JOURARD S.M. WYBRANE DEFINICJE ZDROWEJ OSOBOWOŚCI.

• słowo „normalny” w medycynie = synonim zdrowia

• w statystyce- właściwość normy, to co powszechne, przeciętne, reprezentatywne dla danej grupy

• dawne prace z higieny psychicznej: normalny = człowiek, który nie wykazuje objawów choroby psychicznej.

• Wg. Jourarda- używa słowa normalny dal oznaczenia : cech typowych , reprezentatywnych, „modalnych'

Socjologowie w swoich pracach empirycznych, zajmują się często osobowością typową, politycy, kierują swoje przemówienia do osobowości typowej.

Osobowość typowa [ czyli mająca te reprezentatywne cechy Joourarda ] nie musi być koniecznie zdrową.

• Potencjał typowej osobowości:

• muszę się rozwijać- kierunek - lepsze funkcjonowanie - zdrowie

• muszę ulegać regresji - kierunek - choroba psychiczna

• koncepcje zdrowej osobowości

• psychoanalityczna - Freud

zdrowie składa się ze zdolności do miłości i do efektywnej pracy[ inaczej zdrowa osobowość jest wynikiem harmonii pomiędzy id, ego i superego]

Miejsce id powinno zająć ego- wg. Freuda. U jednostek patologicznych siła ego jest osłabiona, ego nie spełnia prawidłowo swoich funkcji np. pacjenci neurotyczni- radzą sobie z konfliktem pomiędzy popędami a sferą modalną za pomocą tłumienia - a to sprzyja neurotycznym objawom.

Człowiek zdrowy może wybrać pomiędzy wyrażaniem uczuć i hamowaniem swojej ekspresji, pomiędzy dążeniem do zaspokojenia potrzeb, a odrzuceniem zaspokojenia ich.

Zdrowa osobowość charakteryzuje się harmonią pomiędzy odrębnymi składnikami osobowości.

• koncepcja Adlera

Poczucie niższości i kompensacyjne dążenie do mocy odgrywa dużą rolę w nerwicy, zaburzając zdolność do miłości i pracy.

Zainteresowanie społeczne=poczucie więzi społecznej.

Poczucie jedności i więzi braterskiej jest ważnym celem rozwoju osobowego i terapii, ludzie, którzy to osiągnęli nie rywalizują w głupi sposób, nie dążą do dominacji.

• Jung

Zdrowa osoba, to osoba będąca sobą, odpowiedzialna, niepowtarzalna, która ma cel i sens swojego istnienia

• Otto Rank.

Artysta = twórca = szczytowa forma ludzkiego rozwoju

Neurotycy wg. Ranka = osoby o silnych pragnieniach i tendencjach twórczych, ale mających w sobie za mało siły/odwagi, by zostawić po sobie ślad w otoczeniu. Kształtują natomiast swą własną osobowość.

Cechy zdrowej osobowości

• Odwaga osiągania poziomu odrębnej, samodzielnej osoby

• Oryginalność

• Twórczość

• Afirmacja własnej woli

• Fromm

Ludzie pozostają w pewnych relacjach ze światem

• Nieproduktywne

• receptywne: zmuszanie ludzi do ofiarowywania im różnych rzeczy

• tezauryzatorskie - cieszenie się stanem posiadania, dawanie jak najmniej

• eksploratorskie- wykorzystywanie innych

• merkantylne traktowanie swojej osobowości jak towaru, którego wartość jest wyznaczona przez cenę rynkową .Modyfikowanie swojego zachowania, by przypodobać się innym

• produktywne

osoba zdolna do miłości własnej i kierowania się miłością w relacjach z innymi. Nastawienie to jest celem rozwoju osobistego.

• Sullivan

Twórca szkoły interpersonalnej w psychiatrii

Obiektem badań nie jest osoba jako taka, ale jej relacje z innymi. Pacjenci zachowują się tak w stosunku do innych tak, jakby inni mieli cech, postawy i uczucia , których w rzeczywistości nie mają.

Zdrowa osobowość = realistyczna ocena innych, trwała satysfakcja, poczucie bezpieczeństwa w relacjach z innymi.

• Egzystencjalizm

Filozofowie egzystencjalni: Kirkegard, Nietzsche, Heideger, Marcel, Sarte, Tillich, Buber.

Jedynie człowiek posiada zdolność wyboru własnych działań i kształtowania WŁASNEJ ESENCJI = dostępnego oczom innych obrazu własnej osoby

Zdrowa jednostka posiada „odwagę, by istnieć”, zna swoje uczucia, sądy, opinie, cele i ich afirmację i zgadza się na ich konsekwencje. Uważa siebie za osobę i innych też tak traktuje.

Współżycie z innymi opiera na dialogu, bez pierwiastka bezosobowego, odpowiedzialna za swoje życie [ celem rozwoju i terapii jest odpowiedzialność za swoje życie]

• Maslow o zdrowiu psychicznym

Warunkiem rozwoju jest zaspokojenie potrzeb podstawowych [niższe].

