił buńczucznie Beisho. Uśmiech marynarza zniknął jak zdmuchnięty.

- Zatem weź sobie część mojego, mnie bowiem samemu wystarcza go aż nadto. Nigdy nie wypłynąłem na te wody, nie lękając się tego na co mogę trafić. Albo co może trafić na mnie.

- To rzekłszy, zwolnił utrzymującą łódź linę; wrócił za ster, włączył silnik i wyprowadziwszy rozdygotany stateczek z przy­stani, wypłynął na szerokie wody.

Beisho - bardziej po to, by zająć czymś umysł i zapomnieć o nieprzyjemnym kołysaniu łodzi, niż dlatego, by cenił sobie opinie marynarza - powtórzył swym towarzyszom legendę, opo­wiedzianą przez Leauqueau, i spytał Flimchena, czy wierzy w podobne historie.

- Niektórzy ludzie twierdzą, że pochodzimy od ryb - odparł tamten - ja jednak przez całe życie mam z nimi do czynienia i nigdy nie dostrzegłem ani jednej - nawet jednej, powiadam - w której oczach widać by było ślad istnienia duszy.

- Wierzysz zatem, że jesteśmy potomkami ludzkich wyrzut­ków? - spytał Ruty.

- Najprawdopodobniej. Ruty skrzywił się.

- Czyżby ci to przeszkadzało? - spytał Beisho.

- Pochodzenie od rasy śpiących? Owszem... Niepokoi mnie to.

- Dlaczego?

- Bowiem oznaczałoby, że jesteśmy dziećmi przypadku, Fie. Zwykłymi bękartami, pozbawionymi celu i znaczenia.

- Musimy zatem poszukać go sobie sami - odparł Beisho. Ciche chrząknięcie marynarza świadczyło, że starzec przyjął te słowa z aprobatą.

- A kiedy umieramy? - naciskał Ruty. - Co wtedy? Kiedy nie możemy już znaleźć sensu w swoim życiu? Czy wówczas znika­my jak sny?

- To nie byłoby nawet takie złe - wtrącił Flimchen.

- Naprawdę? - Głos Ruty'ego opadł do pełnego melancholii szeptu. - Ciekawe...

Zapadła długa cisza. Łódź wypływała coraz dalej na mroczne wody jeziora.

Wreszcie odezwał się Flimchen.

- Tam - rzekł, wskazując ręką.

Pod powierzchnią pokazało się coś wielkiego. Potężny kształt zawrócił, nad wodą przez moment mignęła

- Co to jest?- jęknął Beisho.

- Zgaduję - padła odpowiedź - że to wasz ludojad. Jakby wiedząc, że o nim mowa, stwór wynurzył z wody swą paskudną głowę; obrzydliwa istota, pozbawiona wdzięku i sy­metrii. Bezoki pysk pokrywała twarda skorupa, żłobkowane bo­ki były ostre, chropowate.

- Nie widzę paszczy - zauważył Ruty.

- A jeśli w ogóle jej nie ma?

- W jaki zatem sposób pożera ludzi?

- Może tego nie robi. - Beisho nadal przyglądał się stworze­niu. - Może to inne zwierzę.

- Ono nas słyszy - wtrącił Flimchen.

I w tym momencie stwór popłynął wprost ku łodzi.

- Noże! Noże! - ryknął Beisho.

Flimchen grzebał już na dnie w poszukiwaniu broni, zanim jednak zdołał pochwycić stosowne ostrze, potwór ich starano­wał. Łódź szarpnęła się gwałtownie, a Ruty, straciwszy równo­wagę na śliskich przegniłych deskach, wyleciał z pluskiem za burtę. Mimo ochronnej warstwy tłuszczu natychmiast zniknął pod wodą i przez moment Beisho sądził już, że po raz ostatni widział swego towarzysza. Z jego ust wyrwał się cichy szloch gniewu i rozpaczy, jednakże w tym momencie na dziobie wybu­chło nagłe zamieszanie i w fontannie wzburzonej piany nad wodą pojawił się Ruty, siedzący na pysku bestii. Grubas przy­tomnie sięgnął w stronę Beishy, złapał go za rękę i natychmiast został wciągnięty do łodzi. Roztrzęsiony, gwałtownie chwytał powietrze.

- Znowu nadpływa! - krzyknął marynarz.

Tym razem był już uzbrojony w krótki harpun i starannie wymierzywszy w pędzącego w ich stronę potwora, rzucił, trafia­jąc swój cel w sam środek zniekształconej głowy.

Stwór wydał z siebie głos, który mógłby raczej pochodzić z gardła kobiety: pełen bólu krzyk, urwany tak gwałtownie, iż Beisho myślał, że zwierzę zostało śmiertelnie ranione i natych­miast zdechło. Ale nie; gdy tylko wrzask ucichł, stwór zaczął szarpać się tak gwałtownie, że o mało nie wywrócił łodzi.

Flimchen przywiązał linę harpuna do zardzewiałego pierście­nia, osadzonego w okrężnicy, po czym z powrotem zajął się sterem.

- Co teraz zrobimy? - spytał Beisho, wodząc wokoło oszala­łym wzrokiem.

- Wyciągniemy tę paskudę na brzeg.

- Nadal nie wiemy, czy to właśnie jest zwierzę, którego szu­kaliśmy - przypomniał Ruty.

- W ciągu czterdziestu lat połowów nie widziałem tu nic podobnego - odparł marynarz. - Jeśli gdzieś jeszcze czai się tu inny pieprzony ludojad, sami możecie go sobie złapać.

Zwiększył obroty silnika i zawrócił; dziób łodzi celował pro­sto w przystań Joom.

- Trzymajcie się - polecił. - Zamierzam wjechać łodzią na mieliznę i wyciągnąć za sobą tego stwora.

Jeśli nawet zranione zwierzę zrozumiało, jakie mieli wobec niego plany, nie podjęło żadnej próby oporu, choć sama jego waga wskazywała, że podobna próba mogłaby się powieść.

- Z pewnością zdycha - mruknął Beisho, patrząc, jak ich zdobycz unosi się do góry brzuchem pośród krwawej piany.

- Możliwe - rzekł Ruty.

- Wątpisz w to?

- To coś nie ma oczu ani pyska - zauważył jego towarzysz. -Nie dziwi cię to?

Beisho spojrzał na swego kompana.

- Do czego zmierzasz, Rutaluko?

