POLITECHNIKA POZNAŃSKA	Marcin Pińkowski
		Wydział MRiT	Kierunek Transport	Grupa: T4
		Rok studiów II	Semestr IV	Rok akademicki 2007/2008
SPRAWOZDANIE Z ĆWICZENIA TEMAT:

Cel ćwiczenia:

Zapoznanie się z występującym oświetleniem w pojeździe samochodowym.

Co to jest homologacja:

Jest to certyfikat zgodności produktu z normami obowiązującymi w danym kraju przyznawany przez instytucje do tego upoważnione. Numer homologacji jaki posiada dany wyrób można odczytać po prawej stronie szyby reflektora.

Symbole podawane w homologacji:

Ad 1 - oznaczenie rodzaju światła na jakie jest nadana homologacja.

Ad 2 - jest to liczba cechowania oznaczająca maksymalną światłość reflektora

Liczba cechowania - podstawowym parametrem charakteryzującym reflektor drogowy jest światłość maksymalna, odpowiedzialna za zasięg reflektora. O wartości światłości maksymalnej mówi liczba cechowania reflektora drogowego (w przybliżeniu, jeżeli pomnożymy liczbę cechowania przez 3 to dostaniemy światłość maksymalną wyrażoną w tysiącach kandeli). W większości reflektorów liczbę cechowania można znaleźć obok numeru homologacji.

Ad 3 - jest to znak homologacji międzynarodowej składający się z litery "E" i numeru określającego kraj w którym został wydany dany certyfikat.

Ad 4 - indywidualny numer homologacji na dany produkt.

Oświetlenie w pojazdach:

Światła mijania (zwane także krótkimi) - rodzaj świateł silnikowych pojazdów drogowych, używanych podczas wymijania pojazdów (stąd nazwa) na drodze. Włączanie tych świateł jest obowiązkowe łącznie lub zamienne ze światłami drogowymi zawsze od zmierzchu do świtu, a także w tunelach, w warunkach pogorszonej przejrzystości powietrza (mgła, silne opady deszczu lub śniegu, zadymienie itp.) oraz podczas holowania. Włączanie świateł jest obowiązkowe także podczas ruchu pojazdu w dzień, jeżeli nie jest on wyposażony w światła do jazdy dziennej. Z nowelizacją Kodeksu Drogowego, od 17 kwietnia 2007 obowiązek ten rozciągnięto na cały rok, przy czym za dnia w zastępstwie świateł mijania dopuszcza się stosowanie specjalnych świateł do jazdy dziennej, o ile są zainstalowane. Światła mijania święcą na odległość ok. 40 m. Są to światła asymetryczne (poj. nr 1) które oświetlają bardziej i dalej prawą część jezdni.

Światła drogowe (zwane także czasem szosowymi albo długimi) - typ oświetlenia samochodowego przeznaczony do oświetlania drogi przed pojazdem. Są symetryczne (poj.nr 2) , tzn. wytworzony przez nie snop światła jest symetryczny względem samochodu oświetlając jednakowo lewą i prawą stronę. Używanie świateł drogowych jest dozwolone wyłącznie w czasie od zmierzchu do świtu na nieoświetlonych drogach, tylko wówczas, kiedy nie spowoduje to oślepiania innych kierujących lub kolumn pieszych. Gdy widzimy nadjeżdżający samochód z przeciwka należy przełączyć na światła mijania. Swiatła drogowe oświetlają droge na odległość 100m

Kierunkowskazy - zakres migania kierunkowskazów
(określone normą)

Ustawienie świateł mijnia:

Ustawienie świateł za pomocą ekranu kontrolnego:

Żeby dobrze ustawić światła musze być równa nawierzchnia. Ustawiamy ekran kontrolny, samochód może być oddalony od ekranu o 5 m. wykorzystując wysokościomierz mierzymy wysokość punktu środka reflektora i zaznaczamy na ekranie z drugim reflektorem postępujemy podobnie. Następnie miarą mierzymy odległość od punktów środkowych na reflektorach i nanosimy na ekran.

Dopuszczone do ruchu na polskich drogach światła mijania są światłami asymetrycznymi. Charakteryzują się tym że po ich włączeniu na ekranie pojawiają się dwa pola: ciemne i jasne rozdzielone linią zwaną granicą światła i cienia:

Bardzo ważne jest to aby granica światła i cienia była obniżona od płaszczyzny symetrii reflektora o wielkość h.

Wartość obniżenia h umieszczona jest przy reflektorze (np. w postaci nalepki, wytłoczenia) w postaci procentów. Np. 1,2% oznacza obniżenie o przyrządu na pokrętle o 12 działek. Ewentualna regulacja polega na zmianie położenia reflektora w prawo, lewo, górę i dół tak aby granica światła i cienia pokryła się z poziomą i ukośną linią na ekranie.