Realizacja własnego ja jest raczej efektem ubocznym aktywnego zaangażowania osoby w jakiś cel zewnętrzny, np.. dążenie do sprawiedliwości.

Cechy osoby samorealizującej się.

• Bardziej adekwatne spostrzeganie rzeczywistości i lepszy kontakt z rzeczywistością.

• Wysoki stopień akceptacji wobec siebie i innych ludzi i ułomności natury ludzkiej

• Spontaniczność

• Koncentracja na problemach świata zewnętrznego

• Czasem mają potrzebę samotności

• Wysoki stopień autonomii

• Stała świeżość w ocenie zjawisk

• Częste przeżycia mistyczne, poczucie bycia cząstką ludzkości lub wszechświata

• Uczucie braterskiej przynależności do całej ludzkości

• Bliskie stosunki z kilkoma przyjaciółmi, czy osobami kochanymi

• Demokratyczna struktura charakteru: Kierowanie się demokratycznymi względami wobec innych

• Silnie rozwinięty zmysł etyczny, mimo, że ich kryteria dobra i zła nie zawsze są konwencjonalne

• Wyzbyte złośliwości poczucie humoru

• Zdolności twórcze i inwencja

• Opór wobec wpływów kulturowych i niepoddawanie się indoktrynacji - ich zachowanie jest krytyczne.

• Rogers a osobowość zdrowa

Cechy osób dążących do bycia sobą

• Niechęć do zachowań fasadowych

• Niechęć do powinności , czyli do bycia takim jak się powinno, lub takiego postępowania

• Odejście od spełniania oczekiwań innych w niewolniczy sposób. Pacjenci zaprzestają kompulsywnych prób przypodobania się innym

• Dążenie do autokierownictwa

• Dążenie do samoakceptacji

• Dążenie do otwartości wobec własnych przeżyć

• Dążenie do akceptacji innych

Prawdziwe istnienie= doświadczanie.

• Jurgen Ruesch o zdrowej osobowości

Wskaźnik zdrowej osobowości = zdolność do komunikowania się.

• William Blatz o zdrowiu psychicznym

Wiara w siebie występuje u osób, które osiągnęły odpowiedni poziom poczucia bezpieczeństwa opartego na niezależności. [stan świadomości towarzyszący gotowości do przyjęcia konsekwencji decyzji i działań jednostki]

To poczucie bezpieczeństwa można osiągnąć jedynie poprzez uczenie się.

Poczucie bezpieczeństwa oparte na zależności od innych - ktoś inny bierze na siebie odpowiedzialność za działania danej jednostki.

Satysfakcja wynika z przełamania obawy i lęków towarzyszącym zagrożeniom.

Cechy zdrowej osobowości:

• odwaga i gotowość do przyswajania sobie nowych umiejętności

• szeroki repertuar umiejętności

• 
  bezpieczeństwo z niezależności WIARA W SIEBIE

• Allport - kryteria zdrowej osobowości.

Rozciągłość ego

• zdolność do przejawiania zainteresowania czymś więcej nią ciałem, czy dobrami materialnymi

• obiektywna ocena własnej osoby

• nadrzędna filozofia życia

• zdolność do serdecznego, głębokiego kontaktu z innymi

• dysponowanie praktycznymi umiejętnościami, zdolnościami i spostrzeżeniami

• postawa współczucia wobec wszystkich istot żywych

• zdrowa osobowość, buddyzm zen

Przyczyny patologii wg. Buddyzmu opisane przez Wortsa:

• zbyt radykalne zerwanie więzi z przyrodą i bliźnimi i własnym ciałem - z tego wynika rezygnacja z e spontaniczności

• wzmożone wysiłki kontrolowania i sterowania własnymi myślami

Wyzwolenie= oświecenie, gdy człowiek potrafi przyjąć postawę przyzwolenia wobec zdarzeń- odblokowuje swoje świadomie kontrolujące ego, czy ja, przeżywa świat spontanicznie, pozwalając, aby wszystko działo się samo.

• Harie Jahoda- większość pozytywnych definicji zdrowia psychicznego uwzględnia jeden lub więcej aspektów.

• postawa jednostki wobec własnej osoby

• charakter i stopień zaawansowania procesu samourzeczywistnienia

• stopień integracji osiągniętej przez jednostkę

• stopień autonomii jednostki

• adekwatność spostrzegania rzeczywistości

• stopień kontroli nad środowiskiem

• Jourard- ogólna definicja zdrowej osobowości.

Potrafi : zaspokoić swe potrzeby podstawowe, na drodze zachowań akceptowanych społecznie, nie mająca problemów osobowościowych. Potrafi akceptować siebie i poświęca się często sprawom społecznym.

[G.L.]

I

---