- Kryje się w tym jakaś tajemnica, i to większa, niż sądzimy -odparł Ruty. - Pamiętasz, co ów latarnik opowiadał nam o wo­dach Quiddity? Jak osadzają się na ciałach tych, którzy w nich pływają?

Wzrok Beishy powędrował z powrotem w stronę zwierzęcia.

- Może powłoka, którą widzimy, to jedynie rodzaj kokonu, skrywającego żywy organizm? - dokończył Ruty.

- Ciało Humana? Naszych przodków? - mruknął Beisho.

- Możliwe.

Na wargach Beishy zatańczył szeroki uśmieszek.

- Po raz pierwszy w życiu chciałbym, aby bogowie patrzyli na nas ze swych pałaców w chmurach. Żałuję, że nie mogą być świadkami tego jak, odkrywamy samych siebie.

W czystym nadwodnym powietrzu wszelkie dźwięki niosły się znakomicie i wrzask bestii dotarł bez przeszkód do uszu mieszkańców miasta. Na przystani zgromadził się mały tłumek, obserwujący widowisko. Widząc, że łódź zmierza w stronę brze­gu, chmara ludzi przeniosła się z przystani na plażę. Ich liczba rosła z każdą chwilą, w miarę jak wieści o niezwykłej zdobyczy roznosiły się po mieście. Leauqueau okazywała największą nie­cierpliwość. Stała po kolana w wodzie wyciągając ręce, jakby przyzywała swego brata w objęcia.

- Szykujcie się! - rzucił Flimchen. - Gdy tylko uderzymy o brzeg, zacznijcie ciągnąć!

W parę sekund później dziób łodzi ze zgrzytem zarył się w piachu. Siła rozpędu wyniosła ją na płyciznę, aż w końcu jej rufa także spoczęła na brzegu. Ruty wyskoczył jako pierwszy; bro­dząc w płytkiej wodzie miarowo podciągał linę. Beisho poszedł w ślady przyjaciela, najpierw jednak, zwracając się do Leauque­au, oznajmił:

- Mamy go! Widzisz? Mamy go!

Flimchen wezwał pomocy i z tłumu świadków odłączyło się czterech mężczyzn. Razem wyrwali stwora z jego naturalnego środowiska i wyciągnęli na mieliznę. Gdy potwór wynurzył się spośród fal, kilku zebranych krzyknęło ze wstrętem. Inni obser­wowali go ze zdumieniem, jezioro bowiem nigdy dotąd nie wypluło z siebie nic, co choć w części przypominałoby podobne monstrum.

Leżący na piasku stwór był jeszcze brzydszy, niż kiedy swo­bodnie pływał w wodzie - toporne, niezgrabne cielsko. Nawet Ruty, który umieścił w swych spisach stworzenia oglądane zale­dwie przez garstkę wybranych, nigdy nie widział czegoś takie­go.

- Co teraz? - syknął Beisho, kiedy ich zdobycz spoczęła bezpiecznie na piasku. Teraz już w żaden sposób nie zdołałaby o własnych siłach uciec do jeziora.

- Łapmy za nóż - odparł Ruty. - Jeśli jej brat jest w środku, musimy go uwolnić.

Beisho nie wyglądał na zachwyconego tą perspektywą, jed­nakże czując na sobie wzrok Leauqueau - i pięćdziesięciu in­nych widzów - uznał, że nie czas okazywać słabości. Sięgną­wszy do łodzi, pochwycił spory nóż i z uśmiechem, który - jak miał nadzieję - imponował swą nonszalancją, wbił ostrze głębo­ko w bok potwora. Stwór szarpnął się, ale nie próbował umknąć przed ostrą klingą; przeciwnie, zdawał się poddawać stali, jakby pragnął, by otwarto jego ciało.

Skóra stworzenia była gruba i twarda. Nie krwawiła, nie do­strzegli też pod nią ani śladu kości czy ścięgien. I gdyby Ruty nie ujął w dłoń noża i nie nachylił się, aby mu pomóc, noc zdążyłaby zapaść, nim Beisho zdziałałby cokolwiek. Razem jed­nak otworzyli skórzastą powłokę od krańca do krańca, z każdym cięciem odrywając nowe kawały pokrytego skorupą mięsa. Na­gle z wnętrza istoty dobiegł bolesny jęk; w sekundę później odpowiedział mu krzyk Leauqueau:

- To on! To mój brat!

Beisho i Ruty zaczęli pracować ze zdwojonym zapałem. Po­rzucili już noże w obawie, że zrobią krzywdę zamkniętemu we­wnątrz człowiekowi. Zamiast tego zagłębili ręce w zadaną przez siebie ranę i niczym położne, asystujące przy potwornych narodzinach, grzebali w środku, próbując uwolnić więźnia z jego celi. Wkrótce z otworu zaczęła sączyć się krew, obaj jednak wiedzieli, że nie jest to krew bestii, lecz jej ofiary.

Leauqueau, nie mogąc dłużej wytrzymać napięcia, użyczyła im swoich mięśni. Także Flimchen, dotąd obserwujący z rozba­wieniem całą krzątaninę, pochylił się nad stworzeniem. Ciało potwora ustąpiło w końcu pod atakiem ośmiu rąk i wreszcie ujrzeli ofiarę ludojada.

Wewnątrz tkwiło nie jedno ciało, ale dwa. Oba były nagie, splecione w objęciach. Jedno należało do brata Leauqueau -białego, wycieńczonego mężczyzny o oszalałych oczach. Drugą ofiarą była kobietą. Ją właśnie trafił harpun; z rany nadal wypły­wała krew. Ostrze wbiło się w czubek głowy i wyszło pod brodą.

Leauqueau wydała z siebie ogłuszający wrzask i odskoczyła gwałtownie, lądując w wodzie.

- Bogowie! Bogowie! - wrzasnęła. - Spójrzcie tylko, co uczynił!

Jej przekleństwa wyrwały mężczyznę z transu. Pozwolił, by martwa kobieta - z którą bez wątpienia spółkował - wysunęła się z jego ramion i, nie dbając o własną nagość, zaczął gramolić się na zewnątrz.

- Była dla mnie nikim - powiedział, zwracając się do Leau­queau. - Zobaczyłem ją w wodzie i skoczyłem na pomoc. Beisho potrząsnął głową.

- Nic z tego nie rozumiem - poskarżył się.