Sprawdzenie ustawienia świateł drogowych

Światła drogowe nie są światłami asymetrycznymi zatem ich obraz na ekranie będzie wyglądał następująco:

Przy światłach drogowych również bardzo ważne jest to aby oś plamy świetlnej była obniżona od płaszczyzny symetrii reflektora o wielkość h.

Dopuszczalne wartości odchyleń w obu płaszczyznach wynoszą one odpowiednio:

Rodzaj świateł	Dop. odchylenie w płaszczyźnie poziomej	Dop. odchylenie w płaszczyźnie pionowej
Światła mijania	5 cm na 10 m - w lewo 20 cm na 10 m - w prawo	3 cm na 10 m - w górę 5 cm na 10 m - w dół
Światła drogowe	20 cm na 10 m - w lewo lub w prawo	5 cm na 10 m - w górę lub w dół

Ustawienie świateł przyrządem fotooptycznym:

Ustawiamy prowadnicę przed samochodem na niej ustawiamy przyrząd w odległości 30 cm od reflektora i sprawdzamy odczyt na urzedzeniu.

Wykonanie ustawienia cwiczenia podczas zajeć:

Wartość obniżenia h=13%(13cm)

Wartość h- 14 cm + 5 cm dopuszczalnego błedu = 19 cm

Lampy żarowe, próżniowe - dziś konwencjonalne lampy żarowe nie są już prawie stosowane do świateł mijania czy drogowych. Zastąpiły je wydajniejsze źródła światła. Nadal pozostają jednak na wyposażeniu samochodu tyle, że jako światła postojowe czy światła stop. W tego typu żarówkach światło pochodzi od rozżarzonego wolframowego drutu umieszczonego w szklanej bańce wypełnionej gazem obojętnym lub całkowicie jest wyssane powietrze. Zasada pracy identyczna jak w typowych domowych żarówkach. Ze względu na niekorzystne zjawisko czernienia, żywotność tego typu lamp jest ograniczona. Do wad należy także zaliczyć fakt, że większa cześć energii jest tracona na ciepło, a nie przetwarzana na światło.

Lampy halogenowe - są dziś najpowszechniej stosowanym źródłem światła przednich reflektorów samochodowych. Wyparły one wcześniej stosowane żarówki wolframowe przede wszystkim ze względu na większa trwałość i korzystniejszą barwę światła. W żarówkach typowych (wolframowych) występowało tzw. zjawisko czernienia. Każdy z pewnością zastanawiał się w momencie wymiany żarówki tego typu dlaczego bańka jest wyraźnie zaczerniona od środka. Wolfram, który parował z żarnika osadzał się na ściance bańki. Zatem z biegiem czasu, część wolframu z żarnika przenosiła się na bańkę. Żarnik stawał się zatem coraz cieńszy, ale świecił aż do momentu przepalenia. Żarówki halogenowe są pozbawione tej wady. Wnętrze bańki takiej żarówki wypełnia się gazem zawierającym związki jodu i bromu (tzw. związki halogenowe) Gaz tego typu zapobiega osadzaniu się wolframu na bańce czyli czernieniu szkła.. Pary wolframu osiadają zatem ponownie na żarniku co znacznie zwiększa trwałość żarówki. Można powiedzieć, że mamy do czynienia z pewnego typu samo regeneracją żarówki. Dzięki temu żarówka halogenowa podczas swej eksploatacji pracuje prawie z niezmienną wydajnością.

Lampy wyładowcze (xenony) - stanowią obecnie źródło światła cechujące się najlepszymi parametrami. Istota lamp wyładowczych polega na wyeliminowaniu żarnika. Źródłem światła jest bowiem łuk elektryczny powstający pomiędzy dwoma elektrodami w atmosferze mieszaniny gazów szlachetnych (takich jak argon, ksenon) oraz soli metali (takich jak rtęć, skand, sód). Łuk elektryczny pobudza gazy szlachetne do świecenia. Sam łuk ma 4 - 5 mm długości. Konstruktorom lamp wyładowczych najtrudniej było pokonać przeszkodę w postaci konieczności przyłożenia bardzo wysokiego napięcia do elektrod lampy, w celu zainicjowania przeskoku łuku elektrycznego. Napięcie na elektrodach, które jest w stanie wywołać przeskok łuku wynosi bowiem od 10 do 24 kV ! Chwilowy pobór mocy wynosi wówczas ok. 100 W. Do podtrzymania łuku wymagane jest już o wiele niższe napięcie, rzędu 80 -100 V.

---