- A ja tak - odparł Ruty.

Podążając za wzrokiem przyjaciela Beisho ponownie spojrzał na kobietę.

- To nasza śniąca ludzka istota - wyjaśnił Ruty. - Została wniesiona do jeziora z otchłani Quiddity.

- A on popłynął, aby ją ocalić?

- Albo się z nią kochać.

- A bestia połknęła ich oboje.

- Nie ma żadnej bestii - zaprzeczył Ruty. - Jest tak, jak mówił nam latarnik. Wody snują fantazje wokół ludzkiego ciała - ponownie zaczął rozdzierać palcami wnętrzności bestii. - Ten stwór nie ma serca ani płuc, czy jelit. To jedynie osłona, usnuta wokół śniącej tkanki. - Spojrzał na martwą kobietę. - Mamy do czynienia tylko z jej ciałem eterycznym. Prawdziwa kobieta leży gdzieś martwa w łóżku, daleko stąd.

- Szkoda - mruknął Beisho.

- Przynajmniej uratowaliśmy chłopaka - mruknął Ruty. Po tych słowach odwrócił się, akurat na czas, by ujrzeć Leauqueau schylającą się i unoszącą skryty w wodzie kamień. Do­strzegłszy żądzę mordu płonącą w jej oczach, Ruty z krzykiem skoczył w jej stronę. Ona jednak zignorowała go. Uniosła ka­mień wysoko nad głowę i z całych sił wymierzyła nim cios w czaszkę brata, jeden, drugi, trzeci, za każdym razem zadając kolejną ranę. Z głębokich poszarpanych rozcięć trysnęła krew. Mężczyzna runął na plecy, prosto w wodę. Gdy Ruty dotarł do niego, był już martwy. Jedno z jego oczu wypłynęło z oczodołu, drugie spoglądało tępo w przestrzeń, jakby zaskoczone, że po zbawieniu tak szybko może nastąpić śmierć.

Leauqueau nie broniła się przed aresztowaniem. Obojętnie czekała na nabrzeżu, gdy wzywano patrol. Potem bez słowa dała się odprowadzić do więzienia. Zanim Beisho i Ruty opowiedzie­li swoją część historii, odczekali, póki tragarze nie wyniosą ciał kochanków i wreszcie pożegnali się z Flimchenem, już dawno zapadła noc. Ich znużone mięśnie domagały się odpoczynku, puste brzuchy - strawy.

- Nie mamy pieniędzy - stwierdził Ruty, wędrując niespiesz­nie w górę stromej uliczki.

- Nie, ale możemy jeszcze sporo zarobić - odparł Beisho.

- Jak?

- Czyż ta historia nie stanie się legendarna?

- Możliwe.

- I czy ludzie nie zaczną pytać, czym zajmował się martwy chłopak, zanim pochłonęło go morze snów? A słysząc, że był poetą, czyż nie zapragną z całych sił zdobyć egzemplarz jego sonetów?

- Ach... - westchnął Ruty.

- Zostanę jego jedynym tłumaczem, przyjacielu. Dzięki jego dziełom zarobimy fortunę.

- Ale skąd je weźmiemy?

- Znajdziemy je - odparł Beisho pewnym tonem i poprowa­dził ich prosto do miejsca, w którym po raz pierwszy ujrzał płaczącą Leauqueau.

Drzwi były zamknięte, ale nie wynaleziono jeszcze zamków ani zasuw, które oparłyby się zręcznym palcom Ruty'ego. W pół minuty dwaj kompani znaleźli się wewnątrz skromnego domo­stwa i natychmiast rozpoczęli poszukiwania dzieł zmarłego po­ety. Owo grzebanie w rzeczach dotkniętego klątwą rodzeństwa nie było zbyt przyjemne, ale po kilkunastu minutach przyniosło spodziewane owoce. W jednym z pokojów na piętrze Ruty na­trafił na ukrytą w szufladzie toaletki książkę, oprawioną w po­krytą łuskami, rdzawo brązową skórę. Z triumfalnym okrzykiem zniósł ją na dół do Beishy.

- Ta oprawa pochodzi od zwierzęcia, którego nie ma w moim bestiariuszu - oznajmił, podając przyjacielowi tomik. - Prawdo­podobnie żyje gdzieś w tym jeziorze. Kiedy zarobisz już swoją fortunę, chciałbym wynająć jeszcze jedną łódź i...

- Sam możesz wybrać się na ryby - odparł Beisho. - Ja zamierzam kupić sobie wielki elegancki namiot, postawić go na szczycie wzgórza i obserwować cię z wyściełanego poduszka­mi łoża.

Zaczął przerzucać kartki tomiku, podczas gdy Ruty dumał nad zoologiczną tajemnicą.

- Wygląda na skórę węża - stwierdził wreszcie.

- Nawet pasuje - odparł cierpko Beisho - zważywszy na temat skrytych pod nią utworów.

- Pisał o wężach?

- O jednym z nich - odrzekł Beisho. - Stworze pomiędzy jego nogami. - Nadal przerzucał kartki, przebiegając wzrokiem tekst. Jego twarz skrzywiła się z niesmakiem. - Nigdy w życiu nie czyta­łem czegoś tak nieprzyzwoitego. To nie poezja. To instrukcje, jak gwałcić własną siostrę na każdy możliwy sposób. - Oddał książkę Ruty'emu. - Nikt nie opublikuje podobnych świństw.

Ruty zajrzał do książki. Arcydzieła martwego chłopaka oka­zały się niezręcznymi rymowankami, nabazgranymi na podej­rzanie poplamionym welinie. Wsunął do kieszeni tomik, posta­nawiając obejrzeć go później.

- Chcę zatrzymać oprawę - wyjaśnił, dostrzegając wrogie spojrzenie Beishy.

Porzuciwszy dom, w którym nie mieli już nic więcej do robo­ty, wyszli na dwór. Stojąc na progu Beisho z podziwem spojrzał na dwanaście księżyców.

- Czy sądzisz, że te same niebiosa spoglądają w dół na Sapas Humana? - zastanawiał się głośno Ruty.

- Oczywiście, że nie - odparł Beisho. - Oni żyją w celach, przyjacielu. I śnią, ponieważ marzą o tym, by z nich uciec.

- Chciałbym spotkać kiedyś jednego z nich... żywego... i odesłać go z powrotem, aby opowiedział o nas w swym świecie. To byłoby naprawdę coś.

- Skąd jednak miałby wziąć słowa, aby nas opisać? Nasz urok wykracza poza ich pojmowanie.

- Może zatem my powinniśmy wyruszyć do nich - zapropo­nował Ruty. - Ukraść statek i pożeglować poprzez morze snów, póki nie dotrzemy do ich wyspy.

- Po co? - Beisho podjął przerwaną wędrówkę.

- Ponieważ tu jesteśmy niczym. Mniej niż niczym. Tam jed­nak bylibyśmy niemal jak bogowie, nieprawdaż?

Beisho zerknął na swego towarzysza. W jego wzroku pogarda mieszała się z oszołomieniem.

- Nigdy nie wiem, co o tobie sądzić, Rutaluko - rzekł.

- Czego niby nie wiesz?

- Czy jesteś geniuszem, czy debilem.

- A, to - Ruty uśmiechnął się przebiegle. - Cóż, ja znam prawdę, ale nie zamierzam jej zdradzić.

Beisho otwarł usta, aby poczęstować go jakąś soczystą uwa­gą, ale rozmyślił się w ostatniej chwili. Zamiast tego powędro­wał w górę ulicy, w stronę targu rybnego, na którym musieli poszukać sobie jedzenia i schronienia wśród wczorajszych tro­cin.

Ruty zatrzymał się na moment, po raz ostatni spoglądając w dół, na przystań i rozciągające się za nią jezioro. Tuzin księży­ców odbijał się w gładkiej tafli, lecz ich łagodny blask nie prze­nikał czarnego lustra wody. Jakiekolwiek śpiące dusze skrywała otchłań jeziora, tego wieczoru były one bezpieczne, pogrążone we śnie i nie ockną się, póki do końca nie dośnią swych snów.

Clive Barker

Zagubione dusze

Wszystko, co przepowiedziała Harry'emu niewidoma kobieta, okazało się niezbitą prawdą. Jakiekolwiek wewnętrzne oko posiadała Norma Paine - ową niezwykłą zdolność pozwalającą jej, bez ruszania się z maleńkiego pokoiku przy Siedemdziesiątej Piątej, obserwować cala wyspę Manhattan, od mostu Broadway po Battery Park - oko to było równie ostre jak każdy z noży cyrkowego żonglera. Na Ridge Street rzeczywiście stał opuszczony dom, którego ceglane ściany szpeciły smugi sadzy. Na ulicy rzeczywiście leżał martwy pies, który, mimo brakującej połowy łba, sprawiał wrażenie, że tylko śpi. I tam też, jeśli wierzyć jej słowom, przebywać miał demon, którego szukał Harry płochliwy i wyjątkowo złośliwy Cha'Chat.

Zdaniem Harry'ego jednak, dom ten nie byt miejscem, które zdesperowany, wyniesiony Cha'Chat wybrałby na swoją rezydencję. Ostatecznie, choć piekielne bractwo potrafiło być wyjątkowo nieokrzesane, jego wizerunek jako mieszkańców siedliska wypełnionego ekskrementami i lodem był tylko chrześcijańskim wymysłem. Bardziej prawdopodobne było to, że zbiegły demon wylądował na wódce w Waldorf-Astorii, a nie w tak nikczemnej kryjówce.

Zdesperowany Harry, nie mogąc zlokalizować Cha'Chata konwencjonalnymi metodami dostępnymi prywatnemu detektywowi, udał się w końcu do ślepej kobiety jasnowidza. Wyznał jej, że to on właśnie jest winien temu, że demon wyrwał się na wolność. Najwidoczniej niewiele wyniósł ze swych aż nazbyt częstych kontaktów z Otchłanią i jej potomstwem oraz nie przyswoił sobie w dostatecznym stopniu wiedzy, jak wielkim geniuszem w dziedzinie oszukaństwa jest Piekło. Gdyby było inaczej, czyż pozwoliłby zmamić się dziecku, które stanęło przed nim w chwili, gdy celował już z pistoletu w Cha'Chata. Kiedy jednak demon już czmychnął i mistyfikacja stała się niepotrzebna, dziecko, naturalnie, zamieniło się w cuchnącą chmurę i wyparowało bez śladu.

Teraz, gdy Harry miał już za sobą blisko trzy tygodnie daremnych poszukiwań, w Nowym Jorku było prawie Boże Narodzenie; pora wzajemnej ludzkiej życzliwości, oraz licznych samobójstw. Zatłoczone ulice; powietrze niczym sól w ranie; Mamona przeżywająca chwile glorii. Trudno wprost wyobrazić sobie lepsze pole do działania dla Cha'Chata. Harry musiał odnaleźć go jak najszybciej, zanim jeszcze demon nie wyrządzi naprawdę wielkich szkód; odnaleźć go i ponownie wepchnąć do nory, z której uciekł. W ostateczności detektyw gotów był nawet użyć neutralizujących demona sylab, inkantacji, które zmarły ojciec Hesse raczył łaskawie go nauczyć. Słowa te jednak kapłan opatrzył tak straszliwym ostrzeżeniem, że Harry nie odważył się ich nawet zapisać. Za to dobrze je zapamiętał. Musiał uczynić wszystko, by Cha'Chat, po tej strome Schizmy, nie ujrzał pierwszego dnia świąt Bożego Narodzenia.

Wewnątrz budynku przy Ridge Street było jeszcze zimniej niż na dworze. Harry czuł, iż okrutny ziąb przenika mu przez obie pary skarpetek i zaczyna mrozić stopy. Dotarł właśnie po schodach na pierwsze piętro, gdy usłyszał westchnięcie. Odwrócił się przygotowany na to, że ujrzy Cha'Chata, który ze zjeżoną, plugawą sierścią, kiścią swych oczu spoglądać będzie w kilkanaście stron jednocześnie. Ale nie. W końcu korytarza stała młoda kobieta. Jej chuda postać i wymizerowana twarz wyraźnie wskazywały na pochodzenie portorykańskie. Zanim dziewczyna spiesznie zbiegła po schodach, Harry zdążył jeszcze zauważyć, że była w zaawansowanej ciąży.

Nasłuchując jej oddalających się kroków, detektyw doszedł do przekonania, że Norma pomyliła się. Gdyby w tym domu rzeczywiście przebywał Cha'Chat, nie pozwoliłby wymknąć się z nietkniętymi oczyma w głowie tak wspaniałej zdobyczy. Na Ridge Street demona z całą pewnością nie było.

A zatem pozostał do przeszukania cały Manhattan.

Poprzedniego wieczoru Eddiemu Axelowi przytrafiła się bardzo osobliwa przygoda. Zataczając się, wracał właśnie do domu z ulubionego baru położonego w odległości sześciu przecznic od jego delikatesów przy Trzeciej Alei. Eddie był pijany; był radosny; i miał ku temu wszelkie powody. Tego dnia ukończył pięćdziesiąt pięć lat. W tym czasie bękartów; oraz - co najważniejsze - założył przynoszący ogromne dochody sklep, Axel's Superette. Świat toczył się normalnym torem.

Jezu Chryste, ale ziąb! W taką noc, zagrażającą nową epoką lodowcową, nie było nawet co myśleć o złapaniu taksówki. Do domu musiał dojść na piechotę.

Przebył mniej więcej połowę drogi do najbliższej przecznicy, kiedy - cud nad cudy - na ulicy pojawiła się taksówka. Zatrzymał ją, usadowił się w jej przytulnym wnętrzu i wtedy właśnie zaczęły się dziwy.

Po pierwsze, szofer znał jego imię i nazwisko.

- Do domu, panie Axel? - zapytał.

- Tak - odparł Eddie, nie kwestionując daru niebios, jaką okazała się wolna taksówka.

Pomyślał zresztą, że stanowi ona urodzinowy prezent któregoś ze stałych bywalców baru.

Zapewne na chwilę zamknął powieki; może nawet przysnął. Jak było, tak było; następną rzeczą, jaką spostrzegł, to to, że taksówka ze znaczną szybkością pomykała nie znanymi mu ulicami. Natychmiast otrząsnął się z odrętwienia. Z całą pewnością znajdowali się w Village; na terenach, od których zawsze trzymał się z daleka. Jego sklep i mieszkanie znajdowały się w sąsiedztwie wysokiego Nineties. Nie interesowała go dekadencka Village, gdzie szyld na sklepie głosił: „Przekłuwania uszu; ze znieczuleniem lub bez", a przed drzwiami snuli się młodzi mężczyźni o podejrzanie wyglądających biodrach.

- Jedziemy w złym kierunku - stwierdził, stukając w plastikową szybę oddzielającą go od kierowcy, który jednak nie raczył nawet obejrzeć się i przeprosić lub cokolwiek wyjaśnić.

Taksówka nieoczekiwanie skręciła w stronę rzeki, wjechała w uliczkę, wzdłuż której ciągnęły się magazyny i tam przystanęła.

- Tu jest pana przystanek - oświadczył szofer.

Eddie nie potrzebował wyraźniejszej zachęty do tego, by wysiąść.

Gdy wygrzebał się z auta, taksiarz wskazał mroczną przestrzeń między

- Ona już na pana czeka - oznajmił i odjechał.

Eddie został na chodniku sam.

Zdrowy rozsądek nakazywał mu natychmiastowy odwrót, lecz gdy spojrzał przed siebie, znieruchomiał jak słup soli. Ujrzał ją - tę, o której mówił taksiarz. Było to najbardziej otyłe stworzenie, jakie Eddie spotkał w życiu. Kobieta miała więcej podbródków niż palców, a z każdego wycięcia jej letniej, przewiewnej sukienki wylewało się lśniące od oliwy lub potu ciało.

- Eddie - odezwała się.

Najwyraźniej tego wieczoru wszyscy znali jego imię. Gdy ruszyła w jego stronę, pokłady tłuszczu na jej korpusie i kończynach zaczęły marszczyć się i falować.

„Kim pani jest?" - chciał zapytać Eddie, lecz gdy ujrzał, że zwały tłuszczu nie dotykają ziemi, słowa uwięzły mu w gardle. Kobieta unosiła się w powietrzu.

Gdyby Eddie był trzeźwy, w lot wszystko by pojął i czmychnął gdzie pieprz rośnie. Ale buzujący mu w żyłach alkohol stłumił strach i właściciel delikatesów odważnie podjął wyzwanie.

- Eddie - odezwała się znów kobieta. - Drogi Eddie. Mam dla ciebie dobrą i złą wiadomość. Którą chcesz usłyszeć najpierw? Eddie chwilę się zastanawiał.

- Dobrą.

- Jutro umrzesz - padła odpowiedź; której towarzyszył leciutki uśmiech.

- I to ma być dobra wiadomość?

- Na twoją nieśmiertelną duszę czeka raj - mruknęła grubaska. -Czyż nie jest to dobra wieść?

- A więc, jaka jest ta zła?

Wsunęła między swe lśniące cyce dłoń o serdelkowatych palcach. Rozległ się cichy pisk wyrażający ogromną skargę i kobieta wyciągnęła coś, co tak skrzętnie ukrywała między piersiami. Było to skrzyżowanie małego gekona ze sparszywiałym szczurem, stworzonko łączące cechy obu tych gatunków. Kiedy kobieta podsuwała je Eddiemu pod nos, stworek wymachiwał żałośnie w powietrzu łapkami.

- To jest ta twoja nieśmiertelna dusza - wyjaśniła.

Ma rację, pomyślał Eddie. Nie jest to pomyślna wiadomość.

- Dość żałosny widok, prawda? - powiedziała. Dusza śliniąc się wiła w jej dłoni, a ona ciągnęła: - Jest wygłodzona. Jest tak wygłodzona, że prawie zdycha. A dlaczego? - Nie dała Eddiemu czasu na odpowiedź. - Brak dobrych uczynków...

Eddie zaczął szczękać zębami.

- Więc co mam z tym zrobić? - zapytał.

- Pozostało ci jeszcze trochę tchu. Musisz skompensować swe życie poświęcone rozpasanym zyskom...

- Nie rozumiem.

- Jutro zamień Axel's Superette w Świątynię Miłosierdzia. W ten sposób dasz trochę mięsa kościom swej duszy.

Eddie spostrzegł, że babsztyl zaczyna wznosić się w powietrze. Z ciemnego nieba popłynęły tony rzewnej, bardzo rzewnej muzyki. Dźwięki otoczyły monstrualną postać minorowymi akordami i niebawem grubą kobietę pochłonął mrok.

Zanim Harry zbiegi po schodach i wyszedł na ulicę, dziewczyna zniknęła. Nie było też martwego psa. Nie mając nic lepszego do roboty, zgnębiony Harry powlókł się ciężkim krokiem do mieszkania Normy. Uczynił to bardziej z potrzeby czyjegoś towarzystwa niż z chęci wątpliwej satysfakcji powiadomienia niewidomej, iż popełniła omyłkę.

- Nigdy się nie mylę - oświadczyła Norma, przekrzykując harmider robiony przez pięć włączonych telewizorów i liczne radioodbiorniki, które grały w jej domu na okrągło.

Utrzymywała, że kakofonia taka stanowi jedyny skuteczny sposób powstrzymania świata duchów od ustawicznego zakłócania jej prywatności; bełkot doprowadzał je do szaleństwa.

- A jednak widziałam na Ridge Street moc - oświadczyła z uporem.

Harry zamierzał wszcząć na ten temat spór, ale jego wzrok przyciągnął obraz na jednym z ekranów telewizyjnych. Reporter stał na chodniku. Po drugiej stronie ulicy ze sklepu (na szyldzie widniał napis „Axel's Superette”) wynoszono ciała.

- O co chodzi? - zainteresowała się Norma.

- Wygląda na to, że ktoś podłożył bombę - wyjaśnił Harry, próbując wyłuskać spośród hałasu grających telewizorów i radioodbiorników głos reportera.

- Zrób głośniej - poleciła Norma. - Uwielbiam takie nieszczęścia. Okazało się, że ze sklepu wynoszono ofiary nie bomby, lecz zamieszek. Późnym rankiem w zatłoczonych delikatesach wybuchła bójka; nikt dokładnie nie znał jej przyczyny. Bijatyka szybko zamieniła się w krwawą jatkę. Wstępne szacunki mówiły o trzydziestu zabitych i dwukrotnie większej liczbie rannych. Tak spontaniczny wybuch agresji natychmiast wzbudził podejrzenia Harry'ego.

- Cha'Chat... - mruknął.

Mimo panującego w pokoju zgiełku, Norma dosłyszała jego uwagę.

- Skąd masz tę pewność? - zapytała.

Harry nie odpowiedział. W nadziei, że podany zostanie dokładny adres sklepu Axel's Superette, uważnie słuchał podsumowującego swą relacją reportera. Tak. W końcu ten adres padł. Trzecia Aleja, między ulicami Dziewięćdziesiątą Czwartą a Dziewięćdziesiątą Piątą.

- Uśmiechnij się - mruknął do Normy i zostawił ją w towarzystwie butelki brandy i plotkującego w łazience zmarłego.

Dom przy Ridge Street stanowił dla Lindy ostatnią deskę ratunku. Wbrew wszelkim nadziejom miała jednak nadzieję, że spotka w nim Bolą. Wyliczyła sobie, że najprawdopodobniej on właśnie jest ojcem dziecka, które nosiła pod sercem. W budynku jednak zastała tylko najdziwniejszego mężczyznę, jakiego widziała w życiu; mężczyznę z oczyma o przedziwnym złocistym blasku; mężczyznę, który nieoczekiwanie przesłał jej pozbawiony radości uśmiech. Tak czy owak Śmierć, która nie będzie ani godna, ani nie zapewni jej nadziei na Przyszłe Życie; śmierć, którą przyniesie mężczyzna w szarym garniturze, a którego twarz czasami przypominała jej znanego mgliście świętego, a czasami ścianę pokrytą gnijącym gipsem.

Żebrząc, ruszyła w górę miasta, w stronę Times Square. Wśród tłumu przechodniów czuła się chwilowo bezpieczna. Obliczywszy, że użebrana kwota starczy jej na uregulowanie rachunku, w niewielkim barze zamówiła jajka i kawę. Zapach jedzenia sprawił, że dziecko niespokojnie poruszyło się przez sen, prawie się obudziło. Błysnęła jej w głowie myśl, że powinna jeszcze trochę powalczyć. Jeśli już nie ze względu na siebie, to przynajmniej przez wzgląd na dobro dziecka.

Długo siedziała przy stoliku, rozważając ten problem, i dopiero gniewne mamrotanie niezadowolonego właściciela wygoniło ją znów na ulicę.

Było późne popołudnie, a pogoda wyraźnie zmieniała się na gorsze. Na pobliskim rogu jakaś kobieta śpiewała po włosku tragiczną arię. Bliska łez Linda odwróciła się od smutku, jaki niosła pieśń, i ruszyła przed siebie bez celu.

Gdy pochłonął już ją dum, mężczyzna w szarym garniturze wyślizgnął się z niewielkiej grupy słuchaczy otaczających uliczną śpiewaczkę. Towarzyszącego mu miedziaka posłał przodem, by mieć pewność, że ofiara im się nie wymknie.

Marchetti żałował, że traci takie widowisko. Śpiewaczka śmieszyła go. Śpiewając zatopionym już dawno w alkoholu głosem, nieustannie myliła tonacje i fałszowała - cóż za wspaniały testament dla niedoskonałości - sprawiając, iż wzniosła sztuka Verdiego stawała się śmiechu warta. Mógł jednak wrócić na ten róg gdy bestia zostanie już wyprawiona na tamten świat. Słuchanie tej szpetnej ekstazy doprowadzało go do łez. Nie czul się tak już od miesięcy. Chciało mu się płakać.

Harry stał na Trzeciej Alei naprzeciwko delikatesów Axel's Supcrette i obserwował gapiów. W chłodzie zapadającego wieczoru zebrały się ich setki i teraz oglądali wszystko, co było do oglądania; widok nie sprawił im zawodu. Ciała wynoszono nieustannie; w workach, w tobołkach, nawet w wiadrach.

- Czy ktoś wie, co tu się dokładnie wydarzyło? - zapytał jednego z gapiów. Mężczyzna odwrócił do niego poczerwieniałą z zimna twarz.

- Właściciel sklepu postanowił rozdać za darmo cały towar - wyjaśnił, śmiejąc się z takiej głupoty sklepikarza. - Delikatesy zalał dosłownie tłum chętnych. W ścisku kogoś zabito...

- Słyszałem, że wszystko zaczęło się od puszki z mięsem - wtrącił ktoś z tłumu. - Zatłuczono nią człowieka na śmierć.

Do rozmowy włączali się kolejni gapie; każdy podawał inną wersję wydarzeń.

Harry zamierzał właśnie oddzielić fakty od fikcji, kiedy jego uwagę odwróciła wymiana zdań.

Chłopak w wieku dziewięciu, dziesięciu lat chwycił swego kolegę za guzik.

- Czułeś jej zapach? - chciał wiedzieć. Drugi dzieciak skwapliwie pokiwał głową.

- Obrzydliwy, co? - dopytywał się ten pierwszy.

- Cuchnęła gorzej niż gówno.

Obaj malcy wybuchnęli konspiracyjnym śmiechem.

Harry popatrzył na drugą stronę ulicy, na obiekt ich zainteresowania. Ujrzał kobietę. Miała potworną tuszę, była stanowczo zbyt lekko ubrana jak na tę porę roku i spoglądała na rozgrywające się wypadki małymi, błyszczącymi oczkami.

Harry w jednej chwili zapomniał o pytaniach, jakie zamierzał zadać Był to Cha'Chat, co do tego nie było najmniejszych wątpliwości. Zupełnie jakby na potwierdzenie tego faktu, demon rzucił się do panicznej ucieczki. Przy każdym kroku jego kończyny i potwornych rozmiarów pośladki tańczyły fandango. Zanim Harry zdołał przepchnąć się przez tłum, Cha'Chat znikał już za rogiem Dziewięćdziesiątej Piątej. Ale skradzione ciało nie było stworzone do biegania i Harry błyskawicznie zmniejszał dzielący ich dystans. Kilka kolejnych ulicznych lamp miało poprzepalane żarówki, więc gdy Harry w końcu złapał demona za kark i usłyszał dźwięk prutego materiału, mrok sprawił, że odrażająca prawda dotarła do niego dopiero po dobrych pięciu sekundach. Cha' Chat, w sobie tylko znany sposób, pozbył się obcego ciała i Harry trzymał w ręku jedynie wielką, ciężką opończę utkaną z ektoplazmy. Odrażająca peleryna roztapiała mu się w ręku niczym przejrzały ser. Pozbawiony balastu demon był już daleko; wątlutki jak nadzieja, delikatny, zwinny i gibki. Harry odrzucił obrzydliwą płachtę i wypowiadając sylaby Hessego, rzucił się w dalszą pogoń.

Ku jego zdumieniu demon zatrzymał się w pół kroku i odwrócił w stronę nadbiegającego detektywa. Strzelał oczyma w prawo i w lewo; unikał jedynie spojrzeń w same Niebiosa. Z rozwartych ust dobywał mu się rechot. Brzmiał tak, jakby ktoś wymiotował do szybu windy.

- Słowa, D'Amour? - odezwał się, szydząc z sylab Hessego. -Sądzisz, że zatrzymasz mnie słowami?

- Nie - odparł Harry i zanim demon bezlikiem swych oczu zdążył spostrzec w jego ręku pistolet, jednym strzałem zrobił w brzuchu Cha' Chata wielką dziurę

- Ty skurwysynu! - zawył demon. - Ty cwelu!

Upadł na ziemię, z rany wypływała mu krew koloru szczyn, Harry wolnym krokiem podszedł do powalonego przeciwnika. Było wręcz niemożliwe zabić Cha'Chata zwykłym pociskiem, ale w pojęciu jego klanu, nawet rana zadana ręką człowieka sprowadzała nań hańbę. Dwie rany były obelgą wprost nie do zniesienia.

- Nie! - zaczął błagać demon, kiedy Harry wycelował broń w jego głowę. - Tylko nie w twarz!

- Daj mi więc choć jeden powód, abym tego nie zrobił.

- Będziesz potrzebował kul - padła odpowiedź. Harry, który spodziewał się targów i gróźb, słysząc takie słowa, zamilkł.

- D'Amour, dzisiejszej nocy znów coś wyrwie się na wolność -powiedział Cha'Chat. Kałuża krwi, w której leżał zaczynała krzepnąć przybierając mleczną barwę roztopionego wosku. - Coś dużo dzikszego niż ja.

- Co dokładnie? Demon roześmiał się.

- A któż to może wiedzieć? To dziwna pora roku, prawda? Długie noce. Czyste niebo. Czyżbyś jeszcze nie wiedział, że w takie właśnie noce rodzą się najprzedziwniejsze stwory.

- Gdzie? - zapytał z kolei Harry, przyciskając mocniej do nosa Cha'Chata lufę pistoletu.

- Jesteś tchórzem znęcającym się nad słabszymi, D'Amour - odparł z naganą w głosie demon. - Wiesz o tym?

- Odpowiedz...

Oczy stwora pociemniały, jego twarz zaczęła się jakby rozmywać.

- Powiedziałbym, że na południe stąd... - odparł po krótkim zastanowieniu. - Hotel... - Ton jego głosu lekko się zmienił, a rysy twarzy jakby straciły trochę na materialności. Harry'ego świerzbił trzymany na spuście palec. Ze wszystkich sił powstrzymywał się, by nie zadać przeklętemu stworowi takiej rany, że na zawsze zniechęci go

do spoglądania w lustro. Ale Cha'Chat gadał, a on nie mógł pozwolić sobie na przerywanie mu. - ...Na Czterdziestej Czwartej. Między Szóstą... Szóstą a Broadwayem. - Teraz już demon mówił kobiecym głosem. -Niebieskie zasłony — mruknął. — Widzę niebieskie zasłony.

Kiedy to powiedział, zniknęły resztki jego prawdziwej fizjonomii i na chodniku, u stóp Harry'ego, leżała brocząca krwią Norma.

- Chyba nie zastrzelisz staruszki, prawda? - pisnęła. Na widok takiego triku Harry zawahał się tylko kilka sekund. Ale to Cha'Chatowi w zupełności wystarczyło. Złożył się między jednym planem a drugim i zniknął. Harry stracił to stworzenie po raz drugi w tym miesiącu.

A na domiar wszystkich jego strapień, zaczął jeszcze padać śnieg.

Opisany przez demona niewielki hotel znał lepsze czasy; nawet światła w holu wejściowym migały, jakby lada chwila miały zgasnąć na dobre. Krzesło za ladą recepcyjną było puste, lecz w chwili gdy Harry zamierzał ruszyć schodami na piętro, z mroku wynurzył się młody człowiek z wygoloną na łyso i przypominającą jajo czaszką, z której zwieszał się tylko długi kosmyk włosów.

- Nikogo tu nie ma - burknął.

W innych okolicznościach Harry po prostu roztrzaskałby to jajko gołą pięścią, co sprawiłoby mu ogromną radość. Tego wieczoru jednak miał już wszystkiego serdecznie dość, więc tylko powiedział:

- Cóż, muszę chyba poszukać innego hotelu, prawda? Jego spolegliwość najwyraźniej udobruchała Kosmyka; uścisk na ramieniu Harry'ego zelżał. W następnej sekundzie jednak lufa pistoletu detektywa odnalazła podbródek chłopaka, na którego twarzy odmalował się bezmiar niedowierzania. Kosmyk z impetem wyrżnął plecami o ścianę i zaczął pluć krwią.

Gdy Harry wbiegał po schodach, z dołu dobiegi go wrzask miedziaka:

-Darrieux!

Ani krzyk, ani odgłosy szamotaniny nie wywołały odzewu w żadnym z pokoi. Hotel był pusty, a Harry'emu błysnęła myśl, że miejsce to wybrano nie dlatego, że mieścił się w nim hotel, lecz z jakiegoś innego powodu.

Kiedy znalazł się na pierwszym piętrze, rozległ się krzyk kobiety, który trwał, trwał i nie chciał ucichnąć. Harry stanął jak wryty. Za plecami miał schody, po których po dwa, trzy stopnie wbiegał Kosmyk, a przed sobą umierającego człowieka. Zaczął poważnie podejrzewać, że dobrze się to nie skończy.

Gdy na końcu korytarza otworzyły się drzwi, sprawdziły się jego najgorsze obawy. W progu, ściągając z dłoni zakrwawione chirurgiczne rękawiczki, pojawił się mężczyzna w szarym garniturze. Harry natychmiast go poznał; tak naprawdę, przerażającej prawdy domyślił się w chwili, gdy usłyszał, jak Kosmyk zawołał do swego pracodawcy po imieniu. Był to Darrieux Marchetti; znany też jako Naroślak; członek tajnej reguły teologicznych zabójców odbierających rozkazy z Rzymu lub z Piekła. Albo i stąd, i stąd.

- D'Amour!

Harry'ego kosztowało sporo wysiłku, by ukryć dumę z tego, że Marchetti go zapamiętał.

- Co tu się wydarzyło? - zapytał, dając krok w stronę drzwi.

- Sprawa prywatna — odrzekł Naroślak. - Proszę, nie podchodź bliżej. W niewielkim pokoju płonęły świece. W ich jasnym blasku Harry ujrzał leżące na pozbawionym materaca łóżku ciała: kobiety, którą spotkał w domu przy Ridge Street, oraz jej dziecka. Oboje zostali zaszlachtowani z rzymską dokładnością.

- Protestowała - wyjaśnił Marchetti, najwyraźniej nie przejmując się tym, że Harry ogląda wynik jego pracy. - Ale mnie chodziło tylko o dziecko.

- Kim było? - zapytał Harry. - Demonem? Marchetti wzruszył ramionami.

- Tego już nigdy się nie dowiemy - odrzekł Marchetti. - Ale o tej porze roku zawsze coś próbuje przedostać się przez dziurę w płocie. Wolimy zatem wcześniej się zabezpieczyć, by później nie żałować. Poza tym istnieją tacy, i ja się do nich również zaliczam, którzy wierzą w istnienie nadmiaru Mesjaszy...

- Mesjaszy? - zapytał Harry i znów popatrzył na maleńkie ciałko.

- Sądzę, że kryła się w nim moc - odezwał się Marchetti. - Ale teraz już i tak odszedł. Bądź wdzięczny, D'Amour. Twój świat nie jest jeszcze gotów na objawienie. - Popatrzył przez ramię Harry'ego na miedziaka, który dotarł właśnie na piętro. - Patrice, bądź aniołem i podstaw mi samochód. I tak już jestem spóźniony na Mszę.

Rzucił rękawiczki na łóżko.

- Nie stoisz ponad prawem - odezwał się Harry.

- Och, proszę - jęknął Naroślak. - Nie opowiadaj bzdur. Nie o tak późnej porze.

Harry poczuł ostry ból w podstawie czaszki, poczuł gorący strumyk spływającej po plecach krwi.

- Patrice uważa, że pora byś poszedł już sobie do domu, D'Amour. Ja też tak sądzę.

Nóż zanurzył się w ciało odrobinę głębiej.

- Tak? - zapytał Marchetti.

- Tak - powiedział Harry.

- On tu był - oznajmiła Norma, gdy w jej mieszkaniu znów pojawił się Harry.

- Kto?

- Eddie Axel, właściciel Axel's Superette. Przeniknął do mieszkania z łatwością słonecznego światła.

- Martwy?

- Oczywiście, że martwy. Popełnił w celi samobójstwo. Pytał, czy widziałam jego duszę.

- I co mu odpowiedziałaś?

- Harry, jestem telefonistką. Ja tylko łączę. Nie udaję, że znam się na metafizyce. - Sięgnęła po butelkę brandy, którą Harry postawił przed nią na stole. - To milo z twojej strony - powiedziała. -Napijesz się?

- Innym razem. Normo. Gdy nie będę aż tak zmęczony. - Podszedł do drzwi. - Swoją drogą miałaś rację. Na Ridge Street coś było...

- A gdzie jest to teraz?

- Odeszło... do domu. A Cha'Chat?

- Wciąż gdzieś tu się włóczy. Jest w fatalnym nastroju...

- Harry, Manhattan widział już gorsze rzeczy.

Była to słaba pociecha, lecz Harry mruknięciem przyznał jej rację i zamknął za sobą drzwi,

Śnieg padał coraz gęstszy.

Harry zatrzymał się na stopniu schodków i obserwował wirujące wokół ulicznej latarni białe płatki. Gdzieś kiedyś przeczytał, że nie istnieją dwa takie same. Skoro więc zwykłe, skromne śnieżynki miały tyle kształtów, jak mógł dziwić się, że zdarzenia przybierają tak różnorodne i nieprzewidywalne oblicza?

Każda chwila rządzi się swoimi prawami, dumał, wsuwając głowę w paszczę śnieżycy. Musiał jedynie czerpać wątłą pociechą z tego, iż między tą mroźną godziną a świtem nastąpi jeszcze nieskończona ilość takich chwil - zapewne ślepych, dzikich i wygłodniałych - lecz przynajmniej ożywionych gorącym pragnieniem, by się narodzić.

---